ZIËRIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No 5621. Dmgsdag 20 November 1888. 45ste Jaarg.
1815—1888,
Verschijnt D1NQSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG De pnjs per 8 maanden is 1,80, franco per post f 1.60.
A D V E RT ENT I Nran 13 regels 80 Cts., meerdere regels 10 Cte., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Qrcolt Itittr wordt naar plaatrruirnte berekend.
VEEMARKT TE ZIERIKZEE
op Donderdag 22 November e.k. aan
de Balie.
Door het Postkantoor te Zierikzee zjjn gedurende de
2de helft der maand October 1888, de volgende
brieven verzonden aan personen wier naam op het adres
vermeld, ter plaatse van bestemming onbekend waren
1. M. van Meurs, Rotterdam.
2. J. de Waard, Rotterdam.
Yan Brouwershaven:
3. B. H. Indeweg, Rotterdam.
Briefkaarten:
1. Mej. P. Oosterman, Rotterdam.
(Slot.)
Napoleons plan was, zooals wjj zagen, Rusland te
veroveren, Klein-Aziö door te trekken en zoo den
Brit in zijne koloniën aan te vallen. Tot uitvoering van
dit groote plan bracht hij een groot leger op de been,
waaraan Nederland ook zijn aandeel had moeten le
veren. Overwinnend schreed hij voort tot voor Moscou,
doch toen keerde zijn oorlogskans. Door het in brand
steken dier stad en tal van andere oorzaken meer
was Napoleon verplicht Rusland te verlaten en dit
wel met de helft van zijne manschappen. 240,000
soldaten werden in Rusland achtergelaten. Het 7de
armeekorps uit 48,000 man bestaande, was geslonken
tot 300 man. Zoo trok Napoleon Duit3chland binnen,
achtervolgd door de Russen. Zoo spoedig echter de
mislukking van den veldtocht tegen Rusland bekend
was geworden, kwam er verzet tegen Napoleon.
Pruisen riep zijn zonen op en in verbinding met de
Russen en Zweden werd de strgd aangevangen tot
verlossing van Europa uit de hand des dwingelands.
Napoleons leger echter, hoe ook in Rusland gedund
werd, nu hij zich weder in Pruisen bevond, spoedig
aangevuld. Stond hg in Juli 1813 aan de Elbe met
166,000 man en 350 kanonnen, spoedig had hij
weder te beschikken over een leger van 311,000 man
en 1000 kanonnen. Om dit aantal zoo op te voeren
moest Nederland o.a. 10,000 gardes d'honneur le
veren jongelingen uit den aanzienlijksten stand van
den leeftijd van 17 jaar af. Was het wonder, dat de
invloed van Napoleon verminderde en de haat tegen
hem toenam en dat er een uitbarsting kwam toen
de tijding werd aangebracht van de overwinning bij
Leipzig op Napoleon behaald, 16, 18 en 19 October.
30,000 soldaten werden van de Franschen gedood,
Doitschland had zgn onafhankelijkheid herkregen,
het sein tot den opstand was gegeven. De nawerking
van den slag bij Leipzig liet zich ook in ons
land gevoelen. Strgd tusschen Prinsgezinden en
Patriotten kwam niet meer voor. De laatsten
hadden genoeg van de Vrijheid, Geljjkheid en
Broederschap. Hartelijk was men de tyranische
regeering van Napoleon moede, het land verlangde
naar zijn Oranje terug om orde en rust te her
stellen. Toch was de toekomst nog duister. Een
leger van Frangche beambten overstroomde ons land
elke uiting ten gunste van Oranje, ten nadeele van
Napoleon werd streng gestraft. Napoleon zelf hechtte
het grootste gewicht aan het behoud van Nederland.
Nog den 16en November zeide Napoleon tot Schira-
melpenninck: »Laat men in Holland verstandig zgn
en zich wel overtuigd houden dat ik het land, liever
dan het af te staan, aan den Oceaan zou teruggeven."
En toch zou kjj het moeten afstaan. Ondanks het
scherpe toezicht der Franschen begon er hier en
daar een politiek leven te ontwaken ten gunste van
Oranje. De heeren Gysbevt Karei van Hogendorp,
van der Duin van Maasdam, van Limburg Stirum,
Repelaer van Driel, De Jonge en Changuion hadden
reeds meermalen geheime samenkomsten belegd, ten
einde het Fransche juk af te werpen. Zij hadden
in 't geheim een menigte aanhangers, zich ver
zekerd van de hulp der nationale Garde in den
Haag en zich met Oranje trachten in verbinding te
stellen. Toen nu het volk te Zaandam, Assen, Leiden,
Oud-Beierland en meer andere kleinere plaatsen
tegen de Franschen opstond en Amsterdam op
15 en 16 November den Franschen toonde dat men
ook daar genoeg van hen had, toen publiceerde de
oud-Regentes van 1795 de volgende proclamatie
den 17en in den Haag, (opgesteld door Hogendorp)
Oranje Boven! Holland is vrij! De bondgenooten
trekken op Utrecht. De Engelschen worden ge
roepen. De Franschen vluchten naar alle kanten.
De zee is open. De koophandel leeft. Alle
partijschap heeft opgehouden. Al het geledene is
vergeten en vergeven. Al de aanzienlijken komen
in de regeering. De regeering roept den Prins
uit tot Hooge Overheid. Wjj voegen ons by de
Bondgenooten en dwingen den vijand tot vrede.— Het
volk krijgt een vroolijken dag op algemeene kosten.
Elk dankt God. De oude tijden komen terug.
Oranje boven!"
Deze proclamatie door niemand onderteekend, bij
duizenden verspreid in het land, werkte gunstig.
Maar meer nog het feit, dat er werkelijk hulp kwam
opdagen. Nadat op den 21en November Hogendorp
en v. d. Duyn 'tHoog gezag hadden aanvaard, kwam
er den 26en November krijgsbehoefte uit Engeland
aan. Dit verhoogde den moed zeer. Immers de
Franschen waren nog altijd in bet land, Woerden
was 24 November door hen geplunderd en 24 man
werden daar gedood, van den Prins hoorde men nog
niets. Eindelijk den 30 November kwam Oranje te
Scheveningen aan. Onbeschrijfelijk was de indruk,
die deze gebeurtenis maakte. Het volk voelde zich,
nu Oranje terug was, weer gered, opgeheven uit
hunne ellende; allen werden bezield door zgne komst.
En toen hij 1 December tot Souvereine Vorst was
uitgeroepen en den 2 December als zoodanig ge
huldigd was, toen was alle leed nog wel niet vergeten,
maar men voelde vertrouwen op de toekomst, nu
Oranje het roer van Staat in handen had.Lang
zamerhand werden de Franschen nu uit ons land
verdreven, 't Langst bleven zij zich nestelen in
Zeeland, doch anderhalf jaar later was ook dit
gewest vrij, en Nederland weder gezuiverd van de
Franschen, onder de regeering van Willem I, als
Koning der Nederlanden. Op de eerste roepstem, die
tot hem kwam, kwam de Oranjetelg, vergetende de
smaad hem en de zjjnen aangedaan, om evenals
zjjn voorvader Prins Willem I, zijn volk te verlossen
van vreemde heerschappij, en Nederland vergete
nooit wat het aan zijn Nassau's is verplicht, die de
geheele geschiedenis door bewezen hebben goed en
bloed steeds veil te hebben voor de welvaart van
Nederland, elke beleediging vergetende, den blik
steeds gericht houdende op het belang van het
Nederlandsche volk.
Nieuwstijdingen.
Inbie,
Batavia, 12 Nov. Op Atjeh woedt de beri beri
feller dan ooit, die ziekte apot met alle ontsmettings
middelen. Bjj honderden worden de zieken geëvacueerd
zonder kans op volledig herstel, want at doodt de
beri-beri betrekkelijk zelden, geheel en al verlaat zjj
den ljjder nooit, zij het ook dat zjj hem eerst na jaren
aan haar bestaan herinnert.
De oesterbanken aan de kusten van Connecticut en
andere gedeelten van Long Island-Sound, worden tegen
woordig vernield door de grootste vijanden van de
oesters, de zeesterren. Als deze dieren op een oester-
bank komen verlaten zjj die niet, voor zg alle oesters
verdelgd hebben.
Verscheidene eigenaars van oesterbanken znllen
trachten de gedachte plaag tegen te gaan en de vis-
scherjj-commisaie der Yereenigde Staten zal hen daarbij
helpen.
«Jorscy-Citl. Het klooster waar de „Zusters
van Vrede" hun verblijf hebben leverde een treurig
geval van zelfmoord doordien eene non Mary Peter ge
naamd, in eene vlaag van krankzinnigheid zich uit een
raam der derde verdieping wierp. Zjj was oogenblikkeljjk
een lijk. De ongelukkige, Lucy-Lawler geheeten, had
den ouderdom van dertig jaar bereikt en was een lid
dier orde, welke gesticht was door de non van ken-
mare. Voorheen woonde zjj in het convent in Paggott-
street te Dublin.
Vier Italianen werden in Whitehaven gearresteerd,
verdacht als de moordenaars van den betaalmeester
Macolure en diens klerk Flannigan. Juist kwamen zjj
uit de bergen, twee hunner waren voorzien van geweren.
Ieder werd in een aparte cel opgesloten in de gevangenis
te Wilkesbarre.
Dat de republiek der VereenigdeStaten niet ondank
baar is voor humane diensten, bewezen aan hare burgers,
bewjjst het volgende:
Het departement van buitenlandsche zaken zal eerlang
den heer David H. Salaa van Venezuela vereeren met
een prachtigen zilveren beker als geschenk, met de
inscriptie: „Geschonken door den president der Vei-
eenigde Staten van Amerika aan David H. Salas, als
een bljjk van waardering voor zjjne mmsclioljjkheid en
milddadigheid bewezen door het redden alsook bet
verplegen der manschappen van het Amerjkaansche
schip Cohannet, gestrand nabjj Cumana Venezuela in
1877." Mr. Salas die zeer rjjk is heeft gedurende een
langen tjjd die menschen geheel onderhouden op eigen
kosten, hetwelk eenige duizende dollars bedroeg.
In vele Staten van Amerika, onder andere ook in
Pennsylvaniè', kunnen jongelieden zonder toestemming
van hunne ouders een huweljjk sluiten, zelfs als zjj nog
minderjarig zjjn. Ia Nieuw-Jersey kan „de man" reeds
in den echt treden als hü vjjttien jaren oud is, „de
vrouw" als zjj haar dertiende jaar heeft bereikt en zjj,
die op dezen leeftijd een huweljjk sluiten, hebben
hiertoe niet de toestemming der ouders noodig; ban
eigen wil is reeds voldoende.
Tengevolge van deze wet is de aan de grenzen van
Pensylvanië gelegen stad Camden een tweede Gretna
Creen geworden hierheen trekken verloofde paren van
allerlei leeftjjd en stand, die in hunne woonplaats geen
huwoljjk mogen sluiten en hier op den bodem van
Nieuw-Jersey kannen worden ingozegend.
Het ambt ran den beroemden hoefsmid, die tegelij
kertijd echtelijke banden smeedde, wordt in Camden
vervuld door een echten priester of door iemand, die
zich hiervoor uitgeeft; in Amerika staat dit iedereen
vrjj. W. H. Burrell, die niet in het bezit is van eene
gemeente noch van eene kerk of van eene of andere ia-
rigting, beschouwt het sluiten van huwelijken als eene
zeer voordeelige betrekking.
In 1887—'88 zjjn er niet minder dan 1440 paren door
hem getrouwd, dat is ongeveer 120 in de maand en das
vier per dag.
De meesten zjjn afkomstig uit Pennsylvanigin den
regel heeft men hier te doen met weggeloopen of ge-
vlugte paren.
Het jongste paar dat op deze wjjze een echt sloot,
was zestien en dertien jaren oud. Het oudste paar was
tachtig en een-en-zeventig jaar. Het grootste verschil,
dat zich voordeed tusschen de beide leeftjjden, bestond
uit vyt-en-zeventig jaren de man, een geestelijke, van
92 jaren, huwde een meisjo van 17 jaren. Op deze om
standigheden let echter Bnrrell nietbjj kent de wetten
van zjjn staat en heeft dus niets anders te doen dan
de handen der verloofden in elkaar te leggen, den zegen
uit te spreken en de namen der echtgenooten aan den
stadsschrjjver op te geven. Dit eenvoudig ambt brengt
hem jaarljjks twaalf veertien duizend gulden op.
sRoortovgen.
In het „Noorweeg8che Militaire Tijdschrift" geeft
de overste Hertzberg een uitvoerig verslag van de
door hem genomen proeven met het opwerpen van
borstweringen van sneeuw. Verschillende proefnemingen
hebben doen zien, dat kogels op 100 M. afstand en
nog naderbjj, op do 1,4 M. hooge borstweringen -—
op den bodem 3 M., aan den top 2.15 M. dik, ge
lost, ia de sneeuw bljjven steken en dat zelfs de af
gevuurde projectielen, in de borstwering dringende,
aan de voorzijde platgedrukt worden. Opmerkelijk is
't dat de kogels en projectielen in de onbevroren
sneeuw minder doordringen dan in do met water
overgoten, bevroren en daardoor aan de buitenzjjde
van de borstwering sterk verharde sneeuwmassa.
ÜMalaufc.
Het spoorwegongeluk te Borlti.
Het ontslag van den RussiBchen Minister van verkeer
Potzjet werd tegemoet gezien. Inderdaad is men in
de hoogste kringen op den heer Potzjet zeer verbitterd.
-Het rgtuig van den Minister, dat hot eerst ontspoorde
moet in zeer onvoldoenden staat hebben verkeerd:
men verzekert zelfs, dat de wielen onderweg zoo heet
waren geloopen, dat men ze met water heeft moeten
begieten.
In welk gevaar de gebeele Keizerljjke familie zweef
de, wordt eerst goed duidelijk uit eene be9chrjj viDg, welke
der „Sehl. Zt." uit Petersburg wordt toegezonden.
Alle medereizigers, ook de Keizer en de Keizerin,
deelen over het oogenblik van het ongeluk volkomen
overeenstemmende feiten mede en verdeelen de weinige
seconden, in welke de verschrikkelijke ramp plaats
greep, die aan 22 menschen het leven kostte en
waarbjj er 58 werden gewond#, in drie noodlottige
oogenblikken, welke, naar het scheen, door vrjj geruim
tijdsverloop werden gescheiden.
In het eerste werd een ontzettende schok gevoeld, die
allen terstond met onbeschrijfelijk geweld ter aarde
slingerde dan hoorden zjj een vreeaeljjk gekraak van
alle mogelgke brekende voorwerpen en jjzerdeelen,
voelden hoe de grond met eene onwederstaanbare kracht
onder hen werd weggescheurd en zagen alle mogelgke
stukken iu de lucht omvliegen, waartegen zjj zich,
door de handen voor het gelaat te houden, poogden
te beschutten.
Het derde oogenblik, en dit, verzekeren allen, is nog
het vreeseljjkste geweest, was toen zg het dek boven
zich ztgen instorten. Dit oogenblik is allen zeer lang
voorgekomen. Niemand ia het keizerljjk rjjtuig had
het bewustzgu verloren. Een van hen vertelt, dat zgn
eerste gedachte wasik ben dood. Toen boorde hjj
den gewonden en onder het wagenpuin bedolven
vleugel-adjudant Scheremetjeff om hulp roepen en dat
bragt hem onmiddelgk weer op de been. De eerste,
waarop zjjn oog viel, was de Keizerin, die zich juist
oprigtte en uitriep„Waar is de Keizer", maar zjj hield
zich opeens in, toen zjj den Keizer niet ver van zich
verwjjderd zag.
Daarop riep zjj echter op luiden, smarteljjkea toon
„Waar zjjn mjjne kinderen waarop haar de troon
opvolger, die zich volkomen ongedeerd niet ver van
den overste Scheremetjeff had opgerigt, tegemoet snelde
en haar en den Keizer in zjj ne armen sloot. In het vol
gend oogenblik waren ook, met uitzondering van Sche
remetjeff, dien men niet terstond uit het puin te voor
schijn kon halen, allen op de been.
Een groot geluk was het, dat het rgtuig van de
kinderen des Keizers, dat op den eetwaggon volgde,
niet dezen inreed, maar dwars over de rails kwam te
staan, waarbjj de eene zjjw&nd werd voortgeslingerd
en met hem de kleine zes-jarige grootvorstin Olga
Alexandrowna. De kleine vloog zes meter ver, maar
viel dan gelukkig op den grond ea liep terstond, toen
zjj haar verzorgster, vrouw Franklin, niet zag op een
soldaat van de wegbewaking toe en klampte zich aan
dezen vast. Toen zjj daarop hare ouders zag, riep zji
tot den Keizer, die, terloops gezegd, een zeer toegevend
vader voor haar is„Papa, maak u niet ongerustMjj
ia niets overkomenmaar verder rjjden aoe ik niet,
om niets ter wereld Opmerkeljjk is, welke uitwer
king de onmiddeljike gevolgen van do ramp hadden
op de minder ontwikkelden, voor zoover zjj licht of in
het geheel niet waren verwond.
Terstond na het ongeluk bood een lakei den gene-
raal-adjndant Danoliwisoh een schotel met wijndruiven
aan. Hjj had daarbjj de gedachte, dat al het verschrik
kelijke slechts het spel zjjner ontstelde verbeelding
was, on dat hjj, door als gewoonlyk zgn ambt waar te
nemen, zgne plotselinge krankzinnigheid voor de
anderen moest verbergen. Een koksmaat, die geen let
sel had bekomen, begon als razend een stuk spek te
snüden.
Volgens de laatste berigten nit Petersburg rigten
zich do meeat verbitterde aanvallen van de pers daar
ter stede tegen het bestuur van den Koersk Charkoff-
Azoffspoorwegsedert lang werd die Ijjn geheel ver
waarloosd. Men wilde tot eiken prjjs, hooge inkomsten
trekken, opdat de Staat bjj den voor het jaar 1891
vastgestelden aankoop van den weg, een zoo hoog
mogeljjkon prjjs zoude betalen. Poolsche bladen ver
nemen uit vertrouwbare bron dat ook de grootvorst
troonopvolger een kwetsuur heeft bekomen.
iFtanÖtijfe.
Dezer dagen kwam een jongmonsch van 23 jaren
uit eene der Fransche departementen to Purjjs en ging
in den nacht omstreeks 1 uur naar de „Halles* om
er van die eigenaardige tooneeltjes bjj te wonen,
welko men daar nooit missen kan aan te treffen. Hjj
werd meer dan voldaan. Terwjjl hü in het reusachtig
gebouw rondliep, werd hjj plotseling door een soort
van Hercules aangevat, die hom de knie in de lende
nen drukte en in een oogwenk waren zün splinter
nieuwe overjas, zgne papieren en goedgevulde geldbeurs
verdwenen.
De geleerden, door Pasteur naar Australië ge
zonden om de konynonplaag zoo mogeljjkte bezweren,
ontdekten op hunne onderzoekingstogten eene epide
mische ziekte onder de schapen. Naar hun verzekerd
wordt, sterven er jaarljjks wel 300,000 dieren aan die
ziekte. Men noemt hot daar de Cumberland ziekte.
Na onderzook bleek het niets anders te zjjn dan
miltvuur, de bekende en gevreesde ziekte. Daar Pas
teur's methode van inenting tegen deze ziekte ook door
genoemde geleerden meermalen was toegepast, stelden
zjj zich onmiddelgk met de Regering in betrekking,
ten einde krachtig te kunnen optreden in 't beatrjjden
der kwaal.
De autoriteiten hebben mot beide handen de aange
boden hulp aangenomen.
40utt*ciilanfe.
Keizer FREDERIK.
„Het leven van Keizer Frederik", door den heer
Renell Rodd, is dezer dagen te gelgker tjjd te Lon
den, Parjjs en Berljjn verschenen.
De heer Rodd was vroeger attaché by de Engelsche
legatie te Berljjn en de huisvriend der vorstelijke
familie.
Voor zoover bljjkt uit de overzigten, die de Buiten
landsche bladen van het boek geven, bevat het niet
veel nieuws. Met groote zorg is alles, wat maar eenigs-
zina met de politiek in verband staat vermeden en
daardoor mist het natuurlyk juist het belangrijkste.
Keizerin Victoria schreot zelve de voorrede, in den
vorm van een brief aan den heer Rodd. Zg herinnert
daarin, hoe zjj een jaar geleden met haar gemaal het
gasthuis voor keelzieken bezocht en hoe zg toen het
besluit nam iets voor die inrigtiog te doen. Zjj wilde
een paar verhaaltjes schryren, ze eigenhandig illua-
treeren en ze daarna ten voordeele van het gasthuis
uitgeven.
Daarvan kwam toen echter niets. En thans biedt
zjj niet hare eigen verhalenmaar do geschiedenis van
het leven van haar echtgenoot met de volgende woor
den aan
„Gjj kendet hem in zgne gelukkige dagenschrjjft
zjj den heer Rodd, toen hg zoo krachtig en gezond
was, en gjj kendet hem ook in het laatste jaar toen
het ljjden een schaduw wierp over zgn levenik
meende dus, dat niemand beter dan gjj in staat zou
zgn eene korte levensschets te geven, die hem beter
zal doen kennen en hem in het hart van het volk een
plaats zal geven naast mjjn diepbetreurden vader, voor
wien hg zooveel achting, bewondering en liefde ge
voelde en met wiens denkbeelden hjj zoo volkomen
instemde. Ik geloof zeker, dat het leven van eon goed,
edel mensch, ieder belang zal inboezemen en dat het
voorbeeld van zulk een rein, eerljjk leven niet anders
dan goed kan doen.
„De minder bedeelden denken dikwjjls dat hun kruis
het zwaarste i9 en dat zjj alleen strjjd, ljjdon en tranen
kennen. Misschien komen zjj tot andere inzigten
wanneer dit boek hun zal spreken van een ljjden dat
zoo geduldig werd gedragen, en van pligten die
zoo trouw werden nageleefd, terwjjl ae ziekte de
krachten ondermijnde. Zjj zullen de diepo droefheid
beprjjpen van een vorst, die zjjn volk lief heeft en
ruagteloos is de plannen te verwezelgken, die zgn hart
reeds zoo lang voor het geluk zijner onderdanen ge
vormd had. En ook zullen zij eene ernstige bewondering
gevoelen voor zjjn moed, die hem geen oogenblik heeft
verlaten, toen de schaduwen des doods over hem
henen voeren.
„Smart en lijden zgn het lot van allen. Zoowel in
de paleizen als in de hutten vindt men gebroken
harten, en de heilige band der naastenliefde is zeker
wel het sterkste daar, waar werkdadig medelyden
onze harten vereenigt en de vereering van het goede
onze zielen verheft.
„Moge deze korte geschiedenis van het edele en
nuttige leven van Keizer Frederik het hart der lezers
treffen, ook als groet van hem aan zgne medelijders
in het gasthuis, die ik zoo gaarne een kleinen dienst
bewjjs.''
Een comité van Berljjnsche dames heeft aan Kei
zerin Victoria Augusta een eigenaardig geschenk aan
geboden, nl. eeu wit zjjden schortje, met de namen
van hare vjjf zoontjes in een guirlande van rozen
geborduurd. De Keizerin nam het geschenk zeer er
kentelijk aan en bragt hulde aan de keuze der dames,
juist 't symbool van de echte Duitsche huisvrouw. De
Keizerin deed 't schortje dadeljjk aan, er bjj voegende
dat de Keizer er ook op gesteld was, dat ze steeds
een schortje draagt.
iflstocvisnb.
Botterdam, 17 Nov. Geheel onze stad viert
heden feest. Dagen te voren was het feest op schitte
rende wjjze voorbereid, zoodat overal uit straat en steeg
het dundoek wappert en de meest afgelegen buurt er
aan herinnert dat heden de 75e gedenkdag van Nor
lands herstel is aangebroken. Het plan tot de viering
oorspronkelijk gesproten uit den boezem der Commissie
van de Groote Markt, bijgestaan door het „Rott. N.bL"
en de verdere locale kleine bladen, kreeg van liever
lede zulk eene reusachtige afmeting door de vele
buurtcommissies, welke zich vormden, dat in October
uit de notabelen eene officieele Feestcommissie ontstond.
Eene proclamatie werd uitgevaardigd, lysten ter intee-
kening werden aangeboden en kort daarop een voor-
loopig programma vastgesteld. In het begin van Nov.
meende de commissie wegens 'sKonings ziekte haar
mandaat neder te leggen en werden door het gemeente
bestuur do stadgenooten verzocht alle toebereidselen
voor het feest te staken, doch, gesteund door een
gunstig berigt van 'b Konings ziekte, verzetten zich
alle buurtcommissies krachtig tegen dit besluit en wua
men in de Maasstad getuige van het feit dat door de
stem des volks de Burgemeester tot toegeven werd
genoopt: „De Koning is aan de beterhand, feest moet
er zgn," deze woorden werden overal gemopperd en
op den gedenkwaardigen Donderdag van 8 Nor. tjjdens
de Raadszitting, trokken h Pinstar de Paris zingende
troepen naar bet Raadhuis om als het ware het ge
meentebestuur to dwingen op zjjn besluit terug te
komen. Een uur na do Itaadszif ting werd overal de be
kende publicatie aangeplakt, dat de burgery bet ge
meentebestuur verkeerd begrepen had, daar nimmer
van een verbod tot feestvieren is sprake geweest, en
thans de gemeento, na inzage genomen te hebben van
een geruststellend telegram nopens 's Konings ziekte,
van haren kant tot de feestviering zou medewerken. De
Rotterdammer, van aard vrolyk en rondborstig, ver
telde in allen ernst dat bjj het theedrinken na de
Raadszitting een Friesche kop was gebroken, doch was
van harte verheugd, dat de burgervader toegegeven
had, daar het volk reeds den avond te voren vrjj
dreigend was opgetreden. De grootste vreugde heerschte
alomde buurtcommissies togen vlijtig aan 't werk
karrevrachten met groen reden de Maasstad intim
merlieden en decorateurs waren ijverig in de weer om
de schade in te balen en zoo gebeurde bet dat in het
begin der week door eiken Rotterdammer als 't ware
een electriicho feestschok ging om straten en pleinen
te vervieren. Iedereen was aan 'twerk,; jong en oud;
zelfs politie-agenten bielden de palen vast, welke in
den grond geboord worden. Het voorbereidingsfeest was
waarljjk nog eigenaardiger dan het feest zelve, omdat
er do goede harmonie uit geboren werd tusschen de
verschillende standen onderling. Zelfs de meest aristo
cratische wjjk heeft zich niet teruggetrokken. Lcuve-
haven, Mauritsweg, Eendrachtaweg en Westersingel zjjn
evengoed in feestgewaad gestoken als de stegen van
't Achterklooster en de Baan. Do gebeele week was
elke Rotterdammer in koorstachtige spanning. Niet
tegenstaande de chocolaadkleurige modderstraten, door
den motregen der laatste dagen, verdrong zich eeue
menigte dames en heeren langs Hoogstraat, Hoofd-
stocg, Noordblaak, van Hogendorpsplein, Groote Markt
en Nieuwe Markt, om de versieringen in oogenschouw te
nemen en heerschte de geheele week reeds eene feestelijke
•temming, welke heden tot haar toppunt is gestegen. Vrij
dagavond word het feest ingewjjd door de leerlingen van
het Erasm. Gymnasium, die een bloemkrans hechtten aan
het voetstuk van het standbeeld van v. Hogendorp en
ook aan hun schutspatroon Erasmus eene dankbare hulde
bragten, door ook het standbeeld van dien beroemden
Rotterdammer een feesteljjk aanzien te geven. De morgen
is aangebroken, en eene prachtige oranjezon schjjnt
veelbelovend. Alle werkzaamheden staan heden stil;
de Beurs is gesloten en de groote handelskantoren
sluiten te 12 uur. Iedereen heeft zich met oranje of de
nationale kleuren getooid en reeds in de vroegte
heerschte er op straat eene opgewekte stemming.
De feestelijkheden begonnen te 8 uur met klok
gelui en met eene militaire reveille, door het korps
hoornblazers en de tamboers van het regiment der dd.
Schuttery. Van 8Vj—91/» uur deed zich hooren het
carillon van de Groote kerk en Beurs daarna had
plaats het onthaal van do kinderen op de Volksscholen
en eene uitdeeling aan behoeftigen. Vervolgens ging
eene talrjjke menigte de volksspelen op de Nieuwe
Veemarkt in oogenschouw nemen, welke van 10—3
uur, onder leiding van de Vereeniging „Volksklassen
voor gymnastiek", gegeven werden. Eene plegtige dank
en bidstond in da Groote Kerk, onder leiding van den
waardigen nestor der predikanten, ds. H. J. N. G.
Theesing, trok te 10 uur een aantal geloovigen en niet
minder de orgelbespeling in dezelfde kerk, welke door
den bekwamen organist, den heer M. H. Van 't Kruya,
te half 3 uur gegeven werd. Een toepasselijk pro
gramma van oud-vaderlandsche liederen werd zeer
keurig uitgevoerd. Te 11 uur was het in de straten
stampvol en ging de groote allegorische optogt op
marsch, welke te Feyenoord was georganiseerd en eon
langen en vermoeijenden togtdoorde straten ondernam.
Daaraan namen deel de volgende Vereenigingen: Bata
vieren te paard, Batavieren, Indische oud-strjjders „Je
Maintiendrai", Watergeuzen-Vereeniging „Pro Patria",
Oud-strijders, Schermvereeniging „OraDje", Idem Een-
dragt maakt Magt, Idem Rotterdam, Declamatie-club
„Albregt", commissie tot versiering der Groote Markt,
Roeivereeniging „Kortenaer", Tooneelvereeniging „Tal-
ma", Bakkers-gezellenvereeuiging en Slagers-gezellen-
vereeniging. Al deze vereenigingen te zatnen ruim 500
personen, werden voorafgegaan door hare banieren en
opgeluisterd door tal van zegewagens en historische
personen, zooals de graaf van Egiuont, Koning Willem
II, de graven Van Hogendorp, Van Limburg Stirum,
en v. d. Duyn van Maasdam, Prins Willem Hl enz.
Drie muziekkorpsen vroljjkten dezen optogt, een der
glanspunten van het feest, op. In geregelde orde door
trekt deze de stad, verschillende buurtcommissiën ont
vangen hem plegtig aan de eerepoorten in de Hoofd-
steeg werd bg Hotel Koene do oerewgn aangeboden
en ook op andere punten werden hem ovaties gebragt,
bjj is fraai geregeld en telt zeer schoone zegewagens,
waaronder uitmunten die van de Spekslagerjj van den
heer Van Buren en die der brandweerandere wagens
dragen sloepen van de „Van Speyk" en van do „Kor
tenaer" bemand met matrozen, enz. Vele leden der
Vereeniging „Batavieren te paard", die den stoet
openen, stellen fraai met dierenvachten gedekte Bata
vieren voor, terwjjl anderen in het gevolg van de
historische personen in de prachtige kleedjj der vroegera
edellieden schitteren.
Evenveel succès had het kinderkoor, dat te 2 nar bg
het Monument op de Nieuwe Markt volksliederen zong
welke, uit 800 kindermonden gehoord, een donderend
applaus uitlokte.
De openbare muziekuitvoeringen op de Nieuwe Vee
markt, het Beursplein en de Nieuwe Markt deden een
ontzaglijke menschen massa zamenstroomen, welke steeds
aangroeide, tot te 6 uren de algemeene illuminatie
werd aangestoken, waarvoor over dag door het flinke
briesje wel eenige vrees bestond.
Het liet zich aanzien dat wind of regen stoornis in de
feestviering zou teweegbrengen. En zoo is het ook ge
weest. Tegen den tjjd dat de illuminatie zou worden
ontstoken, zagen verscheidene bnurtcommissiën en par
ticulieren wier verlichtingstoestellen al te veel aan
den wind wareD blootgesteld, dat het nuttelooze moeite
zou zjjn, er mede te beginnen. Anderenwier buurt
eenigszins tegen den wind beschermd lag, lieten de
lichten aansteken; maar dit leverde toch het regte
genot niet op, daar nu en dan de vlammetjes door de
windvlaag werden uitgedoofd. Slechts zeer enkele
buurten bleven genoegzaam vrjj. Met dat al waren de
straten vol wandelaarste meer doordien velen er op
uit waren gegaan om de aangekondigde feestelijke
zamenkomsten bg te wonen.
De groote zaal van de Doele, waar Rotte's Mannen
koor en het muziekkorps van het korps koninklijke
scherpschutters een feestconcert gaven, was ten 7 uur
digt bezet door eene talrjjke menigte.
De kleine Schouwburg, op den Coolsingel, was in
wendig met de nationale en oranjekleuren versierd, aan
de pilasters waren guirlandes aangebragt. in de koffie
kamer prjjkte het portret van den acteur Roseveldt,
omlgst door een lauwerkrans, terwijl in de zaal het
tooneel door tropheëen van groen en bloemen een
feestelijk aanzien had. Een historisch stak: „Hetturf
schip van Breda", werd opgevoerd, met opgewektheid
gespeeld, en door het publiek, dat de zaal tot den nok
vulde, met klimmende belangstelling gevolgd, die het
sterkste merkbaar was in de stalles, wier beide ban
ken geheel bezet waren door oudstrjjders. Alle leden
van het tooneelgezelschap kweten zich regt verdienstelijk
van hanne taak, in het bjjzonder echter de heer Yan
Nieuwl&nd (Schipper van Bergen) en mej. Heyblom
(Maria). Een daverend applaus begroette Van Nieuw
l&nd toen hjj, na afloop van het stuk, met een oranje
vaan in de handonder begeleiding van het orkest
als slotnommer zong het lied van Nicolaas Beets
Blgf één, blyf één mjjn vaderland
Bljjf één en ongeschonden
Geen staatspartij, geen godsdiensttwist
Verscheure door geweld of list,
Wat God heeft caamverbonden.
Alles zong mede, jubelde, de oudgedienden zwaaiden
met hoeden of petten, en men ging niet uiteen voor
het orkest de volksliederen gespeeld had, en deze door
het geheele publiek staande en met innige geestdrift
waren gezongen.
In de groote zaal van het „Nut" werd tegeljjkertyd
eene uitvoering gegeven door de Rott. Zangvereenigiag
van de volkszangschool van Amphion, met welwillende
medewerking van den heer J. C. de Lange, een heeren-
quartet en den heer P. P. H. de G.leden der Zang
vereniging „Amphion."
Terwyl deze bgeenkomsten plaats hadden, was de
wind wel langzamerhand gaan liggen maar werd
onmiddelgk gevolgd door vochtigen aanslag, die weldra
in regen overging. Alzoo een nieuw beletsel voor het
succes der illuminatie. Later hield die wel op maar
het bleef toch ongunstig weer.
Het terrein van de Nieuwe Veemarkt mogt vrjj door
den regen, die in den loop van den avond viel, vol
plassen en modder staanhet kon de feestvierenden
evenmin afschrikken als de op die vlakte heerschende
kille koude. Eene talrjjke volksmenigte was er bjjeen,
deels om naar de muziekuitvoering in het daartoe op-
gerigte orkest te luisterenmaar voornamelijk om
getuige te zjjn van het groote vuurwerk. Ruim ten
10 ure werd daarmede een begin gemaakt, ea 't vuur
werk bleek gelukkig niets van den regen te hebben
geleden. De twaalf nummers van het programma, kwistig
afgewisseld met vuurpijlen, bouquetten en dergeljjke,
voldeden algemeenvooral het slotnommerdat een
„Oranje Boven" te lezen gaf met de jaartallen 1813
en 1888. Het publiek gaf door luide toejuichingenjvan
ejjne tevredenheid bljjk.
Toen alles weder in het duister verkeerde, nam men
overhaast den terugtogt aan, en daar de vele duizenden
bjjna allen denzelfden weg insloegen door de Hugo de
Grootstraat, den Goudschen Singel en de Goudsche
Wagenstraat, werd het gedrang nu en dan ongemeen
sterk. Het straatdecoratief in de Goudsche Wagenstraat
werd schier onder den voet geloopen. Toch bleef de
stemming «nverstoord feesteljjk. Geen enkele wanklank
deed zich hooren. Men zong en lachte en hield elkan
der op de been. De einduitkomst was dan ook, dat
alles zonder ongelukken afliep.
Terneuzon, 17 Nov. In deze week kwamen
alhier weder twee gevallen voor van dyphterytus,
waarvan een met doodelyken afloop. Ook kwam een
geval van mazelen voor.
Het „Leger des Heils" zoekt ook hier localiteit
om zgn veldtogt te beginnen. Deze week was hier een
vrouweljjk} soldaat bezig met den verkoop van „de
Heilssoldaat" en tevens met opname van het terrein.
Vrjjdag 23 dezer zal de heet W. v. Zuylen uit
Rotterdam alhier in de Vereeniging „In Liefde bloei
ende" eene voordragt houden.
does, 16 Nov. Kerkvoogden der Ned. Herv. Ge
meente alhier hebben afwijzend beschikt op het ver
zoek om ds. P. Biesterveld in het kerkgebouw te doen
optreden ten behoeve der Unie, eene school met den
bybel. Zjj hebben evenwel toegestaan het verzoek om
bedoeld kerkgebouw te mogen gebruiken voor een or
gelconcert, voor een liefdadig doel, te geven door den
heer J. Kooiman.
In de vergadering der afd. Goes van den Ned.
Protestantenbond, werd tot bestuurslid herkozen d9
hoer v. d. Manden en gekozen de heer Bre9tvelt. Be
sloten werd dat door de leden der afdeeling zal wor
den deelgenomen aan de kerkelijke verkiezingen in
deze gemeente. Ten aanzien van het onderwijs in den
godsdienst werd medegedeeld dat een godsdienst-onder
wijzer met het aanvankeljjk onderwjja zal worden be
last, terwjjl de heer Kielstra, doopsgezind predikant
te Middelburg, het voortgezette onderwgs voor zgne
rekening zal nemen.
Hr-uiniuBren. Ook uit deze gemeente zullen in
het begin der volgende maand twee gezinnonte
zamen uit 14 personen bestaande, naar de Argentgnsche
Republiek (Zuid-Amerika) vertrekken.
's GrnvoupoUler. Benoemd tot veldwachter
in deze gemeente A. de Kraker, thans bewaarder in
het huis van arrest te Goes.
Haamstede, 17 Nov. Heden werdalhier publiek
verkooht het casco van den, op het Nieuwe Zand ge-
stranden vischlogger „Zeemeeuw".
Eigenaar werd Dirk van der Klooster te Burghslui»
voor de som van vgf en zeventig gulden.