ZIERIKZEESCQE NIEUWSBODE.
Zaturdag 8 October 1887.
GEABONNEERDEN
TELEGRAMMEN.
No. 514L8.
44,ste Jaarg,
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATDRDAG. De prijs per 3 maanden is 1,80, franco per post f 1,60.
ADVERTENTIËN, van 13 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
buiten deze stad, gelieven hunne A. JFJ O N IV E-
MENTSGELDENper postwissel over
te maken.
HET POLITIEKE OOGENBLIK.
Reeds wordt in verschillende dagbladen aangekon
digd, dat weckeljjk, zoo als de heer Van Baar voorspelde
„met haastige haast" de grondwetsherziening in open
bare beraadslaging zal worden gebracht. Zóó ontzettend
langdurig de eerste lezing is geweest, zóó ongelooflik
kort schynt de tweede lezing te zullen worden. De Regee
ring wil, dat dit werk aan ieder ander werk voorafga, ook
aan het begrootingswerk. In het belang van eene orde
lijke behaadeling der staatsbegrooting meent zjj, dat
vóór alles eene beslissing omtrent de grondwetsber-
z'ening moet vallen. Mocht deze eene gunstige zjjn,
dan neemt de Regeering ook een sterker positie tegen
over de kamer in bij de behandeling der staatsbegroo
ting. Dan bestaat er geen grond tot eenigen politieken
strjjd. Voor eene Regeering, die de grondwetsherziening
tot stand bracht, buigt eene kamer aanbiddend neder.
De gebeele vertegenwoordiging slaat verstomd zulk
eeu schouwspel gade. Wie zou Hercules willen afbreken,
zelfs belagen, nadat hp zijnen arbeid zegevierend heeft
ten einde gebracht?
Maar is die oplossing reeds zóó zeker, dat zjj geene
enkele twijfeling overlaat Zóó zeker niet maar de
vogelwichelaars wagen toch de allergunstigste voor
spellingen. Reeds is in verschillende dagbladen het
tegendeel geprofeteerd en heeft men door de regelen
van optellen en aftrekken willen aantoonen, dat de
grondwetsherziening bij tweede lezing onverbiddelijk
moet mislukken. Niets eenvoudiger dan deze cjjfer-
optellingen. Indien men alleen de cijfers der stemmin
gen over de verschillende hoofdstukken bij de eerste
behandeling in aanmerking neemt, dan is de rekening
spoedig gemaakt. Van de zes en-tachtig leden der Tweede
Kamer moeten acht-en-vijftig vóór een voorstel stemmen,
■wil het met de meerderheid aan grondwetswijziging
vereischt, aangenomen zijn. Die meerderheid hebben in
<le Tweede Kamer slechts twee voordrachten, die be
trekkelijk de 2e, 3e, 4e en 5e af deeling van Hoofdstuk
II (van het inkomen der kroon, de voogdij des Konings,
het regentschap en de inhuldiging) en betrekkelijk
Hoofdstuk IV (van de provinciale- en plaatselijke be
sturen) verkregen. Daar nu de jongste verkiezingen in
<ïe partij-verhoudingen der Tweede Kamer geene wij
ziging hebben gebrachtligt hei, voor de hand, dat
dezelfde mannen, die tusschen Februari en Juli 1887
voor de eerste maal over de grondwetsvoorstellen in
zekeren zin stemden, in October van hetzelfde jaar,
geroepen om voor de tweede maal hunne stem uit te
brengen, niet van zienswijze zullen veranderd zjjn. En,
i3 dit het geval, dan kan men er zeker van zijn, dat
het hoofdstuk betrekkelijk de troonsopvolging in de
'Tweede Kamer, dat betrekkelijk de landsverdediging
in de Eerste Kamer, alle kans van struikeling heeft.
Intusschen bestaat, althans wat de Tweede Kamer
betreft, zoo groote reden tot ongerustheid niet. Sedert
<le eerste lezing zjjn de politieke omstandigheden ver
anderd. In het voorjaar verkeerde de Kamer nog in de
grootste onzekerheid, of er van de grondwetsherziening
wel iets zou terecht komen. De geheele herziening dob
berde op de onstuimige golven der zee en telkens
dreigde de hulk tegen klippen te stranden. Maar
thans is die hulk de eerste haven binnengezeild. De
•wetsontwerpen zijn niet alleen door de Kamers aange
nomen, maar, om met den Minister Heemskerk te
spreken „door het zegel des Konings" bekrachtigd.
Natunrljjk wilde de premier geen dwang uitoefenen op
de Kamers, door in de Troonrede van dit „zegel des
Konings" te gewagen, maar de herinnering aan dit
feit dacht hjj kon nut stichten. Wat zou er
Itomen van den ernst in de politiek, van de waardig
heid der Staten-Generaal, indien, nadat het werk zóó
ver is gevorderd, nu plotseling eene achterwaartsche
beweging werd gemaakt Regeering en Staten-Generaal
bevinden zich thans ongeveer in denzelfden toestand,
waarin degene zich bevindt, die den berg heeft bestegen
en reeds de helft vaa den tocht heeft afgelegd. Dat
aanhoudend opstjjgen heeft hem afgemat en uitgeput.
Angstig slaat hij den blik naar boven, maar nog onte
vredener naar beneden. Zal bjj den terugtocht aanvaar
den, zonder den top te hebben bestegen en van daar
uit den vevrukkeljjben aanblik te hebben genoten over
het heerlijke verschiet, dat de bergtop aan alle zjjden
o^ent Hjj moet vooruit, of hjj wil of niet, of mis
schien de aanblik op den top hem zal tegenvallen, of
hem misschien ook later de zucht ontglipt, dat de vrucht
van den tocht in omgekeerde reden staat tot de ver
moeienis, die bij heeft doorstaan. De politieke omstan
digheden eischen „vooruit" te gaan, om eenmaal
„vooruit" te komen. Maar er bestaat nog een andere
grond tot gerustheid. Het standpunt der Kamer is
veranderd.
Bjj de eerste lezing had de Kamer het volle genot
van het recht van amendementbjj de tweede lezing
is zij daarvan verstoken. De Tweede Kamer is formeel
de Eerste Kamer geworden. Zjj moet aannemen of ver
werpen. Bp de eerste lezing mocht zjj hare bezwaren
hoog doen klinken, en dan tegen stemmen, als zjj lust
had; bij de tweede lezing mag zij bare bezwaren nog
hooger doen klinken, en toch, zonder vrees voor
inconsequentie eindigen met vóór te Btemmen. Waarom?
Omdat zij geplaatst wordt voor ait dilemma alles of
niets. Bp ieder hoofdstuk wordt zij geplaatst voor deze
politiek-algebraïsche formuleis de som van de
bezwaren tegen het hoofdstuk grooter of kleiner dan
het product van al de ellenden, welke uit het niet tot
stand komen van het hoofdstuk kannen voortspruiten
Een duizelingwekkend vraagstuk, geschikt zelfs om het
brein der schranderste geesten te verstompen. De voor
zichtige leden deinzen voor de verantwoordelijkheid
der verwerping terug. Let maar eens op de teekenen
der tijden. De anti-revolutionnaire partjj heeft zich
weder gereorganiseerd, het centrum is wederom aaneen
gesloten. Waarom De Standaard heeft het gezegd
om met eene partij te onderhandelen, moet men partjj zjjn.
De stroeve leiders der strakke anti-revolutionnaire begin
selen bieden de hand tot onderhandeling aan. Wat
valt er te onderhandelen Geheel duideljjk is dit niet.
Is er wel onderhandeling met derden noodig, om te
verklaren, dat men, ondanks volharding bp eigen be
ginselen het hoofdstuk dat zóóveel gebrekkigs, zóóveel
slechts bevat, toch uit vaderlandsliefde aanneemt!
Vaderlandsliefdewant dit altaar wordt thans midden
in de Tweede Kamer geplaatst. Van alle zijden, misschien
zelfs van Katholieke zijde, zal men er offers komen
aandragen Tusschen twee kwaden eene gebrekkige
nieuwe grondwet of de nog gebrekkiger politieke
toestand zonder grondwetsherziening, moet men bet
minst kwade kiezen. En wie twjjfelt nog wat bier het
minst kwade is
En wat men dan later in de Eerste Kamer zal doen,
een lichaam, dat, ten gevolge van zjjn geringer aantal
leden, juist aan groote verrassingen van het toeval
blootstaat De verplaatsing van één of twee stemmen
zal ook ddar wonderen doen. Wij koesteren geen
"•vcnblik vrees, dat net hoofdstuk omtrebt de defensie
door Forste Kamer zal worden verworpen. De Eerste
Kamer zal over du Tor^ntwoordelpkheid, die zij op zich
zou laden, wanneer zjj de hervorming der landsver
dediging onmogelijk maakte, terugdeinzen. In redenen,
huiten het hoofdstuk gelegen, vindt een staatsman altjjd
gelegenheid een hoofdstuk aan te nemen, dat bjj afkeurt,
ïlefc de adiÏKWcecle artikelen is het wat anders. Men
kan zich zeer goed voorstellen, dat de Kamer niet
dweept met artikel VII, waarin de overgang van het
bestaande tot het nieuwe kiesstelsel geregeld wordt. Wie
is er, die er wel mede dweept Eigenljjk is dit zevende
I artikel eene wjjziging der kieswet, en geone grond
wetsherziening, want niets behoeft de Regeering terug
te houden om, indien nu de Eerste Kamer de regeling,
in de additioneele artikelen vervat, bij gemis van 3/j
der stemmen verwierp, onverwijld hetzelfde artikel in
te dienen als wetsvoordraebt tot wjjziging der kieswet
van 1850. Ia dat geval is de gewone meerderheid vol
doende. Maar men behoeft zich ook hieromtrent niet
bevreesd te maken. Bjj de minste oppositie tegen de
additioneele artikelen zal de premier aan zjjn kling
schudden. Hjj heeft het der rechterzijde in de Tweede
Kamer beloofd, geene grondwetsherziening zonder de ad
ditioneele artikelen tot stand te brengen. Men kan zich
dus, op het laatste oogenblik, op eeDige pressie van
Regeeringszijde voorbereiden. De heer Heemsberk be
hoeft slechts de additioneele artikelen als een integree
rend deel der grondwetsherziening voor te stellen
en de Eerste Kamer buigt ootmoedig neder. Een
8teinmen-cjjfer bjj eerste lezing staat das geljjk met de
statistiekmen kan er nooit op vertrouwen.
Vraagt men ons, welk deel van het volumineuse
werk, bij tweede lezing, nog het meest gevaar loopt,
dan antwoorden wijhet hoofdstuk der troonsopvolging.
Zoo het geschiedde, wp zouden ons dit verlies niet
bjjzonder aantrekken. Hoe langer de grondwetsher
ziening duurt, hoe meer de overtuiging rijpt, dat dit
hoofdstuk leemten en onduidelijkheden bevat en dat de
herziening haar doel niet heeft bereikt. Omtrent een
aantal punten blijven de uitstekendste rechtsgeleerden
verdeeld. Behoeven de hu welpken van vreemde princessen
de toestemming der Staten-Generaal Is ia de vrouwe
lijke linie plaatsvervanging toegelaten? Zoo ja, welke
soort van plaatsvervanging? Al deze vragen blijven
onopgelost in eene grondwet, wier hoofdverdienste ge
zegd werd dat zij juist de twijfelingen zou opheffen.
Wanneer men een nieuw huis wil gaan bewonen, omdat
het oude, echt antieke huis, nog beschilderd met de
portretten onzer bet-overgrootvaders en moeders, er
uitwendig onoogeljjk uitziet, maar bjj het binnenkomen
van de nieuwe moderne woning bemerkt, dat zjj nog
lichter en dichter is gebouwd dan de woning, die men
verlaat, dan doet men wel zoo goed, vooreerst nog in
het oude huis te bljjven.
Nieuwstijdingen.
Slmcrifiit.
Het bezoek van President Cleveland zoo wordt
uit St. Louis gemeld van den 4den dezer is eene
aaneenschakeling van feestelijkheden. Men doet niets
dan optogten en parades houden. De president heeft,
na aan 9000 personen de hand geschud te hebben,
eenige duizenden welke hunne beurt nog stonden af te
wachten, doen weten dat hij tot zjjn innig leedwezen
genoodzaakt was zich dit genoegen te ontzeggen,
aangezien zjjn arm nagenoeg uit het lid was.
Een predikant te Londen, een uitstekend, zeer
goed bekend en bemind redenaar, had onlangs Zondags
als tekst gekozen de woorden van Petrus over de
wonderbare viachvangst: „Heer, wij hebben den geheelen
nacht geviBcht en niets gevangen", en bragt die woorden
in toepassing op de moeders, die hare huwbare dochters
van het eene bal Daar het andere leiden, waarbij hjj
zeer duidelijk schilderde hoe de familie na zulk een
balnacht de balans opmaakt en zuchtend bekent, „den
geheelen nacht gevischt en niets gevangen te hebben."
Onder een groot deel van Let auditorium, dat bjjoa
uitsluitend uit Londen's highlife bestond, heerschto
magtelooze woede, terwjjl de heeren duideljjk blpk van
instemming gaven met het woord door den redenaar
gesproken. Eene der gekrenkte moeders heeft zich in
een openljjk schrijven namens velen beklaagd dat men
hare pogingen miskent, die alleen dienen om de wereld
voor dezoo geminachte oude jongejufvrouwen te bewaren.
Eene tot dusverre onbekende soort van straat-
rooverjj werd onlangs te Londen in toepassing gebragt.
Eene kamenier reed in een huurrijtuig naar een huis
in Park Lane, een deftige en niet zeer Btille buurt.
Boven op dat rjjtuig lag de bagage harer meesteres.
Gedurende eenigen tpd reed een ander huurrijtuig naast
het hare, zonder de aandacht te trekken en zonder dat
de kamenier vermoedde dat de bagage rustig van het
eene naar het andere rjjtuig verhuisde. Gelukkig liet
de dief een koffer vallen, waardoor de voerman zich
omkeerde en zag wat er voorviel. Daarop maakte de
diel zich onmiddellijk uit de voeten. Dat alles geschiedde
des avonds te half elf en het was door geen enkelen
politieagent opgemerkt.
Dublin, 5 Oct. De gemeenteraad besloot heden,
dat de lord-mayor van Dublin, voor den regter gedaagd
wegens zijne rede op den len dezer, zich morgen naar
het geregtshof begeven zal in ambtsgewaad, vergezeld
van de aldermen en de gemeente-ambtenaren in groot
kostuum.
IRwslatib.
Yoor het geregtshof te Moskau stond dezer dagen
eene opligtster teregt, die den bjjnaam „Goudhand"
draagt, en van wie wij bjj hare gevangenneming reeds
melding maakten.
Die dame heeft verscheidene landen bereisd en overal
huwelijken gesloten, om haar mannen, na een langer
of korter tijdsverloop, te verlaten als zjj hen van al
hun geld had beroofd. Op die manier sloot zjj o.a. te
Parjjs twee huweljjken, en in Duitschland drie.
Eenige jaren geleden werd „Goudhand" reeds door
het geregt te Moskau naar Siberië verwezen. Daar
wist zjj den commandant der plaats, waar zij gevangen
was, te verleiden. Hjj trouwde haar en vlugtte met
haar naar Constantinopel.
Zij verliet haar Russischen man toen zjjn geld op
was, en keerde terug naar Rusland, waar zjj nog een
aantal opligterjjen van allerlei aard pleegde, totdat zy
eindelük op nieuw in handen van het geregt viel.
Zjj is nu weder tot deportatie naar Siberië veroor
deeld.
©wlgarije.
Solïa, 4 Oct. Uit Constantinopel wordt gemeld
dat de Russische Regering antwoord heeft gezonden
op de laatste Turksche nota betreffende Bulgarjje.
Naar men zegt, vereenigt zjj zich met de oplossing,
bestaande in het zenden van een Russischen Torsteljjken
stedehouder, die door een Turkschen commissaris zou
vergezeld worden.
©riefcenlttub.
In Griekenland, en met name in de provinciën
Attica en Corinthe, hebben aardbevingen groote schade
aangerigt. Er zjjn evenwel geen menschen bjj omge
komen.
S4»ili£s«tla«b.
De Montblanc is dit jaar door 39 personen be
stegen en wel door 18 Franschen, 11 Eugelschen, 4
Amerikanen, 4 Duitachers, 3 Russen, 3 Italianen, 2
Belgen, 2 Oostenrijkers, 1 Zwitser en 1 Hollander.
Sedert 1787 bestegen 1050 personen den berg; in 1809
Ondernam eene vrouw dit waagstuk voor het eerst;
sedert volgden reeds 61 dames haar voorbeeld, 11 in
gezelschap van hun echtgenooteu. Onder die dameB
zjjn 32 Engelsche en 15 Fransche.
JFranfirtjti,
Woensdag is te Parjjs het manifest vao den graaf
van Parjjs hier en daar op de muren geplakt. De politie
heeft het dadeljjk afgescheurd en eenige aanplakkers
aangehouden.
Voor de tentoonstelling te Parjjs hebben zich
reeds 8000 inzenders aangemeld. Men kan zich opgeven
uiterljjk tot 1 Febr. 1888. Er zjjn 25 aanvragen voor
panorama's, 500 voor restaurants, café-chantans, aqua
riums enz., maar het is nog niet beslist, of de tentoon
stelling 's avonds geopend zal zjjn en alleen in dat geval
denkt men dat de kosten zullen kunnen worden gedekt.
Sffieberittnb.
's Gravonhago, 5 Oct. Gisteren avond ruim
negen uur verliet een man, die met zijae vrouw twist
had gehad, welke twist juist op het politiebureau in
de Wagenstraat was bijgelegd, dat bureau. Op de Stille
Veerkade bij de Paviljoensgracht ontliep hjj zijne echt-
genoote, bjj wie zich inmiddels zjjn kind en zijne
moeder gevoegd hadden, en wierp zich in de gracht.
A. MoIb, die zich daar in de nabjjheid bevond, had
de tegenwoordigheid van geest om eene schuit los te
maken en met eene zich daarop bevindende haak te
trachten den drenkeling, wiens aanwezigheid alleen
door het borrelen van bet water aangeduid werd, te
grijpen. Dit gelukte hem, maar het was reeds te laat
en als ljjk werd de ongelukkige, zekere v. M., naar
het politiebureau en van daar per raderbaar naar het
ziekenhuis overgebragt. De moeder was haar zoon ia
het water nagesprongen. Zjj werd door de omstanders
echter spoedig gered.
Volgens de „Echo" zou de heer F. Domela
Nieuwenhuis uit Zwitserland zjjn teruggekeerd en zich
weder in den Haag bevinden.
Kaamsdoukselioveer, 3 Oct. Heden och
tend kwam met bet getij onze baven biDnengedreven, het
ljjk van den 17-jarigen schipperszoon, op den 2den
September 11. te Drimmelen van het schip zjjner in
Groningen te huis behoorende ouders gevallen. Reeds
meermalen was op het vinden van dezen, door de ouders,
die in ééne reis twee kinderen door het verradelijke
element verloren, eene premie uitgeloofd. Het ljjk is
nog geheel gaaf.
Naar men algemeen met zekerheid vertelt, zou
het voornemen bestaan, de reeds zoo dikwjjla besproken
nieuwe brug omstreeks 20 October te openen. Het is
te wenschen dat dit berigt nu eens waarheid bevat,
er zou hiermede in eeDe dringende behoefte zjjn voorzien.
Dit is althans zeker, dat de vervaardiger, de heer Kloos
te Kinderdjjk den 18den October van de rivier ont
heven is en dus met dien datum de staat verant
woordelijk is.
Yerseke, 6 Oct. De coöperatieve vereeniging
voor den oesterhandel heeft deze week al eene belang
rijke hoeveelheid oesters verzonden.
Woensdag avond werd eene huishoudelijke ver
gadering gehouden van hei departement Yerseke van
de maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Behandeld
werd het reglement voor de rederijkerskamer. Tot
algem. secretaris werd benoemd dr. Nieuwenhuizen
Krusetuan. Vervolgens werd nog verslag uitgebragt door
den afgevaardigde der algem. vergadering van 1 en 2
Junij. Voorts werd nog medegedeeld dat het hoofdbe
stuur weer 25 afstaat voor de bibliotheek.
Wolfaartsdijk, 6 Oct. De leden van de
sociëteit: „Nut en Genoegen", hebben gisteren avond
hunne wintervergaderingen weer aangevangen, welke
nu om de 14 dagen worden voortgezet. Des zomers
komt men slechts éénmaal 's maands bjjeen. De twee
aftredende bestuursleden, de heeren A. van de Linde
Dz. en J. Noom, werden als president en secretaris
herkozeo, terwijl o. a. ook besloten werd tot het houden
van eene buitengewone vergadering gedurende den
winter, evenals ten vorigen jaretoen zulks veel
bijval gevonden heeft. De drie bepaalde spreekbeurten
werden thans vervuld door de heeren J. Koert, L de
Bakker en D. C. la Porte, waarna twee hunner, met
den heer J. van der Baan, nog een viertal vrjjwillige
bjjdragen leverden, waardoor ook dezen avond met
uitstekend genoegen en in gezellig zamenzjjn gesleten
werd.
ierburg:, 6 Oct. De twee medeverdachten
van de inbraak bjj den Heer Jeronimus, die de vorige
week uit de preventieve gevangenschap, waarin ze sedert
April verkeerden, werden ontslagen en daarop voor een
vroeger feit te Goes 8 dagen celstraf ondergingen,
kwamen bier gisteren middag terug. Spoedig werd van
de lang ontbeerde vergunning gebruik gemaakt, met
het gevolg, dat zjj in den vooravond een gevecht uit
lokten met burgers, onder schelden en tieren op de
justitie en politie. Toen deze er zich mede bemoeiden,
verweerde K. zich met de meeste verwoedheid, doch
werd eindeljjk met behulp van eenige burgers on
schadelijk gemaakt en hem voor dien nacht andermaal
vrij logies verschaft, terwjjl proces-verbaal is opgemaakt.
"Vlissiiifjen, 6 Oct. Met goedkeuring van heeren
directeuren zal door de inspecteurs der maatschappij
Zeeland, onder het personeel hunner bureaux, stoom
schepen en werkplaatsen, eene inzameling worden ge
houden ten behoeve der weduwe en kinderen van den
Btoker Potters, die onlangs op noodlottige wjjze in
dienst der maatschappij omkwam.
Wjj twijfelen niet of, indien men die inzameling
verder wilde uitstrekken, Vlissings ingezetenen zouden
zich niet onbetuigd laten.
Domburg, 6 Oct. De Roumeensche Prins en
Prinses Bibesco, zullen hier vertoeven tot hunne appar
tementen in Amsterdam gereed zjjn, waar zij gedurende
den winter zich zullen vestigen om onder behandeling te
bljjven van Dr. Mezger.
Oost- ou West-Souburg, 5 Oct. In de
plaats van den heer Houterman, die zjjn ontslag had
genomen, is gisteren tot lid van den raad dezer gemeente
gekozen de heer A. Willemse met 38 st., terwijl op
den heer J. de Witte 21 stemmen waren uitgebragt.
Zierilcieeo, 7 Oct. Door de arrondissemènts-
regtbank zjjn heden veroordeeld:
lo. J. van der L., arbeider te Nieuwerkerk, wegens
mishandeling tot 8 dagen gevangenisstraf;
2o. L. G. van der 8., voerman te Zonnemaire, wegens
wederspannigheid, bjj verstek, tot 15 dagen gevan
genisstraf
3o. J. K., koetsier te Brouwershaven, wegens mis
handeling, bjj verstek, tot eene boete van 5, subs. 8
dagen beebtenis
4o. C. T., arbeider te Scherpenisse, wegens jagtover-
treding (in hooger beroep) tot 3 boete, subs. 4 dagen
hechtenis
5o. P. F., arbeider te St. Maartensdjjk, wegens jagt-
overtreding, (in hooger beroep), bjj verstek, tot 3
boete, subs. 4 dagen hechtenis
6o. J. G. van L., koopman te Zierikzee, appellant van
een vonnis van het Kantongeregt aldaarhet vonnis
van den Kantonregter bevestigd, waarbjj de appellant
wegens politie-overtrediDgen is veroordeeld tot 3 boeten
van 1, subs. 1 dag hechtenis voor elke boete.
Bjj het op 30 September jl. gehouden examen voor
de burger avondschool te Zierikzee, slaagden de negen
candidaten die zich hadden aangemeld.
Tot rentmeester van het Burgerljjk of Algemeen
Armbestuur te Willemstad is benoemd de heer G. E.
C. Ribbius, secretaris en ontvanger der gemeente.
Met goed gevolg is afgelegd het examen voor de
betrekking van surnumerair bij de dir. bel., in- en
uitg. regten en accjjnsen, de heer A. v. d. Vliet Mz.
van Dirksland.
In de Dingsdag avond te Coljjnsplaat gehouden
raadsvergadering werd goedgekeurd de rekening van
het burgerljjk armbestuur over het jaar 1886, in ont
vangst op 493,62 en in uitgaaf 439,40, alzoo met
een goed slot van 54,22.
De gemeentebegroting over 1888 werd vastgesteld
in ontvang en uitgaaf op 16,247,64.
Met algemeene stemmen is besloten tot eeneschool-
geldheffing van ten hoogste 300 'sjaars; zjj werd
vastgesteld voor 1 kind op 30 cent per inaand, voor
2 kinderen uit één huisgezin op 25 cent en voor 3 of
meer kinderen op 20 cent per kind en per maand.
Verder werd besloten eene rijkssubsidie aan te vragen
van 700 ter tegemoetkoming in de kosten van het
onderwijs en eene geldleening aan te gaan van ƒ1700
ter bestrjjding van de kosten der vervanging van de
houten beschoejjing aan de haven door eene van bazalt.
De Nederlandsche muziekkorpsen, welke zoo eer
vol deelnamen aan den internationalen wedstrjjd te
Mechelen, zjjn door de „Zuiderbroeders" goed ontvan
gen. Aan de wedstrijden van den eersten dag (Zondag),
voor burger-muziekvereenigingen, nam slechts één
Nederlandsche vereeniging deel nl. „Cecilia", van Breda
(Dir. L. Kroes), welke in de afd. harmonie een derden
prijs, een verguld zilveren medaille en 50francs, behaalde.
Maandag kwamen de Nederlandsche militaire mu
ziekkorpsen, dat der Haagsche huzaren en dat der in
fanterie van Bergen op Zoom het laatste door het
misloopen van een trein een kwartier later dan de
anderen.
Zij werden door eene commissie aan het station afge
haald en door de met Belgische en Nederlandsche
vlaggen versierde straten, naar het Stadhuis gebragt.
Het carillon van den Domtoren speelde dien dag en
den vorigen de Belgische, Nederlandsche en Duitsche
volksliederen (er was nl. ook eene Duitsche vereeniging).
In de receptiezaal van het Stadhuis heette de burge
meester de vertegenwoordigers der beide stamverwante
volken harteljjk welkom. Hjj besloot zjjne Fransche
toespraak in het Vlaamsch en eindigde met een
„Hnera voor de Hollanders."
D.iarna begonnen de wed9trjjden. Het muziekkorps
van het 3e reg. huzaren van 'a Gravenhage (24 man,
onder leiding van den heer L. v. Waasdjjk) behaalde
daar bjj in de lste afdeeling (fantare-muziek) een eersten
prijs een verguld zilveren medaille en een premie
van 700 frs, met de uitvoering van de ouverture
„Figaro's Hochzeit", welk stuk verpligt gesteld was,
en van een zelf gekozen stuk„Fakkeldans", van
Meyerbeer, door den directeur gearrangeerd.
In de tweede afdeeling, harmonie, verwierf het korps
van het 3e regiment infanterie van Bergen op Zoom
(Dir. A. Bouman) bjj acclamatie den eersten prjjs, met
de ouverture „Fidelio", (verpligt) en de zelfgekozen 2e
„Rhapsodie Hongroise" van Liszt.
's Avonds, bjj de feesteljjke prjjsuitdeeling, werden
de Nederlandsche directeuren met handgeklap begroet
en door den burgemeester met een gelukwenscb ont
vangen.
Op vereerend verlangen, voerde het Bergen op Zoom-
sche korps daar nogmaals de „Rhapsodie" van Liszt
uit, en het publiek 't welk uit de keur van Mechelen'a
burgerij bestond, geraakte zeer in geestdrift, toen de
heer Bouman dat stuk liet voorafgaan door „la Bra-
bantjonne." ,,1' Air National Hollandais" Het „Wien
Neerlandsch bloed"riep men van alle kanten, en na
de „Rhapsodie" voldeed de heer Bouman aan dat ver
langen. Ons volkslied werd door het geheele publiek
staande aangehoord en onder het dirigeeren moest de
heer Bouman herhaaldelijk buigen voor het publiek,
om te danken voor de toejuichingen, die zjjn korps
ten deel vielen. Daarna werd nogmaals de „Braban-
$onne" gespeeld.
De geestdrift waarmee de Mechelsche bevolking de
Nederlandsche militairen ontving, laat zich slechts verge
lijken met het onthaal, dat vier jaren geleden te Gent
den grenadiers en jagers te beurt viel. De muzikanten
van beide Nederlandsche kapellen, huzaren en infan
terie, hebben de eer van Nederland uitstekend gehand
haafd.
In den Raad van Zwolle is het voorstel, om den
gasprjjs van 7 op 6 cts. de M1. te brengen, met 12 tegen
6 stemmen verworpen.
Voor de Regtbank te Arnhem is tegen den heer
T. te Njjmegen, die in drift zjjne keukenmeid een 6cbop
tegen haar achterdeel had gegeven 5 dagen hechte
nis geëiacht.
De gevangene-militair, die Zaturdag van een Suez-
boot te IJmuiden is ontvlugt, is te Amsterdam door
de politie gepakt.
Als eene bijzonderheid meldt men, dat de thans
overleden moeder van den lichtwachter van het eiland
Marken gedurende 75 jaren in dezelfde woning heeft
doorgebragt, eerst als dochter, daarna als vrouw en
later als moeder.
Eene vrouw uit een kermiskraam te Weesp stond
eveD te praten, zeide een weinig pijn te gevoelen, viel
neder en was terstond een ljjk.
Ondanks den overvloed van onderwjjzers zoekt de
gemeente Ginneken en Bavel te vergeefs naar een onder
wijzer voor de openb. school te Galder (salaris 400).
Bjj den heer van der Hejjden, broodbakker en
kruidenier te Vucht, is een door hem zeiven gekweekte
pronkappel tentoongesteld, welke eene zwaarte heelt
van84 halve kilo's.
- De groote boerderjj „Groot Seesink" te Varseveld,
bewoond door den heer Wesselink, waarin o.a. ruim
100 vim rogge geborgen was, is geheel afgebrand. Bjj
gebrek aan water viel aan blusschen niet te denken.
Men heeft niets kunnen redden dan het vee. De oor
zaak is niet bekend.
Men zjj op zjjne hoede. Behalve valsche guldens
zjjn ook valsche rijksdaalders in omloop, van de echte
bijna niet dan door naauwlettende waarneming te on
derscheiden. Reeds werden zoodanige rijksdaalders te
Rotterdam en Amsterdam in beslag genomen en na
een scheikundig onderzoek aan het Muntcollege te
Utrecht verklaard te zijn valsch en nagemaakt.
Madrid, 7 October.
Volgens berigten uit Tanger is de Sultan van Ma
rokko steeds gevaarljjk ziek,
Milaau, 7 October.
Het dagblad „Reforma" wensebt dat de regering
spoedig een bandelstractaat met Frankrijk sluite om
de oogmerken van von Bismarck welke Italië van
Frankrjjk wil verwjjderen, verjjdelen.
KERKNIEUWS.
De nestor der dienstdoende predikanten in de Ned.
Herv. kerk, da. J. Moll Jz. te s Gravenhage, hoopt 13
Oct. a. s. zijne 65-jarige era ■■liebediening te berdenken.
De brand der Oude- en de opbouw
der Nieuwe Kerk.
Het is nu op dezen 7den October 55 jaar geleden
dat de St. Lievenskerk alhier door brand vernield
werd, eene gebeurtenis die nog enkelen onzer lezers
heugen zal.
Toen des nachts ten half een ure het ongeval
bemerkt werd, bleek spoedig dat het vuur de blusch-
middelen te machtig was en op Zondag 7 October
konden onze stadgenooten en de van buiten komende
belangstellenden slechts constateeren dat de Sint-
Lievenskerk er geweest was en onder hare ingestorte
gewelven een schat van herinneringen en kunstwer
ken bedolven bad. Zoo bijv. het orgelop 9 Juli
1768 voor 19500 aanbesteed aan J. H. Hartmann
Blitz te Utrecht, werd het zoo kostbaar betimmerd
en versierd, dat het totale bedrag der kosten 51257
beliep; zoo den in 1672 prachtig gebeeidhouwden
predikstoel; zoo ook de koperen lichtkronen en de
marmeren en hardsteenen grafmonumenten. Weinig,
zeer weinig werd gered, o. a. het avondmaalszilver,
eenige schilderijen, de bijbel van den predikstoel, enz.
Groot was de ontsteltenis en verslagenheid te
dezer stedemaar ook door het geheele land wekte
de treurmare groote belangstelling op.
Op denzelfden dag van den brand, des Zondag
middags, hield ds. C. G. Droogleever Fortuyndie
persoonlijk deelgenomen had aan de pogingen tot
blussching, eene predikatie in de Kleine Kerk over
Daniël 9 vers 16Z>: „Heer doe Uw aangezicht lichten
over Uw Heiligdom, dat verwoest is."
Zooals het meestal gaatals uien iets verloren
heeft waai'deert men het te meer. Zoo ook hier.
Vele platen gedichten grqotere en kleinere ge
schriften verschenen in drua -*t gebeurde.
Reeds den 7den October vervaardigde de boekban
delaar N. W. Schmal een gedicht op „De Zierik-
zeesche Kerkebrand in eene tweespraak tusschen de
Kerk en den toren", dat 2 foliobladzijden beslaat.
Ook de Zierikzcesche Courant en andere nieuwsbladen
dier dagen gaven een of ander ten besteMr. J.
Berman gaf in 1834 eene „Geschiedkundige be
schrijving der door den hevigen brand van 6 op 7
October 1832 geheel verwoeste St. Lievens Monster-
of Groote Kerk te Zierikzee" in 'L licht; afbeeldingen
van het gebouw uitwendig en inwendig, vóór en
na den brand, werden door Korsten en Cramer ver
vaardigd en eene afbeelding van het brandende
gebouw gaf Schmal uit; zelfs schrijfboeken vertoonden
vaak eene voorstelling van den brand in 1835
verscheen een werkje van Mr. P. S. Schuil te Dor
drecht (Poëzy van Casper van Baerle) ten voordeele
van het fonds tot opbouw eener nieuwe kerk in
den Zeeuwschen volksalmanak voor 1837 vindt men
een gedicht op den brand door J. L. v. d. Vliet,
enz. enz.
Men ziet, de belangstelling was algemeen en men
zou gemeend hebben, dat daardoor aan Zierikzee
het oude kerkgebouw, maar hersteld, zou terugge
schonken worden. Dat dit niet het geval geweest
is, moet nog heden betreurd wordende slooping
van het nog overgeblevene getuigt niet voor den
kunstzin van de toenmalige autoriteitendie iets
in te brengen hadden over den herbouw. Immers
waren de muren nog zoo hecht, dat men tot kruit
de toevlucht nemen moest om ze van een te scheuren.
Op deze door niets gewettigde slooping der stevige
muren, die ligt weer een nieuw dak hadden kun
nen dragenzjjn van toepassing de woorden van
D. J. van Lennep
Ach! de praal dier gewelven verzonk in den brand
En de baatzucht vernielde met schcndzieke band
Het geringe nog overgebleven.
Sprak voor oudhoiilsbescherming noch stem, noch gevoel?
Zweeg cn overheid hier én gemeente
Zat men stil bij des mokers onstuimig gewoel
Op der voorzaten heiligst gebeente
Wat zullen we ervan zeggen. Er moest en er
zou eene nieuwe Kerk komen en met de steenlegging
op Woensdag 9 September 1835begon de lange
lijdensgeschiedenis der Nieuwe Kerk.
Dertien jaren duurde het, voor de Nieuwe Kerk
kon worden ingewjjd. In dien tusschentjjd is er
veel gebeurd wat we alles niet zullen ophalen.
Plans en modellen voor eene Koepel- en Kruiskerk
werden geleverd (welke modellen nu nog op dei
zolder der Nieuwe Kerk staan te vermolmen) en men
besloot eerst tot den bouw eener Kruiskerk. Toen
deze zich reeds eenigszins boven den grond verhief,
kwam er stoornis van de zijde des aannemers, zoo
dat het werk nog eenige jaren bleef liggen tot
dat op Zaterdag 22 November 1845 eene nieuwe
aanbesteding plaats vond, waardoor de heer P. v.
d. Linden voor 53000 aannemer werd. De zij
armen der Kruiskerk werden nu weer afgebroken
en eindelijk in 1848 de Nieuwe Kerk voltooid,
„die wel niemand een sieraad der stad zal noemen."
„Ja, men zou haast gelooven dat de bouwmeester,
afgeschrikt door het vernielde gewrocht, zonder eenig
nadenken een gebouw heeft opgetrokken, waarbij
de kunst geheel vreemd is gebleven".
Toch kwam de Nieuwe Kerk slechts met groote
kosten in 't aanzijn. Men oordeele
Ontvangen voor deu opbouw uit:
Vrijwillige inschrijvingen, collectes
en giften 58302,36®
Gitten van Rijkswege 20000,00
Afbraak der oude kerk 28773,87
af onkosten. 12496,34®
16277,52®
Afgeloste kapitalen, interesten en
aangelegde kapitalen32687,94
Ontvang uit de gewone begroo
ting 1847 en 1848 2200,00
Entreegelden voor kussens 1235,00
Geldleeningen26000,00
Totaal 7156702,83
De uitgaven waren:
Opbouw der kerk111030,08®
Orgel, innerlijke inrichting, meu
belen 24897,29®
Belooningen aan opzichters, plan
nen expertentransactiekosten
proceskosten, nachtwachten, enz. 20732,56®j
Totaal 156659.94
zoodat over b'eef 42,88®.
Uc hec- Nurlas spreekt-.
