ZIÜttlKZËGSCBE NIEUWSBODE.
No 5655.
Donderdag 7 Februarij 1889.
45ste Jaarg.
scwvomm
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 1.60.
ADVE RTENTIËN, van 13 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Qroott letter wordt naar plaatsruimte berekend
Door het POSTKANTOOR te Zierikzee zijn gedurende
de late helft der maand January 1889, de volgende
brieven verzonden aan personen wier naam op het adres
vermeld, ter plaatse van bestemming onbekend waren
1. P. J. Leo, Amsterdam.
2. G-. Wedepool, Rotterdam.
Yan Brouwershaven
3. Mej. M. Symour, Rotterdam.
Yan Bruinisse:
4. W. D. Leeflang, Leiden.
Van Nieuwerkerk
5. W. Heule, Amerika.
ten laste van het Rijk, de Provincie
en de Gemeente.
Do BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee,
Gelet op de circulaire van den Heer Commissaris
des Konings in deze provincie van den 24en January
1.1., (Prov. blad No. 11);
Noodigen de ingezetenen dezer gemeente uit om
hunne rekeningen en bewijsstukken, wegens schuld
vorderingen ten laste van het Rijk, de Provincie en
de Gemeente, over het jaar 1888, ter plaatse waar het
behoort, ten spoedigste in te dienen, en daartoe den
uitersten termijn niet af te wachten, ten einde te
voorkomen dat hunne vorderingen, ten gevolge van
te late indiening, als verjaard moeten worden
beschouwd.
Zierikzee, den 4 Februarij 1889.
De Burgemeester en Wethouders
J. P. N. ERMERINS.
De Secretaris,
J. F. YAN DER LEK DE CLERCQ.
Nieuwstijdingen.
Een groote diefstal is in het Engelsche graaf-
echap Berkshire gepleegd, te Ramalade, het verblyf
van den Heer White, lste secretaris van het gezant-
echap der Ver. Staten. Er werd voor eene waarde van
7000 pd. st. 84,000) aan juweelen gestolen.
De dieven moeten op de gewone manier te werk
zyn gegaan. Zij wachtten het uur af waarop de leden
der familie en de bedienden het avondeten gebruikten,
klommen op een ladder naar een bovenvenster, braken
dat open en namen een kistje met juweelen sieraden
weg uit de slaapkamer van Mevr. White. Zy lieten
verscheidene kostbaarheden, welke zy op hun weg
vonden, liggen.
Men heeft nog geen spoor van hen ontdekt.
Dublin3 Febr. Een inspecteur van politie in
het district Donegald werd gedood op het oogenblik
dat hy tot de arrestatie over ging van pater Mac
Toddet, veroordeeld wegens het maken van propaganda
ten gunste van de nationale liga.
Jbetrvie.
Volgens een telegram uit Petersburg heeft de patriarch
van Konstantinopel de echtscheiding tusschen Koning
Milan en Koningin Natalie nietig verklaard.
2ta.iu.
In verschillende streken van Italië heerscht vreese-
lyk gebrek. Te Ravenna steeg de nood zóó hoog, dat
de menigte tot het treurig besluit overging, de bak
kerswinkels te plunderen. Door de troepen moest de
orde hersteld worden.
De algemeene secretaris van 't Italiaansche co
mité voor de tentoonstelling te Parys, Ettore Gentili,
beeft plotseling Rome verlaten, in gezelschap van
ongeveer 400,000 lire. En hij was nog onlangs benoemd
tot ridder van 't Legioen van Eer
ÜFtRnft»rij|fe.
Volgens een telegram der Fransche ambassade te
Weenen, bij het departement van Buitenlandsche Zaken
te Parijs ontvangeD, zou de Prins Von Scharzemberg den
Kroonprins van Oostenrijk-Hongarije door een zijner
jagtopzieners hebben doen vermoorden, daar de Kroon
prins eene verwante van den Prins onteerd had.
Volgens de „Figaro" is de stad Pisa failliet en
•willen de schuldeischers beslag leggen op het stadhuis.
Öm dat gevaar af te wenden, zou een der raadsleden
op het denkbeeld zijn gekomen, eene loterij teorgani-
seeren, waarvan de hoofdprijs zou zijn de beroemde
toren van Pisa. Of 'a mans lumineuze inval tot uit
voering zal komen wordt niet door het blad gemeld.
ïOuUschlanir.
In verschillende streken van het Duitsche Rijk zyn
de rivieren op onrustbarende wijze gewassen en de
laaggelegen landen tot op onafzienbaren afstand over
stroomd. Maatregelen tegen dykbreuken en andere
rampen door het hoog water zyn genomen.
Aan „New-York Herald" wordt uit Nizza ge
meld, dat de Koning van Wurtemburg gedwongen
werd zyn beruchte Amerikaansche gunstelingen weg
te zënden en hun huis en meubilair te verkoopen.
Tegelijkertijd werden de onkosten van 's Konings hof
houding tot een minimum gebragtde Koning schynt
hierover hoogst ontevreden en rydt dagelyks alleen uit.
By den Duitschen Rijksdag is een wetsontwerp
ingekomen, strekkende om eene leening van 62 millioen
mark aan te gaan tot bestryding der oorlogskosten.
Te Berlijn ia Zaturdag 11. eene ongewone hoe
veelheid sneeuw gevallen. De bui giDg vergezeld van
donderslagen en weerlicht.
ÜSelgie.
Spoorwegongeluk bij Brussel.
Op een uur afstands van Brussel heeft Zondag een
verschrikkelijk spoorwegongeluk plaats gehad. De trein
die om 9 uur 's morgens van Brussel naar Ottignies,
Namen en Ciney vertrok en uit 16 waggons bestond,
derailleerde tusschen de stations La Hulpe en Groenen-
dael, juist voor een brug. De locomotief kwam tegen
een pilaar der brug teregt en daar de trein eene groote
snelheid had, omdat die niet voor Ottignies behoefde
te stoppen, stortten de tender en de vyf volgende per-
soDenwaggons op de locomotief. Doch tegen zulk een
schok en een zoo zware vracht was de brug niet be
stand, zoodat de brug instortte, den zwaren last in
haar val medenemende. Het verschrikkelijke tooneel
te beschrijven, dat zich than9 voordeed, is Diet moge
lijk. Te midden der kreten van de gewonden, den schrik
van hen, die ongedeerd waren gebleven, waren geluk
kig nog eenige reizigers, die hunne koelbloedigheid be
houden hadden en naar het begin van den trein snelden
om den ongelukkigen gewonden, die tusschen de ver
nielde 8poorwegrytuigen beklemd zaten, hulp te bieden.
Twee geneeskundigen, de heeren Wamots en Hauben,
bevonden zich in den trein en gelukkig voor hen, in
een der laatste rijtuigen, zoodat zjj ongedeerd bleven.
Onschatbare diensten konden beiden bewijzen. Bijgestaan
door den treinchef boden beiden de eerste geneeskun
dige hulp. Toen de wanorde, door de paniek veroor
zaakt, een weinig hersteld was, werd van Groenendael
al het materieel ontboden, dat aanwezig was tot het
vervoer der gewonden.
Aanhoudend werden geheele stukken vleesch van
onder de verbrijzelde wagens gehaald. De lijken werden
voorloopig op zyde gelegd, want vóór alles moest ge
zorgd worden voor de talrjjke slagtoffers, die eene
prompte verzorging nog van den dood zou kunnen
redden. De wanhoopskreten, die door de ongelukkigen
geuit werden, verscheurden het hart. Onmiddelijk was
hulp uit Brussel ontboden en tegen half een kwamen
twee geneeskundigen op de plaats des onheils aan,
voorzien van alle noodige instrumenten en verband
middelen. De dooden en gewonden, die te verminkt
waren om hen ver te kunnen vervoeren, werden naar
Groenendael en Boitsfort overgebragt, terwijl de overigen
en zy, die het bepaald verlangden, per trein naar
Brussel werden vervoerd. De eerste trein met gewonden
kwam tegen half twee aan het Luxemburger station
te Brussel aan. Zes der gewonden waren reeds onder
weg overleden, waaronder een kindje van drie jaar,
dat hevige brandwonden had bekomen, en welks ge
laat dientengevolge geheel zwart was, te midden waar
van een dubbele rij parelwitte tanden schitterde. De
lijken werden in een kabinet gebragt, dat aan het
kantoor van den stationchef grenst, waar zij op kussens
uit de 2de klasse waggons werden uitgestrekt. De arme
kleine werd tusschen haar vader en moeder gelegd, die
onder het vervoer eveneens waren overleden. De vier
overige overledenen waren twee flinke, stevig gebouwde
mannen, eene oude dame en eene vrouw van ongeveer
25 jaar. Weinige oogenblikken later werd ook het
lyk van den stoker binnengebragt, waarna in het sta
tion spoedig ook het achtste slagtoffer overleed.
Ten einde te Brussel een te grooten oploop van
menschen te voorkomen by de aankomst der slagtoffers,
was de tweede trein met dooden en gewonden te
Etterbeek opgehouden, van waar de geblesseerden per
ziekewagens van het regiment der guides en der
artillerie, regtstreeke naar de ziekenhuizen werden
vervoerd, terwijl de lijken, naar gelang de identiteit
was vastgesteld, naar de morgue en de lykenhuizen
werden vervoerd.
Zij, die gered zijn geworden, doen de meest hart
verscheurende verhalen. Een boer, die nog half ver
stijfd was van schrik, vertelde dat hij zich in een der
eerste rijtuigen had bevonden en de eenige zyner
makkers was die ongedeerd er afgekomen is. Zoodra de
trein derailleerde, opende hy het portier en sprong op
den weg. Toen hy eenige oogenblikken later getuige
was van het verschrikkelijke schouwspel op de brug,
ging hy in allerhaast op de vlugt, een hoed, dien hy
vond, medenemende. Als een krankzinnige liep hy tot
Boitsfort, waar bij uitgeput neerviel. De hoed was met
bloed bevlekt.
Het aantal slagtoffers is nog niet met zekerheid op
te geven, doch, na zoover Maandag in de verwarring
kon geconstateerd worden, waren er 14 dooden en
ruim een vyftigtal gewonden, waarvan er in het zie
kenhuis reeds zyn overleden.
Zoowel in het ziekenhuis te Brussel als te Groenen
dael en Hoeylaert hebben zich roerende tooneelen
voorgedaan. O.a. kwam in de zaal, waar te Hoeylaert
de gewonden verpleegd werden, een Brusselsch koetsier,
die van het ongeluk gehoord had en wist, dat zyne
dochter in den trein was. In de kamer gekomen, waar
een 19-jarig meisje lag, sloeg hy den deken op en riep
„neen, dat is ze nietl Myne dochter heeft niet zulk
lang haar." Hierna volgde de wanhopige vader den
directeur naar een ander vertrek, waar een jong meisje
zoo even was overleden. De arme man durfde niet binnen
gaan. Vervolgens al zyn moed verzamelende, loopt hy
de kamer binnen en ziet zijne dochter liggen, die hy
onder het uiten van een wanhoopskreet een kus drukt
op de van bloed roode lippen.
Men heeft opgemerkt, dat de meesten aan de beenen
zyn geblesseerd. Er zijn er onder de slagtoffers wier
voet geheel van het been is gescheiden.
De toestand der gewonden, die in de verschillende
ziekenhuizen verpleegd wordeD, is over 't algemeen
bevredigend. Eenige zijn er echter, die na de amputatiën
welke noodig waren, bezweken. Onder de eerste slagt
offers van het ongeluk behoorden de machinist en de
stoker. De laatste zat beklemd tusschen twee yzeren
staven. Het ligchaam van den ongelukkige was ver
schrikkelijk verminkt.
Onder de reizigers, die zich in den trein bevonden,
telde men ook mej uf vrouw Dy na Beumer, de beroemde
zangeres, die zich te Brussel meermalen heeft doen
hooren. Zy was met eenige andere artisten op reis naar
Namen, waar zij des avonds op een weldadigheids
concert moest zingen. Eerst ging het gerucht, dat zy
onder de slagtoffers behoorde, hetgeen gelukkig ge
bleken is onwaar te zyn. Zjj had in een der achterste
waggons plaats genomen en is er, evenals haar reis
gezellen, ongedeerd afgekomen. Wat nog sterker is
denzelfden avond heeft zij nog te Namen gezongen en
met dubbel succes, tengevolge van de onzekerheid,
waarin men te Namen verkeerde, of men haar nog
levend zou zien.
Ook bij dit spoorwegongeluk is het bewezen, dat
het steeds goed is by het geringste onrustwekkende,
dat men in een trein hoort, de beenen op te heffen
en deze zoo mogelyk op de bank uit te strekken.
Brussel, 5 Fe'or. By den aanvang der zitting
van de Kamer werden door den Minister van open
bare werken mededeelingen gedaan over de spoorweg
ramp te Groenendael. Het aantal dooden bedraagt 16,
dat der ernstig gewonden 30, dat der gekneusden 12.
De toestand der gewonden is thans bevredigend. De
Minister zwaaide lof toe aan zyn personeel en aan allen
die blyken van toewijding gegeven hebben. Hy zeide
dat ieder zijn pligt gedaan heeft en er een onderzoek
is ingesteld.
2Jlcﻫrlanï«,
Amsterdam, 5 Febr. Heden vertrokken per
stoomschip „Schiedam" naar de Argentijnsche Republiek
het volgend aantal kajuitspassagiersde heeren Van
Waalwijk, Leneselink, C. de Bruijn jr., mr. Bash en
echtgenoote; benevens 458 tusschendekspassagiers.
Eene verrassing
Een jeugdig paartje, dat dezer dagen in het huwe
lijksbootje zou stappen, werd daarin verhinderd door
een bijzonder geval. Het huweljjk zou voltrokken wor
den op het Nieuwer-Amstel8che raadhuis.
De tijd der geboden werd, zooals by alle huwelijken,
in eenigszins gespannen toestand doorgebragt. Einde
lijk brak den 30s'en Januari aan, de lang verwachte
Woensdag zou de jongelieden aan ketenen leggen.
AlleB was reeds den vorigen dag in orde gebragt. De
bruidskleeren lagen gereed. De kasten verborgen achter
de deuren een schat van lekkernijen. In de groote
voorkamer zaten velen regt vrolijk in feestgewaad
uitgedost, als Pinksterbloemen, om de feestvreugde eer
aan te doen. Id één woord, alles was voor 't plegtige
feest in gereedheid gebragt.
Nog maar één enkel uurtje en de trouwkoetsen zou
den voorkomen. Sommigen mompelden van„Als alles
maar goed afloopt!" Nu daar hadden ze wel reden
toe, want 't duurde geen half uur of een gansche om
mekeer had er in de bruidswoning plaats. Men zond
den een naar 't raadhuis om te zeggen, dat het huwe
ljjk niet door kon gaan en den ander naar den stal
houder om te zeggen dat hij geen trouwkoetsen
behoefde te zenden, want de bruid had juist haar
bruigom, buiten zyn weten, een lieven aanstaanden
zoon geschonken
In den nacht van Vrydag op Zaturdag jl. strandde
bjj hevig stormweêr op de Texelache gronden de Duit
sche bark „Theodor Behrend", kapitein Baptist, met
e9ne lading steenkolen van Shields naar Porto Grande
SZ.-Amerika) bestemd. Ongeveer een uur na de stran-
:ing, en vóór dat iets ter redding van de equipage kon
worden aangewend, werd het schip verbrijzeld, waarbjj
j van de 17 opvarenden 10 mannen, benevens de vrouw
en 2 kinderen van den kapitein, in de golven om
kwamen. De 7 overigen hadden nog gelegenheid
zich in de Bcheepsboot te reddeD, met welk vaartuigje
zy de zandplaat „On ust" bereifcten, waar zy redding
afwachten.
De bemanning der reddingsboot, door de sleepboot
„Hercules" van Nieuwediep naar de plaats deB onheils
gebragt, mogt er met veel moeite en niet zonder levens
gevaar in slagen vier der schipbreukelingen te redden
en in de reddingsboot te brengende drie anderen
konden zich niet lang genoeg boven water houden en
zonken in de diepte weg. In het geheel zyn bij deze
ramp dus 13 menschenlevens te betreurende kapitein
behoort tot de verongelukten.
's Gravenhage, 5 Febr. Omtrent den toestand
des Konings wordt van goed ingelichte zjjde het vol
gende uit Apeldoorn berigt
De wending ten goede, die deed besluiten de dage-
lijksche uitgifte van bulletins te staken, heeft in de
afgeloopen week aangehouden. De moedeloosheid, de
gedruktheid, die den hoogen lijder kwelden, zijn geheel
geweken.
In het begin der vorige week werd op een avond
Z. M. plotseling door eene duizeling bevangen en stortte
neder. H. M. de Koningin, wier vertrekken onder die
van Z. M. gelegen zijn en die gereed was zich ter
ruste te begeven, hoorde den val en snelde aanstonds
ter hulp, terwjjl de bediendenwier wachtkamer vrjj
ver van 's Konings slaapvertrek verwijderd is, van het
ongeval, dat gelukkig geen nadeelige gevolgen heeft
gehad, aanvankelijk onkundig bleven. Een der gevolgen
van den schok, dien de gezondheid des Konings heeft
doorstaan, is dat Z. M. zich zeer afgemat gevoelt en
daarom gedurende het grootste gedeelte van den dag
rust neemt. Ook Zondag, toen dr. Vinkhuyzen gedu
rende eenige uren op het Loo vertoefde, heeft Z. M.
den dag grootendeels te bed doorgebragt.
Dat de toestand des Konings voor het oogenblik
geen zorg verwekt, mag afgeleid worden uit het feit,
dat de hofarts, dr. Vlaanderen de laatste drie nachten
niet meer, zooals te voren, op het paleis heeft door
gebragt.
Het eerstvolgende officieele berigt betreffende Zjjner
Majesteits gezondheidstoestand zal, indien zich geene
bjjzondere verschijnselen voordoen, geplaatst worden
in de „Staatscourant" van 12 Febraari 1889.
Men bewondert de volharding van H. M. de Koningin,
die, onvermoeid in hare zorgen voor den hoogen ljjder,
het grootste gedeelte van den dag aan haar gemaal
wjjdt. Een enkelen rjjtoer is haar grootste afwisseling.
De Haagsche regtbank beeft de vordering van den
Heer W. die, geljjk men zich herinneren zal, in October
1887 zoo eensklaps als directe,ur eener nettenfabriek te
Scheveningen werd ontslagen, toegewezen. Bjj het vonnis
wordt overwogen, dat de gedaagde geen enkele zyner
bezwaren heeft bewezen, veeleer gebleken is dat de
eischer by het oliën en tanen alle diligentie heeft be
toond, hij den geregelden verkoop zooveel mogelyk
heeft bevorderd, hy niet eigenmagtig netten ten ver
koop heeft gezonden, hjj de administratie en boeken
volkomen goed heeft gehouden en geregeld op zyn post
was. De gedaagde, de heer H., werd tevens veroordeeld
tot betaling van 2500 en in de proceskosten.
Indien de gunstige berigten aangaande Z. Ms.
gezondheid aanhouden, zal het Haagsche Gemeente
bestuur zich niet geheel onttrekken aan de feestelijke
viering van den 19den February.
Rotterdam, 4 Febr. In eene openbare zitting
der Regtbank alhier had de installatie plaats van Jhr.
W. A. de Jonge als subst.-officier bij dat collegie.
's Heer Arendskerke. Zaturdag avond,
toen een drietal mannen terug keerden van Middelburg
naar het Oranjeplaatje onder Arnemuiden en den dam
moesten passeeren .die op bepaalde tjjden ontoegankelijk
is, waagden zjj het, hoewel het water nog niet ge
noegzaam was afgeloopen, den dam te betreden, met
het noodlottig gevolg dat een hunner J. V. door een
rukwind omsloegvan den dam in de diepte neer
stortte en verdronk zonder dat eenige hulp tot
redding kon worden verleend. De ongelukkige, onge
veer 30 jaar oud, laat eene weduwe en 3 kinderen
achter.
EllewoutseUjlc- Maandag had hier een ont
zettend ongeluk plaats. De beurtschipper op Rotterdam
kwam hier voor de haven ten anker. Daar hjj niet in
de haven kon door het lage water, kwam hy op het
zand teregt; zijn knecht G. V. ging daarop het schip
van onderen schoonmaken.
Juist terwjjl hjj daarmee bezig was, had eene zand-
afschuiving plaats, waardoor hjj in de diepte gesleurd
werd en verdronk. Hjj laat eene vrouw met 12 kinde
ren achter. Men heeft ongeveer 2 uur gevischt maar men
heeft zjjn ljjk niet kunnen vinden.
Zierilizee, 6 Febr. Te Klundert (N.-B.) worden
door de agenten der suikerfabrieken, tegen de volgende
campagne, contracten gesloten tegen 13,50, enkelen
tegen /'13,75 per 1000 K.G. bieten, vrij aan de fabriek
geleverd. Het zaad wordt door de fabrikanten ver
strekt. Eenige landbouwers zyn er toe overgegaan hun
land aan de fabrikanten te verhuren.
Ruim drie weken geleden werd eene kat door haar
eigenaar te Gorinchem naar den overkant der rivier
gebragt, omdat het beest hem te lastig werd. In de
hoop dat het nu wel niet zoude terugkomen, daar hjj
het toch niet wilde afmaken, werd hjj evenwel teleur
gesteld, toen het dezer dagen weder zjjne woning kwam
inloopen.
Hoe het beest nu over de Merwede is gekomen, is
hem niet bekend.
Door den stormvloed van Zaturdag en Zondag
ontstond aan het calamitense waterschap Ellewoutadyk
op een tweetal plaatsen schade aan krammat en be-
zodiDg. De steenglooying bleef overal gespaard.
Een tweetal ploegen houden zich onledig met het
verdedigen van vyf aarden dammen in de geul langs
de zeewering beoosten de haven. Het werk beataat ia
het maken van steenglooying en rysbeslag.
Begunstigd door de zachte weersgesteldheid van
dezen winter, zjjn de ansjovisvisschers te Bergen op
Zoom reeds begonnen met het „steken" van hunne
viBSCherijen, d. w. z het in den grond steken van het,
voor de ansjovisvangst benoodigde ryshout, in den
vorm van groote driehoeken, op de uitgestrekte zand
banken in de Ooster-Schelde. Hierdoor heerscht er
reeds groote bedryvigheid onder de visscbersbevolking.
De vaugst zal, bjj gunstig weder, over een paar weken
kunnen beginnen.
Een bejaard man van Schoorl, die Zondag de
passagiersboot te Schoorldam wilde halen, had zoo hard
geloopen, dat, toen hjj op de boot was, by in elkander
zakte en onmiddeljjk den geest gaf. Hjj werd naar
Alkmaar vervoerd en in het Ziekenhuis opgenomen.
KERKNIEUWS.
Bedankt voor het beroep naar Zaamslag door ds.
j D. J. Karres te Bruinisse.
Aangenomen het beroep naar Delden door dr. W. v.
d. Beke Callenfels te Biezelinge.
Gemengde Berigten.
De Parijsche gemeenteraad is, als hij zyn feesten
geeft in 't Hotel de Ville, een gul gastheer, maar
er wordt ook van zijne gastvrjjheid geprofiteerd. Op
het bal, de vorige week gegeven, werden 16,000
i hoeks gedronken, 5000 flesschen bordeaux, 12,000
glazen punch, 5000 glazen likeur, 4000 porties
koffij-ijs en 20,000 glazen champagne. Voor de
hongerigen was hierbij gezorgd door 14,000 sand-
wiches, 6000 sandwiches met p&té, 6000 porties
gelei of confituren, 12,000 taartjes, en 800 stuksnougat
en andere delicatessen. Er is tot zes uur in den
morgen gedanst. In een locaal blad lezen wij de
volgende advertentie: »Voor den verkoop van oliën
en lakken worden reizigers gevraagd. De laatsten
(dat schijnen de reizigers te zijn), zjjn in droogen
toestand zoo glanzend en hard als glas, springen en
i scheuren niet, zijn in den handel in flesschen en
i kruiken verkrijgbaar en van het merk onzer firma
voorzien." Nog eene advertentie uit een dagblad:
Gestolen een horloge, waard 120 gulden. Indien
i de dief het aan den regtmatigen eigenaar terug
j brengt, zal deze hem gratis mededeelen, waar hij
er een van de dubbele waarde kan stelen en zullen
hem verder geen vragen worden gedaan." Op het
i laatste bal te Z. trapte een danser bjj ongeluk op
i den voet van iemand, die kromme beenen had.
»Ezel, denk je dat ik mijn beenen gestolen heb",
riep bij toornig. *Neen", zeide de ander, dan had
j je zeker een paar betere genomen." Te Z. zit men
I verlegen met een bankbiljet van 60,'tis
tweemaal aangeboden en tweemaal teruggezonden,
j Dat gebeurt niet alle dagEen meisje te Zierikzee
wordt aangeraden niet zoo dikwijls op de Nieuwe
i Haven te loopen, want zjj zal haar doel toch niet
bereiken, al staat Rika nog zoo dikwijls aan den
i trap. Leen te Nieuwer, moest niet met een ander
i meisje rond het dorp loopen en des avonds zoo lang
staan praten want dat zal bij Tiene in het oog
i loopen. Mej. L. te Neuzendorp zegt: »lk geef er
j niets om al praten zij in Axel over mij, als ik om de
j 14 dagen maar eens op reis kan gaan met mijn
I logé." Wat is er toch in de wereld te koop, zegt
j de altijd lasterachtige Mine te Tholen, »Ik heb geen
I man naar mijn zin, ik wordt gezegend met veel
kinderen en al de meiden loopen bij mij weg, omdat
ik zoo door en door goed ben." Wat heb ik nu toch
t aan al dat geld, waarvoor ik het heb gedaan
i Jaantje van Genekort, de vroeger bekende jufvrouw
uit een paardenstal is weder eens komen kijken te
Yerseke. De Sultan en andere oude bekenden waren
spoedig tegenwoordig en verheugden zich in het
genot, niettegenstaande de dalende prijzen der oesters.
Van des avonds 10 tot 12 ure is zij te spreken in
de kalkloods.
Haagsche
lïrieven.
's Gravenhagb, 2 Februari 1889.
Wij leven op dit oogenblik in een politieken
rusttijd. Deze week heeft de Eerste Kamer haar
begrootingstaak afgesponnen en haar overbuur, de
Tweede Kamer zal zeker niet voor den 15en dezer
maand terugkeeren. Voorloopig althans kan men
niet zeggen dat zeer belangrijke zaken haar wachten.
Er zijn eenige ontwerpen rijp voor behandeling; de
wijziging van den accijns op bier en azijnen, bet
voorstel Domela Nieuwenhuis omtrent de gedwongen
.winkelnering enz. A propos, van dit laatstgenoemde
ontwerp beeft de heer Harlogh niet bij de begrooting
een tegenvoorstel aangekondigd Waar blijft dit
dan Indien net niet spoedig komt, zal bet zelfs
geen dienst meer kunnen doen om den beer Nieuwen
huis een echèc' te besparen en zal diens voorstel
moeten worden behandeld. Of het ecbèc den Scboter-
landscben afgevaardigde veel zal deren, valt echter
te betwijfelen. Hij is met zichzelf en zijn kiezers zijn
met hem ingenomen „mein Liebcher, was willst du
noch mehr?"
Waarom er zoo weinig voorraad van parlemen
tairen arbeid is Eenvoudig, omdat de regeering
niet bijzonder vlug werkt. Zij heeft een voorstel aan
gekondigd tot voortzetting van de arbeidsenquête,
maar waar dit op 't oogenblik huisvest, weet niemand.
Zij heeft de schoolwetwijziging in 't verschiet gesteld,
maar eerst dezer dagen beeft zij haar voordracht
aan den Raad van State gezonden en die zal 't na^-
tuurlijk zeer ernstig onderzoekenvooral nu de
heer Heemskerk lid van dat college uitmaakt. Hij
toch heeft zoo herhaaldelijk de schoolwet en de
schoolquaestie aan alle kanten bekeken, dat bij de
aangewezen man is om een advies uit te brengen.
Naar ik verneem kan het nog wel eenige weken
duren voordat de zoo lang verwachte schoolwet
wijziging, waarop de rechterzijde zoo verzot is, zal
inkomen. Eindelijk was de tabelherziening aan
gekondigd. Maar ook daaromtrent moet nog alles in
de Maas liggen te drijvenhet voorstel moet nog
geen vasten vorm hebben aangenomen. De indiening
zal zeker ook niet bespoedigd worden door de
constitutioneele vraag die zich heeft opgedaan, of de
regeering wel mag komen met een verdeeling der
groote steden in kiesdistricten. Wij zullen ons niet
verdiepen in dat vraagstuk van staatsrecht en dat
maar aan den oud-minister Kappeyne overlaten, die
zeer ernstig in de Eerste Kamer heeft betoogd dat
de regeering verplicht is een geheel nieuw kiesrecht
te geven, maar niet bevoegd om bij gedeelten het
voorloopig kiesreglement te wijzigen. Wat er van
bet reebtspunt zij, laten we daar. Wel zouden we
zeggen dat van de 125 leden der beide kamers die
de Grondwetsherziening hebben aangenomen er
misschien geen tien geweest zijn die zich hebben
voorgesteld, dat met dat voorloopig kiesreglement
zou kunnen gesold worden naar goedvinden der
regeering, dat men bij stukjes en beetjes de voor-
loopige regeling van het kiesrecht weer zon kunnen
afbreken. De angst dien men bij de Grondwets
herziening koesterde dat het volk te lang zou moeten
wachten op een kiesrechtregeling, indien men in de
grondwetswijziging zelve niet voorloopig een anderen
maatstaf opnam, waardoor een zeer groot aantal
kiezers meer geroepen zouden worden de uitver
korenen des lands aan te wijzen, die angst heeft het
voorloopig kiesreglement in 't leven geroepen, maar
nooit is de bedoeling geweest het daarbij te laten,
want dan had men die geheele geschiedenis niet
behoeven op te nemen in de additioneele artikelen,
dan had men terstond een kieswetwijziging kunnen
voorstellen. Neen, de opneming van het voorloopig
kiesreglement diende om in afwachting van de
geheele herziening der kieswet, al vast het volk te
toonen dat de Grondwet ruimer kiesrecht voorstond.
Die geheele herziening moet er komen, moest zelfs
spoedig komen, maar de regeering der rechterzijde
houdt die tegen; zij verschuilt die achter eene
herziening der personeele belasting, die zelf ook
wel een beetje op zich zal laten wachten. En om nu
eensdeels haar verzuim te dekken én anderdeels eens
vecht partijdig te werk te kunnen gaan, wil zij der
Kamers een tabelherziening opdringen, opnieuw een
deel van 't land gaan verknippen, een groot gedeelte
van het verkiezingswerk van verleden jaar afbreken
en de algemeene verkiezingen van 1888 gaan
overdoen, zooals de heer Kappeyne het zeer terecht
noemde.
Tot dusver heeft de anti-liberale Regeering, die
wij de eer hebben te bezitten, nog bitter weinig arbeid
verricht en ook bij haar verschijning in de Eerste
Kamer heeft zij volstrekt niet getoond een krachtige,
werkzame Regeering te zijn. De Premier, de heer
Mackav, maakte zich met eenige machtspreuken van
alle opmerkingen af. De Minister van Financiën her
haalde zijn zwijgende rol die hij in de Tweede Kamer
met zooveel zelfvoldoening had vervuld. De Minister
van Koloniën heeft niets gezegd wat ons ten zijnen
aanzien een beter oordeel kon doen vellen dan wij van
hem als staatsman hadden; hij is zeer arbitrair en dekt
zich met godsdienstige uitingen die door haar veel
vuldigheid doen twijfelen aan de oprechtheid der ge
voelens. Het is soms als men den heer Keuchenius
hoort, of hij bezig is zich zelf wat in te praten. De
Minister van Buitenlandsche Zaken maakte in de
Eerste Kamer ook al geen fraaier figuur dan aan den
overkant, al moeten we toegeven dat de heer Van de
Putte veel te hard van stal liep, waar hij ten slotte
toch niets tegen dien Minister inbracht.
De redevoeringen van den heer Van de Putte heb
ben tegenwoordig wel eens wat van tournooien
veel vertoon, maar zonder dat het „raeenens" is. Wij
voor ons vinden reeds één feit voldoende om den
Minister van Buitenlandsche Zaken als hoofd der
buitenlandsche aangelegenheden te veroordeelen.
Men verzekert ons namelijk dat het besluit, waar
over in de Eerste Kamer lang en breed werd gede
batteerd, reeds was genomendat onze Regeering
zich tegenover de Duitsche bereid heeft verklaard om
den invoer van geweren en amunitie aan den West
kust van Afrika te verbieden. Stelt u eens voor wat
dat zeggen wil. Zou het geen dwaasheid zijn als
China oorlog voerde, dat dan in Engeland geen wa
penen mochten ingevoerd worden omdat ze naar
China konden gebracht worden. Welnu, zoo ongeveer
is de toestand in Afrika. Aan de Oostkust voert
Duitschland strijd tegen de negers en nu wil Duitsch-
land dat wij aan de Westkust geen geweren invoeren
omdat die door 't binnenland heen naar de Oostkust
kunnen gebracht worden, een reis vanzeven
maanden't Is belachelijk, maar nog minder voor
inwilliging vatbaar is de vraag omdat onze handel
op West-Afrika berust op den handel in vuurwape
nen, waarmede de negers op feesten schieten en die
bij hen als munt dienen, waartegen ze hunne waren
inruilen. Welnu, men verzekert mij dat die belache-
lyke vraag door onze Regeering terstond is ingewil
ligd, zoodat het besluit gereed ligt en slechts de
afkondiging is uitgesteld. Indien dit waar is, dan
mag men wel zeggen dat deze Regeering niet in
staat is om de handelsbelangen te behartigen. Hoe
veel prijs men ook stellen moge op vriendschappelijke
gezindheid met Duitschland, onnoodig ten behoeve
daarvan onzen handel een knak te geven en is dolle-
manspolitiek.
Wij zijn waarlijk al te beleefd voor onze buren
men ziet bet weer aan de Borneo-quaestie. Nu En
geland het protectoraat over Noord-Borneo heeft
aangenomen, wordt zelfs door mannen van aanzien
een zoetsappig gezicht gezet en beweren zij't ia
beter zoo, we hebben op Borneo liever Engeland tot
buur dan een particuliere maatschappij, 'tls wezenlijk
nog de vraag of dit te verkiezen is. Komt nu toch
Engeland in 't gedrang, dan kan ook zijn grondge
bied op Borneo het tooneel van strijd worden. En
dan kuunen wij wel eens zonder het te willen er in
gemeDgd worden, want als Duitschland b. v. ons een
kool wil stoven, dan zal het niet precies kijken waar
de grenspaaltjes staan in het binnenland van Borneo,
Volgens ons inzien hadden wij indertijd ons met
hand en tand moeten verzetten tegen elk protecto
raat, elke inmenging van Engeland op Borneo als
in strijd met het tractaat van 1824. Door het verzet
op te geven hebben wij met Engeland den duivel in
onze koloniën ingehaald.
Waarover ik echter wilde spreken was noch over
Borneo, noch over Afrika maar over een strijd die
ons weldra te wachten staatden strijd over de
plaatsvervanging.
De rechterzijde is druk bezig om tot ontbinding
te geraken door de defensiequaestie. Men weet waar
bet op aankomt. Waarschijnlijk is weldra, als de
Koning zich met het rapport der Staatscommissie
voor de defensie vereenigd zal hebben, te wachten
een voorstel tot afschaffing der plaatsvervanging.
Daarop is sedert jaren aangedrongen in het belang
van rechtsgelijkheid. Wij voor ons moeten erkennen
nooit zoo erg met die afschaffing gedweept te heb
ben. Niet omdat wij niet voor rechtsgelijkheid zijn,
maar juist omdat wij niet goed inzien hoe men den
algemeenen dienstplicht zal-kunnen toepassen zonder
de rechtsgelijkheid prijs te geven. Onjuist toch is het
te meenen dat personen van gelijken leeftijd en ge
lijkelijk gezond, even zwaar den druk van den dienst
gevoelen. Dat hangt geheel af va/a karakter, opvoe
ding en gestel. Daar elk dier elementen bij de meeste
menschen zeer verschillen, zal vanzelf de dienst veel
