ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 5169.
Zaturdag 26 November 1887.
llste Jaarg.
BEKENDMAKING.
Nieuwstijdingen.
JFrun&rijb.
sSHe^vlanï'.
Middelburg en Zierikzee.
Schipper A. v. d. HUCRT,
Verschijnt DINGSDA.G, DONDBRDA.G en ZAlTURDAG. De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post 1,60.
AD VE RTENTIËN, van 1—3 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Qroote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
DRANKWET.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
bikzee maken bekend, dat bp hen een verzoekschrift
is ingekomen om vergaoning tot verkoop van sterken
drank in het klein, van
JAN TIMMERMAN, voor het beneden- en bovenlokaal
van het huis staande aan de Balie wjjk B no. 284.
Ziebixzee, den 24 November 1887.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. P. N. ERMERINS.
De Secretaris,
J. F. VAN DER LEK DE OLERCQ.
@ngel»nfc.
De brik „Dary Castle" uit Limerik, in Ierland,
vertrok 20 Maart uit Geelong naar Falmouth met
eene lading graan. Acht dagen later strandde zjj op
Enderley, een der eilanden van de Auckland groep.
Het schip had eene equipage van 22 man en een passa
gier aan boord. Bjj hunne pogingen om de klip te be
reiken kwamen de kapitein, de twee stuurlieden en
twaalf matrozen om het leven. De overige matrozen
en de passagier bereikten het land, doch hadden aldaar
zware ontberingen te ljjden en de schaaldieren maakten
langen tijd hun hoofd voedsel uit, terwijl er later ook
nog wat van de scheepslading aan wal spoelde. Het
eiland werd doorzocht en de schipbreukelingen vonden
eene hut, waarin zich echter niets bevond behalve eene
Reach met zout. Port Ross was met het bloote oog te
onderscheiden, doch het ontbrak aan eene boot en aan
middelen om seinen te geven. Nadat zij drie maanden
op het ongastvrjje eiland hadden doorgebragt, vonden
zp op zekeren dag in bet zand eene oude bjjl zonder
steel. De matrozen gingen toen aan het werk eu maak
ten eene boot of liever eene langwerpige kist, waarin
zjj zich naar Port Ross lieten drjjven. Daar werden
zjj eindeljjk opgemerkt en 19 Juljj kwamen zjj weder
aan wal. Later kwamen zp aan boord van een robben-
jager en 22 September landden zij te Melbourne,
terwijl hunne betrekkingen hen reeds lang dood waanden.
Parjjg, 23 Nov. „Havas" meldtIn eene bijeen
komst van Henri Maret (van de radicale partij) met
den President der Republiek heeft Maret verklaard
dat er slechts ééne oplossing van de crisis overblpft.
De oplossing, zeide hij, is gelegen in het nemen van
uw ontslag.
De heer Grévy antwoordde: Ik ben voornemens af
te treden. Dit staat sedert heden ochtend bp mjj vast.
Maar als hoeder der constitutie acht ik het mijn pligt
het Elysée op eervolle wijze te verlaten en mjjne ver
antwoordelijkheid te dekken ten opzigte van de
buiten- en binnenlandsche verwikkelingen, die ik
voorzie en waardoor de republiek zou kunnen onder
gaan. Ziehier mjjn voornemenEr zjjn twee stelsels
i>f intrekking van het ontslag van het ministerie-
JRouvier, öf zamenstelling van een nieuw Kabinet voor
het bijeenroepen van het Congres. Het tweede stelsel
komt mij het verkiesljjkst voor, daar de heer Rouvier
geen voldoend gezag meer heeft.
De President der Repnbliek voegde er bij, dat hij
morgen den heer Ribot zal ontbieden. Indien deze de
taak aanneemt om een Kabinet te vormen, dan zal het
een Kabinet ten behoeve van het Congres zijn wei
gert de heer Ribot, dan zal het Congres bijeenge
roepen worden door den heer Rouvier.
De heer Grévy verklaarde voorts, dat hjj de ont
binding der Kamer niet zal voorstellen.
De „Köln. Zeit." bevat eene op in het oog loopende
wijze gedrukte correspondentie uit Berlijn, waarin wordt
medegedeeld, dat in den loop van het onderhoud, dat
de Czaar met Bismarck had, is gebleken, dat den eerste
eene geheele reeks van brieven en dépêches over de
houding van den Duitschen Rijkskanselier in de Bul-
gaarache kwestie zpn voorgelegd, die van het begin
tot het einde vervalscbt zijn en welke zoo zij echt
waren geweest, inderdaad het wantrouwen en den toorn
van den Czaar zouden hebben geregtvaardigd.
De oorsprong dezer vervalschingen ia ontdekt- Voor
*t oogenblik acht men het voldoende, mede te deelen,
dat zp van Orleanistische zijde bewerkt zijn en wel-
ligt tot eene geregtelijke vervolging aanleiding zullen
geven.
Bismarck was bet niet moepelpk gevallen den Czaar
te overtuigen, dat hij het slagtoffer eenersnoode Jezuïten-
streek is geworden, welke bjj na den vrede in Europa
heeft verstoord.
Al zou dus het onderhoud tusschen den Russischen
Keizer en den Duitschen Rijkskanselier niets anders
hebben uitgewerkt dan het aan den dag brengen van
deze intrige, dan nog moet er in niet geringe mate
het behoud van den Europeeschen vrede door bevor
derd zpn.
In de groote rijks-geweerfabriekea te Erfurt en te
Spandau zpn per telegraaf alle onlangs ontslagen werk
lieden teruggeroepen en is bevel gegeven, dat er nacht
«n dag zal worden doorgewerkt. Ongeveer 2000 nieuwe
werklieden zpn aangenomen, en bljjkbaar zal er met
kracht aan de vervaardiging van het nieuwe geweer
van klein kaliber worden voortgewerkt.
Nijmegen, 23 Nov. Alhier is een meisje, om
streeks vpf jaren oud, op het erf van een in aanbouw
zjjnd huis in een diepen kuil, gevuld met ongebluschte
Luiksche kalk, gevallen. Zp was reeds gezonken, toen
de jongeheer Koolemans Beynen gekleed in den kuil
sprong en het kind van een vreeselpken dood redde.
Het meisje en de negentien-jarige held werden onmid
dellijk met olie ingesmeerd, om de bjjtende ppnen aan
de verkregen wonden te stillen, en toen huiswaarts
geleid.
's Hertogenbosch, 23 Nov. Voor de regt-
bank alhier stond gisteren teregt L. Goossens, uit Uden
die op vrouw Verhoeven, te St.-Oedenrode, in den
nacht van 16 October doodslag en diefstal gepleegd
heeft. De eisch was 20 jaren tuchthuisstraf. Uitspraak
29 November a.s.
De 48-jarige misdadiger is een verdierlijkt wezenaan
«en der getuigen had hp verklaard wel honderd borrels
te kunnen verdragen, en ter teregtzitting werd door
hem schaamteloos bekend, dat hp van eenige tientallen
borrels geen hinder had; den dag van het misdrijf
had hp met drie anderen eerst anderhalven liter jene
ver gedronken en daarna alleen nog wel twintig
borrels.
Maar ook de verslagene, eene gehuwde vrouw, die
met den dader betrekkingen onderhield, was niet bang
voor een droppeltje; verklaard werd dat zp zich wel
40 borrels goed liet smaken.
-*s Graveuhage, 24 Nov. Tweede Kamer. In
de heden gehouden zitting werden bp de verdere be
handeling der begrooting voor Koloniën behandeld de
amendementen betrefFende de koffijcultuur en'wel dat
van den heer Kenohenius strekkende om voortaan het
Slantloon met een gulden te verhoogenen dat van
e heeren Goeman Borgesius c. s. om voor 1888 een
millioen tegemoetkoming aan de bevolking te geven.
De discussie daarover liep nog al uiteen. Sommige
liberalen bestreden de amendementen omdat zjj öf een
geest van wantrouwen ademen öf onpraktisch zjjn.
De minister betoogde dat voor de bevolking veel
meer voordeel van eene partieele verhooging kan ver
kregen worden door voort te gaan met opheffing van
den druk der cultuur.
De heer Lohmau heeft voorgesteld het plantloon
met 2 gulden te verhoogen.
Bij het Ministerie van Waterstaat is een ont
werp in bewerking voor eene vlugthaven te Tiel voor
ongeveer 150 schepen.
Op Nieuwejaarsdag zal weder gelegenheid bestaan
tot overbrenging per telegraaf, van Nieuwejaarekaarten,
in het onderling verkeer der Nederlandsche rijkstele
graaf kantoren.
Rotterdam, 23 Nov. Een droevig ongeval had
heden morgen omstreeks 7'/- uur aan het station
Delftsche Poort plaats. Toen trein no. 6 van de Holl.
IJzeren Spoor naar het station—Beurs achteruit reed
om de reizigers voor Amsterdam op te nemen, begaf
zich de arbeider van de Staatsspoor Willem Kraat,
die eenige dekkleeden droeg, waardoor hjj alleen vlak
voor zijne voeten zien kon, over de rails voorde lood
sen aan de Coolschekade, met het treurig gevolg dat
de trein hem het regterbeen geheel en den rechter
arm gedeelteljjk van het ligchaam scheurde.
De ongelukkige leefde nog en leed onduldbare ppnen.
Onmiddellijk werd hij door het spoorwegpersoneel
per brancard naar het ziekenhuis vervoerd, doch onder
het vervoer gaf hp den geest, zoodat de inmiddels
ontboden geneeskundige slechts den dood kon consta-
teeren.
Willem Kraat was 43 jaren oud, laat eene zwangere
vrouw en 4 kinderen onverzorgd achter.
"Vlissi»5fen24 Nov. Met de nachtmailboot
„PrinB Hendrik" arriveerden heden morgen alhier van
Dover via Queensboro 27 schipbreukelingen van de „W.
A. Scholten." Zp zetten hunne reis naar Rotterdam met
den trein van 9 u. 35 min. voort. Hunne mededeelin-
gen komen met de reeds door ons en andere bladen
gebragte berigten overeen, zoodat het onnoodig is deze
te herhalen.
Zeven personen der equigage van de „Scholten" zjjn
te Dover aohtergebleven voor het verder verhoor, ter-
wpl 43 van de geredde passagier» gisteren met de
mailboot „Manx Queen" van Dover naar Ostende en
verder via Antwerpen naar Rotterdam gezonden wer
den. Bp het vertrek der Ostenderboot hadden alle
schepen te Dover de vlaggen halfstok en was 't afscheid
vooral der vrouweljjke passagiers, waarvan de meeste
hunne echtgenooten en kinderen verloren hebben, hart
verscheurend. Heden zou te Dover de begrafenis der
aangespoelde lpken plaats hebben.
Middelburg, 24 Nov. Voor de openbare teregt
zitting der Arrondissements-Regtbank alhier zal op
Vrjjdag 9 Dec. a. s. teregtstaan:
J. V. 37 jaar, zonder beroep, weduwe van A. v. D.,
geboren en wonende te Axel, thans in hechtenis te
Middelburg, ter zake dat zjj in den voormiddag van
den 25 .Augustus 1887 omstreeks zes uren een kind
van het manneljjk geslagt, van hetwelk zjj eenige
oogenblikken te voren was bevallen, opzettelijk van
het leven heeft beroofd door het in de zoogenaamde
liniekreek, gelegen in het Fort onder de gemeente
Axel, te werpen, waar het door stikking is gestorven.
In deze zaak zullen tien getuigen worden gehoord.
Als verdediger zal optreden de heer mr. Brevet, ambts
halve der beklaagde toegevoegd.
Tot lid van den gemeenteraad te Middelburg is
met 221 van de 335 st. gekozen de heer H. P. den
Bouwmeester, Mr. C. Lucasse verkreeg 68 st.
Goes, 24 Nov. Wiens hart klopt niet van mede
lijden bjj de gedachte aan hetgeen een weeskind moet
missen. Geen vaderzorg, geen moederliefde strekken hem
tot steun in zijne kindsheid. Niet zorgvuldig geleid en
behoed wordt menige weesintegendeelhjj wordt
vaak geëxploiteerd, van zjjne ligchaamskrachten dikwjjls
bovenmatige inspanning geëischt en zijne verstandelijke
en zedelijke opvoeding worden niet zelden verwaarloosd.
Zou men willen gelooven, dat door enkele platte
lands-armbesturen op de beide Bevelanden de arme
wees nog altjjd „gegund" wordt aan hem of haar, die
de geringste som eischt voor het onderhoud, d. w. z.
aan hem of haar, die den armen wees op de meest
onredelijke wijze laat exploiteeren
Aan dr. Geill te NisBe (bij Goes) komt de eer toe
van het eerst op dien schandelijken toestand te hebben
gewezen niet alleen, maar ook die van het initiatief
te hebben genomen om dien te verbeteren.
De eerste poging nl. om een centraalweeshuis voor
de beide eilanden te Kloetinge te vestigen, leed schip
breuk, maar zijne bemoepingen hadden de oprigting
tengevolge eener vereeniging tot bevordering der
weezen verpleging in het huisgezin. Reeds zpn een
tiental weesjes bij knappe lieden van den werkenden
stand gehuisvest en naauwlettend wordt toegezien op
hunne verstandelijke en zedeljjke vorming. Geen dier
weesjes zal tot een paria opgroepeo.
Te betreuren is het, dat dit aantal niet grooter is,
nog meer dan één armbestuur beschouwt zjjne weezen
als een lastpost, terwijl op de vraag van bovengenoemde
vereeniging om met de verzorging der weezen
natuurlijk tegen eene vergoeding te worden belast,
geen of een ontwijkend antwoord volgt.
De sleur is hein te magtig en onderwijl zijn de
weesjes de slagtoffere.
A. de Kraker, wonende te Nieuw- en St. Jo09tland,
is tot bewaarder benoemd in de strafgevangenis te
Goes, met ingang van den 1 December e. k.
In zekere gemeente in de provincie Zeeland is
het voor een paar jaren door de ijverige pogingen van
de Chr. Ger. gemeente gelukt eene school in hun geest
te stichten. Natuurlijk verlieten de meeste kinderen
van die ouders, welke aan genoemde gemeente be
hoorden, de openbare school. Dit was hun niet genoeg
ze moesten allen komen. Nogmaals eene poging ge
waagd om toch de ouders te overredenze hadden
immers bij den doop van hun kroost beloofd ze in
Christelpken geest te laten onderwijzen Eindeljjk zjjn
er nog twee kinderen van hnnne geestverwanten, die
de Chr. school niet bezoeken. De oudere dier
kinderen vinden de openbare school nog zoo slecht
niet. Alle zachte middelen van den predikant stuiten
af op de hardnekkigheid dier oudere. Doch de gees
telijke magt bezit gelukkig nog andere middelen. Welk
middel zal gekozen worden O, dat is eenvoudig, hg
zal de ouders, welke hunne kinderen niet naar de Chr.
school zenden, met de censuur bedreigen en wat hen
welligt het meest zal treffen, hij zal den doop weigeren
aan hun kroost.
Is het niet, lezer, of wjj nog in de 16e eeuw leven
We behoeven niet te vragen, wat wjj zullen onder
vinden, als hun partij eenmaal de magt in handen krijgt.
Noordwolle, 23 Nov. In plaats van wjjlen den
beer C. L. Gast is, met 16 van de 17 geldige stemmen,
tot lid van den gemeenteraad gekozen de heer N. L.
de Oude.
Oostorlaud, 24 Nov. Gisteren is in het jagt-
veld van den heer Jbr. Mr. Steengracht van Heerjans-
dam onder deze gemeente door 8 heeren jagers geschoten
185 stuks wild.
BruiuLsso, 23 Nov. Zoo'n Sinterklaas is toch
waarljjk een benijdenswaardige figuur. Op eenen avond
legt hp een bezoek af bjj al onze kleinen in 't land om
hunne van ongeduld kloppende harten tot blpdachap
te stemmen. Wat kan daarentegen een gewoon sterveling?
Hjj kan niet eens eene gemeenteraadsvergadering
by wonen en tevens luisteren naar het orgel dat voor
't eerst zjjne gewjjde accoorden zal doen ruischen door
het kerkgebouw der Nederl. herv. gemeente alhier.
Zoo'n orgel door een meesterhand bespeeld heeft zooveel
aantrek kelp ks.
De ineensmelteode accoorden, na eens zacht ruiachende
als 't kabbelend beekje, dan weer onstuimig opbrui-
schende als een bergstroom, vinden ten allen tjjde
weerklank in, ook voor 't overige niet teergevoelige
oor en hart en ala ik orgelmaker was zou ik het oog
ook wat gunnen.
Ik zou aan de pjjpen den vorm van boomstammen
geven met tak en loover en het doen voorkomen alsof
uit een maagdeljjk woud die harmonie der tonen te
voorechjjn kwam.
Doch zou dat wel stemmen met het stemmige wit
Onzer kerkmuren
Iu vele kerken getuigen nog de pjjlere met hunne
spitsbogen die aan eeu woud doen denken van den
invloed van het ontluikende christendom op de weg
stervende Gothiekvan de fijüe schrijfstift der Romeinen
op den Runenbeitel der Gothen. Jammer maar dat de
Dordtsche witkwast zooveel schoons heeft doen verloren
gaanWit ziedaar de grondtoon der interieurs onzer
openbare gebouwen ook onze raadszaal maakt daarop
geene uitzondering. Alleen een verweerd wapen der
gemeente, eene berookte schilder jj van de onthulling
van het monument in het Willemspark en eenige
kaarten breken met het aBchgraauw het eentoonige wit.
Geen vorsten- of vorstinnen beeld blikt lagchend op
u neder; geen portretten van schout of schepenen
herinneren u 't verledene 't maant alles aan de koude
werkelijkheid evenals de hamsr van den voorzitter die
een einde maakt aan de buurpraatjes der heeren aan
de groene tafel.
Nadat de notulen waren gelezen en goedgekeurd,
voert het hoofd der school de onderwijzers Ringelberg,
Timmermans en Bloppoel binnen; zjj maken eene
buiging voor B. en W. en verdwijnen daarna intro
duceert de schoolopziener de heeren Bloppoel, de "Vries
en Ringelberg; ook zij verdwjjnen, terwijl eindeljjk de
heeren Ringelberg, Nieuwenhuizen en Bloppoel door
B. en W. aan den Raad worden gepresenteerd. „Voyez
par ci" begint de heer Ringelberg en wpst op den heer
Van Gorcom„voyeiparla" vervolgt de heer Nieuwen
huizen en wpst op den directeur der kweekschool
„voyez maintenant un peu plus bas" eindigt de heer
Bloppoel en wjjst op den schoolopziener, c. a. Tot
stemming overgegaan, wordt de heer Bloppoel met 5
van de 7 stemmen benoemd tot ooderwjjzer met ingang
van 1 December a.s.
De heer A. v. d. Berg, die met 31 Dec. aftreedt als
lid van 't armbestuur, wordt met 5 tegen 2 stemmen
die op den heer Hage waren uitgebragt als zoodanig
herkozen. Vervolgens leest de voorzitter de voorwaarden
voor op het regt van ligplaats der vaartuigen tusschen de
Suatiesluisen den Paapjeadam, die worden goedgekeurd.
Alsnu komt de vergrooting der haven aan de orde.
De voorzitter leest een request voor van 18 schippers,
volgens den secretaris, die den Raad verzoeken de
haven in de rigting van het Z. O- te vergrooten. Eene
uitbreiding naar het N. W. gaat de draagkracht der
gemeente te boven. De voorzitter verzoekt den leden
hiermede rekening te honden bjj de discussion.
Er zjjn drie plannen om de haven te vergrooten
Plan A eene nieuwe haven aan de N. O. zjjde met
8puisluiswaarbjj de tegenwoordige spuiboezem kan
hip ven. Raming der kosten 22895 gulden.
Plan B verlenging van de bestaande haven met 60
Meter naar het Z. O. Raming 8770 gulden.
Plan C verlenging van de haven naar het N. W.
met 117 Meter met spuiboezem en spuisluis.
Bij deze plannen hebben de djjken eene hoogte van
2,75 M. boven hoog waterde kruinsbreedte bedraagt
1,50 M. en het buitenbeloop 27a op 1. Het sterk aan
gevallen gedeelte 3 op 1, het binnenbeloop 17» op 1.
De binnenberm 1 M. breed en 50 cM. boven A. P.,
van buiten met Vilv. of Lessinesche- en van binnen
met Yilv. steen belegd.
Het praeadvies van Burg. en Weth. is voor plan C.
De heer Hage zegt dat de Raad, niet genoeg op de
hoogte zijnde, eene Commissie van schippers heeft be
noemd om advies uit te brengen. Die commissie heeft
toen geene rekening gehouden met het finantieele ge
deelte. Na echter heeft zij zich bepaald voor plan B
verklaard en hjj acht het wenschelijk, ook naar aan
leiding van de groote schade onlangs der viascherjj
toegebragt, de zuinigheid tot rigtsnoer te nemen. Ook
de heer W. v. d. Berg steekt de loftrompet der zuinig
heid en als de nieuwe haveu maar voor 12 jaren vol
doet is hij al tevreê.
Aprè3 nou» le déloge
Het „wjja mjj de plek waar ik gezaaid heb" maakte
ook van hem een pessimist.
De heer Hoogerheide weet niet waaraan zich te
houdenhij weet niet wat zwaarder weegt eene ver
broken draagkracht met plan A en C, of eene kaai
volgens plan B, die lastig zal zjjn. Hjj vermijdt Scylla
om Charibdea te ontwjjken.
De heer Jumelet zet zijn bril op om juister te kun
nen oordeelenhjj meet plan B en komt tot de con
clusie dat zoo 'n verlengstuk slechts aan weerskanten
voor 12 Bchepen rnimte zal aanbieden. Hjj ziet geen
heil in het Z. O. en wendt zjjnen blik Westwaarts naar
plan C.
De heer J. v. d. Berg vraagt wat een adres van 18
schippers beteekent, waar er honderd zpn?
Hjj gaat met Jumelet mee 't N. W. ineene flinke
groote haven wil hjjonze kinderen worden visschers
net als wjjzjj zullen eene boot hebben doch wat
is eene boot zonder ligplaats Niettegenstaande de on
gunstige tijden wordt de eene hoogaarts na de andere
gebouwd. Hij wil eene haven voor langer dan 12 jaar
en is voor plan C.
Het request der schippers valt den heer Elenbaas
tegen. „Hoe" roept hjj „eenige weken geleden woei de
wind bjj hen uit het N.W. en nu eensklaps uit het
Z. O. wat beteekenen nu eigenlpk" zulke contradictoire
betoogen Bjj al die tegenwinden meld ik het besluit
dezer belangrpke zitting in het volgend No.
Zierilczoe, 24 Nov. In ons No. van 13 Oct. 11.
deelden wjj mede, dat door het Israëlitisch Kerkbestuur
te dezer stede eene circulaire zou worden verzonden om
bjjdragen tot herstel van het gebouw, bestemd voor
hunne godsdienstige bijeenkomsten, waarvan de kosten
werden geraamd op ruim 1300 gld.
Wij voegden er toen den wensch bp, dat zjj mogten
Blagen en dien wenech is verwezenlijkt.
Naar wp uit goede bron vernemen, heeft de inschrij
ving in Schouwen en Duiveland opgebragt de totale
som van 885.10, verdeeld als volgtZierikzee
546.85, Reneese 45.Ouwerkerk ƒ46.— ,Ellemeet
48.25, Dreisohor 9.50, Oosterland f 22.—, Dniven-
djjke 15.—, Haamstede 15.Bruinisse 16.—,
Nieuwerkerk ƒ31.50, Zonnemaire ƒ34.10, Noordgouwe
19.50, Kerkwerve ƒ13.— en Brouwershaven 21.50.
Het Israëlitisch Kerkbestuur zal voorzeker allen die
hiertoe hebben medegewerkt dankbaar zijn, doch niet
het minst den heer Ermerins, burgemeester van
Zierikzee, die op zich heeft genomen de ontbrekende
som te verkrjjgen in andere plaatsen van ons land.
Het thans voorhanden gold ia geplaatst in de Nuts-
Spaarbank alhier en in het begin van het voorjaar
hoopt men na openbare aanbesteding over te gaan tot
de restauratie der Synagoge.
Bp Zr. Ms. besl. is benoemd tot lid van het col
lege van regenten over de strafgevangenis te Goes,
J. A. van Heel, koopman aldaar.
Aan de strafgevangenis te Breda zal eene kerk
worden bijgebouwd. De tegenwoordige inrigting van
het gebouw blijkt ondoelmatig te zpn om tevens tot
kerk te dienen, daar de stem der geestelijken niet
door de gevangenen kan verstaan worden.
Eene boerderjj te Nieuw-Buinen, welke in 1880
voor ƒ14000 werd gekocht, waarna er nog een huis
van 3000 werd bijgezet, is dezer dagen verkocht
voor 8000.
Het vergaan der „W. A. Scholten."
Aan bet verhaal van een geredde van de „Scholten"
ontleenen wp het volgende:
„De schok was zoo ligt, dat men ia het eerste
oogenblik niet dacht aan een groot onheil. Aanvanke
lijk stroomde het water nog niet in het tusschendek.
Inmiddels was bevel gegeven, zoo zacht mogelyk te
varen en booten uit te zetten. Weldra echter bleek
dat het schip snel zonk. Ieder trachtte in de twee
booten te springen. De kapitein trachtte van de brug
af de orde te heretellen, met een revolver dreigde hjj
den eerste die in de boot ging; maar dat baatte niet.
Ik sprong in de bakboordboot en wp werden door de
„Ebro" opgepikt."
De heer Tomlin, geneesheer van het Zeemanshuis te
Dover, waar de geredden verblijf houden, verklaart,
dat er ia het geheel 7 personen waren die min of meer
gewond werden. De vrouw die tweemalen na elkander
achterover in het water viel waB in zeer ernstiger»
toestand. Zjj had in hare armen een kind, dat zjj
krampachtig vasthield, een jongentje van ongeveer 6
jaren. Dit kind stierf nadat het aan boord van de
„Ebro" was gebragt. De arme vrouw, die ook haar
echtgenoot en drie kinderen verloor, ia herstellende.
Haar 20-jarige zoon is het eenige andere lid van het
gezin, dat gered werd.
Het water was zoo ontzettend kond, dat vele slagt
offere verlamd werden en velen van de „Ebro" weg
dreven. Velen der geredden waren zoo verlamd en
uitgeput, dat het lang duurde eer ze weder teekeneu
van leven gaven. Sommigen waren slechts half gek'eed,
zonder schoenen en hoeden. Velen konden bjj aankomst
te Dover de aangeboden ververechingen niet gebruiken.
De geredden werden in het Nationaal Zeemanshuis te
Dover opgenomen en onder toezigt van den directeur
dier inrigting en van den Nederl. vice-CouBul Schjott
zorgvuldig verpleegd.
Eene dame, die haar man en twee kinderen verloren
had, was den geheelen dag bjj na krankzinnig van smart.
Eene andere, slechts sedert eenige dagen gehuwd, heeft
eveneens haar echtgenoot verloren.
Zoodra de ernstige aard van het ongeluk; bekend
werd, vlogen allen naar de booten, sommigen sprongen
er in. Het was noodig de lieden terug te houden, om
te voorkomen dat de twee booten die afgelaten waren
niet zouden zinken.
De „Ebro" zond de booten uit, wierp lijnen, in één
woord, deed alles om zooveel mogelyk de opvarenden
te redden. Sommige personen, die de ljjnen hadden ge
grepen, waren zoo uitgeput dat zp ze weder moesten
loslaten. Dd dokter verklaart, dat het laatste dat hij
van den kapitein zag, was dat hp op de b«-ug stona
en het volk van de booten terug hield.
De hoofdmachinist Edixhoven, uit Amsterdam, was
drie uren lang gekleed in het water. Hjj beproefde
te zwemmen, doch de sterke strooming en het koude
water maakten het onmogeljjk. Daarop deed hjj slechts
zijn beat om het hoofd boven water te houden. De
stroom sleepte hem mede en hjj passeerde verscheidene
schepen, doch hoewel hjj zoo hard schreeuwde als hjj
kon, scheen er niemand op te letten. Eindeljjk 3 uren
later werd hjj door de „Lechmere," kapt. John Selke,
gered en te Newhaven geland, vanwaar hij Maandag
via Londen en Harwich naar Rotterdam is teruggekeerd.
Aanvankelijk hoorde hjj jjseljjk geschreeuw rondom
zich, langzamerhand werd het zacht kermen en ten
laatste hoorde hjj niets meer. Hjj bleef tot het laatste
oogenblik bij de vuren en weet dus over de oorzaak
van het ongeval niets te melden.
De Amsterdamsche beurs is bjj de ramp zeer betrokken
daar ouder meer de Deli-Tabak, een waarde van circa
een millioen vertegenwoordigende, op die beurs ver
zekerd was.
De „Standard" wjjst er op, dat het monsterachtig is
dat met de lichten, de misthorens en andere middelen
ter voorkoming van ongevallen, toch nog twee stoom
schepen in volle vaart op elkander invaren in het
drukke kanaal, waar zooals ieder weet de grootste
aandacht noodig is. Er is geen twjjfel aan, zoo gaat
het blad voort, dat een aantal stoomschepen in strjjd
met alle reglementen bestuurd worden. De officieren
handelen alsof het de pligt van alle andere schepen
is uit hunnen weg te gaan, de wacht wordt zorgeloos
gehouden en alles wordt aan het toeval overgelaten.
Loopen ze een visschereboot in, dan gaan ze door, de
slagtoffere aan hun lot overlatende. Alleen wanneer een
stoomboot eene andere ontmoet, dan krijgt ze wat ze
zelf geeft. Als eenig redmiddel stelt de „Standard"
voor de boegen zoo dun te maken dat ze bjj aanvaring
met kleine schepen reeds zouden ingedrukt worden.
Dan zouden de manschappen uit zelfbehoud wel op-
Voor den heer Payn „Coroner of te Dover Borough"
legde de heer Franz Moritz, tweede stuurman van de
„W. A. Scholten", de volgende verklaring af
De „W. A. Scholten" vertrok van Rotterdam des
Zatucdaga 19 Nov., des ochtends ten 7 ure, eu werd
de reis zonder eenige bjjzondere gebeurtenis voortgezet
tot des avonds 8 u. 30, toen het stoomschip ongeveer
6 a 8 Eng. mijlen beoosten South Sandhead ten anker
kwam. Het weder was te mistig om door te varen, en
bleef men ongeveer een uur aldaar liggen, tot het
weder opklaarde, ofschoon het nog eenigzins hejjig
bleef. Men ging toen anker op, en de gezagvoerder,
opperstuurman, derde stuurman, en de kwartiermeester
die aan het roer stond, en hy zelf, waren op de brug.
Hjj ontdekte op de brug bjj na regt vooruit twee
witte lichten. Het eene Bcheen een ankerlicht te zpn
en het andere een licht achter aan het schip, naar
gissing op vier of vjjf scheepslengten afstand, waarop
onmiddelijk het bevel werd gegeven, „hard bakboord
het roer" en waren de beide lichten spoedig uit de
koerslpn van de „W. A. Scholten". Hij dacht dat het
schip hetwelk de vuren vertoonde ten anker lag, doch
bemerkte dat men het naderde, hjj hoorde geen stoom
fluit noch beweging der machine, en binnen twee
minuten nadat de vuren gezien waren volgde de aan
varing. Er werden onmiddellijk vuurpplen afgestoken,
waarmede men zoo lang voortging tot het stoomschip
zonk. Het was onmogelijk meer booten dan twee te
water te krijgen, dewjjl het stoomschip zoo spoedig
scheef viel. Het aanvarende stoomschip lag naar zjjne
meening niet ten anker, doch was. in beweging. Hjj
heeft echter geen groen licht op het aanvarende
stoomschip gezien.
Ook de administrateur Hulsinga en de matrozen
Sorensen en Cornelis de Voogd, die op den uitkjjk waren
vooruit, legden de verklaring in denzelfden geest af, en
hoewel zp geene gekleurde lichten zagen zjjn zjj van
meening, dat de „Rosa Mary" niet ten anker lag. Ook
zag geen hunner een ketting uitstaan.
Een van de geredden van de W. A. Scholten" Bchreef
aan zijne familie een korten brief, waaruit men aan
het „VI. BI. v. A." welwillend toestond het volgende
over te nemen
„Gedurende de eerste uren gevoelde ik mjj zeer on
gesteld, maar Zaturdag na den middag werd 't lang
zamerhand beter, zoodat ik 't mjj in de hut en de kajuit
zoo gem&kkeljjk mogelyk maakte. In den vooravond
wandelde ik geruimen tjjd met t*ee medepassagiers op
het dek, hoewel 't erg koud en mistig was. De reist
was zelfs zoo sterk dat wjj tot onzen spjjt er over
hoorden Bpreken dat de kapitein plan had gednrende
den avond voor anker te gaan liggen. Of dit nu wer
kelijk geschied is, zou ik niet durven zeggen, daar wjj
kort daarop naar beneden gingen, maar 't is een feit,
dat wp in alle gevalle zeer langzaam voortstoomden,
want in de kajuit voelde men niets van het werken
der machine.
Wjj besloten eene partjj kaart te spelen en zaten
hoogst genoegeljjk bjjeen, toen plotseling op het dek
een kreet weerklonk, die door merg en been drong.
Vóór iemand zich rekenschap kon geven van hetgeen
er gebeurde, voelden we een schok, die alles in bet
salon omver wierp. Ik viel met een kreet van angst
en schrik op den vloer. Een verward lawaai van in-
stroomend water, gegil, gehuil en hulpgeschrei drong
tot mjj door. Ik wilde opstaan, maar daar Bnelde iemand
op mij toe, zonder mjj te zien. Het was eene vrouw,
die, met een kind op den arm, uit haar hut vlugtte,
waar zp reeds ter ruste was gegaan. Ik weet het niet
zeker, maar ik geloof dat de ongelukkige niet weder
opstond, de blik, waarmede zjj mjj aanzag, toen ik
eindeljjk op mjjne beenen stond, was hartverscheurend.
Dat herinner ik mjj thans, maar in de vreeselijke ver
warring, dacht ik, met schaamte schrjjf ik het neer,
slechts aan mjjzelf.
Met anderen gelukte 'tmjj op dek te komen. Het
tooneel, dat zich daar aan mjjn oog vertoonde, was
ontzettend.
„Verloren, onherroepeljjk verloren," dat denkbeeld
maakte zich van ons allen meester. De wanhoop te
beschrijven, den doodsangst, die kreten vol vertwijfeling,
wie zal er toe in staat zpn. Ik gevoel er mp te zwak
toe. Knielende vrouwen, mannen die zich vastklampten
aan de touwen en allen smeekten, smeekten vurig om
redding. Wjj voelden het schip zinken, de voorsteven
stond reeds geheel onder water.
Hoe de officieren en bemanning zich gedroegen weet
ik eigenljjk niet, maar ik geloof goed, hoewel er in
zoo'n geval altjjd menschen gevonden worden, die be
weren dat zp 't beter hadden kunnen doen. Den kapi
tein heb ik niet meer gezien. Met anderen trachtte ik
in eene boot te komen, maar het schip lag te scheef,
wjj konden haar niet te water krjjgen. Wat er toen
met mij gebeurd is, weet ik niet meer te zeggen, maar
ik geloof dat ik in zee gesprongen ben. Half dood van
de koude werd ik opgevischt door een sloep van de
„Ebro," op welk schip men mjj met de liefderijkste
zorg verpleegde."
Wij vernemen, dat bjj de directie der Noord-Ameri-
kaansche Stoomvaartmaatsch. het voornemen bestaat, om
ten behoeve der nagelaten betrekkingen van hen, die
bjj de ramp van het stoomschip „W. A. Scholten"
omkwamen, en ook voor de behoeftige» onder de over
levenden, gelden bjjeen te brengen.
De Maatschappij zal natuurlijk niet in gebreke bljj-
ven, het hare daartoe bjj te dragenintusschen is de
directie bereid, hetgeen weiwillenden tot dat doel
znllen willen afzonderen, in ontvangst te nemen.
Dover, 24 Nov. De slagtoffere van de schipbreuk
der „W. A. Scholten" zjjn heden, onder groote be-
wjjzen van deelneming van de zjjde der bevolking, ten
grave gebragt. De ljjken der* protestanten zijn over
vier graven verdeeld. De Israëlieten hebben bij do
begrafenis hunner geloofsgenooten een plegtigen lijk
dienst gehouden. Zeer vele winkels in de stad waren
gesloten.
KERKNIEUWS.
Beroepen te Sir Jansland de cand. J. C. G. Gobius
du Sart, cand. tjjdeljjk te N. en St. Joosland.
Beroepen bjj de Ned. Herv. kerk te Scherpenisse
dB. J. Ormel van St. Maartensnjjk.
Bruiuisso, 24 Nov. Hadden de leden der Her
vormde kerk alhier reeds lang verlangd naar eene
behoorljjke begeleiding van den zang bjj de godsdienst
oefeningen, gisteren werd die begeerte vervuld door de
inwpding van een orgel. Natuurlyk was de nette kerk
te klein om de schare belangstellenden te bevatten,
die opgekomen waren om van die plegtigheid getui
gen te zyn. Nadat de leeraar, Da. Karres, de vrijgevig
heid van den ambachtsheer, van de leden der kerk
herdacht had, bedankte hij de verschillende colleges,
voor de bereidvaardigheid, waarmede zjj de aanschaffing
van een orgel bevorderd hadden, en hield daarna
eene boejjende rede naar aanleiding van Psalm 33 vers
1, 2 en 3. Dat het nieuwe orgel herhaaldelijk z'p'ne
tonen liet hooren, is te begrijpen. Ieder roemde de
nette uitvoering van het werk, elkeen prees den schoo-
nen klank van het nieuwe instrument. Het is een
sieraad voor onze kerk en doet zijn vervaardiger, den
heer Van Druten te Hemmen, alle eer aan. Voorzeker
komt ook onzen predikant een woord van lof toe voor
de vele moeite, die hp zich in deze zaak getroost heeft.
WATERHOOGTEN.
LoHItli, 24 Nov. (12 u. midd.) Waterstand 9,95 M.
Dr<-uniel, 24 Nov. Vaargeuldiepte 0,00 M.
Haatten, 24 Nov. Vaargeuldiepte 0,00 M. Tiel,
24 Nov. Vaargeuldiepte 0,00 M. Beneden
Njjmcgeu, 24 Nov. Vaargeuldiepte 1,90 M.
Biiigen, 24 Nov. (v.m.) Waterstand 4 v. 3 d.
Caub, 24 Nov. Waterstand 3 v. 97» d. Maivu-
heim, 24 Nov. (12 u. midd.) Waterstand 0,00 M.
Gew. 0,00 M. Franktort, 23 Nov. (midd.) Wa
terstand 1,18 M. Gev. 0,04 M. Moinz, 24 Nov.
(12 u. midd.) Waterstand 0,48 M. Gew. 0,06 M.
Coblenzs, 24 Nov. (6 u. voorm.) Rijnhoogte 1,75 M.
Gew. 0,01 M. Trier, 24 Nov. (12 u. midd.) Wa
terstand 1,09 M. Gev. 0,10 M. Rulirort, 24 Nov.
(8 u. voorm.) Waterstand 1,03 M. Gew. 0,09 M.
STOOMBOOTDIENST
NOVDEC. 1887.
Van MIDDELBURGVan ZIERIKZEE
Zaterd. 26 'e morg.
Zondag 27
Maand. 28
Maand. 28 's midd.
Dinsd. 29
Woens. 30
Dond. 1
Vrjjdag 2
u. Zaterd. 26 *s midd. 12,u.
l,— i
l,— i
1,—
l,— i
1,J
Zondag 27
Maand. 28
Dinod. 29
Woens. 30
Dond. 1
Vrjjdag 2
s morg.
12,—
9,30»
1,30
;,3o»
den
Indien reizigers van Zierikzee naar Goes, u
Agent te Zierikzee, vóór het vertrek der boot, (tjjdig
voor de ochtendreizen op den voorafgaanden avond,
vóór 8 uur) plaats nemen voor den wagen van Cat-
sche veer, zal om een bjj wagen zoo noodig naar Goes
worden getelegrafeerd.
vertrekt Woensdag van ZIERIKZEE naar MID
DELBURG en des Vrijdag-namiddags van
MIDDELBURG naar ZIERIKZEE.
