ZIERIKZEESCHE NIEIIWSUODE.
No. 4695.
59ste Jaarg.
Zaturdag It November 1882.
VERKIEZING.
W. A. O C HTYIA
J. BORGHSTIJX.
Nieu wstij dingen.
Ivttsiswfe.
JFttttt&rijjfe.
te.
iReberlstufe.
TELEGRAMMEN.
Middelburg en Zierikzee.
„SCHOUWEN EN DUIVELAND"
!3ïrv«rlcttti«rt.
J. BORGHSTIJN.
Verschjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 8 maanden is 1,30, franco per post 1,60.
ADYERTENTIËN, Tan 1—3 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterljjk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ore bezorgd worden. Grroote Utter wordt naar plaateruimte berekend.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Ziebikzee.
Bjj de Verkiezing op RXaandasr a. e. wordt
den kiezers aanbevolen hunne stemmen uit te brengen
op de Heeren
(aftredend lid) en
Petersburg 7 Nov. De commnnicatie tuBschen
Kroonstad en Oraniëabaum is geheoi ea ai gestremd.
De reede ligt vol jjs. Bp Sleutelburg is jjsgang over
de geheele breedte der Newa, Noord-oo3tewindbjj 6
graden koude.
Eea jong paartje te Parjjs vierde onlangs bruiloft,
met een groot diner aan vrienden en verwanten, in
een der eerste restanranta. Men at en dronk in de
vrolijkste stemming, totdat plotseling de feestvreugde
verstoord werd door den brnidegom, die tot aller ver
bazing en 9chrik den restaurateur verklaarde, dat hp
niet in staat was hem te betalen.
Woedend, en zooder Daar rede te willen hooren,
haalde de restaurateur de polit»e en liet het geheele
gezelschap in hechtenis nemen, dat nu, tot groot ver
maak van de straatjeugd, in optocht naar het politie
bureau werd gebragt. Daar had men medelijden met de
jonggetrouwden, wier huwelijksleven met znlk oen
gebeurtenis begon, en zjj werden na de noodige for
maliteiten in vrgheid gesteld, maar niet dan nadat zjj
alles, wat zjj eenigszins konden missen, in pand hadden
achtergelaten.
Omtrent het proces PeltzerBernays wordt aan
Engelsche bladen gemeld, dat niet minder dan 373
getaigen in de instractie zjja gehoord, daaronder 8 uit
New-York, 19 nit Parjjs. 15 uit Hamburg, 11 uit Bremen,
4 uit Londen, 9 uit AkeD en de andere uit Brussel en
Antwerpen, behalve 19, die ook uit steden buiten België
gelegeD, moesten overkomen. Maar behalve deze getui
gen zjjn nog een aantal personen oAdervraagd, b. v.
410 Parjjsche barbiers en al de wapenfabrikanten to
Brussel, Antwerpen en Luik. Mevr. Bernays is 11 malen
ondervraagd, Advocaten zjjn de heeren Jules Lejeune,
Eagène Robert. Edmond Picard en Lonis van Calster,
noch het O. M. noch de verdedigers zullen doekjes
winden omtrent het gedrag van mevr. Bernays zoodat
deze regtszaak tegeljjkertjjd tot de meest befaamde
cause cèlèbres zal gaan behooren, èn om bet crimineele
feit van den geheimziDDigen moord èn om hetgeen
daaraan voorafging.
»s Gravenhage, 9 Nov. Het geregtshof alhier
veroordeelde J. T. van St.-Maartensdijk, wegens valach-
heid in geschrifte, tot vier maanden celstraf en twee
boeten van 50.
Het was Vrjjdagavond jl. omstreeks lO'/jUnr, dat
een 8- 10-tal leden der Sociëteit «De Eendracht," op
het Buitenhof te 's-Hage, nog gezelling bjjeen waren.
Eensklaps hoorde men gedruisch in den niet zeer mi
men gaDg van het huis. Een der aanwezige leden was
zoo beleefd, de dear te openen, die tot het SocieteitB-
lokaal toegang geeft, en een vreemde bezoekster deed
zeer bedaard en deftig haar intreê in de voorzaal. De
achtbare leden waren in den laten avond eenigszins
onthotst door dat vreemde bezoek van een niet geïn
troduceerde en ongenoode gast. Zjj ging zwjjgend haars
weegs, nam in het voorgedeelte der zaal oen kjjkje,
vervolgde haar weg naar het tweede gedeelte der zaal
en wel langs het buffet, waar de juffrouw was gezeten,
die ook al door den schrik op de vlucht werd gedreven.
De gast wandelde harerzjjds de achterzaal bedaard rond,
langs de drie daar aanwezige lichtramen en biljarten,
vereerde daarna weder de leden in de voorzaal met
haar bezoek en kwam zoodoende voor het midden-penant,
waar een groote spiegel geplaatst is. Deze kaatst haar
beeld terag, waarop onze gaat in hoogst zenuwachtigen
toestand geraakt en zóó geweldig begint te blazen, dat
de heldere spiegel eensklaps als in mat glas veranderd,
wordt.
De rustige bezoekers geraakten meer en meer van
stak. Het galante lid, dat de deur vau het lokaal ge
opend had, had echter die deur niet weder gesloten.
Ea bemerkende hoe norsch zjj door de aocieteitsieden
werd bejegend, maakte de ongenoode gast toen rechts
omkeert en ging door de deur, waar zij binnengekomen
was, weer terug. Geen spoor van haar bezoek was
achtergelaten.
En wie was nu de niet-geïotroduceerde geweest
Een koe, een «verstandige" koe: want zjj had een
avondwandeling gqmaakt uit de weide van den Bezni-
deohouthad, geljjk in den laten avondstond betamelijk
was, een behoorljjk escorte gehad van eenige poli
tieagenten, die baar de mindere gepastheid van deze
wandeling op dat unr onder 'toog schenen te willen
brengen en zonder zich aan hen te storen, tal van
café's en andere open huizen minachtend voorbjj loopende,
zelfs de Hollandsche voorstelling in den Schouwburg
versmadende, vindt zjj een behageljjk rustpunt ten slotte
in «de Eendracht 1 Hoeveel avond-zwervenden van
haar geslacht, veel kleinere beesten, zonden dat verstand
missen
Uit Lowestoff is aan den reeder M. Paser, gis
terenavond telegrafisch berigt gezonden dat doorEn-
gelache visscbers aldaar Detten, touwen en brails zjjn
aangebragt, afkomstig van de Scheveningsche bomschuit
Holland" stuurman Maarten Buis; door andere Engel-
sche visschets was bovendien het vaartuig gezien met
vernielden boeg. Men vreest dus, dat genoemde schuit
met man en muis is vergaan. Van nog vier andere
schuiten is het bjjna zeker, dat zjj in den laatsten
storm verloren gingen. Vele gezinnen verkeeren te
ScheveniDgen dan ook in grooten angst omtrent het
lot van betrekkingen.
Bergeti-op-Zoom 8 Nov. In de raadsver
gadering is zonder discussie besloten tot verhooging
van het haven- en lichtgeld met 100 pet., waardoor die
inkomsten, naar men verwacht, van ƒ2100 tot ƒ4200
zullen stjjgen.
Met regt vreest men dat, vooral in verband mot den
allertreurigsten toestand van onze haven, deze maatregel
verderfelijk zal werken op dereeds kwjjnendescheepvaart.
Eene gehuwde vrouw te Borkel (Noord-Brabant),
die zich voor eenige oogenblikken uit hare woning ver
wijderde, liet haar kindje in eene wieg onder toezicht
van haar achtjarig zoontje achter, hem vermanende
goed op de kleine te passen, Nanweljjks was de moeder
buiten, of bet knaapje nam een geladen pistool uit eene
lade en speelde daarmede. Plotseling ging de haan
over, en de kogel trof het kindje in de wieg in het
voorhoofd, De kogel was zoo diep in de hersenen ge
drongen, dat er niets meer van te zien wa9. Het kind
ia nog in leven.
Vlissingren, 8 Nov. Het stoomschip P. Caland
is met het hoog watertjj van dezen naoht met hulp
van twee sleepbooten vlot gekomen en heeft geene
schade. Het vertrok naar Rotterdam.
Middelburg;6 Nov. Dezer dagen hebben
eeDige invloedrijke dames alhier zich als commissie
gevormd, tot het uitreiken van versterkend voedsel
aan onvermogende zieken van alle gezindten die op
aanbeveling van hun geneesheer daaraan behoefte hebben.
Op eene aan de huizen der ingezetenen aangeboden
Igat kan men zich verklareDop welken dag en unr
de belanghebbende, van een schriftelijk bewjjs voorzien,
zich tot afhaling kan aanmelden terwjji men zich ook
tot eene jaarljjksche geldige bijdrage kan verbinden
in welk laatste geval de commissie voor het noodige i
zorg draagt. Deze ljjst, die slechtB enkele dagen cir- j
culeertis reeds van een zeer groot aantal handtee- j
keningen voorzien.
Middelburg7 Nov. De najaarszitting der
Provinciale Staten van Zeeland is heden avond door den
commissaris des Konings geopend, en werd weder door
den griffier mr. E. Fokker, na het hem overkomen i
ongeluk, bjjgewoond. De voorzitter wenschte hem geluk
met zjju aanvankelijk herstel en heette hem welkom.
(Applaus). Een groot aantal ingekomen stnkken en voor-
stellen is naar de afdeelingen verzonden. Nadat de
vergadering zich in afdeeliogen had gesplitst, is deze i
bjjeenkomat gesloten. De volgende openbare vergadering j
is bepaald op a. s. Vrjjdag ten 10 ure.
Middelburg8 Nov. Een paar maanden gele
den werd door eene dienstbode bjj eene familie alhier
een doos met eenige gouden sieraden ontvreemd, zonder
dat do bestolen persoon bet bemerkte. Eenige dagen
geleden de doos missende, stelde hij de politie ermede i
in kennis, die de dievegge, welke korten tjjd geleden j
haar dienst verlaten had en gehuwd was, opspoorde, j
Zjj had een gedeelte van het gestolene verkocht, terwjji
het overige in haar bezit gevonden is. Tegen baar is j
procesverbaal opgemaakt.
Middelburg 10 Nov. Heden werd alhier her-
besteed: Het bouwen van eene bazaltmuur ter vervanging
van een gedeelte beschoejjing langs de haven te
BreskeDBminste iinschrjjverde beer P. MonjÓ te
Breskenvoor 9877 voorts werd aanbesteed Het
aanbrengen van een jjzeren toeleidingsbnis op bonton
roosterwerk aan den bestaandon jjzeren pjjlkoker van
den zelfregistrerenden getjjmetor te Batb met bjjbe-
hoorecde werken (raming 5.800), Minste ioscbrjjver
de heer J. de Witte te Vlistingen voor 7131.
Hoo<lel«ensl<erUe 8 Nov. De heer F. L.
Arentz, arts te Ondelande, die sedert 1878 in de gemeen
ten Oudelande, Baarland en Hoedekenakerke belast was
met den doodschonw en de armenpraktijk, hoeft ten
gevolge zjj oer benoemiDg tot plaatselgk geneesheer te
Ouder-Amstel, tegen 1 Januarjj 1883 uit die verschillende
betiekkiogen eervol ontslag aangevraagd.
Zoowel de ingezetenen der genoemde drie gemeenten
als die van Ovezand, Driewegen, Ellowontsdgk en 'a
Gravenpolder, zullen den kondigen, jjverigen en hnmanen
geneesheer met veel leedwezen zien heengaan.
St.-M.aartens«iijl<8 Nov. Op de heden
alhier gehouden najaars-veemarkt waren aangevoerd
42 stnk8 hoornvee,* 1 schaap en een 150-tal biggen.
In vergeljjkiDg met vorige markten, was de aanvoer
wel groot, doch de handel was niet zeer levendig
9 Nov. De heer L. van Langeraad, wonende te
St.-Maartentadjjk, doctorandus in tboologie van de uni
versiteit te Leiden, werd beden door bet provinciaal
kerkbestuur van Gelderland tot de Evangeliebediening
in de Ned. Herv. kerk toegelaten.
Zierilcasee 7 Nov. In do bekende suikerbieten
tiend-kwestie heeft de regtbank, bjj vonnis vao heden,
aan de eiachers toegelaten om door gotuigen te bewjjzen
dat volgens de gewoonte in deze strekeo, van suiker
bieten, bestemd voor de fabrieken, ƒ2.40 per gemefc
als tiend betaald wordt, en het getuigenverhoor bepaald
op 4 December dezes jaars.
De matroos J. Steel, behoord hebbende tot de
equipage van het Eng. Stoomschip «Gulf of Panama",
gestrand Zondag 29 Oct. 1882 op de Noorder-Haaks,
deelt omtrent zjjn lotgevallen bet volgende mede
»Wjj kwamen naar mjjn gissing des morgens halfzes
nren aan den grond. Na tot halfacbt naar redding
uitgezien te hebben, verlieten wjj bet schip met drie
booten. Ik was in een boot met 17 man en in de
andere twee booten waren ieder 5 man, Nauweljjka
waren wjj van het schip af, of onze boot sloeg om en
wjj lagen in de branding.
Ik klom op de kiel der boot en zag nog 15 man
zich vastklemmen aan de zjjde der boot. De tweede
stuurman was reeds verdwenen. Ik keek roDdom en
zag een loodskotter komeD, die op de boot aanhield,
waarin de kapitein, stuurman, bootsman, kok en een
matroos. Ik zag de meoachen overnemen en twee
loodsen in den mast klimmen om uit te kjjken, maar
zjj werden ons niet gewaar wegens de hooge branding.
Ik stak mgn arm op, maar werd niet gezioD, en zag
dat de kotter over en weder stnurde en ten laatste
voor den wind wegzeilde, zoodat wjj allen den moed
lieteD zakken.
Wjj bleven nog 2 uren in het gevaar roDdmartelen
met 16 man, terwjji de boot gadorig regts en onderste
boven werd geslingerd, waardoor van tjjd tot tjjd de
mannen ééa voor één zich loslieten en verdwenen van
mjjn zjjde.
Ons getal was ingekrompen tot 7 man1 machinist,
4 stokers, 1 jongen en mgn persoon.
Zjj gaven mg de hand en wenschten mg goeden
nacht. Nu werd ik weemoedig en was op 't punt mjj
ook los te laten, maar daar ik op den jongen zag,
kreeg ik moed en hielp hem ieder oogenblik weder op
de boot. De machinist trok zjjn kleederen nit, maar
de krachten begaven hem en bjj zonk weg in de diepte.
Later ontwaarde ik land en zag, dat wjj zuidwaarts
dreven en in beter water kwamen. Wjj haddon zoo wat
een half nur rust, daar de boot vol water was en regt
bleef en wjj ods maar stil vasthielden. Op eens kwam
de boot in de branding en sloeg om. Bevende van
koude, verwondde ik mjj aan het linkeroog. Dejoogen
kreeg de boot voor het hoofdnogmaals greep ik hem
en hielp hem in de boot, */4 uur daarna zag ik op het
strand een man, stak mgn arm op en bespeurde, dat
die man mg gezien had. Ik sprak den jongen moed
in en zeide wjj Zullen spoedig wal hebben, houd moed,
maar ontwaarde tot mgn schrik, dat ik tot een ljjk
sprak. Dit perste mjj tranen af, daar ik nu maar alleen
was.
Later zag ik een persoon wegloopen, die mg de
behulpzame hand zoude bieden, en vervolgens een 50-tal
meDschen, waarvan 3 zich te water begaven. G. Doorn,
welken naam ik nooit vergoten zal, bragt mg op het
strand daarna werd ik bewusteloos. Later, toen ik
tot mgzelven kwam, lag ik in eeD bed en werd liefde-
rjjk verpleegd, waarvoor ik aan de gemeente Petten,
en inzonderheid aan G. Doorn, mgn barteljjken dank
betnig, daar ik mgn leven naast God aao hem verschul
digd ben, dewjjl de boot op het oogenblik dor redding
stuksloeg.
Ik betuig mjio harteljjken dank aan de heeren Bur
gemeester van Petten, K. Mos en Goedkoop, Eogelsch
consul te Nienwediep, die alles aan mg hebben gedaan
om mjjn leed te verzachten.
Het wrak van de stoomboot «Galf of Pannama"
is te Nieuwediep in veiling gebragt en heeft 130
opge bragt.
Zierlkzee, 10 Nov. Op de gisteren alhier ge
houden paardenmarkt waren 37 paarden aan de ljjn.
De handel was van weinig beteekeuis.
Bjj de dezer dagen plaats hebbende acte-examens
voor Middelbaar Onderwjjs zjjo o. a. geslaagdvoor
Staatainrigting de heer J. A. de Brutjne van Zierikzee;
voor Aardrijkskundede heer G. A. Odé van Schiedam.
Door Z. M. is, op verzoek, aan D. Blok, eervol
ontslag verleend als gezworen van den OoBtpolder,
provincie Zeeland.
Den 6 dezer is te NienwvoBmeer door de maió-
chanseèss aangehoaden en ter beschikking der justitie
te Breda gesteld zekere J. C. B., oad 21 jaren, dienst
meid bjj den heer C. Q., te Nieuwvosmeer, en beschul
digd va,n diefstal ten Dadeele van haren meester door
middel van inbraak in do secretaire.
Dat onze waterbouwkundigen ook in den vreemde
nog altjjd hoog staan aangeschrevenbljjkt daaruit
dat de «bekende" ingenieur Dirks, uit Holland, zoo
luidt het in een telegram uit Skjern (Denemarken),
aldaar is aangekomen om nader hot ontwerp te onder
zoeken tot den aanleg van een kanaal tusschen Ring-
kjóbing Fjord en de Noordzee, alsmede de reguleering
van den atroomloop in genoemde Fjord en het Skjer-
naadal.
Naar men ona meldt, zou de voortvluchtige no
taris De Haan ran Amsterdam eea telegram gezonden
hebben aan notaris van Djjk, aldaar, waarbjj hjj dezen
feliciteert met de overneming van de minuten entevens
den wensch uit, dat notaris van Djjk gelukkiger in de
praktjjk moge zjjn, dan bjj dit tot hiertoe was. Dit
telegram zou afkomstig zjjn uit Neaw-York.
Hoe gemakkeljjk een deel van het pabliek zich
bjj den neas iaat nemen, bljjkt uit het feit, dat op de
kermis te Oud-Beierland te zien is een Zoeloe, die vol
gens het voorgeven van den ondernemer dezer vertooning
dezelfde is die Prins Lonis Napoleon vermoord heeft,
en dat dit door niet weinigeo geloofd wordt, aoodat hot
tentje een druk bezoek heeft.
Te Wilhelmioadorp is bjj J. Visser, een varken
geslacht van gekruist Eogelsch ras, dat eene lengte
bad van 2.20 meter en een gewigt van 635 halve kilo's.
Farjjs, 10 November.
De regering heeft aan het Eogeleche kabinet hare
oatevredeobeid betuigdomdat Engeland zonder de
voorkennis van Frankrjjk feiteljjk de fioanciëele Euro-
pescho contróle over Egypte heeft opgeheven.
Kerknieuws.
Ds. L. A. F. Creuttbergpred. te Ootterland, is
beroepen te 'sHeor Abts- en Sinoutskerke.
PREDIKBEURTEN
BIJ DE
CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE GEMEENTE
te Ziebikzee,
A deeling Sint-Domus straal,
op Zondag 12 November 18S2.
Voorm. 10 ureDs. L. v. D. VALK, pred. te Delft.
's Avonds 6 oreDl. v. D. VALK.
Gemengde Berlgten.
Dingidag 11. was men to Amsterdam getnige van een
schouwspel, dat de lachlust opwekte. Een reeds zeer
bejaarde ljjkdienaar in deftigoud-Amsterdamsch costuum
werd tasechen twee agenten naar een politie-bureau
gebragt, daar hg in >kenoelgken staat" vorkoerde.
Natuur! jjk werd dit gezelschap gevolgd door een talr jjk
publiek, terwjji een gnitigo smidsjongen de agent on
nariep «Behandel hem toch vooral zacht en notjes
wio weet of hjj later nog niet moet helpen om je er
onder te stoppen." Men zegt dat er pogingen worden
aangewend om op de Staatabegrooting oen post te
brengen voor de Tooneelscbool. Misschien zou dit
kunnen helpen om nog meer comedie te spelen. To
Br. kan men goed comediespeleneen apostel, die
wokeljjka naar eene naburige gemeente gaat om zjjo
godsdienst waar te nemeD, is op heeter daad betrapt
toon hg zjjne belofte in den laten avond mede deoldo
aan eene oude jonge meid. Indien men nu herinnerd
hue die boideo, ook alleen om der geloofs wille, een
reisje naar den Haag hebben gemaakt, dan zou men
wal kunnen vragen, ia het kleed ook toen Diet ge
scheurd? Ten spoedigste gevraagd te Oplag oen
predikant od een docter, beiden zonder gebrekon en
van zessen klaar, om onaangenaamheden te kunnen
verdnren. Men gelieve ziob met franco brieven to
adresseeren bjj den naaldridder aldaar. Een smids
knecht te Driepad moe3t zich niet verbeelden dat hg
oene boerODdocbter kan krjjgec, want zjj wil toch niets
met hem to doen hebben. Te Rilland zal ten too-
neele gevoerd worden een tooneelspel, getiteld Een
meisje, dat uit vrjjen gaat. lste bedrjjf, Tannetje naar
de kermis geweest en een dag te laat t'hnis gekomen
2de bedrjjf, de dame naar bet dorp met kousen van
den baas ea klompon van de vrouw3do bedrjjf,
Tannetje op hol naar den polder, doch gelukkig nog
gevat door een schoenmaker. Dirkje te St. Ph.
moest niet denken, dat zjj Piet in de fuik kan krjjgen,
zjj zal zich maar moeten behelpen met een pupil.
Wïllemtje te Scherpenisse schjjnt zeer in zjjn schik te
zjjo, dat hg zjjn oud meisje weêr terug heeft, maar
laat hjj maar goed uit zjja oogen zien, hjj wordt weêr
bedrogen en dan zal Keetjo hem niet meer aannemen.
Het lange Koosje van de kaai te St. Maarten wordt
vriendeljjk verzocht baar valsche tong wat in toom te
houden en niet zooveel kwaad te spreken van een
nichtje, die zjj wel wat zachter mogt behandelen. Indien
zjj zich zei ven onderzocht, zou zij veel vinden, dat
haar nog leeljjker stond dao haar, waarover zjj praat.
Te 8ch. zal eerstdaags een tooneelspel worden op
gevoerd late bedrjjf, ds zotte Sieo, 2de bedrjjf, dito
Mie, 3do bsdrjjf, de dronken Jozua, 4de bedrjjf, het
goede Kootje, 5de bedrjjf, het vuile huishouden kaartjes
zjjn te bekomen in het schoolstraatje. Mietje te
Moaselland moest haar babbeltong wat in toom houden
eu niet denken dat zjj met baar liof gezigtje alles kan
overwinnenHet zal echter wel uitkomen, dat dit
haar niet zal gelukken.
VERSCHEIDENHEDEN.
Wjj meenen onzen lezers genoegen te doen door aan
de hand van onzen oud-stadgenoot, de heer F. Nagtglas
(gunstig bekend als goschiedvorechor) eenige bladzgden
uit de geschiedenis onzer stad te doorwandelen, en
zullen daartoe in dit en eenige volgende Nos. over
nemen wat de geachte schrjjver daaromtrent mededeeld
in No. 44 van «Eigen Haard" onder den titel van
De Echo van het Oude Huis,
Westen-Schouwen 1
Het zal u rouwen,
Het ontrooven mjjner vrouwe
Westen-Schouwen zal vergaan,
Slechts do toren bljjven staan.
Zóó had de verbolgen meerman gesproken, wiens
wederhelft door visschers der bloeiende handelplaats
werd gevangen en gedood. De voorspelling was ver
vuld. De hand vol zand, door den zeebewoner neer
geworpen voor de diepe haven, groeide aan tot een
ontzagljjke plaat, zóó den toegang afsluitende, dat na
korten tjjd geen hulk of buis meer door de «versljjmde
geulen" binnenvaren koD. Met het afnemen der ba-
ringvisscherjj, de «harinckteelt," begonnen ook handel
en njj verbeid te kwjjnen; en het sinds oobeagelgke
jaren bekende bloeiende zeedorp aan de breede Room
pot Rornanus partuswas in het midden der zestiende
eeuw, toen Reigersberg zjjne kroniek schreef, reeds
zóó vervalleD, dat er nanweljjks tien huizen meer
bewoonbaar waren.
De toren alleen bleef, geljjk voorzegd was, gespaard,
en verhief zich, eau wen lang, niet verre van den
oever, waar de golven klotsen tegen een eenzaam en
verlaten strand. Hg diende, meen ik, voor baken aan
deze gevaarlgke kust. Ouuoodig geworden door de
oprichting van een lichttoren in de duinen, viel het
oude bouwgövaarte onder den moker van sloopere.
Dit gebeurde in 1848, toen er wel minder goede din-
fen afgebroken zjjo; en een geschiedkenner, die over
eze streken schreef, noemt, niet zonder grond, het
vernielen van dit nog stevige gedenkteeken der oudheid
onverantwoordeljjk en door niets gewettigd.
Hiermede was West-Schouwen verdwenen. De naam
van het oude ambacht bleef als de titel eener heerlijk
heid echter in wezen, en de legende herinnerde hoe in
den goeden ouden tjjd de paarden hier prjjkten met
ziirerea hoefbeslag, ea de weelderige kooplieden de
keus hadden nit aoht-eo-twintig berbergen om zich
met rjjnwjjn te verfrisschen.
Bjj het vervallen der plaats waren de meeste aao-
z'tenljjke bewoners naar het naburige Zierikzee verhuisd.
Voor die destjjds niet onbelangrjjke stad was de
zestiende eeuw een merkwaardig tjjdperk, waarin ont
zettende rampen en verbazingwekkende voorspoed soel
afwisselden. Het scheen of de fiere burgerjj telkens
nieuwe krachten wist te putten nit do wederwaardig
heden, waarmede zjj te kampen bad. Vreeseljjke
stormvloeden, waarbjj de Bchelde als een woeste water
wolf grooxe stokken uit het land scheurde; vernielende
branden, vooral van de toen bestaande zoutkeeten
herbaalde oproeren, soms gepaard met bloedstorting en
vernedering, zoo als in 1472; de «Gave Gods der pes
tilentiën" waaraan dnieondoa bezweken, teisterden
meer dan eens de stad. Nauweljjka was echter een
dergeljjke ramp voorbjj, of een zon van zegen brak
door de donkere wolken, en schonk zóóveel voorspoed,
dat men zich in het midden der vgftiende eeuw de
weeldo veroorlooven kon, om, waarscbjjnljjkdoor Anto-
Dia Keldermanden stamvader van het beroemde
Mechelsche bouwmeestersgeslacht, aan de St. Lievene-
mooBterkerk een toren te doen oprichten, die, hoewel
onvoltooid, nog altjjd als een ontzaglijke reus boven
do stad uitsteekt. Nergens in ods land vond meD on
dernemender kooplieden, vaardiger visschers, en stouter
zeelieden dan in deze over oude stad. De havens
waren gevold met koggen, beaden, galjoenen en krom
ste vons, en omstreeks 1460 werd te Zierikzee door oen
Brittanier, Jaliaan geheeten, bet eerste naar hem ge-
noemdo kraveelschip gebouwd, welke soort spoedig
door geheel Europa vermaard raakte. Toen de zel-
neering oo het moordelven, waaruit bier zout werd
gestookt, door den invoer van Fransch en Spaanech
zout aaD bet kwjjnen raakte, maakte men zich te
Zierikzee spoedig van dien handel meester, wat zóóveel
vertier gaf, dat er, tegen het eiode der vgftiende eeuw,
geoD pakhuizen genoeg waren om het boitenlandsch
zont te bergen.
De overvloed van allerlei waren, door den handel
aaogovoerd, deed nu eu dan de prjjs der levensmiddelen
tot een onbegrjjpeljjk laag peil dalen en een oude
kroniekschrijver verbaalt, dat bier omstreeks 1490 een
djjkwerker of boerenarbeider elf grooten daags ver
diende, waarvoor konden gekocht worden een achtste
deel (van een mud) tarwe, een pond boter, een pond
kaas, een zou verscbe viscb, een kan wjjo en een stoop
bier, waarna hg nog een zilveren munt van ll/3 peD-
Ding in zjjn tasch overhield. Dat waren de vette jaren,
die als een gouden eenw in het gehengen bleven, de
tjjd toen men van een braspenning nog brassen kon,
en in de taveerne de keus had tusschen bier en wjjn,
waarvan de prjjzen geljjk etondeo. Het spreekt van
zelf, dat daarna do magere jaren niet achterbleven,
waarin de neringdoenden buiten vertier raakten en
het gebrek in de achterbuurten rondspookte.
In Mei 1476 werd «Cornelis Jansz. (dictusNeele Jan),
stierman van Westen-Schouwen" in het poorterboek
vao Zierikzee ingeschreven, en in later tjjd werd daar
nevens gesteld, dat van dezen schipper de geslachten
do Huybert en HariDgman afstamden. De fortuin be
gunstigde den stuurman, die in zjjn nienwe woonplaats
een aaozienlgk handelaar en vermogend scheepsreeder
werd. Zeer waarecbjjnljjk is bjj de vader van Jan,
Jacob en Herman (de Huybert), die met energie en
geluk zjjo bedrjjf hebben voortgezet. Drie der aan
zienlijkste gebouwen van de stad vertoonden lang de
sporen van hun rjjkdom. De oudste broeder Jan bonwde
een buis met een torentje aan do zuidzjjde der onde
havende jongste, Herman, stichtte een woning in
de Post- of Potatraaten de middelste, Jacob, liet aan
den noordkant der haven hot hnis optrekken, waarvan
ik een en ander verhalen ga.
In die dagen was hot de gewooDte, dat zelfs de
voornaamste kooplui met hun eigen vaartuigen per
soonlijk de beste handelsgelegenheden opzochteo, en
zeemansschap met de kennis van hun beroep moesten
pareD. Daardoor zal vermoedeljjk Jacob Cornelisz. de
Huybert dien goeden schippersnaam hebben verkregen,
waardoor hem in 1506 de. eervolle taak werd opge
dragen, om op zjjn kraveelschip de Juliaan, van 450
tonnen, onzen graaf, hertog Filips van Ooetenrjjk, de
Schoone bjjgenaamd, met zjjn gemalin Johanna van
Arragoo naar Spanje over te brengen.
De vloot van drie-en-veertig, meest uit Zierikzee af
komstige, wel aitgeraate schepen, verliet op den 13
Januari de toen wereldberoemde reede van Arnemuiden,
en kwam langs Vlissingen »d ayde de Notre Seigneur
et du bon vent1' in zee. Kort duurde de voorspoed.
Spoedig werden de schepen door een «afgrjjseljjk tem
peest" van wind en sneeuw beloopen, waardoor meer
dan óén vaartuig te gronde ging. De vor6t was, even
als zjjne reeds zwakhoofdige echtgenoote, bjj het drei
gend gevaar in doodsangst. Nauweljjka gekleed kwam
hjj meermalen op bet dek, eo heeft waarscbjjnljjk in
plaats van de deftige redevoering, hem door enkele
schrjjvers toegedicht, toen de bekende woorden ge
sproken, die onder bet wapenschild van den scheeps
voogd vereeuwigd. Het «waek Huybert" was niet te
vergeefs gezegd, en het gelakte den voorzichtigen en
kandigen zeeman de Juliaan behouden in Falmoath
binnen te brengen.
(Wordt vervolgd.)
Bij het lozen dezer beschrijving meenden wijdat
bedoeld werd de woning der voormalige Zocpziedcrij, later
als bouwval herdoopt: „Leviticus". Thans is echter ook
dat gebouw gemoderniseerd en maakt niet als woning maar
als pakhuis een sieraad dor Oude Havcu uit. Bij deze re
stauratie is op een trap een steen gevonden, Waarin gebei
teld en volgens oud gebruik mot lood begoten was het
jaartal 1^6. Waarschijnlijk is dus in dat jaar het bedoelde
hnis gebouwd en kan aldus niet zjjn wat hierboven wordt
aangehaald.
(Red.)
Prjjzen der Boter eu Eijeren.
Ziebikzee 9 November 1882.
Boter hoogste boers 0,70 en laagste koers 0,60
per 5 Hectogram. Kip-Ejjeren hoogste koers 1,75
en laagste koers 1,50.
8TOOMBOOTDIEN8T
NOVEMBER 188S.
Van MIDDELBURG
Zaturd. 11 's morg. 11,30 u.
Zondag 12 's nam. 2,—
Maand. 13 2,
Dingsd. 14 2,
Woensd. 15 2,
Dond. 16 2,-—»
Vrjjdag 17 2,
Zatnrd. 18 's morg. 11,30
Van ZIERIKZEE
Zaturd. 11
's morg.
7,30 n
Zondag 12
7,30»
Maand. 13
7,30»
Dinged. 14
7,30»
Woensd. 15
7,30»
Dond. 16
6,30»
Vrjjdag 17
6,30»
Zaturd. 18
7,30»
Zierikzee—Rotterdam v. v.
HET RADERSTOOMSCHIP
vertrekt geregeld
van ROTTERDAM:
Zondag voormidd. 8,30 u.
van ZIERIKZEE:
Maandag voormidd. 7,30 u.
Donderdag "7,—
Zaterdag 7,30
Woensdag 8,30 j
Vrjjdag 8,30 i
Vracht van ZIERIKZEE naar DORDRECHT en
ROTTERDAM -.
Groote Kajuit 1,-4=0. Voorkajuit 0,90.
Correspondea tie.
Menigmaal ontvangen wjj verzoeken tot het opnemen
van stnkken en berigten of aanmerkingen daaromtrent
door tusschenkomst van Boekhandelaars. Nogmaals
tjj herinnerd dat de ondergeteekenden Uitgevers van
don Zierikzeeschen Nieuwsbode zjjndat hun Bureau
gevestigd is op den hoek van de Schuithaven wjjk B
No. 94 en dat aldaar gelegenheid bestaat tot het in
zenden van alle stukken berigten en advertentiën
voor den Nieuwsbode bestemd.
Zibkikzee de LOOZE WAALE.
6 November '82.
Heden vieren wjj met onze geliefde Ouders
S ANTHONIE MÜLLIE
C< en
g LIENTJE de REGT
t< hunne S5-jarige Kchtvereenigfng.
Hunne dankbare kinderen,
Schoondochter en Kleinkind.
Wissikkeeke, 11 November
on**» wanaat vxxxxx.
25-jarige Echtvereeniging
van
CHRISTIAAN KOOPMAN
MAATJE LEUS.
Hunne dankbare Dochter CHRISTINA.
Bun 12 November 1882.
Ondertrouwd
JOHANNES DOELEMAN
Dreischor.
Brouwershaven.
JACOB A GAANDERSE.
7 Nov. 1882.
Bevallen van een Zoon C. J. GEERS
Voorloop.
Zierikzee, 10 November 1882.
Tot mjjno en mjjoer kinderen diepe droefheid
overleed heden voormiddag omstreeks 9 uremjjne
innig geliefde Dochter ANNA THEUNISSE na een
langdurig en Btuarteljjk, doch geduldig Ijjden in den
jeugdigen leeftjjd van slechts 18 jaar en 7 maanden.
8t.-Annaland,
8 Norember 1882. Wed. JAN THEUNISSE.
Heden overleed zacht en kalm na een lang
durig Ijjden, mjjne geliefde Echtgenoote en Moeder,
LOUWRINA van den BERGEin den ouderdom van
57 jaar en 8 maanden.
A. PLEUNE.
M. C. PLEUNE.
Brouwershaven, W. J. PLEUNE—van der Haven.
7 November 1882. J. PLEUNE.
L. K. PLEUNE—van Wijk.
C. J. PLEUNE.
Eenige en algemeene kennisgevving
*m* Heden overleed tot diepe droefheid van mg
en mjjne kinderen, ODze geliefde Echtgenoot en Vader
J. O. VROONE, in den ouderdom van 41 jaren.
Zierikzee, Uit aller naam,
9 November '82. Wed. J. C. VROONE—A. Stolp.
De ondergeteekende betuigt ook namens zgne
familie liartoljjlt dauk aan allen, die dezer
dagen van hunne belangstelling b 1 jj k gaven.
J. G. TUIJTEL.
Al die iets te vorderen hebben van
of "veiriscliulflïjffcl zjjD aan den boedel
van wjjlen den Heer M. VAN DEN ENDE, gelieven
daarvanvóór of op 15 December 1882opgauf
of betaltuic te doen aan den ondergeteekende.
Zierikzee, 10 November 1882.
H. C. VAN DEN ENDE.
Allen die iets te -word er en hebben of
verscliulclijgcl zjjn aan den boedel van
wjjlen den heer A. BOOGERD gelieve daarvan
opgaaf of betaling te doen bjj
J. W. GAST te r
MrtP" ondorgeteekende verzoekt niet In aan-
nterklng te konu-n, bjj de aanstaande
Verkiezing voor de Kamer van Koophandel.
Buitengewone algemeene
VERGADERING,
op Woensdag IS November 1882,
des avonds om 8 uur, in het lokaal van den heer Kanaar.
