ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. No 5491. Xaturdag 21 Januari1888. 4,4ste Jaarg. Verschijnt D1NGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post 1,60. ADV ERTENTIËN, van 13 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letter worlt tiaar plaattruimte berekend BESCHERMENDE GRAANRECHTEN. Welke zonden de gevolgen zjjn van de heffing van een Nederlandsch invoerrecht op tarwe van bijvoorbeeld J 2,40 per hectoliter en op de overige graansoorten naar evenredigheid Als op zichzelf staande maatregel zon een dergeljjke heffing stellig sommige takken van njjverheid op den rand van den ondergang brengen, of ten minste hun bloei voor lange jaren fnuiken. Branderijen, gist- en spiritusfabrieken, bierbrouwergen, azijnmaker jjen, stijf- selfabrieken, die granen als grondstof bezigen, zouden een kunstmatige verhooging der prjjzen van dit artikel met 33 pCt. der waarde bezwaarlijk kunnen dragen. De noodzakelijke kosten van haar fabrikaat zouden daardoor zóózeer stjjgen dat zjj vermoedelijk niet langer tegen buitenlandsche mededinging zouden zjjn opge wassen. Dit zal een kundig industrieel als de heer Diepen, die beter dan iemand weet in welke mate de winsten eener fabriek van goedkoope grondstoffen af hankelijk zijn, wel niet betwisten. Hg zal echter niet om een antwoord verlegen zijn. „Oordeelkundige pro tectie," zal hjj zeggen, „moet en kan in dit alles voorzien, bijv. door drawback te verleenen bjj den uitvoer." Doch welken waarborg kan hg aanbieden voor het oordeelkundig karakter van den drawback 1 Hoe zal men bijvoorbeeld geraken tot een eenigszins nauwkeurige bepaling van de hoeveelheid en de soort van het graan, tot het voortbrengen van een zekere hoeveelheid gedistilleerd benoodigd? De wetgever is daartoe, met zijn gebrekkige kennis van de handgre pen der njjverheid, niet bij machte. Voorgelicht door belanghebbenden en deskundigen, zal hjj er een slag in moeten slaan. Daarbij zal hjj deu induscrieelen niet licht te kort doen. Althans de ondervinding leert, dat de als drawback toegekende vergoedingen in den regel te hoog zijn, of, zoo zjj dit aanvankelijk niet waren, het spoedig worden tengevolge van de vindingrijkheid der nij veren, om uit een gegeven hoeveelheid grondstof zooveel mogeljjk te trekken. Zij ontaarden dan in uit voer premiën, waarvan een gedeelte aan den voort brenger, doch het leeuwendeel, in den vorm van ver laagde prgzen der voortbrengselen, aan den bnitenland- schen verbruiker te baat komt. Llatatgenoemde ontvangt dus een geschenk uit de opbrengst eener belasting, feitelijk aan de Nederlandsche brood-etende bevolking opgelegd. Kan men zich onverstandiger regeling denken Ook bij die ondernomingen van njjverheid, waar granen niet als grondstof dienen, zal de nadeelige invloed van beschermende graanrechten zich niet lang doen wachten. De loonen plegen toch niet zóó hoog te zijn, dat een arbeidersgezin van vier personen jnarljjks 24, dat is 5 pCt. van het inkomen, zou kunnen missen. Zij zullen moeten worden verhoogd naar ver houding van de vermeerdering van uitgaven, die de verhoogde broodprijs den werkman oplegt. Maar voor den industrieel staat stijging van het bedrag, dat hjj aan zijn arbeiders heeft uit te keeren, in zekeren zin •met verhooging van de prijzen zjjner grondstoffen ge- Jjjk. Hij wordt er door genoopt, den prjjs van zijn fabrikaat hooger op te voeren. Dit zal vooral in die ■takken van njjverheid noodzakelijk blijken, waarbjj de grondstoffen een langdurige bewerking moetenkonder gaan en de arbeidsloonen een aanzienlijk deel van de "kosten van voortbrenging uitmaken. Door deze prijs- verhooging wordt natuurljjk de ngverheid verzwakt. Zoowel binnenslands als op de wereldmarkt valt het haar zwaarder dan te voren, der buitenlandsche mede dinging het hoofd te bieden. Het zal waarljjk niet te verwonderen zijn, wanneer onder deze omstandigheden de eene tak van bedrijf voor, de andere na op zjjn beurt om bescherming komt vragen. Dat het beschermend stelsel tot de hier vermelde uitkomsten moet leiden, is aan zijn voorstanders zeer goed bekend. Zoo leest men in het verslag der ver eeuiging van de Nederlandsche steenfabrikanten „Tegen de goedkoope Bslgische steepen hebben wjj den strjjd moeten opgeven. Kunnen wjj ze dan niet even goedkoop produceeren Neen, want onze arbeidsloonen zijn hooger, omdat in België door het volk bjj na geen belasting betaald wordt, tenminste niet op zout en zeep." s) Zoo wordt in het verslag over de Tilburgsche ■wol-industrie niet betwist, dat graanrechten, „èn den broodprijs èa, als gevolg daarvan, het loon zonden doen rijzen," maar hierin geen bezwaar gezien, „waar die dubbele stjjging kan en zal gepaard gaan met ver meerdering van arbeid, welvaart en koopkracht in den landbouwstand." -1) Over deze laatste, onbewezen en onjuiste, stelling aanstonds nader. Beschermende graanrechten zullen derhalve tot on middellijk gevolg hebben, dat de geheele bevolking, voor zoover zij zich niet met den landbouw bezig houdt, duurder brood zal eten en voor de voortbrengselen der nijverheid meer zal moeten betalen. Blijven haar in komsten onveranderd, zoo vloeit hieruit voort, dat zjj zich de verschillende artikelen, die zij verbruikt, niet meer in dezelfde hoeveelheid als tot dusver zal kunnen verschaffen. Dit geldt ook van den werkman. Wel zal hij een grootere som gelds ontvangenmaar hjj zal van geluk mogen spreken, indien deze stijging van zijn loon opweegt tegen de verhooging, welke de prijzen der eerste levensbehoeften hebben ondergaan. Voor hetgeen hem na bevrediging zjjner nooddruft overblijft, zal hij, daar alles duurder is geworden, minder gerief lijkheden kunnen koopen dan te voren. Kortom, een ieder zal zjjn behoeften moeten inkrimp?n. Een alge- meene vermindering van welvaart zal zich, tot groote schade ook voor de njjverheid, openbaren. Deze nadeelen liggen voor de hand. Doch men moet, naar de meaning onzer protectionisten, al zeer kort zichtig zjja om geen acht te slaan op de schoone be loften, welke de bescherming daartegenover stelt. „De passieve landbouw-bescherming," zoo schrijft de beer Diepen, „veroorzaakt dat de arbeid, die was stilgezet en improductief geworden, of op het punt stond zulks te worden, wederom wordt ter hand genomen, zoodat er méér in 't land gearbeid wordt en de geregelde gang van het ruilverkeer zich herstelt, de iandbouw wederom zjja bestellingen doet aan handel en nijverheid, de kapitalen opnieuw in alle bedrjjven vruchtbare aan wending vinden, en, als gevolg van dit alles, renten, winsten, loonen en pachten, kortom alle inkomsten, stijgen." Inderdaad, de schrijver der aangehaalde regelen, die zich enkele bladzijden vroeger over verwarring van denkbeelden in andere economische geschriften beklaagt, had mogen beginnen met zjjn eigen opstel te herzien. Uitermate verward is toch zijn voorstelling, alsof graan rechten een dreigende werkstaking van het iandbouwend deel der bevolking zouden moeten voorkomen. Van stilstand van het landbouw-bedrjjf, dat nog steeds een, zeker niet overal even ruime, maar over het geheel toch voldoende belooning van den arbeid des land bouwers oplevert, is in de werkelijkheid geen sprake. Wèl van onvermogen tot betaling van pachtpenningen of renten van hypothecaire schulden, op hooger graan- prjjzen dan de tegenwoordige berekend. Wèl ook, hier en daar, van het geven eener gewjjzigde bestemming aan een deel der landerijen, tot nog toe voor den graan bouw gebezigd. Als het tij verloopt, verzet men de bakens. Ziedaar een wijze les, niet alleen voor den reeder, maar ook voor den landbouwer. Is het geraden Onder drawback verstaat men teruggavevan rechten, van grondstoffen geheven, bjj uitvoer} van daaruit bewerkte goederen. 3) „Nederlandsche Nijverheid," bladz. 55. Aldaar, bladz. 72. dezen nog een korte poos te ontheffen van de nood zakelijkheid om haar op te volgen, door een verijwoging der giaanprjjzen te doen ontstaan? Het ware even on verstandig als onbilljjk. Wie hebben toch belang bjj beschermende graan rechten Men bedenke, dat de landbouw in Nederland deels door pachters, deels door grondeigenaars gedreven wordt. Volgens opgaven, medegedeeld door het Statis tisch Instituut, vond men in 1885 onder hen, die een zekere hoeveelheid land in gebruik hadden, 63,288 pachters, tegen 93,031 eigenaars. Dat de ruim 63,000 pachters, zelfs al teelden zjj niets dan granen, uit de bedoelde verhooging der prgzen van dat artikel slechts zeer tjjdeljjk eenig voordeel zullen trekken, wordt bjj eenig nadenken duideljjk. Zjj zullen voor het gewonnen koren een hoogeren prjjs ontvangen. Daarvan zullen zjj eeu .gedeelte bljjmoedig besteden tot betaling der verschuldigde pachtsom. Een ander deel, misschien niet ongaarne, tot verhooging van het loon hunner ar beiders, in verband met de grootere duurte der eerste levensbehoeften. Nog een deel tot aanschaffing van zaaizaad, werktuigen en verdere benoodigd heden voor hun bedrjjfdit laatste echter met minder ge noegen, daar ook die artikelen merkbaar duurder ge worden zjjn. Desniettemin zullen zjj, zoo zjj althans geen achterstallige pachtpenningen hadden aan te zuiveren, iets meer overhouden dan in dea laatsten tjjd vóór de invoering der graanrechten. Maar dit ge lukkig verschjjnsel zal ia de meeste gevallen niet langer aanhouden dan tot de eerstvolgende vernieuwing hunner pacht. Dan zullen de landheeren de pacht sommen terugbrengen op het hooger bedrag van een tiental jaren geleden. Zjj zullen dat kunnen doen, om dat bet bjj de verhoogdo graanprjjzen allerminst zal ontbreken aan landbouwers, bereid hun hoeve op die meer bezwarende voorwaarden te pachten. Voor de pachters bljjft dan van het voordeel, dat de graan rechten hun gedurende korten tjjd aanbrachten, niets over. Integendeel zullen zjj, door de verhoogde prjjzen van al hetgeen zjj hebben in te koopen, van ongun stiger conditie zjja geworden dan te voren. Hierbjj wordt voorondersteld, dat de pachtsommen in de laatste jaren verlaagd zjjn. Waar dit niet het geval is geweest, maar de huurprijzen der hoeven in naam op het oude bedrag zjjn gebleven, terwijl aan de pachters telkens een deel van het verschuldigde is kwijtgescholden, zullen dezen van de graanrechten nog minder profijt trekken. Voor kwjjtscnelding van pachtpenningen be staat toch, bg hooge graauprjjzen en een voldoenden oogst, geen reden meer. Voor die landboawers, die han bedrjjf op gebuurden grond uitoefenen, kunnen graanrechten das geen noe menswaardige baat opleveren. Doch hoe staat het met de ruim 93,000 personen, die hun eigen grond bebouwen? Zal hun toestand niet in elk geval door deze heffing belangrjjke verbetering ondergaan Ook op deze vraag moet het antwoord ontkennend luidon. Er zullen wel grondeigenaars zjjn, die door graanrechten winnen, doch de meesten zullen er door verliezen. In vele streken van Nederland gaan toch nu reeds graanbonw en veeteelt hand aan hand. Kleine stukken grond worden bjjvoorbeeld deels voor rogge- en aardappelteelt, deels voor voederbouw en veefokkerjj bestemd. De ver kregen voortbrengselen dienen in de eerste plaats tot voeding van menschen en vee, cn worden slechts bg uitzondering ter markt gebrachtde veeteelt verschaft de noodige mest tot het vruchtbaar maken van den akker. Daar de veeteelt van overzeesche mededioging weinig te duchten heeft, moet deze verbinding van verwante bedrjjven meer en meer ingang vinden. Bg gebreke van de noodige gegevens kan niet nauwkeurig worden opgegeven, op welk gedeelte van den bebouwden grond zjj thans wordt toegepast. Men mag echter aannemen, dat zjj, die niet meer dan vjjt hectaren gebruiken, in den regri geen graan ter markt brengen. Onder do 93,031 gebruikers van eigen grond waren er in 1885, 41,998, die van 1 tot 5, en 20,315, die van 5 tot 10 hectaren beboawden. Voor de ovcr- groote meerderheid van deze kleine eigenaars nu, die het gewonnen graan zelf verbruiken, maar to weinig grond bezitten om al het bcnoodigde veevoeder zei? te telen, zonden graanrechten nadeelig zjjn, omdat daardoor, behalve loonen en prjjzen in het algemeen, bepaaldeljjk ook de prgzen van het veevoeder in de hoogte zouden worden gedreven. Het is waar, de heer Diepen is over deze gemeen schappelijke uitoefening van graanbouw en veeteelt hoogeljjk verontwaardigd. Hij betoogt in het breede, dat zjj die zich daaraan overgeven, niet meer onder de graanbonwera, doch onder de veefokkers moeten worden gerangschikt, en dut eerstgenoemd bedrjjf aan merkelijk meer winstgevend is of althans behoorde te zjjn. Deze besohouwingen zouden ongetwjjfeld alle aandacht verdienen, indien zjj den bodem van Neder land in die zwarte aarde vermochten te herscheppen, welker vruchtbaarheid ook zonder bemesting elke mededinging trotseert. Zoolang het protectionisme echter hiertoe buiten machte is, zal bet ook door de over maat zijner ergernis niet kunnen verhinderen, dat de landbouwer aan zjjn grond die bestemming ^eeft, waarvan hij, bjj de gegeven verhouding der prgzen, de ruimste opbrengst verwacht. Het gezegde verklaart voldoende, waarom de wensch naar beschermende graanrechten, behalve in enkele bjj uitstek graanbouweude streken, bjj de landbouwers zoo weinig bijval vindt. Overal, waar graanbouw en veeteelt plegen gepaard te gaan, gevoelen de meeste landbouwers zeer wel, dat zij van invoerrechten op granen niets goeds te wachten hebben, en keeren zij, ten spjjt van alle fraaie beloften, aan het protectio nisme den rug toe. Door een dergeljjke heffiag zouden dan ook op den duur alleen de belangen der groote grondeigenaars gediend worden. Verhoogde graanprjjzen zoulen hen in de gelegenheid stellen, voor hun hoeven hooger pachtsommen te bedingen, of hnn, voor zoover zjj zelf den landbouw uitoefenen, een rechtstreeksche vermeerdering van inkomsten verschaften, waartegenover de ook voor hen voelbare nadeelen der bescherming van geen beteekenia zouden zjjn. Met uitzondering van die edel moedige landheeren, die van hun pachters niet het uiterste willen vorderen, zou de ngverheid van hen inderdaad ruimer bestellingen kunnen verwachten. Toch zouden de njjveren daarbij geen voordeel hebben. Want die vermeerdering van debiet zou in het niet verlin ken bij de verminderde vraag van de zjjde van de groote meerderheid der bevolking, die, by geljjke in komsten verplicht de eerste levensbehoeften aanmer kelijk duurder te betalen, wel genoodzaakt zou zijn haar verdere uitgaven naar evenredigheid te beperken. „Algemeene bezuiniging veroorzaakt algemeene ver mindering der wederzjjdsche bestellingen" zoo schrijft de heer Diepenen waar die bezuiniging niet tot het opleggen van spaarpenningen kan leiden, heeft hjj on getwijfeld geljjk. Wat rest er dan van de bewering, dat verhoogde welvaart der landbouwende klasse de overige bevolking zou schadeloos stellen voor den cjjns, haar doormiddel van beschermende graanrechten op te leggen Ze is niets dan een zeepbel, die bjj ae eerste aanraking uiteenspat. Het is en bljjft een schromelijke onbillijk heid, armen en rijken zonder onderscheid met een ver hooging van noodzakeljjke uitgaven te willen bezwaren, opdat de gestadige vermeerdering der inkomsten van groote grondeigenaars, die dertig jaren lang zelfs buiten hun toedoen viel waar te nemen, onafgebroken zon kunnen voortgaan. Ongetwjjfeld verkeert de landbouw in een moeiljjken toestand van overgang. Torwjjl het grondbezit als zoo danig niet langer dezelfde rente kan afwerpen, moet de landbouwer sommige begrippen laten varen, die ge durende meer dau één geslacht als hoogste wjjsheid Solden, en kunnen hervormingen in het landbouwbe- rjjf, waarmede men elders is vóórgegaan, ook hier niet langer uitbly ven. Daarbjj behoort van hoogerhand de noodige leiding te worden gegeven, zoo door het verbreiden van practische kennis als door bet weren van bestaande misbruiken. Reeds is men ten deze op den goeden weg. Wordt daarop voortgegaan, en tevens de h&nd geslagen aan een billjjker verdeeling van den druk der belastingen, zoo sullen de gunstige gevolgen van een en ander zich spoedig genoeg doen gevoelen. Maar de landbouw kan niet worden geholpen door een stelsel van bescherming, dat, niet oogelijk aan som mige geneesmiddelen van slecht allooi, een kortstondige opwekking met een bljjvende verergering der bestaande kwalen zon doen boeten. (Soc. Weekbl.) J. D. Vekgeks. Nieuwstijdingen. Srotrtüa. In Minnesota, Jowa en Dakota (Vereenigde Staten) moeten gedurende de jongste sneeuwstormen ruim honderd menschen om het leven gekomen zjjn. Spoor treinen zjjn voor dagen ingesneeuwd. Bljjkens nadere berigten omtrent de hevige koude die de vorige week in Noord-Amerika heeft geheerscht en waarbjj zware sneeuwstormen hebben gewoed, zjjn er ongeveer 200 menschen dood gevroren. In Dakota zweefde een digte bevroren damp door de lucht en drong door in verscheidene stallen, met het gevolg dat er duizenden stuks vee zjjn omgekomen. In Texas is zelfs de Colorado-rivier bevroren, on wel ter dikte van Meter. Io de Zuideljjke 6taten zjjn verscheidene landstreken door storm geteisterd. Te Menphis is een neger doodgevroren. Op de spoorljjoen van Dakota, Minnesota, Nebraska en Wisconsin moest de dienst wegens de hooge sneeuw stilstaan. Daar de telegraaf draden meest vernield waren, heeft het van Woensdag tot Zaturdag geduurd voor meu te New-York met deu omvang der ramp bekend was. (Sngtlank. XjoikIoii, 17 Jan De correspondent van do „Times" te Petersburg deelt mede, dat de vermindering van het effectief der Koizerljjke garde zich bepaalt tot het naar huis zenden van een duitendtal manschappen. De vredelievende bctoekenis van dezen maatregel heeft dus niet veel om 'tljjf. Het is te Londen deze week vier dagen volko men nacht geweest. De treinen staakten het verkeer. De omnibusdienst werd eveneens gestaakt en met de cab3 betaalde men Kr rit de kleinigheid van ƒ12. Oreral in de fabrieken d men gasgebrek. De brieven van het vasteland kwamen zeer ongeregeld aan. Deze fog i» de belangrjjkste van dezo eeuw. Er zjjn proeven gedaan mot luchtballons, verlicht met elcc- trisch licht, om den mist zoo te bestrjjden misschien dat oaze kuostzon eeno oplossing geven kan van het raadsel hoe den invloed van den mist minder hinder- ljjk te maken. Een stad van vjjf millioen inwoners gedurende vier dagen in duisternis gehuld, is iets on gehoords. De burgemeester zelfs is in do stad verdwaald en de handel stond stil. Zjjn vader gedood. Eenige dagen geleden kreeg de politio-agent Richard Carter, te Londen, opdragc om een man te arresteeren, die in cene herberg alles kort en klein had geslagen en eenige personen afge ranseld. De bewoners van het huis hadden zich ten slotte van hem meester gemaakt en hem in eene kamer opgesloten. Toen Carter kwam, hoorde bjj een gewel dig loven in het vertrek en een heesche stom schreeuwde Da eerste, die binnenkomt, is eon ljjk De politie-man deed voorzigtig de deur open, een schot knalde en bjj viel, in het hart getroffen, dood neder. De moordenaar viel cn riep op hartverscheu- renden toon Het is mijn vader, het is mijn vader DuilstkUnïr. ZigeuneTstreken. Nnbjj een Duitach dorp werd laat op den avond aan het huis van den molenaar geklopt, die met zjjn huisgezin en twee knechts een zaam op het vrjje veld naast den windmolen woonde. Buiten stond eene bende Zigeuners ongeveer 30 per sonen sterk, die met de radde tong, welke dit geheele volkje eigen is eu onder schrikkeljjk gejammer ver zocht voor een nacht te worden opgenomen, daar de grootmoeder der bende ziek was geworden. De mole naar werd geroerd door de gedaohte dat de oude vrouw op den publieken weg zou sterven, maar hg bedacht ook hoe gevaarlijk het voor hem en de zijnen kon worden, als bjj het verzoek der Zigeuners afsloeg, daar dezen zich in dit geval door brandstichting, diefstal en andere gewelddadigheden zouden wreken. Hjj gaf hun daarom toestemming dien nacht in den stal een onderkomen te zoeken en zjj bedankten hem met een verbizenden stortvloed van woorden en bedelden nog om eenige levensmiddelen; daarop begaven de Zigeu ners zich ter rust, dat wil zeggenuien hoorde nog ureh lang in hun kwartier gehuil, geschreeuw, voch- terjj, gekraak en gekwaak en lang voor den dag aan brak werd de molenaar reeds wakker geklopt. De Zigeuners verklaarden hem onder vreeselijk gehuil en geschreeuw, dat hun oude grootmoeder gedurende dien nacht gestorven was en dat men dringend een zak noodig had om haar daarin te begraven. De molenaar kon dit verzoek niet goed afslaan en leverde de treu rende bende niet alleen een zak om het lijk in te doen, maar reed de overledene ook op zjjn eigen wagen naar het woud, waar men haar wilde begraven. Toen daar echtor de teraardebestelling plaats zou hebben, hieven de Zigeuners een zoo ontzettend gehuil aan, dat de molenaar, door bjjgeloovige vrees aangegrepen, ijlings naar huis terugreed. Toen hg weg was, maakten de Zigeuners den zak open en haalden daaruit niet hun grootmoeder maar het vetste zwjjn van den molenaar, dat zjj 's nachts den hals hadden afgesneden en op zoo origineele wjjze door den eigenaar zelf uit het huis hadden laten brengen. Een koopman te Frankfort had met een handels vriend te Weenen afgesproken, dat diens dochter en zjjn zoon een huweljjk zouden aangaan. Dezer dagen ging de jonge heer op reis naar de hoofdplaats van OoBtenrjjk, om met zjjne aanstaande kennis te maken, en werd helaas smoor) jjk op eene andere juffer verliefd. Eenigen tjjd later ontving de vader te Frankfort een brief van zjjn zoon, waarin deze hem mededeelde.dat de voor hem bestemde vrouw hem 't jawoord had ge geven hjj vertelde dat hjj haar ten zeerste liefhad en verzocht vriendeljjk toezending van eenige duizenden fnldens, voor het koopen van cadeaux en ter bestrjj- ing van de vele kosten, die hjj moest maken. Het geld word verzonden cn een paar dagen daarna kreeg de Frankforter een brief van zjjn vriend uit Weenen, die hem ten hoogste verbaasde. Zjjn zoon bleek slechts een enkele maal ten huize van zjjn aanstaanden schoonvader te zjjn geweest en bjj die gelegenheid een groote som geld te hebben geleend. Eon onderzoek bragt aan het licht, dat het ondeu gende jongmenach er met zijne geliefde en de op zoo slimme wjjze verkregen dubbeltjes van door was. Niet tegenstaande de politie een nauwkeurig onderzoek in stelde, slaagde men er niet in de jonge lni te vinden. Meïerlanb. Almelo, 18 Jan. De Commissaris des Konings heeft aan de werkstakers als uiterste concessie voor gesteld nog 4 weken op het oude loon te werken. Zjj weigeren echter. De coöperatieve broodbakkerjj de „Volharding", to 's Gravenhuge, heeft een grooten voorraad brooden gezonden aan de werkstakers te Almelo. Tot na toe was de symphatie der ingezetenen aan de zjjde der werkstakers en meende men, dat de loonsverlaging vrjj willekeurig en ongemotiveerd was. De fabrikanten echter, vooral de Gebre. Scholten beweerden, dat de werklieden het oude wekeljjksche loon konden verdienen, omdat de voor weinige weken geheel nieuw aangeschafte machine veel vlugger en vooral veel geregelder liep. Zjj boden aan dat uit hunne boeken te bewjjzen, en tevens, dat door hen evenveel loon werd uitbetaald als door de andere fa brikanten. Hierop vormde zich eene commissie, be staande uit den burgemeester de heer Boelen, en de heeren mr. van Laer, president der regtbank, W. Stork, agent de Nederlandsche Bank, mr. Mulder, regter en mr. van EngeleD, substituut-officier, ten einde zich van de waarheid van het beweren der heeren Scholten te overtuigen. Volgens verklaring dezer ingezetenen zjjn die fabrikanten in hun regt en is het loon, in het laatste jaar uitbetaald, niet gering. Een wever met vier touwen verdiende gemiddeld ruim J 10 per week, waarvan hjj echter ongeveer j 2 aan eenen jon gen moest afstaan. De mindere wevers met 2 touwen verdienden ruim J 5, doch hadden geen hulp noodig. Wanneer men nu aanneemt, dat een timmerman jaar in jaar uit niet zooveel vast loon verdient en het fabriekwerk weinig oordeel vereischt, dan is het lot van den fabrieksarbeider nu niet zoo zeer te beklagen. Anmterdum, 18 Januarjj. Zondag namiddag te raim 3 uren brak een zware brand uit aan de Heerengracht bjj de Leidscbe gracht, in perceel No. 382, welk bui» na eene inwendige ver bouwing van vele maanden geheel uitbrandde. Het gebouw behoorde in eigendom aan den heer Nienhuis, een der oprigters van de Deli-Maatschappjj, te Hilver sum woonachtig, thans te Parjjs vertoevende, die het met Februarg hoopte te betrekken. De werklieden hadden Zaturdag avond het perceel verlaten, naar zjj geloofden {was alles veilig, zoodat men meent dat de brand in den nacht van Zaturdag op Zondag door de vulkagchels is ontstaan en eerst Zondag namiddag ontdekt. Toen de brandweer met 4 stoomspuiten en de drjjvende stoomspuit Jan van der Heyden aanrukte, viel aan blusschen niet meer te denken en geleek het huis eene vuurzee, zoodat slechts aan beveiliging der naburige perceelen gedacht kon worden. Ontzettende watermassa's werden aangewend om het vernielende element te bestrjjden, hetgeen echter niet kon beletten dat Maandag morgen te half negen de vlammen nog flikkerden terwjjl het uitgebrande huis oen prachtigen aanblik bood, zgnde het ah door eene jjskorst omgeven. Vooral aan den achterkant, van uit de tuinen der naburige huizen, geleek het geteisterde perceel een ruïne van jjs. Omstreek» 4 uur in den namiddag werd de brandwacht O., door een stuk glas aan hoofd en gelaat verwond, per vigelante naar zjjne woning ge- bragt. Duizendc wandelaar» waren tot laat in den nacht op de been, om te kjjken naar een brand, zooals sedert het bestaan der nieuwe brandweer, althans in een particulier hui», niot heeft gewoed. Dszcr dagen ontving oen tramconducteur te Amsterdam een kaartje, dat hem, om den vorm van het gedrukte, vreemd voorkwam. De passagier, die het hem gegeven had, hielp hem echter aanstonds uit den droom. Zeven jaar geleden was hjj naar Amerika gegaan met otnnibuakaartjes in den zak, en hjj had deze al dien tjjd zuinig bewaard. Dit kaartje was de eerste van de zes, die de overzeesche reis heen en weer had den meegemaakt, en nu uitgegeven werd. de andere zouden bjj gelegenheid ook worden „verreden". M.uubs1u1*4, 18 Jan. De gemeenteraad vergaderde heden voormiddag om den nieuwbenoemden burgemeester, den heer J. P. Wesselink, te installeeren. Door-de twee jongste leden van den Gemeenteraad, de heeren Van Beekum Mauriue en Roes, van zjjne woning per rijtuig afgehaald, werd hjj in de raadzaal binnenge leid,al waar hjj door den oudsten wethouder, den heer Aeckerlin, namens den gemeenteraad in de eerste plaats welkom werd geheeten. Spreker vertrouwde dat de belangen van deze steeds vooruitgaande gemeente op de meest onpartjjdige wjjze door den burgemeester zullen worden behartigd, waarbjj bjj zeker den steun van den gemeenteraad, als tolk waarvan hij sprak, zou ondervinden. De heer Wesselink dankte den heer Aecerlin voor het gesprokene, en deed in zjjne toe spraak o. a. uitkomen, dat het zjjn ernstig streven is, die belangen naar zjjn beste vermogen voor te staan, tot eer en welvaart van de gemeente en beval zich verder in de welwillendheid van den gemeenteraad en de gemeentenaren aan, waarna de zitting werd gesloten. Een der sloepen van Zwartewaal „Presto II," stuurman Jb. Zwarteveld, is aan een groot gevaar ont snapt. Ia den nacht van Zondag op Maandag naar Nieuwediep koersende bg eene mistige lucht, geraakte men buiten het vaarwater, bljjkens de steeds afnemende diepte. Al het volk was aan dek. Toen drie vaam water werd gelood, ging men overstag, maar voer kort daarop op het onder water zittend wrak van de voor eenige weken op de Pannekoek gestrande Duitsche bark „Renown." Terstond werden kompa9 en watervoorraad in de scheepsboot gedaan, om alB 't noodig was het vaartuig te kunnen verlaten. Er werden noodvuren ont stoken die evenwel door den dikken mist te Nieuwediep niet werden opgemerkt. Na ongeveer tien minuten op het wrak te hebben gezeten, schoot de „Presto" los en ankerde 21/, vaam water. Losdrgvend wrakhout deed vreezen, dat het vaartuig onder de waterljju zwaar beschadigd wasde schel viech zwom door de openingen, die in de bun gestooten waren in zee en overblijfselen van de „Renown" vond men in de bun. Toch besloot men aan boord te bljjven. Gelukkig was het weder kalm en bjj het komen van den dag koerste men naar Nieuwediep en bereikte zonder verdere on heilen de haven. Daar werd de nog overige viech gelost. Omdat te Nieuwediep niet kon worden gerepa reerd en iederen dag oponthoud voor reeder en beman ning nadeelig is, besloot men het gehavende vaartuig buiten om naar Maassluis te brengen. .A-xel, 18 Jan. In de vergadering der afdeelings- besturen der anti-revolutionaire kiesvereeniging in Zeeuwsch Vlaanderen is een Centraal bestuur benoemd bestaande uit de Heeren A. Lutejjn te Axel, voorzitter, D. de Rjjcke te Zaamslag, secretaris en H. WolfertDz. te Terneuzen, penningmeester. Voor den cursus der normaallessen alhier hebben zich 7 sollicitanten aangemeld. Zanmslntf. 18 Jan. De Heer W. J. Arents heeft tegen den 1 Maart zjjn ontslag aangevraagd als ge meente-geneesheer alhier. Voor de betrekking van vroedvrouw op eene jaar wedde van 300, als plaatsvervangster der Wed. Boot hebben zich nog geone sollicitanten aangemeld. Mlfclcleltnirw, 19 Jan. In de gisteren in de so ciëteit „St. Joris" alhier gehouden vergadering van vennooten in de Zeeuwsche „Spoorbootmaatschappn, waarop 46 stemmen waren vertegenwoordigd, is onder meer besloten om uit het reserv.-fonds tot een bedrag van f 20,000 te putten, om de b.ut te voorzien van een nieuwen ketel en de machine met Compound- systeem in te rigten. Mi<ldelburg, 19 Jan. Op Dingsdag 14 Februarjj zal voor de openbare teregtzitting der arrond. regtbank teregtstaan, M. P. A. P., 34 jaren, geb. te Breskens, wonende te Middelburg, directeur der kuustboterfabriek, ter zake dat bij als directeur dier fabriek in den loop van 1887 te Middelburg opzetteljjk 1°. ten verkoop in voorraad heeft gehad kunstboter, door hem verpakt in papier, valschelijk voorzien van het navolgende merk, nl. een driehoekig gekroond schild, waarop zich in het midden een ossenkop en aan de driehoeken klaverblaadjes bevinden, welk schild wordt gesteund ter regterzjjde door een Mercuriusbeeld, ter linkerzjjde door een beeld, den landbouw voorstel lende, terwijl het geheel wordt gedragen door twee gestrikte eikentakken, nagebootst met eene geringe afwjjking naar hetzelfde merk, gebruikt wordende door de 1 Srrna Hageman Co., kunBt- en natuurboterfabri- kanten te Rotterdam en op welk merk deze firma recht heeft; 2®. Boter aldus verpakt heeft verkochten afgeleverd. In deze zaak zjjn acht getuigen gedagvaard. De heer mr. M. J. de Witt Hamer heeft de verde diging op zich genomen. Yerseke, 19 Jan. Het rjjke telegraafkantoor behandelde in 1887 9930 telegrammen, waarvan inde maand Dec. 1560. Het hulppostkantoor (sedert 1 Nov. postkantoor) behandelde 2846 postwissels, 378 post- bewjjzen, 1272 aangeteekende brieven, waarvan 395 met aangegeven waarde, 4011 postpakketten, 892 postquitantiën, 480 inlagen en 124 terugbetalingen in de spaarbank en 207517 stuks gewone brieven, briefkaarten en drukwerken. Waar welvaart is neemt de bevolking toe. Dit bljjkt uit het onderstaande Op 31 Dec. 1877 bedroeg de bevolking 1723 zielen. 31 1882 2305 31 1887 3961 Het aantal kiezers voor de Tweede Kamer en Pro vinciale Staten bedroeg in dezelfde jaren 34, 38 en 82. Met de nieuwe kieswet bedraagt dit aantal 333. Maandag hield de heer Z. Bouwens alhier eene volksvoordragt, welke door een 40tal hoorders werd bezocht. Spreker besprak in korte trekken, den toestand van den Nederlandschen werkman en trachtte door eenige voorbeelden het onhoudbare van de stellingen der socialisten aan te toonen. Daarna hield de heer J. A. C. Nonhebei eene boejjende rede over het onder werp „Vjjandschap" die met veel smaak werd aan gehoord. Nog droeg hg voor „Een Betuwsch landman met zjjn zoon naar de Amsterdamsche kermis", het welk de lachlust van velen opwekte. Weêr heeft de heer J. A. C. Nonhebei getoond, dat hjj de juiste gave bezit om het publiek op eene aangename en nuttige wjjze bezig te houden. GrooSj 19 Jan. Een zestal klokken van ons fraai carillon was door scheuring en onzuiveren klank niet in overeenstemming met de overige fraai klinkende bellen, hetgeen eene beperking ten gevolge had in de keuze der aria's, die by heel en half uur op het uur werk konden worden gezet. Door de firma Van Aorschodt te Leuven zjjn deze defecte klokken hersteld en dezer dagen afgeleverd. De beroemde klokkenist J. F. Klein uit Middelburg, heeft dezer dagen de nieuw geleverde klokken in overeenstemming met het carillon geëxamineerd, en volgens de verklaring van dezen deskundige is de firma Aerechodt gelukkig geslaagd. We zjjn alzoo weder in het bezit van een zeer goed carillon en we hopen dat de fioancieele toestand spoedig zoo worden zal, dat men een klokkenist kan benoemen, die de blijde stem ming der Goesenaren tot in hooger sfeeren doet weer klinken. Oortfiroiio, 19 Jan. Door de heeren Mr. L. A. Bybau te Coljjnsplaat, J. van Damme teCortgene, W. Duclaux te Wissenkerke, A. L. Haringman te Coljjns plaat, M. Hooze te Wissenkerke, Dr. Q. J. M. Janssen te Wissenkerke, P. de Kejjzer te Cortgene, Abr. Mar- kusse Az. te Cats, J. L. Markusse te Camperland, Jb. van Nieuwenhuizen te Camperland, M. Rottier van den Brink te Cats, J. Sturm te Cats, P. Tazelaar te Colünepla&t, J. Verburg Jr en P. Voogd te Camper land waren tegen heden morgen ten 11 uren, ten huize van L. D. van de Lindehunne geestverwanten in het eiland Noord-Beveland bijeengeroepen ten einde in overweging te nemen het denkbeeld om voor dat eiland eene liberale kiesvereeniging op te rigten. Dat denkbeeld bleek bjj de opgeko menen in goede aarde te vallen want niet alleen dat de oprigting een feit werd, maar reeds dadeljjk traden 48 leden toe, terwijl te Cats, Coljjnsplaat, Wissenkerke, Camperland en Cortgene afdeelingen werden opgerigt. Toen werd overgegaan tot de vaststelling der sta tuten en bepaald dat de vereeuiging zich niet zal inlaten met gemeenteraadsverkiezingen en dat de gods dienstige kwesties en denkwijze harer leden buiten het debat zullen bljjven. Het bestuur der vereeuiging zal bestaan uit de voorzitters der afdeelingen. Zieriltzoe, 19 Jan. De voorbereidende maat regelen voor den aanstaanden verkiezingsstrijd worden door alle partgen genomen, en alzoo ook door onze Centrale Liberale Kiesvereeniging. (Zie achterstaande advertentie). Eén enkel woord zij daaraan toegevoegd: vele op het oog kleine winkeliers, ambachtslieden enz. zjjn nn kiezers geworden welnu, zjj die de liberale beginselen zjjn toegedaan, behooren zich aan te sluiten aan de Liberale Kiesvereeniging. De contributie van 50 Cts. per jaar kan niemand een bezwaar op leveren, en men bedenke wel, dat ook in ons district zal worden gestreden, zoodat hot zeer wenscheljjk is dat de liberale partjj zich aaneensluite en alzoo door „Eendragt Magt" maakt. Het „Standaard"-program»na van actie dringt aan op splitsing der vier meervoudige kiesdistricten. Er zjjn er niet vier, maar vijf; wenschen de heeren er een te handhaven, of is het program zoo haastig opgesteld, dat zjj de fout niet bemerkt hebben Bljjkens achterstaande aankondiging, wacht den Leden der maatschappij van Toonkunst met hunne Dames en hun die zich daar zullen bevinden een aangename avond op kunstgebied daar de aideeling j^iierikzee" met medewerking van de dames en heeren der Zangvereenigingen die van eenige heeren, die zich welwillend met het instrumentale gedeelte hebben belast, eene uitvoering zal geven die den 25sten alhier zal plaats hebben en waarin werken van Neukomm, Brucb, Hilndel en eene viool-solo van Viotti (door den heer Jongmans) ten geboore zullen worden gebragt. De leden der Maatschappjj en der afdeeling „Zie- rikzee" hebben a. g. met ééne dame kosteloos toegang, terwjjl verder, in het algemeen, dameskaarlen zjjn ver- krjjgbaar gesteld. Welligt geeft deze Soirée aanleiding dat eenigen zich nog als lid der Maatschappjj of der Zangvereeni ging doen inschrjjven. In 't, belang der goede zaak zouden wjj dat hoogst gelukkig achten. Op de voordragt voor een gezworen van den Ïiolder Weeteren Ban van Schouwen komen voor de IH. A. Dartig, J. Lemson cn L. Blom en op die van djjkgraaf de HH. M. de Bakker, M. BolleLz. en A.C. Bon. Geslaagd bjj het te Amsterdam gehouden candidaat- arts-examen de heer A. Hertetein, vroeger te Zierikzeo.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1888 | | pagina 1