ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
IVo 5611. Zuturdag 27 October 1888.
15sle Jaarg.
E Ki
DONDERDAG en ZATURDAG De prijs per 3 meenden ie 1,30, franco per poef 1.30
a D V E RT ENTIÊ N tan 1—3 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts.,
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG
hunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags toormidlags 10 ure bezorgd worden.
Qroote Utter norit «nar plaotiruimte iertieoi.
Nieuwstijdingen.
Jlmcrifca.
De leer der vrye liefde dringt ook in Amerika
meer en meer door. Een heer en dame, tot de aanzien
lijke kringen van Boston behoorende, waren voor
nemens eveneens zamen te gaan leven, zonder zich
eerst aan de formaliteiten van een huwelijk te onder
werpen. Op een middag, dat zy, vóór dat hun besluit
was uitgevoerd, aan een diner zaten, waar ook de
gouverneur der stad aanwezig was, viel natuurlijk hot
gesprek op hun plan, dat van verschillende zjjden be
streden en verdedigd werd. Eindelijk bemoeide de gou
verneur er zich mede. Mynheer zoo en zoo vroeg
hij aan den heer, die de theorie zou toepassen is
het uw ernstig voornemen deze vrouw in goede en
kwade dagen lief te hebben en voor haar te zorgen?
Zeker mjjnheer de gouverneur, waa bet arglooze
antwoord. En gij, jufvrouw, ging de gouverneur
voort, ia het uw ernstige wil, om in goede en in kwade
dagen, hem als eene getrouwe levensgezellin onder
danig te zyn? Ja mynheer. Welnu, hernam de
gouverneur, dan verklaar ik u, krachtenB de mij var-
leende magt als overheidspersoon, tot man en vrouw.
2taü*.
De Pau3 heeft eene som van f 150,000 gegeven
voor de stichting van Kardinaal Lavigerie tot het
bestrjjden van de slavernjj in Afrika. Z. H. zond voorts
den Kardinaal een aanmoedigend schrijven.
JFrankrtjft.
Zekere Rosalie Dabat is door de regtbank te
Parys tot 15 maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens opligterjj. Sedert jaren reeds maakte zy haar
werk er van om commissarissen van politie op
te ligtenZij gaf nu en dan voor eene deftige dame
te zjjn, die op weg bestolen waa. Zy vroeg dan voor
haar vertrek, eene kleinigheid, 5, 10 of 20 francs ter
z., 7a geid steeds
van HH. MM. om in het laatst van het jaar naar hier
terug te keeren.
De regering heeft nu beslist, dat „postbladen",
die voor het gebruik ongeschikt zyn geworden
evenals dito briefkaarten en post-enveloppen, tegen
betaling van '/j cent voor nieuwe kunnen worden
ingeruild.
Men ziet dus dadeljjk, dal het rjjk voor dat stukje
papier, dat iedere papierhandelaar kan leveren voor
25 centen de 100 of minder, '/a cent berekent.
De bedoeling, om daar een winstje op te maken,
zal naiuurljjk afstuiten op het gezond verstand, dat
die „postbladen" eenvoudig als te duur ongebruikt
zal laten.
Teruouxou, 20 Oct. In de laatst gehouden
raadszitting was, benevens cenige andere kleinere onder
werpen, do begrooting voor 1889 aan do orde.
Veel nieuws hebban we daarby ook ditmaal niet
gehoord, en dor traditie getrouw waren het nu ook
enkel de uitgaven, die aanleiding tot enkele bespre
kingen gavenmserendeels van ondergeschikt belang
en vooral betrekking hebbende op schoonmaak en ver
lichting. Zoo kregen èn de scboonhoudster van 't Ge
meentehuis, ho de vuilnisman ëa de gemeente-bouw
meester eene beurt. De eerste zal op voorstel van den
heer Harte, tengevolge van een door haar ingediend
adres, omdat zjj zooveel heeft schoon te houden en het
zoo goed sohynt te doen, hare toelage tot 75 zien
verhoogen. De vuilnisman eebtor konden we zoo'n
pluimpje niet geven. Ofschoon hjj 300'sjaars geniet,
worden de riolen, enz. door hem zeer slecht van hun
vuil gereinigd, zeiden do heeren Greun en Wieland.
Aan wie de schuld durf ik niet beslissen, doch toen do
heeren bezig waren eenige staaltjes op te disschen,
verhaalden zy niets te veel. Waarheid is het dat by
eene eenigszins hevige regenbui, de riolen in de voor
naamste straten hlyken verstopt te zjjn, zoodat de
straten overstroomd worden óf de vuilnisman de riolen
i steeds bleek
naar bniB te komen. Ze zou
terug zenden, maar het kwam nooit er.
zy een verkeerd adres en verkeerden naam te hebben
opgegeven.
Een Fransoh visscbersvaartuig, dat te Cania,
bij Bonlogne, voor anker lag, is dezer dagen losgeraakt
en door den stroom medegealeept. De eenige, die zich
op dat oogenblik aan boord bevond, was een oude
visscher, Cassier genaamd. Hjj dreef drie dagen en vier
nachten op bet Kanaal rond, zonder eenig voedsel. Hjj
heesch een stuk zeildoek als noodsein aan den maat,
maar geen der schepen welke hem voorbjj voeren be
merkte hem of kon hem hulp verleenen. De zeo was
onstuimig, en de arme visscher had veel te lyden, niet
alleen van honger, maar ook van koude en vermoejjenis.
Eindeljjk, tegen den avond van don derden dag, wik
kelde hjj zich in een stuk zeildoek en ging liggen, om
den dood af te wachten. Maar den volgenden morgen
kwam hjj te Hastings aan, waar men den ongelukkigen
ouden man met veel bereidwilligheid hielp. Hjj verslond
letterlijk het voedsel dat men hem bragt. Cassier werd
nog dienzelfden dag per spoortrein naar Folkestone
gezonden, van waar hjj scheep ging naar Boulogne.
jDuUschlttnii.
Berljjn, 24 Oct. Het berigt dat de echtscheiding
van het Servische koninkljjke paar tot stand gekomen
is, heett alhier algomeene verrassing gewekt. In het
bijzonder wordt opgemerkt dat de scheiding niet door
de Synode of het Consistorie, maar door den metropo
litaan persoonljjk.uitgesproken is. Ia het te Belgrade
verachjjnende ollicieele blad wordt een schrjjven van
den Koning aan don metropolitaan Theodosius openbaar
gemaakt, waarin uiteengezet wordt dat de door den
KoniDg ingestelde pogingen om tot eene vreedzame op
lossing der hnweljjksgeschillon te geraken, vruchteloos
zyn geweest, voorts wordt de aandacht gevestigd op
de onvoorwaardelijke wijze waarop de Koningin alle
voorstellen tot verzoening van de hand gewezeu heeft,
op de weigering der Synode en de tegen do wetten
ÏDdruiBcheuJe houding van het Consistorie, en ten slotte
op de Koninkljjke privilegieën een beroep gedaan wordt.
Omdat uit eene particuliere aangelegenheid van het
Koninkljjke Huis eene den Staat en de nationale dy
nastie bedreigende, voortdurend vloeijende,
nastie uenreigeuuo, TQQfRRRS
moejj el jjk heden werd gemaakt, verzoekt de Koning den
metropolitaan, lettende op hel belang van den Staat,
uit zjjne, hem als opperherder der onafhankelijke
Servische Kerk toekomende magtsvolkomenheid, don
huwelijksband te verbreken. Daarop volgt dan de uit
spraak van den metropolitaan, het den 5en October
1875 in de Kathedraal te Belgrado naar Griekschen
ritus gesloten huweljjk van Koning Milan met Nathalie,
geboren Keschko, ontbonden verklarende. Als redenen
voor die uitspraak worden aangevoerdDe verklaring
des Konings dat onder de bestaande omstandigheden
het voortduren van den echt onmogelijk is en dat alle
pogiugen om eene verzoening te bewerken mislukt zjjn,
alsmede de magtsvolkomenheid, overeenkomstig de uit
spraak van Christus („Wat gjj op aardo verbindt, bljjft
ook in den hemel vereenigd wat gjj op aarde ontbindt
wordt ook in den hemel ontbonden.") verleend aan de
apostelen en hunne opvolgers, dus ook aan den opper
herder der zelfstandigo Servische kerk. Daarbjj wordt
nog gevoegd dat rekening moest worden gehouden met
de onschendbaarheid en onverantwoordelijkheid van
den gezalfden monarch, en met de belangen van Staat,
dynastie en kerk.
De verklaring is gedateerd 12 October ouden stjjl.
Volgens berigten uit Belgrado heerscht aldaar groote
opwinding.
Amsterdam, 25 Oct. De gemeenteraad besloot
heden op het adres der werkeloozen te antwoorden dat
noch in het belang der gemeente, noch in dat der werke
loozen zeiven, buitengewone openbare werken kunnen
uitgevoerd worden. Daardoor zouden nieuwe werkeloozen
van elders toestroomen.
Ook bleek bij onderzoek dat de toestand niet zoo
ongunstig is als werd voorgesteldalthans niet zoo
ongnnstig als in 1885 en in 1886.
Door een melkboer, die tegen den avond met
zjjne ledige vaten van Utrecht naar Blauwkapelle
terugkeerde, werd op den openbaren weg gevonden
een rjjtuig met paard. Zoo goed en zoo kwaad
als het kon, Dam hjj het paard bij de tengels en ging
er verder mede den weg op. Na ongeveer vjjf minuten
te hebben voortgesukkeld, ziet onze boer een „heer"
langs den weg liggen, en wel in zoete rust. „Dat
spannetje zal wel bjj elkaar hooron", dacht hjj, en
jawel, meneer behoorde er bjj. Nadat meneer was
wakker geschnd, wilde hij zjjn wekker afranselen,
omdat deze zjjn paard vast had. De melkboer wist da-
deljjk uit welke streek de wind woei. Meneer kwam
wat tot zichzelven, kreeg een teug melk, word een
weinig afgeborsteld en mompelde iets tusschen de
tanden van „duizelig" Een oogenblikje later ging
meneer met zjjn tentwagentje naar Utrecht, en de melk
boer met zjjn wagen en eene flinke fooi naar Blauw-
kapelle.
's Grarenhage, 24 Oct. Z. M. de Koning
heeft nog geen besluit genomen omtrent het verblijf der
Koninkljjke familie op het Loo gedurende don winter,
en ook niets bepaald omtrenteene afwijking der gewoonte
goed reinigt, dan wel óf de roosters niet deugen,
ik weet het niet, goed evenwel is het dat ook deze
zaak ter sprake i3 gebragt. Den Gemeente-bouwmeester
wilde de heer Jac. de Feyter eene vorhooging van
jaarwedde toekennen van f 200 on alzoo brengen op j
600do heer Visser ondorsteunde dit voorstel. Vol
gens deze heeren had de Gemeente-bouwmeester te
veel werkzaamheden om dio voor zulk eene geringe
belooning naar behooren te kunnen verrigtcn. Daar
entegen werd door de heeren Dronkers en Moes opge
merkt, dat de werkzaamheden waarschjjnljjk wel zullen
verminderen. Niet elk jaar toch leggen wc nieuwe
wegen aan en bouwen we een nieuw mjjnhuisbot
bouwen eener beurs schjjnt nog in do verre toekomst
en de plannen daartoe ter griffie gedeponeerd, althans
men hoort niets daarvan. En dan, de heer Dronkers
merkte het op, de Bouwmeester is nog niet oens vaat
aangesteldeerst dan wanneer hjj eene vaste aanstel
ling heeft en eone instructio ontvangen zal hebben,
kan zjjn tractement worden bepaaldeene gratificatie
zou gaandie zouden Burg. en Weth. dan ook lator
voorstellen. Toch schjjnt er vooreorst niet op te kan
nen worden gerekend dat de Gemeente-Bouwmeester
zonder werk zal zitten en zjjne 400 in dolce far uiente
zal kunnen opstrjjken. Immers de heer Visser maakte
de opmorking dat in de begrooting geen post voor
vernieuwing van straton voorkwam on, ofschoon de
Voorzitter on do heer Dronkers beide, het beter oor
deelden om daarvoor de post voor onvoorziene uitgaven
aan te spreken, nam de Raad het voorstel van den
heer Visser aan, om eon post voor vernieuwing van
straten ad f 500 op de begrooting te brengen. Even
eens werd een voorstel van den heer Harte aangenomen
om 300 uit te trekken voor het uitbaggeren der
haven. Voor onderwjjs word 15,462,28 uitgetrokken.
Gaarne had ik gehoord, hoo wo nu stonden met onzo
Schoolcommissie. Reeds meer dan een halfjaar is de
heer Mr. Jentinck vertrokken on nog altyd is zjjne
plaats niet ingenomen en bestaat de Commissie sedert
dien tjjd uit twee leden zou het nu waarljjk nog geen
tjjd zjjn haar aan te vullen
De begrooting werd met algemeone stemmen aan-
genomon tot een bedrag in ontvang en uitgaaf van
39,472,54.
Voorts word besloten de beslissing omtrent de bo-
strating van den weg in den Vlooswjjkpolder tot de
volgende vergadering uit te stellen, den heer M. D. de
Putter een gedeelte grond af te Btaan tot het leggeu van
een stoep voor eene woning in de Vlooswjjkschestraat,
de gewone premiöa voor de paarden- en veemarkt te
verleenen en benoemd tot zetters do heeren P. Moes
en J. A. de Jonge.
iNXiddelburif. In de heden gehouden zitting van
den gemeenteraad is o. a. ingekomen con adres van
H. L. Gerth van Wjjk en 602 andere ingezetenen,
houdende verzoek om bjj brand des nachts do klok te
doen luiden, vermits bjj don jongsten noodlottigen
brand vele brandspuitgasten, schuttors en andore per
sonen, die bjj den brand hulp moesten bieden, daarvan
niets of laat hebben vernomon.
Na langdurige beraadslaging is besloten bet advies
van het bestuur der brandweer in te winnen.
Yerselio, 25 Oct. Do heer E. Balsius, Inspecteur
der Ned.-Amerikaansche Stoomvaartmaatschappij, zal
waarschjjnljjk in do volgende week eene lezing honden
over de emigratie naar Zuid-Amerika. De dag zal later
worden bekend gemaakt. Volgens mededeeling van den
heer J. L. Boone, agent van genoemde Maatschappjj
zal aan behoeftige lieden onder contract vrjjen over-
togt gegeven worden. Nadere inlichtingen zjjn nog bjj
den agent te bekomen. Voor vele lieden in deze ge
meente was het waaraohynljjk eene ware uitkomst,
want het is zeker dat er dezen winter weinig werk
zal zjjnvele arbeiders zullen dus leegloopen. Bestaat
er nu kans om door vrjjen overtogt kosteloos in Ame
rika te komen en daar volop werk te vinden, dan is
zeker deze gelegenheid niet te versmaden.
De heer J. Sinke, die in de laatste raadsvergade
ring tot lid van het Burgerljjk- of Algemeen Armbestuur
is benoemd, heeft voor die benoeming bedankt. Aan
den Raad zjjn nu aanbevolen de heeren A. Vcrschuure
en Jac. Scheele Jacz.
In verschillende bladen doet het berigt de rondte,
als zon spoedig een annvang gemaakt worden met den
aanleg van een tram van Yerseke naar Goes, met zjj-
takken naar Wemoldinge on Vlake. Rails en waggons
waren al gereed, zoodat met 1 Jan. de ljjn in exploi
tatie zou gebragt worden.
Het ia mogeljjk, maar hier op Yerseke weten wy er
niets van zelfs de Burgemeester dezer gemeente heeft
noch officieel, noch officious eenig berigt ontvangen.
Goes, 25 Oct. De Tentoonstelling ten voordeele
der vereeniging „Weezenverpleging" behoort tot de
geschiedenis. Dingndag avond maakte „Eufonia" met
eene „marche funèbre" een einde aan haar bestaan.
Vóór bet zoover was evenwel nam de Heer Z. D.
v. d. Bilt La Motthe het woord om allen te bedanken,
die op eenigerlei wjjze de zaak hadden gesteund, door
het schenken van prjjzen, het nemen van loten, of
het in orde brengen der Tentoonstelling. De Heer
C. E. MasBee was ongetjjfeld de tolk van het publiek
toen hjj in hartelijke bewoordingen het bestuur dezer
vereeniging dank zeido, voor zjjne ijverige bemoejjingen
ten behoeve dor weezen.
Hot bestuur heeft werkeljjk reden om mot inge
nomenheid op het verrigte terug te zieneene aan
zienlijke bate zal komen in do kas der vereeniging,
en dit weder strekt ten voordeele der weozou op do
beido Bevelanden.
Tusschen de beide gedeelten van het concert door
„Eufouia", was de Tentoonstelling gratis opengesteld
men kon eene bjjdrage otteren in de daarvoor bestemde
bussen, maar er was ook nog gelegenheid tot het
bekomen van loleu. Eu niet minder dan 260 loten
werden in de pauze geplaatst.
Woensdag waren 6100 loten genomen en nog gaat
men voort met deze te sljjten, zoodat het getal zeker
tot 6200 stjjgeu zal. Mear ook het aantal prjjzen ia
vermeerderd.
De Tentoonstelling werd bezocht door 447 personen.
Eere aan hen, die hun tijd, hun geld, hunne
krachten over hadden voor zulk een edel doel.
Bjj de laatst gehouden inspectie van de brand
spuiten te Wiasenkerke bleek dat deze velkomen in
orde waren. Tjjdens de inspectie ontstond er brand
in do jas van den pjjpleiderzonder hulp van de
spuit werd bjj echter gebluscht.
Goes, 26 Oct. Volgens de Gemeentebegrooting
zal door verbouwing der eellulaire gevangenis met 1
Jan. 1890 ophouden de huur van een gedeelte van het
Raadhuis voor het houden der zittingen van het Kantoi -
geregt. Burg. en Weth. stellen voor de jaarwedde
van nieuw te benoemen onderwjjzers met 100 te
verminderen. Op School A zal nog een onderwijzer
worden aangesteld. De prjjs van het gas bljjft be
paald op 10 Cts. per kub. Meter. De begrooting
bedraagt in ontvang en uitgaaf f 105,909,36, met een
Hoofdei. Omslug van f 26,500.
'h Gravenpoldor. Naar de betrekking van
veldwachter in deze gemeente solliciteerden 42 per
sonen waaronder 5 agenten van politie en 2 gepaspor-
teerde marechaussee.
Cuts. De heer W. P. Markusse, volontair aan de
openbare lagere school alhier, is door Burg. en Weth.
van St. PhHipsland benoemd tot tjjdeljjk onderwijzer
aan de school in de kom dier gemeente, tegen 1 Nov.
a.s. naar eene jaarwedde van 450.
□Dliolou. 25 Oct. De begrooting voor 1889, door
den gomeenteraad vastgesteld, sluit in ontvangsten in
uitgaaf met eene soui van 27075,17. Ontvangsten:
Goed slot f 2329,92, eigondommen 5365,60, belastingen
en beffingen (opcenten op 's rjjk» directe belastingen)
f 3250,757s. bootdeljjke omslag 5300, kaai-, markt-,
on schoolgeld 2218, honden-belasting f 170, ver-
gunningsregt 350, uitkeering door het ryk, pers. bel.
f 5472,897:. vergoeding kosten lager onderwjjs 2073,
bjjdrage verpleegde krankzinnigen 230, andere ont
vangsten, waaronder hoardasch en mestspeciën /315,
uitgaven Jaarwedden (huishoudelijk bestuur) J 3225,
andere kosten van het dageljjksch bestuur J1076, toelage
oud nachtwaker 25, kosten betrekking hebbende
op plaatselijke belastingen 372,50, jaarwedde klok
kenist, klokluider, karremun enz. f 583, onderhoud
openbare gebouwen, straten, wegeD, riolen enz. 1505,
aankoop straatkejion enz. J 639, ondorhoud telegraaf
kantoor 150, kosten politio-schutterjj, brandweer
on straatverlichting 2824,80, geneeskundige diensten
armwezen f 2570, openbaar lager onderwjjs f 8560,
kosten bewaarschool 960, toelage muziekgezelschap
50renten en aflossingen J 3055andore niet
tot do vorige uitgaven behoorende /553, onvoorziene
uitgaven 816,87.
ZioriUxoo, 25 Oct. Heden morgen is alhier in
dc haven binnengeloopen do schrocfboot „Stad Dord
recht III", komende van Bergen op Zoom, bestemd
via Dordrecht naar Amsterdam. Het schip was op 23
dezer, tegen den avond, misloid door dikte en door
een vaartuig, dat op do Plaat uabjj Wcmcldingo lag,
aan den grond geloopen en heeft zeer moejjelyk ge
zeten en water gemaakt.
Een vjjftal hoogaarUcn van Bruinisse hebben het
schip, door overneming van circa 100 balen Buikor,
vlot gebragt, waarna bet herwaarts ia gestoomd. Nog
ongeveer 600 balen suiker zijn aan boord gebleven.
De kapitein heeft protest gemaakt en zal waar
schjjnljjk de reis, na overname der lading, voortzetten.
Op do Tentoonstelling van Pluimgedierte, deze
week gohoudon te Borgerhout bjj Antwerpen, behaalde
de heer Job v. d. Have van Nicuwerkerk in Duivcland,
3 eerste, 3 tweede en 1 derdo prjja.
Aan do bekende stoomslagterjj te Ede beeft men
sedert baar bestaan nog in gccne enkele week zooveel
varkens gealagt als in de voorgaande. Meermalen was
men de 1000 nabjj gekomen, doch ditmaal worden er
1128 aan de siagtbanken behandeld. Zaterdag avond
ontving het talrjjko dienstpersoneel eene extra beTooning.
De regtbank te Maastricht heeft bjj een vonnis
in de zaak van rijksambtenaren, die zonder inacht
neming van do bjj ae wet bepaalde vormen het kantoor
van een brander waren binnengetreden, uitgemaakt
dat in den geest der Grondwet ook een kantoor als
een deol van de woning is te beschouwen.
De behandeling der pakketten voor Engoland door
do Engelsche douane ondergaat vertraging, indien de
bjj die pakketten behoorende douane-verklaringen in do
Holland8cho taal zjjn gesteld.
Het is dus wcnsobelijk de bedoelde douane-verkla
ringen in de Fransche of Engelsche taal in te vallen.
Te Zutphen en te Groningen is door den gemeen
teraad den prjjs van het gas op 6 Ct. por kub. Meter
vastgesteld.
Dhr. A. de Vlieger laatst onderwijzer aan eene koat-
Bcbool in Londen, thans te Oostburg vertoevende, zal
zich bet volgend jaar naar Egypte begeven, ten
einde de leiding op zich te nemen eener Curisteljjke
school te Caliaub. De „VereenigiDg tot uitbreiding van
hot Evangelie iu Egypte" heeft genoemden heer dit
opgedragen, welke opdragt door hem aangenomen is.
Naar wjj vernemen zal hjj zich eerst nog eenigo maanden
toeleggen op de studio der Arabische taal, alvorens zjjoo
gewiglvolle betrekking te aanvaarden.
De uitvoer van vee, inzonderheid van schapen,
was in den laatsten tjjd te Harlingen buitengewoon
groot. Men mag aannemen, dat er sedert Augustus
50.000 atnks van dit wollige vee naar Engoland zjjn
verzonden, - dat is gemiddeld voor elke boot, welke
derwaarts vertrok, ongeveer 1200.
De heer Mr. J. G. Patjjn is, naar men meldt, reeds j
op het Loo geweest om voor den Koning den eed ab i
advocaat-generaal bjj den Hoogen Raad af te loggen, j
kerknieuws.
De Synode der Ned. Herv. kerk heeft eene uitnoo-
diging tot de gemeenten gerigt, om eene tweede col
lecte te houden ten behoeve van het fonds voor
noodlijdende kerken en personen. De botrekkeljjk ge
ringe opbrengst van do eerste inzameling geeft daartoe
aanleiding.
Beroepen bij de Ned. Herv. kerk te Schaarsbergen
ds. G. W. A. de Veer te Middelburg.
v e It II e t e IU n g.
In ons berigt betreffende de vergadering der af-
deeling „Volksonderwijs" alhier (zie het vorig No.l is
ccne misstelling geslopen, waardoor het den senjjn
heeft alsof de te houden tentoonstelling en verloting
uitgaat van die Vereeniging. Dit is echter niet het geval,
liet initiatief daartoe is uitgegaan van „Volksbelang"
en do zaak wordt door „Volksonderwijs" met genoemde
som gesteund.
Haagscbe Brieven
'sGkavenhage, 23 October 1888.
De Staatscourant heeft gesproken en zoo als
altoos wanneer het officieel blad zich verledigt iets
meer te zijn dan eene dorre advertentie-courant,
luistert gansch Nederland vol aandacht naar die j
woorden. De Staatscourant heeft het stilzwijgen ver- J
broken, tot dusver in acht genomen omtrent den toe- 1
stand van onzen Koning, en Zaterdag avond eenige
mededeelingen gedaandie geene toelichting behoe- j
yen. Ze hebben slechts bevestigd wat lang geen
geheim meer was, nl. dat de leeftijd van onzen Vorst
hem noodzaakt zich zeer veel in acht te nemen, vooral
voor koude, daar die op dien ouderdom altoos ge-
vaarljjk is, maar des te meer als men, gelijk bij onzen
Koning het geval is, lijdt aan eene kwaal die bij
tjjden zeer pijulijk en lastig is. De mededeeling op
zich zelf bevat das feitelijk geen nieuws, maar het
feit dat de Staalscouraut een bericht omtrent 's Ko
nings toestand bevat beeft, en voornemens is van tijd
tot tijd soortgelijke mededeelingen op te nemen, is
wel belangrijk. Het bewijst dat men eindelijk begint
te breken met de in Nederland inbeemscbe stilzwij
gendheid omtrent zaken, waarover het volle licht
kan en moet schijnen. Langzaamheid is nu eenmaal
eene eigenschap van de officieele wereld onder alle
hemelstreken, en dat dit bericht dus b. v. juist thans
komt, nu er toevallig geen enkel gerucht omtrent
Zijner Majesteits toestand liep, is dus alleszins ver-
klaarbaar. Het was toch de nawerking van de eenige
weken geleden vrij luide geuite op- en aanmerkingen
over bet stilzwjjgen van de officieele kringen, toen er
wezenlijk een groot gevaar dreigde. Maar in zwijgen
heeft de officieele wereld in Nederland bet ver ge
bracht: men is bang zich aan koud water te bran
den. In den tijd dat Duitschland slag op slag trof
werden dageljjks geregeld bulletins uitgegeven, ook
zelfs toen Keizer Wilhelm niet bepaald ziek was,
maar zich alleen onwel gevoelde. Begrijpelijk is het
dit hooge personen er niet pp gestold zijn dat men
te veel van hunne gezondheid notitie neemt, maar het
volk heeft niettemin recht om terstond te weten hoe
zjjn Koning bet inaakt en de volle waarheid te leeren
kennen, die altoos minder angstwekkend is dan de
door allerlei geruchten geprikkelde pijulijke onze
kerheid. Hopen wij nu slechts dat de berichten om
trent 'sKonings toestand zeer zeldzaam zullen behoeven
te zyn, maar dat als zjj in 't officieel blad verschijnen,
dit voortaan niet enkel zal geschieden als alles goed
is, maar ook, wanneer er zich eenige minder gun
stige symphonen voordoen. Anders zou men allicht
die Staatscourant-tijdingen gaan beschouwen als
juist bestemd om het volk zand in de oogen te
strooien, iets waarvoor geene enkele reden beslaat.
Nog meer echter dan deze openbaringen der Staats
courant, heeft de aandacht getrokken de benoeming
die zij bevatte van den heer Patjjn tot advocaate
generaal bij den Hoogen Raad. Waartoe zoo was
terstond de nlgemeene vraag die liberaliteit ten
opzichte van een rechterlijk ambtenaar, die sedert
jaren zijne functiün bij het Openbaar Ministerie heeft
nedorgolegd, anders dan uit politieke bedoelingen,
om een zetel als afgevaardigde te doen openvallen te
Schiedum, een plekje waar de clericalen groote macht
kunnen ontwikkelen. Het werd reeds opgemerkt,
dat er andere ambtenaren waren die veel meer aan-
spraken kunnen doeu gelden dan do heer Patijn op
den verheven zetel in het hoogste rechtscollegie.
Waarom zijn dio voorbijgegaan en is de liberaal
gekozen Het zij verre van ons den beer Patijn
eigenbaat te verwijten, of zelfs het vermoeden uit te
spreken dat by zich zou hebben laten vinden tot
min edele politieke praktijken. Als burgemeester van
den Haag beeft hij trouwens juist getoond niet ten
koste van zijne eer eene booge waardigheid te willen
blijven bekleeden. Maar boe grooten dunk wij ook
hebben van 's heeren Patjjns karakter en hoe onzelf
zuchtig zijne bedoelingen ook mogen zjjn, zoo moet
uien toch wel tot de conclusie komen dat zjjn poli
tiek doorzicht veel te wenschen overlaat, ja kan hij
den schijn niet ontgaan zijne party in 't, zonnetje
te hebben gezet. Of hot Schiedamsche kamerlid ging
in 't vooijaar reeds zwanger van het denkbeeld om
zich zijn toga weer om de lendenon te snoeren en
den steek die de kruinen onzer volksvertegenwoor
digers versiert, te verruilen voor de barret, maar
dan had bij nooit of nimmer de candidatuur mogen
aanvaarden iu een district, zoo gevaarlijk als Schie
dam. Of wel de lust om conclusies voor te lezen
is hom pas gaan bekruipen sedert hij zijne oude
plaats in de Kamer wederom had ingenomen, maar
dan had hij krachtig moeten zijn en elke aanbieding
moeten weigeren oin hem met een zoel lijntje de
Kamer uit te tronen. Men is ten slotte politiek man
of niet. Wil men niet voor de politiek leven een
baantje is 't trouwens waarlijk niet men blijvo
in zijn sfeer, maar beeft men eenmaal de politiek
gekozen, men blijve haar trouw en loope vooral niet
de kans om als verrader van zijne partij te boek
gesteld te worden. Eene fout i9 bet zeker in onze
Constitutie dat er nog veel te veel gehinkt wordt op
do gedachte dat een Volksvertegenwoordiger er
tevens andere Staatsbaantjes bij kan waarnemen. Het
beeft ons altoos toegeschenen, dat dit nietaangaat Men
kan niet tegelijkertijd Staatsambtenaar zijn, afhan
kelijk van de Regeering, zoo niet rechtstreeks dan
toch zijdelings, en tevens Volksvertegenwoordiger,
die tegenover de Regeering moet optreden voor de
verdediging der volksrechten. Hoe veel wij ook in
politieke ontwikkeling zijn vooruitgegaan, de men-
schelyke natuur kan zich niet altoos verloochenen.
Hooger vergoeding aan de Kamerleden, maar zeer
ruime uitbreiding van de met het Kamerlidmaat
schap onvereenigbave betrekkingen zou werkelijk het
prestige der Vertegenwoordiging ten goede komen.
Men zal zeggendeze benoeming heeft daarmede
toch niets le maken, want het ambt van advocaat-
generaal is onvereenigbaar. OugetwijfelL, doch men
vergeetc niet dat de heer Patijn nooit naar die be
trekking zou hebben kunnen solliciteeren, indien bij
vroeger niet officier van justitie geweest wave, welke
betrekking hij toen wol met het Kamerlidmaatschap
vereenigdo. Ware dit niet toegelaten, dan had hjj
toen voor goed moeten kiezen tusschen den politie-
ken en den rechterlijken weg, en had hij toen den
eerslgenoemden gekozen, dan zou hij nu niet voor
de verlokking hebben behoeven te bezwijken. Dat
de Regeering dergelijke middelen gebruikt om stem
men in de Kamer te winnen is natuurlijk ook we
af te keuren, maar als zij tegenover goed gediscipli
neerde politieke strijders stond, dan zou haar plan
netje volkomen schipbreuk hebben geleden.
Ik zeide daar dat het kamerlidmaatschap geene aan
gename taak is, dit heeft ten allen overvloede alweer
het incident Fabius-Huber-Bahlinann bewezen. Dat
anti-liberale drietal beeft zooveel te lijden gehad
over de stem ten aanzien van het voorstel tot regle-
mentsherziening in de Kamer uitgebracht, dat bet,
ieder voor zich, gemeend heeft, ook eens de waarheid
t« moeten vertellen aan hunne partijgenooten. En dat
hebben ze ongezouten gedaan. Ze hebben duidelijk
verklaard dat ze niet verkozen de marionetten te
zyn van de heeren De SavorninLohman enSchaepman
en niet tot in alle kleinigheden toe hun wil te kunnen
opvolgen. Het komt ons voor dat de heeren volkomen
gelijk hebben. Indien men niets anders te doen had
in de Kamer dan het wachtwoord na te spreken van de
leiders, dan kon het land er goedkooper afkomen dan
om 100 afgevaardigden te bezoldigen. Na de ver
kiezingen behoefde men eenvoudig de leiders door de
politieke groepen zelf te doen kiezen, en dezen als ac
tieve kamerleden permanent te verklaren, om met de
Regeering de zaken te bedisselen. Al de overige kamer
leden konden dan met behoud van hun zetel rustig
thuis aan t werk blijven. Het parlementairisme mag
net individualisme niet dooden, tenzij in politieke
vraagstukken van 'thoogste belang. Maar zegt
de Standaard bij de stembus was men toch wel
bereid saam te werken, waarom dan in de Kamer
zich afgescheiden? Hoe naïf, alsof men bij de stembus
kon weten dat de heeren Lobman en Schaepman den
moed zouden hebben om, in afwijking van de ge
woonte, met hun tweetjes eene reglementsherzienrng
te ontwerpen en die op te dragen aan de geheele
Kamer, bewust van hun stemmenovermacht, ouder
den schyn van rechtvaardigheid, maar gelijk later
bleek, toen de aap uit de mouw kwam, met de meest
partydige bedoelingen en de onrechtvaardigste ge
volgen. Het merkwaardigste van al bet geschrijf
tusschen de heeren is zeker wel de verklaring van
den heer Bahlmann, dat de regeling die het voorstel
Lolnnan-Schaepman voorstond, ten goede zou komen
aan de anti-revolutionairen, die in den bond met de
Katholieken, reeds veel te groot overwicht hebben.
1 recies dus wat bij de verkiezingen ook door ons
voorspeld is, maar toen van de rechterzijde met hoon
gelach werd beantwoord: Rome en Dordt kunnen
met samengaan, men mag praten wat men wil. Bij
de stembus om de liberalen te weren, ja dan is alles
mogelijk. Maar als politieke partij, als Regerings-
1 party, loopen de opvattingen en gevoelens van beido
groote fraction zoo sterk uit elkander, dat een duur
zame band tusschen beide niet te verwachten is. De
quaestie van de overmacht is altijd een belangrijk
twistpunt, maar hoeveel te meer hier, waar de
godsdienst beide partijen scheidt in plaats van te
verbinden. Lees slechts wat dezer dagen op de
algemeene vergadering van het Zouaven-Comité te
Rotterdam is besloten. Nederland moet het initiatief
T nCn w ,den 1 aus in Z«Q wereldlijk gezag te her
stellen. Welnu, men wage eens officieele stappen in
dien zm voor te bereiden, dan zal men eens zien
waartoe men komt door tegennatuurlijke bonden
I te sluiten. Zou dau Lobman even broederlijk met
Schaepuian samengaan als bij de jongste regiements-
herziening t Zou dan Godin de Beaufort, Mackay en
Keucbenius in den Ministerraad met Ruijs tot overleg
kunnen geraken 6
Het antwoord van den heer Domela Niouwenlnm
op het hoogst ongunstig kamerverslag over ziju
winkelnering-wet munt, zooals te verwachten is,
door scherpte uit. Hij die zich zelf op een voetstuk
plaatst, is met gemakkelijk van ongelijk te over
tuigen, maar de belangrijke wijzigingen die hij beeft
aangebracht bewijzen meer dan de lange memorie
zyn ongelijk. Het ontwerp was een misgeboorte, en
ofschoon nu de uitwassen zooveel mogelijk zijn af
gesneden, is de voorsteller er toch niet in geslaagd,
er een dragelyk product van te maken, dat zich langs
natuurlijken weg weder zal kunnen ontwikkelen. Had
bij zich zelf niet op een piëdestal gezet, maar was hij
bij zijne komst in de Kamer tot zijne medeleden af
gedaald, had hij met hen vooraf geraadpleegd, dan
zou wellicht uit het tegenwoordig ontwerp nog iets
goeds hebben kunnen geboren worden, daar de wils
kracht van ISieuwenhuis om den arbeidenden stand
te helpen, zeker aanstekelijk had kunnen werken en
bovendien wezenlijk waardeering verdient. Maar de
tartende houding van den socialistenchef, hot sarrend
gespot over ieder ander oordeel dan het. zijne, alsof
dit onfeilbaar ware, zijne onbeholpenheid daarbij iu
het redigeeren van algemeen geldende bepalingen,
zullen dit scheepke van den hoer Nieuwenhuis wel
schipbreuk doen lijden. Zijn optreden was dus geen
voordeel, maar een nadeel voor het doel dat hij
voorstaat. Tenzij zijn doel alleen ware om do revolutie
te doen zegevieren, maar dan leert de geschiedenis dat
grooter mannen dan Nieuwenhuis, altijd hebben
gedwaald in de meening, dat een omkeer in de
maatschappelijke orde, de armoede zou doen ophouden
en de met-bezitters spoorloos zou doen verdwijnen.
ünze gomeeutelyke vertegenwoordiging zal binnen-
kovt ook een paar aanvullingen vereischen. De
oud-munster Du Tour staat op het candidatenlijstje
der anti-liberalen. Wie zullen de liberalen nemen?
Ei was dezer dagen ernstig sprake van het Zierik-
zeesche kamerlid, den heer van Kerkwijk. Zooals
me j Jjr? Was cjeze> geleden, een zeer gezien
raadslid in de residentie, maar later heeft hij gemeend
zich alleen aan het kamerlidmaatschap te moeten
wijden, 't Ware wel te wenschen dat de heer van
Kerkwyk mocht kunnen besluiten weder zijn licht
in de Haagscbe raadzaal te doen schijnen. Duisternis
bedekt daar de aarde, ook ouder het nieuwe bestuur,
dat de Haagscbe winkeliers verleden jaar er plaats
hebben doen nemen. De meeste raadsleden zijn brave
beste lui, maar eten alles wat Burgemeester en
Wethouders zoggen gewoonlijk voor zoete koek op,
al worden hun ook citroenen gepresenteerd. Tot die
categorie behoort de heer van Kerkwijk lang niet;
bij weet. veel, ook van Haagsche zaken en laat zich
door niemand iu de luren leggen, hoe fijn gesteld de
bewoordingen ook zijn mogen, waarmede men hein
tot stilzwygen wil brengen. Het is volstrekt mijn»
bedoeling niet te beweren, dat hot Dagelijksch
Bestuur iu den Haag altyd ongelijk heeft, maar wel
dat hot met gaarne kritiek hoort. De heer van
