ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 4667.
598te Jaarg.
Dingsdag 12 September 1882.
Verschjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prjjs per 8 maanden is 1,80, franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN, van 18 regela 30 Cts.) meerdere regels 10 Cts., kunnen niterlgk tot des Maandags, Woensdags en Vrjjdags voormiddags 10 ore bezorgd worden. Groote Utter wordt naar plaateruimte berekend.
Nieuwstijdingen,
öngzlanb.
Louden, 9 sept. Io eene depêche van »Oaily
News" uit Kassaain vaa 9 uaf hedenmorgen wordt
gemeld: Hedenochtend te 6 uur bragt de ruiterwacht
het berigt, dat de vjjand in groot aantal aan de
noordelijke zjjde van den spoorweg naderde. Oe Eugel-
schen waren onmiddeljjk onder de wapenen. Te 7 uur
begon bet kanonvnur. De troepen van Arabi hielden
zich echter op grooten afstand. Engelsche versterking
komt van Mahsameh opzetten. De Engelsche infanterie
rukt bjj het afzenden dezer dépêche voorwaarts, maar
de vgand begint zich terug te trekken." (Zie telegram.)
Ruslanb.
Men meldt uit Peterebarg, dat de kroning van den
Czaar onbepaald uitgesteld ie, tengevolge der verkla
ring van Prins Dolgoroukoff, gouverneur van Moskon,
die verklaart dat hg in de tegenwoordige omstandigheden
niet wil verantwoordelijk bljjven voor de veiligheid
van den Czaar en der keizerlijke familie.
De vrees van den gouverneur scbjjnt meer dan ge
grond, aangezien de woelingen der revolutionaire partjj
nog niet gedaan zjjo.
De poging te Saratow om een politieke» misdadiger
te verlossen en de aanhoudingen, welke verleden week
te St. Petersburg plaats haddeD, toonen genoeg, dat
de nihilisten geen eDkel hunner ontwerpen hadden
laten varen. De politie heeft bniszoekicgen gedaan
in de wijk van Kazan, in die van Simin en die van
Stolnarjei. Er werden onder andere drie zoogenaamde
werklieden en een student aangehouden. In de woning
van dezen laatste vond men ontplofbare bommen.
Verder zgn uit verscheidene arsenalen en werkhuizen
van den Staat groote hoeveelheden dynamiet verdwenen,
die natuorljjk gestolen zgn.
©ostrnrijjfe.
Te Weenen heeft een treffend voorval plaats gehad
de dood door onverwachte vreugde. De directeur der
technische academie aldaar, de heor von Gapp, bemerkte,
aan de Bank gekomen, dat hg een som van 21.500
Diet bg zich had, die hg wist bg zich gestoken te
hebben, en wel in papier. Dit was gesloten in een
couvert, waarop vermeld stond: «Huizen-administratie
van de technische hoogeschool te Weenen." Hg spoedde
zich naar het gebouw dor Academie terug. Toen bg
daar kwam, was Karl Bauer, een volontair in de
machinefabriek der K. K. Staata-spoorwegmaatschappjj
juist bezig het door hem op straat gevondoa pakket
aan den portier terug te geveo. Hg was onbekend
met den inhoud. Toen nu de heer vod Gapp hem
dadeljjk het wettelijke vindloon, d. i. 2150 toetelde,
werd Bauer door dat vele geld zoo buiten zichzelf van
vreugde, dat hjj, door een beroerte getroffen, oogen-
blikkeljjk dood ter aarde viel 1
JFtttttftrijjÖ.
Een jongman te Bordeaux heeft zich door zgn meisje
de wijsvinger van de regterhand laten afkappen, om
op deze wjjze vrjj van dienst te zgo. De regtbank
veroordeelde hem echter tot vier maanden gevangenis
straf en het meisje als aaouephgtigo tot een boete van
100 fr. Na vol'oragten straftjjd zal de verminkte naar
een strafdiviBie gezonden worden, die de sectie der
«verminkten" heet, om zjjc vjjf jaren nit te dienen.
Aan de mairie van het twaalfde arrondissement te
Parg3 trok onder trouwlustigen Diet weinig de aan
dacht een bruidegom wiens gelaat aan de eene zjjde
geheel en al geel was. Ziehier de roden. Eeoe vroegere
geliefde van den toekomstigen echtgenoot besloot, toen
zjj vernam, dat deze met een ander in het huwelijks
bootje zou stappen, zich op hem te wreken door hem
het meer en meer gebruikelijke vitrioolbad toe te
dienen. Daar zg dat vocht echter niet bezat, had zg
op raad eener vriendin in plaats daarvan kopergroen
gebezigd, dat volgens haar raadgeefster dezelfde uit
werking had. Tot haar verbazing echter wischte de
aangevalleae het hem in het gelaat geworpen:vocht heel
bedaard af en behield daarvan geen ander nadeel dan
een geelgeklenrde wang.
Amsterdam 9 Sept. Meer dan 16 jaren woon
de op een zolderkamertje in de St. Jacobstraat alhier,
zekere vrouw v. H., zich noemende jonkvrouw van
Harencarspel.
Zg voorzag in haar onderhond door den verkoop
langs de deuren van garen en band en andere artikelen.
Zg bad haar vaste klan'jes en dikwgls waren de men-
scben, door medelijden gedreven, goedgeefs genoeg om
voor een waarde van 10 cts. een paar centen meer te
batalen. Zoo leefde zg op bekrompen wjjze go maakte
'tDiemand lastig. Zjj was 't liefst alleen en kwam met
hare buren niet meer dan noodig was in aanraking.
Haar fiere houding en beschaafde manieren waren de
bewgzen eener niet alladaftgache opvoeding. Naar men
ons verzekert, is zg geparenteerd aan voorname families.
De voorgaande week leende deze vrouw van een
harer buren een gulden, dien zg Zondag jl. zou terug
geven. Zg deed dit niet, wslligt om de eenvoudige
reden, dat haar dit niet mogeljjk was. Van toen af
zag men haar niet meer op straat, hetgeen mon toe
schreef aan een gevoel van schaamte. Dingsdagochtend
besloten de buren eens bg baar aan te kloppen, doch
hoe men ook klopte, meo ontving geeD antwoord. Een
smid durfde de deur, zonder voorkennis van de politie,
niet ontsluiten, zoodat deze van het geval kennis ge
geven werd.
Een brigadier met een paar agenten, vergezeld van
een Bmid, drongen nu bet vertrek binnen en vonden
de vrouw in eene bedstede op een handvol stroo en
lompen neêrgehnrkt en dood.
Men zegt dat de dood een gevolg is geweest eener
beroerte, doch honger en gebrek zullen daaraan niet
weinig ban deel gehad hebben.
De familie schjjnt zich ook thans om het Igk der
vrouw niet te bekommeren. Gisteren avond werd het
gekist en in eene turfloods gebragt, vanwaar bet heden
naar den doodenakker gebragt werd.
Bergen-op-Zoom, 9 Sept. De Nederlandsche
Maatschappij ter bevordering der oestercnltnur heeft
bg Gedeputeerde Staten bezwareD ingebragt tegen het
raadsbesluit tot vetbreeding en kaDaliseering van de
rivier de Zoom.
De Maatschappij is van meening, dat het eenige be
lang voor de gemeente bjj dat werk gelegen is in de
zekerheid dat twee der alhier gevestigde suikerfabrieken
te allen tjjde over eene ruime hoeveelheid zoetwater
zullen kannen beschikken, terwgl daartegenover staat,
dat bg ontlasting van groote hoeveelheid zoetwater de
oesterputten onbruikbaar zullen wordeD en de gronden
veel in waarde zullen verminderen. Het stelsel van
overlaten, waardoor het gevaar nog eonigszios zou
verminderen, is niet aangenomen. Uithoofde de belangen
eener jeugdige industrie ernstig worden bedreigd, ver
zoekt de Maatschappij aan Gedeputeerde Staten de
uitvoering vao het bedoelde werk te voorkomen.
De ziekte onder de varkens, die zich aanvankelijk
tot de gemeenten Stavenisse en Scberpenisse bepaalde,
breidt zich thans meer en meer uit over het geheele
eiland Tholen. Het aantal gevallen met doodeljjken
afloop is zéér groot.
Bergren-op-Zoom, 8 Sept. De heden gehou
den proefrit mot den stoomtram van Bergen-op-Zoom
naar Tholen heeft zeer goed voldaan. De feestelijke
opening van de ljjn ia bepaald op 13, en hot verkeer
voor het publiek op 15 September a. s.
Tot lid van den gemeenteraad te Tholen is gekozen
mr. J. H. L. van Burenkuotonregter aldaar, met 72 van
de 97 stemmen. Op de heeren A. Wagemaker en Al.
Christiaanse waren 13 en 12 stemmen uitgebragt.
Ziuimislag;. De heer P. van Pienbroek Mars.t.,
die vóór een jaar de onderwgzersacte bekwam en toen
to Biezelinge in functie trad is den 8 dezsr tot onder-
wjjzer op school A te Vlissingen benoemd.
Middelburg9 Sept. Akte examen».
Gisteren en heden werden 17 candidaten geëxami
neerd; 1 kwam niet op, acht werdeo afgewezen. Ge
slaagd zgn de heerenJ. van der Tang, te Zieriktee,
J. W. Teepe, te Middelharois, J. van Toorn, te Din-
teloord en A. Verschnnr, te Goes, en de dames M. M.
van den Ark, te Middelburg, J. F. H. Üielemao, te
Aardenburg, J. J. Dominions van den Bnssehe, te Goes
en L. J. P. Meerenbnrg Snarenberg, te Goes.
De examens zgo afgeloopeD. Van de 49 candidaten
zgn 3 niet opgekomen, 25 afgewezen en 21 toegelaten.
Een ongewoon proces kan gewacht worden. Don
derdagochtend moest te 6 uur de boot van Middelburg
op Rotterdam van eerstgenoemde plaats vertrekken
twee minuten vóór klokslag kwam een iogezetene met
zgn dochtertje, wier bagage reeds aan boord was, aan
de plaats van afvaart, doch de boot was vertrokken.
Dadeljjk begaven zg zich met een rjjtuig naar Veere
(alwaar de boot moest schatteo) om d&Lr aan boord
te gaanzg kwamen echter te laat. De teleurgestelde
persoon, die met getuigen het te vroege vertrek kau
bewijzen, heeft een eiach tot schadevergoeding ingesteld.
Wolt'aartsdyu. De heor L. MeeuwstAdisz.,
van Oud-Sabbingeheeft als leerling op de Rijkskweek
school te Middelburg, den 7 dezer de onderwjjzers-acte
verkregen.
Goes, 10 Sopt. Ter vervanging van den heer v. de
Voort, leeraar in de Eng. en Dnitsche talen, aan de H.B.S.
heeft zich geen enkel bevoegd candidaat aangemeld.
De gemeenteraad zal er daarom te eeniger tjjd toe
moeten overgaan om die betrekkingen te scheidon en
voor elk van die vakken een afzonderlijk leeraar aan
te stellen. Wel zal dit de gemeentekas op een offer
van 1600 komen te staan, maar wat het zwaarste is
moet ook het zwaarste wegeD. Tegenovor het feit. dat
bgna de helft der leerlingen der Hoogere Burgerschool
voor jongens (thans 84) nit andere gemeenten komt,
nataurlgk zeer teo voordeela van enkele ingezetenen
is het gemeentebestuur verpligt te zorgen dat de school
zoo goed mogeljjk is. En bet voortdurend waarnomen
door onbovoegden strekt wa&rljjk niet om den bloei te
verhoogeo vau onze Hoogere Burgerschool, die tot beden
als de beste in Zeeland bekend staat. Dit laatsto bljjkt
ook eenigzins nit de volgende cjjfersdo Hoogere Bur
gerschool te Middelburg (ook voor Vlissingen) tolt 104,
Zieriktee 55 en Goes 84 leerlingen.
Do waarneming van het onderwijs in het Duitsch en
het Engelsch is na opgedragen aan don heer R. D. Nauta
te Leeuwarden, zullende hjj in October a. s. de acto B.
in het Engelsch behaald hebbende, defioitiof in dat vak
benoemd wordeD en onder verpligting in 1884 acte A
en in lflftfi acte F in bet Hoogduit*ch tc verwerven.
De levering ten behoeve der gemeente van steen
kolen voor de campagne 1882/83 is aangenomen door
M. vao der Reit voor 0,58 per H. L. Ruhrkolon en
voor 1,— por H. L. New-Castelkolen.
Bg dc gistoren gehouden verpachting van gemeenlo-
eigendommeo bleek bet, dat sommigen nog goede pacht
sommen durven besteden. Zoo bragt 1,0325 Hectare
120 op, d. i. 48 per gemet en 0,6350 Heet. weiland
45 gld. of 30 per gemet.
Onze oesterhandelaars worden mot een ongemak
kelijke concurrentie bedreigd. Aan den Noordpoldor
bjj Ter Neuzen zgn 9 oesterputten met zeedjjkwachters-
woningen en verder toebehooren in gereedheid gekomen
en wordt binnen 14 dagen de eerste bezending broed
nit Frankrjjk verwacht.
Mogt het gevolg zgn, dat binnen korten tjjd ook de
smaakzenuwen van gewone stervelingen met dit zeeban
ket kunnen gestreeld worden.
Aan den Bastiaan de Langepolder of Oranjoplaat
is weder eene oeverafschuiviog ontstaan en wel tus-
schen de djjkpalen 10 en 11. In 9 maanden tjjds is
dit op dezelfde plaats de derde afscbniving.
De inlaagdjjk, waarvan wjj laatst de aanbesteding
berigtten, zal dus niet te vroeg aangelegd worden.
Io bet afgeloopen jaar is op ons eiland aan tien
den afgekocht voor 48,414,67'/a. Sedert de iovoering
der wet op de afkoopbaarstelliog der tieoden in 1872,
dus nu 10 jaar geledeo, is in onze provincie het meest
afgekocht in 1875, n. 1. voor 556,806,29 en het minst
in 1880, t. w. voor 13,037,50.
Zoa men uit deze cjjfers ook iets kannen afleiden
omtrent den meederen of minderen welstand der land
bouwers
Slechts twee leerlingen der R. N. L. alhier hebben
aan het jongste acte-examen te Middelburg deelge
nomen n.l. de dames van den Bnssehe en Meerburg
Snarenbnrg. Beiden zgn geslaagd.
De volgende posten op de gemeentebegrooting
trekken de aandacht- Uitgaven voor openbare werken
11,599; voor politie, brandweer, schutterij en straat
verlichting 9137,78; voor geneeskundigen dienst en
armwezen 5908,84voor renten eo aflossingen van
geldleeniDgen 7369,G3'/jvoor onderwgs 49,506,50
(dat is juist de helft van bet totaal der uitgaven),
waarvan 27,607 voor middelbaar en 19499,50 voor
lager onderwjjs. Onder de ontvangsten: opbrengst
verpachting van gemeonte-eigendomoien 5460,59'/,
inkomsten vao verschillenden aard (o.l. rgkssnbsidien
voor het onderwgs c. a. 1 45649,83belastingen en
heffingen 44,675 waarbjj evenals voor 1882 de hoof
delijke omslag op 26,000 is bepaald.
Bjj den boekhandelaar W. J. van Nas teRbenen
is uitgekomen een serie nagelaten leerredenen van da.
H. J. Budding in leven predidant te Goes. Het tegen
woordige geslacht hoeft den braveD Budding niet meer
gekend, maar ouden van dagen spreken nog met de
meeste liefde van «dominé Budding" en eene welda-
digheidsinrigting hier ter stede getuigd ook voor de
jongeren vaD den echt Cbristeljjken geost van den
ontslapen predikant. Geen twjjfel, of diens bundel
leerredenen zal in Goes een ruim debiet hebben.
Oosterlaufl, 9 Sept. Benoemd tot hoofdonder
wijzer aan de openbare lagere school alhier, de heer
Govertte Heeü vliet.
Zlerllosee12 Sopt. Bg vonnis der nrrondis-
seraents-regtbank alhier ie verwezen naar de openbare
correctionele teregtzitting dezer regtbank G. K., oud
35 jaar, arbeider, geboren en wonende te Sint-Mnar-
tensdjjk, beklaagd, dat hg op 26 Mei 1882, in den
Damiddag, ten nadeele van W. M. V., schippersknecht
aldaar, op de plaats achter de herberg van W. J. de
G., te Siot-Maartensdgk, alwaar beklaagde zich met
genoemden W. M. V., eenige oogenblikken heeft op
gehouden, eon bankbiljet van 25 arglistig heeft
weggenomen en zich toegeëigend.
De beklaagde heeft reeds verschillende malen met
de justitie koDuis gemaakt.
De accijns op het gedistilleerd heeft in de enkele
maand Augustus 142,618 minder opgebragt d&u in
de maand Angnetus van bet vorig jaar.
Dientengevolge bedraagt de vermindering sinds 1
J&nuarjj thans reeds ruim drie ton 307,235)verte
genwoordigende een minder verbruik van 539,000 liters
in 243 dagen of van twee-duizend twee honderd achttien
liter per dag.
Het stoomschip »Edsm", kapitein Taat, van Am
sterdam, is 8 Sept. te New-York gearriveerd.
Op de 12e, 13o en 14e Ijjst vao de jaarcollecte
voor de «scholen met den bijbel", komen voorZie
riktee met 183,90, Brniniese met 80, Axel met
77,50, Wemeldinge niet 41,25, Middelburg met
343,15l/j, Aardenburg en Zuidzande met 38,00'/j.
Het totaal van 350 locale comité's is 65.017,15.
Zferlkzoe, 11 Sept. In de beden gehouden zit
ting van den Gemeenteraad ia, naar aanleidiog van
het jongste sobrjjveD vun ZEx. den Minister van Bin-
nenlandscbo Zaken, besloten over te gaan tot herziening
der Strafverordeninvsr^-* deze ger-eente.
De beer van Manen beeft namens de Commissie
voor de Strafverordeningen reeds een negental ont
werpen tot herziening van verschillende verordeningen
ingediend, die tot onderzoek worden gesteld io handen
eener Commissie bestaande uit de HH. Boejje, Schnei
ders en W. A. Ochtman.
Voorts zulleD dese outwerpen ter visie voor de leden
van den Raad worden gelegd.
De geloofsbrieven van het gekozen raadslid jhr. mr.
WA. de Jonge zgn onderzocht en in orde bevonden.
Te midden van het drukke kermisgejoel verspreid
de zich Zaturdag-namiddag alhier de mare van brand.
Het bleek dat deze ontstaan was aan de welgevulde
schuur van den landbouwer Kooman op de Miere, en
veroorzaakt was door twee knaapjes van den bewoner,
die tegoo den geteerden bonten gevel van die schuur
een vunrtje hadden willen branden. Gelukkig mogt
men er spoedig in slagen den voortgang vao het vour
te stniten.
Te Castricnm zjjc aangespoeld een kajoitskap en
twee uithouders, afkomstig van Zr. Ms. monitor «Adder."
Aan de gemeente Vlissingen is een rijkssubsidie
ad 68000 voor dco bouw van nieuwe scholen verleend.
Uit 8erookerke (Walcheren) deelt meo ons het
volgende staaltje van ongeloofeljjke schraapzacht mede
Een dor rjjksto ingezetenen, die zgo rjjkdom groo-
tendeols aan do gemeente heeft to danken, eisebte dezer
dagen voor een lapje ongebruikte bouwgrond', groot
5 (vjjf) Are, hetwelk do gemeente ter verbouwing van
do school genoodzaakt ia van hem te koopen, den
fabolachtigon prjjs vao 250 (tweo honderd en vjjftig
gulden). De verkoop is gesloten, en de gemeente, niet
zooder roden ten hoogste verontwaardigdwenscht ef
den ouden geldwolf veel geluk mede.
Men meldt aan de «Maasbode" dat Jannetje
Struyk voorgeeft eon vorderiog van 12,000 te hebben
op baar broeder te Amersfoort, die integendeel vol
houdt het dubbele te vorderen te hebben van de
millioenenjoffrouw.
In do jongste gemeenteraadsvergadering van Op-
sterlandin Frieslandwordbjj het voorstel tot ver-
hoogmg van oenigo ondorwjjserstractementen door een
lid verklaard dat bg er tegen wasomdat hjj geloofde
dat snlksin plaats van tot heileerder tot scbndo
der school zou verslroMro daar du ouderwijzer* door
te boogo tractementon al to zeer den heer uithangen
en zich weinig om do school bekommeren. Een ander
lid, dat mode tegen vorhooging was, oordeelde, dat
zjjdie do Wet op"t onderwgs maakten geene rekening
hebben gebonden met do draagkracht der gemeente
en dat het do Kamergeloerdbeid isdie znlko wetten
maakt. Nadat do Voorzitter verklaard had, dat,
wanneer bot voorstol afgestemd werdhet niet zjjne
schuld zon zgoals de gemeente later zonder hnlpon-
dorwjjzcrs zit, zei een dor loden: «als er algemeens
nood van ondorwgzers komtdan dienen er van hooger
hand maatregelen genomen to worden." En do uitslag
was, dat het voorstel tot verhoogiDg met 9 togen 6
stemmeo verworpen werd. Ton gevolge hiervanriep
de Voorzitter mismoedig uit: «Er is geen lastiger wet
dan de schoolwet; or zgn zooveel hoofden, dat mon op
't laatst do klas kwjjt raakt I"
TELEGRAM.
Londen, 11 September.
Terwgl Zatnrdag 11. de Engelschen een front-aanval
dedon, trokken 1500 Egyptenaren door de woestjjn
vao Salahiek en vielen do Engelsche magt in de flaok
aan. Na een heftigen strgd, waarbjj van beide zjjden
velen werden gedood en gekwetst, werden zg terug
geworpen, met verlies van een kanon en het vAandel.
Kerknieuws.
Da. P. van den Hoo/akker Houtzager* geb. te Utrecht
18 Deo. 1816achtervolgens Pred. te Nieuw- en St.
Joosland 14 Aug. 1842, to Tor Neuzen 27 April 1856
te Oudewater 3 Sept. 1865 en te Oostkapelle 4 Jung
1872Emeritus 1 Mei 1875overl. te Middelburg den
2 dezer, bjjna 66 jaar oud.
Te Sas van Gent en Philippine is bet eerste beroep
reeds geslaagd door de aannemiog van de. Af. C. Muller
sinds 3 Aug, 1879 pröd. te Durgerdam.
Beroepen te Zaamslag, ds. J. F. de Later, pred. te
St. Annaland.
Ds. E. IV. Heinecken, pred. te Haarlemmermeer,
heeft het beroep naar de Herv. gem. te Middelburg
aangenomen.
Gementfilo Uerlgteu.
In Londen is een besloit genomendat maatschap
pijen tot vervoer in zekere mate ontheven zjjn van de
verantwoordelgkheid voor ongelukken welke passagiers
kunnoD treffen die laarzen met hooge bakken dragen.
In Engeland is woder een schouwburg afgebrand
zondei dat er echter menachen bjj zgn omgekomen.
Eene dame to Amersfoortdie drie weken geleden aan
het station aldaar, bjj het uitstappen van den trein,
terwijl die nog in beweging washet ongeluk bad
tusscben de wagens te vallen en beklemd te geraken
is aan de bekomen inwendige kneuzingen overleden.
Te St. zal met do keriuis eene opvoering gegeven
worden in drie tafereolen lo. de betreurde dame bjj
haar vertrek2o. de wraak op de dienstmeid3o. de
Satan der duivelen op de kaai. Entrée 7 Ct.de kan.
Eenige jongelieden to Oude Tonge worden verzocht,
indien zjj iets hebben aan te merken op de meisjes uit
Dorpzigt of anderen daarmede openlijk voor den dag
te komen maar niet langer een Israëlitisch koopman
als inzender daarvan to beschuldigen anders zal hjj
verpligt zgn ben persoonlgk aan het pnbliek bekend
te maken. Een visscberszoon aldaar moest zulke
laffe taal niet slaan als bg bjj meisjes js, ander3 zal hg
met de kermis niemand kunnen krjjgen. Zwarte
Unbert en zgn liefje to den Bommel worden aangeraden
voortaan geen laster meer te spreken van fatsoenlgke
menscben, waarvan niets te zeggen valt. Eén oude
knecht onder O.Y. zal zich in het buweljjk metde weduwe
maar begevenwantzegt hgzg bevalt rog nog al
in den omgang, kinderen heeft zg genoeg en bet gold
daar zal ik ze wol afhelpen. »Wei, well" zegt
iemand te K. «wat heb ik met Goeesche kermis pret
gehad met de vrouw van mjjn buurman over de deur
en haar man liet alles maar begaanals hjj maar een
borreltje had." Te den Bommel moest eene vrouw
haar veujjnige toog wat io toom houden om anderen
te lasteren, daar zjj zelf niet veel anders doet dan
aren laag babbelen.
Ingezonden StuUUeu.
Haagsche Brieven.
Dek Haag, 9 September.
Teedere zaken
Wat men io de laatste dagen van vele zgden heeft
booren mompelen, is eerat door het Handelsblad uitge
sproken. la een artikel over geldverspilling (in de
conrant van 3 September) bespreekt het op de meest
kieBche wjjze de vraag van de wetteljjke kracht van
militaire reglementen. De vraag isin boever de
militairen meer gehoorzaamheid aan deo Koning dan
aan de wet verschuldigd zjjn; de vraag is, io hoevei
militaire reglementen worden vastgesteld om niet te
worden opgevolgd.
Bekend is het, dat de opperbevelhebber van het
leger (wie opperbevelhebber is van bet leger leert art
58 der grondwet) geen voorstander is van de nieuwere
infanterie-reglementen en de voorkeur geeft aan de
stelregels, welke in vroegere jaren van kracht waren.
Daar evenwel bjj de invoering dier reglementen uit
drukkelijk is bepaald, dat het 's Koniogs stellige be
geerte is. dat van de gegeven voorschriften niet worde
afgeweken, kan er dus geen twjjfel bestaan, of de vast
gestelde reglementen moeten gevolgd worden. Maar
nu gebeart bet, dat sommige hoofdofficieren, om zich
in de oogen van den opperbevelhebber van bet leger
aangenaam ta maken, in strgd met 's Koniogs stellige
begeerte, toch oog de oude reglementen hebben toe
gepast.
Naar aanleidiog van deze feit?n vraagt bet Handels
blad zeer nuchter of, indien het toch niet de bedoeling
is de nieuwe reglementen uit te voeren en toe te
passen, niet beter en eenvoudiger ware de verouderde
reglementen to handhaven. Waarom, vrasgt bet Han
delsblad, al het militair vertoon op de legerplaats te
Milligen, waar het bljjkt, dut bet terrem nabjj die
legerplaats toch mioder geschikt schgDt voor de heden-
daagscbe wjjte van oorlogvoeren, doch daarentegen
eeno uitstekende gelegenheid aanbiedt tut het beoefenen
vao handgrepen, paradeoefeniogeu en dergelyken. In
de derde plaats vraagt het Handelsbladof de Minister
van Oorlog niet als beschermer zil optreden van die
officioren, die, omdat zjj volgens de beslaande regle
menten bandelen, dat is omdat zg hun pligt doen, ïd
ongenade geraakt zjjo.
Doch de voornaamste vraag, die ik zou wenscben
gesteld te zien is dezewaartoe die jaarljjkeche geld
verspilling Krggsmanoeuvres kunnen hare nuttige
tgdc hebben, als zg werkelgk dienen tot oefening der
manschappen in vrodestjjdmaar welk nut kan het
hebben, jaarljjks duizenden te verkwisten met allerlei
militair vertoon, met bet bevelen van militaire mar-
tchen, die op zóó groote schaal worden ondernomen,
dat de manschappen, als de zon steekt, bezwjjken en
alt de regen stroomt, doorweekt worden Het is een
teer puntje, dat het Handelsblad hesft aangeraakt,
maat het verdient aller goedkeuring, d&t het den moed
gehad heeft dit te doen. Als men de teedere puntjes
niet aanraaktdan laadt men ook de verantwoorde
lgkheid op zich van twee zaken, waarvan ik niet zon
durven zeggen, wolke van beidon bet kwaadst isroe-
keloozc geldverspilling en ondermijning der bestaande roet.
Dat zgn dan toch zaken, die Onze Tweede Kamer, als
zjj nog iets beteekend, niet mag laten glippen.
Bobooren militaire evolution als welke dit jaar te
Milligen werden gebonden, tot de groote uitzonderingen
(natuurljjW zjjn toch eenige ongelukken voorgevalleo
en heeft bjj de schietoefeningen althans één braaf mi
litair het leven verloren: dit behoort bjj de pret);
ook is het zeker eene zeldzame zaak geweest, dat de
Minister van Buitenlaodscho Zaken (nu bragt niet het
Handelsblad, maar het Vaderland de zaak uit) zich zei ven
nog oen douceur van tweeduizend gulden verzekerde, uit
do pot van vrjjgev&lleo gelden op do begrootingspost
van de leden van bet corpi-diplomatigue. Het Dagblad
trachtte aan de zaak een glimp van wettigheid te
geven. Deze courant herinnerde, alsof ïd 1881, op
voordragt van den Minister van Ljjnden, (toon nog
Minister van Baitonlandscho Zaken) bg koninkljjk
besluit eeno wgziging was gebragt io da rangen en
bezoldigingen der gezanten. Eerst na afloop vsd het
dienstjaar, toen de heer van Ljjnden reeds door den
heer Uochussen was vervangen, kon aan die verboogiog
gevolg worden gegeven, omdat eerst blgken moest of
de begrootingspost over 1881 daartoe ruimte liet. Toen
dit inderdaad het geval bleek te zgo, had de beer
Rochnssen, die vóór bg Minister word gezant te Berljjn
is geweest, ook aanspraak op uitkeering der verhooging
en werd die hem, met niet minder regt als aan zjjne
vroegere ambtgenooteD, toegewezen.
De verdediging ging niet op! en het Vaderland heeft
thans medegedeeld waar de schoen wringt. Het Dag
blad had verzuimd te berinneren, dat het organiek
beslnit van 28 Augustas eerst op 2 September in het
Staatsblad werd opgenomen, zonder dat er in bepaald
werd, dat het vroeger zou ingaan. Nu trad het over
eenkomstig de wet van 1852 (omtrent de afkondigin
gen van algemeene maatregelen van inwendig bestuur)
eerst op 23 September in werking, terwgl de heer
Rochnssen reeds den lGen als Minister van Bniteoland-
scbe Zaken was opgetredon, zoodat de gunstige bepa
lingen van het besluit vao Augnstas, dat alleen voor
de toekomst mocht golden, niet op hem kondon worden
toegepast, omdat hjj als gezant was afgetreden.
De Minister Rocbasson is geëindigd met datgene,
waarmede hg had moeten beginnen bg heeft de in
trekking geprovoceerd van het koninkljjk besluit, waar
bjj hem dezer dageo de vorhooging werd toegestaan.
Ook dit teeder puntje is nu van de baan. De heer
Rochu8sen beeft daaromtent geen last in de Kamers
meer te vreezeoen dit is te lofwaardiger, omdat de
hoogst geplaatste ambtenaren jnist het voorbeeld moeten
geveD van eerbied voor wetten en reglementen. Zonder
ling, dat het Vaderland deze zaak zoo mysterieus be
handelde, en niet onmiddelgk den Minister noemde,
wien de beschuldiging trof. Als men Ministers ten
laste legt. dat zg de wet overschrijden, behoort men
onmiddelgk den naam te noemenopdat geene on-
schuldigen in verdenking worden gebragt.
Teedere pontjeszg zgn er nog genoeg over
gebleven. Ik zal slechts enkele noemende vraag
waarom het Ministerie van Lynden niet dadeljjk den
Koning heeft geadviseerd den heer Tak of een ander
lid der oppositie te ontbieden do vraagwelken invloed
deze hooggeplaatste (niet vorantwoordeljjke) ataatslieden-
presideoteD op de crisis hebben uitgeoefend de vraag,
of de Minister van Justitie in de zaak der schietwed
strijden niet te veel en in het papieren-onderzoek bg
oen Zwolschen advokaat niet ta weinig heeft gedaan
de vraag, waarom niet reeds voor lang hit gebruik
van zeker rem-toestel bg alle spoorweg-maatscbappgen
verpligtend is gesteld en in hoever de Regering en de
Raad van Toezigt op de Spoorwegdiensten wel met
genoegzame kracht tegenover de verschillende spoorweg-
maatscbappgen optreedt.
Van alle teedere vragen is echter de allerteoderste
deze wie is de schuldige die roekeloos zsstig menschen-
lovens heeft gewaagddoor een schip dat als in de
hoogste mate onzeewaardig bekend stondonverzeld
te doen afreizen Wio heeft schulddat zulk een
schip vertrokken iszonder dat men aan bet Depar
tement van Marine gedurende dagen er iets van vernam
Wie heeft schuld dat zalk een schip bemand werd
met koppendie zelfs met de behandeling van zalke
bodems niet bekend waren? Naar ik boor, heeft het
onderzoek van de Staatscommissie betreffende het
verongelukken van de Adder tot dusver al zeer weinig
opgeleverdmaar moeten nn de uitkomsten van dit
onderzoek worden afgewachtalvorens de Minister van
Marine rekenschap geve van feiten en omstandigheden,
die onafhankelijk zgn van d&t onderzoek? Is het niet
te vreecen dat het thans ingestelde onderzoek tot niets
anders zal leiden dan om de zaak op de lange baan
te schuiven Zal de Mioister van Marine over veertien
dagen zich kunnen bepalen aan de Kamers mede tc
deelen «de zaak is in onderzoek", of zal hg niet reeds
eenige mededeelingen kunnen doen omtrent de feiten
waarop hg persoonlijk invloed konde uitoefenen
Het is zeker van 't grootste belangdat de Datie
ingelicht wordt omtrent de oorzaken ved don lan
gen daar der ministeriële crisis, maar het is nog wel
zoo van belang, dat de natie ook iotg verneme omtrent
de oorzaken van den korten dnur van den rammonitor
de Adder. V.
Haksveeet, September 1882.
Mijnheer de Redacteur I
Wil mg z. v. p. in het eerstuitkomend nummer van
uw blad eeD plaatsje afstaan tot eenige rectificatie
van een bericht nit Hansweert dd. 29 Aug.waarin
ikals ondernemer der pleizierreis per S. s. Oscar van
Hansweert naar Antwerpen, betrokken ben.
Het eerste gedeelte van bedoeld bericht, voorkomende
in de Zierikteesche Nieuwsbode van 31 Augustus 11.
die mjj in banden kwam ie overeenkomstig de waar
heid. Alleen maak ik de opmerking, dat de laatste
volzin mg een totaal noodelooze toevoeging toeeebgnt.
Het heeft den schjjnalsof een zijsprongetje gemaakt
is om een kneepje toe to dienen.
Ik geloof dat er onder de passagiers geen te vinden
is, die de reis uitsluitend meemaakte om het beroep
van onvermoeid kroeglooper in Antwerpen naar harte
lust uit te oefenen, maar dat het aantrekkelijke van
een watertochtje met muziek en het bezoeken van de
merkwaardigheden der oude «Scheldestad" tot deel
neming opwekte.
Het tweede gedeelte, d&t op de terugreis betrekking
heeft, bevat veel, zeer veel onwaars, en hierop te wjjzen
is het eigenljjke doel van dit schrgven.
«De terugreis was minder aangenaam", zegt de be
richtgever.
Ik zag de passagiers in groepjes op het dek gezeten,
waar een prettige, jolige toon heerschteen zg die ik
den volgenden dag ontmoette, deelden mg meê, dat
het een allerprettigst reisje was geweest.
«De geheele bemanning met uitzondering van den
«kapiteio zou ter hoogte van Walsoorden volslagen
«ongeschikt zgo geweest voor scheepswerk."
Alleen de etuurm&n gaf op onaangename wjjze bljjk
van de rojjaliteit van sommige passagiersdoch die
onaangenaamheid was hoofdzakelijk tot last van den
kapitein. Deze toch moest daardoor diens plaats aan
bet stuurrad innemen.
Te Walsoorden gekomenmoest de boot aanleggeD.
Bjj bet vastmaken, stelde de stuurman zich zoo
onbeholpen gsd, dat de kapitein op echte zeemans
manier het werk uit zjjne handen nam en bem op
nonactivitoit stelde, die a*d Hen wal te Hansweert
bestendigd werd door zgn ontslag.
«Midden in de Schelde stond eensklaps de machine
•til", luidt het verder.
Dat de machine stilstond, is een feit, maar de ver
klaring er vao raakt kant noch wal.
Niet het trakteeren a&n de machinist en stokers was
de oorzaak, maar het breken van een bout van de
exentriek deed 't hem. En als men eenigezins met de
constructie der machines bekend is, dan zal men met
mjj zeggen, dat zoo iets bg de onberispelgkste bediening,
best kan gebeuren.
Het getrakteerde" machinekamer-personeel bad ras
een bont gesmeed ter vervanging van de gebrokene
en de machine kon weer fall-speed doorwerken.
Er wordt ook nog gewag gemaakt v&d de ontsteltenis.
Het spreekt van zelf, dat er bg het lichtste incident
op het water eenige ontsteltenis ontstaat. Dit was
ook bier het geval, doch van horten dnur, daar het
ongeval binnen enkele minuten hersteld was. Misschien
is de berichtgever van een zeer nerveus gestel en dat
hjj zijn gemoedeaandoening voor de algemeene heeft
genomen
«Gelukkig liep alles zonder ongelukken af."
Precies of we aan dc grootste zeeramp hadden bloot
gestaan 1
Ook hebben de passagiers, die met den laatsten
trein naar Goes en Middelburg moesten vertrekken,
geen nadeel gehad. Ze waren 9,20 a&n wal te Hans
weert en konden nog op tjjd aan bet station Vlake zgn,
Dc gemoedsuiting van den berichtgever, waarin hjj
wjjst op het «ergerlgke van het behagen scheppen
in het gevaar brengen van ban eigen leven en dat
hunner medereizigers, door aan het bedienend perso
neel te trakteeren, ie als elot van de pleizierreis
Hansweert—Antwerpen evenzeer «hora de eaison" als
een waarschuwing tegen zwak jjs, in 't hartje van den
zomer.
En hiermede, Mgnheer de Redacteur 5 eindig ik mjjn
rectificatie, vooral op aandrang van vele medepassa
giers gedaan.
bg voorbaat dankzeggende voor uwe welwillend
heid, heb ik de eer te zgn.
Uw Dv. Dienaar
J. D. de RAAD.
N. B. De Middelburgsche- en Goesche Courant, die
bedoeld bericht uit uw blad van 31 Augustus hebben
overgenomen, gelieven biervan nota te nemen.
Stoomboot „ZEELAND"
mm je *3 iw is rmc
Zierikzee en Rotterdam
EN TÜSSCHENLIGGENDE PLAATSEN.
September 1888,
Van ZIERIKZEE
Dingsdag 12 's morg. 8,
Dond. 14 7,5
Zondag 17 9,
Van ROTTERDAM:
Woen8d.l3 's morg. 11,—
Vrjjdag 15
Maadd. 18
11,—
12,—
DE DIRECTEUR,
A. va» GASTEL.
Ondertrouwd
JOHANNIS ARIE STHUIK AÏ.
JOHASNA DEN BOER Md.
Dibkslind, 7 September 1882.
Getrouwd i
Mr. JOHN R. ALLEN
van Milwaukee,
en
Miss MARY C. BEEKMAN.
gaand Rahds, (Mich. N. A.), 24 Augustus 1882.
