BIJVOEGSEL
ZIEIIKZEESCflEH NIEUWSBODE
van ZATURDAG o JANUARI 1889.
BEÜOORENDE BIJ DEN
Aan <!e Liberale Kiezers in
hel district Tholen
Eene noodlottige verdeeldheid heerscht
bij deze verkiezing onder U.
Mogen wij U wijzen op het gewicht der
tijdenhoe de oogen der tegenpartij
thans juist gerigt zijn op de Provinciale
Staten, om ook deze zachtaan „om" te
zetten. Welnu, van uwe verdeeldheid
kan en zal zij juist gebruik maken om
den zetel in de Provinciale Staten, die
door den Heer BOLIER, zoo waardig ver
vuld werd, te bemagtigen. Moogt gij daar
aan medewerken Immers neenLaat
daarom alle persoonlijke kwestie's rusten
en brengt, om der wille van het beginsel,
eenparig uwe stemmen uit op den Liberalen
Candidaat.
Samenhang en Zelfstandigheid.
Om aan een staat, als geheel, de noodige kracht te
geven, moeten de samenstellende deelen goed ineen
sluiten en allen onder één bestuur staan, welk bestuur
de noödige macht moet hebben, om voor het geheel
op te treden, zonder door de onderdeelen in zijne
werking belemmerd te worden.
De waarheid van deze stelling is door de ervaring
in onze eigen geschiedenis bevestigd; in de dagen
der Republiek, toen steden en provinciën souvereine
macht hadden en hunne samenwerking tot algemeene
maatregelen van haar eigen goedvinden en toestem
ming afhing, ontbrak aan het landsbestuur dikwijls
de noodige kracht, stuitte het niet zelden op groote
belemmeringen en werd dadeljjk handelen, hoenoodig
soms, in ieder gevai Dëlet door cle noodzakelijkheid
van langdurige onderhandelingen.
Terecht heeft men dus, bij het herstel onzer onaf
hankelijkheid, tevens 's lands eenheid bevestigd,
zooals die in den tijd onzer verdrukking reeds tot
stand gekomen was.
De eenheid van den staat moet derhalve door een
krachtig gezag gehandhaafd worden. Die overtuiging
kan echter, evenzeer als dfe zorg voor de rechten
der samenstellende deelen in de dagen van onze
republiek oorzaak was van een te zwak vèrband,
tot overdrijving leiden en oorzaak worden, dat het
staatsgezag zijn bemoeiingen te ver uitstrekt en de
noodige vrijheid van beweging aan de samenstellende
deelen beneemt. Die overdrijving is niet van eenigeu
regeeriugsvorm afhankelijk. Terwijl in ons land,
onder een éénhoofdig bestuur, die overdrijving
niet bestaat, wordt zij wel aangetroffen in het ge-
meenebest Frankrijk, waar de Regeering van den
Staat alles in handen heeft, maar dan ook alles in de
war is als die Regeering de teugels laat glippen.
Hier te lande is, en dat is een der eerste voorwaar
den van de kracht, de hechtheid onzer instellingen,
het geheim der juiste verhouding van gezag en
vrijheid, waarin wij ons verheugen, aan het Staats
gezag de noodige kracht gegeven, zonder de onder
deelen in de vrijheid meer te belemmeren dan
noodig is.
Wij hebben een Koning, die de eenheid van den
Staat vertegenwoordigt en over het geheel regeert,
doch tevens een burgerij, die volledige vrijheid geniet
op elk gebiedstaatkundig en maatschappelijk, vrij
heid van denken en gelooven, van spreken, schrijven,
drukken, een vrijheid, die alleen beperkt wordt
in zoover de zorg voor de rechten en vrijheden van
anderen er door benadeeld of belemmerd kunnen
worden.
Wij hebben een Koning, die onschendbaar is, en
daarom het aanzien der regeering hoog kan houden,
maar daarnevens Ministers, die voor elke regeerings-
handeling verantwoordelijk zijn.
Wij hebben een regeering, belast met de uitvoering
en eene rechterlijke macht, belast met de handhaving
der wet, maar daarnaast eene volksvertegenwoordi
ging, wier toestemming noodig is voor de uitvaardi
ging eener wet.
Wij hebben de middelen om het gezag lehandhaven
maar daarnevens'de middelen om tegen willekeur of
verkrachting der wet recht le bekomen.
Maar wij hebben meer: naast de eenheid van den
staat, voor zoover die noodig, en de vrijheid voor
iederen burger in zoover die met aller vrijheid be
staanbaar is, hebben wij de zelfstandigheid onzer ge
westelijke en gemeentebesturen.
Evenals de staat vormt iedere provincie en iedere
gemeente een zelfstandig geheel, dat in zoover het
een deel is van het geheel, aan de voor allen geldende
algemeene wetten onderworpen is, maar overigens
binnen de grenzen door de algemeene wet gesteld,
zijn eigen belangen behartigt, naar eigen inzicht.
Even als de Koning en de Ministers met de Staten-
Generaal het geheele land regeeren, zoo besturen
de Commissaris des Konings met de Gedep. Staten
en de Provinciale Staten de provincie en de Burge
meester en Wethouders en den Gemeenteraad de
Iedere gemeente, en iedere provincie staat op zich
zelve en is onafhankelijk van andere provinciën of
andere gemeenten, in die mate zelfs, dat wanneer
gemeenten of provinciën gemeenschappelijke belangen
te behartigen hebben, zij hoogér machtiging behoeven,
om daarover gezamenlijk te bferradslageu.
Die zelfstandigheid der provinciën en gemeenten,
zooals zij hief geregeld is, doet aan den samenhang
van het geheel geen afbreuk, omdat zij alleen geldt
voor de inwendige huishouding, maar is van groot
belang voor den bloei van den Staat, omdat iedere
provincie, iedere gemeente hare eigen belangen door
haar eigen vertegenwoordigers en bestuurders veel
beter kan doen behartigen, dan dit zou kunnen ge
schieden door een algemeen landsbestuur, dat on
mogelijk zoo goed op de hoogte kan zijn van de
plaatselijke belangen en behoeften als een plaatselijk
bestuur dat zijn zal.
Een ander en niet minder gewichtig gevolg van de
zelfstandigheid der provinciën en gemeenten is dit,
dat de goede gang van zaken in ons land veel minder
afhankelijk is dan elders van de samenstelling van
het landsbestuur.
Toen eenige jaren geleden ons land een tijd lang
zonder Ministerie was, bleef in het land toch alles
goed gaan. En waarom? Omdat in alle deelen van
den Staat het plaatselijk gezag toch werkzaam bleef.
Of er Ministers zijn in den Haag of niet, toch
gaan in iedere gemeente van ons land, van de kleinste
tot de grootste, de zaken hareq geregelden gang en in
iedere provincie evenzeer, da-ar ieder bestuur op eigen
Jieenem staat aifcnieLaan ep.n.nl^emeen en leiband loopt.
Er is daarbij nog eene belangrijke zaak: de Mi
nisters zijn, wel is waar te zamen aan het hoofd der
regeering en ieder aan het hoofd van hun departement
geplaatst, maar ook da&r treden zij niet op om na r
persoonlijke willekeur te handelen, doch ter uitvoering
van de wet, tot uitoefening van bevoegdheden, die
hun bij de wet zijn toegekend.
En daarom kan in ons land zelfs tijdelijk een Mi
nisterie gemist worden, omdat de Ministers wel de
dragers zijn van het gezag, maar het gezag zelf voort
vloeit uit de wet, die blijft al verdwijnen de Ministers
en dus toch iedereen in den lande weet, wat zijn
rechten en verplichtingen zijn.
Zien wij zoo, dat in het algemeen in ons land naast
handhaving van het gezag, waarborg tegen willekeur,
naast zorg voor de orde een gepaste vrijheid, bij
den onmisbaren samenhang van het geheel, de even
noodige zelfstandigheid der onderdeelen gevonden
wordt, wij zullen dit overal aantreffen, ook waar wij
nu, met de wet in de hand, sommige zaken meer in
het bijzonder en van nabij zullen behandelen.
Nieuwstijdingen.
Gmcrifln,
Uit New-York wordt gemeld, dat van daar een
achttienjarige schaatsenrijder Joseph F. Donoghue reeds
naar Nederland is vertrokken, om aan de wedstrijden,
die daar gehouden mogten worden, deel te nemen. Hij
heeft in zijn land talrijke overwinningen op de ijsbaan
behaald.
Barnum heeft zjjne zaken aan lcaut gedaanmen
zegt dat hij 25 millioen gld. rijk is.
De deken der geneeskuudige faculteit der aca
demie te Baltimore en verscheidene professoren zijn in
hechtenis genomen, als beschuldigd van het drijven
van handel in lijken. De ligckamen der personen, die
in 't hospitaal stierven, verdwenen telkens, zonder dat
men kon ontdekken waar zij bleven. Zoo werd onlangs
nog het lijk vermist van een visscher, die in het hos
pitaal was verpleegd geworden.
Reeds langen tijd vermoedde men, dat de profes
soren der geneeskundige faculteit hun beroep er van
maakten, die ligchamen te verkoopen aan genees-
heeren, die zich op de ontleedkunde toelegden, ja
zelfs aan hen, dio gaarne in 't bezit wilden zjjn van
een geraamte.
De concierge der school, een neger, heeft zelfs in
1886 eene blanke vrouw vermoord, alleen met het doel'
het ligchaam voor 15 dollars aan den man to brengen'
Uttslïtn'b.
De Czaar heeft, voor bet eerst sedert jaren, den
Paus met Kerstmis zjjDe gelukwenschen. doen aanbieden.
2SialU-
Koning Humbert heeft bij de ontvangst der depu-
tatiën van Kamer en Senaat zjjne tev redeolfeid geuit
over den verrigten parlementairen arbeid. Hij zeide
verder, dat zijn vurigste wensch was de handhaving
van den vrede, en dat met den goeden wil en het
ernstig streven der groote Mogendheden deze wensch
„ook nog voor 1889" zou worden vervuld.
JFranftrijjft.
In het Zuiden van Frankrijk hebben langdurige
stortregens op vele plaatsen overstroomingen ver
oorzaakt: De spoorweg tusschen Tarascon en Cette
staat onder water. Te Arles, waar een gedeelte
van den „Faubourg des Templiers" is overstroomd,
zijn twee huizen ingestort. Te Tivoli, bij Mende, ver
keert een gezin, dat, ondanks alle waarschuwingen,
hun huis niet wilde verlaten, in groot gevaar. De be
woners van het huis zijn romdom door het water in
geslotenhet moet onmogelijk zijn hen te redden en
elk oogenblik kan het huis op hen instorten.
Op vele plaatsen is ook het telegrapisch verkeer
verstoord. Yan verlies van menschenlevens ia tot dus
verre nog niets berigt.
Een wonderlijke familieraad. Zekere B. te
Massignac, dep. Charente, had inbraak gepleegdzjjn
vrouw en zoon berigtten hem, toen hjj thuis kwam,
dat de politie de zaak had ontdekt en hem zou ver
volgen. B. besloot zich van kant te maken, daar hjj
als recidivist een streng vonuia verwachtte. Er werd
nu een familieraad belegd, om uit te maken hoe dat
zou geschieden. De een stelde ophangen voor, maar
dat wilde B. niet, zeggende dat een opgehangene er
zoo leelijk uitziet. Verdrinken vond hjj te koud in dit
jaargetij. Eindelijk viel de keuze op doodschieten en
den volgenden morgen schoot B. zich inderdaad dood
met een geweer in een nabijgelegen bosch.
ie.
Zaturdag werd te Brugge de zaak behandeld
fegen zekeren E. Werquin, beschuldigd van opligterjj
ten nadeele van personen in België en Nederland. Er
werden 26 getuigen gehoord.
Genoemde persoon had zich onder den naam van
zjjn broeder Réné als horlogemaker te Sluis gevestigd,
en, daar zjjne zaak vrjj goed opging, begon hjj ook
aan trouwen te dénken, zoo gaf bjj nl. voor.
Esn „trouwpak" werd besteld, eene woning gehuurd,
een hoed gekocht enz. enz. tot op een goeden dag de
horlogemaker verdwenen was, niet alleen zonder iets
te betalen maar met de meeste horloges, hein tuever-
trouwd. Allerlei gissingen omtrent zjjne verblijfplaats
hoorde men, tot het eindeljjk de Brugsche politie,
geholpen door enkele aanwijzingen van de Sluische,
gelukte hem in handen te krjjgen. Dadel jjk werd hjj
geborgeD, want hij had reeds voor dergelijke zaken
zes maanden te goed. Nu Zaturdag werd hij veroor
deeld tot. 3 jaar gevangenisstraf en 100 fr. boete.
2ficis«rlan&.
Amstordam, 2 Jan. Naar men mededeelt is
hier ter stede uit Transvaal teruggekeerd de Heer
J. Hulshof, Nederlandsch ingenieur en beëedigd Berg-
probirer in Anhalt, die namens eene combinatie onder
leiding van de Maatschappij tot Bevordering der
handelsbetrekking tusschen Nederland en Zuid-Afrika
(directeur W. Dull) op verschillende plaatsen in de
Zuid-Afrikaausche Republiek goudhoudende gronden
heeft onderzocht.
Dit onderzoek heeft geleid tot het ontwerpen van
oen plan tot oprigting van eene Nederlandache mjjn-
maatschappij met een werkkapitaal van 600,000 tot
exploitatie van 60 claims, in de Witwatersrandsche
goudvelden gelegen.
Binnenkort zal de inschrijving op bovengenoemd
kapitaal hier ter stede worden opengesteld.
Een bedelaar te Amsterdam vroeg dezer dagen
aan een matroos „meneertje, geef me een paar centen
om brood te koopen. Ik heb den ganschen dag nog
niets gehad."
„Och kom," antwoordde Janmaat. „Ga maar meê."
Vol verwachting stapte de bedelaar naast den zeerob,
die eenige oogenblikken later een bakkerswinkel bin
nen stapte en een flink brood kocht. Buiten komende
reikte hij het den ander over, die er zich mede wilde
verwijderen. „Hé wat vriendjeriep de matroos. „Je
had zoo'n honger zei je. Nu ook vreten voor den d.. .r."
„Maar meneertje ik heb pas
„Geen meneertjes, hoorVreten zal je."
Tegen wil en dank was de bedelaar verpligt het
brood naar binnen te werken, tot groot vermaak van
enkele omstanders. Toen bij het bjj na op had verwijderde
de matroos zich, hoogst voldaan over zjjne weldaad.
rSTymogren, 3 Jan. Men_zal zich herinneren, dat
ten vorigen jare alhier een strijd ontstond over de be
noeming van een hoofdonderwijzer^ aan de openbare
school voor gewoon lager onderwijs te Hees, en dat
de gemeenteraad weigerde uit de voordragt van den
schoolopziener een hoofdonderwijzer aan die Bchool te
benoemen, maar iemand buiten de voordragt om tot
hoofd dier school benoemde, wjjl men een alleszins goed-
geloovig katholiek aan het hoofd wenschte geplaatst
te zien. Die benoeming werd door den Koning vernie
tigd, waarop de Raad die school van gewoon lager
onderwijs in eene voor uitgebreid lager onderwjjs
veranderde. Dit mogt echter niet beletten, dat Gede
puteerde Staten, toen de Raad na tot benoeming nit
de voordragt des schoolopzieners te zjjn aangemaand,
nog weigerde daaruit eene keuze te doen, deden wat
de Raad had belmoren te doen, en mitsdien een hoofd
der school voor gewoon lager onderwjjs uit die be
twiste voordragt benoemden.
De gemeenteraad heeft thans het verkeerde ingezien
om aan die school eene andere bestemming te geven,
en heeft in zijne zitting van Zaturdag het besluit,
1
