ZltlllkZIISIili: NIEUWSBODE.
Xaturdag 19 October 1878.
"telegrammen.
No 4069.
55ste Jaarg.
Verschijnt DINGSDAGDONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is 1,80, franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cts. per regel, kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Nieuwstijdingen.
S3 wtriftti.
Volgens de »New-York Herald1' heeft Edison wederom
een nieuwe merkwaardige uitvinding gedaan. Hjj zou
een oplossing uitgevonden hebben, welke licht bewaart
en vasthoudt als het ware. Papier met deze oplossing
bestreken stelt bp aaD het zonlicht blootwaarna het
in het duister eenigen tjjd licht geeft. Hjj hoopt be
hangselpapier te maken, dat enkele uren na den donker
do kamers verlichten zal.
éïngelanii.
De vereeniging voor lijkverbranding in Engeland heett
in dc nabijheid van Londen een Rtuk grond gekocht
en aan een civiel ingenieur opgedragen daar eeu ver
brandingsoven te bouwen naar het model van den oven,
die te Milaan gebezigd wordt.
- Een bestuurder van »Tbe London tereoscopic aud
Photographic company" schrjjft aan do *Timos" dat
het elcctrische lichtdat door deze maatschappij in
Regent-Street is ontstokende kracht heeft vud 4000
kaarsen en dat dit zoo krachtig werd gemaakt om er
bjj te kunnen photographeeren. Buiton de deur zal een
lichtgolykstaande met dat van 1200 kaarsen in de
plaats worden gesteld, waarvan de kosten vier stuivers
per uur zullen bedragen.
Eon Iersche constabel, getrouwd zjjnde zonder
vergunning, was verpligt zjjn Ontslag te nemen en
bogaf zich met zjjne jonge vrouw aan boord van eeno
stoomboot naar de plaats, waar hg zjjn ontslag krjjgen
en tevens toebereidselen maken zou oui naar Australië
te gaan. Bjj het verlaten van de boot viel zjjne vrouw
iD het water. Hjj sprong in het water om haar to
redden, maar beiden verdrouken.
jfejmnjjt.
Tanti, een Protestantsche predikant te Alcoy, had
zich verzet tegen het toelaten van een priester aan het
sterfbed eener Protestantsche vrouw tegen haar wil:
toen de vrouw overleden was, werd zjj óp het Katho
lieke kerkhof begraven; opnieuw verzette zich do pre
dikant hiertegen; hjj werd nu in de gevangenis geworpon
en, naar de »lberia" zegt, ondergaat hjj daar een aller-
vreesoljjkste behandeling. De kerker is vochtig, klein
en niet zuiver; hjj slaapt op een plank, eet zonder mos
of vork en moet drinken nit een smerige kruik. Zjjn
familie mag hjj slechts een paar minuten spreken.
2StaUe.
Door de hevige stortregens, die in do laatste dagon
een groot deel van Ligurie teisterden, hebben talloozo
ongelukken plaats gehad. Het water, dat mot snelle
vaart van de Apenynen afstroomde, heeft verscheideno
bruggen weggeslagendjjben doorgebrokenbuizen
verniold, den pas iogezamelden oogst raoegevoerd, en
menschen en vee in zjjn vaart meegesleept. Wjj
Nederlandersdie zoo dikwjjls dergoljjko ongelukken
to betreuren hadden, kunnen ons gebeol in den toe
stand der arme Toskaners verplaatsen. Honderden
huisgezinnen, plotseling van alles beroofd, moeten zich
nu uiteen op de liefdadigheid hunner landgenooton
verlaten. De prefect der provincie heeft dan ook reeds
aan verschillende dagbladen verzocht, om eenige woor
den van nanmoediging tot hunne lozers to rigteo, en
do redactie van »Cuffaro" (Genua) heeft terstond aan
haar bureau eene ljjst ter teekoning gelegd, waarop
zjj zelve bet voorbeeld geoft met voor'eene som van
200 liren to teckenen.
Eeue Russische prinses, Helena DemidofFgehoeten,
heeft te Florence op hare kosten eeno gaarkeuken
opgorigt, waar do armen uit die stad voor zeer geringe
prjjzen goed voedsel kunnen bekomen. De instelling,
die de naam dor prinses zal dragen, wordt in do oorste
dagen van Novombor geopend, en mon zal or de behoef
tige Florentjjners 500 graan brood, 160 gram vleesch
en 90 gram soep uitreiken, allee te zaaien voor 20
centimes
In den ljjkoven to Milaan zjjn in de eerste drie
maanden van dit jaar 7 ljjken verbrandwaaronder
elcchts één vrouweljjk Ijjk. Men kende het gewigt
van 4 ljjken, die resp. 63, 62, 41 on 59 KG. wogen. Do
asch van dio ljjken woog resp. 3, 2 en 2,90 KG. Van
1 Jan. 1876 tot Mei 1878 werden to Milaan in het go-
heel 23 ljjken verbrand.
ftjongjimjc,
Te Bracska was een jong advocaat met een der
aanzienlijkste burgerdochters verloofd on den 22n Sept.
zonden zjj trouweo. De jonkman werd echter vóór dien
tjjd opgeroepen om onder de wapens te komen en trok
als reserve-luitenant Bosnië in. Don strjjd voor Sernjewo
on bjj Doboj maakte hjj mede en kwam er heelhuids
af, doch op den 22n Sept. den dag waarop hjj, ware
de oorlog niet tnsschenbeide gekomen, zon zijn getrouwd,
trof hem een kogel en nog denzelfden dag 9tierf bjj.
Des avonds nog telegraphcerde een zjjner vrienden hot
ongeluk aan de onders der bruidtoen doze laatste
den dood van haar bruidegom vernamgreep zjj een
revolver van haar vader en schoot zich een kogel door
het hart.
Weenen16 Oct. Graaf Andrassy heeft do
vermindering van hot bezettingleger doorgezet; reeds
is bevel gegeven dat ongeveer 60,000 man uit Bosnië
zullen worden teruggotrokkeowaardoor dageljjks
60,000 mark zal worden bespaard.
De goede verstandhouding tasschen Woonen en St.
Petersburg neemt too en do terugkeer der Russische
troopen naar Koostantinopel is geschied met toestem
ming uit Weenen toneinde Oostenrjjk te ontlasten.
JFraufèttjjft,
Voor een paar dagen is eene Engelscbe dame met
den vastgelegden ballon te Purjjs opgestegen. Haar
man zocht haar van dit voornemen af te brengen
maar het hielp niet. Toon de ballon bjjna zjjn hoogste
punt bereikt had slaakte de dame een kreet. Eerst
dacht men dat zjj oen zenuwen-aanval had gekregen
of dat zjj door eeno duizeling was bovaDgen. Maar
een geneesheer, dio gelukkigljjk in de schuit was, ont
dekte dat zjj op het punt was te bevallen. De lncht-
scbipper gaf hot sein tol dalen doch de geneesheer
vond dat hjj geen oogenblik te 'verliezen had en vor-
lostto de dame, dio ter hoogte van eenige honderd meters
in de lucht van oen knaap beviel. Toen do ballon don
bodem naderdedeed de muziekals naar gewoonte
hare tonen hooren en daartusschen mongdo zich het
geschreeuw van den jonggeborene. Een der dame9 in
de schuit had hom in bare shawl gewikkeld. Do kraam
vrouw werd in een rjjtuig gedragen.
De geueesbeor ontving van den vader van don jong
geborene deu zoon van een rjjken fabrikant to Man
chestor, oene belooning van 500 fr.
To Montélimair, departement Dröme, heeft oene
verschrikkelijke misdaad plaats gehad onder buitenge-
wono omstandigheden, 's Avonds ten elf ure drong
een persoon de woning binnen van zekeren Guillot, en
bragt den man, een grjjsaard van 82 jaar, verscheidene j
messteken toe. Daarna wierp hjj zich op de 62-jarige
vrouw, die verlamd is, en wondde haar inegeljjks op 1
verscheidene plaatsen. Op de noodkreten der ouders
schoot de dochter toe, die moedig den moordenaar te
l|jf ging. Doch deze stak het mes op verschillende 1
plekken in haar ligchaara, zoodat zjj in een allerge-
vaarljjksten toestand verkeert.
De moordenaar, in plaats van te vluchten, bleef in
het huis zjjner slagtoffers en giog in een der kamers
slapen. Toen nu de zoons thuis kwamen en hem daar
vonden liggen, maakten zjj zich niet van hem meester,
maar vroegen hem eenvoudig, wat hem tot zjjn miedaad
had aangezet. Een der zoons ging vervolgens do over-
hoid keunis geven van het gebeurde; maar in dien
tosecheatjjd verliet de booswigt, een gewezen knecht
van Guillot, het huis. Een eind ver naar buiten ge
gaan zjjndc, ontmoette hjj een kapitein der gendar-
merie, die hem naar de wouing van Guillot vroeg. Do 1
moordenaar wees den kapitein heel beleefd den weg,
en sedert heeft men hem niet weer gezien. j
üefcerlkrtb.
Niouwedtep, 15 Oct. Eergisteronmiddag
strandde of stootte op de hoogte van Ameland do
Noordsche brik »Patientia," kapt. Jensen, van Frede- I
rikatad met een lading hout naar Alkmaar bestemd.
Kort daarna moest mon den grooten mast kappen,
het roer sloeg stuk en de achtersteven brak van het i
schip af. Omstreeks 11 uren in den nacht moest de j
equipage met de beide vletten van boord vluchten. In
do eeno vlet bevonden zich de kapitein met drie man,
in de tweede de stuurman mot de beide overige sche
pelingen. Men trachtte naar land to roeien, maar men
werd daarin door de branding en bevigen N.O. wind
verhinderd. Toen ontdekte men in laatstgenoemde
vlet oon visschuit, waarop men aanhield en die mon
gelukkig bereikte. Do visscber, R. de Vries, van Enk
huizen nam de schipbreukelingen op en bragt ze
hedenmiddag behouden hier aan wal. Men vreest voor
het behoud van de vlet, waarin zich de kapt. en 3
schepelingen bevinden.
AmHtordam 17 Oct. In eene herberg op den
Zoedjjk alhier beeft gistoreD-avond, bjj een twist tus-
scben twee vrouwen, do eeno hare tegenpartji Bchier
het geheelc oor afgebeten en voor do oogen der om
standers verslonden. Zjj is kort daarna door de politic
in hechtenis genomen.
De directie van hot Paleis van^Volksvljjt alhier
maakt de stand van het waarborgfonds dor loten 1867
bekend. Dit waarborgfonds bostaat op het oogenblik
nit 1540 stuks it fr. 500 Zuid-It. spoorweg olu.157
stuks a 100 5°/o obi. Orel-Vitebsk180 stuks it
fl. 1000 4°/o Oost. in Goud en 35 stuks it fl. 1000 5%
Oost. in Zilver.
I3rcn1o, 16 Oct. Als oen curiositoit deelt men ons
mede, dat gisteren alhier pet spoortrein een heer pas
seerde, komende van Duitschlnod en gaande naar Parjjs,
dio van zulk een kolossalon omvang was dat hjjbjj
hot verwissolen van waggon alhier, slechts met grooto
moeite uit on in do coupé kon komon. Naar men verder
zegt, heeft hjj zich op verzoek van het personeel der
Staatsspoorwegen to Eindhoven laten wegen en is het
alstoen gebleken dat hjj niet minder dan 218 kilo
weegt. Ook zou hjj in ccn der restauraties in do
nabjjhoid van het station alhier bewjjzen van goede
gozondhoid gegeven hobbeo.
Uit Waspik deelt men als eono bjjzondorheid
mede, dat bjj een vogelliefhebber in dio gomeente een
raannotjo van oen putter, gepaard roet oen wjjfjo van
oen knnario dezen zomer roods vjjfmnnl hebben gebroed
on jongen groot gebragten thans weer eitjes hebben.
In den tuin vnn dionzelfden heer plukt men thans voor
de tweede maal van dit jaar rjjpe aardbeziën en fram
bozen.
Middelbar^ 17 Oct. Bjj do heden door het
polderbestuur van Walcheren gehouden aanbesteding
van verschillende werken, zjjn onder anderon aannemers
geworden
voor het maken van 7201 M.J bnzaltglooijing op den
zeedjjk to Westkapelle, do heor J. Verkujjl Quakkelaar,
voor ƒ55,897;
voor het zeewaarts verlengen der hoofden op het
Noordorstrand der Noordwntoring, de hoor I. van Male,
voor ƒ3178
voor het maken van 1674 M.3 gloojjing van Door-
nikschea steen aan de NoordwatoriDg, do heer I. van
Male, voor ƒ8478
voor hot maken van twoe nienwe paalhoofden voor
den zeedjjk ta Westkapelle, de beer I. van Male, voor
ƒ4548-,
voor het maken van 1958 M.s gloojjing van Door-
nikschen steon aan do Westwateringdo heer V. do
Clercq, voor ƒ11,096.
MWlrtelVmrgf, 18 Oct. Gisteren avond lO'/s unt
uitspraak der commissie voor do akte-examens als
hulponderwijzer. Uitslaggeëxamineerd 7. toegelaten
4 candidaten, zjjnde de heeron P. J. Luteijn, te Zuid-
znndeJ. C. A. Croin te Slnis; A. C. Bootsgezelte
Breskens A. J. P. Mazure, te Groedc
55Ic»rilrzeo18 October.
In do »Veend. Ct." komt de volgende advertentie
voor, onderteokend H. G. Koops
•Thans bjj mjjn tehuiskomst, zet ik mjj met weemoed
nedor, om mjjn medemenschen met het treurige lot
bekend to maken van het vergaan van hot tjalkschip
•Foika", op reis van Rönne naar Brussel, bjj welke
ramp mjjn geliefde vrouw en mjjn 3 zoo dierbare
kinderen hun graf in de golven hebben gevonden, niet
alleen, doch bjj welke ramp ik ook geheel werd be
roofd van have en goed. Ofschoon alles door mjj werd
beproefd, wat tot redding dor drenkelingen kon strek
ken, vorkeerdo ook ik spoedig in levensgovaar en werd
dan ook door hulp, die eenigen tjjd later kwam opdagon,
bewusteloos aan wal gebragt. Met een bedrukt
gomoed, doch met hot oog op God, die tïoost geeft
aan bedrukten, en in het vertrouwen, zooveel als in
mjjn vermogen was, mjjn pligt te hebben gedaan,
betrad ik de woning van mjjn schoonouders, doch nu
zonder haar, zonder kinderen on beroofd van alles, in
de hoop daar ook troost te zullen vinden. Helaas 1 de
behandeling, welke ik daar bjj mjjn binnenkomen
ontving, grenst aan het onmenscbeljjke. Hnn eerste
vraag was, waar ik bnn kind en mjjn kioderen had
gelaten, waarom ik ze door de visschen en wormen
had laten opeten, enz. Tot mjjn leedwozon werd ik
gewaar, dat ik met menschen uit de wildernis to doen
had, met menschen, die van do magt van God niets
wistendie niet wisten, dat do Heer geen rekenschap
geeft van zijn daden. Don lasterwelke door
hen was verspreid, wcnsch ik niet te beantwoorden,
maar laat het oordeel over allendie deelnemen
in mjjn treurig lot. Mogten dus de lastcvaars
willen voortgaan met hun lastor, ik zal hen hierin niet
hinderen. De troost, dat eon der lievelingen, welke is
opgevischt, door mij aan de aarde is toevertrouwd, en
het vertrouwen op God den Heiland zal mjj vorder
leiden, in dezen droovigen toestand."
Dezer dagen violen op Urk tweo jonge kinderen
in do haven de moedor van een der kleinen sprong
zonder beraad in het water en redde beide kinderen.
Het bekende vooral na de Parjjsche barddra-
vergen gerenommeerde paard Prinses" van den heer
P. Smit te Slikkerveer, is niet altjjd zoo hoog in aan
zien geweest. Er zjjn onder zjjn vakgenooteo, die zich
nog herinnerendat hjj voor de diligence liep
en »Mie" heette, 't Was dan ook alleen door een
toeval dat de gaven van »Mie" aan 't licht kwamen
en het dier na eerst voor ƒ300 te zjju verkocht, voor
een som van ƒ1000 in handen van den heer Smit
kwam, die »Mie" tot Prinses" verhief. Na de Parjjsche
overwinningen bood Rothschild 20,000 fr. voor den
ex-diligence-koolde heer Smit eischte echter 30,000 fr.
6d, die som niet kunnende krjjgen, nam hjj zjjn >Prinses"
naar Slikkerveer mee terug.
KouHtantiuopel 17 October.
De Sultan heeft aan den Eogelschen gezant mede
gedeeld dat hjj aan den Emir van Afghanistan een
brief heeft gezonden, waarin hg hem als goed MnyoU
man aanraadde om met Engeland geen vjjandeljjkheden
te beginnen.
'n Graveuliage18 October.
Do Eerste 'Kamer heeft heden unaniem aangenomen
het Ootwerp tot goedkeuring van het huweljjk des
Konings en alle overige ontwerpenuitgezonderd de
Artsenwet, die tot een volgende bjjeenkomst is uit
gesteld.
De Kamer ie op reces gescheiden.
Gemengde Berigten.
Een meisje te R. wordt aangeraden zich wat fatsocn-
ljjker te gedragen en hare lange vingers wat t'huis te
houden, daar het anders met haar verkeerd zou kunnen
uitkomen.
Dit meisje met haar dikke nek,
Hoeft veel gebreken en is gek,
Maar zy ie rap met hand en tong,
Daar zjj nog zeker is te jong.
Iemand te K. beeft nog al erg soel geloopen, zonder
zjjn neus te stooten, maar wat bjj zocht kon bjj niet
vinden. Hjj wordt dan ook aangeraden het nog eens
te proberen, mogoljjk zal bjj dan wel zjjn doel bereiken.
By een voornamen boer te O.-B. bobben de muizen
een aanzienljjke hoeveelheid bankpapier vernietigd.
To H. moest een aardappel koopman zooveel wind
en praats niet hebben en zjjne arbeiders bun loon niet
onthouden, dan zou hjj voorwaar beter zjjn pligt doen.
Dezer dagen had een heer te Wjjhe zjjn jagtpak
buiten gehangen om to droogen. Een voorbjjgnnger
nam do jas mede, doch had do vriendelijkheid de jagt-
ncten en eenige andere papieren, die zich in den jas
bevonden, in de schuur van iemand, die een half uur
verder woonde, te deponecren. Voorwaar iets vreemds.
Een workman in Amerika beeft een stoommachine
vervaardigddie ongeveer negen wigtjes weegt. Dit
werktuig is gemaakt van zilver en goud en wordt
door den uit drio droppels water verkregen stoom,
ongeveer twintig minuten in beweging gehouden.
Ingezonden StnkUon.
Haagsche Brieven.
dek Haag 15 October.
On croitjct que Von etpère. De Koning zoo heette
het in de Amsterdamscho bladenen het Mieuws ran
den Dag bevatte deze tjjding het allereerst zou
zjjne residentie naar Amsterdam verplaatsen Koningin
Emma, want het is nu eeno officiële waarheid dat wjj
welhaast eeno Koningin Emma zullen hebben, zou baar
zetel te Amsterdam en niet in den Haag vestigen. En
zjj die do gave bezitton van onjuiste berigten uit to
pluizen wisten er bjj te verhalen dat er eene zoor
natmirlyke ootzaak was waarom de Koning Amsterdam
tot hofstad zonde kiezen Koningin Emma zou hiërar
chisch boven Prinses Hendrik geplaatst zjjnPrinses
Hendrik, eene volbloed Pruisische Prinses, zou de vlag
moeten strjjkon voor eeno Waldecksche, het kleinste
vorstendommetje dat men in het vorstenrjjkoDnitsch-
land kan aantreffen. Daar ging reeds oen kreet op in
do Haagscho magazjjnen 1 Dc weelde leeft alleen van
do hofhouding: en nu zon de hofhouding zich op
eenmaal naar de hoofdstad verplaatsen
Ik heb geen oogenblik iets geloofd van die geruchten
en ik geloof er nog niet aan de Amsterdammers zjjn
er altjjd nay vorig op dat den Haag tot residentie word
verkozen en hebben niets anders dan oen ballon opge
laten: wie weet of de Koning, eenigszins verstoord
over do min ongunstige opname van zjjn nieuw huwe
ljjk in do kooge kringen der hofstad, zich niet van de
Hagenuars zou afwenden en zich voor goed vestigen
in hot Pnleis op den Dam. Al deze illusien zullen nu
wel voorbjj zjjn 1 Zoo even lees ik wat heden15 Oc
tober, de Koning heeft geantwoord aan den gemeente
raad van 's Gravenhage, die bem een adres van geluk-
wenschon had aangeboden. De Koning twjjfelt niet
»of zjjne aanstaande gemalin zal in don Haag met
groote ingenomenheid en hartcljjke liefde ootvangon
worden." Die woorden zullen een electrieken schok
in de harten van alle Hagenaars teweegbrengende
Hagenaars zullen 's Konings taal verstaanen binnen
korten tjjd zal do «belangstellingwaarvan het 2de
kamer-rapport over do huweljjkswot gewaagde, in
•groote ingenomenheid" en »harteljjko liefde" overslaan.
De Amsterdamsche bladen scbjjnen evenmin op do
hoogte, wanneer zjj beweren dat de Koning zich reeds
met November aanstaande in den echt zal begeven
zulk een spoed maakt Z. M. niet, en men kan tocb
niet aannemen dat de nieuwe Koningin geene toebe
reidselen zou te maken hebben. Ben ik door een hoog
geplaatst persoon goed ingelicht, dan zal het minstens
wel eene maand later zjjn, eer het huweljjk zal worden
voltrokken men spreokt nu reeds van January 1879.
Maar daar bet huweljjk in do Nienwe Kerk te Amster
dam zal worden ingezegond, en het koninklyk echtpaar
na dc inzegening, aldaar eenigen tjjd wenscht te ver-
bljjven, is het licht te begrjjpen dat ook het Paleis in
do hoofdstad van geheel nieuw mobilair zal moeten
worden voorzien. Voeg daarby eindoljjk dat de nieuwe
Koningin uog in dc Nederlandsche taal en geschiedenis
moot worden ingeleid. Op nieuw is die vereerende
taak opgedragen aan den oud-rector Beynen, die, na
zjjn jubiló op de luisterrjjketo wjjze gevierd to hebben,
op zjjn ouden dag wie bad dit kunnen droomoD
do leoraar wordt van jeugdige vreemde Prinsessen, dio
zich met Nederlandsche Vorsten van rijperen leeftjjd
en ervaring verloven. Wat al feesten staan ons dus,
Hagenaars, Amsterdammers op 't einde van dit of in
't begin van 't volgend jaar te wachten. Het bof her-
rjjst in vollen luister en met het hof al de bevalligheid,
die jeugdige Vorstinnen, uitblinkende door lieftalligheid
on dartelheidbjj iedere schrede die zjj afleggen ton
toon spreiden 1
Of de politieke atmosfeer even rein en zuiver is als
de hof dampkring
Dit mocht wol iets boter zjjn. Een militair vraag
stuk hebben wjj het nog wel? Toen do Minister
Thorbecko voor do laatste maal aan het roer kwam
zoido dio Minister dat hjj vooral kwam om het militaire
vraagstuk op te lossen. Een militair vraagstukMaar
wjj hebben geen Minister meer, die dit vraagstuk op
lost. De heer de Roo van Alderwerelt leeftmaar hjj
leeft niet als Minister. De Minister van Marine neemt
de loopende zaken waar maar wie lost het militaire
vraagstuk op? Welk een ramp voor Nederland dat de
heer de Roonauwelijks tot do hoogste waardigheid
geklommendoor eene ongeneeslijke ziekte werd aan
getast. Er was een dag't was Maandag 7 October,
dat de mare liep door de ganscho stad, dat de heer
de Roo was overleden. Men heeft het den dagbladen
erg euvel genomen dat zg dit gerucht hebben verbreid:
de heer de Roo zelf was verontwaardigd over zjjne
dood-verklaring en noemde het bericht onwaar. Maar
waartoe dienen de dagbladen alB zg geene geruchten
mogen mededeelen Wie is ooit op den inval gekomen
te meenen dat er in de conranten nooit iets anders
zou staan dan de geheele waarheid En hoe zon het
practisch mogeljjk zjjn dat redacteurs van nieuwsbladen,
die van heinde en ver berichten ontvangen, zich om
trent den inhoud van ieder nieuwsbericht eerst moeiten
vergewissen Thans, nadat de heer de Roo is herleefd
(eene uitvoerige necrologie heeft hjj niet kunnen lezen)
zjjn alle couranten uiterst yporzichtig geworden on
leveren thans iederen dag een bulletin. Helaaser is
weinig van den heer de Roo meer te hopen. Do ge
neeskundigen verwachten allen eene treurige ontknoo
ping want kanker is nu eenmaal eene ongeneeslijke
ziekte. Des te meer is de geestkracht te waardeeren,
waarmede do kranke de beproevingen die hem voort
durend worden opgelegd, doorstaat. «Werken zoo lang
het dag is," is zjjn parool. En hjj heeft gedurende
zjjn leven veel gewerkt. Zelfs zjjne tegenstanders moe
ten erkennen dat er in het leger weinigen gevonden
worden, die in militaire kundigheden den heer de Roo
evenarengezwegen nog van zjju staatkundigen blik
en zjjne groote parlementaire welsprekendheid, 't Is
of bet noodlot speelt met de oplossing onzer militaire
questie. Een j&ar geleden leverden Stieltjes en de Roo
in de Tweede Kamer bjj de behandeling van de begroo
ting van Oorlog een schitterend tournooiwaarbjj de
Kamer zich schaarde aan de zjjae van den Minister
wie had kunnen denken dat een jaar later Stieltjes
verdwenen zou zjjn en de Roo op 't punt zou staan ons
te ontvallen?
Het zal een groot verlies voor het Ministerie zjjn
hoe krachtig het zich ook vertoont. Want dat het
Ministerie krachtig is bleek bjj de jongste schermut
seling. De Tweede Kamer heeft in de laatste weken
met de Regecring wederom haar eersten wodstrjjd ge
voerd. Het Ministerie-Kappegne bad den eersten prjjs
behaald voor de onbednidenste Troonredede Kamer
wilde den prjjs van uitmuntendheid verwerven voor
het minst zeggende Adres van Antwoord. Of de on
beduidendheid der Troonrede misschien een voorsmaak
is van de onbeduidendheid van bet ingetreden zitting
jaar? Wetsontwerpen zelfs het met een telescoop
gewapend oog kan ze niet ODtdekkeD.
Een politiek debat greep bjj de discussie over bet
Adres van Antwoord niet plaats, noch mot de woord
voerders der oppositie, noch met dc ministeriele leden.
Slechts op één enkel punt met opzicht tot den
Atjeh-oorlog was do Regeering beslist in haar ant
woord, de heer van Boase verdedigde de instructie aan
kolonel van der Hejjden gegevenom onze linie van
bezetting niet verder uit te breiden, maar tevens om
met kracht op te treden, zoodra nieuwe vjjandeljjk
heden dit noodig maakten, waartoe de twaalf compleete
veld-bataillons die ter beschikking van den commandant
staan, voldoende waren. Een good woord over Atjch
ziedaar wat wjj bjj bet Adres van Antwoord alleen
vernamen.
In verband met die mededeeliog van den Minister
van Koloniën verdient de aandacht wat wjj in sommige
Dnitscbe bladen lazen»dat Nederland besloten heeft
met groote kracht een einde aan den oorlog te maken,
en er in dezen winter 4000 versche troepen heen te
zoDdendie hoofdzakelijk in Duitscbland geworven
moeten wotden." De Duitsche bladen waarschuwen
wederom tegen ronselingmaar zjj kunnen natuurljjk
hunne landgenooton niet beletten om tegen hoog hand
geld dienst te nemen. In de laatste maanden, nu wij
gezien hebben welk een vreeslijke hyena Atjeh is voor
onEe financien (daar de Minister Kappejjne zelfs de gel
den mist om zjjne schoolwet uit to voeren) wint in
do invloedrjjko kringen dor hofetand de overtuiging
meer en meer veld »qu'il faut quitter oe Byatèmo
bet. systeem nameljjk om zoo lang vrede te houden
als dc vjjand ons niet lastig valt. Nu wjj eeomaal
als vjjand Atjcb zjjn binnengetreden, moeten wjj ook
de rol van vjjand bljjven vervullen Wat in de laatste
maanden gebeurd is, doet ons hoop schoppen. Het is
nog zoo lang niet geleden dat de oud-Minister Fransen
van de Putte ons waarschuwde: »pas op, dring die
vier- en twintig Moekime niet binnen't is een wes
pennest; gjj weet niet wat gjj er vinden zult." En
zie de onversaagdo eenoogige van der Hejjdon rukte
er binnen, en bjj slaagde. Dit heeft de vreesachtigen
met nieuwen moed bezield. Met ljjdeljjk toezien komt
men niet vooruit. Wjj hebben nu eenmaal Atjeh willeu
vermeesterenhoe langer wjj talmenhoe meer geld
de hyena verslindt. Zal Atjeh voor ons den trotschen
nek buigen Zoo even heeft een kapitein der artil
lerie, ridder der Militaire Willemsorde ons in een ge
schrift: »Onze vestiging in Atjeh" de zekerheid gege
ven dat Atjeh buigen zal, »omdat de Atjohers op den
duur niet opgewassen zjjn tegen onze geregelde vecht-
wjjze en onze moderne vuurwapenen." Hopen wjj, dat
onze kapitein de waaïheid spreekt, want onze ganscho
politiek, de Nederlandsche, de Noderlandsoh-Oost-In-
diecho de Noderlandscb-West-Indische zuchtondor
Atjeh. Atjeli zuigt ons uit, Atjeh verlamt ons Atjeh
bederft onzen voorspoed on Atjeh bederft onze politiek.
Zonder Atjeh zelfs zou de discussie over het Adres van
Antwoord niet. de minste belangrijkheid hebben gehad,
want dat do heor Gratama ohb vertelde dat hjj geen
Gonvernoor van West-Indio wilde wordenwat nut
had dio mededeeling Voorloden jaar heoft do heer van
der Hoeven ons ditzelfde gezegd. Als alle leden der
Twoedo Kamer ons nu gaan zeggen al wat zjj niet
willen worden waar is de grens
Één afgevaardigde zei niet wat hjj wel of niet wor
den wil, maar bij bleef wat hij altjjd gowoest is, zoo
lang bjj do eer heeft lid der Tweede Kamer te zjjn
een opposant. Do beer van Houten begon oppositie
te maken tegen het liberale Kabinet. Waarom? Omdat
de Troonrede niet liberaal was. En waarom was do
Troonrede niet liberaal Omdat de heer van Houten
van een liberaal Ministerie dit jaar kieswet en belas
ting-hervorming had gewacht. Maar mjjn hemel, myn
heer van Houten, wat zal er voor ons nageslacht over
blijven, als alles zoo maar in eens nit de lucht moet komon
vallen Bovendien, of de Troonrede spreekt of zwjjgt
is vrij onverschillig: de vraag is maar wat de Regoering
doet. Grappig antwoordde do heer Kappejjno>Wjj
hebben er ernstig over gedacht, eu do vrucht van onze
overdenking is dezedat wjj er dit jaar niet verder
over denken sullen." Over geheel andere zaken zal in
1879 moeten worden gedacht: hoe kyjjgon wjj het geld
om al do openingen in onze begrootingeu to stoppen."
Van alle question bljjft do gcldquestio de voornaamste.
Zonder don Pieterspenning kan nu weer Leo de der
tiende zijne politiek niet volgen; zonder nieuwe belas
tingen kan de Italiaanscho Regoering hare hervorming*-
politiek niet toepassen zonder geld kunnen wjj geen