ZÏERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
ïlizee,
KAPITALEN
ZOON
Dingsdag 25 Mei 1880
lïyouterien.
PANSCH PORSELEINEN
'ORTEMONTRES, BRIEF-
Li- eo WERKDOOZEN enz..
[NES.
HEW-ÏORK,
,NES
R DAG.
welke geen andere fabriek
en sprekendste bewjjs, dat
ïgdzaamheid, volmaaktheid,
nstructie met de Origineele
het publiek begeerd wordt
werkersgebruik uitmuntende
rjjsverhooging op weke-
en ondoelmatige machines
Iers de volle firma THE
eendoor onzen Generaal-
NEIDLINGERge teekend
linger" aangebodene Naai-
.eeland,
angendelft 94.
de Heer A. CONSTANDSE.
A. KOENE.
amsche hypotheekbankals
p LANDERIJEN.
VLLIS MERENS.
'•.ito tegen eene rente van
}«S't 3
maanden 31/» °/b
jaar 4
ETJEIN tegen voldoend
prborg.
alles wat tot de Eiïec-
ak behoort.
(ito op drie dagen zicht a
pet., 1 maand zicht 4 pet.
ligens overeenkomst,
serectïeten onder vol-
(vrespondent te Zierikzee,
A. G. KIJN.
Maatschappij
ue assurantiën-
mdgevaar,
zeer billijke
premien
Cents per ƒ1000 'sjaars
aten C. van derSYLIET Dz,
ETERMEER, te Haamstede
muwershaven, G. A. AVE te
KLING te Slavenisse.
geeft Rust.
jprigt zjjne geachte Dorps-
pit er by hem gelegenheid
5EKMREN teg-en
jïG onder vast© Pre-
en Roerende Goederen.
L. POTAPPELCz.
ralitoit, stnifdroog
Pet door ons uit het Zeeschip
pt de gehalte onze vorige
Ikzeeschen Nieuwsbode).
pLOSTE
Ihili-Salpeter
worden met veel succes
leke en van de Wall.
1 brouwershaven.
I-iï ©en aankomende
ZETTER,
last werk bekomen, bjj
f van* DISHOECK te Zierikzee.
BENOODIGD,
I'ME fc*.LIE33 EIV tegen
Juimen tjjd work, by A. van
mdijk.
Inden AAN
SMIDSKNECHT
OEK Hz., mr. Smid te Sini-
BENOODIGD
Lars-knecht,
en voor een geruimen tjjd
1-ÏIELE Metselaar te Tholen.
ngen gevraagd,
v. A. WIER1KX, Schuilhaven
|:il> benoodigd als Huis-
p burgergezin van dertig tot
DNSTAND van SCHELVEN,
gevraagd
(r-DIENSTMEID
fitgevers dezer Conrant.
TO ND
üdienstmeid
§deb HAVE te Ouwerkerk.
)OZE Sc WAAEE.
OCHTMANPIETERSE
Meel straat. B, 65.
7 TOUW ïuucrnr i iriTirc<iiAnr
[\T0.1515.
56sfe Jaarg,
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATÜR-DAG. De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post 1,60.
AD VERTE NTIËN van 1—3 regels 30 Ct. meerdere regels 10 Ct., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Kiesdistrict Zierikzee.
Wij herinneren de Kiezers aan de her-
stemming op aanstaanden Dingsdag voor
een Lid in de Provinciale Staten van
Zeeland.
Door de Liberale Kiesvereeniging is
tot Gandidaat gesteld
Mr. C. J. FOKKER,
Advocaat-Procureur te Zierikzee.
Inspectie op de Straten.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie
rikzee -maken bekend d-at op Zaturdag den 5 Junij e. b.
eene Inspectie op Straten in deze
gemeente zal gehouden worden.
Zij noodigen de Ingezetenen uitieder voor zjjne
woning of erfde straten paden stoepen cn goten
rein en zindelyk te houden en alzoo de bepalingen
van het Policie-reglement behoorlijk na te leven, opdat
de strafbepalingen niet zouden behoeven te worden
toegepast.
Zieeikzeë den 15 Mei 18S0.
De Burgemeester en Wethouders,
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris
J. P. N. ERMERINS.
Schouwing op de Rijtuigen.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie
rikzee
Gezien art. 56 van bet Reglement van Policie voor
deze gemeente
Hebben goedgevonden te bepalen
dat op Donderdag den 3 Junjj e. k.des namiddags
te 5 uuraan de Balie alhiereene Schouwing
zal worden gehouden op de verhuurd wordende Rijtui
gen Voertuigen en Sleden. Zij roepen mitsdien alle
Verhuurders van rytuigenvoertuigen en sleden op
om alsdan ter aangewezen plaats met hunne rijtuigen
enz. te verschijnen ten einde de noodigo keuring te
ondergaan ter voorkoming van boete en straf, by het
Policie-reglement bedreigd.
Ziekikzee den 15 Mei 1880.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
Nieuwstijdingen.
Uit Grand Rapids (MichiganN.-Am.) schrijft
men het volgende
Emigratie in den laatsten t\j«l.
De landverhuizing neemt nog dagelyks toe. Duizen
den bij duizenden ontschepen zich wekelyks in de
Oostelijke havens van dit groote land, zooals to New-
York, Philadelphia, enz. Doch wat is.de oorzaak dat
die emigratie voor eenige jaren zoo weinig beteekende,
thans weder in vollen gaDg is Wjj gelooven het voor
bepaald te kunnen aannemendat do tegenwoordige
toestand van Europa, die zeer kritiek is, en do terug
keer der goede tyden id Amerika, hiervan de oorzaken
zijn. Vraagt menis het weDschelyk dat zoovelen do
verschillende landen verlaten eD zich in dit groote ge
bied nederzetten, dau zou men ja en neen hierop kuunen
antwoorden. Doordien velen van heD die Duitschland,
FrankrijkNederland en meer rijken verlaten, tenge
volge van de schaarsheid in werk, of omdat zoo weinig
voor den arbeid betaald wordt, dat men in die landen,
waar alles zoo duur iszijn levens-onderhoud nret kan
maken of zjjn huisgezin kan onderhoudenof, zooals
in sommige landeD, Turkjje b. v., zedelyk onderdrukt
worden, dan zou men die landverhuizers kunnen gölyk
geven dat zjj een ander land gaan opzoeken. Ziet men
op het industrieelo of millitair belaDg, dan is het voor
die landen zeer schadelijk. In Duitschland n. 1. bewerkt
de aangenomen legerwet dat velen hun geboortegrond
verlaten, om reden dat zij met die wet niet ingeno
men zyD. Vljjtige handwerkslieden en landbouwers
zijn daardoor minder te tollen in de verschillende vak
ken van bestaan. Ook Nederland heeft velen der
zoodanigen verloren zooals onderscheideneNederlandsche
bladen zich uitdrukten. Telkens toek, wanneer zy be-
rjgt gaven van het vertrek van landverhuizers, wezen
zy mede op het verlies voor Nederland aan yverigeeD
kundige handwerkslieden, landbouwers en zelfs ambte
naars. 1
Is het voor de Ver. Staten als een zegen te beschouwen
dat zy, als by menigten, zich in dit land nederzetten
Ja en neenzeggen wij. Zooals veeltijds het geval is,
en hetwelk wjj de landverhuizers niet ten kwade dui
den, trekken zy meest allen naar plaatsen waar hunne
vrienden of familie betrekkingen woneD. Dit zou
niet verkeerd zjjn, als dit geschiedde in plaatsen welke
niet zeer bevolkt zyn, doch wel in rijk bevolkte stedon.
Waarom? In de eeratgenoemde plaatsen is er voor hen
zeer gemakkelijk werk te vinden, hetwelk in de laatst
genoemde plaatsen zoer moeielijk wordt, doordien er
zooveel de verschillende fabrieken binnenloopen en
om werk vragen waaruit zeer licht zou kunnen ont
staan, dat sommige fabriekseigenaars de loonen vermin
derden, door de aanbiedingen, van sommigen, om voor
een minder loon te wilen werkendan daar reeds
werkzaam zijnden vorkrygen. Zy die geld over hebben,
en de landbouw verstaan, kunnen niets beter doen, dan'
een gedeelte van het nog in groote massa liggende
onbebouwde land te ontginnenhetwelk voor hen en
het land in het algemeen, een groot voordeel zou aan
brengen. Een plan, zooala een der Engelsche adelyken
gemaakt heeft, om met eenige honderden arbeiders
naar Amerika te vertrekkon land te koopen het te
ontginnen en van daar zich uit te breiden, kunnen wy
niet anders dan toejuichen. Op deze wyze geraakt het
land, dat nutteloos en renteloos ligt, onder de handen
der arbeiders en kan schatten opbrengen. Waar en
hoe anders zouden die velen, welke in de laatste weken
zyn overgekomenkunnen geplaatst worden en hun
brood vinden zoo dit niet op deze wjjze geschiedde.
lt\t.
Men herinnert zich het avontuur nog van den En-
gelschen oud-kolonel Syngedie een paar maanden
geloden in Macedonië in handen van een rooverBbende
viel. Hij deelt thans zelf in de »Times" de geschie
denis vau zyn gevangenschap medo en de wjjze, waarop
hij in bet bezit van neus en ooren is gebleven. Hy
zat op zekeren dag rustig in zyn kamer toen zyn ven
sterglazen plotseling door kogels verbrjjzeld werden
en zyn huis omsingeld was door struikroovers, die bout
en stroo aanbragten om het in brand te steken. Er
schoot hem niets anders over ijan zich op genade of
ongenade over te geven. Men zette hem op een paard
en de hoofdman zekere Nikoreed nevens hemen
zoo sloeg de geheelo stoet den weg naar het Olympus-
gobergte in. De gevangene werd steeds met veel on
derscheiding, als een operaheld, behandeld, want men
wist dat men een goede vangst gedaan had. De kolo
nel had zelf trouwens in zjjn woning een schriftelijk
bevel moeten achterlaten om de roovers niet te achter
volgen dewjjl zjjn leven daardoor op het spel zou
gezet worden. Ook de Engelsche consul zorgdetoen
hij de zaak vernam, dat er geen geweld gebruikt werd.
Er begon nu echter een langdurige parlementaire
onderhandeling. De kolonel, in een spelonk gebragt,
waar hij dezelfde levenswijze moest volgen als zyn
nieuwe vrienden en bun brood, reevJeesch wjjn en
koffij deelde, moest aan den consul schrijven dat zijn
losgeld bepaald was op 320,000 francsbenevens een
aaufcak-Alartinigoweren, horloges, gouden ringen, siga
renpijpjes Van barnsteen rozenkransen eveueens van
barnsteen een veidtelescoop en vyftien trompetten.
Als er binnen vjjf dagen geen antwoord was, zou men
beginnen met zjjn beide ooren te zenden acht dagen
later zijn neus en tien dagen later zyn hoofd. Zy
hechtten vooral veel aan de rozenkransendie brave
lieden, en de overste verhaalt hoe zij nooit verzuimden
voor en na den maaltyd een kruis te slaaner was
zelfs een priester onder henof althans een monnik
van den Mont Athos.
De kolonel moest zich in zyn lot schikken, gelukkig
echter kon de consul het geld bij elkander krjjgen en
zond hij dat met oen bode. Nu werd er een groot
feest gevierd. De geheele party zette zich in een kring
neder, de geldzakken werden geopend en elk stuk na
gezien of er ootr eenig verraderlyk merkteeken aan
gemaakt was toen alles in orde bevonden werd, gaven
zij den gevangene, volgens hun zeden, een glas water,
gaven hem de 100 francs terug, die zij eerst van hem
>geleend" hadden en stelden hem in vrijheid. Wat
deze beminnelijke roovers vooral vreesden was geen
vervolging van Turksche troepen, maar een verrassing
van bun collega's, want er scbynt in die bergen groote
concurrentie in het vak te bestaan. Daarom bad Niko
ook zeer voorzigtig het gerucht verspreid, dat het los
geld slechts 40,000 frs. bedragen zouhy meende zoo
doende veiliger te zjjn voor liefhebbers, welke anders
de verzoeking niet zouden hebben kunnen weerstaan
om met hem te komen deelen.
JFteawtririjtL
Zondag 2 Mei jl. hield de heer Ferdinand de Lesseps
de ontwerper van het voor eenige jaren gograveue
Suez-kanaal, en ook van het Panama-kanaal, te Parijs j
eene voordragt ten voordeele van de Fransche sec- j
tie der Afrikaansche vereeniging. By deze gelegen
heid gaf hij- eenige mededeelingen omtrent zyne
onderzoekingen in de landengte van Panama, omtrent
de uitvoerbaarheid der doorgraving van genoemde j
landengte en omtrent zyne reis door de Voreenigde
Staten van Nooul-Amerika. Deze voordragt, die langer i
dan een uur duurde, werd telkens uitbundig toegejuicht. I
Ten slotte zeide de heer de Lesseps, dat van de drie
beweegredenen van tegenkanting, die eenige maanden I
geleden bestonden, er thans niet meer eene bestaat. I
Het klimaat van Panama is gezond. Gedurende de
vijftig dagen dat de Lesseps en de zijnen te Panama
verblijf hielden, hebben zij niet meer dan 27° Celsius
warmte gehad, terwjjl de zoon van de Lesseps, die
in Egypte is, aan zijn vader schreef, dat do thermo
meter op do landengte van Suez 35° Celsius teekende,
en toch ligt laatstgenoemde landengte noordeljjker dan
die van Panama. Suez ligt op 29° 6n Panama op
9° noorderbreedte.
Als bewjjs voor de gezondheid dier landstreek haalde
de Lesseps nog aan dat hy drie familiën daar te lande
kent waarvan de eene 19 kinderen heeft, bjjna alle
dochters; eene andere telde er 14 en hij kende er eene
dame van 45 jaren, die 53 kleinkinderen had.
De technische bezwaren aan het werk verbonden
zyn grootendeels opgeheven en do tegenwerking der
V.ereenigde Staten, waarvoor men eerst zoo bevreesd
was, was slechts een herschenschim.
De bekwame ondernemers van publieke werken de
beeren Couvreux, Hersent en Co., zijn beroid mot »la
Société du Canal" eene overeenkomst te sluiten, waarbjj
zy zich verbinden do 75 millioen M3., die tusschen de
beide oceanen over eene uitgestrektheid van 63 kilo
meters moeten weggeruimd worden, te verwerken. Zij
Demen aan daartoe 6 jaren noodig te hebben, werkende
250 dagen per jaar met 8000 arbeiders en de noodige
machines. De kosten der onderneming worden begroot
op 500,000,000 francs.
Amsterdam, 21 Mei. In de St.-AnthoDiosbree
straat en aangrenzende straten is een burgeroorlog
uitgebroken.
De aanleiding daartoe is een raadsbesluitvolgens
hetwelk de venters met hun wagens niet meer langs
de straten mogen staanwaartoe zy sedert onheug
lijke tjjden het regt hacjden.
Vrijdageen der drukste dagen voor deze nering
doenden kwam het tot een uitbarsting. Zyn we goed
ingelichtdan begonnen de ongeregeldheden toen een
inspecteur vau politie gelastte de uitstalliugen. weg te
nemen, die, niettegenstaande overal aanzegging was
gedaanop onderscheidene plaatsen werden neergezet.
By een dier waarschuwingen tot installed ontstond een
volksoploop. Do inspecteur werd in een kelder gedron
gen de agenten die toeschotenviel hetzelfde lot te
beurt. Dit was het sein voor een algeheelen opstand
op de Joden-Breê3traat.
We waren er zelf getuigen van, hoe van de daken
planken ateenen en door de omstanders emmers vuil
enz.op de agenten werden geworpendie in grooten
getale naar de straat gezonden telkenmaleals ze een
weerspannige in hechtenis trachtten te nemenzich met
hunne stokken ja zelfs met hunne sabels door eene
tierende menigte moesten heenslaan. Tusschen 2 en
3 ure zagen we arrestanten naar het bureau der derde
sectie slepenonder een geleide van misschien wel
vyf en twintig agentende blanke sabel in cle hand
ruimte te houden. Menige inspecteur heeft onaan
gename oogenblikkon gehad totdat versterking kwam.
Vele winkels sloten de luiken en een zeer sterke polie-
tiemagtin patrouilles verdeeld doorkruisten do nu
geheel van uitstallingen bevryde straten en de aangren
zende buurten. Van ernstige ongevallen is ons niets
bekend.
22 Mei. De politie-patronilles op de Joden-Breê-
straat rukten gisteren avond tegen acht uur indoch
niet dan nadat wederom ernstig was gevochten. De
politie liet namelijk ook nog na vier uurtoen geen
enkele uitstalling meer zigtbaar was en de volksmenigte
zich rustig voortbewoog patrouilles rondtrekken, welke
tegen zeven uur hier en daar met ateenenplanken
manden, werden begroet, en het lieve leventje, begon
weer. Dertien personen werden in arrest gebragt. Hoe
veel burgers by deze verschillende ontmoetingen houwen,
schrammen en kneuzingen hebben bekomen, is moeyelyk
uit te maken. Slechts twee personeneen knaap van
14 en een jongeling van 19 jaar, deden in het gasthuis
in de Weesperkerkstraat hunne hoofdwonden verbinden.
Ze behoefden niet ter verpleging te worden opgenomen.
Twee der gekwetste agenten zyn in het gasthuis
opgenomen. Een hunner heeft een zeer gevaarlyke
schedelwondde ander zal misschien het verlies van
een oog hebben to betreuren.
Klaaswaal, 19 Mei. De hoer Simon Moeljjkor,
sedert eenige jaron hulponderwijzer aan do openbare
lagere school alhier en geboortig van Haamstede in
Schouwen, ontving dezer dagen het vevblydendo berigt
van zyne benoeming tot hoofdonderwijzer te Brand-
wyk. Onze gemeente verliest in hem een yverig en
flink onderwijzer, dien velen zeker nog vele jaren ib
deze gemeente hadden willen behouden en ziet hem
ongaarne vertrekken.
Nieuw-Beyerland, 20 Mei. Do heer F. W.
Krusshulponderwyzer aan de le openbare lagere
school in deze gomeeuteis als zoodanig benoemd te
Hellevoetaluis aan de openbare lagere school hoofd
onderwijzer de heer J. Admiraal.
21 Mei. Met den houw van de nieuwe school
en onderwyzerswouing in de kom der gemeente vor
dert men flink. Dezer dagen kwam het geheel onder
dak en belooft een sieraad dor gemeente te worden.
Jammer dat zulk een prachtig gebouw iu zulk een
achterhoek geplaatst wordt en dat men het niet meer
midden in bet dorp heeft kunnen plaatsen.
ï£ra1bl">en<iyi£e25 Mei. Ter voorziening in
de vacature, ontstaande door de gewone aftreding van
den dijkgraaf P. Nieuwenhuijze met 1 Augustus a. s.
zijn door de vergadering van ingelanden van den polder
Nieuwlande op de voordragt geplaatst de beeren P.
NieuwenhuijzeC. Minnaar en Joost Sinke.
Wolfsiiirtsjftyic22 Mei. Nadat in de laatste
jaron 5 hofsteden of landb.bedryveo achtereenvolgens
vernietigd zyn, is nu het uitzigt geopend.dat er eene
geheel nieuwe hofstede zal gebouwd worden in den
Nieuw Sabbinge-polder voor Adr. van Strien Cz. Dit
werk ia den 18 dezer by aanbesteding te Goes, aan
genomen door P. den Herder alhier, voor 11900.
OoI\js3!splaat22 Mei. Door ingelanden van
den polder Oud-Noovd-Beveland zijn Woensdag do na
volgende voordrachten opgemaakt
1°. Een ter voorziening in een vacature voor dyk-
graaf', door de periodieke aftreding van den heer J.
De liegtbestaande uit de beeren J. De Regt, Nicolaas
Tazelaaren Jacob SwemeralleD te Colijnsplaat.
2°. Een voor gezworen in plaats van den heer N.
Tazelaardie aan de beurt van aftreding is samenge
steld uit do heeron Nicolaas Tazelaar, te Colijnsplaat,
Jan Willem Markusse, te Cats en Marinus De Jonge, te
Colijnsplaat.
TBLEGRA MMBLnT
'is Grrtivenliï-te:©, 24 Mei.
De Eerste Kamer heeft heden aangeao^neia de
wet8-ontwerpen op de post-spaarbanken, do vogelen (vet,
de suiker-accijns, verhoogiDg hoofdstuk Y (historische
monumenten en overneming H. B. S. teYonlo, aanleg
spoorweg Madrioen—Soerakarta en de Luxemburgscho
conventie.
Do min. van Lijnden verklaarde, dat heden hot uit-
leverings-tractaat met de Vereenigde'Staten van Noord-
Amerika te Washington is gesloten.
De Kamer is gescheiden op reqes.
Rotterdam, 24 Mei.
Tarwe. Door afnemenden aanvoer Inlandsehe
vaster, goede soort 20 ct. hooger, prijzen 6,75
it 11,30. Jt-S6 a ƒ8,10. Zeeuiosche 3E5i*utne
öooneu 11,50 a 13.
Kerknïeu ws.
De predikant J. N. v. d. Hoeve te Noordwykerhout
dieom beter in zyn onderhoud te voorzien to Am
sterdam een gaarkeuken had opgerigt en door die
bezigheid veeltijds uit zyne gemeente afwezig wasis
door de Synodewegens verregaand verzuim in de
waarneming zyner bedieningvan zijn ambt ontzet.
Dezer dagen heeft dit vonnis kracht van gewijsde ver
kregen. De gaarkeuken die niet vlotten wildewas
inmiddels opgeheven.
Imgfezojulen stukken.
WAARSCHUWING
aan de administratie van het Kroondomein.
Vernomen hebbende dat door meerderjarig-verklaring
van eene minderjarige dochter van Andreas van Damme,
timmorman en landbouwer te St.-Maartensdykvele
pretentien zouden kunnen vervallenaangaande de
bebouwing enz. der landerijen in den Muije-polderzoo
geven belanghebbenden beleeft den heer Rentmeester
in ernstige overweging daar verscheidene pachters van
het Kroondomein jaarlijks de mest verkoopen en alzoo
in deze volgens myne kennis wel degeljjk van toepassing
is art. 44- van de verpachtings-couditien dadr al de
mestdaar aanwezig en die Donderdag a. a. publiek
wordt verkochtis gemaakt van stroo en hooi van de
zaai- en weilanden van het Kroondomein,
Leest dit en oordeelt.
Een ieder zjj op zyne hoede Z.
Haagsche Brieven.
Den Haag 20 Mei.
De Tijd heeft dezer dagen een artikel geleverd over
shet ministerie" een afgezaagd onderwerp; sedert
September van het vorige jaar hebben wy zooveel over
»het ministerie" gehoord, dat wy thans hartelijk naar
iets anders verlangen. Het ministerie" zorgt alle dagen
voor ons, maar daaruit volgt volstrekt Diet, dat wij
ons nu ook alle dagen met »het ministerie" hebben
bezig te houden. De politiek bederft bij ons reeds
teveel, als: de goede verstandhouding tusschen mannen
van erkende bekwaamheid en geestkracht, de zuiver
heid van do beslissingen der wetgevende mngtde
opregtbeid der parlementaire beraadslagingenlaat
er dit nu niet bijkomen, dat de politiek ook onze
belangstelling in do stoffelyke wereld zou verslappen 1
Yan politiek leeft een land niet, wèl van handel, land
bouw en nijverheid. ZonderlingIn ons parlement
hebben wy naauwelyks twee bandelaren en twee land
bouwers. En de industrieëlen zyn niet te tellen,
omdat zij afwezig zjjn. Een enkele tak van in
dustrie is niet de industrie. En wat nut hoeft het
voor bet land, als wjj in de kamer een paar suiker-
industrieëlen hebben I3 dan suiker onze eenige
industrie?
Kent gij een tak van nyverlieid voor ons land van
meer belang dan de visscheryen Wat wordt er by
ons in 't parlement ooit aan de visscheryen gedaan
Wanneer bleek in de kamer ooit van belangstelling
in onze zee- of rivier-visscheryen Politiek, altyd
politiek mjjne beeren En toch zijn onze vischjes
wel van zooveel belang als de vogeltjos, waaraan de
leden der Twoede Kamer in den laatsten dag van hun
zaraenzijn hunne opwachting maakten, 't Is waar. op
de staat8begrooting komt jaarlijks een post voor tot
ondersteuning van de vischcultuurmaar wanneer
hoort men ooit in 's lands raadzaal eene levendige
beraadslaging over dezen gewigtigen tuk van vollrs-
nyverheid en volksvoeding.
Men duikt van uit de diepte der wateren wetsvoor
stellen op, welke vorworpen worden, omdat zij niet
noodig zyn of toch hun doel niet bereiken men rigt
interpellation tot do regeering over zaken, die door
interpellation riecbts te meer kunnen verbitterd en ver
knoeid wordenmen stelt amendementen voor, die
men aanstonds wederom moet intrekken, omdat bljjkt,
dat zjj hot verb.ind der wet in gevaar brengen men
verzet zich dagen lang tegen de meest weldadige ge
dachte, die men zich kan voorstellen, dat de staat
het sparen zyner burgers zal bevorderen, omdat nie
mand dan de staat bjj magte is daartoe op geljjke
wyze do bchulpz-ame hand te bieden maar wan
neer komon de viachjes aan de beuït? wie waakt er
voor, dat wjj onzen zalm en onze oesters behouden
wie zorgt er voor, dat ODze visschers langs de kusten
geen geweld wordt aangedaan wie spreekt eens een
hartig woord tot het iu loven roepen van visschers-
sc-bolen
In het afgeloopen zittingjaar beeft 66a lid buide
gebragt aan het verslag van deu staat der Neder
landsche zeevi88cherij over 1878. Dat over 1879 zal
nu wel spoedig verschijnen. Maar hoevele leden dei-
kamer hebben het gelezen Wie leest het buiten do
kamer? Waar zyo de bladen, die er jaarljjks de bij
zondere aandacht op vestigen En toch kent gij een
aangenamer, leerrjjker lectuur dan dit verslag? Men
kan, als men het lezen heeft aangevangen, er onmo-
geljjk mede eindigen. Die wateren zijn reiner, rustiger dan
de golven der politiek. Later kom ik wel eens op dit ver
slag terug. Yoorloo.)ig herinner ik er aan, dat zij op
bl. 27 cle aandacht vestigde op de intornatiouale ten
toonstelling, die in April 1880 te Berljjn zou worden
geopend, >wolko, te oordeelen naar de voorloopige be-
rigten en naar de zorg, welke aan hare samenstelling
wordt besteed, vollediger en belangrykor belooit te
worden dan eenige andere, welke tot nog too in Europa
voorkwam." Zjj wordt verdeelt in negen klassen en
talrjjke onderafdeelingen.
De eerste klasse bestaat uit de waterdieren en daar
van afkomstige of voor menscbeijjk gebruik of tot
andere doeleinden dienende productende waterdieren
worden zoowel levend als opgezet, gedroogd, gezouten,
bewörkt enz. tentoongesteld. Onder deze klasse treft
men eene eindelooze menigte vaD visschen van alle
soort, uit alle,landen, in alle schakeringen bijeen.
In de tweede klasse is geplaatst wat tot de uitoefe
ning van het visschersbedrjjf bjj alle volken gebezigd
wordt, zooals vaartuigen, Deüten, enz. machines en ge
reedschappen, ook die dienende tot het bewerken der
grondstoffen, alles hetzjj in origineel of in modellen.
De derde klasse omvat al wat betrekking heeft tot
de kunstmatigo teelt van visschen, oesters, mosselen,
kreeften, aquaren van alle soort, terwyl voorts door
eene reeks van afbeeldingen de geschiedenis der ontwik
keling van eenige dor gewigtigete waterdieren (oesters,
zalm, baring, kreeften) aanschouwelijk wordt voor-
In de vierde klasse worden inrigtingen tot het
bewaren en verzenden van versche visch tentoon-
De vijfde klasso handelt over het bewerken, toebe
reiden of bewaren van producten der visscherij voor
den handel en de huishouding, 't zjj door droogen,
rooken, inzouten als anderszins.
De zesde klasse bevat de modellen van visschers-
woniDgen, visschers-kleediDg en gereedschappen, voor
zoover deze niet reeds noodwendig iD andere klassen
moesten worden geplaatst.
In de zevende klasse wordt alles tentoongesteld wat
betrekking heeft tot het natuur- en scheikundig onder
zoek der wateren, met het oog- op de visscherij.
De achtste klasse is gewjjd aan de litteratuur en
statistiek der visscbery en geeft een overzicht van de
geografische verbreiding der visschen.
De Commissie voor de zeevisscheryen hield zich
overtuigd, dat het ook aan Nederlandsche bandelaren
en industrieëlen op deze tentoonstelling niet zou ont
breken. In die overtuiging zal zjj zich niet bedrogen
hebben gezien. Hoe zou het ook anders, waar Duitsch
land het grootste débouché ia van verreweg de moeste
producten onzer visscherij
»In sommige van de ons omringende staten" zeide
de Commissie xin Engeland, Frankrjjk en Noor
wegen, heeft de zeevisscherij in bet laatste tiental
jaren zich op verbazende wyze ontwikkeld wjj behooren
er prys op te stellen by deze gelegenheid te toonen
dat Nederland aan die algemeene ontwikkeling ruim
schoots heeft deelgenomen en dus deri goeden naam
te handhaven, welke onze industrie zich in Duitsch
land verwoTVeD heeft:" zoo spreekt de Commissie
in haar verslag.
Laten wij nu zien, hoe in dit opzigt haar wensch
werd vervuld. Zeer veel reden tot voldoening heeft
de Commissie zeker niet.
Ik vond alleen in het Rolterdamsch Niemvsblad een
belangrijke correspondentie uit Berlijn over deze in
ternationale tentoonstelling, die te meer de aandacht
verdient, omdat het voornemen bestaat in 1881 even
eens in Scbeveningen eene dergeljjke tentoonstelling
te houden. Doze brief bevat werkeljjk interessante
bijzonderheden.
Door de beroemde barnsteen-visschery-firma Stantien
en Backer in Oost-Pruisen is het plan opgevat om in
de Oostzee en wel in de nabjjheid barer harnsteen-
visscheryen eene inrigting voor oester-cultuur te uiaben
en die Pruisische firma wil zich daartoe met Neder
landsche firma's in verbinding stellen. Daar de Neder
landsche oesterteelt vooruitgaande is, schijnt hot van
groot belang, dat wjj ods op dit punt met Oost-Pruisen
verstaan.
De 8chryver van den briefin het Rotterdamsch Nieuws
blad vestigt er de aandacht op, dat enkele Nederlandsche
tentoonstellers niet zeer practisch zijn geweest in hun
exposeerendit nu gebeurt meer. In do kunst
van exposeeren gaan wjj niet vooruit. In de meerling
dat op eene internationale tentoonstelling noogo pryzen
kunnen gemaakt worden, hebben verscheidene Neder
landsche firma's door te veel te vragen, zich den weg
tot blijvende connecties afgesneden. De Amerikanen
en Zweden zyn^met hunne waren vc.ol goedkooper en
daardoor ook veel practischer en hebben aan ook reeds
zeer goede relaties aangeknoopt. Bovendien hebben
de Nederlandsche tentoonstellers over het algemeen
niet genoeg adreskaarten gezonden, en in vcvgeljjkmg
met andore natiën ook te weinig gedaan voor do mise
en scène, dat is voor de uitstallingen.
De Nederlandsche kooplieden bobben de slechte eigen
schap vervolgt onze correspondent dat zy te
>trotsch" zjjn om door byzondere middelen do aan
dacht op hunne artikelen te vestigen. Hun spreekwoord
is»goede wjjn behoeft gesn krans", de meeste
natiën gaan echter van een anderen stelregel uit
en bereiken daardoor veel beter bun doelzij weten
door smaakvolle schilden, kleine speciale catalogussen
en beschrijvingen in verschillende talen do toeschouwers
en daardoor ook nieuwe klanten te trekken.
De nuttigheid dezer visschery-tentoonstelling bljjkt
hot meest hieruit, dat men op die wijze door aanschou
wing te weten komt, waarin wij onze naburen voor zyn en
waarin wij bjj hen ten achterstaan. Over het algemeen
bljjkt, dat onzo pryzen voor dezelfde waren veel hooger
zijn dan die van het buitenland wjj leeren dus uit die
tentoonstelling, dat wjj wèl zullen bandelen onze prijzen
te verminderen. Onze visch is volstrekt niet minder