ZIEBIKZEESCHE MEI WS E.
No. 5915.
Xaturdag 15 October 1877.
Jaarg.
ste
Verschijnt DINGSDAGDONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is 1,30 franco per post 1,60.
AD VERTENTIÊN 10 Cts. per regelkunnen uiterlijk tot des MaandagsWoensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letters worden
Door het POSTKANTOOR te Z1ERIKZEE zijn
gedurende de maanden Juljj Augustus en September
1877 de navolgende brieven verzondengeadresseerd
aan personen, wier namen op bet adres vermeld, ter
plaatse van bestemming onbekend zijn als
NOORD-AMERIKA.
6. ADRIAANSE te Michigan.
BELG TÉ.
W. de MEIJ te Antwerpen.
ENGELAND
Mis. ORIEL te Cheshire.
Kostelooze Inenting en
Her inenting.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzeemaken bekend, dat in deze gemeente gelegen
heid zal zijn tot lcostoloosce inentiug en
herinenting op Zaterdag den 13en
«lezer nnaam«! des namiddags te éèn uur, in
het gebouw der Vereeniging VOLKSBELANG
in de Nieuwe Boogerdstraatwjjk D no. 213.
Zierikzee, den 10 October 1877.
De Burgemeester en Wethouders
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretarie
J. G. BETHE, l. s.
Kennisgeving.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee
Gelet op art. 8 der wet van den 2 Junij 1875,
(Staatsblad n.° 95)tot regeling van het toezigt bij het
opriglen van inrigtingen welke gevaar, schade of hinder
kunnen veroorzaken,
Doen te wetendat aan den beer J. A. MOOLEN-
BURGHwonende in deze gemeente, en zijne regt-
verkrjjgendenvergunning is verleend tot oprigting
van eene steen- en panuenbakkerij aan
de overzijde der Nieuwe Havenop het perceel, kad.
bekend, sectie F n.° 574, (vroeger de Zaagmolen »de
Zwaluw.")
Zieuikzee, den 10 October 1877.
De Burgemeester en Wethouders
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris
J. G. BETHE, l. s.
Kennisgeving.
Eerste suppletoir kohier -van den
hoofdeiyken omslagdienst 1877.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee maken bekend
dat het le suppletoir kohier van den hoofdeljjken
omslag dezer gemeente, over bet loopende dienstjaar,
op heden door ben voorloopig is vastgesteld, en van
den 15den tot don 29sten dezer maand ter Secretarie
der gemeente voor een ieder ter lezing zal liggen
en dat ieder die op dat kobier is aangeslagen, bin
nen dien tjjd, tegen zijn aanslag bij den Raad bezwa
ren kan inbrengen, bij verzoekschrift op ongezegeld
papier.
Zierikzee, den 10 October 1877.
De Burgemeester en Wethouders,
J. MAURITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
J. G. BETHEL s.
Nieuwstijdingen.
De Times bevat een mededeeling van den hoer Pi-
azzi (Smith), directeur van de sterrenwacht te Edin-
burg, waarin de beroemde sterrekundige verklaart, dat
zijn waarnemingen hem vrijheid geven om zoo goed
als met zekerheid te voorspellen dat de aanstaande
winter bijzonder streng zjjn zal en dat wij vooral vóór
January reeds veel koude zullen hebben. In het alge
meen, zegt hij, zal de winter veel op dien van 1870
Volgens de Irk. Gouv. Zlg. zjjn in den jongsten tjjd
in Siberië 26 nieuwe goudmijnen ontdekt.
Een mooi buitenkansje voor een oorlogvoerend rjjk!
Ite.
Bij gelegenheid van een geneeskundig congres te Mi
laan werd aldaar de vorige weck bet lijk van eene 29
jarige vrouw verbrand. De bewerking duurde 2 uur.
Dit is bet 7e geval van lijkverbranding aldaar in dit
jaar. Men doet zulks steeds volgens het stelsel van
Betti-Teruzzi. Tevens doet den laatsten tjjd veel van
zich spreken eene uitvinding van den heer Gorinite
Lodi, om de lijken te doen versteenen. Dit is toegepast
op Mazzini en zeer goed geslaagd, in zooverre het uiter
lijk van den overledene claarbjj weinig is veranderd.
Vrjjdag 11. Sjn in de straat Ménilmontant te Parjjs
drie fabriekenV van hoedenvan orgelkasten en van
piano'sin drié, vereenigde gebouwen, te zamen eene
lengte van 100 heter beslaande, afgebrand. De fabriek
van piano's was t\e van de heeren Ferré Co., Erard
en Schott. De seindekomende voor rekening van
12 indnstrieëlon, wodt bij benadering op 1,500,000 fr.
geraamd. Zeven hanlapuiten en twee stoomspuiten,
in allerijl aaDgeruktVonden moeyelyk water krijgen,
en de brandom 9 \Q '8 avonds uitgebrokenwas
eerst den volgenden olhtend om 5 ure gebluscht.
Twee personen zijn gekwW geworden.
SpMtiafVlttjrb.
Te Berlyn heeft iemand te&ljjk eeQ vreeselyke wed
dingschap gewonnen en zynd\ vrouw verloren. De
>Staatsburger Ztg." verhaalt he\ geval aldus
Zekere Scb. bad met eenige fimnissen gewed dat
bjj zich tusschen de rails van eeAspoorweg leggen en
den trein over zich heen zou latonWtu. De uitvoering
vaD dit onzinnige plan word door zine vrouw belet;
maar later, door zjjne vrienden geplagd, kwam Scb.
cr op terug Twee personen, van wiobij geen verraad
rrt-'irle. eingen met hem naar Siidendsomdat men
m- ude op den Dresdener spoorweg bet best bet
viagstuk te kunnen uitvoeren.
Iu9scben Siidende en Marienvold werd de donkerste
d»bir! U^oezocht, opdat de machinist niets zonde ont-
maiiJl? Gn 0ia uur 30 min. legds Scb. zich in een
w'achte end Pak tusschen de tails. Do anderen
kwam S- ??..zaSen ataroogend der trein naderen. Hij
heen n P*ek kcrokt en reed over Sch.
den creha^ toescllouwer.s, die duizendmaal berouw had-
van hunue daad 'iepen op den man toe
die nog roerloos neêrlag. Hy was buiten kennis, maar
werd weldra bjjgebragt en had geen letsel bekomen.
De weddingschap om eene som van 75 mark
was gewonnen en men vierde 's avonds een gloeijend
feest.
In zeer opgewekte stemming kwam de man tehuis
en verried nu zelf zyne vrouw het geheele geval. Zy
sprak geen woordook den volgenden morgen bleef
zy zwijgen en toen hy 's middags tehuis kwam, vond
hij een brief van zijn vrouwwaarin zjj hem mede
deelde, dat zy voorloopig naar haar ouders huis ging,
omdat een man, die dergelyke streken uitvoerde, zjjn
gezin niet lief had.
ürigie.
Een der dagbladen van Luik meldt het navolgende
tragische .voorval
In het jaar 1871 werd er ten nadeele van een ban
kier te Parijs, den heer R., eene som van 200,000 fr.
gestolen. Alle nasporingen der politie om de daders
op het spoor te komen waren te vergeefstot dat de
heer Meliniuspecteur van politiedezer dagen ver
wittigd werd dat de schuldigen zich in Zwitserland
bevonden.
De inspecteur van politie begaf zich daarop naar
Genèvewaar hy de schuldigen ontdekte, die aldaar
een vrolijk leventje leidden. Zy werden aangehouden
en een groot gedeelte van het gestolen geld word by
hen teruggevonden.
Weldra ontdekte men dat de misdadigers drie in
getal waren men vond er echter slechts twee in Zwit
serland en men vernam dat de derde zich in Belgie
bevond, nameljjk in de omstreken van Luik.
Genoemde inspecteur van politie werd naar Luik
gezonden. Hij stelde aldaar een onderzoek in, met het
gevolg dat hij in gezelschap van den politieagent
Charlier, naar een huis gelegen to Thiers-a Liége ging,
alwaar een der schuldigeneen zekere F.van zijne
renten leefde.
Een huiszoeking werd gedaan en aanzienlijke som
men gevondenF. verwjjderde zich een oogenblik
onder voorwendsel nog andere waarden te halenhy
giDg naar den kelder, alwaar spoedig een schot knalde.
De politiebeambten snelden toe en vonden den on
gelukkige met verbrijzeld hoofd in een bloedplas liggen
en naast hem een revolverwelke hem gediend had
om door den dood aan de straf te ontsnappen, die
hem voor zyne misdaad te wachten stond.
MIeïr«*danSsr.
Schiermonnikoog 9 Oct. Hedenmorgen om
10 uur zijn hier twee schipbreukelingen aangekomen
van het aan de noordzijde van het eiland gezonken
tjalkschip Christina, kapt. Brinkoma, van Rbandermoor
(Oost-Friesland), met pannen van Makkum naar Elms-
horn (Holstein) bestemd. Zondag jl. vertrok het en kreeg
des avonds zulk hard weêrdat de vleet en de mast
om 11 uur over boord sloegen, waardoor de achterste
ven los raakte en het vaartuig zwaar begon te lekken.
In weerwil van twee ankers, welke men achtereenvol
gens uitbragt, dreef de wind het schip meer en meer
naar de kust, en daar het ten laatste in zinkenden staat
geraakte, trachtten de drie opvarenden zich in de boot
te redden. Dit gelukte, helaas! niet aan allen. By het
naderen der Noordergronden Bloeg de boot in de bran
ding om. De kapitein zonk bijna onmiddeljjk in dediepte,
de andere twee hadden het geluk'de kiel te grijpen en,
op de boot drijvende, den vasten wal te bereiken, waar
zy terstond hulp en steun vopden.
'sGravenhage, 11 Oct. Z. M. heeft heden
ten gehoore ontvangen de heer Kappeijne van de
Coppellolid dor Tweede Kamerdie daarna eene
conferentie heeft gehad met den directeur van 's Konings
kabinet.
Roermond9 Oct. Heden in den vroegen
morgen omstreeks twee uur heeft, er een vechtpartij
plaats gehad op de kermis te Maasniel tusschen een
paar maréchaussées en een hoop burgers van zeer ver
dachte reputatie, 't Gebeurde in een danszaalwaar
waarschijnlijk omstreeks honderd menschen tegenwoor
dig waren.
Wat de eigenlijke aanleiding tot dien twist heeft
gegevenis nog niet geheel opgehelderdmaar zeker
is hetdat een der maréchausséesNieuwenhuize
genaamdtwee messteken bekwaméén in de lies en
één in den rug, terwijl de tweede, Depré genaamd, op
den grond lag en door vier mannen geducht werd
toegetakeld. Deze maakte daarop, liggende op den
grond, van zijn geweer gebruik met het ongelukkig
gevolg dat hjj twee mannen, waarvan één niet tot zijn
aanvallers Bchynt behoord te hebben, doodde. De
justitie heeft nog donzelfden nacht onderzoek gedaan
en heden morgen zijn vijf der aanvallers door de
gewapende magt in voorloopig arrest genomen.
Wij betreuren zeer den afloop van het bloedige
dramamaar wjj vragen of die feiten niet voor een
groot gedeelte komen voor rekening van hen, die 'ter
in de Limburgscke pers stelselmatig op toe gelegd
hebben het gezag en het prestige van justitie en politie
te ohdermynen.
M.i«1«lelt>ui-fi:, 10 Oct. Naar wij vernemen wordt
met 1° Januari a. s. het Huis van burgerlijke- en mi
litaire verzekering alhier ternggebragt tot een Huis van
arrest en bewaring.
Omtrent verwisseling van ambtenaren schjjnt nog
niets beslist te zijn.
Tegen niet minder dan 26 neringdoende personen
te Ylissingen is proces-verbaal opgemaakt wegens het.
voorhanden hebben van niet herijkte of afgekeurde
maten en gewigtenwelke laatste allen in beslag
zjjn genomen.
Micltielfoursj:, 11 Oct. Van tred tot tred valt
gelukkig hier verbetering op te merkenwaar het
geldt de zorg voor het onderwjjs en voor hen die daar
van gebruik maken.
Een nieuw blijk daarvan werd gisteren avond gege
ven toen het bestuur van ons Nuts-departementop
aanzoek der afdeeling van sVolksonderwjjs," het voor
stel deed om haar eene subsidie van 100 's jaars
(voorloopig voor een jaar) te verleenen voor do oprig
ting eener herhalingsehool. De kampioenen van het
openbaar neutraal onderwjjs waren als één man opge
komen, ja een trits zat, heel toevallignaast elkaar
onze burgemeester, de schoolopziener en de inspecteur
van het lager onderwjjs, en een eindje verder de
directeur en een leeraar van de rijks hoogere burger-
schooolom voorts niet te spreken van leden van
^Volksbelang" enz. Het voorstel van het bestuur werd,
na eenige discussiemet acclamatie aangenomen.
Bjj die discussie deed zich echter het ongedachte
geval voor, dat de directour der rijks hoogere burger
school, mr. P. Romejjn, wiens naam in zake onderwjjs
vrjj groot gezag heeft, zich kantte tegen het oprigten
van herhalingscholen. De opgedane ondervinding
meende hy pleitte daartegen. Toch bleef hy in zijn
pessimistisch gevoelen moederziel alleen staan Nie
mand viel hem bjj, velen bestroden hemen met goeden
uitslag. Toch leed de heer Romcijn in zekeren zin
geen volkomen nederlaag, daar hy de vergadering
midden in de discussie verliet en dus niet meer tegen
woordig was toen het besluit, om do subsidie toe te
staan, genomen werd zonder dat iemand zich daartegen
verklaarde. De voorstanders der subsidie zoeken
en met reden een krachtige bondgenoot in de
herhalingschool voor wat de toelating tot de burger
avondschool betreft.
Gisteren ochtend is de regter-commissaris alhier
vergezeld van den substituut-officier van justitie cn een
beëedigd klerk ter griffie der regtbank naar Coljjns-
plaat vertrokken ten einde een onderzoek in te stellen
naar een vermoeden van vergiftiging van een overleden
jong meisje. De justitie is echter des avonds onver-
rigter zake alhier teruggekeerddaar door de genees
kundigen geconstateerd isdat het overljjden heeft
plaats gehad tengevolge van diarrhée.
Binnen weinige dagen wordt hier op drie scholen
de burger-avondschoolde school voor min rermogenden
(hoofdonderwijzer de heer L. de Man) en de school
voor onvermogenden (hoofdonderwjjzer de heer P. G.
do Jager) aan de leerlingen gelegenheid gegeven tot
het beleggen van spaarpenningen. Een schitterende
uitslag zjj die goede pogingen toegewenscht.
Zierikzee, 12 Oct. In de Midd. Cl. van heden
komt een berigt voorals zou door een der gemeente
raadsleden alhier een plan zjjn ingediend tot progres
sieve heffing van hoofdeljjken omslag.
Ofschoon wjj voornemens waren van dit plan te zwij
gen, tot het bij den gemeenteraad was ingekomeD, zien
wij ons thans genoopt er melding van te maken
doch kunnen daarby tevens voegen dat dit voorstol
niet door ééa lid maar door drie leden van onzen
gemeenteraad is ingediend.
Door den Heer J. J. Hoffmanngeboren te
Haamstede is in de jongste zitting der Commissie
van onderwjjs in de Prov. Zuid-Holland met goed
gevolg examen afgelegd in de Duitsche taal.
Z. M. hoeft benoemd tot subst.-griffier bjj de
arrond.-regtbank te Maastricht, Jhr. Mr. J. Schuurbeque
Boeijegewezen kantonregter te Cortgene.
De hoofdbeginselen van het thans ingediende
wetsontwerp tot wijziging der wet betrekkeljjk de
nationale militiekomen in hoofdzaak op het voL-
gende neder
De maximale sterkte wordt op 66,700 man gebragt
van de jaarlijksche ligting op 13,500 man on van het
deel daarvan voor de dienst ter zee bestemmen op
800 man. Do vrjjstelling wordt beperkt tot de kleinere
helft van een oneven getal broeders en wordt slechts
verleend aan den eenigen zoontevens eenig kind
alsmede aan den eenigen zoon eener behoeftige weduwe;
1500 a 2000 vrijstellingen 's jaars minder dan thans
zullen door deze bepaling behoeven te worden verleend.
Afschaffing van de dienstver vanging is in het wetsontwerp
niet opgenomen, doch wordt de dienstvervanging beperkt
van 21 tot 25jarigen leeftyd. Het ontwerp bevat voorts eene
bepaling welke de strekking heeft de vrijwillige dienst
neming bjj de land- en zeemagt te bevorderendoor
haar althans waar het den jongeling betreft, die voor
de [dienst bjj de militie wordt bestemdniet langer
afhankelijk te doen zjjn van een vaderlijke toestem
ming, welke niet zelden op afkeurenswaardige grondeD,
als vooroordeel tegen den militairen standkwaljjk
begrepen eigenbelang of flaauwhartige bezorgdheid
geweigerd wordt. Eene vrijwillige verbindtenis door
den ingelijfde bjj de militie zal voor 2 of 3 jaren kun
nen worden aangegaan.
Eindoljjk is een maatregel genomen om het mis
bruik van wapens by militairen te beteugelen. De
Minister van oorlog hoeftop 's Konings magtiging, be
paald dat het dragen van sabel of bajonnet buiten dienRt
voor bepaalden tjjd kan worden ontzegden dat de
overtreder tevens wordt verstoken van ganstenals
verlof enz.
Men berekent dat in de jaren 1874, 1875 en
1876 de oorlog met Atjeh 62,500,000 heeft gekost.
Men voegt er bij, dat de geheele oorlog wei 100 mil-
lioen zal kosten.
Bijna tegelijkertijd dat in Amerika een storm
woedde van ongekende hevigheidsteeg de luchtdruk
in midden Europa tot zeldzame hoogte. De barometer
steeg in Noord-Duitschland zoo hoog als, sedert 1836
in October niet is voorgekomen. In het noorden en
zuiden daarentegen is de barometer gevallen. Niet te ver
wonderen was het, dat onder die omstandigheden in den
nacht van Zondag op Maandag een aan storm grenzende
wind heerschte. De eerste dagen wordt dan ook in een
deel van midden-Europa ruw weder verwacht.
Bjj den tuinder J. Verboom te Overschie vindt
men een boom, die als tweede vrucht van dezen zomer
een twintigtal rjjpe witte pruimen te zien geeft.
In de afgeloopen week heeft het te Utrecht zoo
hard gevroren, dat zeer vele aardappelen, die men ge
rooid had en op het veld lagen om geraapt te worden,
bevroren zjjn.
Te Utrecht bevinden zich op dit oogenblik ruim
400 groote en kleine huizen zonder huurders.
Vóór eenige weken was dit aantal in den Haag nog
grooter.
Maandag nacht werden vier Amsterdamsche nacht-
wachts aangetroffen in een tapperij, waar zjj, in plaats
van op do dieven te passen, zeer genoegelijk een kaartje
zaten te spelen.
Dezer dagen had te Haarlem een niet onaardig
doch duur voorval plaats. Een winkelier, die aan
iemand in zjjn winkel geld moest teruggeven van een
bankbiljet van ƒ40, ging dit in zjjn kamer wisselen en
liet het op do secretaire liggen. Nadat hij het gold
had teruggevenkeerde hij van zjjn kamer terugen
zietde kat was in dién tusschentijd met het bank
biljet aan 't spelen gegaan en had "net in zooveel kleine
stukjes gescheurd, dat met geen mogeljjkheid iets van
het bankpapier was teregt te brengen.
LaDgs een' der kaden van 's Rjjks havenwerken
te Vlissingen schrijft men aan het Vaderland, ziet
men een groote hoeveelheid nieuw spoorwegmaterieel
opgestapeld. Hoe geheimzinnig men met de herkomst
en bestemming vau dit materieel ook moge geweest
zjjn, toch kan gemeld worden, dat dit alles bestemd was
voor den aanleg van een spoorweg in de Transvaal, maar
door verwikkelingen aldaar niet verzonden is geworden.
Door tusschenkomat van den betrokken consul is het
daarvoor benoodigde terrein van het rjjk in huur ge
nomen voor 625 's jaars. Gemelde consul bevindt
zich thans sedert eenige dagen te Londenteneinde
met de EDgelsche regeering nopens de overneming van
dit spoorwegmaterieel onderhandelingen aaD te koopen.
DE OORLOG.
Gevechten van eenige beteekenis zijn in de laatste
dagen niet geleverd. Behalve in den Schipka-pas, waar
volgens berigten aan de «Daily News" en Times" de
voortzetting der operation door het slechte weder on-
mogelyk werd gemaakt, worden echter op verschil
lende punten van het oorlogstooneel, naar 't schijnt,
ernstige ontmoetingen voorbereidterwijl tevens door
de Russen maatregelen genomen worden voor eene
overwintering in Bulgarije.
Aan de »Weener Presse" wordt uit Sistova geseind:
>De Russen hebben hunne posities aan de Lom en in
don Schipka-pas versterkt en ook zjjn reeds voor de
in de eerste liniën liggende troepen alle voor het
koude jaargetjjde vereischte maatregelen genomen. Bjj
Plewna zijn thans behalve de Rumeniërs ook 6000
Russen dag en nacht bezig met het maken van loop
graven. Weldra zullen zoowel te Sistova als teNico-
polis de verschansingen uitgebreid en versterkt worden
ter verdediging van de bruggen over de Donau."
Dat het Russisch-RumeeDsche leger met zeer veel
ziekte te kampen heeft, meldt ook do militaire corres
pondent der >Kölnische Zeitung," die in een brief van
1 October uit Grivica, een dorpje oostoljjk van do
bekende redoute van dien naam voor Plewnao. a.
het volgende schrjjft:
sMèer dan door het vuur van den vijand hebben
de troepen door ziekte te Ijjden. Ik geloof dau
ji"i— 200 man naar do lazp"
TELEGRAM.
vtsruimte berekend.
gebragt en gedeelteljjk ook naar Sistova giëvaci
wordenterwyl de toevoer aan hersteldeïrtiage
hoogstens 20 h 30 man bedraagt. Dit maakt toe
5 h 6 dagen een verlies van 1000 man uit, waar
de toch reeds zoo verzwakte regimenten nagenoeg
kracht verliezen.
Volgens berigten van den Ssten zou 't voor 1
reeds zoo gesneeuwd hebben dat de sneeuw e<
hoog lagdesniettemin zou geen nacht voor! f
naar de Weener Presse verneemt, waarin de [m
niet een min of meer ernstigen uitval doen i
door hen een uitval gedaan in de rigting var fi
8ewowelke met een verlies van 400 doods w
afgeslagen. De juistheid van dit cjjfer laten se
't middenmaar niet zonder beteekenis is zeki 't1
rigtdat de Turken den vijand voortdurend rato
rusten watgevoegd bij het allerongunstigi e we
en bij de versterkingen welke Osman-pacha iltho
waarschjjnlijk uit Orchanie ontvingden esta
der Russen verre van benijdenswaardig maak
Kohstantinopel, 10 Oct. Ter gelegen! aid val
het BairamsfeeBt heeft de Sultan aan de beveïiebbeiï
der troepen gelukwenschen toegezonden en tu _hooJi
uitgedrukt, dat de oorlog weldra geëindigd zyk
ten voordeele van Turkijezoodat liet den soldaten
gegeven zal zijn spoedig naar Turkije terug te keeren
en de belangrijke verliezen te herstellendie zjj ter
verdediging van het land zich moesten laten welg vallen.
IPar^jsa12 October.
De Minister van Justitie heeft aan de Procureur-
generaal gelast om streng te vervolgen allen die melding
maken van geruchten over coalities der Mogendheden.
Kerknieuws.
De kerkeraad der Herv. gemeente te Goes heeft
afwijzend beschikt op het verzoek van HH. kerkvoog
den tot afstand van het kerkgebouw aan de jubilé-
zangersten einde daarin eene uitvoering te geven.
Hoofdzakelijk moet dit besluit een consequent gevolg
genoemd worden van een vóór eenige jaren genomen
beslissingwaarbjj aan een geacht ingezetene gewei
gerd werd om met zjjn zanggezelschap eene uitvoering
in de kerk te geven.
Gemengde Berigten.
Te St. Maartensdijk werd Maandag 8 dezer tuHschen
half vijf en kwart voor vijf ure, op den publieken
weg uit twee mandens 3 flesschen wjjn ontvreemd.
Do liefhebber moet in 't vervolg voorzigtiger zjjn,
daar hij beloerd is, en men zijn persoon zeer goed kent;
't is hem aangeraden zulke diefstallen niet meer te doen.
Marien onder W. moest des Zondags zooveel praats
niet hebben tegen de vrouw, als de andere werklieden
van huis zijn, dat staat maar leeljjk voor zulk een man.
Eene schoenmakers-dochter te A. wordt aangeraden,
haar babbeltong wat in toom te houden, daar zjj
zoodoende nooit een vrijer zal krijgen. Ook past het
niet voor een meisje dat nog al fatsoenlijk wil zijn,
om zulk een misbaar te maken. Een schaapherder
te 'a Gravenp. moest zich des Zondags zoo kinderach
tig niet aanstellen als hjj gaat wandelen, want hy
wordt maar uitgelagchen. Onder R. wordt een
boer verzocht, zjjne arbeiders wat beter te behandelen
en hun loon niét te onthouden, daar hjj anders met
die lieden in moeite zal komen. Een kasteleinszoon
te Z. wordt aangeradon, des Zaturdagsavonds in geen
hoeken of achterwegen to gaan met eene burgenneid,
want het begint in het oog te loopen. Te 's Gravenp.
moest een boerenknecht zooveel snaps niet hebben
van een fatsoenlijk meisje waar niets van te zeggen
valt, daar hij anders in groote moeite zal komen.
In Pruissen zijn er onderwijzers die alleen 400
a 500 leerlingen te onderwijzen hebbenen ook
maar karig worden bozoldigd. De regering dor stad
Aken heeft de schoolkinderen verboden leden te zijn
van de vereeniging der heilige kindschheid, die zich
de geesteljjke en ligchameljjke redding van do kinderen
in de missies tot taak stelt. In Bohemen zullen de
onderwyzers-tractementen ook verhoogd worden. De
onderwijzers zullen verdeeld worden in vier klassen,
en respectievelijk 700, 600, 500 en 400 florijnen trac-
tement hebben. Dus ook al niet om er jaloerach op
te worden. De koningin van het eiland Madagascar
heeft de slavernij geheel afgeschaft, en de onmidde-
Ijjko invrijheidstelling van alle slaven gelast. Te
Leipzig is het aan de dames verboden sleepjaponnen
te dragen. Die verordening is vastgesteld op grond,
dat door het slepen van de rokken over do straat
het stof wordt opgejaagd en het inademen daarvan
hoogst nadeelig voor de gezondheid is.
Ingezonden stukken.
13ruinis»e, October 1877.
Mijnheer de Redacteur
Reeds vroeger vestigden wjj door middel van uw
blad de aandacht op de verregaande onveiligheid onzer
goederendie hier heerscht. Nog steeds doet zich
dit gevoelen daar het stelen en ruïneren onzer tuinen
en op onze erven steeds voortduurt, zoodat wjj zelfs
geene druiven aan onze wijnstokken kunnen behouden,
ja zelfs worden deze laatste afgesneden. De politie
kan naar het schynt de schuldigen maar niet ontdek
ken zoo min van hetgeen in de gemeente voorvalt,
als van hetgeen op onze landerjjen gebeurd. Daar
kan geen hekpaal bljjven staanterwijl het omver
werpen der hekken aan de orde van don dag ia. Dat
onze veldvruchten het bij zoo'n toestand ook bekoopen
moeten, zal ieder begrijpen. Maar vraagt men wei-
ligt is daar dan geen politie Ja, maar de gemeente
veldwachter moet veel tjjd besteden aan andere betrek
kingen het verrigten van boodschappen enz. en do
rjjkaveldwacht? Ja, wat zullen wij er van zeggen?
Ons doel met dit Bchrjjven is de aandacht der bevoegde
autoriteiten op dezen onhoudbaren toestand te vestigen,
waarbjj wij hen nog verwjjzen op het medegedeelde
in dit b!ad van 7 en 26 Sept. jl.
Velen uwer geabbonneevden.
Antwerpsche Brieven.
IV.
Eene toevallige aanleiding deed mjj in rajjne vorige
over allerlei zaken spreken waaraan ik niet dacht toen
ik mijne correspondentie aanvingik wil daarom nog
eens de pen opnemen om te sprekon over een en ander,
dat mjj van den aanvang voor den geest was. Het
kunstlievend Antwerpen verdient wel een afzonderlyk
schrjjven want het moet ter eere der Antwerpenaars
worden gezegd, dat zij, voor alles mannen van zaken,
echter veel gevoel voor de kunst toonen en niet zooals
in zekere plaatsen in Holland zich daarvoor zoo onver
schillig houdendat zjj de schoonste kunstwerken
waarop de stad hunner inwoning trotsch moest wezen,
eenvoudig aan den eerstbiedenden verkoopen om
geld te maken. Gjj ziet dat hét grooto feit, waarmede
een uwer Zeeuwsche steden zich al even vermaard
gemaakt heeft als eene stad in het Noorden van Ne
derland, ook hier bekend geworden is. Doch dit in
het voorbjjgaan.
Men heeft Antwerpen slechts te doorwandelen om
den indruk te verkrjjgendat men daar onder eene
zeer kunstlievende bevolking verkeert. De wijze waarop,
na de slooping der oude vestingwerken, eene als het
ware geheel nieuwe stad is aangelegd de breede bou
levards (leijen zeggen de Vlamingen), de ruime en nette
straten zeggen u niet alleen dat het gemeentebestuur
naar een vast plan te werk gaat, maar ook dat het
zooveel mogeljjk het schoone aan het nuttige weet
te paren. Bovenal blinkt dat uit in het prachtige park,
dat met ieder jaar schooner wordt. Wie Antwerpen
bezoekt, verzuiule niet, desnoods reeds bjj het binnen
treden van de Btad, want het is niet ver van het
station vorwjjderd, daarhenen zijne schreden te rigten
en hjj zal zich nauwelijks kunnen voorstellen, dat hy
zich daar in eene zoo drukke koopstad bevindtalleen
de menigte wandelaars herinnert hem voortdurend, dat
hjj niet op het land is. Er zjjn er, die beweren, dat
het gemeentebestuur wel wat rykelyk is in uitgaven
voor verfraaing der stad en dat het park daarvan ook
bljjken draagt, maar zou het werkelyk een overtollige
en ongeoorloofde uitgave zjjn als een gemeentebestuur
bijv. schoone wandelplaatsen inrigt? Moet het geer
rekening houden ook met do behoeften van zoovele
bewoners, die niet genoeg met middelen gezegend zjjn
om allerlei levensgenot na te jagen en die alles vinden
moeten in eigen huis en stad? Mij dunkt het is niet
alleen do taak do stoffelyke belangen te behartigen,
de bevolkingvooral de lagere standenheeft wel
eenig recht op do onkostbare gelegenheid om van
natuurschoon te genieten en gezondheid en kracht
te verzamelen door eene aangename beweging in de
vrjje lucht, waarbjj men toch wel wat meer verlangt
dan het groene gras en den blauwen hemel. Niet ieder
kan naar Duitscbland en Zwitserland, zelfs niet naar
de schoone plekken in eigen landreizen pn voor die
velen is een schoone aanleg in en bij de stad van in
woning eene onschatbare zaak.
Men heeft te Antwerpen daaraan gedacht en daar
voor gezorgd en het gemeentebestuur begreep zeer te
recht, dat de uitgaveD daaraan niet enkel schade
posten waren want gelyk dergelijk schoonen aanleg
velen loktdoet het den vreemdeliug langer in de
stad verblyvenen het behoeft niet gezegd, dat dit
velen ten voordeel strekt, waardoor de lasten uit ver
fraaing geboren altyd eenigermate worden opge
worpen.
Als een gemeentebestuur het voorbeeld geeft van
met den goeden smaak te rade te willen gaan als
het nieuwe straten, pleinen enz. aanlegt, heeft dat nog
een ander weldadig gevolg, dat namelijk de particu
lieren, wier ondernemingsgeest de verkregen erven be
bouwen wil, ook er op uit zjjn het oog iets te geven
en hunne bouwplannen mot smaak te ontwerpen.
Wie hier de nieuwe wyken doorwandelt bemerkt dat
het niet alleen om het voordeel te doen was, al stond
dit zeer natuurlijk op den voorgrond. Waarom zou
men ook niet aan een schoonen en netten gevel den
ken als zuen een goed ingerigt huis bouwt. Vooral
verdient het hier opmerking dat juist in de fraaiste
straten een zekere afwisseling van vormen wordt
waargenomen. Het bouwen van vele woningen onder
eene ljjst heeft ontegenzegljjk groote voordeelen, maar
ia eentoonig en hindert daarom het schoonheidsgevoel.
Bij alle gelijkheid in bouwtrant, die hier wordt waar
genomen, is er eene aangename afwisseling en het is
kennelyk dat zij die voor zich een comfortable woning
bouwden, ook aan de voorbijgangers, aan hunne stad-
genooten een schoonen aanblik wilden verschaffen en
medewerken de plaats hunner inwoning een uitlok
kend aanzien te geven. Er wordt in Nederlands Noor-
derdeel tegenwoordig daaraan meer gedacht, en toch zou
men in menig opzigt nog wel iets van de Zuid-Ne
derlanders, bepaaldelyk ook van de Antwerpenaars,
kunnen leeren.
De kunstzin, die hier vrjj algemeen is en zeker bjj
de mindere klassen in vrjj wat ruimer mate dan bjj
ons te lande wordt opgemerkt, spreekt ook nog in
twee zaken, vooral in muziek en schilderkunst. Ik
spreek niet van het conservatoire en andere inrigtingen
tot opleiding van musici, waarvan de bekende endoor
menig werk beroemde Peter Benoit de ziel is, maar
ik wilde er op wjjzen, dat hier niet slechts veel aan
muziek gedaan wordt, dat men er ooren voor goede muziek
heeft. Gij zult hier geen valsche draaiorgels noch wanklin
kende blaasinstrumenten hoorendie op onze straten de
ooren verscheuren en waar deze of andere harmonie
of muziekgezelschap optreedt kunt ge zeker zijndat
ge wat goeds te hooren krjjgt. Ook het volk is, even
als de meer geoefendenafkeerig van slechte muziek
en het zou zich op geene publieke plaats vermaken
alB daar geluiden werden vernomen, zooals wij by ons
wel eens te hoeren krjjgenonder allerlei schoonklin
kende maar weinig passende namen. Het is niet te
zeggen hoe weldadig dit in alle opzichten werkt. De
genietingen hebben daardoor een veel beter karakter
en dalen niet tot het gemeone af; gij hoort hier ook
niet die menigte van oudezinlooze straatliederen
waarbjj ons volk nog altyd leeft. En ook hier draagt
het gemeentebestuur een zeer pryslyke zorg, daar het
wekeJjjks, in den zomer, in het park muziek te hooien
geeft waarvan men kosteloos genieten kan, schoon het
doorgaans meer waard is dan hetgeen bjj ons duur
betaald worden moet. Ook dat is eene uitgavedie
goede rente geeft. Want kan men het volk opheffen,
dan leidt men het op den weg van waren vooruitgang.
En moge men daarbjj opmerken dat de Belgen misschien
muzikaler zjjn en dat daarom hier veel kan bestaan
wat ginds niet zou kunnen, dan ben ik zoo vrij daar
tegen over te stellen, dat als men ons volk ook eens
bevrjjdde van alle slechte muziek en leerde het goede
te waarderen zich ook wel een andore geest open
baren zou. De zin en smaak voor het goede toch
moet meest door kennis van en oefening in hot goede
aangekweekt worden.
Ik sprak ook van schilderkunst. Het handeldrijvende
Antwerpen dat zoo bloot materialistisch schynt, heeft
wel degelijk tjjd en lust om de ideale kunst te hul
digen. Het nageslacht heeft den geest van Rubens
niet verloochend en hoe de zaken ook uitgebreid en
de handel toegenomen is, onder al dat zwoegen is de
kunstzin gebleven. Opmerkelijk toch i9 dat de Ant
werpsche school steeds in bloei ia toegenomen, dat zij
hier een aantal onzer beste schilders gevestigd vindt
en dat niet alleen het aantal van verzamelingen aan
groeit, maar dat hier geen tentoonstelling is, die niet
door duizenden bezocht wordt. Terwyl bjj ons te lande
de schilderijententoonstellingen schier uitsluitend
bezocht worden door de meer gegoede standen, zult
ge hier allen vinden, allerlei Btanden, die zich soms
verdringen om de schoone kunst te bewonderen. Ook
daardoor voedt men het volk op en wekt don lust
de kunstbaan te treden of vooruit te gaan. Er
zjjn hier nevens het groote Museum, dat zoovele
schatten van Rubens telt, een tal van particuliere ka-
binetten, die met de meeste welwillendheid voor ieder
geopend worden. De schoone zaal van het kunstver
bond (eerder artistique) geeft de schoonste gewrochten
van Antwerpsche kunst te zien. Eu als nu en dan
het gebeurt zeer vaak buitengewone tentoonstel
lingen plaats vindendan is er oene algemeene be
langstelling, die van de bevolking een gunstig getuige
nis geeft. Nog onlaDgs en zoo kom ik onwillekeu
rig op de feesten terug is het gebleken hoe het
volk hier met de kunst ingenomen is en veelal het
goede van het alledaagscbe weet te onderscheiden.
Ziedat vind ik een gelukkig verschijnseldat wel
overal mocht worden waargenomendat men met
rusfceloozen ijver de stoffelijke belangen dient, maar
het meer verhevenen niet vergeet. Zoo dringt de be
schaving het best tot alle standen door, en het ruwe
en woeste, dat elders maar al te veel wordt waarge-