ZIERIRZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 4057.
54sle Jaarg.
Saturday 21 September 1878.
ADYERTE
Verschijnt DINGSDAGDONDERDAG en ZATDRDAG. De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post 1,60.
N T I N 10 Cts. per regelkunnen uiterlijk tot des MaandagsWoensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groots letter wordt naar plaaisruwM
berekend-
Aanbesteding van KOLEN.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rilczee zjjn voornemena op Woeusdag «Ivu Sen
October aaiietaundete 121/2 uur deB mid
dags, in het openbaar, op het Raadhuis, aan te
besteden:
>Het LEVEREN vau STEEN
KOLEN ten behoeve vunenlcele
gemeeutc-inrigtiug*'!!."
De voorwaarden der Aanbesteding liggen op de
Gemeente-Secretarie ter inzage van belanghebbenden.
Ziebikzee den 18 September 1878.
De Burgemeester en Wethouders
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
Burger-Avondschool.
De COMMISSIE van TOEZIGT op het MIDDEL
BAAR ONDERWIJS te Zierikzee maakt bekend, dat
het EXAMEN voor hen die wenschen toegelaten
te worden op de Burger-Avondschoolzal
plaats hebben op 2Cutur<lu^ 38 September
o. 1*., des avonds te zes ure.
Zij die dit examen wenschen af te leggen zullen
zich daartoe vooraf in persoon moeten aanmelden by
den Directeur der floogere Burgerschool alhier op
Woensdag den SS üseptcmber des avonds
tuaschen 7 en 9 ure.
Zierikzee, 20 September 1878.
De Commissie voornoemd,
namens dezelve,
SCHNEIDERS v. GR.,
Secretaris.
NB. Herplaatst wegens misstelling.
Algemeen Overzieht.
Enkele feiten, die van tjjd tot tjjd in het leven der
volken voorkomen en geheel op zich zelf schjjnen te
ataan bljjken naderhand dikwjjla tot groote en veel
omvattende gevolgen te kunnen leiden. Toen de aan-
siageu legen het levén van den Keizer van Duitsch-
land plaats haddenwas het niet te vermoedendat
daardoor zulk eene beweging in Duitschlaod zou ont
staan en misschien een toestand in het leven geroepen
worden, waaraan men, ouder andere omstandigheden,
niet zou hebben gedacht. Nuuweljjks was de eerste
aanslag gepleegd of reeds dacbt mon er aan eeoo wet
tegen de sociaal-democratie in het leven te roepen.
Spoedig werd aan dat plan gevolg gegeven maar de
wet verworpen. Nu volgde eene kamerontbinding, die
beroering genoeg gaf en eindeljjk nu de nieuwe Rjjks-
dag bijeengekomen isleefs alles in gespannen ver
wachting, wat er van de wet tot beteugeling van het
gevreesde kwaad zal worden.
By de opening van den Rjjksdag was de belangstel
ling zeer gering, omdat men wist dat noch de Keizer,
noch de Kroonprins daarbjj het woord zouden voeren.
De Rijkskanselier, dien men voor het minst gewenscht
had te zien bjj deze gelegenheid, liet zich ook vervan
gen en het gevolg van een en ander wa3, dat een klein
publiek tegenwoordig was, toen de zitting mot slechts
een 70-tal afgevaardigden geopend werd. In de openings
rede, die vry uitvoerig handelde over de moordaanslagon
op en de ziekte van den Keizer, wordt voornamelijk
betoogd, dat, de regeering, ook na de verwerping der
eerst voorgedragen wet, bjjzondere maatregelen noodig
achttegen de woelingen der sociaal-democratische
party. Zy drukt daarby haar vertrouwen uit, dat du
de vreedzame ontwikkeling van het rjjk tegen buiten-
landsche vjjanden genoegzaam gewaarborgd is, men niot
zal aarzelen haar ook tegen aanvallen van binnen te
beschermen. Verder bljjkt uit de openingsrededat
men geene andere zaken ter tafel zal brengen en dat
men alles ondergeschikt maakt aan de bcstryding van
eenen vjjand, die zeker niet gering te achten is, maar
die de regeering misschien wel wat al te govaarljjk
acht. Men zou kunnen zeggen dat zy alleon weinig
op het gezond verstand der natie vertrouwtdat zjj
tot zulke maatregelen de toevlucht gaat nemen. En
dat te meer, omdat bet toch altjjd nog do vraag bljjft
ot de aanslagen op den Keizer werkeljjk moeten toe
geschreven worden aan den invloed dier theoriën die
iG Duitschland wel vele voorstandors tollen, maar toch
daar even als elders bjj anderen een grooten weerzin
wekken. Het nu ingediende wetsontwerp ia vergezeld
van eene zeer uitvoerige memorie van beantwoording
en boogstwnarscbyDljjk zal het jd banden gestold worden
eener bjjzondere commissiealvorens het in openbare
beraadslaging komt. De voormalige president von Torc-
kenbecb is op nieuw gekozen en de zoon van Bismarck
zal voor het district Langensalzn zitting nemeD. Men
zegt dat deze als zoodanig gekozen is, nadat de ultra-
montanen eeist zich verzekerd hadden, dut hy zich in
zake de kerkelyke politiek gedragen zou, naar den raad
van zjjnen vader, wiens verzoenende gezindheid hun
bekend geworden is. Indien dit laatste werkeljjk zoo
isdan kan er uit opgemaakt worden dat Bismarck
inderdaad er aan scbjjnt te denken om een weinig in
te binden, tegenover de Roomsch kerkelyke party. Hot
zou eene daad zjjn die aan de ultramontaneu niet
weinig kracht zou geveD, in gelijke mate als het pres
tige van den Rjjkskanselier daardoor verminderen zou,
niettegenstaande den steun, dien bjj daardoor van eene
vroeger vjjandige zjjde zou ondervinden.
De beruchte moordenaar Nobiling ia in zjjne gevan
genis overleden, zonder dat men van hem veel anders
heeft kunnen vernemen, dan dat bjj waarschjjnljjk meer
uit persoonlijke wraakzucht, dan als partjjganger ge
handeld heeft. Wij achten het gelukkig in elk opzicht
dat de dood hier tusschenbeiden getreden is, want
bewaarde by den schuldigen voor eene vreesseljjke straf
oefening hy voorkwam ook een nieuw onrechtdat
zeker begaan zou zjjnals er weder een doodvonnis
had moeten voltrokken worden.
In de Oositorseho quacstie, die nog altjjd
hare eindoplossing wacht, is niet veel verandering ge
komen. Zoowel Turkije al9 Engeland doen voortdurend
hun best om de zaken slepende te houden en de af
doening volgens het Berljjnsche tractaat to vertragen.
Nu beeft Duitschland aan de nadere mogendheden
voorgesteld bij de Turksche regeering aan te dringen
op eene spoedige en flinke uitvoering van de bepalingen
van het contract. Allen hebben daarin toegestemd
behalve Italië en Engeland. Het eerste rjjk zal echter
wel gaarne medewerken, maar het laatste volgt weder
zjjn gewone wjjze van handelen en men is dan ook
lang niet gerust dat bet niet in bet geheim den Sultan
zal bewerken om door tjjdwinnen Engelands belangen
te dienen. Intusschen bljjven de zaken zeer verward
en keerscht er nog veel opstand en muiterjj in de Turk
sche provinciën. Mehemet-Ali, die naar Albanië gezon
den wasom daar de muiters tot. onderwerping te
brengen, is daar als slachtoffer zjjner pogingen gevallen
ea met 20 man van zjjn gevolg verraderlijk vermoord.
Men zegt weldat de Porte nu een grootere troepen
macht daarhenen zal zenden, maar er zjju zoovele troepen
niet beschikbaar en ook de fiaantieöle krachten zjjn
uitgeput. Oostenrjjk onderhandelt nog altjjd met de
Porte en uien hoopt weldra daardoor tot een gewenscht
einde te komen maar inmiddels moet bet een groote
maebfc ontwikkelen om bet voorgestelde doel te berei
ken. Het bezettingsleger in Bosnië en de Herzegowina
is reeds tot 200000 man opgevoerd en toch gaat men
slechts langzaam vooruitzoodat wellicht nog meer
soldaten derwaarts zullen moeten gezonden worden.
De vesting Bat urn is eindeljjk in Russisch bezit over
gegaan en het Turksch grondgebied wordt nu in ernst
door de Russen ontruimd, nu ook de Engelschen hunne
vloot terugtrekken.
In FraukrjjU hoort ineD in den laatsten tjjd
ook al weer van socialistische woelingendie het der
regeering nog al lastig maken, maar zjj hebben den
president niet belet weder aan 78 personen verminde
ring of geheele kwytschelding van straf te verleenen,
ofschoon zjj wegens misdaden der commune veroordeeld
waren. Uit Caledonie is bericht ontvangendat de
Fransche troepen daar eene overwinning op de wilden
hebben behaald. Een te Parjjs verschjjneod Bonapar-
tïstiach blad is veroordeeld wegens een artikel belee-
digeod voor dea president der republiek. De directeur
moet eene boete betalen van 2000 francs en drie
maanden gevangenisstraf ondergaan.
In begint men ook medelyden
te gevoelen met de ultramontanen. Een aantal geeste
lijken die in 1873 ontslagen warenomdat zjj zich
tegen de wet hadden verzet, hebben nu amnestie ver
kregen. Het zou wel eens kunnen zjjn dat men zich
later over zoodanig ineaeljjden beklaagde.
De gelo koorts bljjft hog altjjd in N.-Amorika
groote verwoestingen aanrichten. Dageljjks sterven
honderde slachtoffers. Toch is er oenige hoop gekomen
sedert een frissche wind is begonnen te waaien die
zoo mfen hoopt de besmetting verdrjjven zal. Er zjjn
wel vele middelen aangegeven, die het kwaad moesten
stuitenmaar geen van deze is beproefd bevondeu en
mon hoopt nu dat do natuur volbrengen zal wat mon-
I scheljjke kunst niet vermocht.
Nieuwstijdingen.
£lm«rifta.
Te New-Orleans stierven dan 12en Sept. 98 personen
j aan de gele koorts. Te VickBburg hadden Dingsdag
I 12 gevallen met doodelyken afloop plaatsen don
volgenden dag 31. Ook te Cairo (Illinois) is de koorts
uitgebroken. Te St.-Louis is een strenge koude inge
vallen men hoopt, dat de epidemie nu spoedig goëm-
i' digd zal zjjo.
Portsville in Pensylvanie was voor eenige dagen
het tooneel van een verscbrikkeljjk voorval. De bus-
kruitfabriek van Thomas Woldy Co., waarin 30,000
pond buskruit eu dynamiet voorhanden was, werd door
den bliksem getroffen. Geheel de stad word geschokt als
door een aardbeving. Niet alleon was de goheele fabriek,
een massief gebouw van 9tcen en jjzer, glad wegge
vaagd, maar alle gebouwen er om heen lagon tegen
don grond. De dikst» bootnon waren als lucifertjes
afgebrokenen steenklompen van enorm gewigt op
verren afstand weggeslingerd met de snelheid vun een
kanonskogel. Reizigers op een halve mjjl afitands
werden van hot paard en uit het rjjtuig geworpen.
Te Tamaqua, 17 mjjlen vorder, werden hevige trillingen
i als aardschokken gevoeld en buizen beschadigd. Hoe-
veloo weet moo Diet juist, maar zeker is bot dut vele
personen er het leven bjj verloren. De heer Stake
directeur der fabriekon zjjne vronw zaten in hun
woning aan heb maaltoen het gebourde. De vrouw
werd gedood, do man ernstig gewond. Ongeveer hon
derd buizen zjjn vernielden in alle zjjn menschon
I gedood of gekwetst. In een boschop ruim een halve
mij! afstands, werd oen pic-nic-gezolscbap mot een steen-
en houtrogon overstort. De schade is hoogst aanzienljjk
en vele onbemiddelde personen hebben mot ban woning
letterljjk alles verloren.
Mttslanh.
De «Tribune" scbrjjft: Onlangs kwam een soldaat,
j die den geheelen veldtogt op het Balkan Schiereiland
medegemaakt had en met groot vorlof gezonden was,
in den nacht in zjjn geboortedorp, in Rusland aan. Hy
klopte aan do hut zjjns vaders on verzocht mot ver
anderde stem om een nachtleger, duar hjj zich eerst
des anderen daags aan de zijnon wilde bekendmaken.
Men opende de deur en wees hem een nachtleger.
Op de vraag, van waar hij kwam, verhaalde do sol
daat, altijd met veranderde slem en zjjn gelaat zooveel
mogelijk verbergende, dat bjj den veldtogt medegemaakt
had en thans, daar hy zich van zjjn soldjj die hom
steeds ia goud uitbetaald was een aardig sommetje
bespaard had, zjjne geboorteplaats wilde opzoeken, en
eene kleine boerdery aanschaffen. Dit verhaal wekte
de hebzucht van den hutbewoner op die zjjnen zoon
inderdaad niet horkend had en bjj besloot met zjjn
jongeren zoon, den broeder van den soldaat, dezen te
vermoordenen zich di-ms eigendom toe te eigenen.
Het plan werd uitgevoerd. Eenige slagen met de bjj!
waren voldoende om de argeloos slapende den eeuwigen
slaap te doen ÏDgaan. Daarop sleepten beide moorde
naars het Ijjknadat zy het uitgeplunderd hadden,
op het land om hot te begraven. Hoe groot was
echter hunne ontzetting, toen zjj in den vermoorde
de een zjjnen zoon, de ander zjjn broeder erkende
Hunne ontzetting wne zóó groot, dat zjj zich onmid-
delljjk naar de politic begaven en zich z'elven aan het
geregt overleverden.
Prins Abbas Mirzade broeder van den schach
van Perziëis te Lenkoren by de Kaspische Zee aan
gekomen als vlugteling. Hjj heeft zjjn land verlaten
1 uit vrees vermoord te worden, op last van zjjD broeder
Nassr-Ed-Din. Do schach toch wilde hem doen om-
brengen en had dit voornemen reeds twintig jaar ge-
lodeD bjj zijn troonsbeklimming. Toen was prins Abbas
Mirza naar Bagdad uitgeweken en later hield hjj zjjn
1 verbljjf te Konstantinopel. Bjj hot uitbreken van den
oorlog tusschen Turkjje en Rusland drong de schach
1 op zjjn uitlevering aan, welke echter achterwege bleef,
doch spoedig daarna koerde de prins, op aandrang en
onder waarborg vaD Engeland, naar Perzië terug, waar
bjj gouverneur vaD een provincie werd. Thans wordt
hjj van medopligtigheid aan een aanslag op het leven
van den schach verdacht gehouden, en men waarschuwde
hem dat zjjn dood besloten was. IJlings redde hy zich
mot zjjn zoon en vjjf getrouwe dienaren door de vlugt.
Snrfttjje.
3taU«.
JFr audi rijft,
Koiu-ttnutinopel, 18 Sept. De regeeriug heeft
het voornemen de domeinen in Bulgarjje to verkoopen,
alsmede den voorraad wapenen en kanonnen, geschat
op eene waarde van twee ft drie millioen.
Rome, 19 Sept. De Fan/ulla houdt vol, dat
Egypte door een Engelach-Turksch verdrag aan Enge
land is afgestaan. Engeland wendtvolgens genoemd
blad pogingen aan om de toestemming van Frank-
rjjk voor den afstand te verwerven. Die toestemming
wordt verwacht.
In het gehucht Motte au Boisbehoorende tot de
gemeente Norbecque, in bet Fransche departement du
Nord, hoeft den I2den dezer een hevige brand gewoed,
waardoor 38 huizen schuren en stallen zjjn vernield.
De brand is gesticht door twee kleine kinderendie
met lucifers speelden.
Nabjj het dorp Clausel (Algerie) bad, naar Inid van
den «Courricr de Bone" dezer dagen het volgende na
tuurverschijnsel plaats Gedurende een hevigen storm,
vergezeld van aardschokkenscheurde een ontzagljjke
rots los van het gebergteaan do oppervlakte eene
vrjj groote opening latende, die naar den iogaQg eener
grot geljjkt. Verscheidene inwoners uit deD omtrek
hebben zich daarom in de holte gewaagd, en nadat zjj
al tastende een zekeren afstand hadden afgelegd, von
den zjj een onderaardeeb meer, welks diepte en uitge
strektheid zjj niet hebbea kunnen nagaan. Het water
in het meer is zeer frisch, bjjna jjskoud. De oppervlakte
is effen als een spiegel, geen rimpeltje komt er op te
voorschyn, en toch hoort men in de verte het gedruisch
als van een waterval.
SuttathUnh.
Een schrikkeljjke zelfmoord heeft te Berijjn plaats
gehad. Men verhaalt daaromtrent het volgende: Een
instrumentmaker aldaareen jong en schoon man van
30 jarenwiens vljjt en oppassendheid door een ieder
geprezen werdenspeelde met drie zjjner collega's
zameu een briefje in de Pruisische Staatsloterij. Ze
waren zoo gelukkig een kleinen prjjs te trekkendie
zy dan ook eerljjk onder elkander verdeelden. In weer
wil daarvan bleef de ongelukkige bjj het idéé dat hy
zjjne medespelers had benadeeld en nu had hy rust
noch duur. Voortdurend waande hjj zich vervolgd
onophoudelijk sprak hjj er van dat zjjn leven elk
oogenblik in gevaar was. Alle pogingen om hem te
bedaren bleven vruchteloos. Het einde was vreeseljjk.
Weinige dagen geleden maakte de ongelukkige een
einde aan zjjn lyden door zich uit het raam eener
tweede verdieping op do straat te werpen. Men ver
wacht niet dat hjj het er levend zal afbrengen.
Uit Goslar wordt berigt, dat de veldmuis aldaar
geweldige verwoestingen aanrigt. De menigvuldiging
is ongeloofeljjk sterk. Men vindt nesten met 16 tot 20
jongen. Op 66a stuk land werden met 500 vallen meer
daD 6000 muizen in korten tjjd gevangen. Over 't ge
heel wordt de schade door 't afvreten op 20 percent
gerekend. De landhuishoudkundige maatschappijen be
velen de Hobenheimer-vallen aan. Anderen prjjten
't gebruik aan van de blaasbalgwaardoor de damp
van zwaveldraden en oude guanozakken in de muizen
gaten wordt gedreven. Als men daar niet krachtig
tegen optreedt, is het aanstaande wintergewas verloren.
Evenals te Falkenstein zyn ook op andere plaat
sen Zatnrdag-avond tusschen 11 en 12 ure woder aard
schokken gevoeld. In een benedenhuis aan de Louise-
straat te Wiesbaden was da schudding v^n dien aard,
dat de bewoners de handen aan den muur sloegen om
steun te hebben. In twee andere straten begonnen
de deurschellen te luiden en kwamen kleine voorwer
pen in beweging, zoodat vele menschen verschrikt Daar
buiten snelden. Ook in andere wjjken werden derge-
Ijjko verscbjjnselen waargonomeo. Evenals daftr hoorde
men te Epstein by de dreuning een onderaarsch gerom
mel. Te Idstein voelde men twee korte, maar heftige
schokken, negen minuten na elkander, en had het
oaderaardech geluid veel overeenkomst meteenzwaren
donderslag. Te Köoiogstein beeft men slechte een
ligten schok gevoeld.
De Berljjnsche «Krouz-Zeitung"welk blad uit
hoofde zjjner aristocratische rigting geacht wordt meer
dan anderen op de hoogte te zjjn van hetgeen in de
hofkringen omgaatdeelt als zeker mede dat Z. M.
do Koning der Nederlanden kennis heeft doen geven
van zyn voornemen, om hinnon kort een bezoek aan
het vorsteljjk hof van Waldeck-Pyrmoot, to Arolsen,
te brengen. Het in sommige blodcD vermeld berigt
dat de verloving van Z. M. met prinses Emma van
Waldeck reeds zou hebben plaats gebad, of dat die
tot Februarjj a.s. zon worden uitgesteld, verklaart de
»Kreuz-Zeituug" voor onjuist.
jRebrrianb.
Rotterdam 17 Sept. Een algemeen bekende
vrekv. d. H.gewoond hebbende in de St. Jacobs-
straat alhieris corgister overleden. Hjj dreef zjjne
gierigheid zóóver, dat hjj, in plaats van op een bed, zich
ter ruste legde in een kist, gevuld met zakken geld.
Er was zelfs geen laken ,n zjjn buis aanwezig, dat
bjj het kisten dienst kon doen. Men schat zyn nalaten
schap op moor dan een ton gouds. In zjjne woning,
welke een voortdurende aanstoot wa9 voor do straat
jeugd wa9 bjjna geen ruit heel en do gaten werden
door hora met planken digtgespykerd.
Opstterlnml16 Sept. Met de aardappelen
staat het hier gunstig Evenals de vroege, geven ook
do late stof tot tevredenheid. De ziekte, die op de 1
kleigronden algemeen beersebtis bier gelukkig van 1
geringe beteekenis. De beste zandaardappeleo kosten
2 ft 2,50 per HL.
WisHeltorlio, 18 Sept. Maandag stoi d do zee- j
djjk van don Thoornpolder op het punt van doorbre- l
kon hoewel die djjk thans zoo ver weg isdat er
van doorbraak cigonljjk geen spraak meer kan zyn.
Van dien djjk is nog slechts een soort kade over
waarvan men als het ware zeker is, dat zjj bjj heftigen
wind en opkomend water spoedig zal wegspoelen. j
Daar de zee alsdan niot mot die volle kracht als bjj
doorbraak van den dyk te wachtten iszalhoopt
men de inlaagdjjk het dan nog houden. Het zon an
ders zeer te botrcuren zyn zoo deze ook dezer dagen i
moe3t bezwjjken temeer daarnaar het sch jjntinge-
landen het flinke besluit genomen hebben nlle scbul-
den af te doen en don inlaagdjjk nog voor den aan
staande winter te verhoogen en te verzwaren.
Naar men verneemt, zou het geschot van dien polder
over 1878/79 thans ongeveer 377 bedragen.
Bronworpdiaven, 19 Sept. Gisteren avond
ontstond alhier brand in een manufacturen-winkeltje
welke veroorzaakt werd door het springen van een
petroleumlamp daar de brandende olie zich door de
uitbarsting snel verspreiddeBtond alles eensklaps in
vlam. Met bebulp van eenige buren was men den
brand spoedig meesterzoodat die alleen tot hot win
keltje bepaald bleef. Een en ander was tegen brand
schade verzekerd.
Zlerfleasee, 20 Sept. De heer de la Mar lid van
het tooneelgezelschap dor HH. Judels Bouwmeester
die velen onzer lezers zich nog met genoegen uit de
jongste dagen zullen herinneren, heeft een paar novellen
geschreven, waarop wjj de aandacht vestigen. Zy zyn
getiteld «Uit bet. Kunstenaarsleven" en «Het kind van
weelde en het kind der ellende." Het eerste behan
deld den toestand van het Nederlandsche Tooneel, het
laatste is iets uit het maatschappelijk leven. Beide
novellen zjjn boeyend geschreven en verdienen een
flink debiet.
By Zr. Ms. besluit is
1°. mot ingang van den le October a. s. de opzigter
bjj 's Rjjks kust verlichting te Kjjkduin, L.E.De Weerd,
in geljjke betrekking overgeplaatst naar 's Rijk9 kust-
verlichting aan het Noordzeekanaal bjj Velsen, te IJmui-
den en
2°. met dien datum benoemd tot opzigter by 's Rjjks
kustverlichting te Kjjkduin P. Kwantthans wachter
bjj die verlichting.
Z. M. de Koning heeft den heer mr. W. H. Dullort
benoemd tot voorzitter van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal
Voor de verkiezing van een lid der Tweede Kamer
in het hoofdkiesdiatrict Dokfeum zjjn ingekomen 1898
biljetten, waarvan 13 van onwaarde. Geldige stemmen j
1885. Gekozen is jhr. mr. J. H. F. K. Van Swinderen l
met 1058 stemmen. Op mr. A. J. Thomassen ft Thuea-
siok van der Hoop van Slochteren awaren 821 stem
men uitgebragt-
Wjj vernemen dat de werving voor deNederlandsche
zeemacht dezer dagen door den Minister van marine
voor vreemdelingen geheel gesloten is. Tot nog toe
werden nog van oükele nationaliteiten bevaren schepe
lingen aangenomen.
Vier paarden, op de jongstleden Maandag gehou
den markt te Bergum gekocht, werden daar ondor een
boom (da Sabina) gebonden, van wiens groen zjj gretig
aten, doch tengevolge waarvan zy alleD binnen twee
uren stierven. Naar Leeuwarden vervoerd, werd daar
van door den burgemeester kennis gegeven aan den
districtsveearts, op wieoB advies zjj naar onderzoek,
werden onbruikbaar gemaakt en begraven.
Ia dezen tjjd, nu het vraagstuk der bemesting op
nieuw aaD jde orde komt, nemen wy het volgende over
Aan de Redactie van de Hoogeoeenscke Courant.
Even als ten vorige jare werden ook gedurende dit
jaar door mjj eenige proe'ven genomen met kunst
meststoffen op ougecultiveerde onder- of dalgronden.
Io dit jaar heb ik echter de proeven beperkt tot
die kunstmeststoffen, welke naar mjjn gevoelen in het
vorig jaar de gunstigste uitkomsten hadden geleverd,
en my om die reden uitsluitend bepaald tot
Zwavelzure kali-magnesia
Gestoomd stoffijo gemalen beenderenmeel
Chili-salpeter en
Opgeloste Peru-guano van Ohlendorff, waaraan ik
echter nog heb toegevoegd
Straatvuilnis en
Ruwe Peru-guano van de firma Mees Moens te
Rotterdam
vaD welke laatste mjj Id het voorjaar door die firma
een baal werd gezondöD, om die bjj eeoo herhaalde
proefneming te gebruiken en bun den afloop daarvan
mede te deelen.
Daar ook van andere zjjden mededeeling van den
uitslag der proefnemingen is gevraagd, geloof ik niet
beter aan dat verlangen te kunnen voldoen dan U te
verzoeken, om ook nu, oven welwillend als ten vorigen
jare, mjjne mededeeling omtrent don uitslag dier proo
ven in uwe courant te willen opnemen.
De in dit jaar voor de proefneming bestemde gron
den waren vau geljjke hoedanigheid en op dezelfde
wjjze bewerkt als die, welke ten vorigen jare daartoe
gebruikt waren en die, ten eenenmale onvruchtbaar,
zonder bet aanwenden van meststoffen niet de minste
vrucht zouden hebben opgeleverd.
Zy hadden te zamen eeue oppervlakte van 96 ares,
die verdeeld werden in 12 perceelen of akkers, ieder
groot 8 area, waarvan 7 akkers op de gewone wjjze
wareo bewerkt, nameljjk door het ter dikte van 10 a
12 centimeters over den ondergrond gebr>e zand of
leem met bet onderliggende veen dooreen te hakken
en daarmede ts vermengen, terwjjl de overige 5 akkers
werden bewerkt, naar de regelen der veendum-cultuur,
door, oameljjk, bet overgebragte zand of leem niet
met het onderliggende veen te vermengen, doch dit
alleen maar over het vooraf geljik gemaakte veen te
slechten, te verkruimelen, geheel vlak en voor het
zaajjen geschikt te maken.
De laatstgenoemde akkers werden echter niet zooals
bjj de veendam-cultuur in den regel gebruikeljjk is, op
zoogenaamde dammen aangelegd en door slooten, maar
enkel door eene smalle ondiepe voor of greppel van
elkander gescheiden, uithoofde de verdoeliag van den
grond in dammen, bjj boog of onvergraven veen noo
dig, zoowel tot hot bekomen van het vereischte zand,
als voor de geregelde afwatering der grooden, bjj on
dergronden, mjjne inziens, overbodig is, doordien bjj
de laatste in den regel het benoodigde zand in vol
doende hoeveelheid aanwezig of uit 6cheidelooten ge
makkelijk te verkrjjgen is en do grond zelf op de wjjk
cn die slooten genoegzaam kan afwateren.
Omstreeks het midden van April, toen de grond goed
was voorbereidwerden op denzelfden dag de mest
stoffen over do akkers gestrooid en daarna goed onder-
geëgd.
De op de gewone wjjze bewerkte of gemaDgde akkers
dos. 1 —7 werden bemest
Nos. 1 en 2 met straatvuil of etraatmest, ieder akker
voor eene waarde ran p. m35,—
No. 3 met 25 kilo opgeloste Peru-guano van
Oblendorff a 18, per 100 kilo ad - 4,50
25 kilo gestoomd beenderenmeel ft
12,— per 100 kilo- 3,-
87s kilo zwavelzure kali-magnesia a
ƒ6,— per 100 kilo- 2,25
No. 3 dus te zamen
No. 4 met 30 kilo ruwe Peru-guano van Mees
en Moens ft 16, per 100 kilo, 25 kilo
beenderenmeel en 375 kilo kali, te zamen ad - 10,05
No. 5 met 15 kilo Chili-ealpetor a 21,
por 100 kilo, 30 kilo beenderenmeel en 37'
kilo kalite zamea ad- 9,
No. 6 met 50 kilo opgeloste Peru-gnano van
Ohlendorff ad - 9.—
No. 7 met 60 kilo Peru-guano van Mees
Moens ad
No. 8 als akker no. 3
9 >4
10 «5
11 «6
12 «7
Deze akkers werden vervolgens ook op denzelfden
dag met haver bezaaid en daarna nogmaals goed en
zwaar geëgd.
Over bet algemeen was dit jaar voor den groei
van het havergewas tiet ongunstigde haver kwam
spoedig en goed op, en groeide en ontwikkelde zich
zooder belangrjjke stoornis vry voorspoedig.
Do opbrengst van de op het veld gedorschte, schoon
gemaakte en dadeljjk gemeten haver bedroeg
van de H.L. H.L.
akker. Bemest inct: per akker. p. heet.
9,75
9,60
no. 1 etraatmest 4,27'
>2 ongev. 4,00
3 guano van Ohlendorff beende
renmeel eD kali-magnesia 1,95
4 guano van Mees Moens been
derenmeel en kali 2,17'
5 Chili-salpeterbeenderenmeel
en kali 0,67'
6 guano Ohlendorff alleen 2,40
7 guano Mees MoeDS alleen. 2,70
8 als no. drie 2,17'
vier 3,00
vyf 1,50
3,30
9
10
11
12
53'/.
50
24»/,
27
8
30
333A
27
37
18'/,
4I'/<
zeven
Uit den uitslag dezer proef bljjkt
1° dat guano-mest de voorkeur verdient boven eene
bemesting met Chili-salpeter, ofschoon ik daarby moet
opmerken, dat eene meerdere hoeveelheid Chili-salpe
ter en beenderenmeel misschien betere resultaten zoude
hebben opgeleverd, terwjjl de vochtige weersgesteld
heid gedurende het verloopen saisoen mogeljjk ook op
die meststof minder gunstig heeft gewerkt, uithoofde
Chili-salpeter spoedig wordt opgelost en in den onder
grond wegvloeit, en bet om die redeD rerkiesljjk zal
zyn bjj het zaajjen van het koorn slechts de helft en
later de wederhelft van die mest over den akker te
strooyen
2° dat de ruwe Peru-gnano van de firma Mees
Moens over het algemeen, zoowel op den gemengden
grond als op dien volgens de veendam-cultuur bewerkt,
eunstiger resultaten heeft opgeleverd dan de opgelosto
Pexu-guauo vao Oh endorfl
30 dat bet stelsel der veendam-cultuur ook op dal-
erood, o»" «"ö0 gevoe!en, de voorkeur verdient boven
de cultuur op vermengde gronden, daar de eerste zoo
wel bn d020 alf bö ,de v°rige proef veel grooter op-
to»" f1J
40 dat de opbrengst van den grond, volgens de veen
dam-cultuur bewerkt en bemest met ruwe Peru-guano
vso Mees Moens nagenoeg gelijk staat met dien
welke m0t etraatmest iB bemest geworden, niettegen
staande d0 kosten van bemesting met guano nog niet
11 gedeelt0 bedragen van die met straatvuil.
'gei is DU ,de Traa&. bjj eeue voortgezette
cultuur door middel van kunstmeststoffen op dezelfde
gronden gelyke, of meer of min gunstige uitkomsten
fallen wordeo verkregen.
Tot rajjo leedwezen kan ik niet weder van de in
dit jaar voor de proef gebruikte gronden, evenmin als
yan die van 't vorig jaar, voor eene voortgezette proef-
oemiBg gebruik maken, doch ik beu nu voornemens
daarvoor een stuk grond gereed te doen maken, waarop
osdurende eeD 3 u 4-tal jaren voortgezette proeven, ook
met andere vruchten, 2ullen worden genomen, en waar-
tsb d*n ook de uitslag zal worden openbaar gemaakt.
Door b0' opuemeo ook van deze mededeeling zult
u verpligt00 UEds Dw. Dnr.
H. J. CARSTEN.
Hoogeveen, den 29 Augustus 1878.
Finantiëel Overzigt.
De afgeloopen week leverde wederom weinig belang
rijks op, daar de berigten omtrent de zaken in het
0)8ten nog geen licht verschaften. Natuurlyk is het
dst de fondsen, welke daarmede het naast in verband
staan, bet meest den invloed daarvan ondervonden.
De daling in Oostenryksche, Hongaarscbo, Russische
eo Turksche waarden mag dan ook werkeljjk van groote
beteekenis heeten.
In RusieitssOlio foudsen was toch nog eenigen
handel, hoewel tot verlaagde prüzen de meeste ver
kooporders kwamen voor Petersburger rekening. De
binnonl. leening iB volteekend, doch de waarde van den
roebel is tot een schier ongekend laag peil gedaald.
En dit kan ook niet anders, wanneer men nagaat hoe
de laatste oorlog de schatkist heeft bezwaard met eene
ja&rijjkscüe uitgaaf van 60 millioen roebels, terwjjl
duienboveo nog 500 millioen roebels aan banknoten
ie omloop zjjn, wier consolidatie jaarlyks 30 millioen
roebels zal vorderen. Ons publiek mag zich dus nog
wel tweemaal bedenken vóór het zich nog meer in
Russische fondsen begeeft.
OostPiirijUsche fondsen verkeeren in het
zelfde geval. Metallieke» verloren niet minder dan 1
ft l'/« l>Ct., terwjjl voor bet buitenland geen groote
kooplust bestond. De tegen woordige militaire toestand
kost natuurljjk wel geld en alleen in de jongste tien
mundeu is de Oostenryksche Staatsschuld met 85 mil
lioen fl, aangegroeid.
De val der Xurlceiclie fondsen was, in even
redigheid van den stand, nog aanzienlijker dan in de
genoemde soorten. Zoowel de verschillende soorten
ah'de Loten ondervonden gevoelige verliezen, terwjjl
vooral van laatstgenoemde groote verkooporders van
Ptrjje kwamen.
Egyptenarendio aanvankelijk mede eenig
vjtrlies'leden, konden zich per saldo niet alleen daar-
vin bentellen maar behaalden zelfs nog een avans
van Is/, pCt. Deze gunstige wending wordt toege-
schrereo aan de tjjding dat de heer Rivers Wilson
vin de Engelsche regeering vergunning heeft verkregen,
00 de betrekking van minister van financiën in Egypte
te aanvaarden.
Ook gpanjaarden verbotorden hunne koersen,
voüroameljjk door kooporders voor buitechndecbe reke-
ifet contract tusschen het syndicaat van Parjjsehe
bankiers en do SpaanBCho regeering, betreffende eene
nieuwe 6 pCts. lening, ad 125 millioen francs, ie ge-
teekend. Zjj is aflosbaar in 15 jaren, bjj dnemaande-
ljjkiche trekkingen. De leening zal spoedig aan de
aurkt komen.
Nert«*rlau«l9*elie fondneu behieldenna
miee dobbering, bet vorig peil. Men is in afwachting
viti hetgeen de nieuwe zitting der Vertegenwoordiging
zll opleveren, doch met het oog op de pas ingediende
Indische begrooting en de opbrengst der rijksmidde
len 111 de afgeloopen 8 maanden van dit jaar, is de
verwachting niet hoog gespannen die opbrengst bleef
rcim 2 millioen gld. beneden de raming.
Zoowel in binnen- en buiteul. Spoor-
Zegwaarden als in premie-leeningeu
gingen daliDg en stilte hand aan haDd.
PrjjscoHraut der Effecten.
Amsterdam, 19 September 1878.
Laagste Hoogste
Cert. N. W. Schuld
dito dRo 0
dito dito 4
Stad Amsterdam 3
Stad Rotterdam 3
Gemeente Crediet 3
Öokgarije. Goudleening 1876 5
Staatsleeoing 1870
OwtEKRiTK. Obl. Papier Mei/Nov. 5
dito dito Febr Ang. 5
dito Zilver Jan /July 5
dito dito Ajiril/Oct. 5
dito Goud4
Fr -Oost. Spw. Obl. 3
iWruGAL. Obl. Buitenl. 1853/1877 3
dito dito 1876 6
Bcslakd. Ob.Hope&C0.1798/1816 5
Cert. IoBchr. 6e ser. 1855 5
Obligatiën 1864 1000 5
dito dito 100 5
dito 1866 /1000.5
dito 1872 cons. 50-100 5
dito 1860 2e Leert. 100 4 8
dito 1875cons.^50-100 4'/, 74 L
Obl -Leening 1867/69 4 I 72'/,6
r. Sprw. Maats. Aand. 5 114
dito Hypotb. Obl. 4»/j 85</8
dito dito dito .4 I
Cbark.-Azow Obl, pd. 100 5
Jelez-Griasi dito 0
Losowo-Sew. dito 1000 5
Poti-Tiflis dito 1000 5
dito dito pd. 100 5
Riascbb-Wiasma Aand 5
Spanje. Obl. .Buitenland 1867/75 1
Obl. Buitenland 1876 2
Binnenl. Esc. 5000-10,000 1
62%
koers.
2»/,! 62%
3 1 74»/,
4 97'/.
3 1100%
3 104
3 87%
5 I 54
66%
50»V,«
51%
53
52»%!
60%
65%
49'%. 49'%.
96'"/is, -
94
75»/,
90%
85'/,
i 90%
81%
74»%
98
103
I 877.
1 54%
5Ï'%6
51'%
53%
75'/4
90%
Gr.
74%
729/,6
114%
827« S3
617,
14%
147/t6
dito Esc. 100-2000
dito 1876
Turkije. Obl. Alg. Sch. 1865
dito 1869/te6
f'S
dito 1871
dito 1861/64. 6
dito 1865 Jan ./Juli 6
Pjru. Obl. Leening 1870 6
dito dito 1872 5
32'»%! 327.
13%. 137,s
oo'/s na
127,6 l27,«
5 il037s 1104
13
11
13%
