ZIERIKZËËSCHE MEI WSIIOM.
No. 4078. Zaturdag 9 November 1878. 55ste Jaarg.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATÜRDAG. De prijs per 3 niaandon is j 1,30franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cts. per regelkunnen uiterlijk tot des MaandagsWoensdags en Vrijdags voorniiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Afkondiging.
Do BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie
rikzee doen te weten, dat door den Raad dier gemeente
in zjjne vergadering van den 30 Augustus 1878is
vastgesteld het volgende BESLUIT
De GEMEENTERAAD van Zierikzee
Overwegende dat het wenschelyk ia eene wjjziging
te brengen in het besluit tot heffing van haven- en
kaaigeld in deze gemeente;
BESLUIT:
In artikel 3 van het besluit tot heffing van havon-
en kaaigeld in de gemeente Zierikzee; van den
30 October 1832
gewijzigd by raadsbesluiten van
3 Julij 1853
October 1867 n°. 2, van 29 Juljj 1868 n°. 11 en van
17 December 1875, n°. 4, wordt achter het woord
varende" ingelascht hetgeen volgt:
«en in deze gemeente niet te huis behoorende sloom-
boolendie op vaste tijden deze haven aandoen."
Aldus vastgesteld ter openbare Raadsvergadering van
den 30 Augustus 1878.
De Burgemeester
(get.) J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
(get.) J. P. N. ERMERINS.
En dat deze heffing, by Koninkljjk besluit vau den j
IS October 1S78n°. 4is goedgekeurd onder aan- I
haling der voorschriften, waarnaar de invordering dezer
belasting zal geschieden.
En ia hiervan afkondiging geschied waar het be
hoort den 5 November 1878.
De Burgemeester en Wethouders j
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
N ieuwstij dingen,
üwbte.
Oatitviii, 1 Oct. In de Bataviasche correspon- j
den tie der »Soer. Ct." lezen wjj
«Iemand, met wien ik over dit stuk >het Chinesche I
aanplakbiljet" sprak«deelde mjj mededat het niet j
liet eerste van dien aard zou zjjn, in de laatste dagen
door Chinezen geplubiceerd. Volgens hom zonden in
den loop der vorige weck ia de Chinesche kampen te I
Pasar Baroe en Pasar Senen twee of drie soortgelijke,
doch echter veel minder oproerigo biljetten aangeplakt
zyn geworden. Zooeven bjj mjjn Chineschen langanan
aanrijdende om eenige bestellingen te doen vroeg ik
hem ot hjj van deze vroegere documenten iets af wist.
Hij antwoordde my dat hy er ook wel van gehoord,
doch ze niet zelf gezien hadmen scheen ze spoedig
afgescheurd to hebben.
Naast my ligt myn notitieboekje, waarin ik een dag
of drie, vier geleden als curiosum het volgend protest
opteekendedat ikeen toer te paard makende langs
den ouden weg van Jacatra, met houtskool geschreven
vond op het planben beschot van een lodigstaand huis.
Er wonen in de buurt van dien weg behalve inlan
ders indien ik my niet bedrieggeen anderen dan
inlandsche kinderen meerendeela zoogenoemde Portu-
gesche sinjo's met op a uitgaande, historische namen,
voor de eene helft bandels-geëmployeerden voor de
andere klerken op de Gouvernements-buroaux. Van
een dezer laatsten was het bedoelde protest waarscbjjn-
lyk afkomstig. Het luidde als volgt:
«Aan allen die dezen zullen zien lezen
»Salut
«Doen te weten."
«De Gouverneur-Generaal moet de belasting maar
intrekken want geef toeh niets. De ambtenarendie
komen halen moeten maar zelfs weten wanneer zjj
toch doen worden zjj een groot ongeluk."
«Hollanders S
Ik mag het laatste woord niet in zjjn' geheel af-
schrjjven want ik heb niet als Cambronne Waterloo
tot verontschuldiging."
Terwjjl de ijzerindustrie van Amerika tegenwoordig,
zooals overalzeer gedrukt is neemt de bouw van
boren van jaar tot jaar zeer toe. De spoorwegen, die i
naar de havens leiden vinden daarin dan ook hunne
voornaamste bron van ontvangst. Men hoeft dus bij
zonder bet oog op deze vervoeren en houdt daarover
zorgvuldige statistieken bij.
De Railroad Gazette schrjjft: Naar de N.-Westeljjko
handelsplaatsen der Vereenigde Staten als St.-Louis
ChicagoCleveland bedroeg de toevoer van meel
tarwe, maïs havergarst en roggein het geheel
1877/78 235,259,000 Bushel een Bushel is geljjk
aan 36,344 lit. - 1876/77 178,875,000 Bushel, 1875/70
194,282,000 B. De toevoer was dus in 1877/78 grooter
dan in 1876/77. De toevoer van granen naar de At
lantische havens bedroeg in de eerste 6 maanden des
jaars '78 107,930,000 Bushel, '77 56,053,000 B. Dus in
1878 92,5 pCt. meer dan in 1877.
De American Register" verhaalt, dat dr. Rancoast
in Canada twee onder de borst aan elkaar gegroeide
meisjes gevonden heeft. Zjj heeten Rose en Marie, zjjn
van Fransche afkomst eD hebben in gevoel, stemming
enz. niet de minste gemeenschap.
-- Sedert het uitbreken der gele koorts zjjn er in
het geheel 30,000 menschen door die ziekte aangetast
en stierven or 12,000 aan.
De Amerikaansche dagbladen brengen thans de
bjjzouderheden van het verschrikkelijk spoorwegongeluk,
dat onlangs bjj Wallaston (Massachusetts) plaats bad.
Er was een botsing ontstaan tusschen een pleizier-
trein waarin 15000 personen vau den te Silver Lake
gehouden roeiwedstrjjd terugkeerdenen een lossen
goederenwagen. De trein bestond uit 19 wagens en
werd door twee locomotieven gesleept. De trein liep
met een snelheid van 20 mijlen in't uur en kon daarom
niet spoedig genoeg in zjjn vaart worden gestuit. De
beide machines sprongen uit de rails don djjk af, de
wagens werden vermorzeld en de brokstukken op elkan
der gestapeld, te midden van bloedend vleesch en ge
broken ligchaamsdeeleu. Meer dan een kwartier gaans
in den omtrek was nergens een huis, een hut, of zelfs
wat water te vinden. Men sneed een telegraafdraad
af en met bebulp van een telegraaftoestel, dien eenige
personen, die aan den roeiwedstrjjd hadden deelgeno
men, bjj zich hadden, seinde men naar Poston om hulp.
Anderhalf uur later waren de talrjjke bloedverwanten
en kennissen van de reizigers op het terrein. Wy
besparen den lezer de schets van de hartverscheurende
tooncoien, welke plaats vonden. Er waren 25 personen
onmiddelljjk gedood en meer dan 150 gekwetst. De
wagen waarin de journalisten zaten was letterlijk ver
morzeld. De winner van den eerston prijs behoorde
onder de dooden. Twee zoons van generaal Buttler
vond men onder de gekwetsten.
Voor het geregtshof te Nieuw-York verschenen
18 September etteljjke vrouwen om klagten in te
dieneD tegen zekeren Adolf Hoffmannook Eckstein
genoemd. Allen beweerden met hem te zjjn getrouwd.
Anlonia Geizer was met hem den 13 Junjj gehuwd en
Fanny Eckstein den 26 Augustus. Zoo heeft Hoffmann
in bet geheel zes vrouwen en buitendien nog een ver
loofde die hjj beloofd had binnen kort te zullen trou
wen. O tjjden o zeden
Huslanii.
Uit Rusland wordt gemeld, dat sedert de teugels vau
het bestuur te Adrianopol in handen van de Russen is,
de Mahomedaansche vrouwen langzamerhand het afge
zonderde leven, dat zjj tot nu toe voerden, laten varen.
Zjj gaan bjjv. thans met ongesluierd gelaat over den
publieken weg. De Mahomedanen zien, met uitzoude-
ring van eenige onverbeterlijke dweepers of uUmas,
deze emancipatie met onverschillige oogen aan. De
door reizigers daaromtrent te Konstantinopel gedane
mededeeliDgen, verspreiden zich als een loopend vuurtje
door de harems dier stad en hebben er eene groote
agitatie onder Mahomedaansche vrouwen verwekt, die
alleszins geneigd schjjnon het voorbeeld te volgen door
hare zusters te Adrianopel gegeven.
Spttnjjc.
Miuit'id, 6 Nov. Een oud-militair lostte twee
revolverschoten op generaal Bregoa, Minister van oor
log c-nder ilo regeering van Caatolar. Niemand werd
gewond de moordenaar werd gevat.
Op het oogenblik dat te Madrid werklieden bezig
waren de rails voor een paardenspoor te leggen zjjn
ze gestuit op acbttiea bassen dynamiet, zorgvuldig
even onder den grond vorborgen. Eene bus ontplofte
gelukkig zonder ongelukken te veroorzaken.
Te Weonen heeft Zondag jl. een hevige sneeuwstorm
gowoed, die allo verkeer onmogeljjk maakte. De spoor
treinen konden den volgenden dag nog niet geregeld
rjjdende telograafljjnen waren op vele punten gebro
ken de scheepvaart op den Donau moest gestnakt
worden. De boomen waren zoo met sneeuw beladen
dat vele takken braken.
Volgens borigt uit Nizza van den 2n dezer was op
de Alpen veel snoenw gevallen en waren ook de wegen
over den Cenisden Simplon den St.-Gotbard den
St.-Bernard enz. sedert eenige dagen onbegaanbaar.
Op den St.-Bernard was zooveel sneeuw gevallen, dut
de deur van het beroemde klooster alleen doormiddel
van trappen, in de hardgevroren aneouw uitgehouwen,
te bereiken wa9.
JFrunfttijft.
Te Cbapelle Saint Sauveur is een echtpaar in hech
tenis genomen, beschuldigd van niet minder dan twaalf
hunner eigene kinderen tc hebben omgebragt.
3Duitachlanï>.
To Berljjn heeft een proces gediend, dat zeer zeker
tot de groote zeldzaamheden bcboort. Eene >dame
mevrouw Dreyer, werd veroordeeld tot 6 maanden
gevangenisstraf, omdat zjj haro meid had besto
len De dame verscheen in toilet ter teregtzitting. De
arme meid had 100 mark gedurende vele jaren over
gespaard en die in een porto-moonaie geborgen. Toen
zjj uit do dienst vertrok, had mevrouw haar het geld
afhandig gemaakt.
£lcfc«rliinfc.
Maastricht6 Nov. De veldwachter to Heer
len hoeft een strooperdie op hem nanlegde, zoodanig
door een schot verwond dat men voor zjjn behoud
vreest. De justitie alhier heeft zich heden tot onder
zoek naar Ubach-over-Worms begeven alwaar do ver
wonde stroopor tehuis behoort.
De veldwachter is daarop in arrest genomen, omdut
gebleken is dat de strooper ongewapend was en hjj
hem van achteren geschoten heeft.
TJtreolit, 6 Nov, Een zeldzaam geval van brutale
opligterjj heeft zich dezer dagen alhier voorgedaan.
Vóór eenige maanden meldde zich bjj de Muatschappjj
tot exploitatie van Staatsspoorwegen aldaar oen zeker
heer aanzich noemende Von Dürselen die voorzien
was van uitmuntende aanbevelingsbrieven van baron
D. van H. te 's Gravenbage. O. a. ook ten gevolge van
deze aanbeveling, werd hjj bjj genoemde Maatscbuppjj
aaogesteld en wist bjj zich tevens van deze aanstelling
te bedienen, om niet alleen bjj eenige personen crediet
te bekomen maar ook om van een wjjnhandelaar te
's Hago, met wien hjj zich als agent verbonden bad
oen vrjj aanzienljjk voorschot te verkrjjgen. Don len
dezer vond bjj bet echter goedom de Maatschappjj,
zijne crediteuren en den wjjnhandelaar den rug toe te
keéren en zooals men het noemt, met de noorderzon
te vertrekken.
Zon men het gelooven, dat doze heer, zooals is ge
bleken, tot de aanzienljjkste kringen in Berljjn behoorde,
en wel een zoon van den welbekenden graaf von Al-
vensleben en gewezen ulanen-officier bjj de Pruisische
gardo is?
Rotterdam 5 Nov. Het is merkwaardig op
te merken boe goed de concurrentie in zake de leve
ring van onvervalschte waar werkt. Nadat sinds eeni-
gen tyd de melkvereeniging alhier haar nuttig werk
verrigtj, laten verschillende melkslyters hun melk schei
kundig onderzoeken. Dit is nog wel niet allesdaar
het melkdebiet zoowel veeartsenykundig als scheikundig
toezigt behoeft maar het 59 toch een stap vooruit.
Sedert eenigen tyd wa9 door den havenmeester
een schipperdie bjj Rotterdam aan de overzjjdo der
Maas met zjjD 60jarige schuit lag en daar sterken
drank verkocht, (de schuit werd alleen nog als woning
gebruikt) aangezegdvan daar te verhalen, hetzjj naar
Crooswjjck of naar de Zalmhaven. Nu daaraan niet
goedschiks werd voldaanis de schuit door havenbe
dienden, na voorafgaande 9chrifteljjke en mondelinge
aanzeggingen, weggehaald door een stoomboot. Terwjjl
deze zachtaan stoomde, geraakte de schuit in zinkenden
toestand en werd op het drooge gezet. De schipper
vervolgt pro deo de gemeente; er zjjD deskundigen be
noemd op wier verzoek de schuit op helling wordt
gebragt, om de ware oorzaak te kunnen onderzoeken.
üorilreelit4 Nov. Gisteren herdacht Mar
guerite Schotman den dag waarop zjj nu 50 jaar ge
leden iu dienst trad bjj de familie 't Hooft van
Benthuizen alhierbjj welke familie zjj onafgebroken
bleef. De jubelaris ondervond veel deelneming mevr.
de Wed. 't Hooft van Benthuizen bood baar en haro
betrekkingen een feestmaal aan, terwjjl haar van wego
de afd. van 'tNut een getuigschrift werd overhandigd.
Rroda6 Nov. Zaturdagnacht werd door de
nachtwakers op een stoep aan de Princenkade alhier
gevonden de persoon van W. K. F. D. J., gehuwd,
oud 25 javenverwer van beroep, dien zjjveronder
stellende dat hjj in beschonken toestand verkeerde, ter
bewaring in het daartoe bestemde lokaal aan het
politiebureel bragten, in wolk lokaal zich ook bevond
zekere K., die eenigen tjjd te voren wegens dronken
schap mede daarin was opgenomen. De ageut van politie
die de wacht had bevondtoen bjj de personen des
morgens wilde ontslaan, dat eerstgenoemde, vermoedo-
ljjk door een beroerte getroffen, levenloos voor de brits
mot zjjn aangezigt op de grond lag. Hoewel onmid-
deljjk geneeskundige hulp werd verleend, was er ech
ter geen leven meer te bespeuren in den ongelukkige,
die bekend stond als een oppassend werkman.
Willeumta<15 Nov. Maandag-ochtend is een
groot ongeluk gebeurd aan het Stampersgatsche veer,
I over de rivier de Mark tusschen Fjjuaart en Gastel.
De aldaar bestaunde brug was Yrjjdag-avond te voren
j door een vaartuig aangevaren en zoodanig gehavend
dat de passage daarover niet alleen voor rjjtuigen maar
ook voor voetgangers wub gestremd. De passage voor
voetgangers geschiedde nu per bootjedat laDgs een j
ljjn werd overgetrokken. Toen nu 's morgens vroeg de
arbeiders zich aldaar naar hun werk wilden begeven j
werden er onbedacht te veel, en wel 20 tegeljjkin 1
een boot geladen die door den sterken golfslag om
sloeg zoodut allen te water geraakten. Door de vele
scbepeD, die aldaar in de Mark lagen, was er Bpoedig
genoegzame hulp bjj de handen na vele pogiDgen
gelukte het van de 20 personen er 19 te redden. De j
andere pörsoon een oppassend jongeling van 15 jaar
wa9 het slagtoffer van de ramp.
Mi<l*l«*lï>urtr7 Nov. De najaars-vergadering
der Prov. Staten van Zeeland is gisteren-avoDd geopend.
Nadat de vergadering in afdeeliDgen gesplitst was
tot onderzoek der verschillende voorstellen van Ged.
Staten, werd de volgende openbare zitting bepaald
op heden natnidd&g ten J ure.
In deze zitting ister vervanging van deD heer
P. D. van Cillersgekozen tot lid der Gedep. Staten
de heer J. J. A. Frantien van de Putte van Goes met
22 van de 39 uitgebragte stemmen.
Genoemde heer heett zjjne benoeming aanvaard.
De heer Ueijse verkreeg 8 stemmen en de heeren
Sprenger en Snijder 6 en 3 stemmen.
Het verzoek van de gemeente Hoofdplaat om die
gemeente op te nemen onder de aanlegplaatsen van i
den utoomhootdienst oj» de Wester-Scheldo is afgewezen.
Het vooistel van Gedep. Staten tot afwjjzing van j
het vorzoek, waarbjj do polders Thoorn en Sophia en i
het waterschap de Nol van Ouwelek vragen van op- j
heffing van dat waterschap, is aangenomen.
De overige voorstellen van Gedep. Staten zjjn aan
genomen en de vergadering daarna gesloten.
Zlerilcsece, 7 Nov. Bjj Kon. besluit is het oere-
teeken tot belooning van eervollen langdurigen werke-
Ijjken dieust bjj de schuttorjjen O. a. toegekend aan
Mr. J. Al. I. Moenskapt.-kommnndant en W. Abels
muzjjkant bjj de dd. schuttery alhier.
Bjj de akte-examens voor het Middelbaar Onder
wijs is o. a. toegelaten voor de Nederl. St&ateinrigting
en do Staatswetenschappen, do heer D. Stigter, leeraar
aan de H. B. S. te Goes.
Aan eefl particulier schrjjvon uit Java ontleent
do Amst. Cour. hot volgendeweinig bemoedigende
nieuwsj
»Hot ziet er hier in den handel allertreurigst uit. I
P. m 130 schepen liggen aan do kust op ladiDg te j
wachten. In de tabak üpringt do een voor on de ander j
na. Dat product staat weer slecht en het is te voorzien j
dat nog uieor huizen die tabakszaken doen bet hard i
te verantwoorden zullen hebben. Do ontevredenheid en
ontstemming over de dreigendo belasting is groot en i
do Gouverneur-Generaaleerst een voorstander van die
belasting heeft zich eindeljjk laten ovortuigon on iB
er nu eon verklaard tegenstander van. Men zegt dat
Z. Exc. roods in onderhandeling is om in Februarjj e. k.
naar Europa te gaan. Wat er van waar ia, weet ik
nietwel dat ieder er den mond vol van hoeft. Ook
moeten, bjj eene eventuele invoering der belasting,do
Gouverneur van Sumatra's Westkust en do Resident J
der Wester afdeeling van Borneo hunne betrekkingen
hebben beschikbaar gesteld.
»De jjverigste nasporingen der politic bebbcn niet
kanoën doen ontdekkenhoe de Cbincsche oproer-
nanplakbilletten in de wereld zjjn gekomen. Wel is
gebleken dat, wat officiële en officieuse berigten daar
omtrent ook mogen melden de stemming onder do
Chinezen alles behalve kalm is.
»Atjeh bljjft altjjd een beroerde boel en oen kostbare j
oorlog, waarvan niemand hier noch elders bet einde
voorzien kan. Wjj schieten er niets, volslagen niets op
en al die zoogenaamde onderwerping van hooiden cd
moekims beteckent niets, want do vriend van beden
is de v jjand van morgen."
Te Tweede Kamer der Staton-Generaal is tot j
hervatting van haar werkzaamheden bjjeengoroepen
tegen Dingadag den 19n dezer, des middags te 2 uren.
Aan den heer Jacobus Houtzager, die gedurende
50 jaron de betrekking vaö organist beeft bekleed bjj
de Kv. Luthersche gemeente te Groede, is in den loop
der vorige week door het kerkbestuur van voornoemde j
gemeente een gedenkpenning uitgereikt.
Naar de «Zwols. Ct." verneemt, heeft Klaas Nieu-
wenhuis een der medeverdachten van den dubbelen
moorddie onlangs te Vollenhove heeft plaats gehad,
Maandag volledig bekend daaraan schuldig te zjjn, zoo- j
dat thans de verdachte Gerrit Nieuwenbuis nog de
eenige is die zyn schuld niet bekend beeft.
De Kamper Gemeenteraad heeft besloten eene
som van omstreeks 800 uit te keeren aan do ver
schillende diaconiën aldaar, om in Januarjj a. s.bjj
gelegenheid van de herdenking der Unie van Utrecht,
eene extra bedeeling te houden van turf en levens
middelen.
In den tuin van don pastoor to Loon op Zand
zjjn verleden voorjaar aardappelen gepootdie regt-
streeks uit Kalamazoo (Michigan, N.-Amerika) ontvan
gen waren, 't Beschot dat zo leverden overtrof de
stoutste verwachting; maar wat den 9maak betreft,
staan ze ver beneden de gowone zandaardappelen, die
aldaar geteeld worden.
Onlangs stierf te Varsseveld de dochter van den
heer K.zy'nde een weduwnaaraan de tering. Na
haar overljjden werd in haar geldbeursje een beschre
ven papier gevondenwaarin hare goudeD en zilveren
sieraden kleederen en lijfstoebehooren linnenkasten,
enz. vermaakt werden aan de dienstbode van het gezin.
Door onderzoek kwam echter aan het licht dat het
bewuste stuk, zjjude een gewoon vel postpapier waar
van 3'/j bladzjjden beschreven, even als de ondertee-
kening, van de dienstbode zelve afkomstig was en
werden bereids eenige van die gouden voorwerpen in
haar bezit gevonden, 't Is treurig er nog bjj te moeten
vermolden dat genoemde dienstbode slechts 17 jaren
oud is en men vermoedt dat zjj door anderen tot die
onwaardige daad zou zjjn aangezet. Naar men zegt,
zou 2jj thans naar Pruisen voortvlugtig zjjn.
Een ScheveDinger bomschuit heeft te Vlaardingen
een zeer onrustbarend berigt gebragtnamelykdat
een der Ylaardingsche loggerschepen op do visscherjj in
volle zee door den bliksem zou getroffen zyn en on
middelljjk uit elkander geslagen in de diepte wegzonk
waarbjj al de opvarenden het leven zouden verloren
hebben. Wordt dit treurige berigt bewaarheid dan
zouden wederom IE) menschen hun dood in de golven
gevonden hebben.
Een ander loggerschip moet, volgens dit berigthet
ongeluk gezien hebben doch geen hulp hebben kunnen
toebrengen. Met ongeduld wordt dan ook de binnen
komst van dit laatste schip tegemoet gezien.
Uit Waalwijk meldt men In den laatsten tjjd
wordt in deze njjvero streek schier totale Btilstand op
I onze loojjerjjen waargenomen. De huiden- en lederhandel,
benevens de scboeDmakerjjenondervinden hetzelfde
lot. Nog zelden was de toestand zoo lusteloos als thans.
Een mandie dezer dagen te IJzendoorn bjj het
lossen van een vreugdeschot ter gelegenheid van een
i huwelijksvoltrekking werd gekwetst, is aan de gevolgen
overleden.
Kerknieu we».
Beroepen tot predikant te Renesse en Noord wel lë,
Ds. Visser te Sehoondyke.
Ds. J. v. d. Bergen te Oostkapelle heeft toezegging
van beroep ontvangen naar Renkumc. a.
Gemengde Berigten.
Kee te Oude-Tonge wordt verzocht Arie met haren
toestand niet te beschuldigendaar zjj 't zeer goed
weet dat dit alles onwaarheid is; denk niet dat gjj
door het uitstrooyen van dien leugen uw doel zal be
reiken neenmaar zoo gjj dit niet laat staat uwe
vervolging nabjj. Te W. moest de vrouw van Marie
zulke verbeelding niet van zich hebben als de slagter
een varkeu voor haar buurmaD Blagtmoest zjj het
woratvleesch niet terugsturen aan hem, daar zjj er niet
van wil eten. Zjj moest het maar aan haar broeder
gevendie zou het wel eteD. Een persoon te H.
heeft het zoo druk met de schelpen van den zeedjjk
te leggen, dat hjj er grjjs van wordt. De aanuemer
zal beter op moeten passenmaar bjj zal or wel vrjj
gelag voor hebben. Ecd bakker te Amsterdam had
onlaDgs een knecht gehuurd en om hem den weg te
wjjzeo naar zjjne kalanten, ging by zelf met den brood
wagen mede en liet hem het geld ontvangen. Toen de
baas bjj iemand in huis wasging de knecht op den
loop met vjjftien guldeD. MeD heeft uitgerekend
dat, wanneer voor de loterjj van de Parijsche tentoon
stelling nommer voor nommer wordt uitgetrokken, men
dag en nacht voortgaande en elke minuut vjjf nom-
mers trekkendedaarmede vjjf jaren bezig zou zjjn.
Om regt te gevoelen dat men thans in do eeuw van
vooruitgang leeftbegeve men zich vooral niet Daar
Edison in Amerikamaar naar een afgelegen hoekje
der wereldnamelyk O.P. Hier verstaat men de kunst
nl. vanpredikanten te fabriceeren van ouderlin
gen en diakenen Hoe is het mogelyk v Mod zou zeggen
dat men een geit eer het zingen zou leeron dan van
bakkers cd boeren predikanten te maken 1 De eigen-
ljjke dominédie thans afwezig is, maar, zooals bljjkt,
best gemist kan wordenbewjjst elders liefdediensten;
welke soort van liefdediensten weet men niet met zeker
heid te zeggen. Men meent aldaar ook een machine
uitgevonden te hebben om uit het vet en slibber
eener straat «dokters" te maken. Laag leve O.P.
Te Berljjn was eeoearme waschvrouw op een vroegen
morgen uitgegaan, haar achtjarig zoontje alleen t'huis
latende. Tegen tien uur klopte een oude bedelaar en
vroeg om een aalmoes. De knaap zeide dat hjj niets
kon geven. De oude man giDg heen en kwam een paar
ureD later terug en legde uit zjjo mand tien sneden
brood op tafel, deed er vjjftig penningen bjj en ver
liet de kamer met de volgende woorden»Ziezoo
geef dat uwe moeder, ik heb het voor haar opgehaald."
Ingezonden Stukken.
Meneer den Uutgever I
Dat 't in de loste daegen belange nie plezierig is
om mit een karretje nae buute toe te riejenom je
negosio an de man to briengen, dat zal je wol begriope,
al zit je misschien bie je kagcheltje. 't Is meD alledag
een weërtje; jo mot nae buute om je kosje op te
scharrelen en je belastinge te betaelenmar anders
waarachtigmeneerik deo et nie. En dan wat je
buute zoo al ondervindt 1 Ik gloave dat allemaele beste
braovo menschen binnemar als je mit zukken weêr
as men noeh ebbe op een hofstee komt, dan roepe ze al
van verre: >nilcs noadig." 't Is net of deo beer tegen
St. Maerten om zen paebt kwam, want die zouwe zo as
zo konne oak zoa wegjaege. Mar die baezen binder
altied nog al bie. Weet je, as je mit zoo'n karretje
riedtdao haor je nog al ïb watas je zoa is ergens
een kommetje koffie drienktdan eit die wat en
dan een ander wat. Maor as ik dan zoa zitte te
blaezen in men kommetjedan hoar ik wol dat de
boertjes et noe niet te breed ebbe en dat de groote
luu toch mar altied op de kitting eprienge om dor
duiten. Noedaer ebbe ze geen ongeliek in do boeren
ebbe zeivers de heeren de marten van 't land zoa
hoage doe maeken en noe ebbe zullie geliek dat ze
trekke uut de koejje wat der in zit.
Ik kom zoa noe en dan oak wel is in Dreieter, en
daer zitte nog al goejje boeren glaove ikdaer mag
er is een enkelen weze die gemolke wordtmar nie
veel. Marmeneerom op dat durpje te komme
daer mogt je de laerzen van Duumpjo wel voor ebbe;
as je een endje achter Schoddebosse komt, dan weetje
nie meer oe of je verder mot komme. En dan ebbe
ze mien wel gezeit dat daer zukke deur en deur ver
lichte menschen wone, mar dan kan 'k me nie begriepe
WHerom ze zoa'n weg nie beter in orde briengewant
al bin je nog zoo verlicht en der kan geen menschen-
kind bie je kommeik glaove dat et dan mar een
raor licht wordt.
Noe mot je Die korlig worroda'k je zo raor ge
schreven ebbeik kan nie andersmar ik wou toch
graeg dat et verlichte Dreister nie achterstond bie 't
platte van Schouwen, daer goejje wegen binne, en dat
ban daer aok, a9 den'eeuen nie »ieto" en den anderen
>aorom" wilde.
Ik rieje de eelo weke deur, nc-t as Piet Geluk, on
ns ik noe nog is wat op men lever ebbe, daD za'k je
't wel is laete wete, as je 't ten minste ebbe wil. Noe,
de groeteDisse. AN DRIES.
Haagsche Brieven.
den Haag, 6 November.
Ik sprak in mijn laatsten brief van eene zeer woelige
vergaderingwelke eenige dagen geleden door bet
Algemeen Stemrecht" werd gehouden, alwaar de
sociaal-demociaat Schroder alle mogelybe revolution-
naire theoriën, die hij in dolzinnige boeken gelezen
bad, verdedigde.
Het is niet voor de eerste maal, dat wjj van dezen
heer Scbröder kennis bekomen, en daar het vermoedeljjk
ook wel niet voor de laatste maal zal zyD, is 't zeker
niet onbelangryk het portret van dien heer-burger
mede te deeleD geljjk dit door een echryver, die den
werklieden een warm hart toedraagt, den Delftschen
hoogleeraar Pekelharing, is geteekend. Dezelfde heer
Schroder wa9 een der groote vocaloD, juister ware
misschien gezegd een der scherpste consonanten van
het «Pinkster-congres" der werkliedenvereenigiügon,
dat dit jaar te Utrecht werd gehouden en door ge
noemden hoogleeraar in het September-n°. van de
Vragen des Tijd* zoo geestig is beschreven.
«Met zijn naam te vermelden" zegt prof. P.
«noem ik tevens den man, die op dit congres het hoofd
was van de voorstanders der duïtsche sociale democra
tie. Daarmede is zyn naam in overeenstemming
B. H. A. Schröder, kleedermaker te Amsterdam, afge
vaardigde van den Algemeenen Amstordamschen Be-
stuurdersbond. Op het uiterljjk zou men hem niet
voor een werkman houdenhjj moot dan ook niet bjj
een patroon in dienst zyn, maar voor groote kleeder
makers t'huis werken. Zoo als bet meer met kleer
makers gaat, de aard van het vak bevordert het
peinzen. Zoo is 't niet toevallig dat. kleedermakers
eene rol spelen in de sociale beweging (was ook Jan
van Leiden niet van 't gild evenmin als 't te ver
wonderen is dat de typografen dit dooD. Al zotten
deze vele letters zonder er iets van te begrjjpen, bjj
sommigen bljjft vrjj wat hangen van de kopy waarin
zjj belang stellen. Scbröder nu geeft den indruk van
wel te lezen en te denken maar juist niet dien
van vriendeljjk of welwillend te zyn. Vooral niet als
j by het woord voert. Ofschoon zijn ligchaamsbouw
forach schynt te wezen, is zjjne stem hoog en ondui-
I deljjk. Al spreekt hy over een onbeduidend onderwerp,
j aan gebaren, aan opwinding ontbreekt het niet. Doch
I het is geene opgewektheid welke inneemt en mede-
sleept. Geen bezielend betoog waarvoor men zich, ook
tegen zyn wil, gewonnen moet geven. De opgewon
denheid van dezen spreker bljjft, zoover ik heb kunnen
zien, tpt zjjn eigen peraoon en zeer enkele hoorders
beperkt. Er bomt bjj dat menals men niet vóór
dezen redenaar is gezetenvan zjjne snel elkander
volgende woorden vele nriat, al is men met een goed
j gehoor gowapend. MeD verkrygt dan ligt vau hem
den indruk, alsof iemand een vreesselyk onregt, jegens
j hem gepleegd, of eene heftige beschuldiging tegen een
vjjand staat uit te huilen."
Het portret is niet zeer vleyend, maar het is toch
I goed dat wjj de groote mannen leeren kennen, die de
I beginselen der sociaal-democratie (in Duitschland met
geweld onderdrukt) in Nederland zonden willen over-
I planteD. Vooral dit hoofd der beweging 8chjjnt zeer
I bewegeljjk te zullen worden, maar niets van hetgeen
prof. P. ons omtreDt hem mededeelt, trekt ons aan.
Als bet op opwinding eD ophitsing aankomt, staat
i deze kleedermaker-politicus aan. de spits. Zoo was
onder de punten van het program waarover de heeren
beraadslaagden als puDt 4 gesteld«Afschaffing van
alle wetteD die de vrije uiting van meeningen in pers
en vergaderingen, het vrjje denken en het vrjje onder-
zoek beperken." In Nederland, waar de meest onbe
lemmerde drukpersvrijheid bestaat, die men zich beden
ken kanen waar men zich alleen moet wachten
baitenlandsche souvereinen aan te vallen of zyneven-
mensch eene gratuite beleediging toe te voegen. Dat
men zulk een punt op 't programma stelde, had eene
natuurljjko oorzaak. Men vertaalde het Duitsche soci
alistische program, zonder op de verandering der toe
standen te letteD. In Duitschland is de drukpers
belemmerd, het regt van vereeniging beperktdus
moest in Nederland hetzelfde het geval zjjn De
voorzitter, de heer Heldt, stelde de vraag of het Neder-
landsche volk, de werklieden daaronder begrepeD, zich
dan heeft te beklagen over onregtvaardige belemme
ring welke de wet zou stellen aan de gedachte, het
onderzoek, de drukpers, de vereenigingen en vergade
ringen. Zeer gevat betoogde de voorzitter, dat Duitsch
land en Fraukrjjk, met het algemeen stemregt, in dit
opzigt nog laDg zoo ver niet gevorderd zyn als wy.
En wat antwoordde nu onze kleedermaker-politicus?
«Dat de wet die er is, wel eene door eeDe andere min
goede zou kunnen worden vervangen." Van dien aard
waren al zjjne opmerkingen. Hartstogleljjk voorstander
van het algemeen stemregt, zou dezelfde man die
thans de werklieden-vergaderingen in beroering brengt,
ontzettend veel kwaad kunnen stichten, indien hij de
onnadenkende menigte naar de stembus opzweepte.
Liefeljjker is het beeld dat prof. Pekelharing van
den voorzitter dezer vergadering maalt, en wnarlyk
in de geestige schets die de mede-redacteur van de
Vragen des Tijdons leverde, laat hy wel op deze
figuur telkens het licht vallen.
«Maar" schrjjft hjj «de voorzitter neemt het
woordhet is dus pligt naar hem te luisteren ook
thanB een aangename pligt. Want Heldt weet te
boejjen. Zooals ge weet leeft hy thaDe geheel voor
de arbeidersbeweging. Tot January 1877 was hjj
meubelmakerBgezel en voorzitter van het werklieden
verbond. Sedert bjj op dat tydstip redacteur van den
Werkmansbode is geworden, die den u bekenden Werk
man, 't laatst onder redactie van Hemmo Rommerts
beeft vervangen, heeft hjj bet meubelmakers vak vaar
wel gezegd. Onder zjjne handen is het werklieden
orgaan een nieuw en beter tjjdperk ingetreden. Wc-
Veljjka pleegt Heldt een hoofdartikel te leveroD, dat
zich kenmerkt door bezadigdheid eD degelykheid. Hjj
voert de pen met talent en wekt tot nadenken op
slechts is hy somtjjds wat te weinig populair, wat te
wetenschappeljjk voor zyn publiek. Gjj moogt dit
vreemd vinden, maar bedenk dat zjjn wetenschappelijke
aanleg thans meer dan vroeger gelegenheid vindt om
zich te ontwikkelen, en uit zjjne geschriften bemerkt
meD dat hjj meer leest en verwerkt dan menige «ge
leerde" vau beroep. Met 1 Julij zal zyn blad twee
malen in de week uitkomen tegen 0,75 in de drie
maanden. Verschillende werklieden hebben zich ver
bonden hoofdartikelen te leveren, terwjjl de berigten
omtrent de arbeidersbeweging, zoowel buiten- als bin
nen 's lands, uitvoeriger en talryker zullen worden.
Weet Heldt de pen te voeren, ook het woord is hjj
meester. Reeds zyn Bchrander uiterlijk neemt de hoor
ders in. Hjj is in de kracht des levens, ongeveer 37
jaren oud en ODgehuwd."
Uit den ganechen loop der beraadslagingen van het
Pinkster-congres, welke wij van prof. P. als oog- en
oorgetuige vernemen, bljjkt dat men het aan de goede
leiding, aan de tact en aan den invloed van den heer
Heldt verschuldigd is, dat dit congres op kalme wjjze
is afgeloopen, en de partjj-Schröder niet de bovenhand
verkreeg. Telkens waDDeer deze of geno tot de soci
aal-democratische party behooreode arbeider een 6cham-
fieren uitval deed, wiBt do heer Heldt voor eene behoor-
jjke afleiding te zorgen, en de indruk dien wjj aan-
vankeljjk van de werkzaamheid van dien heer bekomen
is, dat het een geluk voor de arbeidersverenigingen
zoude zyn, indien de leiding daarvan aan zjjne handen
bleef toevertrouwd.
Wat my pereoonljjk betreft, ik heb deD heer Heldt
nooit gezien of gesproken, maar ik heb vernomen dat
hy in den loop van den aanstaanden winter (want
met de eerste week in November beginnen de veel
vuldige letter-, natuur- en staatkundige lezingen alhier
die ons met wolkbreuken van welsprekendheid dreigen te
overstelpen)in eene gecombineerde vergadering van
Volksonderwijs en Werklicdcnvereeniging alhier zal op
treden, en ik wil wel erkenneD zeer nieuwsgierig te
zijn, uit den mond van dezen autodidact zeiven nu
eens te hooren in welk eene mate hjj eene omkeeriDg
van de maatschappelijke toestanden in Nederland be
doelt.
Meer en meer blijkt dat de werkman Urban in den
Werkmansbode waarheid heeft gesproken, toen hjj de
opmerking maakte «dat er in onze werkliedenbeweging,
even als helaas overal, twee partyen bestaan. De pene
ik weet er haast geen anderen Daam aan te geven
noem ik de gematigde socialistische party, de andere
de sociaal-democratische of, zoo s.ls men haar in Hol
land noemde, de internationale." De heer Urban maakte
in dat opstel, waarin hjj over het Pinkster-congres
zijn verslag uitbragt, nog eene andere zeer juiste op
merking «De sociaal-democraten of bet bedekte com
munisme kan m. i. alleen door het volk zelf bestreden
worden."
Het is ook mjjne vaste overtuiging dat, wil men
do sociaal-democratie binnen de perken houden, men
veretaudig handelt die werkliedenvereenigir.gen te
steunen, die zich niet op revolutionairen bodem plaat
sen, maar die naar lotsverbetering on staatkundigen
vooruitgang streven op den grondslag van het bestaande.
Eerst moet het verbeterd volkBondorwys dieper wor
telen hebben geschoten, zal in ernst aan eene belang-
rjjke uitbreiding van het stemregt in Nederland
kunnen worden gedacht. Het stemregt is te gewigtig,
te hoilig om het te geven aan lieden die niet lezen
of schrjjven kunnen of die hunne inkomst in dronken
schap verteren. Bewustzjjn vau maatschappelijke pligts-
vervulling moet eerst levendiger den werkman voor
oogen staaD, zal ook hem invloed kunnen worden gegund
in de behartiging der publieke zaak.
Maar dit neemt niet weg dat de arbeidersvereni
gingen, die naar de stoffelijke, tedelyke en veretandelyke
ontwikkeling van den werkman streven, en die dit
