parlementslidzooeven nit Konstantinopel te Parijs
aangekomen, is Midhat-pacha het volkomen eens met
den Sultan die besloten heeft het opperbevel over het
leger te aanvaarden. Volgens de verklaring van dien
Engelschman ia de toestand van het Turksche leger
voortreffelijk en kan Turkjje 600,000 man op de been
brengen. Ook verzekert hijdat Engeland zich zal
verzetten tegen elke pogingwelke de Russen dichter
bjj Konstantinopel brengen.
SuÜsrivlttnïr.
De daders van het bekende en vroeger door ons
medegedeelde feit, te Kirchheim gepleegd, zijn ontdekt
en gevatzij hebben reeds volledige bekentenis afge
legd. De eigenlpke schuldige is oen tuinierBgezel, die
de noodige patronen heeft verschaftwaarmede men
het huis van den burgemeester Heim gedeeltelijk in
de lucht heeft doen springen.
Dat het gezin het leven niet heeft verloren bij het
onheiliszooals men het heeteen wonderwant
een woonkamer en de keuken, welke beide vertrekken
aan de slaapkamer grensden, zjjn door de ontploffing
geheel verwoest en de vloeren met al hetgeen zich
daarop bevondzjjn in den kelder neergestort.
Een der dynamietpatronen had men in den kelder
geworpen een andere was ontjjdig ontploft, tengevolge
waar.van de dader van het feit dermate werd gekwetst,
dat men aan zjjn herstel wanhoopt. De medepligtige,
die op den uitkijk stond, toen de hoofdschuldige alles
gereedmaakte, bevindt zich mede in handen der justitie.
Hjj is een steenhouwersgezel, die, naar men vermoedt
uit baa,tzucht aan de uitvoering der misdaad de hand
heeft geleendook hjj is by de ontploffinghoewel
minder gevaarlijk dan de hoofdschuldige gekwetst.
Men onderstelt dat de aanleiding tot het bedrijven
van den moordaanslag moet gezocht worden in de zucht,
om zich op den heer Heim te wreken.
u»
Brussel, 16 Jan. In de zitting, heden door de
Kamer der Vertegenwoordigers gehoudenheeft de
minister Malou een wetsontwerp ingediend en voorge
lezen strekkende om de bedriegerijen bjj de verkie
zingen te voorkomen.
Hij stelt daarin den couloir volgens het Engelsche
stelsel voor en de stemming met gedrukte biljetten
waarop de kiezers de kandidaten hunner keuze met
een kruisje merken binnen het afgeschoten hokje van
den couloir. De kandidaten worden binnen zekeren tijd
vóór de verkiezingen opgegeven. Ie er geen strjjd om
trent de kandidaten, dan worden de voorgestelden
zonder stemming gekozen verklaard.
Veulo, 16 Jan. Heden namiddag had nabjj het
station van het naburige Gladback een ernstig spoor
wegongeluk plaats. De van Dusseldorp komende trein
stootte nl. met zulk een kracht tegen een hem tege
moet snellenden rangeertreindat verscheiden wagons,
waaronder de postwagonwerden verbrjjzeld. Een
twintigtal passagiers werden voor het meerendeel zwaar
gekwetst. Onder anderen werden van een hoogst zwan
gere dame de beide beeuen verbrijzeldterwjjl een
postbeambte een ernstige wonde aan het hoofd ontving.
Steenwijk17 Jan. Alhier heeft een treurig
voorval plaats gehad. De dochter van den heer P.
15 jaren oud, kwam van een avondbezoek thuis en had
het ongeluk met haar regenmantel een petroleumlamp
omver te werpen. Hare kleederen vatten vlam en zjj
verkreeg zooveel brandwonden, dat zjj den volgenden
morgen bezweek. Hare ziekelijke moederdie te bed
lagwilde haar schieljjk helpendoch brak bjj het
uitstappen van het bed haar been.
's Gravenliagpe17 Jan. De Minister van
Financiën heeft aan de Eerste Kamer wederom eenige
nieuwe mededeelingen gedaan aangaande zijn plannen
van belastingherziening. De Minister geeft de verzeke
ring, dat een herziening van de patentwetjuist zooals
zjj in het verslag der Kamer gewenscht wordtont
worpen is en weldra gereed zal komen dat een her
ziening der personeele belasting wordt bearbeidt en
reeds zeer verre gevorderd isdat over het ontwerp
tot herziening der belastbare opbrengst der ongebouwde
eigendommen thans het gevoelen wordt ingewonnen
van de colleges van Gedeputeerde Staten.
De Minister van Financien verklaart in zjjn ant
woord op het verslag der Eerste Kamer over Hoofdstuk
Vn<&, dat een nieuw ontwerp tot invoering van bronzen
pasmunt reeds op weg naar den Raad van State is.
NieuweTonge, 18 Jan, Op de ljjst, die ge
circuleerd heeft ter oprigting eener schoolbibliotheek
is geteekend voor een bedrag van ƒ53,50. Reeds is
met de uitdeeling van boeken een aanvang genomen.
Tholen17 Jan. In het afgeloopen jaar zjjn
alhier geboren 125 personen, 62 manneljjke en 63
vrouweljjklevenloos aangegeven 53 mannelük en
2 vrouweljjk; overleden 56 personen, 37 manneljjken
19 vrouweljjk; gehuwd 16 paren. De bevolking bedroeg
op 31 December 1876 2741 zielen.
Zierilrsaee18 Jan. In de najaarsvergadering
van den Geneeskundigen raad voor Zeelandwelke den
13 November jl. gehouden werdwerd onder anderen
een zeer uitvoerig en hoogst belangrjjk rapport uitge
bracht van de door dien raad gecommitteerden tot net
onderzoek naar de wijze van afvoer van vuil in Zeeland
en van de waarde door den Zeeuwschen landbouwer daar
aan gehecht. Dat rapport ie sedert gedrukt en van
welwillende zjjde zijn wjj in de gelegenheid gesteld
daaruit een en ander, vooral wat Schouwen en Duive-
landalsmede Tholen en St.-Philipsland betreftaan
onze lezers mede te deelen.
In de eerste plaats heeft de commissie (bestaande uit
de heerendr. N. J. F. VerschoorTh. F. MartinJ.
de Visser en dr. J. P. Berdenis van Beriekom) de
waarde nagegaan die in Zeeland thans aan de faecaliën
geschonken wordt.
De waarde iszegt zjjvan verschillende omstan
digheden af hankeljjk alsden aard der faecaliën zelve,
den aard der gronden waarop zjj moeten worden aan
gebracht en niet het minst de plaats waar zij te beko
men zijn. Toch is het opmerkelijkdat nergens de
faecaliën, tenzij gedeelteljjk in Middelburg, Vlissin-
gen Zierikzee en Goes, waar een min of meer uitgebreid
spoelstelsel wordt toegepast, om zoo te zeggen
verloren gaan, maar in den regel met andere mest-
speciën öf straatvuil öf afval van de boerderjjen ver-
meugdop den akker terecht komen.
Behalve eenige uitzonderingenworden de faecaliën
zelden onvermengd voor den akkerbouw gebruikt, maar
zijn zijmet de vorengenoemde stoffen vermengdvooral
gezocht bjj de bemesting van moestuinen klaver- en
aardappelvelden en weilanden. Voor vele landbouwers
hebben zij als mestspecie weinig waarde voor andere
veldvruchten op zware kleigrondendoch zij vinden
steeds gereedelijk aftrek bij de bebouwing der lichte
zandgronden aan onze zuideljjke en oosteljjke grenzen.
De ten onzent voorkomende faecaliën bljjven daarom
niet allen in de provincie.
Toch schijnt de waardedoor don landbouwer aan
de faecaliën gehecht, niet overal in rechtstreeksche
verhouding te staan tot den zwaarderen kleigrond
zjjner akkers.
Nergens schjjnt de prjje zoo gering te zjjn als in
Zierikzee met zjjne onmiddellijke omgeving. Vóóreenige
jaren werden daar de faecaliën in gegraven of gemet
selde (putten bewaard, die gretig aftrek vonden bjj
Belgische ondernemersdie ze met een schip kwamen
afhalen; voor een fooi aan de knechts kon men zjjn
beerput geledigd krjjgen Plotseling bleven voor eenige
jaren de opkoopprs weg, waarschijnlijk wegens den
toenmaligen grooteren aanvoer van guano. De verwij
dering der faecaliën baarde aan het gemeentebestuur
van Zierikzee groote bezwaren, daar de landbouwers
uit den omtrek niet genogen waren de stoffen op te
koopen. De weinige waardein verband met den aller-
treurigsten toestand van verzameling of afvoer, gaf
hierop aanleiding dat van gemeentewege een annmer-
keljjk verbeterd rioolstelsel met uitloozing in de havens
werd aangelegd. De niet door dit stelsel weggevoerde
stoffen werden gezamenljjk met de straatmest ten ver
koop aangebodenna vele vruchtelooze pogiDgen werden
ze door een tweetal landbouwers opgekochtdie zich
echtervermoedeljjk volgens eene soort van conclave
na een enkele proeve terugtrokken. Thans wordt
het ophalen der straatmest en het ruimen der beerput
ten aangenomen door de firma Voorbejjtel uit Bergen-
op-Zoom (die o. a. in 1875 voor zeer belangrijke sommen
compost van faecaliën en straatmest aan den Wilhel-
minapolder geleverd beeft), en de stoffen naar elders
uitvoert.
Uit westeljjk Schouwen en Duiveland zjjn de inge
komen berichten gunstiger. In de omgeving van Noord-
welle worden alom de stoffen van de privaten op de
mestvaalten gebrachtde landbouwers hechten er hooge
waarde aandaar de ervaring leert dat zjj de beate
resultaten geven zoowel bjj de aanwending op de wei
landen als bjj de verbouwing van verschillende veld
en tuinvruchten.
Nog gunstiger luiden de berichten uit Duiveland.
Te Nieuwerkerk, Ouwerkerk en Oosterland zjjn de
secreetmest en het oeconomisch vuil zeer gezochte en
duur betaalde artikelen en al de vuilnis bereikt langs
vrjj korten weg den akker. Enkele secreetmest wordt
door de landbouwers niet gebruiktmaar met .stal- en
varkensmest vermengd, hecht men er een belangrjjke
waarde aanwant daarvoor besteden de landbouwers
gaarne 4 per voer, zijnde ongeveer 1 kub. meter.
Alleen te Bruinisse schijnt die belangstelling niet zoo
algemeen te zjjn. Toch worden ook daar de faecaliën
door den landbouw zeer gewaardeerdhetgeen daaruit
bljjktdat de inhoud van de riolen uit Dordrecht
waarvan de vaste stoffen vóór de uitloozing in de rivier
in vergaarputten verzameld worden, te Bruinisse
wordt aangevoerd en onder den naam van Dordtscbe
bagger gaarne tegen 3 de kub. meter koopers vindt.
Ook in Tholen en St.-Philipsland worden de faecaliën
door den landbouwer in gemeDgden staat op zjjn akker
gebracht maar over het algemeen hecht hjj er zoo
weinig waarde aandat het in den regel den bezorger
der faecaliën als eene gunst wordt toegekend, als hjj
die stoffen op zjjne mestvaalt mag uitstorten. Vrjjgevig
werden zjj daarom in vroeger jaren aan de Belgische
schippers weggeschonkendie ze geregeld te Scherpe-
niaseSt. MaartensdjjbSt. PhilipBland enz. kwamen
afhalen. Evenals te Zierikzee zijn ook daar sedert
eenige jaren die schippers weggebleven hetgeen te meer
bevreemdt, daar reeds het naburige Noord-Brabant met
zjjne lichtere gronden de faecaliën in onv^rmengden
toestand kan gebruiken en die zeer waardeert. In de
gemeente Tholen worden ze dan ook geregeld 's nachts
bjj lichte maan met karren afgehaald door Brabantsche
boeren aan wie dit recht door de gemeente verpacht
wordt. De Thoolsche boer wil ze wel op zjjne mest
vaalt toelaten, maar vindt de waarde niet groot genoeg
om er de transportkosten of den arbeid voor de vermen
ging met aarde-afval als anderszins voor over te hebben.
In tegenspraak hiermede is bet feitdat de pachter
te Middelburg een groot déboucbó voor zjjne stoffen in
het Thoolsche eiland vindtvroeger evenwel meer dan
nuhetgeen hjj toeschrijft aan den achteruitgang der
meokrapcultuurwaardoor de boeren minder geld voor
mestspeciën beschikbaar hebben.
Mot betrekking tot de tweede door gecommitteerden
beantwoorde vraag naar de wijze van afvoer of verza
meling der faecaliën on tleenen wy aan bet rapport, voor
zooveel Zierikzee betreftde volgende mededeelingen
Nog voor weinige jaren was de toestand van het
rioolstelsel alhier allertreurigst. Berustende in eene
afvoering in do havensbestonden de kanalendie
daartoe dienen moestenvoor een groot gedeelte uit
open vroonen en riolen die door de opzameling van
stoffen in den loop der tjjden hare helling verloren
haddenzoodat men in de meest bewoonde gedeelten
der stad zeeën van blootliggende faecaliën bewonderen
koa. Zoowel deze onhoudbare toestand als de reeds
vroeger vermelde moeilijkheid, waarin het gemeente
bestuur verkeerdeom de faecaliën der ingezetenen
af te zetten, waren oorzaak dat eene belangrjjke ver
betering van het rioolstelsel werd ingevoerd. Nadat
reeds in 1866 tot het overdekken van eenige open
liggende riolen besloten was, werd in 1872 overgegaan
tot eene gedeeltelijke demping van de Schuithaven
en van de Oude Haven met vervanging door een
gemetseld kanaal. Tevens werd zorg gedragen voor
inlating van water, om de afvoer der faecale stoffen
te bevorderen. Behalve de privaten der woningen aan
weêrazjjden dezer grachten, werden bjj het verbeteren
der riolen nog zeer vele privaten van naburige wo
ningen door middel van buizen met het riool in ver
binding gebragt. Nog monden andere riolen uit in de
Verscho-, Zoute- en Brakke gracht, welke allen een
zooveel mogeljjk stroomend water bevatten door het
uitlaten van bet polderwater uit Schouwen. In de
huizendie op te groote afstand van deze riolen ge
legen zjjnhebben de meeste bewoners gegraven of
gemetselde puttendie na langer of korter tjjd gele
digd worden. In enkele woningen heeft men in den
laatsten tjjd het tonnenstelsel beproefdmaar tot dusver
met weinig bjj val. Men ziet hieruitdat Zierikzee
slechts weinig stoffen voor den landbouw bewaart
maar dat die grootendeels door het aldaar toegepast
spoelstelsel naar zee worden afgevoerd en dus verloren
gaaD, iets wat trouwens ook gedeelteljjk to Mid
delburg, Vlissingen en Goes het geval is.
In de derde plaats geven de gecommitteerden in
kdn rapport eenige maatregelen aan de hand tot
verbetering van den afvoer van faecaliën in Zeeland. Tot
dat doel brengen zjj de gemeenten onder drie groepen
1°. de grootere steden2°. de kleinere stedenwelke
eene grootendeels burgerljjke bevolking hebbenen
3°. de dorpenwelke bijna uitsluitend door landbou
wers bewoond worden.
Met voorbijgang van laatstgenoemde groepmeent
de commissie dat voor de beide andere groepen gelde
lijke en sanitaire voordeelen te verkrjjgen zouden zjjn
laDgs twee wegendoor intvoering van het Liernus-
stelsel of van het tonnenstelsel. Het spoelstelsel kan
aan de aan zee gelegen plaatsenzooals Zierikzee en
Vlissingenvoor zoover het ten deele aanwezig is
bestendigd bljjvenuitbreiding is echter minder wen-
schelijk, zoo mei het oog op het verloren gaan der
stoffen als op verontreiniging van den bodem. Het
Liernu8stolsel kanhoe voortreffeljjk overigensbjj
onze gemeenten wegens de kostbaarheid van aanleg,
niet licht in aanmerking komenzoodat het tonnen
stelsel overbljjftdatminder kostbaar in aanleg
tevens het voordeel heeft dat hetop kleine schaal
begonnenjaarljjks grooter uitbreiding erlangen kan.
Wenschelijk is dusmethodische invoering van het
tonnenstelsel, gepaard van exploitatie door de gemeente
zelvedit ishet verzamelen van faecale stoffen door
middel van tonnen en van alle ander vuil, het beheer
door een geregelden dienst van gemeentewegeen
het bewerken van beide soorten van vuil tot compost,
met het doel om ze daarop in den handel te brengen.
Voor wat Zierikzee betreft, met zjjn nieuw aangelegd
spoelstelselzal volgens de meening van gecommit
teerden, echter slechts op eene gedeeltelijke toepassing
der voorgestelde maatregelen kunnen aangedrongen
worden.
Overigens is het te hopen dat do aanschrijvingen der
gemeentebesturen volgens besluit van den Geneeskun
digen raad door den voorzitter en secretaris te doen
met betrekking tot het tonnenstelsel, in onze provincie
goede vruchten zullen mogen dragen.
Tegen den schoenmaker J. G. te Sprang, is door
de politie proces-verbaal opgemaaktwjjl hjj, in strjjd
met de wet op den kinderarbeid, een elfjarigen knaap
in dienst had.
STOOMBOOTDIEN9T
Middelburg en Zierikzee.
CORRESPONDERENDE VAN EN NAAR ZIERIKZEE
OP DEN SPOORWEG TE GOES.
January 1877.
Van MIDDELBURG:
Zaturd. 20's nam. 1,30 u.
Zondag 21
Maand. 22
Dingsd. 23
1,80»
1,30 i
1,30 i
Dond. 25 's morg. 7,—
Van ZIERIKZEE
Zaturd. 20 's morg. 10,— u.
Zondag 21 10,
Maand. 22 7,15»
Dingsd. 23 7,15»
Woensd.24totCortg. 'smor.
10,— u. terug 11,30 u.
Woensd. 24 's nam. 1,30
Dond. 25 1,30
Uitgevers: DE LOOZE Ac WAALE,
