ZIEBIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 4855. Donderdag 11 October 1885. 40sle Jaarg.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATUBDAG. De prijs per 3 maanden is 1,80, franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN van 1—3 regels 30 Ct., meerdere regels 10 Ct., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden naar plaatsruimte bere knd
Kostelooze Koepokinenting
en Herinenting.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee maken bekend, dat in deze gemeente gelegenheid
zal zjjn tot kostelooze Inenting en Her-
inenting op Vrijdag den 12 October e. k., des na
middags ten één uur, in het gebouw der Vereeniging
Volksbelang in de Nieuwe Bogerdatraat Wjjk
D. No. 213.
Zierikzee, den 10 October 1883
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. P. N. ERMER1NS.
De Secretaris,
J. F. van der LEK db CLERCQ.
Algemeen Overzicht.
O
Er wetd in de laatste dagen over niet veel anders
gesproken, dan over den slechten ontvangst van den
Spaan.<#chen KoDing te Parjjs; on zeker bad dit
eeoe gewichtige Staatszaak kunnen worden, indien het
in andere tjjden voorgevallen was. In onze dagen zjjn
vele begrippen aanmerkelijk gewijzigd, de menschen en
ook sommige Vorsten zjjn verstandiger geworden en
wat wjj voornameljjk moeten opmerken, de Vorsten
zjjn voor het oogenblik al even weinig op oorlog en
oceenigheid gesteld als de Volken. Een en ander neemt
niet weg dat Koning Alfonso billjjke reden bad van
verontwaardiging over de wjjze waarop het zoogenaamd
hoffeljjke gepeupel, de altjjd over vrjjheid schreeuwende
mannen vanParjjs, hem ontvingen en wjj vernamen met
bljjdachap dat men hem in zjjne hoofdstad eeneo schit
terende ontvangst bereid heeft, dat de 'gehechtheid
van zjjn eigen volk hem zoo duideljjk gebleken is.
Men mag dan bewereD, dat de Spanjaarden bjj de
Franschen achter staan in beschaving, in dit geval
hebben zjj getoond hun wereld beter te verstaan. Doch
de zaak behoort reeds tot de geschiedenis en zal waar
schijnlijk wel spoedig door andere meer gewichtige op
den achtergrond worden gedtongen. Alleen zjj zal niet
medegewerkt hebben tot bevordering van het ideaal,
de verbroedering der Volken. Er zal wel eenige spanning
blijven en wjj zouden ook bier kunnen spreken van een
vonk die in den asch bljjft smeulen en te eeniger tjjd
wel eens weder tot een vuur worden kan.
Ia Frankrijk zelf heeft het gebeurde eene ver
andering gebracht in het Kabinet. De Generaal Thi-
baudio, die zich aan den Koning van Spanje niet heeft
willen vertoonen, is gedrongen geworden zjjn ontslag
te nemen en heeft aan dien eisch toegegeven, niet
zonder de opmerking, dat zjjne vjjanden hem beletten
zjjne handelingen voor het Parlement te verdedigen.
Hjj zal spoedig opgevolgd worden door den
Generaal Campenon, die thans in Algerie bevel voert.
Men heeft ook gezegd, dat Thibaudm in vereeniging
met Wilson, den schoonzoon van President Gróvy, het
Ministerie omver heeft willen werpen, om zelve aan
het hoofd te worden geplaatst. Dat gerucht heeft zich
echter niet bevestigd en voor het oogenblik zal die
onweersbui wel van de lucht zjjn. De zaken van Tonkin
zjjn schijnbaar geheel vergeten, maar er zjjo van daar
ook geene belangrjjke berichten ontvangen.
Ook uit Fntceland vernamen wjj niet veel bjj-
zonders, daar het gesloten Parlement ook de staat
kundige monden gesloten houdt. Alleen lazen wjj eene
mededeeliog door den leider der conservatieven in het
Lagerhuis, bjj gelegenheid eener maaltjjd te Belfort
gedaan, dat volgens zjjne mededeeliog het Kabinet wel
spoedig en onverwacht zou ontbonden worden. Na-
tuurljjk kon hg niet bepalen wanneer dit zjjn zon,
maar hg meende te kunnen verzekeren, dat het be
slissende oogenblik ophanden was. Zeker hebben wjj
hier weder met eene van die snorkerjjen te doen, waar
aan partjjboofden zich zoo gaarne overgeven en wjj
weten dat de Engelsche conservatieven niets onbeproefd
laten om weder aaD bet roer der zaken te komen.
Mocht het zjjn om alles weder omver te werpen, wat
tot heden door Gladstone's Kabinet is verricht, dan is
het zeker niet te wenschen, dat de pogingen zullen
slagen.
In Pruissen begint men reeds de gevolgen te
zien van de concessie onlangs door den RoomBchen
Stoel aan de Regeering gedaan. De geesteljjke autori
teiten, die daartoe door den Paus gemachtigd wareo,
hebben zich onderworpen. Niet minder dan achthon
derd aanvragen zjjn bjj den Minister van Eeredienst
ingekomen, om vrjjstelliog van de Staatsexamens voor
studenten in de godgeleerdheid, die tot dienstdoende
geesteljjken worden opgeleid. De Bisschoppen zjjn on
derling overeen gekomeo, dat de oudste onder hen, de
bisschop van Ulm, de aanvragen om dispensatie zal
opzenden aan den Minister, als ten bewjjze dat in dat
geval alle de heeren een ljjn trekken.
In Noorwegen waar de Kamer het ook al
niet vinden kan met het Ministerie, heeft men in de
laatste dagen zich weder bezig gehouden met de pro
cessen tegen de afgetreden raadsleden der Kroon. Een
tweetal van hen heeft schorsing der debatten gevraagd
en het gerechtshof te Christiana heeft de behandeling
der zaak uitgesteld tot 1 December. Het zal zeker
niet tot vereenvoudiging leiden, dat voor ieder der
beschuldigden een aizonderljjk geding moet worden
gevoerd.
De Sultan van Turlsije heeft weder eens van
zich laten spreken en wel op de gewone wjjze, als van
den vorst, die altjjd aan allen en aan alles den voet
dwars zet. Hjj weigert bepaald te treden in het
handelstractaat met Engeland, zooals dit laatateljjk
ontworpen was. Natuurljjk heeft bjj last gegeven een
nieuw tarief, zoo spoedig mogeljjk gereed te maken,
maar wij weten wat dit in zjjn mond beteekent. Hjj
wil altjjd haast makeD, maar doet tegeljjk zjjn best om
met alles zoolang bjj kan te talmen. Men zegt ook
dat hg voornemens zgn zou een commissaris naar
Egypte te zenden, die er trouwens niet veel zal kunnen
uitrichten.
In Egypte is de finaotieele quaestie meest aan
de orde. Vooral de Engelsche, maar ook andere Euro-
peesche ingezetenen werden ongeduldig, dat men nog
niet begonnen is met de uitbetaling der toegezegde
schadeloosstelling voor de verliezen bjj den laatsten
opstand geleden. Zg hebben zich tot den Eügelschen
gevolmachtigde gewend, maar van dezen weinig troost
bekomen, daar hg beweerde dat er geene reden bestond
de Regeering tot haasten te dwingen, waar zg die zoo
drongen Diets bjjdroegen tot de kosten voor de open
bare veiligheid.
De laatste berichten uit Obln» waren alles be
halve rooskleurig eu de toestand van Canton vooral
wordt als zeer treurig voorgesteld. ZakeD werden er
niet gedaan, oproerige plakkaten werden aan de huizen
aangeplakt en mea hield voor zeker, dat indieD de
Franscbe vloot met eenen aanval dreigen mocht, het
gemeen onmiddellgk alle vreemdelingen zou vermoorden.
De vreemdelingen-wgk werd nu nog beschermd door
een vgftal kanonneerbooten, waaronder eene Noord-
Amerikaanschemaar men acht zich zoo onveilig, on
danks deze bescherming, dat men zelfs den onderkoning
niet durfde naderen.
De Koningin van MnduKasoar, die het ook
al te kwaad heeft met de Fraoscheo, schgnt eenigszins
bevreesd te zgn geworden en heeft onlangs een plech
tige raad belegd, waarin de voornaamste stamhoofden
tegenwoordig waren, teneinde te beraadslagen hoe men
best tot een vorgelgk met do Regeering van Frankrgk
zou kuonen komen.
Nieuwstijdingen.
öngetantr.
Een LondeDSch werkman en zgn kind zgn dezer da
gen vergiftigd door petroleumdamp, ten gevolge van
zgn gewoonte om 's nachts een petroleumlamp, met de
pit laag neergedraaid, te laten branden.
Het kind kreeg hevige stuipen en viel plotseling be
wusteloos neder; de vader leed aan kramp in het Igf
en zware hoofdpgn, en het bleek bg onderzoek, dat die
kwalen alleen veroorzaakt waren door het inademen
van den petroleumdamp in de kleine kamer, welker lacht-
ververscbiog veel te wenschen overliet. De beide ljjders
zgn herstellende.
Hoe moeilgk het soms voor de politie is bg eene
opsporing niet den verkeerden man aan te honden en
het hem daardoor lastig te maken, blgkt nit het vol
gende: Dezer dagen werd bg het uitstappen uit den
trein te Londen gearresteerd de Italiaansche
afgevaardigde en ex-minisier Nicotera. Te vergeefs
trachtte bg aanvaokelgk in het Italiaansoh, toen in het
Fransch, eindelgk in het Engelsch zgn identiteit te be-
wgzende politie bleef bem houden voor den beruchten
inbreker Wilson. Ten slotte werd de heer Nicotera
vrggesproken, maar bg moest zelf toegeven, dat
bg sprekend op den inbreker geleek.
De Engelsche kapitein Drevar ondernam Vrgdag
de uitvoering van zgn lang beraamd plan, om te be
proeven het Kanaal óver te steken in een pagaaibootje
van bgzonder maaksel, dat bg op de Visscherg-teo toon
stelling had ingezonden.
Hg vertrok nit Dover, met niets anders bg zich dan
een weinig mondbehoeften, een lantaarn en een schepje
om het water nit zgn vaartuigje te honden. De kapi
tein pagaaide vlug over de sterke deioiDg heen eu bg
was binnen een balf nur uit het gezigt. Maar bg be
reikte zga dool niet. 's Avonds werd hg de Goodwin
Sands, twaalf mjjlen ten noordoosten van Dover, uitge
put van vermoegenis, door een visaohersboot aan boord
genomen. Hg mag bigde zgn, dat het waagstuk zoo
afgeloopen ia.
Uit Durban wordt gemeld, dat de Regeering aan
Cetewayo eene schuilplaats op het goroserveerde grond
gebied beeft aangeboden, indien bg zich verbindt rustig
te leven als onderdaan van Koningin Victoria.
Kttslanfc.
De laatste proclamatie der nihilisten, die op zwaar
papier gedrukt is, luidt als volgt »Het revolutionairo
uitvoerend comité van Rusland heeft met eenparige
stemmen besloten het doodsvonnis over Alexander III
uit te sprekeo. De door ons vastgestelde termjjo, dien
Alexander III zoowel door ons orgaan Narorlnaja Wolja
als uit de proolamaties nauwkeurig kende, is ton eind»,
zonder dut zelfs een enkele stap van do zgde der re
geering gedaan is om den nood en de ellende ODder
het volk te verminderen. Wg kannen verzekeren, dat
wg, welke de middelea ook zgn, waarvan ooze vjjao-
den zich bedienen, toch ons doei bereiken willen."
üstoitaerlanh.
Een hond en een kat hebben in de Zwitsersche stad
Lausanna aanleiding gegeven tot een regtsgoding tus-
schen twee burgers. De hond zette op straat de kat
na, poes vluchtte in baar angst door een openstaand-*
luik in den kolder van een wgnkooper, waar de hond
baar volgde.
Daar lag een vat met 2800 liter oadeo wgn. De
kraan van dit vat (blgkboar niet zeer stevig) werd
door den hond en de kat, die waarachgnlgk or op
sprongen en er afvielen, gebroken, en de wgn stroomde
er uit, zonder dat iemand bet bemerkte totdat de go-
heele kelder een meer van wgn was.
De wgnkooper beeft nu een eisch tot schadevergoe
ding ingesteld tegen den eigenaar van den hond, dieo
hg aaDsprakeljjk stelt voor het gebeurde, en do eige
naar van bet huis eiacht op ego beurt schadevergoe
ding van den wgnkooper. De eigenaar van de kat is
nog niet bekend. De verloreD gegane wgn vertegen
woordigde eeo waarde van 2500 francs.
iDuitathlanlr.
Er liggen, volgens de »Neueste Naobr.", niet min
der dan 27 doodvonnissen aan het Beienche ministerie
van justitie op bekrachtiging te wachten. Een treurig
teeken des tgds.
gUefcetlttttb.
Maastricht, 9 Oct. De kapitein deriofanterie
H. J. Bergé alhier is gisteren bjj het scbjjfsohieten door
een kogel doodelgk getroffen. Het ongeluk schgnt zich
volgenderwgze te hebben toegedragen. Terwgi de man
schappen oefening hadden in het echgfachietec, nam
genoemde kapitein een der miliciens om zich te over
tuigen van diens bekwaamheid in het schieten. De
milicien nam een geweer en legde op het oog van den
kapiteiD, dat hem door dezen als mikpunt was aange
wezen, aan. Beiden wisten niet, dat het geweer met
een scherpen patrooo geladen was. Het schot ging af
en trof den kapitein, die dood nederviel.. De kogel was
door het oog eo achterhoofd gedrongen. De milicien
was zoo ontsteld, dat bg in zwgm viel en men genood
zaakt was bem naar het hospitaal te vervoeren. Het
ongeval verwekt er veel sensatie
Arnhem 7 Oct. Gisteren bragt het volgende
treurige voorval alhier eene algemeene sensatie teweeg.
In de Walstraat, vlak voor de woning van den heer,
waar zg geruimen tgd huishoudster was maar welke
dienst zg sinds veertien dagen verlaten had heeft
eeoe dame zich met een lang broodmes door het bart
gestoken. Dit geschiedde omstreeks 12 uur. De straat
was den gebeeleu middag digt bezet met nieuwsgierigen,
die des avonds voor het buis van den heer zamen-
schoolden en allerlei bedreigingen uitten. De ongeluk
kige vrouw is in zgn huis ge bragt, waar zg kort na
den zelfmoord is overleden.
Alhier is eene vrouw in hechtenis geaomeo
die wasebgoed van den zolder harer buren stal om dit
te gelde te maken en voor den opbrengst sterken drank
te koopeD. Reeds vroeger had zg met de justitie kennis
gemaakt.
Amsterdam9 Oct. In Mei, Jung, Julg, Aug.
en Sept. van dit jaar is er alhier in de Postspaarbank inge-
bragt ƒ276,766, of /130,123 meer dan in die maanden
in 1882. Men brengt deze vermeerdering van inbreng
in de Spaarbank in verband met vermeerdering van
verdiensten onder de kleine Amaterdamsche burgerg
ten gevolge der tentoonstelling.
Eerstdaags wanneer de trekkiog van de teotoon-
stellingsloterg tal plaats viodeo, zal men nog al eens
van aardig te land komende zaken vernemen, die thans
nog als >aangekocht voor de verloting" prgken. B. v.
een corset voor eeo 60jarig ongehuwde, eeu paar water- i
laarzen voor een »bovenjarige" jongejuffrouw, die steeds j
moest wachten op iemand die zulke aarzen beter te
pas kunnen komen een volledig stel haartoiletartikelen
voor een >volle maneschgo", een snuifdoos voor een
21jarige schoone, en dergeljjke meer.
Voor degenen, die van bun geluk bg de trekkiDg
getuigen willen zgn, kan zulke zonderlinge speling aan
leiding worden dat zg zelf tot speelbal van bet aanwezige
publiek zgn. Niet onaardig ia bet volgende, dat bg de
laatste landbouwverlotiog geschiedde: Toen er geroe
pen werd»nommer 999 een vet varken gilde een
dikke juffrouw op zenuwachtigeD toon" >dat ben ik."
'e Gravenbage, 9 Oct. Naar men verneemt, i
zullen HH. MM. de KoniDg en de Kooiogio in Febraarg
van hier niet weder naar het Loo teragkeereo, maar
alsdan weder op het >Oraoje-Na8sau" verbljjf gaan
houden. Zooals men weet, worden HH. MM. na de
Kerstdagen hier ter stede verwacht.
Uit zekere bron kannen wg melden dat de Koning
en de Koningin van België de uitnoodiging hebbeD
aangenomen om ons vorstelgk gezin een bezoek te
brengen op het Loo. Het vorstelgk bezoek zal plaats
hebben na 15 October,
Odzo Koning en Koningin zonden in April e. k, de
gasten van het Belgische Koningspaar te Brussel zjjn,
alvorens een bezoek te breDgen aan het Oostenrgk-
echo hof.
Het Dagblad" meldt, dat Z. M. het Paleis te Am
sterdam ter beschikking heeft gesteld van Hunne Bel
gische Majesteiten voor den tgd van Han verblgf
aldaar, en dat de opper-hofmaarschalk, baron Fagel,
zich naar Brussel zal begeven om de bevelen van
Koniog Leopold en de Koningin van België te ontvangen
omtrent Hun verblgf hier te lande.
Omtrent den pleger van den Haagschen moord
aanslag M., verneemt men dat bg vjjf schoten heeft
gelost uit een zesloops-revolver, waarvan 3 op zgo slagt
offer en 2 op zichzelf, terwgi de kogel van het zesde
schot nog bg do inbeslagneming van het moordtuig in
den loop aanwezig was. Het nichtje heeft niet slechts
een schampschot gekregen, maar een kogel is haar in
bet hoofd gedrongen, die eergisteren met gunstig gevolg
is verwgderd. Haar toestand is bevredigend.
MbUlolburg, 10 Oct. De gemeenteraad be
noemde heden tot hoofd der openb. school B., de heer
J. J. Niette, hoofd der school C alhier.
Yerselte, 8 October. Een verzoek aan den Mi
nister om toepassing van deo vollen dagdienst op het
post- en telegraafkantoor alhier gedurende de winter
maanden is vooralsnog van de h&Dd gewezen. De drnkte
op dat kantoor neemt .anders door de voortdareDde
uitbreiding der bevolking en van den oestorbandel
jaarlgks toe. Zoo bedroeg het aaotal behandelde tele
grammen in September van dit jaar 540, tegen 393 in
dezelfde maand van 1882. 't Is niet onmogeljjk dat het
publiek soms geduld zal moeten oefenen, daar al do
werkzaamheden van post en telegraaf door eon enkel
beambte moeten waargenomen worden.
ZicriUzoe, 10 Oct. Het stoomschip >Rottordam",
dat op do Zeebondenplaat strandde is nog niet wrak. Er iz
eono overeenkomst getroffen mot schippers van Ouddorp
om de lading te bergen en het schip nf te breDgen. Deze
brengen de lading met kleine vaartuigen te Bnrgbsluis,
waar deze wordt overgeladen in grootcre schepeo om
naar Rotterdam te brengen. Indien het weör zoo gun
stig bljjft als do laatste dagen, bestaat or wel kans
het schip af te breDgen. Dan ontvangen de aannemers
de som van ƒ90.000.
Men schrjjft ons uit Oad-Bejjerlaod, dd. 8dezer:
>In uw vorig No. werd don wenich geuit, dat de
naam bekend zon worden van den medicosdie door
zjjne bjjzondere en eigenaardige wjjze van inenten
vele ingezetenen in gevaar heeft gebrzgt.
»Welou, aan dien wenscb wil ik voldoon door U mede
te doelen dat de naam van dien medicus is J. Peelen,
dooter in de geneeskunde, thans wonende te Arnhem
in de Bakker.*traat en aldaar lovende van de renten
van eeo kapitaal, verdiend (eedeeltoljjk althans) door
dergelgke vaccination als ik U zal medodeelen.
>Met één glaasje stof vaccineerde bjj soms 25 kin
deren (de man was gemeente-docter) en terwgi de kin
deren gevaccineerd werdenwerden de bewjjzen van
goed opgekomen pokkeD (altjjd drie) reeds geschreven.
»Heden vernam ik dat in één huisgezin zes pokken-
patienten zgn, waarvan er vier pokkenbriefjes hebben,
doch op wier armen na een nauwkenrig onderzoek geen
litteekena waar te nemen zgn. Deze vier kinderen zjjn
door den hiervoren genoemden medicus zoogenaamd
iDgeëot. Een zevende kind, ingeënt door één der art
sen, een paar jaar geleden bier gevestigd, bljjft bevrjjd,
niettegenstaande het zich reeds gedurende drie weken
te midden van de besmetting in een klein vertrek
bevindt."
Z. M. heeft herbenoemd tot burgemeester van
Droischor de heer P. Goemans Jz.
Mej. J. M. Ezerman van Zierikzee is benoemd tot
ondorwjjzeres aan eeo der scholen voor gewoon lager
onderwas te Oharlois.
Door Z. M. is met ingang van 16 Oct. e. k. J. P.
Ehreoburg, adsistent ten postkantore te Raamsdonk,
benoemd tot directeur van bet Postkantoor te Breakens.
De justitie van Middelburg, vergezeld van genees
kundigen heeft zich naar Meliskerke begeven tot onder
zoek van een ernstig sterfgeval. Een vrouw moet 's nachts
bjj hare bevalling bezweken zgn, terwgi baar daartoe
hulp was verleend door eeD onbevoegde. Aan deze hulp
zou voornameljjk haar dood moeten worden toegeschreven.
Gedurende de jongste drie mnanden zgn door de
Rjjks-politie te Breda niet minder dan 265 landloopers
over do grenzen gezet, nameljjk 236 mannen en 29
vrouwen.
Te 's Heer Arendskerke is de vrouw van een land
bouwer van haar zestiende kind bevallen. Alle zestien
telgen wonen bjj de oude lui in. Vóór no. 16 geboren
was, waren er onlangs van de 15 5 aan 't werk, 5 gin
gen er school en 5 waren thuis.
Naar wjj vernomen, beeft R. v. d. Hulst, die zich,
als de vermoedeljjke dader van den moord op Mina
Koes, vóór twee jaren te Zuidwolde gepleegd, iD arrest
bevindt, zgn misdaad bekend. Op den bewusten Zon
dagochtend was hg van huis gegaan, teneinde eonig
geld machtig te worden tot betaling van de huur van
zjjn huisje, en toevallig kwam gemelde Mina Koes
hem tegen, die bg zeer goed kende. Hg eischte bet
geld van haar, dat zjj bg zich had, waarop een wor
steling volgde, bg welke gelegenheid v. d. Hulst een
bekrapt gezicht kreeg. Mina Koes gaf hem toen te ken
nen, dat zg de zaak wilde aangeven en, hiervoor be
vreesd geworden, heeft hjj haar weder aangegrepen, op
den grond geworpen en dadeljjk met zjjn broodmes, dat
bjj bjj zich had, door den hals gesneden. Nog even
daarna heeft hg bjj het Ijjk vertoefd, om het van de
schoenen, kousen en gouden sieraden te beroovon. Hg
verklaarde nog, dat hjj na het plegen van den moord
nimmer meer rust bad gehad, bet beeld van Mina Koes
hem altjjd was gevolgd en de laatste gil van haar hem
steeds nog in de ooren klonk.
IIE KAMP OP JAVA.
Aan een extra-nommer van het Bataviaascli Han
delsblad ontleeoen wjj omtrent die ramp het navolgende.
In den namiddag van Zondag den 26 Augustus werd
algemeen te Batavia in bet westen een geluid gehoord
als dat van een ver verwjjderden donder, afgewisseld
met hevige knallen, die overal deuren en vensters deden
rinkelen en klapperen, terwgi in den lateren na-avond
en vooral te middernacht een dof-roode gloed was waar
te nemen.
Te zereo uur ongeveer van dien dag, den 27en, werd
te Batavia de eerste asohregen waargenomen en men
vermoedde dat de uitbarsting, van welke vulkaan wist
men nog niet, zeer hevig zgn moest.
Dit werd dan ook bevestigd. De vale, grauwe lucht,
dik van ascbdeelcD, werd hoe laoger hoe dikkerde
ascbregen viel overvloediger en eer het middaguur nog
had geslageo, was geheel Batavia in dikke duisternis
gehuld.
Doordien de zon niet kon doorbreken, daalde de
temperatuur verscheidene gradenmen huiverde te
Batavia van koude.
Men krjjgt een denkbeeld van den vloedgolf, die de
zee en rivieren beroerde als men weet, dat bet water
onder anderen te Tandjong Priok 10 voeten in etteljjko
minuten reesdat het een gedeelte der benedenstad
niet alleen geheel en in één oogwenk onder water zette,
maar bovendien volgeladen prauwen van 25 lasten en
meer als een stroobalm op den wal zette. Dit verschijn
sel herbaalde zich nog eenmaal in den namiddag te
2 uur, doch niet zoo hevig en, met welke kracht ook
de Btortvloed had gedreigd, er kwam na hare hoogste
woede een moment, dat de geheele kolossale water
massa op eens weder verdween en de rivier- cd zee
bodem droog legde.
Inmiddels begon de grauwe en loodzwaar met zwavel
dampen gevulde en drukkende atmosfeer, in weerwil
van de koude, wat op te klaren't werd lichter en bg
dat licht had men te Batavia een zeldzaam schouwspel.
De wegen, de boomeD en de huizen waren met een ge
heel witte aBchlaag bedekt en gaven in bet land der
zon een echt HollandBch wintergezicht te aanschouwen.
Toen kon men langzamerhand de gevolgen van de
ramp ontdekken.
Anjer was door een vloedgolf overstroomd en ver-
woestzjjoe bewoners waren, op enkele uitzonderingen
na, verdronken in een oogenblik tgds, en waar de plaats
gestaan had was in den loop van dien ongelukkigen
Maandag niets anders te zien dan een uitgestrekt
modderig moeras.
Tanara, mede aan de kust gelegen, had hetzelfde lot
gedoeld en op dien dag had men daar reeds 704 ljjken
gevonden.
Te Tjeringin sloegen de havendammen weg en nam
bet water een loop verscheidene palen landwaarts in.
Te Karang Antoe had hetzelfde plaats, terwgi meer
oostwaarts op do zeeplaatijes Kramat en Mauk even
als Anjer verdwenen waren. Op eerstgenoemde plaats
lag den vorigon dag de passar of markt nog vol ljjken
gd schat men het aantal der daar omgekomenen op
meer dan 300 menschen.
Lichttorens langs de kust werden als riethalmen ge
knakt en het plaatsje Merak, waar do havenwerken
haar steen materiaal groef, verdween met alles wat zich
daar bovoDd. De regeering seinde, dat te Merak loco
motieven als blikwerk gedeukt en kranen waren ver
zwonden, terwgi do spoorstaven als papier worden te
z&Am gevouwen.
Van bet ingoniourahuis, op een heuvel staande, is
alleen nog de vloer overgebleven een geheele wjjk is
door deD vlood in eeo ondeelbaar oogenblik wegge
vaagd en bet getal verongelukte inlanders en Ghineezen
is daar ontelbaar.
Telok-Betong aan den Sumatra-wal werd letterljjk
weggevaagd. Hoe groot het getal der verongelukten
op die plaats i«, kan, bjj gebrek aan telegrafische ge
meenschap na do ramp, nog niet worden opgegeven.
Een stoomschip der Ned. Jnd. Stoomv. Maatschappij
heeft geankerd ter plaatse waar vroeger te Anjer het
logement stond. De gebeele kustljjo van West-Java
is van gedaante veranderd. Verscheiden grootere en
kleinere eilanden in Straat Sunda zjjn verdwenen
Dwats-in-den-Weg, een groot eiland bjj het inkomen
van de Straat, is in vgf deolen verdeeld en in de na-
bjjheid van Krakatau zjjn niet minder dan 16 vulkanische
nieuwe eilanden uit den schoot der zee opgerezen.
Vuurtorens, onder anderen ook die van Anjer, zgn
totaal weggeslagen en eilanden, die vroeger een gezicht
ver uit den wal lagen, zgn daaraan eensklaps verbonden.
Zeevaarders rapporteerden dat de zee in de straat
vol was met drjjvend wrakhout en ljjkeD. Velen dier
ongelukkigen zag men op Bamboe-vlotjes gelegen of
vastgeklemd aan een boomtak of afgerukte tak.
Kioderen hebben hunne ouders, vrouwen hare mannen
voor hunne oogen zien omkomen. De echtgenoote van
den ass. res. aldaar werd, met baar kind iD de achter-
gaandetjj van haar huis staande, in de badkamer go-
zweept, daar herhaalde malen tegen de muren geslagen,
door het woedende water weder opgenomen eo Daar
buiten gevoerd, waar zg haar eohtgenoot zag worstelen
om een boom te bereiken, waartegen hg weldra ver
pletterd werd. De ongelukkige vrouw werd op een
heuvel geworpen, waar weldra ook haar kind den geest
gaf, en zjj, nitgepnt door inspanniog, vermoeienis en
bloedverlies nit de bekomen wondeD, bezwjjmde.
Iq de afdeeling Tjeriogen werd het getal veronge
lukten geschat op 10 000 personen.
In de nabjjheid van Batavia heeft de vloedgolf zich
ook krachtig doen gevoelen. Op het eiland Amsterdam
werd liet droogdok van zgn ankers geslagen en dreef
het gevaarte zeewaarts. Ooruat ie oudergeloopen het
kolossale dok aldaar werd bewogen. De reusachtige
kanonnen, waaraan de schepen gemeerd liggen, braken
als latten door midden en het kostte heel wat moeite
om het oorlogsstoomschip Koningin Emma aan den wal
vast te houden. Een stoomsloep van bet opnemings-
vaartuig Blommendaal, bemand met zes koppeD, op het
oogenblik van den vloedgolf ter hoogte van Onrust
stoomende, sloeg omvier man redden zioh zwemmende,
doch twee verdwenen onmiddeljjk.
Uit de meest geteisterde plaats Anjer vinden wjj het
volgend voorbeeld van de aogst en de vermoeienis,
door de bewoners uitgestaan.
Doctor Dillió van Anjer lag tjjdens de eerste vloed
golf in den morgen vaD den 27 Aug., te ongeveer 6
uur nog te bed, waarvan hjj werd afgeslagen en eens
klaps tusschen meubelen bekneld raakte. Tegen een
raam geslingerd, baande hg zich door het stuk slaan
van een ruit een uitweg naar achter en vond zjjne
vrouw eu zuster met een kind in de keuken op het
fornuis gevlucht.
Men vluchtte gezameoljjk naar de bergen, waar men
den geweldigen ascbregen trotseerde, het kind zooveel
mogeljjk beschermende. Doch men moest verder en
weg van de plek der verwoesting, waar van de huizen
geen eteea op den anderen was gebleven.
Men doolde langen tgd, vermoeid, afgemat, gewond
en hongerig rond on, in een kampong gekomen, werd
de familie daaruit door de bevolking verjaagd men
mogt er zich zelfs niet noderzetteo.
De domme Bantammere, zoo geheel onder den invloed
hunner priesterp, weten aan die ongelukkigen de schuld
van de hun land in den laatsten tgd zoo opvolgend
getroffen hebbende ongelukkon en, het eene met het
