ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
IVo. 4542. Dingsdag 15 November 1881. 58s,e Jaarg.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post 1,60.
ADVERTENTIÈN van 1—3 regels 30 Ct., meerdere regels 10 Ct., bunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
GEDEPONEERD
aan het Politie-Burèau te Zierikzee: Een ïd de wacht
kamer van het Po9t- en Telegraafkantoor te Zierikzee
achtergelaten Parapluis, en een dito, gevonden op de
botermarkt aldaar.
Regthebbenden kannen deze voorwerpen terug be
komen aan genoemd Bareaa van Politie.
Bekendmaking..
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie
rikzee mak6n den uitslag bekend van de op heden
gehouden verkiezing van een Lid in do Kamer van
Koophandel en Fabrieken in deze gemeente waartoe bjj
volstrekte meerderheid van stemmen is benoemd de
Heer A. BUIJZE, Mz.
Zierikzee, den 14 November 1881.
De Burgemeester en Wethouders,
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
Nieuwstijdingen.
Slfrifea.
Uit Cape coast cast Je, aan de westkust van Afrika,
wordt berigt, dat de Koning van Asbantee 200 jonge
meisjes ter dood heeft laten brengen, alleen omdat Z.
M. haar bloed noodig had. Het verhaal moet afkomstig
zijn van een meisje dat bestemd was tot de slagt
offere te behooren, maar er in slaagde te ontvlugten.
iStncrtfca,
De geheele som voor de weduwe van Garfield
bjjeengebragt, 770,000, is belegd in schuldbrieven
der Vereenigde Staten, en verzekert het huisgezin een
jaarljjksch inkomen van 30,000.
Rtt0lattb.
Ofschoon de Jodenvervolgingen in Rusland eeniga-
zins bedaard zjjn, trekken toch nog tal van Israëlieten
uit het land om elders een beter tehuis te zoekeD.
Zoo kwamen Zaturdag te Berljjn een driehonderdtal
Israëlieten aan, die verder naar Hamborg trokken, om
de reis naar Amerika te aanvaarden, waarheen reeds
een tal hnnner geloofsgenooten vertrokken zjjn, met
het doel daar een kolonie te stichtoD.
JFranft»rij&,
't Is menigeen wel eens overkomen dat hg op straat
iemand aanspreekt met een»Zoo Jan, of Hein of
welke naam dan ook ben jjj o, neem me niet
kwaljjk mgnheer, ik zie dat ik mg vergist hebDat
is zoo erg niet; men ligt den hoed even op, groet be
leefd en vervolgt zjjn weg. Maar wel erg is het zooals
een dergelijke vergissing dezer dagen te Lyon afliep.
Een heer wandelt rustig met een vriend toen een man
hem onverhoeds tegen het ljjf loopt en hem met een
>Zoo ben je daar, einde! jjk!" een dolk in de borst stoot.
De gewonde valt neer, de dader wordt onmiddeljjk
gegrepen en 't eerste wat hg zegt, toen hg een
blik op zgn slachtoffer werpt, is: »Hemel ik heb me
vergist, ik had den verkeerde voor!" 't Spreekt van
zelf, dat men hem niet met een hoed-opligten en een
beleefden groet liet gaan. De toeggbragte wond was
gelukkig niet döodeljjk.
©Mttstftlanh.
In de Med. Bliilter vindt men het verhaal van
een vjjf en veertigjarige krankzinnige, die haar tong
uitrukte. Na twaalf dagen herstelde zjj en na twee
maanden kon zjj nit het gesticht worden ontslagen.
Spreken leerde zjj langzaam aaD en thans kan zjj vrjj
dnidelgk alle letters zeggen de n echter verwisselt
zg met do m, de l met do zook het slikken levert
geen moejjelijkhoid meer op; het achtergedeelte van
den mond verrigt de functie van de tong. In den aan
vang moest zjj daarbjj, evenals de kippen, het hoofd
achterover houden. Haar smaak heeft zjj nagenoeg
behouden.
aSicïrerlawb.
Groningen11 Nov. Alhier sloeg Dingsdag
velen de schrik om het hart toen zg boorden, dat in
den vorigen nacht door middel van buitenbraakoninklim-
miDg een binnenbrnak bad plaats gehad, en onwille
keurig rees bjj hen de vraag of een Haagsche inbreker
zgn bivak in hun goede stad zoude hebben opgeslagen.
Gelukkig echter werd men spoedig weder gerustgesteld,
toen men vernam, dat de vermoedelijke dader reeds
denzolfden nacht in banden van de politie was. De
zaak moet zich ongeveer als volgt hebben toegedragen.
De heer O., wonende aan de Winschoterkade, ging
Maandagavond, omstreeks 7'/2 anr, met zjjne huishoud
ster T. D. een bezoek afleggen bjj een familielid van
laatstgenoemde. Na aldaar eenigen tjjd vertoefd te
hebben, vertrokken zg en wipten gezamelgk nog even
bjj den tapper J. t. V., een goede kennis van hen, in.
De vrouw van den tapper was alleen thnis en ont
haalde al spoedig de gasten op een borreltje. Onge
veer een uur later kwam ook de man en eindelgk
werd het gezelschap nog vermeerderd door een zoon
van t. V. en diens vrouw, die naast O. aan de Win-
ecbotorkade wonen. Gezellig werd nu nog een uurtje
gesleten en tegen klokke twaalf vertrokken O. met
zijne huishoudster, in gezelschap van hunne buren,
huiswaarts. Wie schetst echter de verbazing en schrik
van eerstgenoemden, toen zg, in de keuken gekomen,
ontwaarden dat een glasruit was uitgesneden, de ach
terdeur openstond tin een linnenkast was opengebroken.
Men kwam tot de ontdekking, dat een aantal gonden
en zilveren sieraden en eene betrekkelijk groote hoe
veelheid geld verdwenen was.
De politie werd terstond met het gebeurde in kennis
gesteld, die dan ook weldra ter plaatse aanwezig was
en een'naauwkeurig onderzoek instelde. Spoedig reeds
kreeg zg oenig spoor van den verruoedeljjken dador,
en wel met zulk een gunstig gevolg, dat de verdachte
denzelfden nacht te ongeveer vier uur, toen hjj zich
met het gestolene in volkomen veiligheid waande,
van zgn bed opgeligt en naar het politiebureel over-
gebragt werd. Daarop volgde een naauwkeurige huis
zoeking en wel zoo, dat geen stukje goed op zgn plaats
bleef, zelfs de pot met brg werd omgeroerd, met het
gunstig resultaat, dat een groot aantal goederen, van
den diefstal afkomstig, werd gevonden en in beslag
genomen. Van een en ander is natuurljjk proces ver
baal opgemaakt, torwjjl de verdachte reeds naar bet
hois van arrest moet overgebragt zjjn. En wie is nu
de vermoedelijke dader? Niemand andere dan de
goede konnis, die de bestolenen van hun geld en goed
beroofde tjjdens zg bjj zjjne vrouw op visite waren.
Wel een warme vriendschap f
Amsterdam, 13 Nov. Volgens telegram van
Aden is het stoomschip Madura aldaar gisteren avond
aangekomen, aan boord hebbende kapiteiD BrujjDs en
38 personen, behoorende tot de opvarenden van de
Koning der Nederlanden, die in zjjne sloep waren. Deze
schipbreukelingen waren door de Madura aangetroffen
op de Salomon-eilanden.
De namen der geredden zgn: kapitein Brujjns; pas
sagiers mevrouw Kotting, geboren dè Heus, eu dochter
mejufvr. van Waegeningh; de heeren van Ossenbrug
gen, Logeman, Reinking, Heintz.de Torbal, Trap, onder
officier van de equipage Zeelt, tweede officierKoch,
derde machinistTitz, dokterSeegers, hofmeester
13 minderen der equipage ea 12 soldaten. Zjj hadden
bjj zich 2 zakken briovenmalen, die dus mede zjjn gered.
De Madura, kapt. Adriani, mede van de maatschappij
>Nederland", was 22 October van Batavia naar Neder
land vertrokken. De Salomon-oilanden zgn oen eilanden
groep in den Indischen Oceaan ten Noordon van de
Chagos-eilanden.
Zooals bekend is, zonk het stoomschip Koning der
Nederlanden den 5den October en begaven de opva
renden zich in zeven sloepen, ten getale van 213 persoDem
Er zgn nu gared vier sloepen, bevattende 123 koppen,
zoodat er nog drie sloepen met 90 personen vermist
worden.
Sedert den dag van het in werking treden der drank
wet (1 November) zjjn door de Amsterdamsche politie
niet minder dan 11 processen-verbaal wegens verzet,
door drookenlu! tjjdens hunne overbrenging, opgemaakt.
Het cyfee van do lioden die zich een proces-verbaal op
den hals gehaald hebben wegens openbare dronkenschap,
is nu reeds gestegen tot mim twee honderd. Aan de 2e
sectie alleen werden rnim 80 beschookenen binnengeleid.
'sGraveiihage, 11 Nov. Het geregtshof heeft
het voonis der regtbank te Ziorikzee bevestigd, waarbjj
twee Njjmeegsche parapluiefabrikanten gebroeders M.,
zgn vrijgesproken van misbruik van vertrouwen door
het zenden van een kist met waardelooze voorwerpen
tegen rembours, tot inning eener hnn door den koopman
S. R. te Zierikzee velschuldigdigde som.
De Heeren M. hebben het van Rech geïnde geld aan
de armen te Njjmegen geschonken.
In 1882 zullen geen adspiranten worden toege
laten tot het afleggen van examens voor adelborst 3de
klasse met bestemming voor het corps mariniers.
Op do begraafplaats Eib-en-Duinen te 's Hago is
dezer dagen een grafmonument geplaatst, dat zeker
wel door iedereen een versiering van het kerkhof zal
genoemd worden. Het ia geheel nit wit marmer, door
een te Rome gevestigd kunstenaar gebeiteld od stolt
eeno vrouw voor, die treurende een afgobroken kolom
omhelsd houdt. De zeer ruim gedrapeerde mantel of
kleed, die deze figuur bedekt en de ligchaamsvormen
slechts aangeeft zonder ze geheel to modeleoren, is met
groote smaak en kunstvaardigheid als 't ware over
haar heen geworpen. Het gelaat der vronw is even
schoon bewerkt als de losse bloemen, die voor de kolom
gestrooid liggen en waarvan men verwacht dat zo,
evenals de losse ploojjen van het kleed door den wind
bewogen zullen worden. Het monnment is opgerigt
op het graf van Marios Boogaardt.
Maria Christina de Leeuw, de bekende Haagsche
hondenscheerster en jenoverdrinkaterwerd do vorige
week door het Kantongeregt voor de 89e maal wegens
openbare dronkenschap tot geldboete veroordeeld.
Goes, 14 Nor. Heden heeft de eerste soirëo plaats,
georganiseerd door 't departement Goes der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen. Opgevoerd werden: »In
de antichambre van een minister" en Joan Marie. Tot
slot werd het bekende gedicht »het testament" voor
gedragen.
Novembor ia voor dezo gemeente de maand der
>toondagen" anders gezegd der koejjenmarkten. lederen
Dingsdag met uitzondering van den eorsten,iser gele
genheid vee aan de markt te brengen.
Dien eersten Dingsdag, waarop er dus geen boegen
zgn, noemt men hier karakteristiek »blinde toondag";
do tweede Diogsdag, dat is dus do eerste toondag, hoot
do >besto". Dan is het kermis: kramen en carrons-
sela, rjjfolaars en kwakzalvers, liedjeszangers eu orgel
draaiers verlevendigen de openbare pleiaeaen een
dichte drom jonge buitenlieden van beiderlei kunno
beweegt zich eerst bedaard daarna in eene minder
stabile houding door de straten.
Op den besten" toondag van dit jaar, Dingsdag 8
Nov. waren ruim 450 koojjen aan de lgn gebragt; doch
naar 't schjjnt zjjn onder de menschelgke bezoekers
meer kjjkers dan boopers. Zelfs van uit hot eiland
Duiveland waren viervoetige marbtgangers.
Onder degenen die van deze gelegenheid willen pro-
fiteeren om een centje te verdienen behoort o. m. de
bekende heer van der Zwaan uit Middelburg, 't Schjjnt
dat hjj voornemens is eene cursus over de anatomie
van den mensch te houden. Althans te midden eener
menigte gapende botteriken noemde hjj de mnag »de
stoomketel van ons ligchaam" en wees om de plaats
van dit orgaan aan te wjjzen, op zgn vestzak. Misschien
draagt de heer van der Zwaan do stoom aanbrengende
stof io zjjn vestzak
Coljjnsplaat, 11 Nov. In de vergadoriog van
0D8 Nuts-Departomont op Woensdag jl. is besloten het
batig saldo der onlangsopgoheven spaarbank, ten bedrage
van 2013.37, in de kas van het Departement op te
nemen, het kapitaal zelf te bewaren en slechts de renten
op den post van jaarljjksche inkomsten te brongen. De
opheffing is hoofdzakoljjk tengevolge de inwerkingtreding
der Rgks-postspaarbank.
Het totaal bezit dezer Departementale kas bedroeg
op I dezer 28768.09l/2*
Na afloop der huishoudelijke zaken trad de heer i». d.
Broek van Onwerketk als spreker op, die in eeno uit
gewerkte geschiedkundige en critiseerende schot9 het
Tooneel besprak, zooals het, was bjj de Grieken en Ro
meinen en in de middeleeuwen en hoe het nu is en
moest zjjn. Daarna droeg sprokor eon gedicht voor,
getiteld Zeeland" van den heer van Groningen, te
Ridderkerk.
Mat belangstelling werden beide voordragten gehoord.
Ten slotte werd door den heer P. Beun, daartoo uit-
genoodigd, voorgdragen »Het klooster op den St.-Ber-
nard" van B. Ter Haar.
In de volgende maand hoopt den heer Bax van Zie
rikzee als spreker op te treden.
Zierilizee, 14 Nov. Z. M. heeft benoemd tot
2de luit. bjj de dd. schutterjj alhier, Mr. B. Ort, thans
schutter.
Het Ned. Clipperfreg. >Noach V", is in behouden
welstand St. Heleua gepasseerd.
Het Stoomschip >Edam" kapitein Taat. van Rot
terdam naar New-Torb, arriveerde aldaar Vrjjdag 11 No
vembor des avonds.
Bjj het examen ala tweede stuurman voor de groote
vaart, is o. a. geslaagd onze stadgenoot C. W. llensen.
Te Middelharnis zal door het Departement der
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen een school worden
opgerigtwaar onderrigt zal gegeven worden in nut
tigen handarbeid.
De leiding zal opgedragen worden aan de heoren
Snjjders en van Wjjk, onderwjjzors to Middelharnis en
te Sommelsdjjk.
Met de werkzaamheden voor de stoomtramlgn
van Bergon-op-Zoom naar Tholen, die door velen reeds
was opgegeven, zal nu spoedig een begin worden ge
maakt. Het geld schjjnt nu aanwezig te zgn. Een
tram tot aan het Tboolsche veer blgft echter half werk,
en zal niet aan het doel beantwoorden zoolaugde over
brugging van de Eendracht tot de vrome wenBchen
blgft behooren.
De echtelieden M., te Bergen op Zoom, vierden
Donderdag feest. Ze zgn te zatnen 100 jaren oud.
Voor 50 jaren werden zg op deozelfden dag geboren
en hebben toen elkander voor de eerste maal ontmoet
bjj gelegenheid van hnn doop.
Als een staaltje, hoe de drankwet te 's Bosch wordt
toegepast, kan dienen dat jl. Zondag een agent van
politie aldaar het te kwaad had met een beschonken
persoon, welke zich zoodanig tegen dien agent verzette,
dat hjj hem zgn aniformkleeding van het ljjf scheurde
en zgn horloge bjjna vertrapte. Juist kwam op dat oogen-
blik de officier van justitie de stad binnengereden, die,
dit worstelen ziende, den koetsier gelastte onverwijld
het rjjtaig te doen stilhouden, er zelf uitsprong, den
dronkaard bjj de kraag pakte, hem met behulp van den
agent in zjjn rjjtuig sleepte en naar het hoofdbureau bragt.
Zieril»eo, 14 Nov. Bjj de heden plaats gehad
hebbende verkiezing voor eeo lid der Kamer van Koop
handel en Fabrieken alhier, zgn uitgebragt32stemmeD.
Gekozen is den heer 4. Buijze Mz. met 30 stemmen.
Op de HH. B. Joppe Kz. en Borghslein waren ieder 1
stem uitgebragt.
Aan een schrjjven van een der met do eerste boot
van de Koning der Nederlanden geredde passagiers, ont-
leenen wjj het volgende.
»Op 4 October des avonds ten kwart voor 9 ure,
verschrikten allen door een rammelend geraas, onmid-
deljjk gevolgd door het doorslaan en kort daarop door
het stilstaander machine. Spoedig vernamen wjj daarop,
dat de sohroefas gebroken was en deze een lek in het
schip geslagen had. Hoewel meo trachtte door pompen
het schip eene naaste haven te doen bereiken, moest
men dit opgeven, daar de waterdigte schotten door den
gebroken as uit hun verband geligt waren on het water
alzoo naar binnen stroomde.
Woensdag 5 October des morgens ten 7 ure besloot
men dus het schip te verlaten en 213 personnen werden
in de zeven booten verdeeld, voorzien van proviand
en onder bevel van een dor scheepsofficieren.
Drie uren later zonk het prachtige stoomschip in de
diepte weg.
Kort na bet verlaten van bet schip werd nog door
don commandant gelastdat do verschillende booten
zooveel mogeljjk bjj olkander moesten trachten te
bljjvenhiertoe zou de boot van den commandant
's nachts oen roodo, allo andere een witte lantaarn
vertoonen. Reeds in den tweeden nacht evenwel raak
ten de booten van elkander, en zette althans die,
welke gecommandeerd werd door den Heer Droogleever
Fortujjn, de reis afzonderljjk voort.
Deze boot was in hot geheel belast met 38 personen
en een kindoverbodig te vermeldendat de ruimte
uiterst bekrompen was. Het water en de leeftogt voor
14 dagoo lag in vatenblikken en zakken op den
bodem tornaawernood was voor ieder een bekrompen
zitplaats beschikbaar, welke zitplaats tevens gedurende
den nacht als slaapplaats moest dienst doen. Gedu
rende don geheolon dag was men aan eene brandende
zonnehitte blootgestelddie dos nachts dikwjjls in
njjpondo kou overging. Vooral was dit pjjnlyk toen
reeds don tweeden dag herhaalde en hevige regenbuien
de opvarenden telkens doornat maaktentorwjjl men
bjj volkomen gebrek aan verschooning genoodzaakt
was de natte kléeron telkens aan het ljjf te laten drogen.
Waren de opvarenden alle met den bosten geest
beziold en trachtte ieder door hulpvaardigheid on
inschikkelijkheid het lot zjjoer togtgenooten zoo dru-
goljjk mogeljjk te maken, de commandant der boot,
de Heer Droogleever Fortujjn toonde zich voor zjjn
ruoeieljjke taak volkomeD berekend. Van het eeraio
oogonblik af werden de opvaronden op rantsoen gesteld
oo werd ook ieder zjjo bepaalde workkring aangewezen.
De Hoer Droogleever Fortnjjn wisselde met den eersten
machinist, don Heer Vis, en een officier dor marine,
die als passagier de rois maakte, om, bjj het besturen
der boot; alle andere opvarenden werden in drie ploe
gen verdeeld diewanneer zulks noodig werd geacht
beurtelings aan de riemen dienst deden.
Niettegenstaande hot betrekkeljjk bekrompen rant
soen niettegenstaande de uitputtende afwisseling van
hitte en kouvan droogte en regenniettegenstaande
vooral do bekrompen ruimte, dio verreweg de grootste
plaag washadden deze goede maatregelen het gun
stige gevolg, dat bet vertrouwen der opvarenden geen
oogenblib geschokt word men had vol vertrouwen in
don commandant en twjjfelde er niet aan of hjj zou
do boot brengen waar zjj wezen moesthoedat was
een tweede vraag, waarin men zich liefst niet verdiepte.
Was even wol het vertrouwen groot, nog grootor was
de vreugde, toen de uitkjjk Dingsdag den lien October
des ochtends te ongeveer half zeven berigtto dat er een
schip in zicht wasen moeieljjk zou het zgn zich do
spanning voor te stellen die er heerschte eet men wist
welk schip men voor had en waarhoen het koers zette.
Spoedig evenwel hoorde men dat 'b het stoomschip
Wyherton was, dat den lsten October van Batavia ver
trokken wo8. Nu bleef de eeoige vraag of wjj opgemerkt
zonden wordendoch ook deze onzekerheid verdween
spoedig toen wjj op het schip do zeilen zagen bergen.
Des ochtends to 8 uren was de Wyhertondie zich
toen op 5° 25' Z. B. en 67° 18' O. L. bevond, bereikt,
en kon men zich als gered beschouwen. De DOg af te
leggen afstand tot de Gfaagos-eilandea bedroeg toen
247 EngeUcho mjjlen, terwjjl 190 mjjlen mot het bootje
waren doorloopen.
Do doorgestane ellende was nu spoedig vergeten de
ontvangst aan boord van de Wyherton was uiterst har-
toljjkzoowel de commandantdo Heer Blacklin als
do passagiers en de scheepsofficieren wedjjverden wie
de schipbreukelingendie van alles ontbloot waren
van dienst zou kunnen zgn.
Dien geheelen dag werd door do Wyherton gekruist,
in de hoop nog een der andere booten te zullen ont
dekken, welke hoop evenwel bleek jjdel te zgn, zoodat
men thans nog omtrent het lot van vier booten met
ongeveer 130 passagiers in het onzekere verkeert. Reden
tot wanhopen ia er evenwel niet integendeel. De
booten waren volkomen zeewaardig zjj worden bestuurd
door personen aan wie znlks volkomen is toevertrouwd,
en zjj zgn allo van toereikende hoeveelheden drinkwater
en levensmiddelen voorzien. Ellende zal geleden worden,
doch er bestaat grond om te hopen, dat men den toe
stand het hoofd zal kunnen bieden. Daarbjj kan men
nog altjjd rekenen op de mogeljjkboid, dat een of meer
dere der booten door voorbjjvarende stoom- of zeil
schepen zjjn opgenomen docb Dog geene gelegenheid
hebben gehad van hunne reddiDg mededeeling te doen.
Onze beste wenschen vergezellen hen.
Ingezonden Stukken.
Haagsche Brieven.
den Haag, 11 November.
Aanstaanden Maaudag zal de groote parlemoDtaire
veldtogt weder geopend worden. Het «963 heeft lang
1 gedoog geduurd om de redenaars naar de hervatting
1 dor zitting te doen watortandenalles doet verwachten
dat eeno ware Sturmund Drangperiode in aautogt is.
Zullen de begrootings-debatteD, omdat zjj laat beginnen,
niet langdurig kunnen zjjn, stormachtig zullen zjj zeker
zjjn van allo kanten komt een onweder opzetteD.
De slag tegen den Minister van Koloniën zal echter
niet bjj de Indische begrooting, maar bjj de begroeting
voor Koloniëa gestreden worden. De afschaffing van
de pantjen-diensten zal voel discussie uitlokken, iuaar
toch eiodigeD met te worden aaogenomen. Dan «al
er zeker nog wat discussie zjjo over Indische leoniogco,
de opiums-kwestie, het onderwjje in Indië en eeuige
andere onderwerpen, maar do Minister van GóJt-
stein zal naar alle waarechjjnljjkheid, na oen etrjjd van
drie ft vier dagen, zjjne begrooting wel zien aannemen,
zjjne begrooting zul gered worden. Ook de Minister
Dit is zeer twijfelachtig. Hot gansche beleid van den
Minister van Koloniën zal bjj de behandeling zjjner
begrooting aan eene kritiek worden onderworpen. Vooral
de West-Indische geschiedenissen zullen den Minis
ter menig onaangenaam oogenblik bezorgen. Heeft
de heer van Goltstein in zjjne mededeeÜDgen aan de
Kamer altjjd opregtbeid betracht? Dit zal vooral dan
moeten bljjken.
Op de Indische begrooting zal onmiddeljjk de Nedor-
landsche vólgen. Onze binnenlandsche politiek is niet
rooskleurig. Door de gedaanteverwisseling vbd ded beer
van Ljjnden en het optreden van den heer Rochussc-n voor
buitenlandsche zaken ia de ministerieele crisis niet op-
Ïelost, maar slechts verschoven. De Minister van
astitie, Modderman, zon reuzenstappen moeten afleggen
om in enkele weken het verloren terrein te herwinnen
zjjne kracht is door eene enkele parlementaire beraad
slaging gebroken. Niet dit, dat hg den eed niet geheel
wilde afschaffen, wordt hem euvel geduid, maar wel,
dat hjj, om het behoud van den eed te regtvaardigen
de meest orthodoxe theoriën uit het graf der eeuwen
ophaalde en blind bleef voor de ontwikkeling, die het
beginsel van gewetensvrijheid vooral in onzen tjjd ver
kreeg. Intasschon voorzie ik dat door de eeds-oppositie
de heer Modderman slechts indirect zal wordeD ge
troffen. De directe aanval zal gerigt zgn tegen den
heer Six, omdat de beschikking op het request van
den heer Hartogh flejjB van Zouteveen van dien Mi
nister is uitgegaan en deze dus daarvoor regtstreeks
verantwoordelijk behoort te worden gesteld. Aan do
behandeling van Hoofdstak V zal eene interpellatie van
den heer van Houten omtrent de eed-kwestie vooraf
gaan, en nu zou 't mjj geenszins verwonderen, dat de
uitslag dier interpellatie don heer Six ontsloeg van den
drnkkendeD last om zjjne begrooting voor binnenland
sche zaken breedvoerig te verdedigen. Als er bjj do
begrootings-debatten één slagtoffer vallen zal, dan zal
het de heer Six zgn, omtrent wien men zich alleen
verwondert dat hg de nederlaag, door hem verleden
jaar in de kwestie van do openbaarheid in belasting
zaken geleden, zoo doodkalm beeft kunnen overleven.
Bovendien zgn alle parigen het meer en meer eens,
dat het binnen een niet to lang tgdsverloop tot her
ziening der kieswet komen moet. Hoe zo a men de
verdediging van zulk een voorstel aan de zwakke han
den van den heer Six kunnen toevertrouwen
Natuurljjk zal bjj de algemeene beraadelagingen.ovor
do Staatsbegrooting voortgehamerd worden op de motio,
die op het einde van het vorige zittingsjaar door do
Kamer eenstemmig, werd aangenomen. De Kamer heeft
toen eenparig verklaard, dat het tot eene herziening
der kieswet moest komen. Aan die verklaring moeten
zich de aanBtaandoalgemeeno beraadslagingen aansluiten,
maar de groote vraag isin welke rigting de kieswet
te herzien Weinige dagen geleden zgn eenige vrijzin
nige afgevaardigden zamengekomen om dit punt to
bespreken, maar naauweljjks waren de beraadslagingen
aangevangen, of er openbaarde zich zulk een verschil
van gevoelen, dat men zich van eeno beslissing onthield.
Het ie daarom te wenschen, dat men bjj 't aanstaande
begrootings-debat do algemeenheid vermgdo en rondweg
de vraag stelle, in welke rigting mCD de kieswet herzien
wil. Of zal men misschien genoegen nemen mot de te
verwachten verklaring van den Minister van Finantiën,
hoofd van bot Kabinet, dat een wetsontwerp tot hcr-
zieniog der kieswet den Raad van State hoeft bereikt?
Het govolg daarvan zoa dan wel moeten zgndat de
heeren getemd werden en plegtig beloofden den intogt
van dit wetje met rustige ljjdzaamhcid af te wachteD.
Bjj den aanstaanden parlementairen veldtogt zullen
twee veteranen gemist worden. Do beer Idzerda, van
wien enkele dagbladen molden dat hjj ia beterschap
zou toenemen, komt niet meer terug. Zelfs is binnen
zeer weinige dagen zjjn doodeberigt te verwachten. Dit
zal voor de liberale party een gevoelig verlies zgn. De
heer Idzerda was zeker geen Staatsman van don eersten
rang, geen politiek generaal, dat neemt niet weg, dat
bjj oen van de beste afgevaardigden was der Tweede
Kamer, een man van overtuiging, die voor die overtuiging
cordaat wiet uit te komen en zich door niets liet terug
houden om haar uit te sproken. De heer Idzerda was
er de man niet naar, om voor anderen de kastanjes uit
het vuur te halen. Hg zag, oordeelde zelfstandig en
beleed zjjne beginselen. Op medisch gebied was bjj
natuurljjk eene specialiteit, meer practicus dan themo-
ticae. Zjjn heengaan is dubbel te bejammeren, omdat
bjj in de latere jaren slechts met onkolc stemmen
gekozen werd, en 't misschien alleen aan zjjne persoon -
ljjkheid is toe te schrjjven, dat zjjn anti-revolutionnaire
tegenkandidaat Oppedjjk niet reeds vroeger de meer
derheid verkreeg. Het zal een zware taak zgn, te Sneek
aan de liberale banier de overwinning te verzekeren.
Ook de toestand van den heer Lenting blgft zeer
bacholgk en onzeker. Slechts door hem door kunstmid
delen voedsel te verschaffen, bljjft hjj in het leven. Reeds
elf jaren geledon leed hjj aan eene maagziekte; toen
evenwel kwam hjj den schok te boven. Ditmaal is zjjne
maag zoo hevig aangedaan, dat zg geen voedsel kan
nuttigen. De geneeshoeren trachten thans door kunst
matige toediening van voedsel de maag do rust te geven,
die zg tot baar herstel behoeft. De ziekte blgft dus
zeer zorgwekkend en als de heer Lenting ons kwam
te ontvallen, zou 't ook lang niet zoker zgn, dat te
Zutphen de liberalen triomfeerden. De anti-revolution-
nairen hebben'juist ook in dat district in do latoro
jaren terrein gewonnen. V.
TELEGRAMMEN^
's Gravenlinge14 Novembor.
Tweede Kamer. De heer Bulgers is beëedigd. Toe
gestaan zjjn op nader to bepalen dag: lo. eeno inter
pellatie van den heer Bergsma over de Bluiting van
publieke vermakelgkheden bjj het overigden van Prins
Frederik; en 2o. eeno interpellatie van den heer nar»
Houten nopens de eed-kwestie, welke deze bestempelde
als introductie tot eene motie.
Hot algemeen debat over do Indische Begrooting is
aangevangen.
Rotterdnni, 14 November.
Tarwo jarige zoo goed alB opgeruimd, nieuwe
beate 11,75 ft 12,75, mindere 6 ft 6,75. li,OfSi£&
en Gerst als voren. Bruine Boonen alleen
beato gevraagd boste 11 ft 12, mindere 6,50 ft 9.
Erwtèu door groeten aanvoer en mindere kooplust
50 cent lager, beste ƒ10,75 ft 11,25, mindere 7,50 a 10,50.
Ujjen. Aangevoerd 20,000 "Heet. Prjjs 3 per
60 kilo's.
