ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
I\o. 5406
4L5sle Jaarg,
Dingsdag 5 Julij 1887.
BEKENDMAKING.
Amsterdanische Brief.
ADVSRTENTIÈN, >u 1—3
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZAl'URDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 1,60.
30 Cts., meerdere regels 10 Cis., kunnen uiterlijk tot dos Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Door het Postkantoor te Zierikzee zjjn gedurende
de lste helft der maand Juni 1887 de volgende
brieven verzonden aan personen wier naam op het
adres vermeld, ter plaatse van bestemming onbekend
•waren
Van het Hulpkantoor Burgh.
1. Mevr. Bakker, Olst.
Briefkaart.
1. J. Leidekkers, Rotterdam.
T0ELATINGS-1M MEISJESSCHOOL.
Het examen voor de Meisjes, die na de zomervacantie
op de school X> wenschen te komen en niet de school
O met vrucht hebben afgeloopen, is bepaald op
Maandag 11 Julij a.s.
Zich vooraf aan te melden bjj het Hoofd der school
Mej. T. VISSER.
De Secretaris der Plaatselijke Schoolcommissie,
J. F. van der LEK de CLERCQ.
"V O Gr E L E N W E T.
De BURGEMEESTER van Zierikzee;
Gelet op de circulaire van den heer Commissaris
•des Konings in deze provincie, van den 28 Junij 11.
A No. 534, Ie Afd. (Prov. blad No. 66) brengt ter
algemeene kennis, dat van den 1 Julij 1887 tot en
met den 31 Maart 1888, voor de geheele provincie
Zeeland zijn opgeheven, de verbodsbepalingen tegen
het vangen, dooden en vervoeren van
■de bonte Jcraai, de roekde kauw, kerkkauw, toren-
kauw, torenkade huismusch en de ringmusch, boom-,
berg- of veldmusch.
Hij vestigt er verder de aandacht op, dat terwijl
volgens art. 5 der wet van 25 Mei 1880 (Staats
blad No. 69) tot bescherming van diersoorten,
nuttig voor landbouw of houtteelt, het slechts is
vrij gelaten de genoemde vogels, evenals de overige
beschermende dieren te vangen of te dooden, wan
neer zij zich bevinden hetzij op, aan of in eene
woning of op het daarbij behoorende afgesloten
erf, hetzij in tuinen, fruitboomgaarden of kweeke-
rijen, van 1 Julij 1887 tot en met 31 Maart 1888
het vangen of doodeij van de bovengenoemde vogels
overal ook op het véld zal zijn vrijgelaten, daar
die vogels gedurende dezen termijn in dit opzigt
niet meer als beschermd zijn aantemerken.
De bepalingen der wet van den 13 July 1857
(Staatsblad No. 87) tot regeling der jagt en visscherij,
blijven evenwel ten volle van kracht.
Daar art. 20, 2de alinea dier wet straf bedreigt
tegen hem die zonder daartoe bevoegd te zijn zich
met geladen schietgeweer in het veld bevindt, wordt
er met nadruk de aandacht op gevestigd, dat het
dooden der genoemde diersoorten in het veld door
middel van schietgeweer alleen mag geschieden door
hen, die hetzij in open jagftijd, krachtens eene
groote jjagtakte, beb<y\ krachtens eene buitengeWone
magtigmg, bedoeld in art. 26 van genoemde wet,
bevoegd zijn zich met geladen schietgeweer in het
veld te bevinden.
Zij aan wie, krachtens art. 26 der wet tot regeling
der jagt en visscherij, eene buitengewone magtiging
is uitgereikt tot het schieten van schadelijk gedierte
of schadelijk gevogelte in het algemeen, zullen daarvan
gedurende den tijd dat die magtiging geldig is,
in its niet langer dan den 31 Maart 1888, gebruik
kunnen maken tot het dooden ook van de vogels
ten aanzien van welke de verbodsbepalingen der
wet tot bescherming van nuttige diersoorten thans
gedeeltelijk worden opgeheven.
Zij die geene buitengewone magtiging bezitten,
evenals zij die slechts gemagtigd zijn tot het dooden
met schietgeweer van bepaald aangewezen schade
lijke dieren, zullen, zoo daaraan behoefte bestaat,
op de gewone wijze, door tusscbenkomst van den
Burgemeester, eene magtiging kunnen aanvragen
tot het schieten van de vogels vermeld in art. 2
van het Koninklijk Besluit van 25 Augustus 1880
(Stbl. No. 164) onder No. 2, 3, 4, 9 en 10.
Zierikzee, den 1 July 1887.
De Burgemeester,
J. P. N. ERMERINS.
Nieuwstijdingen.
Êingslanïr.
Pasteur heeft zijn pleit gewonnen. De koninklijke
commiBsie, door de Engelsche regering benoemd om
verslag uit te brengen over de Pasteursche methode
ter behandeling der watervrees, heeft eenstemmig haar
volkomen vertrouwen in die methode uitgesproken.
Verschillende leden hebben naauwkeurige proef
nemingen gedaan en zijn niet alleen tot dezelfde uit
komsten gekomen als Pasteur, maar hebben zich tevens
overtuigd, dat de practische toepassing der methode
de beste is, die zich denken laat.
De droogte teistert sedert eenige weken een groot
gedeelte van Engeland. In Lancashire moet het ver
bruik van water worden beperkt, in Westmoreland en
Cumberland zijn de weilanden zoo verbrand, dat het
vee er niet kan grazen ook in Wales en in Ierland
Ijjden veld en vee geduchtin Tipperary hebben heide
branden plaats gehad.
In den avond van 25 Junij tegen 7 uur werd
Stockholm door een verschrikkelijke orkaan geteisterd.
Na een vrij helderen dag werd op dien tijd de lucht
zeer snel met donkere wolkenmassa's bedekt, zoodat
het geheel duister werd. Plotseling loeide een hevige
wervelwind, vergezeld van regenvlagen, die vreeseljjke
verwoestingen aanrigtte. In de straten vielen de dak
pannen bjj menigte neer, vensterruiten werden stuk
geslagen, en de sterkste boomen ontworteld en omver
geworpen. Twee vrouwen werden door omvallende
eiken gedood. Ook op het water veroorzaakte de orkaan,
of liever de cycloon groote rampen. Bij Dyön zonken
eenige schuiten, waarbij twaalf mensehen verdronken.
Bjj Kakniis trof dit lot twee dames die in een roei
bootje zaten, en bij Peckholmen twee kinderen op ge-
ljjke wijze. Bjj Radmansö werd eene visschersschuit door
den wind omgeworpen en de drie visschers, welke zich
er in bevonden, vonden hun dood in de golven. In
het Karl bergs kanaal kenterde een zeilkotterde drie
opvarenden werden echter door eenige adelborsten
gered. Bjj Vikdalen sloeg een zeilschip om, en de 12
personen, die aan boord waren, verdwenen spoorloos
in de golven. Op het laatste oogenblik werden nog
op eenige stoombooten vele menschen gered. Het is
te vreezen, dat nog meer ongelukken bekend zullen
worden.
Sialic.
Een priester te Palermo verwekte dezer dagen
in eene der kerken eene onbeschrjjfelijke paniek, door
dat hjj een jongeling, met zwart gemaakt gelaat, groote
horens en langen staart eensklaps naast zich op den
preekstoel deed verschijnen en als den duivel aan zjjne
gemeente voorstelde. Verscheidene vrouwen en kinderen
zijn ernstig ziek geworden tengevolge van den schrik.
Men is algemeen zéér verontwaardigd over deze han-
Konstantinopel, 2 Julij. Drummond Wolff
heeft heden aan de Porte Engelands antwoord mede
gedeeld. Het weigert in een nieuw uitstel der ratificatie
van de conventie te bewilligen. Tengevolge van dit ant
woord heeft erop nieuw een ministerraad plaatsgehad-
Jlc&crlttnSr.
Amsterdam, 2 Juljj.
De afkeurende stem, die zich hier en daar laat
hooren tegen den veldwachter Heinhuis te Oostzaan,
die Hottentot dood schoot, niettegenstaande twee ge
wapende veldwachters tegenover één oud man stonden,
heeft den Officier van Justitie te Haarlem, Mr. Rethaan
Macaré, aanleiding gegeven te verklaren, hoe de zaak
•zich naar de voorstelling der veldwachters heeft
toegedragen. Wjj laten het zakeljjke gedeelte hier
Hottentot trachtte, toen hij zich betrapt zag, eerst
te vlugten, hjj kon met zijne betrekkelijk zware boot
echter niet zóó snel vooruitkomen, als de veldwachters
met hun ligt, eer op dan in het water liggend bootje.
De mazen der fuiken werden toen gemeten en terwijl
de veldwachters hiermede bezig waren, deed Hottentot
onverhoeds eene poging om het bootje der veldwachters
te doen kantelen ware hem dit gelukt, de veldwachters
zouden vermoedelijk het leven er bjj ingeschoten hebben.
Wie met den moerassigen bodem van Oostzaan bekend
is, weet, hoe de betrekkeljjk breede binnenwateren al
daar gevuld zijn met drjjvende modder, waaruit zelfs
de meest geoefende zwemmer zich naauweljjks redden kan.
Op levensbehoud bedacht, sprongen daarom de beide
veldwachters over in het bootje van Hottentot, dat
daardoor in sterk schommelende beweging kwam.
Smits viel bjj hef?overspringen en werd dadelijk door
den zeer gespierden Hottentot bij de keel gegrepen
en neer geduwd, waarbjj hjj beklemd geraakte tusschen
eene bank en het zware ligchaam van Hottentot, die
inmiddels voorover gebogen en met zjjne nog vrjje hand
Heinhuis, die nog geen vasten voet in de schuit had,
achterover geworpen had.
„Onder het uiten der woorden „nu zal ik jelui ver
zuipen ge komt niet van deze plaatstrachtte
Hottentot daarop Heinhuis over boord te werpenTer-
wjjl hij hiermede bezig was, riep Smits, die het te
benaauwd kreeg, luide om hulp, terwijl Heinhuis Hot
tentot smeekte om af te laten, was het niet om zjjnent-
wil, dan toch ter wille van Heinhuis' vrouw en hare
vjjf kinderen, ,,'i Kan me niet verdommen antwoord
de Hottentot. Ónder die benarde omstandigheden riep
Smits, die zich niet verroeren kon, Heinhuis toe, of
bjj geen revolver had. 't Gelakte Heinhuis, die zich
met een baad aan de boot vastgeklemd hield, met de
andere zjjn revolver te grjjpen, waaruit hij daarop,
zonder te kunnen mikken, in den blinde twee schoten
loste. Een daarvan trof Hottentot, die aanvankeljjk
bleef voortworstelen, maar wien Bpoedig de krachten
ontzonken.
De veldwachters bragten hem toen aan wal en
riepen dadeljjk hulp in. Eer deze kwam, was Hottentot
overleden."
Bergen op Zoom, 2 Juljj. Er vallen nog
vreemde dingen voor in onze verlichte negentiende eeuw.
Een meisje alhier, dat niet dien zedelijken levensweg
bewandelde, welke wij van het schoone geslacht mogen
eischen, werd door hare ouders het huis ontzegd. Dat
dit geen middel was om de gevallene op te heffen,
bleek weldra; zjj koos zich het bosch tot woonplaats
en zonk steeds dieper, tot dat eenige marechausséeB
haar naar het gasthuis bragten. De ouders van het
meisje schjjnen den grond gelegd te hebben van dit
schandelijk gedrag van hunne dochter, door haar mede
te nemen in danshuizen van verdachten naam.
MiaMelburg, 2 Juljj. Ter eere van den ver
jaardag van H. K. H. Prinses Maria, zal Dingsdag
parade worden gehouden in groot tenue op het Molen
water. Om 12 uur zal zij een aanvang nemen.
Toen de poelier P. C. uit Kieldrecht Dingsdag aan
de overzjjde der Schelde per hoogaarts overgezet werd aan
den Westhavendam te Hansweert en plaats genomen
had op zjjn, met drie honden bespannen kar, waarop
nog een aantal kippen zaten, liepen de dieren, waar-
sch jjnljjk denkende dat de spoorboot Walsoorden—Ylake
nog aan de ponton lag en zjj daarmede terug moesten,
gemelde sterk afhellende ponton (het was bjjtjjds laag
tij) af en te water, met het gevolg dat zij alle drie
den dood in het kanaal vonden. De persoon, die het
voertuig bestuurde, had nog de tegenwoordigheid van
geest, zich aan de leuning van de ponton vast te klam
pen en liet de kar alzoo onder zich uitgl jjden, waardoor
hij aan een anders wissen dood ontsnapte.
Vlissinjyeu, 2 Julij. De plaatsvervanger der
ligting 1886, F. Bode, in garnizoen te Bergen op Zoom,
is, wegens herhaalde overtredingen tegen de krijgstucht,
voor onbepaalden tjjd bjj de klasse van discipline
alhier geplaatst.
Aan den sergeant Kinders van het 8de bat. 3de
reg. Inf. werd op plechtige wiize de zilveren medaille
voor 24-jarjgen trouwen en eerljjken dienst, uitgereikt.
Alhier is gedurende de week vanÏ5 Junjj tot 2
Julij, op eene bevolking van 12,220 zielen, niemand
overleden, terwjjl in de geheele maand Junjj slechts
12 aangiften van overlijden zjjn ingeschreven.
Verplaatst met 7 Juljj a.s. de rijks-veldwachters
3e kl. H. Jonkers van Domburg naar Vlissingen en
C. Maliepaard van Vlissingen naar Domburg.
Yerseke, 30 Junjj. Mej. De Broekert alhier is
benoemd tot gemeente-vroedvrouw te Dordrecht.
De inspecteur der Noord-Amerikaansche Stoom-
vaartmaatachappjj zal aanstaanden Woensdag avond bij
J. Harthoorn te 7 uren de vroeger aangekondigde
lezing houden over Amerika.
Wolfuartsdjjk, 2 Juljj. In de heden namiddag
gehouden zitting van den raad is met meerderheid
van stemmen benoemd tot secretaris der gemeente de
heer W. F. K. Lenshoek.
Deze kwam niet voor op de aanbeveling door den
commissaris des konings opgemaakt.
Tot kantoorhouder van de telefoon werd benoemd
de heer P. van de Voorde.
Dreischor. Het telephoonkantoor is op 1 Juljj
geopend en hiermede danken wjj aan het initiatief van
den Burgemeester P. Goemans weder eene nuttige in
stelling te meer. Zoodra het onderrigt zal zjjn afge
loopen, treedt onze oude getrouwe brievengaarder J.
Bleiker als hoofd van het kantoor op en als adsistent
Mej. Jac. Bleiker.
Zie rilt xee, 2 July. Bjj de verkiezing voor een
Hoofd-Ingeland van het Waterschap Schouwen waren
uitgebragt 122 st.hiervan verkregen de HH.M.Hoo-
genboom J.J.z. te Noordwelle 74, M. A. Vis te Haam
stede 24, D. Q Mulock Houwer te Zierikzee 13 enF.v.
d. Bout Az. te Noordgouwe 6 st.terwijl op 5 ver
schillende personen 1 stem was uitgebragt; zoodat
eerstgenoemde 19 verkozen.
De 44e Algemeene Vergadering der onderwijzers-
vereeniging in het Arrondissement Zierikzee had dit
jaar op verzoek van den heer Burgemeester van Haam
stede in deze gemeente plaats.
De Vergadering in het schoollokaal gehouden, was
vrjj goed bezocht, niet alleen door de gewone, maar ook
door verscheidene honoraire leden. Nog woonden de
heeren Cau, arr. schoolopziener, Schneiders v. Greiffens-
werth, oud-schoolopziener en Van Gorkom, districts
schoolopziener deze Vergadering bjj. De voorzitter,
de heer Cau, opende haar met eene hartelijke, bemoe
digende toespraak. Na de uitvoering van een paar
zangstukjes, door eenige onderwijzers onder leiding van
den heer Letzer, werd tot de werkzaamheden overgegaan.
Het eerst was aan <le 'orde de regeling van een
Wedatrjjd van Onderwijzers, ook met hoofdacte,, in het
lezen van een ter vergadering opgegeven stuk. Slechts
vjjf deelnemers meldden zich aan. Ter beoordeeling
werd eene jury van 4 leden benoemd. Het tweede
punt van 't programma: Het lezen van de Verslagen
der Gezelschappen volgde. Punt 3. De keuze van
de plaats waar de volgende Algem. Verg. zou gehou-
'den worden, gaf nog al stof tot bespreking. De keuze
zou eenvoudig geweest zijn, ware bet niet dat het plan
was geopperd het volgend jaar de Tholenache en Noord -
Bevelandsche onderwijzers op hunne Algem. Verg. te
Stavenisse te bezoeken.
Daar voor de afdoening dezer zaak nog een jaar
beschikbaar is, wordt de verdere bespreking uitgesteld
en de regeling aan het Bestuur overgelaten. Punt 4.
Verslag van de Boeker jj en de Hulpspaarbank wordt in
memorie genomen.
Hierna stelt de Voorzitter voor pauze te houden tot
1 ure. Na de pauze had bovengenoemde wedstrjjd plaats,
met het gevolg dat de heer Lemson van Zierikzee de
prijs, de heer Polderman Jr. vanHaamstede de premie
ontving. Een tweede premie, doordenVoorzitter uitge
loofd, viel den heer Leeuwe van Renesse ten deel. Op
verzoek van den Voorzitter wordt nog een nummertje ge
zongen. Aan de orde waren nog de punten ter bespreking:
Het Teekenonderwjjs in de Volksschool, door den heer
Nardten van Zierikzee en de Geschiedenis als studievak
voor Onderwijzers, door den heer Van WeelevanDui-
vendjjke. Beide punten gaven als inleidingen ruime
Btof tot debat, maar algemeene lof was de vrucht voor
de door de inleiders bestede zorg en moeite.
Ondertusschen achtte de heer Bastmejjer het noodig,
om het vergevorderd uur, de overige punten van het
programma onbesproken te laten en stelde den Voor
zitter voor de Vergadering te sluiten. Het was dan
ook bij groote inspanning onder drukkende hitte
in de Vergaderzaal minder aangenaam geworden, zoodat
ieder snakte naar de frisscbe buitenlucht, die te genieten
viel in de heerljjke dreven van het bosch van Haam
stede. De hamerslag, die de sluiting der Vergadering
meldde was dan ook allen welkom. De Voorzitter
hoopte de leden ten 5 ure aan het diner in de herberg
weer te zien en dat deze bjjeenkomst voor het vermaak
bestemd, ook niet zonder nut mogt zijn, evenals op
'de Vergadering, die het nuttige ten doel had, ook het
aangename niet had ontbroken. Op eene enkele uitzon
dering na, namen allen, na eene korte wandeling, aan
het diner deel. In den loop van den avond op onze
wandeling in de duinen werden we nog vergast op de
muziek van het Fanfarencorps van Haamstede, welke
beleefdheid wjj aan den directeur, den heer Polderman
Jr. te danken hadden Het overige van den .avond
werd onder toast, scherts, voordragt, zang en muziek
op vroljjke wjjze doorgebragt.
Ziorilczoe, 4 Juljj. Met genoegen vernemen wjj
dat het Harmoniegezelschap „Kunst en Eer" onder
directie van den Heer D. H. Ezerman alhier, bjj den
te Nijmegen gehouden Wedstrjjd voor Instrumentaal
Muzjjk heeft behaald in de 2de afd. sectie A (verpligte
stukken) een Eere-Diploma en in de 4de afd. sectie A
(Lecture a Vue) een bronzen medaille, zijnde de 3de prjjs.
Zaturdagavond werd alhier aanbesteedhet ver-
hoogen en verzwaren van een gedeelte Zeedjjk, het
maken van steengloojjing en andere werken aan den
Gouweveer- en Zelkepolder. Aannemer is geworden de
heer J. van Eek te Hardinxveld voor ƒ8475.
Voor de hoofdonderwjjzers-examcns hebben zich
in het geheele land 1269 candidaten aangemeld.
Zaturdag 11. werd door het bestuur van den Cal.
Polder Nieuw Bommenede aanbesteedhet herstel, de
vernieuwing en het gewoon onderhoud aan dien polder.
Aannemer is geworden de heer J. van Strien te Zie
rikzee voor j 2700.
„Prov. blad" no. 64 bevat een besluit van Ged.
Staten van Zeeland houdende vernietiging vaneen be
sluit der vergadering van ingelanden van den polder
Westeren Ban van Schouwen, waarbjj A. Dartig ia
benoemd tot gezworen van dien polder.
Naar uit Groningen gemeld wordt, heeft daar
een der grootste manutacturiers zijne betalingen ge
staakt. Het passief bedraagt 150,000, het actief pl. m.
f 50,000.
In de thans verschenen 5e en 6e aflevering van het
tijdschrift voor strafregt komt een hoogst belangrjjk
artikel voor van mr. J. Domela Nieuwenhuia onder
den titel„Een dreigend gevaar voor het welslagen
dèr cellulaire gevangenisstraf in Nederland". Dat drei
gend gevaar, ziet de schr., Ie in de uniformiteit in
de behandeling van alle gevangenen zonder dat, hetzjj
op het motief van het misdrijf, hetzij op de geaardheid
van den dader naar eisch kan worden gelet, en 2e in
het gemis aan bevoegdheid voor het college van regen
ten en den directeur der gevangenis, om met het oog
op de individualiteit van den gestrafte, het denkbeeld
van eene zekere progressie bij de uitvoering der celstraf
in practjjk te brengen. Eene scheiding tusschen politieke
en riet-politieke miBdrjjven wil de schrjjver niet, maar
hjj eischt als hoofdvoorwaarde voor goede werking van
het celstelsel individualiseering der straf. Dit beginsel
miskennende, onderscheiden wjj ons ongunstig van
andere volken en brengen wjj ons nieuwe strafstelsel
in gevaar.
Van 1 April tot 1 July zjjn van Amsterdam 3783
landverhuizers naar New-York vertrokken.
Aan het Ministerie van Waterstaat, Handel en
Njjverheid is aanbesteed: Het wegruimen van twee
wrakken onder de gemeente Ooltgensplaat, in twee
perceelen. Voor het lste perceel was het laagst inge
schreven door den heer A. v. d. Tak te Goedereede,
voor f 340, terwjjl de hoogste inschrijving bedroeg
4343. Voor het tweede perceel was minste inschryver
de heer J. van Gelder te Goedereede, voor 1349.
Te Leeuwarden heerscht, ten gevolge van de
langdurige droogte, groot gebrek aan drinkwater. In
vaten, op wagens geladen, wordt het uit de slooten
buiten de stad geschepte „drinkwater", van 3 tot 5
cent de emmer, langs de straten der stad verkocht.
Het Hellegat!
Een paar maanden geleden was werkelijk eenige
verbetering waar te nemen, zoowel door verdieping als
door verbetering der rigting van het vaarwater.
Voor het tegenwoordige gaat het weer erg achter
uit. Verleden week werd er in het vaarwater ruim
21 d.M. (7 voet) gepeild, zonder dat het nog bepaald
laag water was. Het gevolg is dan ook geweest, dat
weder eenige schepen in de laatste 10 dagen aan den
grond hebben gezeten. Ofschoon hier nu wel geen
schipbreuken uit zijn voortgevloeid, behoeft het toch
geen betoog, dat zulk een toestand voor een zoo druk
bezocht vaarwater onhoudbaar is. Zeer weinig behoeft
er meer te gebeuren, om dat rivierwater gedurende
het lage getij onbruikbaar te maken.
KERKNIEUWS.
Het Synodaal Convent heeft besloten, dat de doceeren
den zich zullen aansluiten bjj het reeds bestaande ge
nootschap: de Christelijk Gereformeerde Kerk, en
eenheid te zoeken met de dusgenaamde „vrije kerken".
Deputaten zjjn benoemd om de vereeniging met eerst
genoemde tot stand te brengen.
Onwillekeurig rjjst de gedachteals men daarmede
eens begonnen ware.
In»-<wrtn«loji Stukken,
Zou het nu niet de tijd zijn om eens
ernstig de handen in een te slaan ter tot stand
brenging der Zierikzeesche Waterleiding
EENIGE INGEZETENEN.
Bruinisse, 22 Juni 1887.
Frei von Tadel zu sein, ist der niedrigste Grad und der
[Höchste
Denn nur die Olmmacht /ührt oder die Grósse dazu.
(Schiller.)
Mijnheer de Redacteur
Naar aanleiding van de studiën en schilderijen die
onze gewestgenoot, de heer Delsaux, onlangs in de
„cercle artistique et litteraire" te Brussel heeft ten
toongesteld, verzoek ik U beleefd my een plaatsje in
Uwe courant te willen inruimen om zijnen velen ken
nissen op ons eiland het oordeel der Belgische pers
over zijne doeken mede te deelen.
Wie den heer Delsaux van nabjj kent, zal weten
met welk een vuur hij de kunst lief heeftmet welk
een jjver hjj zich toelegt op de studie der natuur in
al hare gedaante- en kleurschakeeringen en hoe het
kleine, eenzame Viane hem meer aantrekt dan het
groote, woelige Brussel.
Wie trouwens een profeet wil zjjn, moet op zjjn
kemelsharen kleed bunnen wijzen dat hjj in de woestijn
versleet.
En dat en wat de heer D. op zijne doeken profeteert,
dat zeggen ons, in tegenspraak met het spreekwoord
van het niet eeren van een' profeet in zjjn eigen land,
de critieken in de Belgische dagbladen met name
1' Etoile Beige, La Nation, La Chronique, La Réforme
en het weekblad Flandria.
Al die bladen zjjn het eens dat de heer D. sedert
het vorige jaar, dank zjj zijne volhardende stadie, groote
vorderingen gemaakt heeft. Zonder zjjne gebreken door
de vingers te zien wordt hij eenstemmig onder de beste
landschapschilders gerangschikt en als bewjjs laat ik
eene enkele ontboezeming volgen
„Hjj bestudeert thans met de grootste zorg de schei
kundige werking van het licht op de voorwerpen en
„zjjne doeken (flambées de couleurs) zjjn reeds bjjna
„alle werken van een' volmaakt schilder". (La Réforme.)
Dat scheikundig proces is niet gemakkeljjk in for
mule te brengenhet vereischt moeite en tjjd tot
onderzoek en even als de adept zoekt de ware schilder
door menging het ideale te bereiken.
„Es gibt nur eine Kunstsie ist das Streben
„Das Göttliche in Forraen darzustellen
„Das Streben nur, denn das Gelingen ist
„Des Menschen Werk auf Erden nun und nimmer".
De tydon dat het schoone slechts omdat het schoon
was werd gemaald en dat het minder schoone, het
leeljjke, de pjjn, de wanhoop in zachtere tonen werd
teruggegeven zjjn voorbijalleen het ware is thans
schoon en waar het dan nog niet genoeg is wordt soms
jjverig gezocht naar het walgljjke zoowel in de letter
kunde als in de beeldende kunst. De kunst onderge
schikt aan de materie
Ook de heer D. is een kind van zjjn tjjd. „Zjjne
„tafereelen zjjn alle breed geborsteld en veelal keurig
„van toon, sommige zjjn niet vrij te pleiten van nala
tigheid in de uitvoering, maar alle dragen het ken
merk van ernstige studie en eigenaardige opvatting.
„De teekening is juist door den band, de kleur Vlaamsch,
„dus krachtigkortom de heer Delsaux is een kunstenaar
„die weldra zjjne plaats tusschen onze beBte landschap
schilders zal innemen hjj heeft zich reeds een weg
„gebaand en dat hjj zich naam en faam zal maken is
„onbetwistbaar." (Flandria.)
De Fédération artistique van 11 dezer bevat ook een
zeer waardeerend artikel over den heer D. van de hand
des heeren Georges Verdavainne.
Onder hartelijke dankbetuiging voor de welwillende
Opname. Uw Dienstw.
F. ALLEN.
26 Juni 1887.
„Wie zielen vangt is wijs."
(Spreuken XI 80b)
War cry" orgaan van „the Salvation army."
II.
't Onderwerp, hetwelk ge wenscht, dat wij in onzen
tweeden brief zouden behandelen, ligt als gesneden
brood klaar, 't Is niet nieuw. Gewis zal menigeen uwer
lezers, voorgelicht door de „Koningin der Aarde," zich
reeds een denkbeeld kunnen vormen, of hebben gevormd
omtrent het zoogenaamd Reddiugsleger (Salvation
army), waarvan eene afdeeling ook in Nederland hare
tent heeft opgeslagen.
Het troepje, dat tot ons uit het Kerkelijk Engeland
is gekomen, behoort tot een leger, hetwelk ofschoon
het devies „Bloed en vuur" in zjj u vaandel dragende
noch bloed vergiet, noch vuur als middel van verdel
ging bezigt.
„Het bloed doelt op het dierbare „bloed der verzoe
king" het eenig middel tot behouden het vuur ziet
„op den Heiligen Geest, die alle ware dienstknechten
„Gods heiligt en sterkt en troost.
„Het Reddingsleger is geene godsdienstige corporatie,
„evenmin eene secte.
„Zjjne aanvallen zjjn niet gericht tegen eenige regee-
„ring, kerk, genootschap, eigendom of persoon. Ook zjjn
„zjj, die er leden van uitmaken, door geene enkele
„belofte genoodzaakt in het leger te bljjven, of deazelfs
„voorschriften te gehoorzamen, zoodra zij het voor goed
„houden, dit niet langer te doen.
„Het is eene vrjje vereeniging van bekeerde mannen
„en vrouwen, meestal tot de arbeidende klassen beboo-
„rende, die, aangegrepen door eene heilige liefde voor
„hunne medemenschen, zich stellen tegen de algemeene
„verachting van God en zjjn Woord, tegenover de dron
kenschap, ontucht en zooveel andere zonden, die de
„menschen in 't verderf storten daavtoe hebben zjj be
sloten, zich geheel te wy'den aan de bestrijding dezer
„zonden, op dezelfde wjjze als mannen zich geven ter
„verdediging van hun vaderland tegen den vreemden
„vijand." (Catechism. Salvation army)
Laat ons zien hoe die mannen en vrouwen, ter be
reiking van het beoogde doel hetwelk op zich zelf
beschouwd, zeker niet te mispryzen is te werk gaan,
en welk onthaal hun daarhjj ten deel valt. Het verslag
van een hunner „veldtochten", die wjj bijwoonden,
vinde daarom hier eene plaats.
Het was op een avond, nu reeds eenigen tijd geleden,
dat zich voor het gebouw Emanuel in de Gerard Dou-
straat eene talrjjke menigte bevond, evenals wjj, in
afwachting van de dingen die komen zouden. Geredden
en zondaren stonden daar als kaf en koren dooréénge-
mengd, babbelende en schertsende. Praatjes van dames
in eieren en zuur en ander dergeljjk.op den voorgrond
tredend volk waren van den meest uiteenloopenden aard,
en dwongen nu en dan een glimlach of een medelydend
schouderophalen afnog een poos, en een der veld
tochten van 't Leger des Heils zou beginnen.
Daar wordt de deur van het gebouw geopend.
Oogenblikkelyk daarop drong men ons vooruit tot
dat wjj binnen waren.
Het lokaal, beurtelings voor komediespelen, veilingen
en godsdienstoefeningen bestemd geweest, is thans be
hangen met .een .groot aantal bijbelspreuken op rooden
grond.
Achter in de zaal op de plek, waar weleer Alallino
en Lazarro de Veehoeder hun misdadig leven leidden,
en Robert en Berlrand hunne snakerijen uitvoerden,
stonden nu eenige rjjen stoelen, waarop reeds enkele
habitués (meestal jonge meisjes) en geredden van de
vorige dagen, hadden plaats genomen.
Wjj moeten erkennen, dat de menigte, die naar
binnen drong, zich niet erg fatsoenlyk gedroeg. In eene
vrome stemming was het grootste gedeelte niet. Som
migen zelfs zongen het bekende:
„Lang zal hjj leven, in gloria 1"
Vol belangstelling wachtten wij de komst van de
soldaten af. Daar kwam er een; nog een en nog een,
feheel in donkerblauwe jassen, met zilveren letters
(alvation) en A (army) op de kragen, een rood ma-
trozenbuis bjj wijze van vest, en donkere pantalon aan,
met een rood biesje afgezet.
Vier man en een Korporaal? Dat viel ons tegen.
Generaal Booth zooals ge weet, de grondlegger en
hoofdaanvoerder van het Leger heeft zeker gedacht.
Holland is geene militaire mogendheidik zal 't wel
kunnen veroveren met eene halve sectie.
De Btafkapitein Tjjler kon, onder al het rumoer dat
er, sinds de verschijning der armêe, niet minder op
geworden was, moeiljjk aan het woord komen
„We will sing" (we zullen zingen), maar dat ging
zoo spoedig niet. Iemand uit het publiek riep„wacht
nog eventjes, wjj zjjn nog niet klaar" en het duurde
eenigen tjjd aleer de aanwezigen uit eene verzameling
Heils-liederen, die voor twee cent het stuk werden
verkocht „precies als bjj de Socialisten" merkte
iemand op een lied konden aanheffen. De krijgsman,
die daarbjj allerlei gezichten trok, begeleidde het vrjj
wereldsche wijsje op eene viool.
Het opwekkende van deze melodie noopte een aantal
jongelieden om haar met gestamp te accompagneeren.
De „captain", wienB uiterljjk voorkomen de type ia
van den Engelschen man uit het volk, verzoent of
men daarmee wilde ophouden, en deed daarna een
aanval op de belanghebbende toehoorders. Hn knielde
met de zjjnen en bad. In gebroken Hollanasch, riep
hij„den 'eiland voor 't volk van 'olland aan„Red
se, red seging hjj voort, en vertrok daarbjj zjjn
gezicht zoodanig, dat eene stem uit de menigte zeide
„Water voor dien kerelwellicht denkende, dat hjj
een toeval zou krijgen.
Na het gebed, dat telkens, door eea allerzonderlingst
benauwd en kermend amen van de bekeerlingen en de
geregelde troepen der ar mêe, werd afgebroken, werd
wederom een gezang aangeheven.
Allervreemdst klonk uit deu inond van den kapitein
het volgende, met een sterkEngelsch accent voorgelezen:
Ho, vlèklous Lemhik kom tot joe,
Niet lènger blaiv' hik fèn joe weg.
Verbreek gai maine bènden .noe
Neem hel main sonden weg.
De meiolie was koddig, veel geljjkende op die van
onB oud-Hollandsch liedje
Daar was reis een boerinnetje al in het jeugdig groen,
Een aardig engelinnetje, al in het Meiseizoeo.
Waarschynljjk gelukte het ensemble boven ver
wachting.
Kapitein Tyler dirigeerde vol vuur, en zei eindelijk
„Now heb joe dit soo good gesongen, dat we shell
try de chorus, now very zacht please
Bravobis nog eens riep men uit het publiek
Mooi was dit echter niet, maar daarentegen zeer
onstichtelijk.
Er worden zeer veel liederen gezongen door de sol
daten van het Leger, en wel op dezelfde melodiën, die
zjj vroeger in de wereld zongen of op concerten hoorden
zingen dit trekt naar hunne meening velen aan,
die een natuurljjke afkeer hebben van al wat ker
kelijk is.
Onwillekeurig doet een en ander aan een café-chantant
van den 3den rang denken, wanneer de comic-ainger,
na zjjn couplet te hebben gezongen, zich tot de toe
hoorders wendt met een„now alltogether boys", en
het refrein door alle aanwezigen wordt meegezongen.
Luitenant Govaars een pur-sang Amsterdammer
met een zuiver plat-Amsterdamsch accent, begeleidde
altjjd het gezang met zjjne viool en zette steeds op
onnavolgbaar lijmerigen toon de dierbare woorden van
zjjn' kapitein over.
Toen hij het "woord nam om nogmaals te verzekeren,
dat het Leger des Heils naar Holland gekomen was,
om de aanwezigen van den dood der zonde te verloB-
sen, hief men uit het publiek aan„we gaan niet
doodDaarna barstte men in een luid gelach uit.
„Elpt ons singen, elpt ons singen" gilt Tyler, en
eenigen, die op de voorste banken zitten, geven aan de
uitnoodiging gehoor.
Nauwelijks echter is een couplet uit, of men hoort
in de zaal
„Oranje boven, Oranje boven,
„Leve Wullem Drie!"
,,'tls good," zegt Tyler, „den Koning te heeren,
„maar dezen ha vond zjjn wjjier gekomen, om den Koning
,der Koningen te heeren, beert dezen hom Gotswil!
„Neen, eerst Wullem Drie!" klinkt eene stem.
ïntusschen had de luitenant-adjudant gezegd„En
„nou gelievde trienden selle we de busse loate rond
„goan foór de kelekte't ie niet foor ons datteme
„vroage, maar foor 't lèèiger des Hails, foör de verlös-
„sing van sondoare. O Got seigen main woorde, o Got
„eeigen dat werrek. Aome!"
De kollektanten jongens met de letters S(aved)
S (inner) (geredde zondaar) op de kragen hunner jac
quetten gingen rond, en hier en daar hebben ze,
gelooven wjj, nog wel wat opgehaald. Iemand in onze
nabijheid hoorden wjj echter vragen
,Zou u me ook een knoop kunnen wisselen?"
Zoo'n spotter
De luitenant leeBt daarna iets voor, als we goed-
gehoord hebben, uit het 19e Hoofdstuk van het Evan
gelie van Lukas. Natuurlijk was dit ook eene voorlezing
met hindernissen. Met aandacht luisterde men naar
het verhaal zijner bekeering, toen hij op den breedea
weg had gewandeld, en maar 21 jaren oud, de zonde
had gekend. „Dat is veel te vroeg" klinkt het weer
uit het publiek. Thans was de man gelukkig, en had
hij het eeuwig heil verkregen„en vrjj eten bij den
baas" roept wéér iemand.
Ik was diep afgedwaald, thans ben ik gered en ge
lukkig, en toch had ik de zonde geproefd.
