ZIËUIKZEESCHE NIEU WSitOUE.
No 5624.
45ste Jaarg.
Oingsdag 27 November 1888.
ADVJSRTENTIËN, v»n 1—8
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG De prijs per 3 maanden is 1,80, franco per post 1.60.
80 Cts., meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Qroote Utttt wordt naar flaataramte tereland.
VEEMARKT TE ZIERIKZEE
op Donderdag 2 9 November e.k. aan
de Balie.
Het HOOFD van het Gemeentebestuur te Zie
rikzee, maakt bekend, dat door den heer Provincialen
Inspecteur der Directe Belastingen te Middelburg
zijn executoir verklaard de kohieren voor de belasting
op het Personeel no. 7 en het Patentrecht (2e kwar
taal), dienstjaar 1888/o9, van deze gemeente, die op
heden aan den heer Ontvanger der Directe Belas
tingen alhier worden ter hand gesteld ter invordering,
en dat ieder verpligt is zijn aanslag op den bij de wet
len voet te voldoen.
Zierikzee, den 24 November 1888.
J. P. N. ERMERINS.
mv
Vol verwachting was men in den lande naar het
geen de regeering thans omtrent hare voornemens
wel aan de Staten-Generaal zoude mededeelen. Er
was terstond na het optreden vrij wat beloofd, maar
de jongste openingsrede was zoo mager geweest dat
het er veel van had of de regeering voor haar eigene
schaduw was geschrikt. Men zou dus moeten afwach-
1 en wat het ministerie zou zeggen in de memorie van
antwoord omtrent hoofdst. I van de Staatsbegrooting.
Welnudit antwoord is sinds verschenen en
maakt op elk onbevooroordeeld lezer dezen ongunsti
ge» indruk dat het Kabinet-Mackay zich zal bepalen
tot afwachten. Het ministerie van het „christelijk
bewustzjjn" blijkt vooral dit bewustzijn te bezitten
dat het moet zorgen zich zoo min mogelijk in lastige
diagen te steken.
Wij hebben een voorloopig kiesreglement. Onder
de werking van dit reglement hebben de mannen der
„ellendige coalitie" de meerderheid weten te beha
len. Blijkbaar is men dus voor niets meer bevreesd
dan dit voorloopige te veranderen en te verbeteren.
Toch kleven aan dat voorloopig kiesreglement
groote bezwaren. Bijna de geheel» handwerkerastand
uit de stad wordt er door buiten het kiesrecht ge
sloten terwijl aan de grofst onwelenden op het
platteland dit is toegekend. De heer Gleichuian
maakte onlang3 de juiste opmerking dat zoovelen
der nieuwe kiezers lezen noch schrijven konden en
hij wees er op dat het noodig was dat daarin voor
zien werd.
Teekenend voor de stelling der regeeringspartg is
dat de heer Schaepman hierop terstond vuur vatte
en in een artikel, verschenen in het Centrum, onder
teekend met zijn naam, voor do kiezers die hun
stembiljet niet kunnen invullen, met waardigheid in
het krijt trad. Niet lezen en schrjjven wat zou dat,
schreef onze gevierde letterkundige, daarom kan men
zijn gezond verstand toch wel hebben en in politieke
zaken kunnen oordeelen l
Natuurlijk dat de dichter-staatsman geen pleidooi
voor de onwetendheid hield, zoo als hem, beweerde
hij voor de voeten zou gegooid worden. Neen
dat begrijpen wij best. Hij hield alleen maar een
pleidooi voor het bestaan van die kiezers die hun
stembriefje door een ander moeten laten invullen,
omdat zij het zelf niet kunnen. En zulk soort kiezers
kan de partij van Schaepman waarachtig niet missen.
De regeering dan is ©veneens doof aan het oor der
■wijziging van het kiesrecht. Ja er zijn wel eenige
onbillijkheden in, maar men kan die maar niet zoo
op eens herzien, eerst moet de personeele belasting,
die met het kiesrecht zoo nauw verband houdt, wor
den herzien. Met andere woorden vooreerst blijft het
voorloopige kiesrecht wat het is.
Toch heeft de regeering een open oog voor onbil
lijkheden, vooral als zij een kansje opleveren voor
haar. De splitsing der overgebleven vijfmeervou
dige districten zal terstond ter hand worden ge
nomen. Het zou wel eens kunnen gebeuren dat dit
de meerderheid der regeering versterkte. Men moet
toch maar een fijnen politieken neus hebben
Gesteld dat dezen winter de meervoudige distric
ten Amsterdam, Rotterdam, den Haag, Utrecht en
Groningen worden geknipt in enkelvoudige districten
dan zal men toch wel niet de Kamer ontbinden,
want die proef ware wat gevaarlijk. Men zal dus
de afgevaardigden van genoemde vijf districten
moeten verloten over de nieuw gevormde en als
zich dan door een bijzonder toeval een vacature
in een der nieuw en goed geknipte districten voordoet,
dan heeft men toch alvast een kansje I 'tin wel fijntjes
uitgerekend l
Zooals wij reeds opmerkten omtrent de nieuwe
aera van het christelijk bewustzijn is de regeering
200 vrij zich verder doodstil te houden. De nieuwe
onderwijswet wordt natuurlijk niet zegevierend ge
noemd, maar wij hebben ook op dit stuk geen groote
verwachting van het beleid van den Minister Mackay.
Hij weet blijkbaar niet wat hij wil. Wij hebben een
kersversch feit om dit te bewijzen.
Bij zijne begrooting bad de Minister alle gelden
geschrapt, welke als toelagen voor kweekelingen aan
de rijkskweekscholen op de begrooting voorkwamen.
Was dit plannetje doorgegaan, dan was het totaal
verval der kweekscholen onvermijdelijk geweest, een
vooruitzicht dat de organen der kerkelijke partijen
reeds met vreugde had vervuld. Thans evenwel bij
zijne memorie van antwoord deelt de Minister mede
hij maar weer 6000 beeft uitgetrokken voor be
doelde toelagen. Blijkbaar schrikt de Minister terug
voor de door bem zeiven aangetoonde plannen.
Nu moge de Minister telkens en telkens herhalen
dat hij vertrouwt dat een ontwerp tot herziening
der wet op het lager onderwijs spoedig zal inkomen,
wij vertrouwen dat het een mislukt ontwerp zal zijn.
Nu de Regeering aan het woord is had men recht
iets bepaalds te vernemen omtrent de twee groote
vraagstukken, het militaire en het financiöele. Ook
hier is alles leuk en onbestemd. „Het rapport aan
den Koning is in bewerking", dat is alles wat
men verneemt omtrent het militaire vraagstuk. Of
de Regeering eene overtuiging heeft, welke oplossing
aan het zoo dringende vraagstuk moet gegeven
worden, men verneemt er niets van. Blijkbaar zal
het Kabinet, weer en wind dienende, trachten de
klippen te vermijden, maar heeft het den moed zijner
overtuiging niet.
Nog erger maakt het de Minister van financiën.
Hij had in Mei de verwachting gewekt dat er nu
toch werkelijk iets gebeuren zou.
Jawel, ook deze Minister verschuilt zich achter de
nieuwe wet op het lager onderwijs die er nog niet
is en er denkelijk nooit komen zal, om tot zoolang
te verschuiven het „aanbrengen van verbeteringen
in het gemeentelijk belastingstelsel."
Nu zou de toestand van enkele plattelands-gemeen
ten reeds veel verbeterd kunnen worden, door ze
een „grooter aandeel in de belasting op het inkomen
uit grondbezit" toe te staan; maar dan moet ook de
belastbare opbrengst van de ongebouwde eigen
dommen zijn afgeloopen. Denkelijk in 18901
En deze Minister wil het kapitaal in portefeuille
onbelast laten, wil wel de belasting op het zout ver
lagen, als er een tegenwicht kon gevonden worden
in een betere regeling van de invoerrechten.
Is men niet gerechtigd tot de uitspraak dat een
ministerie, dat zoo 's lands zaken opvat, met de
belangen schjjnt te spelen.
Nieuwstijdingen,
©itgtlitnfc.
In de haven van Bristol ia 11. Woensdag een schip
met 300 vaten petroleum :n de lacht gevlogen. De kapi
tein en twee van de bemanning kwamen om het leven
en een ander man van het Bchip, in het water geslip-
ferd, werd ernstig gewond. Er was geen blusschen aan
et brandende schip. Het lag afgezonderd, zoodat andere
schepen geen gevaar liepen. Maar een gasthuis en eene
fabriek in de nabyheid werden slechts met moeite be
houden.
De pleger van den moordaanslag in Georgeetreet,
Whitecbapel, te Londen, is nog altjjd niet gevat. Men
acht het steeds meer waarscbjjnljjk, dat bjj niet de lang
gezochte moordenaar is. Do vrouw kende hem al sinds
een jaar.
De ontsteltenis en opgewondenheid is weer groot in
genoemde wyk. Er werd o. a. een man als do moor
denaar achtervolgd en naar het politiebureau gebragt,
die niets anders gedaan had dan in Brichlane eene vrouw
toespreken.
üttslitnfr.
Petersburg, 24 Nov. Het „Journal de St.
Petersbourg'^bespreekt de bewjjzen van harteljjke sym
pathie van de zjjde des Duitschen Keizers, het Hof en
de bevolking bjj gelegenheid van hot verbljjf van den
Kroonprins te Berlyn. Het blad zegt zich gelukkig te
achten deze bewjjzen te kannen opmerken, ofschoon zjj
geene verrassing zjjn, wanneer men Iet op de beminne
lijkheid van den Kroonprins en de innige vriendschap
van de beide Keizerljjke familiön. Ten slotte wjjst het
blad op het vredelievend karakter van de Duitsche
troonrede.
JDenemarfUn.
Mon herinnert zich, dat Koning Chriatiaan geweigerd
heeft het kasteel aan te nemen, dat het DeenBche volk
hem bjj gelegenheid van het feest zjjner 25-jarige re
gering wilde schenken, en waarvoor het bedrag bjj
nationale inschrjjving is bjjeengebragt. AU gevolg dor
weigering ia het grootato deel van het bedrag aan de
inschrijvers teruggegeven, doch er blijft nog eeno som
van 30,000 kronen over, waarvan mon de gevers niet
kent, daar zjj zonder bgvocging van naam hunne bjj-
dragen hebben gezonden. Volgens het besluit van den
Koning zal dit bedrag verdeeld worden onder de invalide
militaren uit den oorlog van 1864.
Eene hevige cholerine-epidemie is dezer dagen in
Christian!» uitgebroken. Duizenden bjj duizenden worden
ziek en alle doctoren hebben de handen vol. Men ver
moedt, dat de ziekte ontstond door dat het drinkwater
verontreinigd werd bjj gelegenheid van eene groote
varkensslagterjj.
2talie.
Van het onderhoud tuaschen Keizer Wilhelm en
den Paus geeft de „Civiltè Cattolica" thans de volgende
authentieke lezing:
„Bjj de ontvungst van den Keizer leidde de H. Vader
het gesprek met Z. M., nadat de gebruikelijke pligt-
plegingen gewisseld waren, in, met te zeggen, dat hjj
tot zjjn leedwezen niet in staat was om, evereenkom-
stig den innigsten woDSch zjjns harten, den Keizer
onder betere omstandigheden te ontvangen, zóó nl. als
Gregorius XVI indertjjd Koning Frederik Willem IV
van Pruisen en zóó als Pius IX in 1853 den Kroon
prins Frederik ontving. Daarom klaagde Leo over den
waarljjk betreurenswaardigen toestand, waarin hjj zich
geplaatst zag en hjj deed uitkomen, dat zelfs de komst
des Keizers te Rome aan de liberale pers gelegenheid
had gegeven om den H. Stoel met do smadeljjkste ver
guizingen te bejegenen.
„In antwoord hierop wees de Keizer op het booge
zedeljjke prestige dat het Pausschap tegenwoordig in
Europa geniet, zoodat de naam des Pausen thans aller
wegen met hoogachting en eerbied omstraald is. En
wat de opmerkingen der pers betreft, die moest men
zich niet aantrekken.
„De H. Vader hernam, dat nogthans de toestand
des Pausen te Rome zoo moejjeljjk en pjjnljjk was,
dat hjj, wilde bjj niet zjjn persoon en zjjne waardig
heid zien blootgesteld, zelfs dit keizerljjk bezoek niet
kon beantwoorden.
Alsnu en om deze verklaring zal bet in de authen
tieke mededeeling wel voornameljjk te doen zjjn had
de H. Vader in eene uitvoerige beschouwing willen
treden van den algemeenen toestand van Europa, van
de gevaren, die het door de toenemende ontwikkeling
der anarchistische partjjen bedreigen en van de nood
zakelijkheid om daar een dam tegen op te werpen.
Maar naauweljjks had Z. H. dit punt aangeroerd, of hjj
werd door het onverwacht binnentreden van 's Keizers
broeder plotseling gestoord. Dit pjjnljjk incident leidde
natuurljjk het onderhoud af en belette den H. Vader
dit onderwerp voort te zetten. Toch wilde Z. H. voor
het scheiden nog een woord over den godsdienstigen
toestand in Duitschland zeggen. Daarom maakte hjj
gewag van de tot dusver reeds verkregen en op weder-
zjjdsche overeenstemming berustende resultaten en voegde
er den wensch bjj, dat ook verder met de aanspraken
der Katholieken zou worden rekening gehouden en
men op den weg der vredestichting op godsdienstig
gebied zou voortgaan tot aan de voleinding des vredes.
„Z. M. nam deze aanbeveling zeer welwillend op en
drukte zich in veelbelovende bewoordingen uit, die een
teeken zjjn van zjjn edel hart en zjjne goede gezind
heid jegens zjjne Katholieke onderdanen."
Gravonhago, 24 Nov. Na den uitslag
der verkiezing voor de Tweede Kamer in het district
Schiedam, waar een liberaal is vervangen door een
anti-revolationairheeft de regterzijde eene meer
derheid van 10 stemmen. De sterkte der party is
thans 44 liberalen, 28 anti-revolutionairen, 26 katho
lieken, 1 conservatief en 1 socialist.
De gunstige berigtea omtrent den toestand van
Z. M. den Koning bljjven voortduren.
Gevoelde Z. M. zich tot vóór een paar dagen nog
altjjd genoodzaakt het grootste gedeelte van den dag
in het daarvoor bestemde vertrek rust te nemen, thans
wordt weder den geheelen voormiddag in het werksalon
aan den arbeid gewjjd en is de zwakte, welke het ge
volg was van 's Konings jongste ongesteldheid, bljjkbaar
geheel geweken.
H. M. de Koningin en Prinses Wilhelmina maken,
onverschillig welk weder, geregeld eiken dag een rjj-
toer, nu eens te zamen, dan weder elk afzonderlek.
Jeanne Lorette heeft den Haag weer eens bezocht.
Dezen middag is zjj naar Brussel vertrokken.
Sehoveningen, 24 Nov. Een der geredde ma
trozen van de „Ango" is nog bedlegerig, maar zjjn
toestand baart geen zorg meerde ander is geheel
hersteld.
Een gedeelte van het wrak der „Ango", met twee
volledige masten en tuigage, is thans met laag water
dnideljjk zigtbaar.
Het berigt, dat bjj Petten eene Katwjjkscheschuit
zou gestrand zijn, is helaas bevestigd geworden. Ze
heet „Eduard Fileman", welke juist vier weken geleden
uitzeilde. De stuurman was Bouer van Beelen; reeder
is de heer P. Meerburg.
Van de tien opvarenden zjjn er slechts drie gered,
nl. twee Katwjjksche vrjjgezellen en een getrouwde
Scheveninger.
Van de verdronken Katwjjkers laten er vier ieder
eene weduwe met drie k vier kinderen na; tervrjjl de
vjjfde wordt betreurd door niet minder dan negen
weezen, daar zjj voor eenigen tjjd ook hunne moeder
hebben verloren. Het jongste daarvan telt pas drie
jaren.
De beide overigen waren nog knapen, die mede hun
graf in de golven hebben gevonden. Een van hen was
aan boord met zjjn vader, die drie kinderen bjj moeder
had gelaten en die nu nog tot het laatste oogenblik
vruchtelooze pogingen aanwendde om het bjj hem zjjnde
kind te redden. De mast was echter ook geene veilige
schuilplaats meer. Bjj gedeelten werden de ongeluk-
kigen over boord geslagen.
Er zjjn op zee nog vele Katwjjksche schepen, welke
de stormen der laatste dagen hebben te trotseeren
gehad. Daarvan waren er Vrijdagmiddag drie in 't ge-
zigt, zonder dat ze evenwel reeds konden herkend
wordeh. Ze werden tegen den avond aan het strand
verwacht, waar reikhalzend naar de opvarenden werd
uitgezien, natunrljjk hot meest door hen, die nog in
bange verwachting verkeerden omtrent het lot, dat ook
hnn dierbaren echtgenoot, vader of broeder mogt heb
ben getroffen.
I>or<lreclit, 24 Nov. Onze anders zoo stille stad
heeft feest gevierd. En waarljjk het was oen algemeen
feest, daar bjj na de geheele stad versierd was, en niet
het minst de zoogenaamde achterbuurten. Hot feest
werd op godsdienstige wjjze geopend.
Het was een treffend oogenblik toen, na de indruk
wekkende melodie van psalm)118, het Wien Neerlandsch
bloed werd aangeheven, en door ieder meegezongen en
toen daarop na een driewerf hoera 1 hoeden en petten
in de hoogte vlogen, waren allen ondor den indruk.
De kerken trokken ook veel volk, vooral de Groote
Kerk, waar ds. Van Hoogenhnjjten eene feestrede hield,
tot tekst hebbende psalm 50 14. „Offert Gode dank
en betaalt den Allerhoogste uwe geloften." Intusschen
boden de straten een steeds meer opwekkeud schouw
spel aan. De menschenmassa, schitterend van oranje
en rood-wit-blaauw, krioelde dooreen als een mieren
hoop.
De optogt zette zich even over half óón in beweging.
Zjj was in elk opzigt prachtig te noemen, zoowel door
do uniformen als door de wagens. Verscheidene depu
tation van werkvoreenigingen hadden zich hierbjj aan
gesloten.
De houding van hot publiek was onberispeljjk, dank
zjj do goede zorgen der politie maar vooral den goeden
wil der burgers, terwjjl ook de orde in den stoet niets
to wenschen overliet.
Het vuurwerk op de rivier vóór de stad werd door
uitstekend weder begunstigd. Geen maan, eene bedekte
lucht, geen regen, en minder wind dan beden middag.
Op de beide oevers, vooral aan den Dortschen kant,
stond eeno digt opeengepakte menschenmassa, nu en
dan verlicht door beDgaalsch vaur, in een der huizen
ontstoken. Het aantal booten en bootjes vermeerderde
steeds. Plotseling schoten op verschillende punten van
den Zwjjndrechtschen oever eenige projectielen sissend
in de hoogte, ten teeken dat het vuurwerk aanving.
En nu zag men, een half uur lang, eene onafgebroken
reeks van de prachtigste vuurwerken. Het jaartal 1813
verscbjjnt eensklaps in schel licht en daaromheen
wentelen zich groepen van vnnrbollen, die onder luid
geknal uiteenspatten.
En als slotnummer verscbjjnt in vurige letters het
„Oranje Boven" met jaartallen en wapens, op een
achtergrond van vonken, terwjjl fonteinen vuurs aan
I alle kanten er door spuiten en veelkleurige bandels
1 vuurpijlen er vóór opstijgen. En alles eindigt onder
een gesis en geknal dat alleen overstemd wordt door
j het schrille oorverdoovend gefluit van dertig stoom-
I fluiten, die het gejubel der menigte op den oever on
hoorbaar maken cn schetteren en loeijen dat het een
aard heeft.
Borgen op Zoom, 24 November. Een der
oudste en aanzienlijkste ingezetenen is gisteren avond,
op hoogen leeftjjd, plotseling overleden, nl. dr. de Ram.
Nog onlangs meldden wjj, dat de heer de Ram
zjjn 90sten jaardag had gevierd, waarbjj in herinnering
werd gebragt, boe hjj 50 jaar geleden een der weinige
geneeskundigen was, die vrjjwillig hulp en bjjstand
bood bjj cholera-epidemiën te Groningen. Meer dan GO
jaren nam hjj met de meeste toewjjding zjjne praktjjk
waar. De stad verliest in hem een harer beste burgers.
Terneuzon, 24 Nov. De collecte, gehouden ter
gelegenheid der Unie-rede alhier door dr. Gerth van
WjjK uit 's Gravenbage, naar aanleiding van Spreuken
4 226, heeft opgebragt f36,02.
Gisteren avond trad de heer W. van Zuylen voor
een honderdtal personen alhier in de vereooiging „In
liefde bloeiende op. Evenals overal elders werden
zjjne keurige voordragten ook hier luide toegejuicht,
hetgeen vooral het geval was na zjjne toegift van:
„Een vers dat als een nachtkaars uitgaat" en „Brug
omhoog". Onnoodig te zeggen, dat, toen de begAafde
spreker in antwoord op den dank der vergadering hem
door den Voorzitter gebragt, verklaarde Ternenzen een
„tot Weerzien" toe te willen roepen, een luid applau-
dissement ten deel viel.
In de afgeloopen week overleed alhier wederom
een ljjder aan dyphterytus, terwjjl in óón huisgezin
de ziekte wederom uitbrak.
Rilland-Ba.tli. Voor de vacante betrokking
van onderwjjzer aan de o. 1. school te Rilland hebben
zich slechts twee sollicitanten aangemeld, de bh. J. van
Koeveringen alhier en W. P. Markuise te St. Philipsl&nd.
Mid'lelbtirff, 24 Nor. In de Vrjjdag avond
gehouden vergadering van het hoofdbestuur der Maat-
schappy tot bevordering van Landbouw en Veeteelt in
Zeeland h(jo, met ingang van 1 January 1889, herbe
noemd tot onder-voorzitter de heer J. M. Kakebeeke
te Goesen tot algemeen secretaris, de heer J. H.
Snjjders té Middelburg; en is benoemd tot tweeden
secretaris, de heer I. G. J. Kakebeeke te Goes.
Voorts zjjn in dezelfde vergadering, uit de door de
afdeelingen voorgedragen heeren veerartsen en verdere
deskundigen, tot leden der commissie tot bevordering
en aanmoediging der verbetering van het paardenras
in Zeeland gekozende heeren C. Mazure, prov. vee
arts lste klasse te MiddelburgM. Lucieer, prov.
veearts 3de klasse te IJzendjjke Job van der Have Az.,
landbouwer te Nieuwerkerk (Duiveland); A. Govaert,
landbouwer te Westdorpe en C. J. Labrjjn, landbouwer
te *8 Gravenpolder.
De gemeenteraad van Middelburg heeft afwjjzend
beschikt op een aanbod, om het Museum „Prins Hendrik"
van 'b Hage naar Middelburg over te brengen.
Middelburg:, 24 Nov. P. de K., oud 43 jaren,
geboren te Axel, thans arbeider te Yerseke, stond
gisteren voor de arrond -regtbank teregt, beschuldigd
van moord op zjjne schoonzuster J. M., huisvrouw van
C. M. te Yereeke, en van diefstal van geld en sieraden
ten haren huize, beiden gepleegd in den namiddag van
Zondag 26 Augustus jL
Niet minder dan 20 getuigen werden in deze zaak
gehoord, en uit de verklaringen dezer getuigen en de
gedeeltelijke bekentenis van den beklaagde bleek dat
de K., des namiddags tusschen 2 en 3'/. uren, den
djjkweg tusschen Yerseke en Kruiningen volgende,
twee vrouwen, N. en dochter, achterhaalde, aan wie
hjj op eene daartoe gedane vraag te kennen gaf op
weg te zjjn naar zjjne schoonzuster M., om daar zjja
dochtertje te halen, dat daar dien Zondag vertoefde.
Kort nadien sloeg beklaagde een zjjpad in, en klom
naar getuigenis dier^beide vrouwen, over eene heining
om het erf van M. Beide vrouwen bleven een half
unr op den djjk zitten, omdat zjj met reden twjjfelden
aan de waarheid van de K., wai betreft het afhalen
van diens dochtertje, maar hadden niets gezien van
hetgeen ten huize vau M. voorviel. De echtgenoot en
de kinderen van M. waren op het genoemde uur af
wezig, maar toen deze omstreeks 4'/3 uur thuis kwa
men, vonden zjj hunne moeder ontzield met ingeslagen
hersenen in den koestal, in de n&bjjheid een gebroken
greep en eene spade, beiden met bloed bevlekt, bljjk
baar de voorwerpen waarmede het misdrjjf was ge
pleegd. Het kabinet in de woonkamer was openge
broken en daaruit werd eenig geld en later ook
sieraden gemist.
Als verdachte werd P. de K. dien eigen middag ge
vat het geld werd gedeeltelijk op het erf van diens
woning en de sieraden boven op eene kast terugge
vonden.
Beschuldigde bekent, zonder eenige aandoening, de
genoemde feiten te hebben gepleegd, maar houdt na
drukkelijk vol, dat hjj niet over de heining is ge
klommen maar het voetpad gevolgd beeft en niets
gesproken beeft over het afhalen van zjjn dochtertje,
ook nadat de ambtshalve toegevoegde verdediger, Mr.
M. J. de Witt Hamer, op de volle waarheid had aan
gedrongen en te kennen gaf, dat hjj in eventueele
bekentenis geen kwaad voor de verdediging zag.
Voorts beweerde beklaagde, dat bjj het erf opliep,
omdat in den koestal een stierkalf losliep.
liet O. M., dat in éen idyllisch tafereeltje de woning
en levenswjjze van hot gezin van den arbeider M.
schetste en in bet breede de omstandigheden nagaat
waaronder deze misdaden hebben plaats gehad, zocht
tovergeefs naar verzachtende omstandigheden bjj deze
gruweldaad. Het eisebte levenslange gevange
nis s tr a f. Ook bjj het uitspreken van dien eisch
was bjj den beschuldigde geene de minste aandoening
to bespeuren.
De zitting duurde tot donker en werd door een groot
aantal nieuwsgierigen bpgewoond.
Heden morgen werd de behandeling voortgezet. De
advoc. Mr. M. J. de Witt Hamer, trad op als ver
dediger.
In eene keurige pleitrede ging spr. na, of de moord
kon gepleegd zjjn door een normaal mensch. Aan
verscheidene getuigen, ook in de instructie, is de vraag
voorgelegd of do beschuldigde steeds normaal was dat
was geeue formaliteit. Een moord, gepleegd op eene
vrouw die hem nooit kwaad bad gedaan en waar hjj
wist dat geen geld was, moest eeno daad zjjn vaneen
Monomaan.
Dit wordt verklaard door het feit, dat beschuldigde
sinds jaren misbruik maakt van sterken drank. Op ge
zag van vele deskundigen verklaarde bjj, dat zulke
ljjders slechts ten deele toerekenbaar zjjn. Pleiter
schetste bet verleden van beschuldigde, zjjn hoogst
ongelukkig hujveljjk, den achteruitgang van zijn land
bouwbedrijf, do mislukking van oeue opgezette winkel
nering, alles leidende tot troostzoeking in drank.
Op grond van voortdurend misbruik, bepleitte ver
dediger de gedeeltelijke toerekenbaarheid en vroeg
vermindering van levenslang op 20 jaren, wat voor
iemand van 44 jaren geljjk stond.
Het O. M. verwierp bjj repliek de ontoerekenbaar
heid en was van meoning dat in dit ge»a) moest
volgen ontslag van rcgtsvervolging en opsluiting in
een krankzinnigengesticht.
De uitspraak is bepaald op Vrjjdag.
YenMke, 25 Nov.. Verleden Vrjjdag gaf de Re
derijkerskamer alhier hare eerste opvoering. De beide
stukjes „het spreekuur van den dokter" en „de raads
vergadering te Koekamp" werden uitnemend gespeeld
en vielen in den smaak van het publiek. Het duet
„Doktor o wee" en „Dokter goed zoo" in de pauze
door de gebr. Van Djjke voorgedragen, werden met
genoegen aangehoord.
Tengevolge van den hevigen wind hebben gisteren
eenige hoogaarzen nog al schade bekomenéén beeft
er zelfs zjjn mast verloren en is van de Oesterbank
afgehaald door een schipper die aan den wal het ge
vaar zag waarin zjjn kameraad verkeerde.
Goes, 25 Nov. Door de leden der Christelijke
Jongelingsvereeniging is bet denkbeeld geopperd om
eene leerschool aan hunne inrigtiog te verbinden. In
beginsel is daartoe besloten. Leden die in een of ander
vak meer dan anderen bedreven zjjn, zullen zich dis
ponibel stellen om van hunne meerdere capaciteiten
door anderen te doen profiteeren.
Zuid Bevolaud, 23 Nov. Uit onderscheidene
gemeenten van ons eiland maken zich tal van per
sonen gereed om hetzjj in Zuid-Amerika, hetzjj in
Transvaal een tweede vaderland te zoeken, of liever
gezegd te trachten een onafhankelijk bestaan te
vinden.
In den regel zjjn het niet de minsten onder de
broederen, die courage genoeg bezitten tot dien groo-
ten stap. Want dat er moed toe behoort om in on be
kende streken op geheel anderen bodem en onder
geheel andere luchtgesteldheid, dikwjjls een geheel
ander mensch te moeten worden, een geheel andere
levenswjjze te moeten volgen, andere zeden en ge
woonten te moeten aannemen dat is ontwijfelbaar.
Wjj wenschen dien landverhuizers moed toe om al de
bezwaren die hen wachten te trotseeren, opdat zjj
vinden, wat hier vruchteloos door hen gezocht wordt
een onafhankeijjk bestaan en kan het zjjn een' onbe-
zorgden ouden dag.
Op óón ding wordt door die aanstaande landver
huizers evenwel vaak te weinig gelet nl. dat ieder,
om te slagen, het handwerk behoudt dat hjj bier
heeft uitgeoefend. Gewoonljjk moeten allen in die verre
streken zich onledig houden met don landbouw, maar
het is duideljjk dat een timmerman of metselaar
daarbjj een pover figuur maakt en een sober bestaan
vinden zal. Wanneer men tot landverhuizing op groote
schaal kon besluiten, zoodat ieder vertrekkende „bjj
zjjne leest" kon bljjven, dan zou het ongetwjjfeld allen
veel beter gaan.
De landverhuizing gaat meestal uit van op zich zelf
staande personen of gezinnen. Zamenwerking zou ook
in deze goede vruchten afwerpen.
Wenaoldixig:©, 24 Nov. De bekende Zandweg,
die deze gemeente met KapelleBiezelinge verbindt en
de gemeenschapsweg vormt met het station van den
Staatsspoorweg verkeerde vooral in wintertjjd intreu-
rigen toestand. Eindeljjk zal die weg dan toch begrint
worden en daardoor eene wezenljjke verbetering tot
stand komen. De Staten der provincie hebben, zooals
men weet, besloten tot het verleenen van een rente-
Ioob voorschot.
Tot onze verwondering vernamen wjj niets van een
woord van dank aan den man aan wien wjj deze be-
langrjjke verbetering hoofdzakeljjk te danken hebben
dr. Geill nl. Deze heeft het initiatief genomen duide
ljjk en eenvoudig heeft hjj op den on houdbaren toe
stand gewezen en autoriteiten op het noodzakeljjke
van Verbetering gewezen. Burgemeester Dekker beeft
er zich eindeljjk voor gespannen, en beiden hebben suc
ces gehad op hunne pogingen. Een welgemeend woord
van dank komt hun daarvoor wel toe.
Wolfaartscly l<, 23 Nov. Door Notabelen der
Herr. gemeente alhier, is voor de periodieke aftreding
van een Kerkvoogd, heden als zoodanig herkozen N.
Valkier Nz., terwjjl voor de vacature, ontstaan door
het ontslag nemen van J. van Damme, tot Kerkvoogd
is gekozen H. van Strien Jz.
Kerkvoogden hebben de betrekking van Opzigter
over de Kerke-landen, bjj ingang van den nieuwen pacht-
termjjn, met algemeene stemmen bereids weder gegund
aan P. J. van Damme.
De benoeming van den heer C. Koert tot Ont
vanger-griffier van de polders Westerland en Westkerke,
is door Gedeputeerde Staten van Zeeland, met alwjj-
zing van de daartegen ingediende protesten, als wettig
gehandhaafd.
Sehorpeuisse, 24 Nov. Heden nacht overleed
plotseling de heer D. Bolier Gz., burgemeester dezer
gemeente en lid der Provinciale Staten van Zeeland.
St Muartousdjj Ie. Zaturdag 1 December a.s.
hoopt de heer L. van Langeraad, Hoofd der openbare
school alhier, den dag te herdenken, waarop hjj vóór
25 jaren zjjne betrekking als zoodanig in deze ge
meente aanvaardde, na bevorens eenige jaren in gelijke
betrekking te Biervliet werkzaam te zjjn geweest. *Hjj
heeft zjjn ambt steeds vervuld, en doet zulks nu nog,
met een jjver, toewjjding en naauwgezetbeid, welke
elk jong onderwjjzer tot voorbeeld kunnen strekken.
Gedurende een kwart eeuw, dat de heer L. van Lan
geraad hier gevestigd is, was hjj, om gezondheidsredenen,
slechts weinige schooltjjden verhinderd, zjjn ambt waar
te nemen. Ook nu nog, op den leeftjjd van 60 jaar,
mag hjj zich verheugen in eene gezondheid, welke niets
te wenschen overlaat, zoodat hjj zjjne verschil
lende betrekkingenèn als hoofd der talrijke
volksschool, èn als onder wjjzer der Rjiks-Nor-
niaallessen te Tholen, èn ook op kerkelyk gebied on
afgebroken kan waarnemen. Moge het den waardigen
en degelyken man gegeven zjjn, nog vele jaren te ar
beiden tot heil der St. Maartensdjjksche jeugd. Dit
wenscht zeker ieder, die hem èn als onderwjjzer èn
als mensch van nabjj kent. Dit wenschen ook de in
gezetenen, die Bteeds volgaarne de opvoeding en het
onderwjjs hunner kinderen aan zjjne goede leiding
hebben toevertrouwd. Maar mogt hjj na eenige jaren
op den daartoe gevorderden leeftijd gekomen zjjnde,
besluiten- zjjne gewigtige betrekking neder te leggen,
welnu, we zullen alsdan zjjn besluit eerbiedigen en
hem zjjne welverdiende rust na een zoo werkzaam leven,
van harte gunnen.
Rcuxintsterïe, 25 Nov. Heden werd ons dorp in
diepe rouw gedompeld. De heer W. K. Hoffmann, in leven
hoofd der school alhier, werd, ofschoon ljjdende aan
eene ongeneeslijke kwaal, toch nog onverwachte aan
de zjjnen en zjjn veelzjjdigen werkkring ontrukt.
Allen die hem gedurende 39 jaren gekend hebben en
bunne opleiding aan den waardigen afgestorvene te
danken hebben, hadden hem na zjjn werkzaam leven
zoo gaarne die rust gegund, welke zoo welverdiend zou
geweest zjjn na zulk een moeitevollen arbeid, waarbjj
steeds de zinspreuk „de tijd is te kostbaar om nutte
loos verspild te worden" voor oogen werd gehouden.
Maar de dood, die onverbiddelijke regter, kwam den
tol der natuur afeiechen. Oagetwyfeld zal zjjne nage
dachtenis bjj allen, die hem gekend hebben, in eere
bljjven. Zjjne assche ruste in vrede.
Zlierilcseee, 26 Nov. Te Halsteren (N. Br.) is
eene algemeene{vergadering gehouden ran de landbouw-
vereeniging, waarin o. a. de beetwortel-cultuur werd
besproken en het volgende besluit is genomen: „Dat
geene landbouwers der vereeniging meer beetwortelen
op gewigt zullen zaaüen dan alleen ingeval de tabrikant
garandeert 12.000 K.G. per gemet (39.9 A.) in de klei
gronden en 9000 K.G. in de zandgronden, terwjjl wan
neer de opbrengst meer mogt bedragen, dit ten bate
komt van den landbouwer, of het land te verhuren."
Tevens werd er eene commissie benoemd, om zich
met de Steenbergsche landbouw-vereeniging iD ver
binding te stellen, waar ook een dergeljjk besluit
is genomen en te trachten, in vereeniging met deze,
de landbouwers of landbouw-vereenigingen in Prins-
land, Fjjnaard, Willemstad, Klundert, enz., uit te
noodigen, om elders eene algemeene vergadering te
ioen plaats hebben, om daar tot eenheid van besluit
het maken van statuten te geraken.
Voor Ooltgensplaat is weer een tjalkschip, geladen
met suikerpeen, gezonken. De opvarenden zijn gered.
Het vaartuig kwam van Poortugaal en was bestemd
naar Steenbergen.
Een landman te Beemster heeft aan een koopman
te Goes een l'/sjarigen stier verkocht voor de belang-
rjjke som van f 1000.
Bjj een winkelier in gouden artikelen te Leideil
vervoegde zich eene jonge dame, verzoekende ju weelen
ringen te zien. Daar zjj geene keus kop doen, zou zjj
echter met, haar mama over de geziene ringen spreken.
Onmiddeljjk na haar vertrek miste de winkelier een
ring in étui en, begrjjpende bestolen te zjjn, achter
haalde hjj de dame, bragt haar naar het politiebureau
alwaar het gestolene in hare parapluie gevonden werd.
Zy bekende het feit, onder mededeeling dat zy van plan
was den ring te verkoopen en daarvoor een cadeau aan
hare moeder te willen geven. De dievegge is naaister
van 1
Dingsdag is te Veendam een 70jarig jonkman
getrouwd met eene 42jarige jonge dochter. Dit gebeurt
wel meermaar als bijzonderheid zy vermeld, dat het
jonge echtpaar by het verlaten van het gemeentehuis
van elkander scheidde. De vrouw giDg naar hare wo
ning te Wildervank, de man naar de zyne te Veendam.
By Bergen ^Henegouwen) zjjn twee jonge meiBjeB,
die nog gaauw den spoorweg wilden oversteken toen
er een trein uit Brussel aankwam, door dien trein
overreden. Zy waren onmiddelyk dood.
KERKNIEUWS.
Ds. J. A. Goedbloed. pred. bjj de Ckr. Geref. Gem.
te Zierikzee (Afd. St. Domusstraat), heeft bedankt voor
het beroep naar Schiedam.
Door het kiescollege der Herv. Gem. te Zierikzee is
Vrydag jl. ter voorziening in de vacature ontstaan door
het vertrek van Ds. Romjjn, het volgende alphabetiBche
t
