ZIËRIKZEËSGHE NIEUWSBODE.
Oingsdag 1 Februarij 1887.
2t* li«.
No. 55415.
45sle Jaarg.
Verschijnt DING-.SDAG, DONDERDAG en ZATlTRDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN, van 13 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cis., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd woeden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Nieuwstijdingen.
Swgelttitt.
Een zonderling procea ia in Londen aanhangig.
Zeker rijksambtenaar, Bret gekeeten, had in een res
tauratie spinazie gegeten en daarbij tevena een naai-
naald met draad naar binnen gekregen, 't Gevolg waa
dat hij tot driemaal eene operatie moest ondergaan en
langen tijd ziek lag. De herstelde eisoht nu echter
van den restaurateur eene schadevergoeding van 12000
gulden. Deze week zou de rechtbank uitspraak doen.
M-Mslant.
Een der behendigste en beruchtste Russische
opligsters is de onlangs te St. Petersburg betrapte
Stonja Blüwstein, meer bekend onder den naam van
Goudhand". Naar zij zelf verklaart is zij 27 maal
gehuwd geweest en wel met mannen van allerlei natie
en stand. Zij trouwde steeds op valsche papieren, nu
eens in de synagoge, dan weder in Orthodoxe, Lu-
thersche of Roomsche kerkenzij koos haar mannen
steeds uit haar medepligtigeu om ze in haar magt te
houden, leefde er een poosje mede en verdween dan
spoorloos. Zjj oefende haar kunst niet alleen in Rusland
uit, maar ook in DuitschlandOostenrijkHongarije,
Gallicie en Zwitserland, waarheen zy zich meest des
zomers begaf. Zij kende verscheidene talensprak
vloeijend Russisch, Duitsch en Fransch eu verstond ook
Poolsch en Italiaansch. Stonja Blüwstein had bijzonder
kleine handen, hetgeen haar in haar bedrijf zeer te
•stade kwam. Zij had in den loop der jaren een aan
zienlijk vermogen by elkander gestolen, dat zij aan
verscheiden harer medepligtigen had toevertrouwd.Toen
zij naar Siberië verbannen werd, behielden deze dit
natuurlijk en Blüwstein is thans geheel onbemiddeld.
Het berouwt haar zeer dat zij eerst uit Siberië en
daarna uit Smolensko gevlugt is, daar haar nu eene
zware geeselstraf te wachten staat.
Na eene tweejarige preventieve gevangenieschap.
staat te Genua thans eene bende opligters teregt, die
er geruimen tijd haar werk van maakte zich op aller
lei wijzen het goed van anderen toe te eigenen, en wel
voornamelijk geldswaardige papieren, kostbaarheden
en gereed geld, en die in verschillende steden van
Prank rijk en Italië hare vertakkingen bezat.
Een der hoofdpersonen dezer boe ven bende is zekere
Mantinenti, een gewezen kapper te Genua. Deze man,
die met het moeijelijkste deel der werkzaamheden, het
te gelde maken der papieren enz., was belast, bezat
vóór zijne gevangenneming den grootsten kapperswinkel
te Genua en was eenmaal het factotum der Genueesche
„beau mönde". Het proces, dat in Italië groote be
langstelling wekt, zal geruimen tijd duren door het
groote aantal getuigen dat moet worden verhoord.
JFtftwfettjfe.
Uit Bordeaux wordt het volgende vreeseljjke
•voorval gemeld. Een bouthakker vond in het bosch
«en menschelijk hoofd, waaraan men de duideljjke
sporen van dieren tanden vond. Eu werd dadelijk een
onderzoek ingesteld en de dokter, welke spoedig tegen
woordig was, verklaarde, dat dit het hoofd eener
■vrouw was. Men kwam toen op de gedachte dat het
•misschien het hoofd was, van eene sedert eenigen tijd
verdwenen oude vrouw, welke alleen woonde. Men
begaf zich dadelijk naar hare hut en daar deed zich
«en vreeseljjk schouwspel voor. Overal op het bed en
op den grond lagen stukken half vergaan vleesch en
beenderen. Het bleek nu dat een bende honden in de
but der arme, door ouderdom en honger krachtelooze
■oude vrouw, waren gedrongen en haar letterlijk in
stukken gescheurd hadden. Een der dieren had het
hoofd in het bosch gesleept en zonder dit toeval, zou
men waarschijnlijk niet tot deze vreeselijke ontdekking
gekomen zijn. De ongelukkige was negentig jaar oud
„Le Progrès de la Somme" verhaalt, dat zekere
vrouw Bette te Eslanuillers was uitgegaan om een
takkebos te halen, uadat zij haar twee kinderen van
7 en 8 jaren in haar bed en een meisje van 2 jaren
in een wieg gelegd had.
Toen zij thuis kwam zag de arme moeder het ledikant
in brand staan. Toen de rook weggetrokken was, vond
zij de drie kinderen gestikt.
De vrouw had tot gewoonte, heete steenen aan het
voeteinde van het bed te leggen en dien dag had zij
niet bemerkt dat deze bijna gloeijend waren. Het
beddegoed was daardoor in brand geraakt en de
kinderen waren door den rook gestikt.
Reeds sedert verscheidene dagen begaven zich,
tot bet bekomen van werk eenige honderden arbeiders
iederen ochtend naar de werkplaatsen van de heeren
Manoury en Aubry, ondernemers van de aarden werken
op het Champ de Mars, ten behoeve der wereld-tentoon
stelling van 1889. Telkens ontvingen zij ten antwoord,
dat zij den volgenden dag maar moesten terugkomen.
Vrijdag nu meenden zjj te bespeuren, dat de onder
nemers bij voorkeur Belgische arbeiders te werk stelden,
«n zij kwamen nu ten getale van omstreeks 2000.
Daar hun weer hetzelfde gezegd werd, riepen zij
„Stuurt de Belgen weg.'' Vervolgens hebben zij zich
naar het Raadhuis begeven, waar zij den heer Alphand,
■directeur van de werken voor de wereldtentoonstelling,
verlangden te spreken. Deze heeft dadelijk eene depu
tatie der aardwerkers bij zich ontvangen en, na hunne
grieven gehoord te hebben, hun beloofd te zullen zorgen
dat er voor de werkzaamheden der tentoonstelling
.alleen Franschen zullen gebruikt worden.
©uitsstHilttwb.
Eene hooge doktersrekening. In Hamburg deed
de regtbank dezer dagen uitspraak in de volgende
zaak. Een aan de zenuwen lijdend koopman was door
zijn dokter niet minder dan 445 maal gegalvaniseerd,
zonder het gewenschte gevolg. De dokter rekende hem
•5 mark 3) voor iederen keer, dus de kleinigheid
van j 1335. De regtbank beweerde dat de dokter na
-50 zittingen had moeten vragen of het geholpen had,
de advocaat echter zei, dat het in het belang van den
zieke zelf was de galvaniseering te doen ophouden.
Dit gevoelen vond algemeene instemming en de patient
was genoodzaakt de rekening te voldoen.
3Belgte.
By de trekkingen der Brusselsche loten 1879
•vielen twee prijzen, elk van 100,000 frs. op loten in
het bezit van eene dame en baar zoon te Lokeren. De
dienstmaagd trok 10,000 frs. Zjj verliet onmiddellijk
haar dienst, zoodat mevrouw en haar zoon in een
hotel moesten gaan eten.
tE-eWrlanb.
Amsterdam, 29 Jan. Heden morgen trokken
«en 3Ö0 werkeloozen langs Heeren- en Keizersgrachten.
Te 12 uur vergaderde men weder in het Volkspark,
waar de noodige redevoeringen werden gehouden. Her
haaldelijk werd het verwjjt gemaakt, dat zoo weinigen
aan den optogt deelgenomen hadden.
Ten slotte werd een extra bedeeling beloofd aan
bun die naar den burgemeester zouden gaan. Voor dien
tijd werd geen brood verstrekt. Een 500 personen
trokken toeu weder de stad in, doch werden op de brug
bjj het Volkspark door de politie verspreid. Sommigen
gingen toen en club met het pontje over, wat door
één werd betaald. Langzamerhand verzamelde men
zich en trok men naar het Stadhuis waar verschillende
personen door een 3tal ambtenaren werden geboord
in de trouwkamer 3de klasse, ingang Prinsenhofsteeg.
De ingang werd door de rechercheurs bewaakt.
De burgemeester ontving een lijst met namen van
werkeloozen en enkele leden van de commissie voor
werkeloozen ten geboore.
Door de ambtenaren werd gevraagd in hoeverre de
menscben door een kerkgenootschap bedeeld werden.
Zy waren met de ondervraging belast, daar van den
burgemeester niet gevorderd kon worden dat hij die
massa menschen persoonlijk zou ontvangen.
Sommige vrouwen legden weenend hun gebrek en
armoede bloot, ook de wethouder Driessen ontving
eenige werkeloozen.
De namen van verschillende menschen zullen bij de
liefdadige genootschappen worden opgegeven. Extra
onderstand van de gemeente kon niet worden verleend.
Het verhoor duurde geruimen tjjd.
Behalve de lijst, waarop, zooals men zeide, circa 2000
namen voorkwamen, werden 243 personen gehoord.
Na het verhoor gingen velen weder naar het Volks
park, waar eene brooduitdeeling van 1560 brooden werd
Amsterdam, 30 Jan. In eene rede, tot motto
hebbende„Moderne inquisiteurs", schetste -^Croll in
het Volkspark voor eene groote menigte de geschie
denis van het socialisme alhier gedurende de laatste 10
jaren. Hij sprak daarbij over het harde lot van Niéuwen-
huijs in de gevangenis, hetwelk herhaalde kreten van
afkeuring uitlokte. Ten slotte wekte hij op tot strijd.
Er werd besloten, namens de vergadering het volgend
telegram aan den Minister op te zenden „De groote
volks-vergadering, heden als plebeisch hof van cassatie
optredende, vervloekt het land waar kinderverkrachters
worden geëerd en volksvrienden gehoond en
's Graveuliage29 Jan. Naar men meldt,
beeft de Minister van Oorlog opnieuw eene bijdrage
van 500 geschonken voor de verbetering van het
paardenras in Gelderland. Waarom alleen daar
De kapitein ter zee Gericke, laatstelijk Minister
van Marine, heeft aanvrage gedaan den zeedienst met
pensioen te verlaten.
De politie alhier heeft gisteren avond in arrest
genomen eene dienstbodeverdacht van kindermoord.
In het huis waar zij diende, is op haar kamer in een
kastje verborgen gevonden het ljjkje van een pasgeboren
kind, dat zij Zaturdag jl. in die woning heimelijk ter
wereld had gebragt. Het lijkje is evenals de ongehuwde
moeder, ter verpleging, naar het ziekenhuis ter schou
wing overgebragt. Zij heeft bekend dat het kind heeft
Breda, 29 Jan. Onder de „huwelyks-aangiften"
alhier treft men aan zekeren P. M. Dit nu heeft op
zich zelf niets ongewoonsmaar wel zal men dit niet
alledaags vinden, als men weet, dat deze persoon al
sedert ongeveer drie jaren verpleegd wordt in het
hier bestaande Oudemannenhuis, 64 jaren oud en vroeger
nooit getrouwd geweest is. De liefde schijnt dus by
hem wel laat tot haar regt te komen.
Een groot „Turnfeest" vanwege bet Alg. Gym
nastiek verbond zal op 3 of 10 Juli vau dit jaar te
Breda plaats hebben.
Toi'seke, 27 Jan. Het departement Ierseke van
de maatschappij tot Nut van 't Algemeen vierde heden
zijn éénjarig bestaan op eene wijze die niet ligt zal
vergeten worden. Na de feestrede van den voorzitter
werd door een viertal heeren onder algemeenen bijval
opgevoerd „Een oude rat in de val". De zangvereeni-
ging „Oefening en Uitspanning", die door het depar
tement genoodigd was, gaf een drietal zangstukken;
de vier gebr. Yan Djjke gaven een tweetal strjjkquar-
tetten en andere heeren nog ernstige of geestige bijdragen.
De gezellige avond sloot met„Die reise nach Jeru
salem", dat veel stof tot lagchen gaf.
Door verschillende heeren werden hartelijke woorden
van dank en waardering gesproken o. a. ook door
den burgemeester, die betuigde dezen avond vereerd te
zijn, burgemeester vau Yerseke te zijn.
Middelburg-, 30 Jan. De voorstelling in den
schouwburg, ten voordeele der Tooneelschool, door
eenige Leidsche studenten, voldeed uitmuntend. De
zaal was bezet, de keus der stukken („De werkstaking",
„Drie hoeden" en „De twee misdadigers") zeer gelukkig
en de voordragt over 't geheel zeer goed. De heeren
verdienden het applaus waarmede zij vaak werden
begroet.
De heeren de Groof Co., de eenige reeders te
Vlissingen, hebben ofschoon 't er met de scheepvaart
niet best uitziet, het te Rotterdam liggende barkschip
„Jan Pietersoon Koen" gekocht. Het schip zal in de
groote vaart blijven en door kapt. Spanjer tot nu toe
gezagvoerder der „Margretha", van dezelfde reeders
gevoerd worden. Behalve de 2 genoemde schepen, bezit
deze reederij nog de bark „Jean Baptiste", tbans te
Haitti, en de in winterkwartier liggende „Lucie" en
„Elisabeth."
Goes, 29 Jan. Feestvieringen, jubilé's, allerlei
herinnenngsdagen zijn tegenwoordig aan de orde. En
men zorgt hierin wel, niet met de nachtschuit te komen.
Zoo b. v. vierde voor eenige weken eene vereeniging
ten plattenlande baar éénjarig bestaan, zeker omdat
men weinig hoop heeft op de levensvatbaarheid der
vereeniging. De afdeeling Goes van Patrimonium bragt
het gisteren avond tot een langdurig bestaan van 5
jaren. Op „Patrimoniums wijze" werd de bijeenkomst
geopend, dat is in verstaanbaar Nederlandsch met gebed
en gezang. Uit het verslag blijkt, dat Patrimonium te
Goes 73 gewone en 29 buitengewone leden telt, en dat
er in de kas is een tekort van f 29,59. (Een leelijk
ding voor een vijfden jaardag.)
In de commissie van advies werd tot lid gekozen de
heer J. Zoeter, telegrafist alhier.
In de zaal der christelijke jongelingsvereenigiDg
alhier sprak ds. P. Huet op de hem eigene, d. i.
boeijende wijze over drankmisbruik. Als eenig middel
tegen drankmisbruik prees spreker aanalgeheele
onthouding. Als gevolg van deze rede worden pogingen
aangewend om hier eene afdeeling van onthouders te
stichten. Men kan overtuigd zijn dat men iu dezen
alleen op de „woorden" maar ook op de „werken" van
ds. Huet kan afgaan.
Is de afdeeling van onthouders nog in wording, die
van den Nederlandschen vrouwenbond tot verhooging
van het zedelijk bewustzijn bestaat reeds, zij telt 45
leden. Vermoedelijk in February zal Mevr. de Weduwe
Klerck, geboren Van Hoogendorp, hier eene bijeenkomst
houden tot meerdere aanmoediging in het bestrijden
der zedeloosheid. Zooals de mededeeling luidt is het
niet duidelijk of de leden de zedeloosheid bij zich zelf
of bij anderen moeten bestrjjden. Vermoedeljjk zal dit
laatste het geval zijn. Het zedelijk bewustzijn zal bij
de leden wel zoo hoog zijn, dat zij den splinter in
anderer oog best gewaar worden.
Aanstaanden Dingsdag wordt door het feest-comité
in overleg met de gansche burgerjj t. w. zij die aan
de oproeping gehoor geven definitief het programma
voor 19 Febr. vastgesteld. Naar men zegt zou het totaal
der bijdragen bij de duizend gulden zijn.
De globale schade, die de vorige week door den
brand in den Wilhelminapolder op de hofstede van
den heer C. van Noort is veroorzaakt, wordt geschat
op pl. m. 40,000, nl. f 20,000 voor de schuur, 10,000
voor 45 beesten en 10,000 voor graan, hooi, stvoo,
gereedschappen enz. De bewoner heeft bovendien 400
schade, voornamelijk teweeggebragt door hen, die zich
afsloofden om te redden. De maatschappijen te Rotter
dam, Zutfen, Middelburg, en Zierikzee zijn er by be
trokken.
De directeur van den polder, de heer G. J. van den
Bosch, betuigt ook namens zjjne mede-eigenaren zijn
dank aan de brandweer van Goes en 's Heer Hendriks
kinderen, maar bovenal aan die vau Wolfaartsdijk,
welke gedurende dertig uren de behulpzame hand heeft
geboden.
Natuurlijk wordt oo"k gegist naar de oorzaak van
den brand. Vrij algemeen is de meeniDg dat er een
vuurbol uit de lucht is komen vallen, regelregt op het
dak der schuur. Zulk eene oorzaak maakt natuurlijk
alle verder onderzoek overbodig.
Goes, 30 Jan. In weerwil dat de mazelen hier
reeds eenigen tjjd geweken waren, heeft zich nu weder
eeu geval voorgedaan, in een tot heden onbesmet ge
bleven gezin. Vermoedelijk is de ziekte overgebragt
door niet voldoend gedesinfecteerde kleeding.
Zieriljzee29 Jan. «Kunst en Eer" gaf voor
zeker gehoor aan eene goede ingeving, door het
arrangeren van een extra-concert en bal tegen gisteren
avond.
Dat het publiek reeds bij voorbaat het plan waar
deerde, bleek uit de goede opkomst. Reeds gedurende
het concert was er gebrek aan ruimtebij het dansen
liet deze behoefte zich nog meer gevoelen.
De uitvoering was zeer goed en doet de executanten,
in het bijzonder den Directeur, de heer Ezerman,
eer aan.
De ensemblestukken werden met veel tact en aplomb
ten uitvoer gebragt; meest al de eerste partijen zijn,
zooals hekend is, in uitstekende handen doch niet
alleen deze, ook de overige medewerkenden kweten
zich zeer goed van hunne taak.
Ook de solisten verdienen allen lof. De clarinetsolo
moest wegens verschil in stemming met de piano ver
vangen worden door eene vioolsolo. Hoewel dienten
gevolge niet voorbereid, voldeed dit gedeelte van het
programma, even als de overige solo's uitstekend.
Onder de uitvoering der solo's rees slechts zoo een
enkele maal wel eens de vraag, of van den solist niet
wat veel was gevergd Dit zij den heer Directeur eene
aanbeveling om bij de keuze vau obligaatstukken
rekening te houden met de krachten van den solist.
Voldeed echter het concert uitnemend, „the great
attraction" was het „Bal a la Strauss", eene weelde
op het gebied van danspartijen, waaraan Zierikzee
nog niet verwend is. Hoe menigmaal werd hier
niet lustig gewalst op de magere toonen van een paar
violen? De danslustigen konden nu met volle teugen
genieten van het rondzweven naar de maat van een
volledig orkest. Hiervan werd dan ook door velen
(mogen we er bijvoegenook die we anders niet veel
meer zagen mede dansen), geprofiteerd, zoodanig, dat
de zaal te klein mogt heeten voor één zoo geanimeerd
bal.
Wij vertrouwen, dat den goeden uitslag van den avond
de Directie zal aanmoedigen om te bekwamer tijde
eeu „da capo" aan te kondigen.
Met de werving van troepen voor het leger in
Ned. Indië moet het, naar luid van vertrouwbare in-
ligtingen, zeer slecht gesteld zjjn. Er bieden zich maar
zeer weinigen aan, en voor die enkelen zijn de eisehen
om aangenomen te worden zoo hoog gesteld, dat naau-
welijks '/a daaraan voldoet. Nadat Vrijdag een detache
ment van 44 man te Amsterdam embarqueerde, moeten
de manschappen van het werfdepot te Harderwijk, met
inbegrip der invaliden, die in het hospitaal opgenomen
zijn, ternaauwernood het getal van 25 te boven gaan.
Nu is 5 Febr. als dag aangewezen, waarop te Rotter
dam 33 man moeten embarqueeren, als er nl. zich voor
dien dag nog aanmelden. Het 14-daagsch verlof van
den kolonialen militair voor zijn vertrek uit het
moederland, moet dan ook reeds tot 3 dagen ingekrompen
zijn, terwijl, niettegenstaande de aanvraag der militaire
autoriteiten uit Indië van 5000 man troepen in den
loop van 1887, het contingent door de Regering op
2000 man is bepaald.
Eervol ontslag aangevraagd tegen 1 Mei aanst.
door P. J. Baggerman, die dan 40 jaar werkzaam zal zjjn
geweest als hoofd der openb. Bchool te Oud-Beierland.
Een 18jarig kweekeling der Rijks-normaalschool
te Groningen kwam Woensdag uit school thuis, nam
een Btoel, vroeg zijne moeder om een kop koffie en
stierf terwijl zijne moeder het inschonk.
Zieinkzee, 31 Jan. Wij zijn van bevoegde zijde
in staat gesteld omtrent de aanstaande feestviering op
'sKonings verjaardag het volgende mede te deelen.
In eene op Zaturdag jl. gehouden bijeenkomst der
commissie is besloten, met het oog op de tot dusver
ingekomen bijdragen, die feestviering te doen bestaan,
behalve in meergemelde uitdeeling aan de armen van
alle gezindten en een onthaal der bestedelingen van
alle gestichten, in de uitvoering eener feest-cantate
met voorafgaande feestrede, het onthaal der leerlingen
van alle lagere scholen en bewaarscholen, muziek op
en illuminatie van het Havenplein, het afsteken van
een groot, schitterend vuurwerk.
Tot voorkoming van alle mieverstand deelen wij
nog eens uitdrukkelijk mede, wat al vroeger in ons
blad gemeld werd, dat de uitdeeling aan de armen en
het onthaal der gestichten bekostigd wordt door een
ingezeten, die zulks aanbood, en derhalve van de
ingekomen bijdragen voor die zaak niets behoeft be
steed te worden.
Nog merken wjj op ten behoeve van onze lezers
buiten Zierikzee, dat wel de commissie van „Nut en
Genoegen" Gp uitnoodiging het feest leidt, maar daar
om de vereeniging zelve in geen opzigt iets van de
kosten betaald.
Wij hebben in het bovengenoemde programma alleen
het voornaamste vermeldvan verdere bijdragen zal
afhangen, of dit programma nog eenigzins zal worden
uitgebreid, o.a. door het houden van een optogt met
muziek door de stad, waartoe de middelen op dit
oogenblik nog niet voldoende zijn.
In ons blad werd door een onbekende wel wat voor
barig naar een programma gevraagd, dat moejjelijk te
geven was voor en al eer men een globaal overzigt
van de middelen had, en dus een raming van te maken
kosten mogelyk was. Wanneer niet deze of gene on
genoemde (waartoe die geheimzinnigheid ten deze 2)
maar iemand in persoon zich aanmeldt bjj den voor
zitter of secretaris der commissie, zal deze bereid be
vonden worden, ook andere denkbeelden in overweging
te nemen, zoo de middelen zulks toelaten.
Ten slotte kunnen wij mededeelen, dat na den afloop
der feestviering, rekening en verantwoording zal gedaan
worden, die voor ieder ter inzage zal zyn.
Door de »Dorpsvereeniging" te Stavenisse is aan
besteed de levering van 24600 K. G. Superphosphaat
van 12 °/0, waarbjj minste inschrjjver was de heer D.
Q. Mulock Houwer te Zierikzee a 2,99s de 100 K.G.
Ten behoeve van de Steenbergsche landbouwver-
eeniging is aanbesteedde levering van 121,400 kg.
superphosphaat. Laagste inschrijver was de heer M.
H. Salomonson te Rotterdam, voor 3,17 per 100 kg.
De levering is gegund.
Een merkwaardig voorbeeld van de vernielende
kracht van het water levert Rottumeroog op, pan welk
eiland het westelijk strand, naar men berekent, jaarljjks
ongeveer 6 bunders grond verliest, terwjjl de uitbreiding
van het oosteljjke strand niet tegen het verlies aan
de westzijde kan opwegen. Voorheen was dit eiland
veel uitgestrekter. Het eenige huis moest in den loop
der tjjden herhaaldelijk verplaatst worden (naar het
oosten), en waar deze woning in het begin dezer eeuw
stond, staat nu eene waterhoogte van 8 M. onder volzee.
Ter wille van de curiositeit van het geval, en
als staaltje hoe het bjj sommige schutterijen toegaat,
verdient vermelding, dat Woensdag in eene Geidersche
gemeente eene inspectie gehouden werd ovev de schut
terij bjj het licht eener lamp. Geene electriache,
neen, eene gewone petroleumlamp. Officieren waren niet
aanwezig, ten minste niet in uniform. Straks licht men
's lands weerbaarheid nog met een lucifer bij.
Volgende advertentie lezen wij in het „Heeren-
veenseh Nieuws- en Advertentieblad" van Zaturdag 11.
Na veel hartzeer en zielelijden is eindeljjk van ons
weggenomen de WelEdele Heer F. Domela Nieuwen-
huis, Ridder van de Verlossing des Volks. Helaas
dat de laatste oogenblikken voor zijn tjjdeljjken dood,
zóó verschrikkeljjk zouden zjjn, was niet t,e denken.
Ziet hem, o LezerZiet uw broeder Daar staat bjj f
Men ontneemt hem zyn golvende lokken en het sieraad
van den man (het manneljjke) wordt van zijn aangezigt
weggenomen. Nu ontkleed hij zichDe vuile man
moet zich badenGod betere hetDe reine man, die
ook bjj een God wel logeeren kon! Nu wordt hem
het boevenpak aangetrokken en mag hjj zjjn beenen
hergen in een paar blokken hout.
De ademhaling wordt moejjelijkMaar hjj is nog
niet dood Nieuwe marteling
De booswicht draagt een gouden ring. Af die ring
Maar hij bevat debeeldtenis yan mijne vrouw!,.. Af
die ringEn toen In de celLevend begraven!
Wij treuren niet als degenen die geene hope hebben.
Gorredjjk, in het jaar onzes Heeren 1887!
Voor de Afd. Gorredjjk,
Soc. Dem. Bond
HET BESTUUR
Een landbouwer uit Bollingatedt is dezer dagen
doodgeschoten doorzjjn hond. Terwijl hjj z'jn ge
laden geweer in de hand had, sprong de hond tegen
hem op, raakte daarbij met een poot den haan van
het vuurwapen, het schot ging af, en de jager viel,
door het hoofd geschoten, dood op den grond.
De heer Mr. M. J. de Witt Hamer uit Middel
burg zal Vrjjdag 4 Febr. a. s. als verdediger van den
heer P. J. Rienstra te Veere optreden.
Voor de vacante betrekking van onderwijzer:
aan de L. school te Colynsplaat, op een aanvankelyk
tractement van J 450, dat naar gelang van den diensttjjd
stjjgen kan tot ƒ600, zyn slechts 2 sollicitanten.
De heer J. Zeelte, voorheen deurwaarder der dir.
belastingen te Zierikzee, thans te Leiden b.g. ;s met
ingang van 1 Febr. als zoodanig benoemd te Else.
Ofschoon het oorspronkeljjk bericht omtrent den
dood van den heer Maasconsul te Guillimane zoo
positief mogelyk sprakis thans op informatie* door
de familie ingewonnen, door den Gouverneur van Mo
zambique geseinddat wel een moord aar lag op den
heer Maas is gepleegd, maar gelukkig zonder noodlot oig
gevolg.
De landbouwer A. C. te Zaamslag, die op ver
moeden van brandstichting op 17 en 20 Dec. 1886,
naar Middelburg was overgebragt, is uit de gevangenis
ontslagen.
Aan boord van het met 1 Maart a.s. iu dienst te
stellen schroefstoomschip „van Spejjk" is o a. geplaatst
als eerste officier de luit. ter zee lste kl. J. A. Kloek.
De volgende onmenscheljjke haudelwjjze wordt
uit Oudshoorn gemeld:
Met veel moeite en groote krachtsinspanning was
een der stoombooten van de Maatschappij »de Vol
harding", varende tusschen Leiden en Gouda er in
geslaagd het dorp Koudekerke te bereiken. Toen de
kapitein Zaturdag wilde beproeven de reis door het jjs
voort te zetten, ondervond hjj eene tegenwerking van
de zjjde van sommigen, welke nimmer vergoelijkt km
worden. Men had een vrjj dik yzerdraad over den Rijn
gespannen met de bedoeling de schroef van de stoom
boot te brekendan toch zou men wel verpligt zyn
het vernielingswerk te staken. De kapitein, geholpen
door de bemanning en gesteund door de politie, trachtte
den jjzeren stang te verwjjderen, wat ongetwjjfeld ge
lukt zou zjjn, zoo niet een 60tal menschen het ijzer
naar zich toe getrokken had. Hierdoor geraakte de
hand van den kapitein dermate gekneld, dat Dr.
Tjaarda heelkundige hulp moest verleeuen. Het zou
niet te verwonderen zijn, zoo de gezagvoerder een of
meer van zyne vingers zal moeten missen. De stoomboot
heeft de terugreis naar Leiden aangenomen.
TELEGRAMMEN.
Berljju, 31 Januarjj.
72.000 man der Reserve-troepen zyn tegen 7 Febr.
a. s. onder de wapenen geroepen, om zich gedurende
2 weken te oefenen.
Weenen, 31 January.
De verbittering der Bulgaren tegen Rusland is
toenemend.
Men blyft evenwel hier overtuigd dat Rusland den
vrede wil handhaven.
KERKNIEUWS.
Beroepen te Choam, ds. C. J. Montijn te St.Ph-'lipslanö.
Beroepen bij de Ned. Herv. gemeente te Colynsplaat
Ds. Klomp te 's Gravenland.
Ds. J. A. Prins te Dokkum (die ook te Zierikzee is
beroepen) heeft bedankt voor het beroep naar Koog
aan de Zaan.
Uit Klundert meldt men, dat de heer Van Veelo
henevens 5 kerkeraadsleden thans voor goed zijn af
gezet.
De Algemeene Synodale Commissie der Ned. Herv.
Kerk is tot eene buitengewone vergadering zamenge-
roepen op Woensdag 3 Februarij a. 8,
Kottcrdam, 29 Jan. De geschorste diakenen
hebben allen een weigerend antwoord gegeven op de
vraag om de in hun bezit zjjnde bescheiden der Ned.
Herv. Gem. alhier ter beschikking te stellen van de
diaconie: Onder deze weigering is ook begrepen de
Bom van 500, eenige uren vóór de verbreking van
het Synodaal Verband aan den heer Paulus van der
Grijp, ten behoeve eener winteruitdeeling vanwege de
diaconie der Ned. Herv. Gem. ter hand gesteld, tevens
een aanzienljjk bedrag onder berusting van den heer
E. A. van Es, geschorst diaken.
In November 1886 werd eene circulaire verspreid
voor inschrjj vingen voor de gewone winterbedeelingen.
Als penningmeester met de inning dier gelden belast,
ontving de heer van Es een belangrijk bedrag, waar
van een deel aan bedeelingen werd besteed. Op den len
Kerstdag kwam opnieuw een aanzienljjk bedrag in
handen van den heer Van Es als opbrengst der gehouden
collecte ter behoeve van brand en dekking der armen
het was bjj deze collecte, dat zich het Oostenrjjksch
Staatspapier bevond, dat met goedvinden van den heer
Van Es voor het te gelde maken aan de effecten
handelaars de heeren Senée Co. werd ter hand gesteld,
die het bedrag aan den heer Van Es nog altijd niet
uitbetaalden, in de meening dat het bedrag wettig
toekomt aan de Ned. Herv. Gem. en niet aan de afge
scheiden kerkeraadsleden.
Niettegenstaande deze aanzienlijke bedragen nog
berusten in banden der geschorste diakenen, gaan de
gewone 14-daagsche bedeelingen van brood, boonen,
gort, benevens van linnen vanwege de Ned.
Herv. Gem. geregeld haar gang. Dat deze bedeelingen
nogal iets beteekenen bljjkt het best uit het feit, dat
niet minder dan 1400 posten, waaronder vele gezinnen
van 8 en 10 personen, voor die winterbedeelingen in
aanmerking komen.
Haajrsche Brieven.
Den Haag, 27 Januari.
Ik sprak u in mijn vorigen brief over den socialist
Domela Nieuwenhuis en de Bociaal-democratendat
deze laatsten eene partjj in Nederland beginnen te
vormen is niet tegen te spreken en een treurig feit
is het, dat die party eenigen aanhang vindt ook in
de kern van den burgerstand, van wie juist het aller
meest te verwachten was, dat zij zich tegen het woel
ziek drjjven naar het onbereikbare zou verzetten. Een
opmerkeljjk verschijnsel, een gewichtig teeken des tjjds
had dezer dagen te Winschoten plaats, alwaar bij de her
stemming voor den gemeenteraad 295 geldige stemmen
werden uitgebracht, waarvan 152 op zekeren heer
Brader, een sociaal-democraat en 143 op den heer Van der
Meulen, die als liberaal bekend stond. Het „Sociaal-
Weekblad" merkt naar aanleiding hiervan op, dat deze
verkiezing niet moet aangemerkt worden als eene be
tuiging van instemming met des heeren Domela
Nieuwenhuis sociaaleconomische denkbeelden en mef
zyn dryven naar eene gewelddadige revolutionnaire
uitbarsting, maar dat toch aan den anderen kant dezen
uitslag van belang is, omdat hij bewijst dat er ook,
buiten de sociaal-democraten groote ontevredenheid
in den lande heerscht over den gang van zaken in
onze politiek. „Talrijk zyn degenen, die alléén ver
betering verwachten van de invoeriug van een kies
recht, dat voor lang niet een ieder met allemans
stemrecht gelijk staat, maar dat zij toch met den naam
van algemeen stemrecht plegen aan te duiden. Zjj
ontwaren eenerzjjds den sterken tegenzin om aan dien
volkswensch gehoor te geven. Zij worden van den
anderen kant, juist dientengevolge, aangetrokken door
de kracht, waarmede de sociaal-democratische woord
voerders er voor op de bres springen. En zoo komen
zjj er toe, zich aan te sluiten bjj, of althans in zekere
mate te steunen eene partjj, wier neigingen, tactiek
en begeerten, overigens yan de hunne zeer aaninerkeljjk
verschillen."
Er ligt in dit oordeel van het „Sociaal Weekblad"
een kern van waarheid. De politieke toestand der
laatste jaren heeft velen, zeer velen ontstemd. Hoe
men ook vroeger over de noodzakelijkheid eener grond
wetsherziening mocht denkennu zij eenmaal is
voorgesteld, eischt het landsbelang dat zjj tot een goed
einde worde gebracht en daarmede een tjjdperk van
nieuw staatkundig leven, van nieuwe parlementaire
veerkracht moge intreden. Van waar mag het komen,
dat over geen punt meer eenheid van inzicht beBtaat
dan hierover, dat het stemrecht moet worden.uitgebreid
en dat daarentegen over geen punt minder eenheid van
inzicht heerscht dan hierover, hoe die uitbreiding van
stemrecht zal worden verkregen Van waar dit komt
Naar mjjne meening iB dit hoofdzakelyk toe te schrijven,
aan de o verdry ving der beide uitersten. Aan deneenen
kant ging men te ver in de verkettering yan den
censuB, aan de andere zjjde overdreef men zijn afkeer
van het algemeen stemrecht, dat van nature geen
afkeer mag inboezemen, omdat het, langs den natuur-
ljjken weg verkregen, een hefboom kan zjjn om het
ideaal van den constitutioneelen regeeringsvorm te
bereiken. Het laatste ontwerp-grondwetsherziening van
den Minister Heemskerk bewjjst qu1 on revient toujours
a ses premiers amours. In de merkwaardige zitting der
Tweede Kamer van 23 Juli jl. had de heer Heemskerk
nog een hartig woord ten gunste van het census-stelsel
gesproken en aan het engelsche spreekwoord herinnert
the tax-payers must be the tax-layers (wie de belasting
betaalt, moet ze ook opleggen). Maar zulke dingen
mocht men eigen Ijjk niet zeggenDe census was
immers een onbillijk, een onrechtvaardig, een onredeljjk
criteriumStaatkundige rechten afhankeljjk gesteld
van de vraag, of men eene toereikende som in de
belastingen betaalde! Maar dat was een gruwel, een
onrecht! Wat er ook in de nieuwe grondwet
zou komen, van een census mogt niet meer gesproken
worden Naar een ander criterium moest worden om-
§ezien. Daar verscheen werkelijk, in het eersteontwerp
rondwetsherzieDing van den heer Heemskerk, een
nieuw criteriumde huurwaardeMen woog dit crite
rium, men woog het nogmaals, men legde het op eeno
goudschaal en kwam tot de slotsom dat langs dezen
weg geene aanzienljjke uitbreiding van stemrecht
mogelyk was. En, toen de Tweede Kamer, na de
zomer-ontbinding weder bjjeenkwam, de liberale partjj
meerderheid was geworden en als meerderheid moest op
treden, ginger een algemeene kreet op van de linkerzijde
„zóó niet, Minister van Binnenlandsche Zaken, geene
huurwaarde, op eene andere wjjze, wjj moeten veel
verder komen." Ende heer Heemskerk, die, ver
mits hij nooit de meester eener meerderheid in de
Kamer mocht zjjn, steeds genoodzaakt was de rol van
dienaar der meerderheid te spelen, de heer Heems
kerk gaf toe en kwam eindeljjk met een nieuw voorstel,
dat binnen weinige weken wederom de hartstochten
in de Tweede Kamer zal in beweging brengen. Volgens
dit ontwerp zullen kiezers worden zjj, die ten volle
in het personeel zjjn aangeslagen en hunnen aanslag
werkelijk betalen en zjj, die ten minste 12 aan grond
belasting opbrengen. „Het VaderlandWat het ook
aanvoere, het heeft er den heer Heemskerk geen ernstige
grief van gemaakt, dat hjj als maatregel van
overgang opnieuw „tot den belastingcensus zjjne toe
vlucht neemt. Uit het Kamer-verslag bljjkt, dat ook
de meerderheid dit niet afkeurt. Er is natuurljjk eene
minderheid. Er zjjn er (vooral leden uit het Noorden),
die in de Grondwet niets omtrent het stemrecht zouden
willen bepaald zien en alles van de gewone wet willen
doen afhangen. Waarom heeft men dan onze Grondwef
noodig, zou men mogen vragen Er zijn er die alleen
tot kiezers willen maken „zij die de vereischten be
zitten, bij de kieswet te stellen." Dit heeft groote
bezwaren. Zóó zou de grondslag, de hoeksteen van het
Staatsbestuur van de wisselende inzichten dei- Ministers
afhangen! Intusschen de meerderheid wil wel het woord:
census niet noemen, maar vereenigt zich met eene
uitdrukking, die de zaak: census terug geeft Ziedaar
dan de uitkomst van dezen langdurigen, vinnigen,
hardnek bigen strijd, dat men moet eindigen, waarmede
men had kunnen aanvangende bekentenis, dat onze
vaderen nog niet zoo erg hebben gedwaald voor in het
betalen van zekere belastingsom een bewjjs te zien van
rjjpheid om aan de staatkundige belangen deel te ne
men. Vroeger waren er weinigen rjjp nu echter zeer
velen. Op dit verschil heeft onze grondwetgever acht
te slaan. Maar allen zjjn niet rijp. En daaromhoe
schoon het ideaal zij, bjj deze grondwetsherziening kan
van de invoering van een algemeen stemrecht geen
sprake zjjn. En het beste bewjjs, dat allen nog niet
rijp zjjn Ik kan bet u in weinige woorden leveren.
Zouden de sociaal-democratische beginselen onder het
zoo veel aan hang bijde lagerestanden vinden, wanneer