ülük/llSllli NIEUWSBODE.
So. MI5. Donderdag 15 Januarij 1881. 57sle Jaarg.
m
Verschijnt DINGSDAGDONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is ƒ1,30, franco per post 1,60.
ADVERTENTIEN van 1— 3 regels 30 Ct. meerdere regels 10 Ct.kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
ert;
zal
GEABONNEERDEN
buiten deze stad gelieven hunne ABOJVINE-
JllitJNTSGELDEN per postwissel over te
maken, na aftrek van de kosten, die 5 ets. bedragen.
Nieuwstijdingen.
Hioiicleu10 Jan. Het gerucht loopt dat het
Engelsche kamp bjj Potcheiïstroom zich aan de Boeren
heeft moeten overgeven. De vjjand beschikt thans
over een legermacht van 10,000 man, terwjjl Oranje-
Vrystaat op het punt staat om zich openlyk voor den
Transvaal te verklaren.
Ongeveer zes jaren geleden,kwam de GOjarige we
duwe Chopin uit Amiens haren neef' te fijirys een
bezoek brengen en deelde hem daarbjj mede dat zjj
door ongelukkige speculation haar vermogen glad kwjjt
geraakt was, na welke inleiding zjj kort en goed vroeg
om by hem te mogen blyven inwonen, tegen een ver
goeding van 300 fr. in het jaar. Dab viel neef laDg
niet mee! Tante was namelijk een vrouw die bekend
stond als iemand van een aanzienlijk vermogen, die
kind noch kraai bezat. Neef had het niet al te breed
en een schep kinderende gevolgtrekking kan ieder
by zichzelven maken. Daarentegen had hp een goed
hart, zoodat het niet by hem opkwam de oude de
deur te wjjzen, die zich dan ook onmiddelijk met wat
oud meubilair en eenigen rommel in het haar aange
wezen kamertje installeerde. Al die jaren leefde zjj
daar hoogst zuinig en neef zorgde steedB dat de oude
vrouw het goed had en wilde zelfs het bepaalde kost
geld niet ontvangen, hoewel bjj het zelf soms zwaar
genoeg te verantwoorden had. Eem'ge dagen geleden
betaalde tante Chopin den tol aan de natuurhaar
inboedel werd verzegeld en op den laatsten dag van
het vorige jaar zag men een drom van nichten en neven
zich aan het sterfhuis verzamelen, om by het opmaken
van deD inventaris tegenwoordig te zijn. Gedurende al
den tyd dat tante neef tot zyn last geweest was, hadden
zy niet naar haar omgekeken, nu dreef hen de hebzucht
en nog meer de nieuwsgierigheid. By het openen van
een juweelenkistje, een oud afgesleten voorwerp, kwam
tot groote vreugde der vergadering een olograüsch tes
tament te voorschyn, waarm tante Chopin in treffende
woorden haren neef, die de arme weduwe uit een waar
achtig gevoel van menscblievondbeid zooveel jaren
gevoed en verzorgd had, dank zeide en hem tot univer
seel erfgenaam van al hare bezittingen instelde.
Het kan verkeeren," zegt Breeroo, en zoo was het
ook hier, want nadat alle meubelen doorsnuffeld waren,
lrwam uit een donkeren hoek van het vertrek van on dei-
een verzameling lompen een zware reiskoffer te voor-
schjjn, die by ondorzoek een vermogen van 250.000 fr.
aan specie en bankpapier bleek te bevatten. Dat de
lagchers van zoo even met lange gezigten en zoo spoedig
mogelyk de een na den ander afdropen, behoeft wel
naauweljjks gezegd te worden.
%eiqte,
Het Ubl. bevat de volgende watersnood-anekdote,
die, zoo ze al een beetje apokrief moge klinlceD, toch
de verdienste heeft van aardig te zyn »De hoeve van
zeker landman in de nabjjbeid van Charleroi was ten
gevolge van den watersnood ondergeloopen en tweo
groote varkens, in hun hok opgesloten, dreigden te
verdrinken. Zoodra de boer het gevaar bemerkte,
waarin zyne kostgangers verkeerden, waadde hy door
het water, dat hem tot halverwege het ligchaam reikte,
en met buitengewone inspanning gelukte het hem de
deur van het hok te openen. Door het instinkt van
zelfbehoud gedreven, zwommen de beide dieren met
zulke overhaasting het hok uit, dat zy hun redder
omver stieten, die zyne eigen redding slechts aan een
toeval te danken had. Eensklaps ondergedompeld,
strekte hy de beide handen uit, en het gelukte hem
met iederen baDd deu staart van eon zijner bescher
melingen te grypen, die thans op hunne beurt hun
redder veilig en wel in zyne woning bragten. Het
tooneel, dat nu tusschen die drie drenkelingen plaats
greep, ia beter te gevoelen dan te beachryven."
Brussel, 10 Jan. Het huweljjk van Prinses Ste-
fanie met Kroonprins Rudolf van Oostcnrjjk zal uitgesteld
worden, op verzoek van H. M. de Koningin, die bezorgd
is voor de gezondheid en de krachten barer 17jarige
dochter. De geueesheeren stemmen daarmee volkomen iD.
A.reistcrrla.'m11 Jan. In het hotel Jlijnsche
Hof in de Warmoesstraat vond een der logés
gisteren nacht tegen half een thuis komende, zyn
kamer, waatin by van binnen den sleutel had laten
steken, gesloten. Met een anderen sleutel word de
deur geopend, en daar bemerkte de logé, toen licht
was ontstoken, een vrouw bewusteloos op den grond
liggen. Het bleek de dochter des hotelhouders te
zyn, een veertigjarige weduwe. Geneeskundige hulp
werd terstond ontboden, doch de deskundige kon slechts
coDstateeron, dat de vrouw overleden was. Duidoljjke
teekonen van een gewolddadigen dood waren niet
aanwezig; ook in do kamer stond alles op zijn plaats;
alleen wekte het gesloten Eyn der kamer, waarvan do
sleutel verdwenen was, en de uithuizigheid van den
eenigen kelner, achterdocht. Maar alles was stil in
huis geweest en de kelner bragt wel een9 meer een
nacht buitenshuis door. Maar heden ochtend vernam
men, dat by zelf zich bij de politie had aangemeld
en daar zou hebben bekend de ongelukkige vrouw in
den avond te hebben gewurgd, terwyl de huisgenooten
beneden rustig aan liet kaartspel zaten. Aanleiding
en verdore omstandigheden van deze gruweldaad zyn
ons niet bekend geworden. Alleen heeft men ons
verzekerd, dat de kelner, een jongman van 28 jaar,
voor zyn beroep zeer geschikt was en volstrekt niet
ongunstig bekend stond. Het lyk Jb naar het huis
van arrest overgebragt voor de geregteljjke schouwing.
'e» Gravenlmgye10 Jan. De Regeering heeft
ingediend een ontwerp van wet om voor retoDing van
den Staat aan te leggen een kanaal van het Noord
zeekanaal by de Stadsrietlanden te Amsterdam met
een ombuiging ten westen langs Utrecht, langs Vrees-
wyk en Vianen tot in de Merwede by Gorinchem.
Tegen 't kanaal door de Geldersche vallei bestaan
velerlei bezwaren en het ingediende plan voldoet aan
een langgevoelde behoefte aan een betere verbinding
van de haven van Amsterdam mot de Bovenrijn.
'e» Gravenhage, 11 Jan. Een uitmuntend begin!
De eerste zitting der Eerste Kamer, die gisterenavond
hare werkzaamheden hervatte, kenmerkte zich door het
Na de zamenstelling der afdeelingen werd het woord
verleend aan den heer Rijckevorsel, die met het oog
op den hartverscheurenden en ellendigen toestand in
de provincie Noord-Brabant, deze zitting niet mogt
doen eindigen zonder van de gelegenheid gebruik te
maken tot het vragen van verlof om den Minister van
Waterstaat enz. op een nader te bepalen dag uit te
noodigen zjjne inzigten te doen kennen ten aanzien
van bet nemen van maatregelen om in dien periodieken
en telkens terugkeerenden watersnood te voorzien.
Hjj was van oordeel, dat nu toch wel de tyd zou
gekomen zjjn om to weten welke inzigten de Regering
te dien opzigte koestert en vroeg aan de Kamer verlof
om den Minister op een naderen dag te vragen
1°. of het volgens de Regeringsinzigten is om nu
eindelyk verbetering in dien toestand te brengen
2°. zoo ja, wanneer die verbetering zal geschieden
en 3°. of, met het oog op de zandverstuiving, waar
door de gemeente Nieuwkujjk nadeel ondervindt, er
eenig uitzigt kan gegeven worden dat het zand voor
den aanleg van den spoorweg Zwaluwe's Bosch naai
de gemeente Vljjmen worde overgebragt, waar ook
ophoogingen moeten plaats hebben
De natie is den heer Rijckevorsel dank schuldig voor
de aankondiging dier interpellatie, welke het begin kan
worden van het einde eener onhoudbare en het land
tot schande strekkende inrigting.
Sclievemugjeii12 Jan. Alhier zyn gisteren
avond ernstige ongeregeldheden voorgevallen naar aan
leiding van het conflict tusschen de visschers en de
reeders, in zake het aandeel van eerstgenoemden in de
haring- en vischvangst.
Omtrent de aanleiding tot deze ongeregeldheden
maakt men zich de volgende voorstolling. Id den laat
sten tyd is door de visscbers op verregaande wijze
fraude gepleegd mot haring en visch. By herhaling is
deswege proces-verbaal opgemaaktwelke vervolging
geleid heeft tot een veroordeeling vaD verschillende
personen, ter zake van misbruik van vertrouwen. Hier
door zyn de oogen der reeders opengegaan, die begre
pen dat hun eigen belang noodzakelyk het nemen van
andere maatregelen vorderde. Zy besloten mitsdien
tot een andere regeling van het loon der visschers
waarmede dezen niet tevreden schynen.
De visschers, ongeveer 600 in getal, hebben aan het
sociëteitsgebouw en het verkooplokaal iD de Wasse-
naarsche straatalsmede by enkele reeders de ruiten
De commissaris van politie, de heer Yernée, hoezeer
over een niet zeer talryk personeel kunnende beschik
ken, liet zyne manschappen doortastend optreden. Met
de blanke sabel liet hij de menigte uiteendrijven die
hierop onmiddeljjk uit elkander stoof. Verzet werd
tegen deze charge niet geboden. Alleen werd de kreet
moordenaars" uitgegalmd.
Nadat dit krachtig optreden een ware paniek onder
de vereenigde personen had teweeg gebragttelegra-
pheerde de beer Vernée naar den Haag om versterking.
Ten 7'/a ure kwamen van daar 12 politie-agenten met
den inspecteur Dietz aan het hoofd en ten 8l/a ure de
tijdelyk alhier gestatiouneerde marechaussées (wegens
de gladheid van den weg niet te paard) te Scbevenin-
gen aan.
Op dit oogenblik liep bet gerucht, dat in den nacht
de vloot en de reederssocieteit in brand zouden worden
gestoken.
Daarom werd besloten de vloot en het sociëteitsge
bouw den geheelen nacht te doen bewaken door tweo
sterke patrouilles, zamengesteld uit agenten ou mare
chaussées. In het dorp hebben dergelyke patrouilles
dienst gedaan.
Dezelfde versterking zal hedenavond te Scbeveningen
aanwezig zyn, omdat men herhaling der wanordelijk
heden vreest.
De afgeloopen nacht intusschen is rustig verstreken.
Geen sterveling werd op straat of strand gezien.
De procureur-generaal, de burgemeester, de officier
van justitie, alsmede de hoofdcommissaris van politie,
bevonden zich gisteronavond aan het commissariaat te
Scheveningen.
Voorzoover bekend is, werd door de menigte geen
verzet gepleegd, zoodat tot dusver geene arrestatie a
hebben plaats gehad.
Niettemin wordt door de justitie een onderzoek in
gesteld naar deze gewelddadigheden door meer dan
20 personen zonder wapens gepleegd.
Gevallen van verwonding by het opstootje zyn niet
geconstateerd,
Mirlcielburgr., 11 Jan. Twee paar laarzen en
twee paar schoenen, onlangs by do in de Korte Delft
alhier gepleegde inbraak ontvreemd, zyn teruggevonden
in een privaat op het Molenwater, dat tydeos den
diefstal gepleegd werd in aanbouw was. Do politie
hoeft de dader of dadors nog niot ontdekt.
Goes9 Jan. Omtrent de oever-afschuiving by
het Goesche Sas vernemen wjj nader, dat er een val
heeft plaats gehad, ter lengte van 170 meter breedte,
van gemiddeld 60 meter.
De peilingen om te constateeren waar de grond is
gebleven, worden voortgezet. De geul heeft, tenge
volge van deze val, eene verdieping ondergaan op eene
plaatB, waar van tyd tot tyd gobaggerd moest worden,
om de voor de vaait gevorderde diepte te behouden,
zoodat de scbipperjj dit accident minder betreuren zal
dan het betrokken polderbestuur, dat zeker niet-on*
aanzzenlyke kosten zal hebben te maken. De gemeente
Goes heeft een eindje glooyng te herstellen, waarvan
de steenen dooreengeworpen liggen.
Gisteren namiddag zijn te Hansweert zes tjalken
aangekomen om een aanvang te maken met het ligten
en op het droge brengen van het gezonken vaartuig
Mainz XVI", welk werk de heer J. van Gelder te
Middelburg heeft aangenomen voor 5000. De lading
en inventaris zyn meest door duikers geborgen.
St. Plïillpslau<l9 Jan. Een gelukkige familie
mogt heden een huisseljjk feest vieren. De heer B.
A. Kramer vroeger landbouwer, thans landeigenaar
alhier, had het voorregt in het genot eener goede ge
zondheid zyn 86jarige geboortedag te herdenken en
tevens de geboortedag van zyn eenig kind. Talryk
waren de blykon van deelneming, die de waardige
grjjsaard, aan wien men hoogstens een zeventigtal
jaren zou toerekenen, ontving, zoo van de ingezetenen
dor gemeente, als uit ver afgelegene plaatsen des lands,
waaronder van hooggeplaatste personen, aan wier
ouders hy menigmaal belangryke raad en inligtingen
had verstrekt. Moge hem nog tal van jaren worden
geschonken in het genot van dezelfde opgeruimdheid
waarin hy zich thans mag verheugen.
BruïnïNSe 11 Jan. Tengevolge van den hoogon
waterstand, die elders watersnood veroorzaakt, is het
water der rivier tot ver boven deze gemeente tydelyk
zoet geworden. De oesters hebben zich aan dezen
ongewonen kost zoo te goed gedaan, dat ze niet te
eten en dus ook niet te verkoopen zyn.
Zierïlizeo, 12 Jan. Evenals vroeger beeft zich
ook thans hier ter stede eene Commissie gevormd om
liefdegaven in te zamelen ten behoeve der noodlijden
den door den watersnood. Ten tweeden male in één
jaar wordt Noord-Braband door die ramp geteisterd
en hoe voel schade thans is aangerigt weet ieder die
de nieuwsbladen der laatste dagen heeft gelezen.
'lis waar, in eigen kring valt ook veel te geven,
maar de weldadigheid van ons volk betoonde zich
steeds te meer, nnnrmate de behoefte gvooter was.
Dit bewyze ook de opbrengst der op Vrjjdag a. s.
alhier te bonden collecte.
Bevorderd tot landmeter 2do klasse, de heer J.
A. Bongenaar, te Zierikzeo, thans 3de klasse.
In de Dordrechtsche Courant lazen wy dezer dagen
oen artikel over de kagchels zonder pypen. De schrijver
toont aan hoe deze kagchels, die geprezen worden
omdat ze zoo gemakkelijk zijn", een allernoodlottig-
sten invloed uitoefenen. Aan l et slot van een weten
schappelijk betoog daarover voert by het volgende
voorbeeld aan
In een kamer van 45 M3 inhoud werd een dergelyke
kagchcl geplaatst; daarin werden gedaan 1,8 kilogr.
houtskool en 200 gram kool die aangegloeid was, dus
in het geheel 2 kilogram. In diezelfde kamer werd,
in een yzeren kooi, een hond geplaatst van 12,5 kilogr.
ligchaamsgewigt, op een meter afstand van de kagchel
en de kamer gesloten -, twee en een half uur latei-
word zy weder geopend, de bond met zyn kooi er
uitgehaald en bevonden, dat het dier onmogelyk meer
staan kon. Niettegenstaande de schoorsteen open ge
bleven was bleek toch hieruit, dat 2 kilogr. gloeyend
houtskool de lucht in een vertrek van 45 kub. meter
inhoud dermate kan bederven, dat een daarin geplaatst
dier zyne willekeurige beweging verliest.
Deze proef', zoo besluit de berigtgever, geeft aan
leiding om de verwarming van vertrekken met kag
chels zonder pypen onvoorwaardelijk te verbieden."
Mina Kruseman is, wegens hoon in openbaren
geschrifte jegens een dame te Soerabajja, by den Raad
van Justitie aldaar aangeklaagd.
Een droevig ongeluk heeft zich te 's Greveldnin
Capelle voorgedaan. Een getal jougelui van 12 tot 17
jaar, op een der vele binnenwateren zich met schaat
senrijden vermakende, zouden achter elkander een baan
afleggen. Aldus voortrijdende, struikelde de tweede on
verdween in de diepte.' De vier achtersten vielen
eveneens en kampteu tegen het broze jjs, maar te ver
geefs. Alleen den voorste mogt het gelukken aan den
dood te ontsnappen de vjjf anderen verdronken. Hoe
wel men zich haastte hulp te brengen, bleek de redding
onmogelykouders moesten hunne kinderen, kinderen
hunne broeders en zusters met den dood zien worstelen
en verdrinken. De namen van de ongelukkige kinderen
zyneen zoon en eene dochter van Willem van den
Hoek, eene dochter van J. v. Beek, een zoon van M.
KoniDgs en eene dochter van voerman van der Ley.
~~"YËLEUR A M~
Louden, 12 January.
Volgens Daily Telegraph heeft de Regering besloten
eene zeer verzoenlyke proclamatie tot de Transvaalsche
Boeren te richten.
Gemengde Berigten.
Keetje van de brug te Yeraeke moet zooveel snaps
niet hebben van haar buurmeisje; laat ze eerst naar
haar eigen vrijer kjjken, want die heeft ook geen cent
in zyn zak. De meid van een kastelein te C. wordt
aangeradenzich zoo hoog niet aan te stellen en zoo
niet met minachting op hare kameraden neder te zien.
Te E. zal eerstdaags ten tooneele worden gevoerd
De dochter van een tuinier, gevolgd door eene vraebt-
rydersdoebterblyapel met zang. Eene jongedochter
te Sint-M. moestals zy Daar K. gaat, zich niet uit
geven voor eene ryke boerendochter, daar zy maar een
geleende mantel aan had. Het roodo Maatje te S. M.
wordt aangeradenalle avonden zooveel jongens niet
te verzoeken, want haar huis begint zoo mooi op een
bordeel te gelyken. In de gemeente W. worden
eenige wjjze mannen van den gemeenteraad verzocht,
wat fatsoenlijker te zitten in do kerk, daar de lompe
menschen hen zeker zullen gaan navolgen, en dat zou
jammer zyn, want zoodoende zal er op het laatst nie
mand meer in de kerk komen. Pietje te S. wordt ver
zocht geen visite-kaartjes meer te sturen op iemands
Verjaardag, daar dat maar bespottelijk is. Eene
metselaarsvrouw te Sint moestah het hoogdag ia
zulk oen bewegiDg niet in haar huis laten maken. Zy
was wel in de weer om oen jongen voor Koosje te
zoekeD, maar dat is mislukt, want zy heeft te veel snaps.
In Oostburg verwjjteo de burgemeester en raads
leden elkander nog al eens wat. Aldaar zit de hoofd
onderwijzer zonder Bchoolbehoeften. De candidaat van
den burgemeester c. s. zat ergens mede aan 't vischmaal
toen het verkiezing was. Men doet ergens onderzoek
naar den drukker van een strooibiljet waar de naam
des drukkers niet op stond. Een zekere burgemeoBter-
vrijmetselaar gaat in den vroegea morgenstond biech
ten by de patersjezuiten. Een zekere burgemeester
krjjgt zyn ordors van den pastoor.
Ingezonden Stuklren.
Mijnheer de Redacteur 1
In verschillende couranten en ook in uw laatste no.
zag ik een beroep op de weldadigheid ten behoeve
van bepaald genoemde gemeenten, die geteisterd zyn
door den watersnood.
Hoewel het doel loffeljjk is, meen ik toch te moeten
waarschuwen tegen deze praktjjk. Immers er bestaat
en werkt eene Algemeeuo Nederlandsche Water-
snoods-Commissie, die geeft daar waar behoefte is en
die dan ook de noodlijdenden in die genoemde gemeenten
wel zal helpen. Wanneer men zoo hier en daar in
zamelingen houdt voor bepaalde gemeenten, waar bljjft
daD de taak van de Algemeene Commissie
Ik vertrouw dat ook hier ter stede 't zy door oene
sub-commissie (als vroeger) 't zy door het gemeente
bestuur eene collecte zal gehouden worden en hoop
dat daaraan ruimschoots zal worden bygedragen.
Zibbikzee. IV.
Haagsciie Brieven.
Den Haag, 9 January.
Van alle opstellen die de dagbladen reeds omtrent
het Gids-artikel van den hoogleeraar Buys hebben
medegedeeldlas ik de beide hoofdartikelen in 't Va
derland van gister en eergister met het meeste genoe
gen. Die hoofdartikelen drukken geheel mjjne meening
uit. HeWartikel van deD hoogleeraar Buys bevat
wederom eene uitmuntende diagnose van onzen zieken
politioken toestand en het voorschrift vau eenige pijn
stillende middelen, maar geen werkeljjk heelend genoes-
middel, dat wy met vol vertrouwen kunnen aanwenden.
De diagnose kon niet beter zijn. De anti-rovolutionaire
party wordt uitnemend geschetst, wanneer de schryver
zich dus uitdrukt: >De anti-revolutionaire party heeft
geen eigen staatkundig beginselanti-revolationair is
wat in de kraam der anti-revolutionairen te pas komt,
en revolutionair wat er niet in past."
Aan de politiek van den hoer Kappejjne ten aanzien
der grondwetsherziening geeft de Leidsche hoogleeraar
den genadeslag, voor zoover deze nog Doodig mogt
zijn.
•Aangenomen" zegt de heer Buys »dat van zulk een
plan van grondwetsherziening werkelyk bljjkedat
inderdaad het voornemen bestond om te gelegener tyd
het groote vraagstuk te aanvaardenis daarmede dan
geregtvaardigd wat in den zomer van 1879 plaats greep?
Is het genoeg dat oen staatsman de hand leggo op een
groot vraagstuk om hem het regt te geven dat vraag
stuk eigendunkelijk onder hot publiek te .slingeren V
Is elke tyd tot het plegen van die vermetele daad een
gelegen tyd on heeft de vraag of er al dan niet kans
van slagen bestaatvoor de praktische politiek dan
alle waarde verloren Hoe, gjj klaagt over uwe vol
gelingenen verklaart u onmachtig om met die afge
matte troepen den arbeid van eiken dag verder voort
te zettenea op hetzelfde oogenblik biedt gjj a aan
om met die troepen eene taak te aanvaarden welke
alleen door de meest onvoorwaardelijke toewyding aan
het eens gekozen doel en door inspanning vau alle
krachten slagen kan." Men ziet de hoogleeraar
Buys, al bomt by wat laat met zyn oordeel, beeft ovor
Kappejjne's voorstel tot grondwetsherziening, dat het
soin gaf aan do ministeriele crisis, geen andere meeniDg
dan de meostendie daarover onmiddeljjk nadat het
voorstel bekend werd hebben geschreven. Hoe bitter
maar ook hoe welverdiend klinkt het thans uit dezen
hooggeleerden mond»Inderdaad de toewyding van
de liberale party aan haren leider had een boter loon
verdiend dan deze treurige nalatenschap."
Met instemming nemen wy ook kennis van den treu-
rigen invloed van Kappeyne's politiek op de verhoudin
gen der liberale party in de Kamer. Do kleuren
waarvan de Leidsche hoogleeraar zich bediendzjju
niet zoo schril als die, welko de heeren Heydem-yck
en Haftmans op hun palet mengen maar hoe juist
wordt de liberale meerderheid gekarakteriseert, als do
heer Buys schryft»Haar phyuieke kracht bleef onge
rept, maar haar zedelyke moed is door de gebeurte
nissen van de laatste jaren bljjkbaar in niet geringe
mate geschokt. Aan krachtige individueele pogingen
om de meerderheid iets van haar oude élan terug te
geven en haar tot krachtige zamenwerking aan te
sporen, ontbreekt het gelukkig nietmaar individueele
pogingen vermogen weinig togen de apathie van een
groote vergadering. Alleen het toeval schynt heer
schappij te voeren of liever onderaardsche krachten
welker uitgangspunt gjj niet kunt nasporen on welker
vermogen gjj vruchteloos zoudt willen bepalen, stuwen
het scheepje voort, nu in deze dan in geene rigting,
maar bjjna altyd naar een ander punt dan waar hot
naar uwe stellige berekening had moeten aanlanden
In ééa woordby de Regeering beginseloosheid on
duisternis, bjj de liberale meerderheid verdeeldheid en
verwarring. Is in Nederland thans eene gezonde staat
kunde denkbaar?
Het baat intusschen weinig over het verledene te
klagenhoofdzaak is, het tegenwoordige goed ondor
de oogen te zien en zich af te vragen, langs welken
weg wy do treurige verwarring kunnen ontvlugten,
waarin wjj ondanks ons zeiven geraakt zyn. Het zal
altyd eene der zwakke zjjden van de constitutionele
regering bljjven, dat zy het despotiek gezag van leuzen
en blanken zoo ligt in de hand werkt, zell's bjj eene
natie, zoo weinig spraakzaam als de onze." Zyn de
laatste woorden van dezen volzin ernst of kortswijl
Indien men aanneemt, dat de Vertegenwoordiging niets
anders is dan de afspiegeling der Datie en van nature be-
hebt met dezelfde gebreken en verkeerdheden als der
natie eigeD zyn, hoe zou men dan van eene ï-weinig
spraakzame" Nederlandsche natie kunnen spreken
Leuzen en klanken I Ja, deze hebben in de Neder
landsche Kamer en in de Nederlandsche dagbladen
nooit ontbroken, en daarom moeten wjj het te meer
waarderen, dat thans een Ministerie is opgetreden, dat
ons zaken aanbiedt, die in den regel voor het land
voordeeliger zyn dan leuzen en had ik wel gewenscht,
dat de lioogleeraar Bujjs in zyne anders zoo volledige
Bcbets ons ook aan de werkzaamheden van de indivi
dueele leden van dit ministerie herinnerd had
Want hierin ziet, dunkt my, het Vaderland in het
tweede hoofd-artikel, dat hy aan opstel van don hoog
leeraar Bujjs gewjjd heeft, juist dat hy by de aanstaande
Juny-verkiezingen eigenlyk zelf ook eene leus wenscht
gesteld te zien. Zyn advies aan de kiezers toch luidt
aldus Welke beslissing de kiezers nemen is nog maar
van betrekkeijjk belang: hoofdzaak is, dat zy een kenze
doen en daaraan zonder aanzien van personen onvoor
waardelijk vasthouden. Zien zy er niet tegen op, om
zonder eenige voorboreiding den avontuurlijken togtte
wageD, welken sommigen aanbevelen, dat zjj dan ook,
overal waar het mogeljjk is, allen verwjjderen, die
zich tegen dezen togt verzetten en nu met dit bewind
rustig willen voortwerken aan zjjn veelomvattende taak.
Oordeelen zjj omgekeerd, dat het groote waagstuk der
grondwetsherziening in deze oogenblikken nog geen
kwestie van practische staatkunde kan en mag uitma
ken, en dat men door die geheimzinnige leuze nu
onder de kiezers te verbreiden hun een geopende Pan-
doradoos in handen geeft, dat zy dan ook in Junjj aan
de uiterste wacht staDd houden en aan alle parlemen
taire schepen het uitzeilen beletten, zoolang hun niet,
na deugdelyk onderzoek van alle scheepspapieren, duide-
Ijjk zal gebleken zyn, in welke rigting die schepen koers
zet ten en welke haven niet het voorgewende, maar het
wezonlyke einddoel is van de voorgenomen reis."
Waarop komt deze achoone volzin anders neder dan
op den aandrang om bjj de aanstaande verkiezingen
de grondwetsherziening tot ahibbolet te verheffen
Daartegen komt bet Vaderland met reden op. En
inderdaad het advies van den heer Buys is noch
logiecb, noch practisch. Niet logisch, omdat hy wil,
dat eerst eene staatecommissie worde benoemd, om de
grondwetsherziening te verheffen tot een ernstig pro
bleem. Nu zou immers het gezond verstand vorderen
dat grondwetsherziening niet ODder het volk worde
gebragt vóór de nog te benoemen staatscommissie hare
veelomvattende taak, die zich immers volgens den heer
Buijs over de goheele grondwetsherziening behoort
uit te strekken, gereed heeft.
Niet practisch, omdat de heer Buys zelf eene treu
rige schildering heeft opgehangen van onzen politioken
toestand, die het aan de orde stellen eener grondwets
herziening weinig aantrekkelyk maakt èa op grond van de
verbinding van dit ministerie tot do Kamer cn op grond
van de groote moeyelijkheid om, by de reeks van ver
deeldheden over de byzondere punten, tot transactie
en overeenstemming te geraken. Wie zou du eeno
zuivere grondwetsherziening begeeren uit de handen
eener Regering waarover eene nevel hangt en uit de
handen eener Kamer, die volgens den heer Bujjs 't speel
bal des toevals mag genoemd worden
Voor de keurige diagnose van den ziekte-toestand,
waarin wy verkeeren, zyn wjj den hoogloeraar erken
telijk, maar onze heelmeester kan hy niet zyn. Op dit
oogenblik kan de patient zulke sterke middelen niet
verdragen. De heer van Kerkwyk heeft onlangs ge
zegd, dathy geloofde geene grondwetsherziening to zullen
bolevende meeaten zullen hem dit nazeggen. Maar
waarom dan onder het volk zulk een twistappel ge
worpen Het is een feit, dat dc rentewet in bet
voorjaar behandeld moet worden. Die wet zal öf
worden aangenomen, of verworpeneen derde kont
onze constitutie niet. Welnu, wat natuurlyfeer, wat
logischer, wat practischer dan dat de aftredende leden
bjj de JuDjj-verkiezingen aan dit vraagstuk worden ge
toetst? Do vraag, of in Nederland alleen de coupon
knippers vrij van belastingen behooren to blyven, valt
zeer wel binnen het gewone bereik der Nederlandsche
kiezers. y
Oorro.spoi»«ï«mtie.
De beschouwing over de lozing van dr. Pierson te
Middelburg gehouden zal in ons volgend no. worden
opgenomen.
Voor het eerst sedert 15 jaren is verleden week te
In de nutsvergaderiDg van li. Woensdag trad de
heer W. Zaalberg uit Derenter op en hield eene boeien
de voordracht over do beteekenis van dichters. Het
was zjjn dool de pleitbezorger te zjjn der poëziedie
2o. is het wild eenmaal op zyn best voor den
schotel, dan bomt een leger van jagers het land hoeks
en dwars, bezaaid of niet, als een woeste beloopen, om
het wild te bemachtigen.
Dond. 20 2,Dond. 20 's morg. 7,
Vrjjdag 21 1,30 Vrjjdag 21 7,—
De wagen naar en van Veere buiten kosten
der reizigers. Te Middelburg van Café Royal,
