ZIËRIKZEESCHE NIEUWSBODE. No 5621. Dmgsdag 20 November 1888. 45ste Jaarg. 1815—1888, Verschijnt D1NQSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG De pnjs per 8 maanden is 1,80, franco per post f 1.60. A D V E RT ENT I Nran 13 regels 80 Cts., meerdere regels 10 Cte., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Qrcolt Itittr wordt naar plaatrruirnte berekend. VEEMARKT TE ZIERIKZEE op Donderdag 22 November e.k. aan de Balie. Door het Postkantoor te Zierikzee zjjn gedurende de 2de helft der maand October 1888, de volgende brieven verzonden aan personen wier naam op het adres vermeld, ter plaatse van bestemming onbekend waren 1. M. van Meurs, Rotterdam. 2. J. de Waard, Rotterdam. Yan Brouwershaven: 3. B. H. Indeweg, Rotterdam. Briefkaarten: 1. Mej. P. Oosterman, Rotterdam. (Slot.) Napoleons plan was, zooals wjj zagen, Rusland te veroveren, Klein-Aziö door te trekken en zoo den Brit in zijne koloniën aan te vallen. Tot uitvoering van dit groote plan bracht hij een groot leger op de been, waaraan Nederland ook zijn aandeel had moeten le veren. Overwinnend schreed hij voort tot voor Moscou, doch toen keerde zijn oorlogskans. Door het in brand steken dier stad en tal van andere oorzaken meer was Napoleon verplicht Rusland te verlaten en dit wel met de helft van zijne manschappen. 240,000 soldaten werden in Rusland achtergelaten. Het 7de armeekorps uit 48,000 man bestaande, was geslonken tot 300 man. Zoo trok Napoleon Duit3chland binnen, achtervolgd door de Russen. Zoo spoedig echter de mislukking van den veldtocht tegen Rusland bekend was geworden, kwam er verzet tegen Napoleon. Pruisen riep zijn zonen op en in verbinding met de Russen en Zweden werd de strgd aangevangen tot verlossing van Europa uit de hand des dwingelands. Napoleons leger echter, hoe ook in Rusland gedund werd, nu hij zich weder in Pruisen bevond, spoedig aangevuld. Stond hg in Juli 1813 aan de Elbe met 166,000 man en 350 kanonnen, spoedig had hij weder te beschikken over een leger van 311,000 man en 1000 kanonnen. Om dit aantal zoo op te voeren moest Nederland o.a. 10,000 gardes d'honneur le veren jongelingen uit den aanzienlijksten stand van den leeftijd van 17 jaar af. Was het wonder, dat de invloed van Napoleon verminderde en de haat tegen hem toenam en dat er een uitbarsting kwam toen de tijding werd aangebracht van de overwinning bij Leipzig op Napoleon behaald, 16, 18 en 19 October. 30,000 soldaten werden van de Franschen gedood, Doitschland had zgn onafhankelijkheid herkregen, het sein tot den opstand was gegeven. De nawerking van den slag bij Leipzig liet zich ook in ons land gevoelen. Strgd tusschen Prinsgezinden en Patriotten kwam niet meer voor. De laatsten hadden genoeg van de Vrijheid, Geljjkheid en Broederschap. Hartelijk was men de tyranische regeering van Napoleon moede, het land verlangde naar zijn Oranje terug om orde en rust te her stellen. Toch was de toekomst nog duister. Een leger van Frangche beambten overstroomde ons land elke uiting ten gunste van Oranje, ten nadeele van Napoleon werd streng gestraft. Napoleon zelf hechtte het grootste gewicht aan het behoud van Nederland. Nog den 16en November zeide Napoleon tot Schira- melpenninck: »Laat men in Holland verstandig zgn en zich wel overtuigd houden dat ik het land, liever dan het af te staan, aan den Oceaan zou teruggeven." En toch zou kjj het moeten afstaan. Ondanks het scherpe toezicht der Franschen begon er hier en daar een politiek leven te ontwaken ten gunste van Oranje. De heeren Gysbevt Karei van Hogendorp, van der Duin van Maasdam, van Limburg Stirum, Repelaer van Driel, De Jonge en Changuion hadden reeds meermalen geheime samenkomsten belegd, ten einde het Fransche juk af te werpen. Zij hadden in 't geheim een menigte aanhangers, zich ver zekerd van de hulp der nationale Garde in den Haag en zich met Oranje trachten in verbinding te stellen. Toen nu het volk te Zaandam, Assen, Leiden, Oud-Beierland en meer andere kleinere plaatsen tegen de Franschen opstond en Amsterdam op 15 en 16 November den Franschen toonde dat men ook daar genoeg van hen had, toen publiceerde de oud-Regentes van 1795 de volgende proclamatie den 17en in den Haag, (opgesteld door Hogendorp) Oranje Boven! Holland is vrij! De bondgenooten trekken op Utrecht. De Engelschen worden ge roepen. De Franschen vluchten naar alle kanten. De zee is open. De koophandel leeft. Alle partijschap heeft opgehouden. Al het geledene is vergeten en vergeven. Al de aanzienlijken komen in de regeering. De regeering roept den Prins uit tot Hooge Overheid. Wjj voegen ons by de Bondgenooten en dwingen den vijand tot vrede.— Het volk krijgt een vroolijken dag op algemeene kosten. Elk dankt God. De oude tijden komen terug. Oranje boven!" Deze proclamatie door niemand onderteekend, bij duizenden verspreid in het land, werkte gunstig. Maar meer nog het feit, dat er werkelijk hulp kwam opdagen. Nadat op den 21en November Hogendorp en v. d. Duyn 'tHoog gezag hadden aanvaard, kwam er den 26en November krijgsbehoefte uit Engeland aan. Dit verhoogde den moed zeer. Immers de Franschen waren nog altijd in bet land, Woerden was 24 November door hen geplunderd en 24 man werden daar gedood, van den Prins hoorde men nog niets. Eindelijk den 30 November kwam Oranje te Scheveningen aan. Onbeschrijfelijk was de indruk, die deze gebeurtenis maakte. Het volk voelde zich, nu Oranje terug was, weer gered, opgeheven uit hunne ellende; allen werden bezield door zgne komst. En toen hij 1 December tot Souvereine Vorst was uitgeroepen en den 2 December als zoodanig ge huldigd was, toen was alle leed nog wel niet vergeten, maar men voelde vertrouwen op de toekomst, nu Oranje het roer van Staat in handen had.Lang zamerhand werden de Franschen nu uit ons land verdreven, 't Langst bleven zij zich nestelen in Zeeland, doch anderhalf jaar later was ook dit gewest vrij, en Nederland weder gezuiverd van de Franschen, onder de regeering van Willem I, als Koning der Nederlanden. Op de eerste roepstem, die tot hem kwam, kwam de Oranjetelg, vergetende de smaad hem en de zjjnen aangedaan, om evenals zjjn voorvader Prins Willem I, zijn volk te verlossen van vreemde heerschappij, en Nederland vergete nooit wat het aan zijn Nassau's is verplicht, die de geheele geschiedenis door bewezen hebben goed en bloed steeds veil te hebben voor de welvaart van Nederland, elke beleediging vergetende, den blik steeds gericht houdende op het belang van het Nederlandsche volk. Nieuwstijdingen. Inbie, Batavia, 12 Nov. Op Atjeh woedt de beri beri feller dan ooit, die ziekte apot met alle ontsmettings middelen. Bjj honderden worden de zieken geëvacueerd zonder kans op volledig herstel, want at doodt de beri-beri betrekkelijk zelden, geheel en al verlaat zjj den ljjder nooit, zij het ook dat zjj hem eerst na jaren aan haar bestaan herinnert. De oesterbanken aan de kusten van Connecticut en andere gedeelten van Long Island-Sound, worden tegen woordig vernield door de grootste vijanden van de oesters, de zeesterren. Als deze dieren op een oester- bank komen verlaten zjj die niet, voor zg alle oesters verdelgd hebben. Verscheidene eigenaars van oesterbanken znllen trachten de gedachte plaag tegen te gaan en de vis- scherjj-commisaie der Yereenigde Staten zal hen daarbij helpen. «Jorscy-Citl. Het klooster waar de „Zusters van Vrede" hun verblijf hebben leverde een treurig geval van zelfmoord doordien eene non Mary Peter ge naamd, in eene vlaag van krankzinnigheid zich uit een raam der derde verdieping wierp. Zjj was oogenblikkeljjk een lijk. De ongelukkige, Lucy-Lawler geheeten, had den ouderdom van dertig jaar bereikt en was een lid dier orde, welke gesticht was door de non van ken- mare. Voorheen woonde zjj in het convent in Paggott- street te Dublin. Vier Italianen werden in Whitehaven gearresteerd, verdacht als de moordenaars van den betaalmeester Macolure en diens klerk Flannigan. Juist kwamen zjj uit de bergen, twee hunner waren voorzien van geweren. Ieder werd in een aparte cel opgesloten in de gevangenis te Wilkesbarre. Dat de republiek der VereenigdeStaten niet ondank baar is voor humane diensten, bewezen aan hare burgers, bewjjst het volgende: Het departement van buitenlandsche zaken zal eerlang den heer David H. Salaa van Venezuela vereeren met een prachtigen zilveren beker als geschenk, met de inscriptie: „Geschonken door den president der Vei- eenigde Staten van Amerika aan David H. Salas, als een bljjk van waardering voor zjjne mmsclioljjkheid en milddadigheid bewezen door het redden alsook bet verplegen der manschappen van het Amerjkaansche schip Cohannet, gestrand nabjj Cumana Venezuela in 1877." Mr. Salas die zeer rjjk is heeft gedurende een langen tjjd die menschen geheel onderhouden op eigen kosten, hetwelk eenige duizende dollars bedroeg. In vele Staten van Amerika, onder andere ook in Pennsylvaniè', kunnen jongelieden zonder toestemming van hunne ouders een huweljjk sluiten, zelfs als zjj nog minderjarig zjjn. Ia Nieuw-Jersey kan „de man" reeds in den echt treden als hü vjjttien jaren oud is, „de vrouw" als zjj haar dertiende jaar heeft bereikt en zjj, die op dezen leeftijd een huweljjk sluiten, hebben hiertoe niet de toestemming der ouders noodig; ban eigen wil is reeds voldoende. Tengevolge van deze wet is de aan de grenzen van Pensylvanië gelegen stad Camden een tweede Gretna Creen geworden hierheen trekken verloofde paren van allerlei leeftjjd en stand, die in hunne woonplaats geen huwoljjk mogen sluiten en hier op den bodem van Nieuw-Jersey kannen worden ingozegend. Het ambt ran den beroemden hoefsmid, die tegelij kertijd echtelijke banden smeedde, wordt in Camden vervuld door een echten priester of door iemand, die zich hiervoor uitgeeft; in Amerika staat dit iedereen vrjj. W. H. Burrell, die niet in het bezit is van eene gemeente noch van eene kerk of van eene of andere ia- rigting, beschouwt het sluiten van huwelijken als eene zeer voordeelige betrekking. In 1887—'88 zjjn er niet minder dan 1440 paren door hem getrouwd, dat is ongeveer 120 in de maand en das vier per dag. De meesten zjjn afkomstig uit Pennsylvanigin den regel heeft men hier te doen met weggeloopen of ge- vlugte paren. Het jongste paar dat op deze wjjze een echt sloot, was zestien en dertien jaren oud. Het oudste paar was tachtig en een-en-zeventig jaar. Het grootste verschil, dat zich voordeed tusschen de beide leeftjjden, bestond uit vyt-en-zeventig jaren de man, een geestelijke, van 92 jaren, huwde een meisjo van 17 jaren. Op deze om standigheden let echter Bnrrell nietbjj kent de wetten van zjjn staat en heeft dus niets anders te doen dan de handen der verloofden in elkaar te leggen, den zegen uit te spreken en de namen der echtgenooten aan den stadsschrjjver op te geven. Dit eenvoudig ambt brengt hem jaarljjks twaalf veertien duizend gulden op. sRoortovgen. In het „Noorweeg8che Militaire Tijdschrift" geeft de overste Hertzberg een uitvoerig verslag van de door hem genomen proeven met het opwerpen van borstweringen van sneeuw. Verschillende proefnemingen hebben doen zien, dat kogels op 100 M. afstand en nog naderbjj, op do 1,4 M. hooge borstweringen -— op den bodem 3 M., aan den top 2.15 M. dik, ge lost, ia de sneeuw bljjven steken en dat zelfs de af gevuurde projectielen, in de borstwering dringende, aan de voorzijde platgedrukt worden. Opmerkelijk is 't dat de kogels en projectielen in de onbevroren sneeuw minder doordringen dan in do met water overgoten, bevroren en daardoor aan de buitenzjjde van de borstwering sterk verharde sneeuwmassa. ÜMalaufc. Het spoorwegongeluk te Borlti. Het ontslag van den RussiBchen Minister van verkeer Potzjet werd tegemoet gezien. Inderdaad is men in de hoogste kringen op den heer Potzjet zeer verbitterd. -Het rgtuig van den Minister, dat hot eerst ontspoorde moet in zeer onvoldoenden staat hebben verkeerd: men verzekert zelfs, dat de wielen onderweg zoo heet waren geloopen, dat men ze met water heeft moeten begieten. In welk gevaar de gebeele Keizerljjke familie zweef de, wordt eerst goed duidelijk uit eene be9chrjj viDg, welke der „Sehl. Zt." uit Petersburg wordt toegezonden. Alle medereizigers, ook de Keizer en de Keizerin, deelen over het oogenblik van het ongeluk volkomen overeenstemmende feiten mede en verdeelen de weinige seconden, in welke de verschrikkelijke ramp plaats greep, die aan 22 menschen het leven kostte en waarbjj er 58 werden gewond#, in drie noodlottige oogenblikken, welke, naar het scheen, door vrjj geruim tijdsverloop werden gescheiden. In het eerste werd een ontzettende schok gevoeld, die allen terstond met onbeschrijfelijk geweld ter aarde slingerde dan hoorden zjj een vreeaeljjk gekraak van alle mogelgke brekende voorwerpen en jjzerdeelen, voelden hoe de grond met eene onwederstaanbare kracht onder hen werd weggescheurd en zagen alle mogelgke stukken iu de lucht omvliegen, waartegen zjj zich, door de handen voor het gelaat te houden, poogden te beschutten. Het derde oogenblik, en dit, verzekeren allen, is nog het vreeseljjkste geweest, was toen zg het dek boven zich ztgen instorten. Dit oogenblik is allen zeer lang voorgekomen. Niemand ia het keizerljjk rjjtuig had het bewustzgu verloren. Een van hen vertelt, dat zgn eerste gedachte wasik ben dood. Toen boorde hjj den gewonden en onder het wagenpuin bedolven vleugel-adjudant Scheremetjeff om hulp roepen en dat bragt hem onmiddelgk weer op de been. De eerste, waarop zjjn oog viel, was de Keizerin, die zich juist oprigtte en uitriep„Waar is de Keizer", maar zjj hield zich opeens in, toen zjj den Keizer niet ver van zich verwjjderd zag. Daarop riep zjj echter op luiden, smarteljjkea toon „Waar zjjn mjjne kinderen waarop haar de troon opvolger, die zich volkomen ongedeerd niet ver van den overste Scheremetjeff had opgerigt, tegemoet snelde en haar en den Keizer in zjj ne armen sloot. In het vol gend oogenblik waren ook, met uitzondering van Sche remetjeff, dien men niet terstond uit het puin te voor schijn kon halen, allen op de been. Een groot geluk was het, dat het rgtuig van de kinderen des Keizers, dat op den eetwaggon volgde, niet dezen inreed, maar dwars over de rails kwam te staan, waarbjj de eene zjjw&nd werd voortgeslingerd en met hem de kleine zes-jarige grootvorstin Olga Alexandrowna. De kleine vloog zes meter ver, maar viel dan gelukkig op den grond ea liep terstond, toen zjj haar verzorgster, vrouw Franklin, niet zag op een soldaat van de wegbewaking toe en klampte zich aan dezen vast. Toen zjj daarop hare ouders zag, riep zji tot den Keizer, die, terloops gezegd, een zeer toegevend vader voor haar is„Papa, maak u niet ongerustMjj ia niets overkomenmaar verder rjjden aoe ik niet, om niets ter wereld Opmerkeljjk is, welke uitwer king de onmiddeljike gevolgen van do ramp hadden op de minder ontwikkelden, voor zoover zjj licht of in het geheel niet waren verwond. Terstond na het ongeluk bood een lakei den gene- raal-adjndant Danoliwisoh een schotel met wijndruiven aan. Hjj had daarbjj de gedachte, dat al het verschrik kelijke slechts het spel zjjner ontstelde verbeelding was, on dat hjj, door als gewoonlyk zgn ambt waar te nemen, zgne plotselinge krankzinnigheid voor de anderen moest verbergen. Een koksmaat, die geen let sel had bekomen, begon als razend een stuk spek te snüden. Volgens de laatste berigten nit Petersburg rigten zich do meeat verbitterde aanvallen van de pers daar ter stede tegen het bestuur van den Koersk Charkoff- Azoffspoorwegsedert lang werd die Ijjn geheel ver waarloosd. Men wilde tot eiken prjjs, hooge inkomsten trekken, opdat de Staat bjj den voor het jaar 1891 vastgestelden aankoop van den weg, een zoo hoog mogeljjkon prjjs zoude betalen. Poolsche bladen ver nemen uit vertrouwbare bron dat ook de grootvorst troonopvolger een kwetsuur heeft bekomen. iFtanÖtijfe. Dezer dagen kwam een jongmonsch van 23 jaren uit eene der Fransche departementen to Purjjs en ging in den nacht omstreeks 1 uur naar de „Halles* om er van die eigenaardige tooneeltjes bjj te wonen, welko men daar nooit missen kan aan te treffen. Hjj werd meer dan voldaan. Terwjjl hü in het reusachtig gebouw rondliep, werd hjj plotseling door een soort van Hercules aangevat, die hom de knie in de lende nen drukte en in een oogwenk waren zün splinter nieuwe overjas, zgne papieren en goedgevulde geldbeurs verdwenen. De geleerden, door Pasteur naar Australië ge zonden om de konynonplaag zoo mogeljjkte bezweren, ontdekten op hunne onderzoekingstogten eene epide mische ziekte onder de schapen. Naar hun verzekerd wordt, sterven er jaarljjks wel 300,000 dieren aan die ziekte. Men noemt hot daar de Cumberland ziekte. Na onderzook bleek het niets anders te zjjn dan miltvuur, de bekende en gevreesde ziekte. Daar Pas teur's methode van inenting tegen deze ziekte ook door genoemde geleerden meermalen was toegepast, stelden zjj zich onmiddelgk met de Regering in betrekking, ten einde krachtig te kunnen optreden in 't beatrjjden der kwaal. De autoriteiten hebben mot beide handen de aange boden hulp aangenomen. 40utt*ciilanfe. Keizer FREDERIK. „Het leven van Keizer Frederik", door den heer Renell Rodd, is dezer dagen te gelgker tjjd te Lon den, Parjjs en Berljjn verschenen. De heer Rodd was vroeger attaché by de Engelsche legatie te Berljjn en de huisvriend der vorstelijke familie. Voor zoover bljjkt uit de overzigten, die de Buiten landsche bladen van het boek geven, bevat het niet veel nieuws. Met groote zorg is alles, wat maar eenigs- zina met de politiek in verband staat vermeden en daardoor mist het natuurlyk juist het belangrijkste. Keizerin Victoria schreot zelve de voorrede, in den vorm van een brief aan den heer Rodd. Zg herinnert daarin, hoe zjj een jaar geleden met haar gemaal het gasthuis voor keelzieken bezocht en hoe zg toen het besluit nam iets voor die inrigtiog te doen. Zjj wilde een paar verhaaltjes schryren, ze eigenhandig illua- treeren en ze daarna ten voordeele van het gasthuis uitgeven. Daarvan kwam toen echter niets. En thans biedt zjj niet hare eigen verhalenmaar do geschiedenis van het leven van haar echtgenoot met de volgende woor den aan „Gjj kendet hem in zgne gelukkige dagenschrjjft zjj den heer Rodd, toen hg zoo krachtig en gezond was, en gjj kendet hem ook in het laatste jaar toen het ljjden een schaduw wierp over zgn levenik meende dus, dat niemand beter dan gjj in staat zou zgn eene korte levensschets te geven, die hem beter zal doen kennen en hem in het hart van het volk een plaats zal geven naast mjjn diepbetreurden vader, voor wien hg zooveel achting, bewondering en liefde ge voelde en met wiens denkbeelden hjj zoo volkomen instemde. Ik geloof zeker, dat het leven van eon goed, edel mensch, ieder belang zal inboezemen en dat het voorbeeld van zulk een rein, eerljjk leven niet anders dan goed kan doen. „De minder bedeelden denken dikwjjls dat hun kruis het zwaarste i9 en dat zjj alleen strjjd, ljjdon en tranen kennen. Misschien komen zjj tot andere inzigten wanneer dit boek hun zal spreken van een ljjden dat zoo geduldig werd gedragen, en van pligten die zoo trouw werden nageleefd, terwjjl ae ziekte de krachten ondermijnde. Zjj zullen de diepo droefheid beprjjpen van een vorst, die zjjn volk lief heeft en ruagteloos is de plannen te verwezelgken, die zgn hart reeds zoo lang voor het geluk zijner onderdanen ge vormd had. En ook zullen zij eene ernstige bewondering gevoelen voor zjjn moed, die hem geen oogenblik heeft verlaten, toen de schaduwen des doods over hem henen voeren. „Smart en lijden zgn het lot van allen. Zoowel in de paleizen als in de hutten vindt men gebroken harten, en de heilige band der naastenliefde is zeker wel het sterkste daar, waar werkdadig medelyden onze harten vereenigt en de vereering van het goede onze zielen verheft. „Moge deze korte geschiedenis van het edele en nuttige leven van Keizer Frederik het hart der lezers treffen, ook als groet van hem aan zgne medelijders in het gasthuis, die ik zoo gaarne een kleinen dienst bewjjs.'' Een comité van Berljjnsche dames heeft aan Kei zerin Victoria Augusta een eigenaardig geschenk aan geboden, nl. eeu wit zjjden schortje, met de namen van hare vjjf zoontjes in een guirlande van rozen geborduurd. De Keizerin nam het geschenk zeer er kentelijk aan en bragt hulde aan de keuze der dames, juist 't symbool van de echte Duitsche huisvrouw. De Keizerin deed 't schortje dadeljjk aan, er bjj voegende dat de Keizer er ook op gesteld was, dat ze steeds een schortje draagt. iflstocvisnb. Botterdam, 17 Nov. Geheel onze stad viert heden feest. Dagen te voren was het feest op schitte rende wjjze voorbereid, zoodat overal uit straat en steeg het dundoek wappert en de meest afgelegen buurt er aan herinnert dat heden de 75e gedenkdag van Nor lands herstel is aangebroken. Het plan tot de viering oorspronkelijk gesproten uit den boezem der Commissie van de Groote Markt, bijgestaan door het „Rott. N.bL" en de verdere locale kleine bladen, kreeg van liever lede zulk eene reusachtige afmeting door de vele buurtcommissies, welke zich vormden, dat in October uit de notabelen eene officieele Feestcommissie ontstond. Eene proclamatie werd uitgevaardigd, lysten ter intee- kening werden aangeboden en kort daarop een voor- loopig programma vastgesteld. In het begin van Nov. meende de commissie wegens 'sKonings ziekte haar mandaat neder te leggen en werden door het gemeente bestuur do stadgenooten verzocht alle toebereidselen voor het feest te staken, doch, gesteund door een gunstig berigt van 'b Konings ziekte, verzetten zich alle buurtcommissies krachtig tegen dit besluit en wua men in de Maasstad getuige van het feit dat door de stem des volks de Burgemeester tot toegeven werd genoopt: „De Koning is aan de beterhand, feest moet er zgn," deze woorden werden overal gemopperd en op den gedenkwaardigen Donderdag van 8 Nor. tjjdens de Raadszitting, trokken h Pinstar de Paris zingende troepen naar bet Raadhuis om als het ware het ge meentebestuur to dwingen op zjjn besluit terug te komen. Een uur na do Itaadszif ting werd overal de be kende publicatie aangeplakt, dat de burgery bet ge meentebestuur verkeerd begrepen had, daar nimmer van een verbod tot feestvieren is sprake geweest, en thans de gemeento, na inzage genomen te hebben van een geruststellend telegram nopens 's Konings ziekte, van haren kant tot de feestviering zou medewerken. De Rotterdammer, van aard vrolyk en rondborstig, ver telde in allen ernst dat bjj het theedrinken na de Raadszitting een Friesche kop was gebroken, doch was van harte verheugd, dat de burgervader toegegeven had, daar het volk reeds den avond te voren vrjj dreigend was opgetreden. De grootste vreugde heerschte alomde buurtcommissies togen vlijtig aan 't werk karrevrachten met groen reden de Maasstad intim merlieden en decorateurs waren ijverig in de weer om de schade in te balen en zoo gebeurde bet dat in het begin der week door eiken Rotterdammer als 't ware een electriicho feestschok ging om straten en pleinen te vervieren. Iedereen was aan 'twerk,; jong en oud; zelfs politie-agenten bielden de palen vast, welke in den grond geboord worden. Het voorbereidingsfeest was waarljjk nog eigenaardiger dan het feest zelve, omdat er do goede harmonie uit geboren werd tusschen de verschillende standen onderling. Zelfs de meest aristo cratische wjjk heeft zich niet teruggetrokken. Lcuve- haven, Mauritsweg, Eendrachtaweg en Westersingel zjjn evengoed in feestgewaad gestoken als de stegen van 't Achterklooster en de Baan. Do gebeele week was elke Rotterdammer in koorstachtige spanning. Niet tegenstaande de chocolaadkleurige modderstraten, door den motregen der laatste dagen, verdrong zich eeue menigte dames en heeren langs Hoogstraat, Hoofd- stocg, Noordblaak, van Hogendorpsplein, Groote Markt en Nieuwe Markt, om de versieringen in oogenschouw te nemen en heerschte de geheele week reeds eene feestelijke •temming, welke heden tot haar toppunt is gestegen. Vrij dagavond word het feest ingewjjd door de leerlingen van het Erasm. Gymnasium, die een bloemkrans hechtten aan het voetstuk van het standbeeld van v. Hogendorp en ook aan hun schutspatroon Erasmus eene dankbare hulde bragten, door ook het standbeeld van dien beroemden Rotterdammer een feesteljjk aanzien te geven. De morgen is aangebroken, en eene prachtige oranjezon schjjnt veelbelovend. Alle werkzaamheden staan heden stil; de Beurs is gesloten en de groote handelskantoren sluiten te 12 uur. Iedereen heeft zich met oranje of de nationale kleuren getooid en reeds in de vroegte heerschte er op straat eene opgewekte stemming. De feestelijkheden begonnen te 8 uur met klok gelui en met eene militaire reveille, door het korps hoornblazers en de tamboers van het regiment der dd. Schuttery. Van 8Vj—91/» uur deed zich hooren het carillon van de Groote kerk en Beurs daarna had plaats het onthaal van do kinderen op de Volksscholen en eene uitdeeling aan behoeftigen. Vervolgens ging eene talrjjke menigte de volksspelen op de Nieuwe Veemarkt in oogenschouw nemen, welke van 10—3 uur, onder leiding van de Vereeniging „Volksklassen voor gymnastiek", gegeven werden. Eene plegtige dank en bidstond in da Groote Kerk, onder leiding van den waardigen nestor der predikanten, ds. H. J. N. G. Theesing, trok te 10 uur een aantal geloovigen en niet minder de orgelbespeling in dezelfde kerk, welke door den bekwamen organist, den heer M. H. Van 't Kruya, te half 3 uur gegeven werd. Een toepasselijk pro gramma van oud-vaderlandsche liederen werd zeer keurig uitgevoerd. Te 11 uur was het in de straten stampvol en ging de groote allegorische optogt op marsch, welke te Feyenoord was georganiseerd en eon langen en vermoeijenden togtdoorde straten ondernam. Daaraan namen deel de volgende Vereenigingen: Bata vieren te paard, Batavieren, Indische oud-strjjders „Je Maintiendrai", Watergeuzen-Vereeniging „Pro Patria", Oud-strijders, Schermvereeniging „OraDje", Idem Een- dragt maakt Magt, Idem Rotterdam, Declamatie-club „Albregt", commissie tot versiering der Groote Markt, Roeivereeniging „Kortenaer", Tooneelvereeniging „Tal- ma", Bakkers-gezellenvereeuiging en Slagers-gezellen- vereeniging. Al deze vereenigingen te zatnen ruim 500 personen, werden voorafgegaan door hare banieren en opgeluisterd door tal van zegewagens en historische personen, zooals de graaf van Egiuont, Koning Willem II, de graven Van Hogendorp, Van Limburg Stirum, en v. d. Duyn van Maasdam, Prins Willem Hl enz. Drie muziekkorpsen vroljjkten dezen optogt, een der glanspunten van het feest, op. In geregelde orde door trekt deze de stad, verschillende buurtcommissiën ont vangen hem plegtig aan de eerepoorten in de Hoofd- steeg werd bg Hotel Koene do oerewgn aangeboden en ook op andere punten werden hem ovaties gebragt, bjj is fraai geregeld en telt zeer schoone zegewagens, waaronder uitmunten die van de Spekslagerjj van den heer Van Buren en die der brandweerandere wagens dragen sloepen van de „Van Speyk" en van do „Kor tenaer" bemand met matrozen, enz. Vele leden der Vereeniging „Batavieren te paard", die den stoet openen, stellen fraai met dierenvachten gedekte Bata vieren voor, terwjjl anderen in het gevolg van de historische personen in de prachtige kleedjj der vroegera edellieden schitteren. Evenveel succès had het kinderkoor, dat te 2 nar bg het Monument op de Nieuwe Markt volksliederen zong welke, uit 800 kindermonden gehoord, een donderend applaus uitlokte. De openbare muziekuitvoeringen op de Nieuwe Vee markt, het Beursplein en de Nieuwe Markt deden een ontzaglijke menschen massa zamenstroomen, welke steeds aangroeide, tot te 6 uren de algemeene illuminatie werd aangestoken, waarvoor over dag door het flinke briesje wel eenige vrees bestond. Het liet zich aanzien dat wind of regen stoornis in de feestviering zou teweegbrengen. En zoo is het ook ge weest. Tegen den tjjd dat de illuminatie zou worden ontstoken, zagen verscheidene bnurtcommissiën en par ticulieren wier verlichtingstoestellen al te veel aan den wind wareD blootgesteld, dat het nuttelooze moeite zou zjjn, er mede te beginnen. Anderenwier buurt eenigszins tegen den wind beschermd lag, lieten de lichten aansteken; maar dit leverde toch het regte genot niet op, daar nu en dan de vlammetjes door de windvlaag werden uitgedoofd. Slechts zeer enkele buurten bleven genoegzaam vrjj. Met dat al waren de straten vol wandelaarste meer doordien velen er op uit waren gegaan om de aangekondigde feestelijke zamenkomsten bg te wonen. De groote zaal van de Doele, waar Rotte's Mannen koor en het muziekkorps van het korps koninklijke scherpschutters een feestconcert gaven, was ten 7 uur digt bezet door eene talrjjke menigte. De kleine Schouwburg, op den Coolsingel, was in wendig met de nationale en oranjekleuren versierd, aan de pilasters waren guirlandes aangebragt. in de koffie kamer prjjkte het portret van den acteur Roseveldt, omlgst door een lauwerkrans, terwijl in de zaal het tooneel door tropheëen van groen en bloemen een feestelijk aanzien had. Een historisch stak: „Hetturf schip van Breda", werd opgevoerd, met opgewektheid gespeeld, en door het publiek, dat de zaal tot den nok vulde, met klimmende belangstelling gevolgd, die het sterkste merkbaar was in de stalles, wier beide ban ken geheel bezet waren door oudstrjjders. Alle leden van het tooneelgezelschap kweten zich regt verdienstelijk van hanne taak, in het bjjzonder echter de heer Yan Nieuwl&nd (Schipper van Bergen) en mej. Heyblom (Maria). Een daverend applaus begroette Van Nieuw l&nd toen hjj, na afloop van het stuk, met een oranje vaan in de handonder begeleiding van het orkest als slotnommer zong het lied van Nicolaas Beets Blgf één, blyf één mjjn vaderland Bljjf één en ongeschonden Geen staatspartij, geen godsdiensttwist Verscheure door geweld of list, Wat God heeft caamverbonden. Alles zong mede, jubelde, de oudgedienden zwaaiden met hoeden of petten, en men ging niet uiteen voor het orkest de volksliederen gespeeld had, en deze door het geheele publiek staande en met innige geestdrift waren gezongen. In de groote zaal van het „Nut" werd tegeljjkertyd eene uitvoering gegeven door de Rott. Zangvereenigiag van de volkszangschool van Amphion, met welwillende medewerking van den heer J. C. de Lange, een heeren- quartet en den heer P. P. H. de G.leden der Zang vereniging „Amphion." Terwyl deze bgeenkomsten plaats hadden, was de wind wel langzamerhand gaan liggen maar werd onmiddelgk gevolgd door vochtigen aanslag, die weldra in regen overging. Alzoo een nieuw beletsel voor het succes der illuminatie. Later hield die wel op maar het bleef toch ongunstig weer. Het terrein van de Nieuwe Veemarkt mogt vrjj door den regen, die in den loop van den avond viel, vol plassen en modder staanhet kon de feestvierenden evenmin afschrikken als de op die vlakte heerschende kille koude. Eene talrjjke volksmenigte was er bjjeen, deels om naar de muziekuitvoering in het daartoe op- gerigte orkest te luisterenmaar voornamelijk om getuige te zjjn van het groote vuurwerk. Ruim ten 10 ure werd daarmede een begin gemaakt, ea 't vuur werk bleek gelukkig niets van den regen te hebben geleden. De twaalf nummers van het programma, kwistig afgewisseld met vuurpijlen, bouquetten en dergeljjke, voldeden algemeenvooral het slotnommerdat een „Oranje Boven" te lezen gaf met de jaartallen 1813 en 1888. Het publiek gaf door luide toejuichingenjvan ejjne tevredenheid bljjk. Toen alles weder in het duister verkeerde, nam men overhaast den terugtogt aan, en daar de vele duizenden bjjna allen denzelfden weg insloegen door de Hugo de Grootstraat, den Goudschen Singel en de Goudsche Wagenstraat, werd het gedrang nu en dan ongemeen sterk. Het straatdecoratief in de Goudsche Wagenstraat werd schier onder den voet geloopen. Toch bleef de stemming «nverstoord feesteljjk. Geen enkele wanklank deed zich hooren. Men zong en lachte en hield elkan der op de been. De einduitkomst was dan ook, dat alles zonder ongelukken afliep. Terneuzon, 17 Nov. In deze week kwamen alhier weder twee gevallen voor van dyphterytus, waarvan een met doodelyken afloop. Ook kwam een geval van mazelen voor. Het „Leger des Heils" zoekt ook hier localiteit om zgn veldtogt te beginnen. Deze week was hier een vrouweljjk} soldaat bezig met den verkoop van „de Heilssoldaat" en tevens met opname van het terrein. Vrjjdag 23 dezer zal de heet W. v. Zuylen uit Rotterdam alhier in de Vereeniging „In Liefde bloei ende" eene voordragt houden. does, 16 Nov. Kerkvoogden der Ned. Herv. Ge meente alhier hebben afwijzend beschikt op het ver zoek om ds. P. Biesterveld in het kerkgebouw te doen optreden ten behoeve der Unie, eene school met den bybel. Zjj hebben evenwel toegestaan het verzoek om bedoeld kerkgebouw te mogen gebruiken voor een or gelconcert, voor een liefdadig doel, te geven door den heer J. Kooiman. In de vergadering der afd. Goes van den Ned. Protestantenbond, werd tot bestuurslid herkozen d9 hoer v. d. Manden en gekozen de heer Bre9tvelt. Be sloten werd dat door de leden der afdeeling zal wor den deelgenomen aan de kerkelijke verkiezingen in deze gemeente. Ten aanzien van het onderwijs in den godsdienst werd medegedeeld dat een godsdienst-onder wijzer met het aanvankeljjk onderwjja zal worden be last, terwjjl de heer Kielstra, doopsgezind predikant te Middelburg, het voortgezette onderwgs voor zgne rekening zal nemen. Hr-uiniuBren. Ook uit deze gemeente zullen in het begin der volgende maand twee gezinnonte zamen uit 14 personen bestaande, naar de Argentgnsche Republiek (Zuid-Amerika) vertrekken. 's GrnvoupoUler. Benoemd tot veldwachter in deze gemeente A. de Kraker, thans bewaarder in het huis van arrest te Goes. Haamstede, 17 Nov. Heden werdalhier publiek verkooht het casco van den, op het Nieuwe Zand ge- stranden vischlogger „Zeemeeuw". Eigenaar werd Dirk van der Klooster te Burghslui» voor de som van vgf en zeventig gulden.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1888 | | pagina 1