ZlllllkZITSIIK MEEWSKOM.
No 598«x Oingsdag 2 Aprtl 1878 54-s,eJaarg.
Kennisgeving.
NATIONALE MILITIE.
Nieuwstijdingen.
ïlmcrifea,
Uttsltinb.
Jbpanj*
iSlcberiattb,
SuLatklanb
Verschijnt DINGSDAGDONDERDAG en ZATURDAG. De prjjs per 3 maanden is 1,30franco per post 1,60.
ADVE RTENTIËN 10 Cts. per regel, kunnen uiterlijk tot des MaandagsWoensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Tweede zitting van den Militieraad.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de
Gemeente Zierikzee:
Brengen ter keonia van de lotelingen dezer gemeente,
behoorende tot de ligting van bet jaar 1878, die door
den militieraad voor de dienst der militie zjjn aange
wezen of omtrent welke nog geene uitspraak is gedaan,
dat die iaad op Dingsdag den Oen April
des voormiddags te 10 uur te Middelburg, in
de Abdjj aldaar eene tweede zitting zal houden, om
uitspraak te doen omtrent alle in do eerste zitting niet
afgedane zaken alsmede omtrent hendie als plaats
vervangers of nummer verw is selaars verlangen op te
treden en dat bjjaluien nopens hanne redenen van
vrijstelling nog geene uitspraak ia gedaan of zjj zich
in do dieuht der militie wensohen te doen vervangen, zjj op
gemeldeu tjjd voor den militieraad moeten verschenen;
vergezeld van de personendie als plaatsvervangers
of nummerverwisselaars voor hen verlangen op te treden,
en voorzien van de navolgende stuksen
1°. wat den plaatsvervanger betreft
a. van een getuigschrift, dat hjj is ingezeten, onge
huwd of kinderloos weduwnaar, niet beneden de
21 jaren oud, en dat hg een goed gedrag heeft
geleid. (Dit getuigschrift wordt afgegeven door
den Burgemeester.)
b. van het bewjjsdat hg zjjne pligten ten aanzieD
van de militie heeft volbragt, of dat hjjergeene
te volbrengen had
c. indien bjj vroeger als militair of op 's lands vloot
mogt hebben gediend, van een bewjjs van ontslag
en een getuigschrift van goed gedrag, afgegeven
door den kommandant van het korpswaarbjj
hg laatsteljjk heeft gediend. (Dit getuigschrift
kan bg dien kommandant worden aangevraagd.)
d. zoo hg minderjarig is, van eon bewgs van de
toestemming van xjjn vader of voogd, om als
plaatsvervanger op te treden.
2. wat'den nummerverwisselaar betreft:
a. van een bewgs, afgegeven door den Burgemeester
der gemeente waar bg voor de militie is inge
schreven en onder anderen inhoudendedat hjj
tot dusverre tot geene dienst bg de militie is
verpligt geweest;
b. va o de hierboven onder lett. c on d vermelde
stukken
c. zoo hg voor de militie is ingeschreven binnen
eene gemeente van een ander militie-district
dan waartoe de loteling behoortwiens dienst
bjj verlangt waar te nemen van een door den
voorzitter van den militieraad van dat district
afgegeven uittreksel uit het lotingsregister, waarop
hg voorkomtbevattende de daarin te zgnen
aanzien vermelde opgaven.
Nadat de persoondie als plaatsvervanger of num
merverwisselaar zal optreden, als zoodanig is toegelaten,
zal door of van wege den lotelingdie zich doet ver
vangen, aan den militieraad moeten worden overgelegd
een afschrift van de notariële akte van overeenkomst over
de vervanging in de dienst.
Tot afgifte van de stukken hierboven onder 1 a en d
en 2 a bedoeldzal op Woensdag den 3 April eerst
komende des voormiddags van 10 tot 12 uurin een
der lokalen van het gemeentehuis zitting worden ge
houden. Die als plnatMV«»t*vnii|r€»r verlangt op
te treden zal alsdan vergezeld mooten zjjn van twee
bg den Burgemeester bekende en ter goeder naam en
faam Btaande meerderjarige ingezetenendie do ver-
eischte verklaring omtrent het gedrag enz. van den
plaatsvervanger kuDnen aHeggen en onderteekenon.
Zisbikzkk den 1 April 1878.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J MAURITSZ GANDERUEIJDEN.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
Tot voor weinige jaren had men geen musschen in
Amerika. Men bragt ze naar Amerika over en liet ze
in vrjjheid in het Centraal Park te New-York, waar
men ze voedde en beschermde totdat zjj er zich vol
komen thuis gevoelden. Ook in andere deelen des
lands hebben zg zich gevestigd en vermenigvuldigd
maar nu wenscheu de Amerikanen niets liever dan
van de musschen bevrjjd te zjjn. De ondervinding
toch heeft geleerd, dat zjj alle ondore vogels vordrjjven.
Meer dan twintig soorten, die voorhoen in de bosschen
gevonden werden, zjjn nu verdwenen omdat de mus
schen altjjd met hen vochten niet slechtsmaar ook
de ejjereu van andere vogels opeten Men zal nu eene
algemeene vervolging tegen de musschen instellen.
'Sngelanb.
De houding van Engeland ten opzigte van de
Ooster8cho krisis boezemt meer en meer zorg in. De
telegraaf heeft Vrjjdag-avond verschillende vrjj ernstige
berigten overgebragt, waaronder in de eerste plaats
vermeld moet wordendat lord Derbydie de eenige
minister van invloed waswiens stem zich verzette
tegen de ovorjjlde oorlogzuchtige bewegingzjjn ont
slag heeft ingediend en ten tweede dat do reserve
is opgeroepen. Het eerste staat regtstreeks met het
tweede ïd verband. Lord Derby heeft in het huis der
Lords medegedeeld, dat bjj zjjn ontslag heeft gevraagd
niet naar aanleiding der kwestie of het Vredestractaat
van San Stephano al dan niet in zjjn geheel aan hot
oordeel van het Congres moet worden onderworpen
maar wegens de oproeping der reserve.
Wat wil Engeland thans doen? Indien wij bladen
raadplegen als de »Daily Telegraph" on «Pall Mall,"
die bljjkbaar lord Beaconfield's gevoelen hebben uit
gesproken gedurende den geheelen oorlog, dan moet
het antwoord luiden Engeland zal niet onmiddelljjk
den oorlog verklaren. Het zal zoo lang mogeljjk een
beslissing pogen uit te Btellen en intusschen met alle
krachten leger en vloot versterken. Het zal dus Rus
land dwingen zjjn legers op oorlogivopt te houden, de
ontzettende kosten welke het land moejjeljjk dragen
kan en Engelnnd zal aan zjjn zijde den tjjddien
magtigen bondgenoothebben. De alliantie toch der
drie keizers berust voornameljjk op zeer voorbjjgaande
omstandigheden, meent de »Pall Mali." De keizer van
Duitschland is zeer oud ook do Czaar is storfelgk en
de dood van een dezer beide alleenheerschers zou de
grootst mogeljjke verandering brengen in de staatkunde
der rjjken die niet bestuurd worden door parlementen
maar door den wil van den vorst. Met groote instem
ming vestigen de Eogelsche bladen de aandacht op
een artikel van do «Berliner Post," dat geheel in hun
geest spreekt.
Hot Berijjnsche regeeringsorgaan de «Post" zegt
de «Times verklaart datindien Engeland vjjf
milliarden franken besteedt aan het handhaven van
een gewapenden vrede, dit rjjke land het verlies even
weinig gevoelen zouals een sterken man die een prik
in zgn vinger doet. Rusland zou daarentegen in een
geheel anderen toestand gebragt worden. Zjjn verlies
zou ontzettend vermeerderd worden door zgn papieren
geld terwjjl het tooh den interest van zgn schuld en
al zjjn bestellingen buitenslands met klinkende munt
betalen moet.
Wanneer de Engelscheu met de Russen gaan vech
ten, zal het hun aan «hartversterking" niet ontbreken;
op de Ujjkswerf te Woolwich liggen 20,000 flesschen
cognac voor de eerste bezending.
Loiulen30 Maart. Lord Sulisbury is benoemd
tot minister van buitenlandsche zaken. Lord Hardy
zal waarschjjnljjk, met den pairstitel, tot minister voor
de Indische aangelegenbeden benoemd worden. De heer
Stanley zal lord Hardy opvolgen al» minister van oorlog.
Duikers zjjn thanB bezig met het wegruimen van
de zeilen de sparren en bet tuig der gezonken «Eu-
rydice." Eerst wanneer die moeiljjke taak zal volbragt
zgn zal men do ljjken kunnen naar boven brengen^
die ia grooten getale in het schip nog moeten gevon
den wordeD.
Het snelle zinken van den bodem scbjjnt voorname
ljjk to moeten geweten worden aan het openstaan der
geschutpoorten in het tusschendek.
Bij het sterk overhellen stroomde het water onweer
staanbaar door die openingen binnen.
Petersburg;29 Maart. Gisteren bield do
Keizer eene revue over de reserve-bataljons der sap-
penrs van de garde en de scherpschutters. Hjj betuigde
zgne tevredenheid over hunne houding en zeide Indien
gjj mogt geroepen worden om aan den strüd deel te
nemen, dan hoop ik, dat gjj even groote dapperheid
zult tooDen als uwe wapenbroeders.
Peterxlmr*?31 Maart. Het «Journal de St.
Petersbourg" komt terug op Derby's aftreding en somt
al de hinderpalen op, sedeit 1875 door het Britsche
kabinet opgeworpen. Het blad besluit zjjne beschou
wingen aldus«Nadat Rusland alles gedaan heeft om
den vrede te handhavon nadat het de uiterste voor-
zigtighcid op diplomatiek en militair gebied heeft in
acht genomenzal het voortaan sleobts te rade gaan
met zjjne eigene belangen met zgn eigene eer, wan
neer het anderen goeddunkt die te bedreigen."
Dezer dagen had in Madrid een voorval plaatsdat
mede aan de middeneeuwen doot denken. Den léden
Maart zjjn vjjf gemaskerde personen des nachts ton
3 ure het paleis van den markies de Madela met ge
weld binnengedrongen. Dit paleis is gelegen vlak tegen
over bot gebouw waar de Cortes bjjeenkomen. Do mar
kies sliep gerust toen de vjjf gemaskerden allen net
gekleedmet witte handschoenen voorzien en met
dolken en revolvors gewapend zjjn slaapvertrek bin
nenkwamen. In hun gevolg bevond zich de kamerdie
naar van den markiesdiemeer dood dan levend
gedwongen was geworden de vertrekken van den mar
kies te openen.
Bjj bot bed gekomen werd den markies beduid dat"
bjj niet» te vreezen hadindien hjj geen weérstaud
bood noch hulp riep. Men gaf hem benoorljjk tjjd om
op te staan on zich to kleeden. Toen verzochten zjj
op zeer beleefden toon en onder het bezigen van het
gebruikeljjko «Excollontio" de gelegenheid to goren do
geldkast te openen.
De brandkast word geopend met den sleutel door
den markies zelf voor den dag gebaald, waarop deze
van haar inhoud, bestaande in ongeveer 40,000 francs
aan bankpapier en geldbenevens cenige kostbaar
heden werd ontdaan.
Daarop bragten de heeron roovers hun twee gevan
genen Dnardo benedenverdieping, waar een staljongen
sliepdie mode gewekt werd enevenals de markies
en zgn kamerdienaargebonden in een vertrek werd
geplaatst. De nnchteljjko bezoekers maakten nu hunne
rekening op en het bleek hun dat zjj 10,000 fr. minde*
hadden dan boven geteld was. Twee hunnor gingen
daarop weder naar boven en bragten de ontbrekende
som die zjj vergoten hadden mede. Na drie uren
in het paleis vertoefd te hebben vertrokken zjj, onder
bedreigingnltjjd in beleefden vormden markies te
zullen dooden, indien bjj binnen 24 uur ruchtbaarheid
aan de zaak gaf.
Do markies begaf zich, nadat bjj zich van de baodon
had bevrjjdweder te bed on verbood zjjn bedienden
van de zaak te reppen vóórdut de opgegeven tjjd
verstreken waswel wetende, dat hjj anders zjjn eigen
doodvonnis uitsprak. Toen de politie kennis van de
zaak kreegwas natuurljjk geen spoor van de daders
meer te vinden.
Deze echte roo versgeschiedenis heeft in Spanje's hoofd
stad grooten schrik onder don gegoeden stand veroor
zaakt-
bewerkingen van hun eigenaardigen reuk, omdat deze
althans gedurende eenigen tjjd worden gedrenkt in
extract van tabak. Schlieden voegt er bjj met zekeren
nationalen trotsch: dat «in geen land ter wereld de
sigaren ook zoo goedkoop worden verkocht als in
Duitschland." Knolle- en aardappelbladen zgn ook
zeker goedkoop.
Sel»ev«nliitr«»n30 Maart. Heden ontving
men alhier bet treurig berigt dat een pink toebehoo-
1 rende aan den reeder M. de Niet, gestuurd door D.
Pronk, in den afgeloopen nacht door een sneeuwstorm
overvallen, met man en mui3 is vergaan. De opvaren-
i den, acht in getal, waren meest allen gehuwd en laten
tal van kinderen na.
Bprgoii-op-Zoom 31 Maart. Van den snel-
I trein No. 21 van Vlissingen naar Keulen is gisteren
nabjj deze stad een goederen waggon achter de loco
motief geplaatstomgeslagen de conducteur is met
den schrik vrjjgekomen. Het voorvlak van den daarop
volgdnden waggon lste en 2de klasse, zoomede een
coupé der lete klasse waarin zich niemand bevond
zgn verbrgzeld. De oorzaak van bet ongelukdat bg
een wissel heeft plaats gehad, is Dog niet met zeker
heid bekend.
De locomotief met tender en de vjjf waggons, waaruit
de trein bestondzitten alle in den grondde rails
zjjn op velo plaatsen gebroken of verbogen.
Men is onmiddelljjk overgegaan tot het in orde bren
gen der ljjn en het lichten der waggons waartoe
werklieden en materieel uit Vlissingen zjjn aangekomen.
De communicatie was gisterenavond in zooverre her
steld, dat men door overstapping de reis kon vervolgen.
Vlisisluffon30 Maart. Gisteren morgen werd
door den schipper van den Belgischen loodskotter no.
6, kruisende in de Wielingen, nabjj het strand van
den Zwarten Polder een mast gezien met tjalktuig,
boven het water uitstekende, waaraan zich twee man
non vastklemden terwjjl een derde, in de branding
zwemmende, met de dood worstelde.
Toen deze twee personen met behulp eener redding
boei door de bemanning van den kotter gered waren,
was de derde, wieo men niet dadeljjk hulp kon ver-
leenen, reeds gezonken.
Het bleek dat het gezonken vaartuig een tjalk was,
met ztecnen beladen en eergisteren avond vanVliesin-
fen vertrokken. Bjj aankomst vóór den Zwarten pol-
or had de dochter van den schipper zich met een
knecht naar den wal begeven. Aan boord waren ach
tergebleven do schipper, twee matrozen, waaronder de
zoon deB schippers, en de dienstdoende loodsman J. K.,
woonachtig te Vlissingen. Terwjjl men des morgens
het vaartuig tegen den oever bragt om te lossen, schjjnt
de bodem er uitgestooten cn de tjalk gezonken te zgn.
Toen de loodskotter nabjj kwam, was de schipper reeds
verdronken terwjjl de persoondie in do branding
omkwam, do straks genoemde J. K. geweest is.
WolfmirtHuiyic 30 Maart. Voor de met 1
April opengevullene hoofdonderwjjzersbetrekking in de
openbare school alhier, hebben zich 4 sollicitanten aan-
gemold nl. de heeren C. de Rooijboofdonderwjjzer
te Hurwenén sinds 1874, Adr. t>. d. Linde, P A. Hu-
bregtse cn L. II. Dormaarhulponderwijzers to Wol-
faart'djjk, Scherpeniase en Axel, respectivelyk do hoofd-
ondorwjjzere-ncto bezittende sedert Oct. 1869April
1876 on Oct. 1877. Het vergeljjkcnd examen is bepaald
op Vijjdag den 12den dezer, en de eervol ontslagen
hoofdonderwijzerdo hoer I). v. d. Linde heoft zich
met do tjjdelgko waarneming der school belast.
De warmo spjjsbodeeling, wolko gedurendo oenen
geruimen tjjd driemaal 's weeks heeft plaats gehad en
van doeltreffendo uitwerking geweest is zal voor dit
winterseizoen op Woensdag 3 dozer besloten worden.
Ziorllczoo1 April. Ofschoon de meekrap-cul
tuur ip kwjjnendeu toestand verkeertmoenen wjj onzen
lezers geen ondienst te doen door de mededecling van
de volgondo cjjfer»ontleeod aan de utatistiek voor
Handel en Nijverheiduitgegeven door het Ministerie
van Financiën
Uitvoer van Meekrap en Garancine uit Nederland.
(In duizendtallen van Kilogrammen.)
Een aardig zoontje. Uit Schwerin berigt een blad
do volgende grap
Eon tabaks erkooper hield er een aap op na en had
dien reeds zooveel geleerd dat bjj in staat was een
borrel in te schenken. Voor eenigen tjjd brengt een
boer aan dezen babukaverkooper een wagen turf, laadt
af en gaat, om zjjne betaling te ontvangen, in den
winkel. Do koopman was juist niet aanwezig, maar
wel de aap, dio den binnentredende nieuwsgierig aan
ziet. De boer neemt zjjn pet af en ziet rond naar den
heer; nu gaat de aap naar het buffet, krjjgt een glas
en scbeokt het vol uit de jeneverkaraf, waarop hij het
onder vriendeljjke gebaren aan den boor geeft, die het
aanneemt en uitdrinkt. Toon kwam do heer cindoljjk,
betaalde den boer zgn geld voor de turf en zeide tot
hem Nuvriend gjj zult nog wel een borrel mede
op weg nemen Ik dank u zeer, zeide do boer, want
uwe kleine zoon heoft mjj er reeds een gegeven.
Uit Posen wordt gemelddat daar een gewezen
militair verlost is van eon kogeldie hom sedert
26 Junjj 1866, toen hjj in den slag bjj Skalitz gewond
werdhet leven zuur heeft gemaakt. De wond was
toegebragt aan den schouder de chirurgijn kon echter
den kogel niet vindenterwjjl de wond genasna
eenigen tjjd kreeg hjj pjjn in den ruger ontstond van
zelf een wond die echter wederom genaszoo ging
het voort, steeds lager, tot eindeljjk dezer dagen het
koppig lood onder de djj is uitgesneden.
Bjj gelegenheid van Bismarcks ontwerp van tabaks
belasting maakte de heer Schlieden, een botanist, eenige
opgaven bekond omtrent hot debiet en de fabrikaadjo
van sigaren cn van de surrogaten, welke voor tabak
al worden uitgegeven. Te Thuringen werden ongeveer
450 ton beetwortelbladen tot rooktabak getransfor
meerd. Te Maagdenburg en in bot Palinaat gebruiken
de sigarenmakors behalve beetwortelbladen, die van
andijvie en zelfs van aardappels. Do sigaren in Zuid-
Duitschland, als afkomstig van Vevey voor 1 en l'/3
mark per honderd bevatten volstrekt goen tabak, uit
genomen die, welke van koolbladen of van knollebladen
zjjn gemaakt, welke zjjn ontdaan dóór onderscheidene
oestinatie.
Meekrap.
Garancine
cn Colonne.
1874
1875
1876
1877
1874
1875
1876
1877
Amerika
696
424
682
542
247
319
410
318
België -
505
292
134
147
Groot Brittanie
443
584
714
833
823
479
124
17
Hamburg
82
57
69
71
Pruissen
202
281
329
313,
63
2(1
9
16
Rusland
83
63
56
29
210
348
7
4
al. andere stat.
200
567
171
li*}
250
366
80
67
'2211
2268
2155
2053!
1593
1532
'630
422
Bjj de plaats gehad hebbende aanbesteding voor
de leverantie van steenkolen ton behoeve der Gasfabriek
alhiergedurende het jaar 1878waren minste inschrg-
vera de heeren W. Hoven fr Zoon te Rotterdam tot
de volgende prjjzen
Now Pelton kolen ad 8,29 per 1000 K.G.
Pirnic Cannel - 16,95
Aan genoemde heeren is de levering gegund.
Met den 26sten April a. s. wordt de luit. ter zee
2de kl. J. A. hloek geplaatst aan boord van Zr. Ms.
fregat Bvertsen,
Gisteren namiddag werd door de Reddingsschok
ker alhier in de haven mastcloos binnengesleept do
tjalk «Vertrouwen", schipper A*. A. Knijpers. Op de
reis van Rosendaal naar Niel was dit schip Zaturdag-
namiddag bjj de Vondelingen ongeveer 4 uur door
harden wind overvallen waardoor hot jjzcrwerk van
het want brak en de mast overboord ging. De tjalk
kwam spoedig daarop op het droogo te land van waar
het gisteren is afgehaald. Het scbip was ledig en heeft
weinig geleden.
Men seint ons uit Zeouwsch-Vlaandcren
Zaturdag is onder IJzendjjke een schaapherder en
zjjne buishoudster vermoord. Een onderzoek is ingesteld.
Nadere bijzonderheden melden wjj later.
In het Weeshuis der hervormden te Maassluis is
een der vrouwcljjke weezen, na een verpleging van 70
achtereenvolgende jaren, in den ouderdom van 81 jaren
overleden. Zjj beleefde een tjjd van 6 weken dat zjj
alleen, vele jaren dat er 90 weezen waren.
Te Sappemeer heeft eene v'rouw een klein hondje,
dat weggeloopon wasmet een ppjjker door het oor
aan een plank vastgenageld. In het «Volksblad van
Oost-Goorecht en omstreken" wordt van dit schandaal
molding gemaakt en tevens de vraag gesteld of zulk
een handelwjjze ongestraft moet bljjven.
Het aantal onbewoonde perceelen in den Haag
bedraagt tegenwoordig hot aanzienljjk cjjfer van 565.
Herknionvrs.
Bedankt voor het beroep naar Kampen door Ds. .7.
Kromsigt te Cortgene.
Op het twaalftal van predikanten to Gouda komen
voor: J. L. Forluijn Droogleever te TholenD. P. M
Grattoinckel te Amersfoort en E. A. Remy te Hengelo!
TELEGRAMMEN.
Woenen 1 April.
Volgens de Montage Revue, heoft graaf Andrassy
aan Ignatieff medegedeelddat Oostenrjjk het vredes
verdrag van San Stefano verwerpt. De zending van
Ignatieff ie alzoo mislukt en hjj is gisteren naar Peters-
burg teruggekeerd.
Kou^tantfuopol31 Maart.
De Russen versterken zich om deze stad.
Osman-pacha is benoemd tot gouverneur van Kon-
stantinopel.
Gemengde Berlgten.
Te Kr. wordt eene jongedochter aangeraden, wan
neer het weer koopdag is, dan zonder fout heen te
gaan, ten einde zich weor verdienstelijk te maken met
bet vasthouden der staarten van de koejjea. Daarna
zal zjj in de gelegenheid gesteld worden om met een
jongen uit te gaan, die haar dan zooveel-ttnjjs zal
laten drinken als zij maar lust, maar zjj moet alles
zelf betalen, want die jongen heeft geen vjjf cent voor
haar over. Een heer en zgne vrouw met hun zoon
te W.moesten zich zoo groot niet aanstellen,
want de geheele gemeente is zeer goed met hen op
de hoogte, dat wel uitkomen zal. «Zie zoo", zegt het
praatachtige Lte C., «nu ben ik weer t' huis en
zonder fortuin. Nu ben ik weer tot de dienst van eene
vrouw om vrienden en familiëa in de war te brengen."
Drie jongenB te Bie. worden aangeraden zooveel
praats niet te hebben van twee menschen waar niets
van te zeggen valt, daar zjj anders geen werk meer
zullen kunnen krjjgen. Een dronkaard te Oud-V.
wilde verleden Zondag een drinkebroer vergezellen tot
aan de drie zwaantjes, doch even buiten do gemeente
geraakte hg te water, en moest van binnen en van
buiten nat te huis komen, waar hjj met de pook werd
afgedroogd. Een lompen boer wordt verzocht des
avonds zoo laat niet te schieten op zjjne meid, daar
bjj er niet wtl van af zal komen. Lena met hare
lange tong zal hem wel krjjgen. Een beer te
T. moest zjjn zak wat beter vullen als bjj op reis
gaat, dan zoude zjjne makkers niet voor hem behoeven
te betalen. Ook alB hjj een dametje vraagt om op een
feestdag uit te gaan, moest hjj beter van geld voorzien
zgn, dan zou hjj in geen schande komen.
Ingezonden stukken.
Vereerde Multatuli!
De Nieuwsbode van hedbn geeft in zjjne kolommen
een opstel van den heer W. Baxover uwe hier ge
houden lezing. De wierook die U daarin wordt toe-
gerookt moogt gjj hebben, en U die geleerd hebt hem
te ontberen, zal hjj niet bedwelmen. Het kritische deel
echter van het scbrjjven des heeren Bax geeft mg
aanleiding tot een paar opmerkingen.
Ik meen dan vooreerst dat uwe door den heer Bax
«onjuist" genoemde beweringen door dien hoer zeiven
onjuist zjjn voorgesteld. Dat de te huur staande
Olympus terstond door de heiligen van het Gatholicisme
werd betrokkenhebt gjj niet gezegdGjj hebt naar
waarheid opgemerktdat zulks geschiedde «door het
Christendom èn door de breede rjj van heiligen van
het Catholicism©." Toen gjj zeidet dat »to$ weinig
meer weten van de oudste godsdiensten bedooldet
gjj bljjkbaar het algemeen bet beschaafde publiek
waarvan uw gehoor een deel uitmaakte. En toen
gjj spraakt van iden ja onbegrjjpeljjkon Kant,"
toon doodt gjj niets anderedan U onder 't aanhalen
van Slant's woorden nogmaals op schertsenden toon
eóne Batyre te veroorloven op dat Nederlandeche volk,
waarvan gjj gezegd hebt, dat het «niet lezen kan."
Wanneer gjjo Multatulieiecht dat wjj lezen
kunnendan verlangt gjjeven als ook de heer Bax
doet, die U een geniaal spreker noemtdat wjj U
zullen loeren begrijpen. Brengen ,wjj 't zóóverdan
zullen wij U veeleer een geniaal schrijver en denker
vinden. Toch verlaogdet gij ook bjj uw sprekendat
uw zaad «in goed toebereide aarde" zou vallen d. i.
dat wjj ook bjj het verwerken en 't beoordeelen uwer
woorden, ons zouden kunnen verplaatsen op hot stand
punt uwer denkbeoldenkortom dat wjj ook hooren
konden. En dit heeft in do tweede plaats ten
opzichte uwer uitspraken over godsdienst" de heer
Bax niel gedaan. Voor U, zegt de heer Bax, «bestaat
de godsdienst niet meer." Voor U, o wjjsgeerige
dichterljjke, godsdienstige Multatuli 5 Konden wjj dan
niet hooren van uwen godsdienst? Golden dan uwe
geeselslagen niet enkel dien vormendienst, dien gjj tot
scherpe onderscheiding met den naam »god-dienerjj"
bestempeldeten gaaft gjj one daartegenover niet te
prooven en te tasten wat Uwe godsdienst was?
Immers was het uitsluitend _en uitdrukkelijk steeds
de persoonlijke God der meesten dien gjj ontkendet,
en steldet gjj daarvoor in de plaats de natuur, den
aard der dingen(geljjk toch de heer Bax ook ver
meldt.) Dezen uwen god nu vereert gjj met oprechte
en innigewaarljjk godsdienstige toewjjding. Getuige
uw jjvoron, dat uwe medo-monschen het Bchoone ver-
eerend geljjkljjdig wjjsgoed, zedeljjk en gelukkig,
d. i. volgens U in één woord waar-godsdienstig zullen
zgn, on dat zg allen dichters en wgsgeoren (de vromen
zouden 't noemon «apostelen en profeten'moeten
wordon Getuige uw eisch, dat wjj onze krachten en
tjjd in plaats van ze te «verslonsenzullen wjjden
aan de geestesontwikkeling van ons zelf en anderen
getuige eindelijk do zedeljjko ernstdien gjj van ons
oiachten waarmede gjj zelf Kaïns-woorden op ons
toepast, als er gevraagd wordt hoo wjj den afkeor vamhet
ledige aanvullen bjj anderen, vooral bjj onze minderen.
Al deze zaken meldt ook do heer Bax in zjjn verslag,
en tóch wij kunnen niet hooren, o Multatuli, tóch
betreurt hjj het nog nader dat gjj «den Christelijken
godsdienst hebt vaarwel gezegdterwjjl juist dat
«ontwikkelen van het beste in ons" uw eenig streven
is. Gjj bebt geljjk: wjj kunnen niet hooren, met wel
ken diepen eerbied gjj spreekt van «don grooten Jezus,"
en als uwe slagen vallen op «do (zich noemende) Chris
tenen" en op «het Christendom," zooals het helaas
veelal bestaat on door ontaarding geworden is
dan verstaan wjjdat gjj het vorzien hebt op «den
Christoljjken godsdienst" in zjjne oorspronkeljjke en
edelste opvatting.
Nog noemt de heer Bax het U kwaljjk dat gjj de
modernen «schipperaars" genoemd en gemeend hebt,
dat het bewgs genoegzaam in do geschiedenis en in
don tegenwoordigon toestand to vindon is. Als gjj do
oorspronkeljjke positieve ontkenning van al hot boven-
natuurljjke in 't Christendom thanB vervangen ziet door
een licht heengljjden over dat splinterige puntals
gjj het ledige in den geestin plaats van mot uwe
gezond© denkbeeldendoor woordvoerders onder de
modernen nog ten deele ziet aanvullen met eene zekere
mystieke aanbiddings-loerdan noemt gy dat
«schipperen." Leer ons hooren Multatuli, en dan zullen
wjj erkennen dat gij recht hebt; loer ons, en geloof mg
Uw Vriend
Dr. S.
