ZlËRIKZËËSCHË NIEUWSBODE.
I\o. 5258. Zaturdag 29 Mei 1886. 42sle Jaarg.
INSCHRIJVING VOOR DE SCHÜTTERII.
DB ONTBINDING.
Nieuwstijdingen.
Gwwrifia.
ïPuttsrivlunb.
$ü*ï>«rl«nïr,
Verschijnt DINGSDAGDONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post f 1,60.
ADV RTENTIËN, van 1—3 regels 30 Cts.meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Belanghebbenden worden herinnerd, dat delnschrjj-
ving voor de Schutterij vóór 1 Juny e. li.
moet geschieden.
Waarom is de Tweede Kamer ontbonden?
Op die vraag komt het aan bjj de aanstaande ver
kiezingen.
De natie heeft recht te weten, waarom het hoofd
van den Staat het noodig acht, aan het volk de vraag
voor te leggen, of het deze Kamer wil handhaven.
De natie heeft recht te weten, waarom de kiezers
tusschentjjds worden opgeroepen om te beslissen, in
welken geeBt Nederland voor de naaste toekomst zal
worden geregeerd.
Zóó heeft het ook de Koning begrepen, want Zjjne
Majesteit heeft aan Zyne Ministers opgedragen, in de
sluitingsrede een duidelijk antwoord te geven op de
vraag, om welke reden de Tweede Kamer ontbonden
werd.
Dat was noodig, want hoe zal de natie uitspraak
kunnen doen als zij niet weet, waarover het geschil
loopt
Dat was noodig, want hoe kan door een ontbinding
het doel worden bereikt, indien er onzekerheid blijft
bestaan over de vraag, waarom het onmogelijk is met
deze Kamer te regeeren?
En toch is er een partij in den lande, die het in
haar belang acbt, juist over dit alles bebeerschende
punt het stilzwijgen te bewaren.
De reden van die lichtschuwheid ligt voor de hand.
De partij, die over alles de kiezers voorlicht behalve
over de reden der Kamerontbinding, is dezelfde party
tegen welke de ontbinding gericht is dezelfde partij,
die door haar onverantwoordelijke houding het beroep
op de kiezers noodig heeft gemaakt.
Toch zal het haar niet gelukken, de beteekenis der
aanstaande verkiezingen te vervalschen. De natie kan
en moet weten, dat van de kiezers wordt gevraagd,
de politiek der kerkelijke partijen te veroordeelen, niet
omdat zij kerkelijk zijn, zelfs niet omdat zjj in den
schoolstrijd onverzoenlijk zjjn, maar wel omdat zij bij
de behandeling der Grondwetsherziening een gedrags
lijn hebben gevolgd en volgehouden, die aan elk
Ministerie het regeeren onmogelijk moest maken.
Dezelfde mannen, die vroeger de stelling verdedigden
dat het niet geoorloofd is eene begrooting te verwerpen
om redenen daarbuiten gelegen, hebben thans, by de
discussie over de Grondwet, uit naam der geheele
rechterzijde verklaard, dat zij zich tegen de meest
noodige hervormingen in ons staatsbestuur zullen ver
zetten, zoolang niet vóóraf artikel 194 de bekende
onderwjjs-paragraaf precies zoo gewjjzigd is als zy
het wenschen.
Verschillende nameu zjjn er uitgedacht om dergelijke
politiek te brandmerken. De één heeft haar genoemd
de politiek van „non possumus," een ander hoeft ge
sproken van „revolutionair obstructionisms,11 maar
beter dan met al die vreemde woorden drukt men het
zelfde denkbeeld uit door het te noemen: politieke
dwarsdrijverij. De clericalen in de Tweede Kamer hebben
gehandeld als een baatzuchtige, die eerst betaling
vordert, voordat hij den drenkeling zijne hand toesteekt
en den ongelukkige liever laat verdrinken, dan iets
van zijne vordering prijs te geven.
Wat toch is er geschied?
De kerkelijke partyen waren van oordeel, dat
onder de voorstellen tot herziening der Grondwet
ook art. 194 moest worden begrepen.
Het Ministerie was van eene andere meening, maar
gaf toe en diende ter elfder ure een ontwerp tot
herziening van bedoeld artikel in.
Tevreden echter waren daarmede de clericalen niet.
De redactie der Regeering gaf naar hunne meening
nog niet genoeg en daarom ontwierpen zij zelf een
artikel, dat zy indienden als amendement op het
regeeringsvoorstel.
Daarmede waren zij in hun recht.
Maar zij waren niet in hun recht, toen zij er bij
voegden Als ons amendement wordt verworpen, dan
zullen wij, zonder verder op den inhoud te letten tegen
alle voorstellen van Grondwetsherziening stemmen, -
ook tegen die voorstellen, waarvau wjj anders de aan
neming in 's lands belang wenscheljjk zouden achten.
Dat was revolutionair dat was onverantwoorde
lijk des te onverantwoordeljjker, omdat zy van de
dringende noodzakelijkheid der Grondwetsherziening
misbruik maakten om hunne politieke tegenstanders
over te balen tot bet plegen van verraad aan eigen
beginselen.
Men zou het dien tegenstanders, de anticleriealen,
dan ook niet euvel hebben kunnen duiden, indien zij,
door de uittartende houding van de vijanden der open
bare school, tot tegenstand geprikkeld, verder van
elke poging tot verzoening hadden afgezien.
Maar dat hebben zij niet gedaan. In 's lands belang
meenden zy nog het uiterste te moeten doen, om het
punt van verschil weg te nemen en hierdoor het tot
stand komen eener Grondwetsherziening door de een
drachtige samenwerking van alle partijen mogelyk te
maken.
Toegevende dat het voorstel der Regeering weinig
bevredigend was, dienden -de anticleriealen, de voor
standers der openbare school, zelf een amendement in,
dat zich geheel aansloot bij hetgeen de hoofden der
anti-revolutionaire partij (De Geer, Lokmanen Beelaerts
van Blokland) vroeger zelf hadden gevraagd, een amen
dement, dat ten doel had, alle belemmeringen uit de
Grondwet weg te nemea en de regeling der partij-
kwesties aan den gewonen wetgever over te laten.
Dat amendement ging in de zucht tot toenadering
zelfs zoover, dat de Minister Heemskerk verklaarde,
niet te begrijpen, waarom de geheele rechterzijde der
gelijk voorstel niet met beide handen aangreep
zóóver, dat verscheidene liberalen er zich tegen ver
klaarden uit vrees, dat op die wijze te veel in de kaart
der tegenparty zou worden gespeeld.
Desniettemin wilden de clericalen ook deze hand der
verzoening niet aannemen. Wat zjj vroeger zelf hadden
geëischt, wezen zij thans, nu het hun werd aangeboden,
met verontwaardiging af. Met gelijk recht, niet meer
tevreden, vorderden zy nu, dat hun staatsrecht in de
grondwet zou worden neergeschreven.Alles of niets
Door zoo te handelen toonden zy ook geen
vertrouwen te stellen in eigen beginselen. Vroeger
beweerden zij altijdDe meerderheid der natie staat
aan onze zijde, en zoodra slechts het kiesrecht wordt
verbeterd, zal dit ten duideljjkste blijken. Maar thans
nu de liberalen van hun kant in den toekomstigen
wetgever genoeg vertrouwen toonden te stellen om
dezen zonder grondwettigen dwang de regeling der
schoolkwestie toe te vertrouwen, nu waren het juist
de clericalen, die in de grondwet zelf waarborgen
wilden dat de wetgever der toekomst slechts zou kunnen
regelen overeenkomstig hunne wenschen en inzichten.
Op die inconsequentie opmerkzaam gemaakt, ant
woordde de heer Lohman met de uitvlucht, dat in een
Nederlandsch parlement alleen recht is te bekomen
wanneer men in de meerderheid is, terwjjl hjj daaraan
de naive bekentenis toevoegde, dat ook by uitbreiding
van stemrecht, de kans voor zyne geestverwanten om
in de meerderheid te komen en te bljjven, niet groot was
was het antwoord, waarmede zy de tegemoetkoming
hunner tegenstanders bejegenden.
En tot vervelens toe werd daarbjj ■herhaald de revo
lutionaire straatleus der antirevolutionairen en ultra-
montanenAls de Tweede Kamer niet aanneemt wat wij
haar dicteercn, dan zullen wij uit weerwraak tegen alle
andere voorstellen stemmen
Daarmede was het lot der Grondwetsherziening be
slist. Van de anticleriealen was niet te vergen, dat zjj,
om de stemmen der tegenpartjj te koopen, de openbare
school zouden prys geven. Door de indiening van het
amendementBeaufort hadden zjj getoond in 's lands
belang tot de uiterste concessie bereid te zyn, maar
onmogelijk konden zy genoegen nemen met de formule,
hun door de clericalen voorgelegd, want dat zou gelyk
hebben gestaan met de onderteekening van eigen
doodvonnis.
Zoo kwam het, dat uitsluitend door de schuld der
clericalen, elke poging om art. 194 te herzien en dien
verderfelyken twistappel uit de grondwet weg te nemen,
mislukte.3)
En die mislukking stond natuurlyk geljjk met ver
werping van alle voorstellen, want, als de ééne helft
der Kamer reeds vooraf in alles haar medewerking
weigert, omdat zij op één punt haar zin niet geheel
kan doordryven, dan wordt het noodelooze tydsver-
spilling, er mede voort te gaan alsof er niets gebeurd
ware.
Na de verwerping van alle vooratellen met betrek
king tot artikel 194 stonden er voor Z. M. den Koning
slechts twee wegen open.
De ééne weg was oamiddeljjk te zwichten voor eene
partij, die niet meer vraagtzyn 's Konings voorstellen
goed. en in 's lands belang maar zelfs het goede
tracht tegen te houden uit slecht begrepen partybelang.
De tweede weg waseen beroep te doen op de kiezers
en over te gaan tot ontbinding eener Kamer, voor de
helft bestaande uit onverzoenlijke, het gezag onder
mijnende afgevaardigden.
Inderdaad voor het geëerbiedigd hoofd van den
Staat kon de keuze wel niet moeilijk zyn. Na de
bedreiging met werkstaking door de gezamentljjke
antirevolutionaire en ultramontaanache parijjen was
Kamerontbinding onvermijdelijk geworden.
De natie zal thans bij de stembus moeten beslissen,
of zij gediend is van een politiek die meebrengt, inge
diende voorstellen niet naar eigen verdiensten te
beoordeelen, een politiek, die in koelen bloede hoven
verzoening de voorkeur geeft aan een strjjd, die het
vaderland ten verderve voert.
Er zijn er die voorspellen dat de macht van den
clerus groot genoeg zal zyn om de meerderheid der
kiezers te bewegen zich voor een dergeljjke politiek te
verklaren.
Ongelukkig Nederland, indien die voorspelling be
waarheid mocht worden
Maar neen, zelfs de mogelykheid van een dergelyken
uitslag kunnen wy niet aannemen. Bij de meerderheid
van het Nederlandsche volk heeft zich in moeiljjke
tijden het nationale gevoel nooit verloochend. Zelfs
onder de tegenstanders der openbare school zullen er
velen zyn, die, afkeerig van elke dry very, alleen langs
wettigen, geoorloofden weg hun doel willen bereiken.
Boven de partyzucht staat by de meesten nog het be
lang van net vaderland.
De Koning heeft recht te verwachten, dat de nieuwe
Tweede Kamer, welke partij daarin ook de meerderheid
moge hebben, in elk geval niet zal bestaan uit mannen,
die, öm dwang op de regeering uit te oefenen, zelfs
voor werkstaking en voor bedreiging met verwaar-
loozing van 's lands belang, niet terugdeinzen.
a) Opmerkelijk is het na te gaan, hoe de eischen
der clericalen steeds hooger werden, naarmate de anti
cleriealen meer aanboden. Den 18en Maart verklaarde
de heer Lohman nog namens de party, dat zjj alleen
verlangden „wat vele liberalen nu reeds erkennen dat
de grondwet toelaat": de mogelijkheid van subsidieering
van kerkelijke scholen. Toen echter zoowel de Minister
als de heeren de Beaufort c. s. een redactie indienden
waarbjj die mogeljjkbcid buiten allen twjjfel werd gesteld,
toen veranderde de beer Lobman terstond van taktiek
en verklaarde stoutweg, dat men eigenljjk daarmede
volstrekt niet tevreden was.
ConclusieVan clericale zjjde wenschte men eigen
lijk geen herziening van art. 194, maar gebruikte men
dat artikel als politiek wapen tegen de liberalen.
In Pensylvanië is een nieuwe oliebron ontdekt, die
dagelijks 5000 vaten olie geeftde prjjzen der petro
leum zjjn hierdoor gedaald.
©ngelanfc.
Koningin Victoria is Dingsdag haar 68ste jaar
ingetreden. Slechts 6 Engelsche Koningen bereikten een
hooger leeftijd. Den 20sten Junjj zal het 50 jaar zjjn
dat de Koningin regeert, dat is langer dan ooit een
Engelsch Koning, met uitzondering van Hendrik III
en George HI.
Een tjjd geleden werd de „Great Eastern" voor
de geringe som van 524000 mark verkocht. Gering
mag die som genoemd worden, de bjjzonder groote
afmetingen van het schip in aanmerking nemende.
Na eene twaalfjarige rust is de stoomboot van de haven
van Meifort naar Liverpool vertrokken en aldaar ge
lukkig aangekomen. Voordat zjj als transportschip
dienst gaat doen, waartoe alle machinerieën moeten
vernieuwd worden, zal de „Great Eastern" een jaar
lang voor andere doeleinden gebruikt worden.. In eene
der ruimten, welke vroeger tot berging van de tele
graafkabel gebruikt werden, zal een paardenspel zijne
voorstellingen geven, terwyl in een der salons eene
menagerie haren intrek zal nemen. Op bet dek zullen
verkoopingen van allerlei soort plaats vinden.
JFïawftrijft.
In het krankzinnigen gesticht van Pont Saint
Come (P. dep. Gard), is sedert 47 jaren een man op
gesloten geweest, Jean Mistral, die een vermogen van
60 millioen francs bezit, en die niet kranzinnig, maar
het slagtoffer van familie-intriges moet zijn. Men be-
rigtte reeds, dat hij in vrijheid gesteld was, maar
zoover is bet nog niet. Een bloedverwant van Mistral,
de Hc »r Fournier, die volhoudt dat zjjn neel niet
krankzinnig is, en die reeds een paar malen te vergeefs
de tusachfcnkomst van het geregt inriep, heeft nu verlof
gekregen dun ouden man in het gesticht te bezoeken,
en van hem ten volmagt verworven, om bjj de regt-
bank van Taraicon zjjne zaak te bepleiten. Ten be
hoeve van bet g wegteljjk onderzoek, is nu Mistral uit
het gesticht naar Tarascon overgebragt.
Hjj moet vóór 4? jaren als krankzinnig opgesloten
zyn op last van zjjn barbaarschen vader, omdat hjj
tegen diens zin getrouwd was.
Zjjn vrouw was ;en Poolsche zangeres. Na zjjn
huweljjk wilden zjjn oudera niets meer van hem weten,
en hjj en zjjn vrouw trokken de provinciën door, als
reizende muzikanten. De vader deed herhaaldeljjk po
gingen om het huweljjk te doen ontbinden, maar
Mistral wilde daarvar niets hooren. Eindeljjk wist
zjjne vrouw, die intussclen haar stem verloren had, hem
over te halen tot een tjjdeljjke scheiding, in de hoop
dat zjjn ouders hem, als hij alleen te Tarascon kwam,
heter zouden ontvangen, en zich mettertijd ook met
haar zouden verzoenen. Maar zoodra hij zjjn vrouw ver
laten had, werd hjj als een gevaarljjke gek gevat, en
naar het krankzinnigengesticht gebragt.
Van zyn vrouw, die als landloopster uit Frankrjjk
werd gezet, ia na dien tjjd niets meer vernomen dan
dat zjj een dochtertje had gekregen.
Een harde straf kreeg onlangs een nieuwsgierig
meisje te Berljjn, dat de gewoonte had. in de kamers
der commensalen van hare moeder in kasten en Iaden
te snuffelen. Het hielp niet, of men die sloot, zy
maakte ze met een looper open. Een daar wonend
student wilde het meisje hare kwade gewoonte afleeren.
Hjj sloot een rat in een kistje, zette dat op tafel en
ging uit.
Toen hij terugkwam vond hij het huis in opschudding.
Het meisje had, zooals hij wel verwachtte, de kist
opengesloten, de rat was haar in het aangezicht ge
sprongen, en de nieuwsgierige jonge dame was flauw
gevallen van schrik.
Eerst na verloop van twee uren kwam zjj, door ge
neeskundige hulp, weer tot bewustzjjn.
De hnisjafvrouw zei den student terstond de huur
op, en zjj eischte bovendien, dat hjj den dokter zal
betalen. Maar de student wil daar niet van hooren.
Hij verlangt zijn rat terug en dreigt anders de huur
niet te voldoen.
Brussel, 26 Mei. De burgemeester heeft) de volks
manifestatie, bepaald op 13 Junjj, verboden.
27 Mei. De werkliedenpartjj heeft besloten, den
I3den Junjj in alle provinciale hoofdstede^ manifesta-
tiën te houden. Werd dit verboden, dan zou er tegen
genoemden datum een groot socialistisch congres te
Brussel worden bjjeengeroepen.
's Grra-von-liaere, 27 Mei. In de bank der be
schuldigden van het geregtsbof alhier nam heden plaats
Jan Bevaart, 22 jaren, arbeider, wonende te Heenvliet,
beschuldigd van den gruwelyken manslag met voor
bedachten rade, gepleegd in den namiddag van 9 Jan.
van dit jaar op zjjne buurvrouw, de 21jarige H. van
MarioD, huisvrouw van den bouwknecht Simon Kwak,
te Heenvliet.
De beschuldigde is een jonge man met een vrjj
gunstig uiterljjk, van wien men allerminst denken zou,
dat hy met zooveel koelbloedige wreedheid een moord
kon plegen. Want het bleek uit de bevinding der
deskundigen, dal; het 2ljarige slagtoffer letterljjk door
den moordenaar gekorven was geworden. Toen hij de
regtszaal binnengeleid was en het snikken van den
man der verslagene, als getuige verschenen, hoorde,
barstte ook hjj in een zenuwachtig snikken uit, doch
bedaarde weldra toen de voorzitter hem gebood kalm
te zjjn.
Omstreeks 4 ure op den noodlottigen 9n January
stond Bevaart voor het raam in de ouderljjke woning
toen hjj vrouw Kwak uit de rigting van Zwartewaal
zag aankomen en onder de woning zijner ouders voorby
zag gaan. Daarna volgde bjj haar met zjjn blik tot in
de boenloods en gevoelde toen plotseling eene begeerte
opkomen, die hjj niet kon over vinnen, om zjjn vroeger
reeds opgevat oneerbaar voornemen tot uitvoering te
brengen. Hy volgde de jonge vrouw in de loods, nadat
hjj vooraf van de tafel, in de huiskamer, een broodmes
genomen en dit in den zak gestoken had. Hjj deed dit,
zooala hy volledig erkende, om, wanneer hij zjjn doel
niet bereiken zou, de vrouw om het leven te brengen.
Die misdadige gedachte, zeide hjj, was zoo maar plotse
ling bij hem opgekomen, doch de vrees dat hij, als
zjjne pogingen zonder vrucht zouden bljjven in op
spraak zou komen en in moeyelykheden met Simon
Kwak zou kunnen geraken, scheen bij hem voorgezeten
te hebben, toen hjj het groote broodmes medenam.
Toen besch. in de boenloods kwam vond hjj de jonge
vrouw bezig met het voederen der geiten. Hjj maakte
er haar, om niet zoo met de deur in huis te vallen,
opmerkzaam op dat een der konijnenhokken openstond.
Hy had echter dit hok voorbedachtelyk geopend, eens
deels om een uitvluchtje te hebben om bij haar in de
loods te komen, anderdeels om de vrouw in den hoek,
waar het konijnenhok stond te lokken. Zjj vroeg hem
of er soms konynen waren weggeloopen, waarop hjj
antwoordde dat hjj het niet gezien had en dat zjj dat
zelve maar eens moest komen kijken. Zjj gaf gehoor
aan dien raad en kwam zien. Toen deed hij haar een
voorslag, waardoor elke harer man getrouwe echtge-
noote zich diep gekrenkt moet gevoelen, en vatte haar
om het middel. Maar met alle kracht die in haar was
verzette de gehuwde vrouw, moeder van een driejarig
knaapje en die weldra het gezin met een nieuw lid
zou vermeerderen, zich tegen het oneerbare aanzoek
van Bevaart. Zjj vluchtte in den stal, maar vond helaas
de inrjjdeur gesloten. Bij had haar alzoo in zjjn magt.
Besch. verzocht haar, niets van het gebeurde aan haren
man te zeggen, waarin zjj aanstonds bewilligde. Ware
hij daarna vertrokken, er zou niets gebeurd zijn. Maar
nu trachtte hij met geweld gedaan te krjjgen, wat
hein met overreding niet mogt gelukken. Hij wierp
haar op den grond en poogde langs gewelddadigen
weg zijn schandeljjk doel te bereiken, van dit alles,
zeide besch. thans zich niets te herinneren, hjj ver
keerde in een staat van razernjj, die hem alle besef
had doen verliezen. In dezen toestand herinnerde hjj
zich zijn voornemen om de vrouw te dooden, wanneer
zjj hem niet ter wille zou zjjn. Hij greep het mes en
eene gruwzame, afschuweljjke slagting volgde.
Waar hjj de ongelukkige, die heftigen tegenstand bood,
maar treffen kon, stak en sneed hjj baar met het brood
mes. In aangezigt, hals en armen bragt hij sneden toe.
Zulk een tooneel laat zich beterdenken dan beschrjjven.
AIb ware er niets gebeurd, ging hjj het mes aan de
pomp wasachea, reinigde zich zei ven en zijne met bloed
bevlekte klompen en legde het broodmes wederom op
de plaats van waar hjj het had medegenomen, zoodat
zyne moeder later met hetzelfde mes, waarmede zulk
een gruweljjke moord gepleegd was, het brood voor het
huisgezin sneed. Daarna ging besch. bedaard wandelen,
bragt een bezoek aan zjjn familie en ging eindeljjk naar
bed. Alvorens zich ter ruste te begeven, vertelde hjj
uit ei^en beweging aan zijne moeder wat hjj bedreven
had, die het later aan zjjn vader mededeelde. De ouders
verstopten of verbrandden de met bloed bevlekte
kleederen, om met deze stukken van overtuiging hun
kind niet te bezwaren. De moordenaar kwam daarna
niet meer uit buis en was zoogenaamd ziek. Den lln
Januarjj kreeg hjj bezoek van een veldwachter
die bloed bespeurende aan zjjne klompen, daarin
aanleiding vond hem te arresteeren. Besch. had toen
de klompen uitgeschopt en gezegdhédat zjjn mjjne
klompen nietdoch de veldwachter nam het paar in
beslag.
De beschuldigde weersprak heden niet één punt van
de beschuldiging en zeide slechts, -op de vraag van den
voorzitter, na afloop van het getuigenverhoor, of be
schuldigde nog iets tot zyne verdediging had in f;e
brengen, dat hjj hoopte dat de regter hem, met het
oog op zjjn jeugdigen leeftjjd, een genadige straf zou
opleggen.
Het getuigenverhoor bragt niet veel nieuws aan het
licht.
Adv. Gen. Bjjleveld eischte tegen Bevaart levenslange
tuchthuisstraf. Mr. Wiercx concludeerde tot vrjjspraak.
De uitspraak is bepaald op Zaturdag a. s.
Middelbui-g, 26 Mei. Heden beeft de justitie
zich naar de gemeente Veere begeven, om onderzoek
te doen naar een aldaar heden ochtend plaats gehad
hebbenden moord op een 27-jarig boerenmeisje, dat
in een sloot van de weide, waar zjj moest gaan mel
ken, door verschillende messteken aan den hals gewond
is gevonden. Zjj was toen nog levend, doch xs later
bezweken. Naar men zegt, moest zij den dader nog
genoemd hebben. Zjj was als huishoudster in dienst bjj
een weduwnaar.
Yerseke, 27 Mei. Eindelijk heeft de Raad de
kwestie tusschen Gemeente en Kerk opgelost. Zooals
we in het nummer van Dingsdag gezien hebben, heeft
de Raad met 4 tegen 2 stemmen besloten het voorstel
van Kerkvoogden en Notabelen aan te nemen. Het is
te hopen dat Gedep. Staten spoedig dit besluit van
den Raad goedkeuren, en niet de zienswjjze van den
Voorzitter deelen, want anders verloopt zoodoende de
gunstigste tjjd om met den bouw een aanvang te
nemen. Ook wordt het waarlijk meer dan tjjd, dat
deze gemeente wé er voorzien is van een goede tijds
aanwijzing. Dit hebben dan ook drie raadsleden vol
komen begrepen, toen zjj deze week een schrjjven
gericht hebben aan Gedep. Staten, inhoudende het
verzoek om zoo spoedig mogelijk het besluit van den
Raad, dat betrekking heeft op den torenbouw goed
te keuren.
Goes, 26 Mei. Heden avond vergaderde de anti
revolutionaire kiesvereeniging „voor Nederland en
Oranje" om candidaten te stellen voor leden der Tweede
Kamer. Als zoodanig werden gekozen de heeren Jhr.
Mr. A. F. de Savornin Lohman aftr. lid en A. Baron
Schimmelpenninck van der Oye van Nyenbeek te
Utrecht van wie by het bestuur der vereeniging
berigt was ontvangen, dat ze bereid waren een even-
tueele candidatuur te aanvaarden.
Het bestuur had ook correspondentie geroerd met
de heeren Jhr. Mr. J. J. Pompe van Meerdervoort en
Mr. Heemskerk, zoon des Ministers. Beiden hadden echter
bedanktde eerste (die nog ter vergadering verscheen)
om ambtsbezigheden en de tweede om de verhouding
die bij een eventueele benoeming tusschen hem en zijn
ouden heer zou ontstaan. Andere candidaten werden
niet genoemd, zoodat de heeren Savornin Lohman en
Schimmelpenninck van der Oye de stemmen der 20
aanwezigen op zich vereenigden.
Nu werd nog een verslag uitgebragt over den finan-
tieëlen toestand der vereeniging, en daarna de ver
gadering gesloten.
Goes, 27 Mei. In de Wïlhelminapolder vond men
gistermorgen eene koe dood in de weide liggen. Men
vermoedt dat zij door den bliksem was getroffen, daar
de eene zjjde geheel zwart was.
In de vergadering van „Voor Nederlanden Oranje"
meende een der aanwezige leden, dat de heer Jhr. Mr.
A. F. de Savornin Lohman de candidaat der vereeni-
f'ng voor de a. s. verkiezing van leden der Tweede
amer niet kon wezen om zjjn houding in het kerke-
ljjk conflict te Amsterdam.
De voorzitter der vereen, antwoordde hem, dat lieden
die oppervlakkig oordeelen, die gevolgtrekking konden
makenen toonde met zeer veel woorden en vergelijkingen
aan, dat het kerkeljjk conflict met het stellen van
candidaten niets te maken had. Wie heeft geljjk?
Door mej. C. J. Vader, vóór eenige weken te
Wissekerke (N. B.) overleden, is aan de diakonie der
Herv. gem. aldaar een legaat toegedacht groot/"4000.
Voor het examen als surnumerair bij de Poste
ryen is geslaagd de heer H. J. M. A. Janssen te
Wissenkerke (N.-B.)
Goes, 27 Mei. Ter aanvulling van het beknopte
draadberigt omtrent de oprigting der nieuwe liberale
kiesvereeniging, kan nog gemeld worden dat de by-
eenkomst door 40 personen werd bjjgewoond terwyl
nog een 20-tal zich schriftelijk als lid hadden opgegeven.
Om het spoedeischende der candidaatstelling, werd
besloten slechts enkele hoofdpunten van het reglement
vast te stellen, als lo dat het doel der vereeniging zjjn
zou het stellen van candidaten voor de Tweede Kamer
en de Provinciale Staten2o dat alle meerderjarigen
uit het hoofdkiesdistrict Goes lid kunnen worden, en
3o dat de contributie zou bedragen 2.50 per jaar,
die evenwel op voorstel van een der aanwezigen op
f 1.50 werd teruggebragt, om daardoor zooveel mogeljjk
het ledental uit te breiden.
Bij de verkiezing van een bestuur verwierf de heer
J. Fransen v. d. Putte 39, de heer C. L. M. Lambrecht-
sen 31 en de heer Ph. v. d. Mandere 21 stemmen.
De drie gekozenen namen de benoeming aan.
Op de lijst van candidaten voor het lidmaatschap
der Kamer werden geplaatst: dr. Leo de Leeuw (van
Wemeldinge) J. M. Kakebeeke (Goes) die evenwel on
middellijk bedankte, mr. L. A. Bybau (Coljjnsplaat) en
jhr. dr. J. L. G. Pompe van Meerdervoort (Bergen op
Zoom.)
Gelukkig werd niet het onderwijs, maar wel de
geneigdheid der candidaten om mede te werken tot
uitbreiding van kiesregt (geen algemeen stemregt)
besproken. Gelukkig noemden wy dat: van de onder-
wijsquaestie hebben wjj meer dan genoeg gehad, licht
dat nu eens andere vraagstukken aan de orde komen.
Van alle voorloopige candidaten meende men als zeker
te mogen aannemen, dat zy aan eene uitbreiding van
het kiesregt wel zouden willen medewerken.
.Bjj stemming verwierf de heer J. L. C. Pompe van
Meerdervoort alle stemmen de heer L. A. Bybau 28,
dr. de Leeuw 9 en Kakebeke 1. Eerstgenoemden zyn
dus tot candidaten geproclameerd.
De beer Pompe van Meerdervoort heeft een roemrjjk
verleden achter zich. Als officier van gezondheid bij
de marine had hjj zich zoodanig naam gemaakt dat
hjj door de Japansche regering belast werd met de
regeling van het hooger onderwijs in de geneeskunde
in dien Staat. Als lid van den gemeenteraad van
's Gravenbage is hjj zeer nuttig werkzaam geweest.
Later werd bjj door de regering van Japan met eene
zending naar Sint-Petersburg belast. In de laatste jaren
heeft hij zich als industrieel oesterteélteen naam
verworven, die in ons geheele kiesdistrict een goeden
klank heeft, zoozelfs dat, onbewust van hetgeen de verga
dering te Goes besluiten zou, eene deputatie van Ierse-
naren den beer Pompe eene candidatuur beeft aange
boden. Mr. L. A. Bybau, Burgemeester van 3 gemeenten
op Noord-Beveland en bestuurder van tal van polders
en waterschappen, is op de Bevelanden en Tholen zeer
gunstig bekend. Zijne veelzjjdige kennis en onvermoeide
werkkracht zjjn algemeen bekend en maken alle ver
dere aanbeveling overbodig.
Mochten de beide candidaten zich de moeite willen
getroosten om eens persoonlijk met de kiezers in aan
raking te komen, dan zou hunne kans van slagen
zeker toenemen.
De heer J. A. A. Fransen van de Putte, lid van
Ged. Staten f sprak aan het einde der bjjeenkomst eenige
gevoelvolle woorden uit om op het hooge belang der
aanstaande^ verkiezing te wjjzen. Het deed hem ge
noegen, mannen van de oude en van de nieuwe garde
bijeen te zien om zamen te werken in het belang van
het lieve vaderland en der dierbare vrijheid. Veertig
mannen, zeide hjj, zyn weinig in aantal, maar zyn dat
„koene" mannen, dan vermogen zjj zeer veel.
Laat ons niet „desespereeren" zou Koen zeggen.
De commies 3e klasse bjj de Posterijen F. W. H.
Rjjke wordt met 1 Juny verplaatst van Goes naar
Vlia8ingen en in zyne plaats komt de commies C. A.
Terveer uit Utrecht.
Bij de herbeateding van verschillende werken aan
heulen en duikers in de Poel ten behoeve van het
waterschap „de Breede Watering" is het eerste perceel
aangenomen door L Oele te Kloetinge voor ƒ709.94
en het 2e perceel door denzelfden voor ƒ604.50.
Tlxolen., 27 Mei. Door de Floralia-vereeniging te
Tholen zyn 422 plantjes uitgereikt.
De gemeenteraad van Scherpenisse heeft besloten
de kermis dit jaar niet te houden, zulks met het oog
op het in niet geringe mate heerschen en toenemen
der keelziekte. Op 't oogenblik doen zich in 20 ge
zinnen gevallen van die ziekte voor.
Oud-Vosmeer 26 Mei. Heden ia door het
Gemeentebestuur aanbesteed het aardewerk, noodig
voor de demping der „kerkgracht." Daarvoor was in
geschreven door F. Boot 1139,50 en door J. L. Lind
hout 1235. Vervolgens het maken (in de plaats dier
gracht) van een riool, zeven rioolputten en twee
welputtenwaarvoor ingeschreven werd door Jb. van
Hiele 638; C. Westmaas 644; M. Lindhout ƒ664;
J. L. Lindhout f 680en C. Beaufort 723. De werken
werden aan de laagste inschryvers toegewezen.
Die gracht, in de kom van het dorp, is een troebel,
bijna stilstaand water, verspreidde in den laatsten tjjd
een bijna ondrageljjken stank, en was dus zekerlijk
nadeelig voor de algemeene gezondheid. Hare demping
is zonder twijfel een nuttigen, noodigen, heilzamen
maatregel.
Zieriirzee, 27 Mei. Zooals de meesten onzer
lezers bekend zal zyn, treedt met 1 Junjj a.s. de nieuwe
wet op de zegeling der effecten in werking. Gedurende
de eerste zes maanden bedraagt dat zegel slechts 20
cent voor stukken van duizend gulden en in die verhou
ding meer of minder voor grooter of kleiner nominale
waarde.
Wjj raden onzen lezers aan om ten spoedigste de
stukken, die nog niet van Hollandsch zegel voorzien
zjjn, ter zegeling volgens de nieuwe wet in te leveren
by de kantoren, die zich daarmee belasten.
Ook kan elk fondsenhouder zelf de stukken bjj den
ontvanger der registratie doen zegelen, doch voor velen
zal het gemakkelijker zjjn zich tot de effectenhande
laars te wenden.
Betreffende het treurige voorval tengevolge het
onweêr ouder de gemeente Ellemeet, wordt ons nader
medegedeeld, dat de bliksem niet is ingeslagen door
een zolderraam (daar dit zich aan de geheele woning niet
bevindt), maar door den muur, toen de geheele beneden
woning is doorgegaan, daarby eenig huisraad vernie
lende en later boven den bewusten jongeling in de
bedstede beeft getroffen. De andere in dezelfde bed
stede liggende knaap is geheel hersteld.
Voor bet eindexamen aan de H. B. school hebben
zich in Zeeland aangemeld 5 leerlingen van de H. B. S.
te Middelburg, 5 van die te Goes en 3 van die te Zierikzee
Totaal 13.
Het vervoer van mosselzaad van het Noorden
naar het Zuiden des lands, scbjjnt toe te nemen. In de
afgeloopen week zijn weer 700 balen van dit zaad van
Enkhuizen naar Zeeland vervoerd.
Zierilczee, 28 Mei. Door Z. M. is met ingang
van 1 Aug. a. s. aan den heer J. M. Locker de Brayne
op zyn verzoek eervol ontslag verleend als burge
meester van Brouwershaven.
Door Z. M. is benoemd tot burgemeester van
Ooltgensplaat de heer P. van Weel G.Cz., om deze
betrekking gelijktijdig waar te nemen met die van
burgemeester van den Bommel.
Bjj Kon. Besl. zyn benoemd tot Ontvanger van 's
Rjjksmiddelen te Nieuwerkerk de heer N. W. Enserinck
thans nog te Bath; te Druten de heer K. de Graaf,
thans nog te Noordwelle en te Noordwelle de heer
G. W. Martens, thans surnumerair ter Prov, Inspectie
te Zutphen.
Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman zal binnen
kort ook in het eiland Flakkee optreden, tot het houden
van politieke redevoeringen.
Voor een paar dagen werd te Amsterdam tegen een
voormaligen predikant procesverbaal opgemaakt wegens
dielstal van boeken uit de stads-bibliotheek. Gisteren
werd hjj opnieuw gehoord, verdacht van diefstal van
een gouden bril ten huize van een ingezetene der hoofd
stad, wien hjj ondersteuning kwam vragen.
De gemeenteraad van Bergen op Zoom heeft be
sloten tot het openstellen eener geldleening groot
f 54,000, tegen eene rente van vier pet. in het jaar.
Met 1 October dezes jaars is er gelegenheid tot
plaatsing van leerlingen aan de Rjjkskweekscholen voor
vroedvrouwen te Amsterdam en te Rotterdam.
Die leerlingen genieten van het Rijk huisvesting,
voeding, verpleging en onderwijs gedurende twee jaren,
ten ware zy zich door wangedrag of door gebleken
ongeschiktheid voor de betrekking van vroedvrouw een
verder verblijf aan de school onwaardig toonen.
Bovendien kunnen eenige uitwonende leerlingen aan
de lessen deelnemen.
Belanghebbenden worden uitgenoodigd van haar
verlangen om geplaatst te worden vóór 15 July e. k.
schrifteljjk kennis te geven aan den voorzitter van
den geneeskundigen raad der provincie, waarin zy haar
woonplaats heb oenvoor Zeeland dr. B. Carsten te
's Gravenbage.
Te Ylissingen is een sjouwer, vroeger matroos op
een der rjjkslicbtschepen, doch wegens voortdurend
misbruik maken van sterken drank daarvan ontslagen,
in de jenever gestikt. Dingsdag beurde hjj eenig loon
dat hjj in jenever omzette met het bovengenoemd treurige
gevolg. Hij laat een vrouw met zeven kinderen na.
Uit de strafgevangenis te Hoorn is ontslagen
zekere M. P., uit Amsterdam, oud 45 jaren, die sedert
het jaar 1851 de navolgende straften wegens diefstallen
heeft ondergaan 6 weken, l maand cel, 6 maanden,
2 jaar, 18 maanden, 2 jaar, en 3 maal 6 jaar en 8
maanden. Te zamen 26 jaren 2 en een halve maand.
Zijn zilveren jubilé als pensionair van den Staat beeft
hjj duB reeds achter den rug!
Een 24-tal metselaars, werkzaam aan den bouw
van een bierbrouwerjj te Amsterdam, waren niet te
vreden met 22, maar verlangden 24 cts. in 't uur,
staakten het werk toen dit werd geweigerd, en
waren den volgenden dag vervangen door anderen die
bljjde waren een ryksdaalder daags te kunnen verdienen
Zaturdag is te Utrecht een gehuwd werkman door
te veel koud water drinken plotseling overleden.
KERKNIEUWS.
PREDIKBEURTEN
BIJ DE
CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE GEMEENTE
TE ZlERIKZZB,
Af deeling Sint-Domusstraat.
Zondag 30 Mei 1886.
's Morgens 10 ure, Ds. J. A. GOEDBLOED.
'8 Avonds 6 ure, Ds. J. A. GOEDBLOED. Cat. Zond. 3.
Bjj de Ned. Herv. kerk in Nederland waren op 1 Mei 11.
54 plaatsen meer dan vjjf jaren vacant. Daarby is een ge
meente, St. Anna Parochie, reeds 22 jaar zonder predikant.
