ZlllllkZIIMIII NIEUWSBODE.
No.5794L
55steJaarg.
Donderdag A Januarij 1877.
Verschjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prps per 3 maanden ia f1,80, franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cts. per regel, kunnen niterlgk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
Kennisgeving.
Se Suppletoir kohier van tien Hoof-
tlciyUen Omslag. "Dienst 1876.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee maken bekend dat het 2e Suppletoir kohier van
den HOOFDELIJK EN OMSLAG van deze gemeente,
over het loopend dienstjaar, op heden door hen voor-
loopig is vastgesteld en van den 29 dezer tot den 12
January e. k. ter Secretarie der gemeente voor een ieder
ter lezing zal liggenzullende ieder aangeslagene
binnen dien tjjdtegen zjjn' aanslag by den Raad
bezwaren kunnen inbrengenbjj verzoekschrift op
ongezegeld papieringevolge do wet.
Zimikzee, den 27 December 1876.
De Burgemeester en Wethouders
J. MAÜRITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris
J. P. N. ERMERINS.
Nieuwstijdingen.
Te St. Petersburg stond op 22 December de ther
mometer 30 graad onder nul (Fahr). Op de openbare
pleinen en op de binnenplaatsen der voornaamste open
bare gebouwen en paleizen waren groote vuren aan
gestoken voor de ongelukkige koetsiersdie bjj zulk
een koude op straat moesten wachten. In een groot
aantal huizen werd voortdurend warme thee geschonken.
Het aantal bevroren neuzen en ooren is ontelbaar.
Elk oogenblik moest men op straat iemand waarschu
wen dat hij zich met sneeuw moest wrijven. Te
Archangel stond de thermometer op 21 Dec. 44 graad
onder nul (Fahr). Te Irkoustk, in Siberië, is daarentegen
de thermometer ontzaglik gerezen en wees hij 36.5
graad boven nul (Fahr.) aao.
Kutfttje.
Konstantlnopel28 Dec De conferentie is
heden bijeengekomen en gedurende vier uren vergaderd
geweest, Zy heeft besloten tot verlenging van den
wapenstilstand met twee maandendus tot 1 Maart.
De Turksche gevolmagtigden hebben eenige aanmer
kingen gemaakt op de voorstellen der mogendheden
voornamelijk wat het vraagstuk der waarborgen be
treft.. De gevolmagtigden hebben daarover van ge
dachten gewisseld. De conferentie zal Zaturdag en
vervolgens Maandag bijeenkomen en men verwacht
dat zjj haren arbeid met bracht zal kunnen voortzetten.
De ongerustheid is zeer verminderd en men hoopt een
minnelyke Bcbikking.
Koiistnutlnopi 29 Dec. De conferentie
zet morgen hare beraadslagingen voort, Men gelooft
dat de diplomaten nog eenige concessies zullen doen
en Turkije dan ten slotte de vooratellen zal aannemen.
Men beschouwt 't als zeker dat generaal Ignatieff na
afloop der conferentie, welke er bet resultaat ook
van zij, niet ambassadeur te Konstantinopel zal big ven.
Hierdoor verklaart 't zich, dat men aan do Russische
ambassade aan 't inpakken is. De Porto zou voor
nemens zyn opnieuw 3 millioen pond in papiergeld
uit te geven.
Bucharest, 1 Jan. Naar men verzekert, zou
het Rumenische legertengevolge der verlenging van
den wapenstilstand, op voet van vrede worden gebragt.
SiuIjJthlanï».
Dezer dagen bezocht een jong handelaar, te Berlijn
gevestigdvoor zaken een naburige stad. Op den weg
derwaarts trad hy een aan den grooten weg gelegen
herberg binnen, alwaar hy eenige oogonblikken vertoefde.
Nauwelijks had hy den drempel van het lokaal over
schreden of een arbeider die zich aldaar bevond, rees
plotseling op en scheen door een geduchte aandoening
te zyn geschokt. Zoodra de vreemdeling, die zich kort
daarop verwijderdewas vertrokkenverklaarde die
zelfde man met bevende stemdat by voor 27 jaren
den vader van dien vreemdeling had vermoordin hem
den zoon, had hy zyn slachtoffer herkend. Onverwyld
begaf hy zich naar het hoofd dor politiewien hy een
volledige bekentenis van het gebeurde aflegde. De jonge
man was de zoon van een voormaligen opzichter der
jacht en heette Oertel. Door drie stroopersdie hy
op zyn weg in het bosch by Tegel ontmoette aange
vallen kreeg hy van eon hunner een doodelyk schot.
Te vergeefs werden allerlei pogingen in het werk ge
steld om den dader te ontdekkendie na 27 jaren
zich zeiven overleverde.
Slefcerlttnfc.
Viissinjseu31 Dec. Door overeenkomsten tus-
schen Duit8cbe veehandelaren en expediteurs alhier
scbynt thans het vervoer van vee langs de lijn Vlis-
singen—Queenboro verzekerd. Gisteren werden o. m.
1400 schapen per stad Ylissingen overgevoerd. In
verband hiermede zullen na 1 January, dagelyks wan
neer dit noodig isveetreinen loopen van Noord-
Duitschland over Venlo naar Vlissingen. Deze treinen
zullen des morgenB te 7 uur en des namiddags te 6
uur 15 min. van Venloo vertrekken.
Te Ylissingen is aangekomen de Engelsche stoom
boot >Snaefell" gezagvoerder Th. Lewin, komende van
Liverpool. Dit stoomschip is door de Maatschappij
Zeeland" gehuurd om dienst te doen op delyuVlis-
singen-Queenboro. De stoomboot Stad Middelburg" is
naar Londen vertrokken teneinde eenige herstellingen
to ondergaan.
Goes1 Jan. Onze Gemeenteraad heeft dezer
dagen een zeer verstandig besluit genomen. Het heeft
namelyk de zoogenaamde prol week van de kermis
afgeschafteen overblyfsel van ouden tjjd maar dat
volstrekt geen reden van bestaan had. Thans is be
paald dat zjj zal duren vaD den laatsten Dingsdag in
Augustus tot den eersten DiDgsdag in September. De
kermisal zyn wjj er geene bepaalde vyanden van
duurt zeker lang genoeg wanneer daaraan een geheele
week wordt gegeven. Oudtyds mogt de jaar markt twee
weken durenmaar toen was het in het belang van
den handel en thans is het alleen om uitspanning,
zooal niet om uitspatting te doen. Niemand is door
het genomen besluit benadeeld als misschien een enkele
wafelbakker of zoo ietsdie echter nu in kortoren tijd
zeker hooger gewaardeerd zal worden door de lief
hebbers. Of bjj bet genomen besluit op den achtergrond
ligt het plan om de kermis geheel op te ruimen durven
wy niet gissenmaar zeker is one bestuur verstandig
genoeg om niet eenvoudig af te breken zonder wat
beters in de plaats te geventerwyl wy niet onop
gemerkt laten dat zijdie doorgaans het zeerst tegen
kermis en kermisvreugde in de weer zynzich de
voordooien daarvan gaarne laten welgevallen en de
eersten zonden ziin om te klagen als hun een niet
onbelangryk voordeel ontnomen werd. Het valt ook
gemakkelijker het zondig genot te veroordeelen als de
winst door die zondige kermis verkregen te missen.
Door den gemeenteraad van Goes is benoemd
tot leeraar aan de Burger-Avondschool aldaar de heer
A. van Schelvenhoofdonderwijzer.
Het verzoek van mr. J. W. Lasonder om eervol
ontslag als leeraar in de staats- en handelswetenschap
pen aan de H. B. school te Goes is door den adressant
weder ingetrokken.
Naar men verneemt, heeft de heer Corns. Snijder
Hz.hoofdonderwijzer te Wilhelminadorp sinds 1865
en bevorens te Kats in N.-Bevel. sedert 17 Aug. 1853,
voor zjjne onderwyzersbetrekkiDg bedankt, ten gevolge
van zjjne benoeming tot secretaris Ontvanger van den
O.-Bevelandpolder.
WolfaartsdjiU30 Dec. Aan den hoofd- en
hulponderwijzer op do openb. school alhierzoo mede
aan den hoofdonderwijzer op die te Oud-Sabbingeis
aan ieder hunner eene gratificatie van 100 gld. toe
gekend voor de buitengewone diensten gedurende dit
geheele jaar bewezen, bij het volslagen gemis van het
vereischte hulppersoneel.
Om gelijke reden is aan den wakkeren kweekeling
L Meeuse, As., gevormd op de school te Oud-Sabbinge,
eene verecring geschonken van 50 gld. By de in functie
treding van den nieuwen hulponderwijzer op die school,
is gezegde kweekeling op voordeelige conditiën over
geplaatst op de school van den onderw. G. J. Breedveld
te Schenkeldyk, gem. 's Gravendeel.
Brouwershaven 2 Jan. Men verneemt dat
de Rederijkerskamer Jacob Catsin den loop van de
maand February weder eene opvoering zal geven ten
voordeele der armen.
Zieriltzee2 Jan. Onder de nieuwe uitgaven
waarmeê de winter ons nu minder talrijk dan
vorige jaren komt verrassenmogen we de aandacht
onzer lezers vestigen op het boekdatonder den
zeer juist gekozen titel van »Het schoutolooneel onzer
dwaashedenhet licht zal zien. Te oordeelen naar den
inhoud der reeds verschenen eerste aflevering mogen
we niet alleen een hoogst vermakelijk, maar ook een
nuttig boek verwachten. De schry verdie zich Erasmus
de Jonge noemtlegt den vinger op menige wondeplek
onzer maatschappijmaar hy doet het lagchend
zonder bitterheid, zonder opzettelijk ergernis te geven
en dus den weg tot verbetering af te snijden. Volgens
den prospectus zal het werk in 12 afleveringen van
50 cents kompleet zyn.
De Minister van Financiën brengt in herinnering,
dat ingevolge Kon. besluit van 14 Aug. jl. te rekenen
van 1 Jan. 1877 de vooruitbetaling van de overbreng-
kosten der telegrammenmet uitzondering alleen van
die met bestemming buiten Europaook geschieden
kan door aanhechting van telegramzegelsen znlk9
niet alleen bjj alle Rjjkstelegraafkantorenmaar ook
by de kantoren der byzondere telegraafondernemingen.
De kosten van een telegram moeten of geheel in
gereed geld of geheel in zegels worden voldaan.
De zegels moeten worden gehecht aan den linker
bovenhoek der bladenwaarop de telegrammen zyn
geschrevendie aanhechting kan niet van de ambte
naren worden gevorderd.
Telegrammen, van de noodige zegels voorzien, kunnen
ook in de postbussen worden geworpen en zulks met
of zonder omslag. Zjj moeten dan in ieder geval van
het opschrift »Telegram" zyn voorzien.
Beknopte aanwijzingen omtrent het een en ander
zullen eerstdaags bjj de Rjjkstelegraafkantoren worden
verkrijgbaar gesteld.
De heer K., predikant bjj de hervormde gemeente
te Termunten (Groningen) heeft door verdrinking een
einde aan zyn leven gemaakt, Afschuwelyke laster
praat waarmede men zijn naam een smet wilde aan
wrijven heeft, zegt het U. D. den geachten leeraar
ongetwijfeld gonoopt tot zulk een treurige daad.
Men zekerheid wordt aan de Bred. Ct. medege
deeld dat de lyn Breda—Rozezdaal van den Grand
Central Beige-spoorweg waarschijnlijk 1 Maart, doch
uiterlyk 1 Mei a. s.aan den Staat der Nederlanden
zal overgaan.
Zieriliscee, 3 Jan. De storm op den Nieuw
jaarsdag heeft allerwege en ook te dezer stede groote
schade aan boomen en gebouwen veroorzaakt.
Treuriger gevolg van dien storm wordt onsevenwel
van St. Philipsland gemeld. Dien morgen ten 9 ure
was van daar vertrokken schipper C. Faasse met zyn
vaartuig beladen met straatkejjen en bestemd naar
Schiedam. Weldra was bjj echter wegens den hevigen
storm genoodzaakt in de Mosselkreok ten anker te komen;
door het steeds hooger opgestuwd wordende water ge
raakte zijn vaartuig in zinkenden toestand en moest
hy met zjjne vrouwtwee kinderen en knecht een
toevlugt in den mast zoeken. Doch ook daar was de
positie onhoudbaarde een voor en de ander na werd
er uit geslingerdwaarby de schipper het geluk had
een plank te grypenwaarvan hy gered werd door
den ter hulp gesnelden schipper Joh. de Waal uit den
Anna-Jacoba-Polder. Hartverscheurend was het voor
den vader, toen zyn zoontje hem toeriep: vader! red
ook moeder en ons!" doch de pogingen daartoe aan
gewend waren vruchteloos zoodat de vrouw en twee
kinderen met de knecht zyn verdronken.
Het vaartuig is geligt en behouden.
In een ingezonden stuk in de Pr. N. br. wordt op
gemerkt dat het leder eenige jaren geleden driemaal
duurder was dan nu en toch de schoenen even hoog in
prjjs zjjn gebleven.
Om nu, in afwachting van billijker prijsregeling, de
schoenen toch reeds de helft goedkooper te maken
geeft de schry ver het volgende middel aan de hand:
Nieuwe zolen bestrykt men met een vernis van lijn
olie zoolang als zij deze maar opslurpen. Evenzoo
handelt men met de reten tusschen zool en bovenleer. De
zolen worden daardoor waterdichtzyn verwarmonder
voor do koudekraken niet en krygen een meer dan
dubbele sterkte.
Yoor hetzelfde geld kan men dan tweemaal langer
loopen.
De heer M. de Kortehulponderwijzer te Tholen
is als zoodanig benoemd te Yerseke.
Eenige dagen geleden werd in de N. R. Ct. per
advertentie iemand gevraagd om zich te belasten met
do opvoeding van een kind. Op Kerstdag kreeg zeker
persoon in de Hartmanalaan te Rotterdam, die op deze
advertentie geschreven had, bezoek van eene dame met
een circa 4jarig knaapje. Zjj verlangde de conditiën
van den man te kennen, verklaarde dat het kind heette
Willem Frederik Kareien verdweenterwyl de man
zich in een ander vertrek begaf, om een appeltje voor
het kind te halen. Men is haar nog niet op het spoor.
Of de man in zyn schik is met dit Kerstgeschenk weten
wjj niet.
Als bijzonderheid vermelden wy, dat eene boeren
plaats te Den Ham (Groningen), welke in 1784 verkocht
werd voor ƒ1500, in 1824 voor ƒ12,300, Donderdag
is verkocht voor de enorme som van ƒ133,580.
De persoon van Cornelia Laurens Schoorl die
vermoedelijk den heer de Graauw te Breda op zulk
eene grove wjjze heett opgeligt, door zich voor te
geven als gezagvoerder te zijn op een der Indische
booten, is door den procureur des Konings te Antwerpen
gisteren in hechtenis genomen. Ook de vele anderen,
die de dupe van dezen persoon schijnen geweest te
zynzullen dit borigt met blydschap vernem
Naar men verneemt, is in de gemeente Borger op
den 2den Kerstdag een kind in de wieg doodgevroren.
Dezer dageu word een geneesheer naar Herstal ont
boden om den dood te bevestigen van een meisje, dat
'b avonds te voren, terwyl zij met hare znster praatte,
schielyk neergevallen en plotseling (zoo men meonde)
dood bleef. Toen bjj de aankomst van den geneesheer
het lijk werd ontbloot, vond men, in plaats van het
bleeke gelaat eener doodeeen blozend en lachend
wezen Zy keerde tot het leven terugna eenj.lang-
durigen schjjndood.
Eerst begon zy te spreken, een oogenblik later rigtte
zy zich op en verliet haar doodsbed. Daags daarna
gevoelde het meisje niets meer van de doorgestane
ontsteltenis.
Dit bewjjst nogmaalshoe noodzakelijk het is, eerst
het overly den door een geneesheer te doen vaststellen.
TE LE GR AM.
Koiifütiintliiopel3 January.
De toestand is zeer gespannen gewordendaar de
Turksche ministers sommige voorwaarden der mogend
heden bljj ven verwerpen. Tusschen Salisbury en Mid hat-
pacha heeft een hettige woordenwisseling plaats gehad.
Ignatieff laat een Russisch oorlogschip hier komen.
Donderdag zal do conferentie weder bijeenkomen
men vreest echter voor mislukking. Alsdan zou Igna
tieff (Russisch gezant) Zaturdag vertrekken.
Kerknieuws.
Aan de vacature te Loon op Zand, reeds den 20
April 1873 ontstaanen gedurende welken tijd byna
30 vergeefsche beroepen gedaan zynzal nu eerlang
een einde komen, naardien de Cand. Johs. vandenKie-
boomna 7 beroepen te hebben afgewezendie naar
deze gemeente heeft aangenomen.
Ds. -G. A. Rademaker, pred. te Dordrecht, heeft voor
het beroep naar Strijen bedankt.
De Cand. C. J. Barger heeft bedankt voor het beroep
naar 's Gravenpolder.
Gemeugde berigten.
Te Oude Tonge zou met Oudejaars-avond een meisje
verloot wordenmaar die haar loot zou haar moeten
houdenen niet doen zooals er met haar is gedaan op
den tweeden kerstdag, want toeD is zij verkocht ge
worden voor een borrel. Eene winkeliers-dochter te
's Gravenpolder moest zooveel snaps niet hebben van
de jongens omdat zij niet in trek is, waar zjj het naar
maakt. Te Wolfaartsdjjk wordt de zuster van den
grafdelver verzocht baar babbeltong wat in toom te
houden en geen jongens uit te hooren over andere
meisjeB. Ook moest zy des avonds zoo laat op straat
niet loopen, om menschen te bespieden. Tona onder S.
wordt aangeraden haar babbeltong wat in toom te
houden, en zooveel kwaad niet te spreken van twee
jongens waar niets van te zeggen valt. Te Kamper
land wordt eene schippers-vrouw zoo bemind van hare
acht kinderen en haren ouden mandat zy niet kan
begrypen waarom er zoo over haar wordt gepraat. Van
het kleinste kind houdt zy het meest, dat te begrypen is.
Wie als No. 6 in het achterste gelid geplaatst wordt,
moeBt zooveel beweging niet schoppen over de benoe
ming van No. 5 te 's Heer-Abtskerkedoch, ledige
vaten bommen het meestzegt het spreekwoord.
Eene dienstmeid te Dinteloord wordt aangeraden zich
niet op te houden met een zeker jongmensch en des
avonds geen boodschappen met hem te doen, dat maar
onfatsoenlijk staat. Te Dinteloord zullen, na de ver
loting van peperkoekvjjf jonge dames worden verloot,
terwyl de lotelingen niet ouder mogen zyn dan 20 jaar,
en goed van zessen klaar moeten zyn. Eenegewezeno
boeren-dochter te A.is zoo bly dat haar man benoemd
is tot diaken, dat zy er partytjes van zal geven, want
het mensch is nog al voor de pret. Een herbergier
te '8 Heerenhoek moestal9 het nog eens verkooping
by hem iseene andere helpster nemendaar dio
de menschen maar uitscheld.
Ingezonden stukken.
Openbaarheid bevordert elke
zaak.
goede
Een paar weken geleden trok de spoorbootby haar
vertrek de aandacht van velen. Ofschoon het hier wel
een alledaagsch verschynsel isdat de afvaart of aan
komst van booten menigeen tot stilstaan brengtgold
het ditmaal niet zoo zeer de aanwezigheid van tal van
passagiers als wel de wapperende vlagwaarop eenige
zinnebeeldige teekens zichtbaar warendie aanstonds
deden denken aan de symboliek der vrijmetselary. Het
aanbrengen van dit laatste was louter eene beleefdheid
aan het adres van enkele HH. Vrijmetselaren die de
inwyding van een' nieuwe werkplaats gingen bywonen.
Dat onschuldig doek scheen de ergernis van iemand
zeer gaande te maken althans het was het Bein tot
een heftigen aanval tegen al wie ma90n was en wat
met de zaak in verband stond.
Bah 1 wat zou dat voor zaak kunnen zijn.al te maal
•smenschen zonder godsdienst.godloochenaarssteeds
>en altijd de vijanden der Katholiekenals het eene
goede zaak was, waarom dan die vergaderingen zoo
geheimzinnig (volgden daarna vingerwijzingen op
dezen en genen
Sedert geeft die persoon zich oneindig veel moeite
om de vrijmetselary in een kwaad daglicht te stellen
en tobt hy zich af om zijne meeaing ingang te doen
vinden dat al het kwaadinzonderheid hetgeen de
katholieke kerk te verduren heeft en nog te wachten
staathaar door de vrijmetselaars wordt bezorgd. Hy
gaat verder en verdenkt alle liberale couranten van in
handen van dat volk te zijnomdat het er bij hem
maar niet in wildathetgeen toch veel gebeurt
eerlijke katholieken de brutale veroveringszucht der
ultramontaansche gezagvoerders trachten te fnuiken.
We hebben bovenstaande bewoordingen opgevangon
en willen trachten zjjne insinuatiën te ontzenuwen door
een tipje optelichten van den sluier, welke volgens
hem en zijne geestverwanten over de ma^onnerie ver
spreid ligt.
1. Wjj beginnen met op te merkendat reeds lang
door de vrymetselaars onbeschroomd in hunne geschrif
ten alles besproken wordtwat het wezen en de bedoe
lingen der orde kan doen kennen en dat zy die met
haar volstrekt onbekend zjjn dit alleen hieraan te wyten
hebben dat ze niet lezen en onderzoeken willen.
Een enkel woord van oneindig hooge beteekenis bevat
in zich het beginselhet doel en den geheelen inhoud
der vrijmetselary. Dat woord is grooter dan alle Ker
ken en Statengrooter dan alle standen volkeren en
nationaliteiten want het omvat de geheele menschheid.
Dat woorddat ons verbroedert met alle vrijzinnigen
die voor waarheid vryheid en recht stryden met allen,
die zonder tot ons bond te bebooren echte masons zyn
dat woord heet HUMANITEIT.
Wat we willen is de vooruitgang der menschheid
door beschaving en ontwikkeling.
2. Gy hebt ongelyk, wanneer gij ons verbond als
godsdienstloos voorstelt enzooals Deschampsaarts
bisschop van Mechelen, als oen »satanisch Genootschap1'
verdoemt. De Vrymetselary is zeker niet priesterlijk,
niet kerkelijkmaar juist by uitstek echt godsdienstig.
Zy wijdt zich uitsluitend aan den dienst der menschheid,
houdt zich alleen aan haaren arbeidt alleen voor
haar. Zy Bluit niemand om zijne geloofsbelijdenis nit
integendeel zy waardeert elke persoonlijke overtuiging
zoo zy maar eerlijkzedelijk en humanistisch is
waarborgt hare aanhangers een onafhankelijk geweten
en oefent geen zedelyken dwang uit.
De bevrijding uitteroepen van het waarachtig mon-
schelyke in den mensch is de heilige nooit voleindigde
taak der Broederschap.
Omdat zy düt nu wil erkent zij geen onderscheid
van kerkgenootschapgeloofsbelijdenis stand of rang
erkent ze in allen onder alle vormen slechts den mensch.
Daar ginds op Madagascar daar werpt de moeder,
met eon kreet van vertwijfeling haar kind in den stroom,
moenende zóó God Niang to bevredigenwij huiveren
on zeggen arme vrouwuwe dwaling is vreeselyk
gy die dwaalt luister naar de stem der rede maar doet
gy deze gruweldaad omdat gy het goede zoektdan
vloeken wy u niet, maar zeggen wees gezegend Ginds
arbeidt de denker in 't eenzaam vertrek en peinst over
de mysteriën van 't levenwjj zeggen broeder wees
gezegendgjj zoekt het schoone en goede. Daar arbeidt
de werkman en denkt mogelyk niet na over de dingen
van den geestmaar werkt met liefde en moed voor
vrouw en kindwjj zeggen wees gezegendgij zoekt
het schoone. Daar knielt een katholiek neêr in zyn
tempel en verheft zich op de toonen van 't statig
requiem boven de dingen der wereld wjj zeggen wees
gezegend, gjj zoekt het schoone. En elders buigt de
Israëliet zich aanbiddend neêr over de rol der wet
wy zeggenwees gezegendgij zoekt het schoone.
Wat deren namen, vormen, party en?
Neen de vrymetselaars voeren geen strjjd tegen ka
tholieken of andersdenkendenDat maken uwe priesters
u wjjs. De orde heeft ten allen tyde het rein-mensche-
ljjke tot zyn recht willen doen komen. Yan d&Lr dat
de priesterschap haar haat met eeu' doodelijken haat
want de heerschappij van het rein-menschelyke ia de
dood van haar oppermacht.
Het is tegen priesterheerschappijaectengeeet en
dompery dat we onze stem verheffen. De geest van
obscurantisme vindt men in alle gezindten. Onze gees-
teljjke wapenen zjjn Bteeds gericht tegen zeloteny ve
raars voor blinde gehoorzaamheidwelke belydenis zjj
ook aanklevenwant een hoofdvoorwaarde voor pries
terheerschappij voor despotismeis dweepzuchtis
domheidis onvoorwaardelijke onderwerping aan de
aanvoerders. En dit strydt lynrecht met de verlichting,
de gewetensvrijheidwelke wjj beoogen. Wy voeren
derhalve strjjd tegen ieder die godsdienstleer in plaats
van godsdienst stelt.
3. Gy geeft ons den naam van Godloochenaars.
Te ontkennen valt het niet dat er onder ons vele z. g.
atheïsten gevonden wordenmaar de Kerk telt hen
naar verhouding zonder eenige vergelijking veel meer.
Vryheid van geweten, welke wjj huldigen, brengt
vrjjheid van gelooven aan. Wat beteekent het, den
vrjjen mensch al dan niet op te nemennaarmate bjj
in het bestaan van God gelooft of niet? Hangt zjjne
zedelykc gehalte van zjjn geloof af Zou hy die in
geloof hoe ookmet een ander verschilt, niet met hem
kunnen samenwerken ter bereiking van een doel van
algemeen nuttige strekking? Zou niet by den een' de
waarde van zedelyke verheffing even hoog kunnen
gesteld en begrepen worden als by den ander?
4. Gij wysfc minachtend op enkelen onzer. Wjj zjjn
do eersten om te erkennen dat uit den handel en wandel
van iederen z g. ingewijden niet altijd blykt dat de
Vrijmetselary eene goede instelling ie. Maar wjj vragen
is het niet schromelyk oppervlakkig, ja onedel eene
maatschappij te verwarren zelfs met het gros harer leden?
Geldt ditzelfde niet van alle instellingen Hoevele
Christenen zyn er niet, die eens hun plechtig »Ja"
uitspraken en wier leven verre van christelijk is Zult
gy om deze den godsdienst van Jezus vloeken?
5. Gy noemt onze handelingen geheim I Voor velen
is dit reeds voldoende om haar te veroordeelen en
verdacht te maken in deoogen van het publiek. Open
baarheid", zoo spreekt gy >is de leuze van onzen tjjd."
Juist zoomaar weet ge het onderscheid dan niet van
een geheimen een in het geheim werkend genootschap
Het doel van geheime genootschappen is onbekendde
Vrijmetselarij daarentegen verbergt niet haar doel
integendeel kan de geheele wereld het kennen. Zy heeft
slechts geheimen welke vormen niet het verstand raken.
Wy werken in het geheimomdat wij de nadeelen
der ydelheidzelfzuchteerzucht en andere dergelijke
gebreken welke uit menschelybe zwakheid ontstaan
en welke wy in het openbaar leven dagelyks opmerken,
vermijden willen. Hy, die by ons werkt, verwerft
roem noch loon.
Ook het werken in het geheim heeft nog een tweeden,
veel gewichtiger grond. De Vrijmetselarij moetzal zy
aan haar doel beantwoordenhare leden uit de meest
verschillende rangen der maatschappij verkrijgenen
juist hen door den broederband veroenigendie in het
gewone leven nooit met elkander in aanraking zouden
gekomen zjjn. Dit is op zich zelf reeds een groot voor
deel want het wekt in de lager in rang staanden
zelfbewustzijn en zelfachting opterwyl het de hooger
geplaatsten voorkomender en handelbaarder maakt. Met
het in het openbaar werken ging dit voordeel verloren
onze leden zouden zich in groepen afzonderennaar
gelang van hunnen maatschappelyben raDg en hunne
onderlinge betrekkingenen die macht zou worden
teniet gedaan welke in de uitstekende eigenschap der
vrijmetselarij gelegen ismannen van den meest ver
schillenden stand in één broederbond te vereenigen.
En nuwaardige geestverwant van MaasbodeTijd
en consorten I zyt gij geen vreemdeling in Jeruzalem
meer. Wilt ge meerdere inlichtingen omtrent het
monster der vrymetselary", zoo verwys ik U naar»De
vrymetselary in wezen en strekking", uitgegeven te
Leiden by D. Noothoven van Goor»De vrymetselary
geschetst in hare zedenleer", verkrijgbaar by Van
Hoogstraten en Gorter, Zwolle; «Geschiedenis van de
Orde", Breda, P. B. Nieuwenhuysenz
Lastert en beschuldigt ons naar hartelust.
Beschuldigingen zonder bewys zjjn het gewone wapen
van hen die andere personen willoD afbreken en zich-
zelven willen doen doorgaan voor modellen van deugd
zaamheid en rechtvaardigheid. De neiging om personen
en zaken verdacht te maken zonder bewyzenis als
eene ziektedie zich ontwikkeltwanneer men niet
voortdurend er op bedacht is de noodige gezondheids
maatregelen in acht te nemen.
Volksgezondheid is een woord van de negentiende
eeuw, moge bet ook een woldaad dier eeuw worden,
dat het volkdoor het gedrocht der verdachtmaking
zonder bewijzen in zijne geboorte te verstikkenvry
blyve van de plaag der godsdienstige passiedie de
samenleving vergalt en het middel om de gemoederen
op te zwepen den godsdienstin verachting brengt.
Ondanks Huisgezin- en Cour/er-artikelenin weerwil
van pater Hoffman's Jesuïlen-vraten, gaan wy vrymet
selaars, zonder omzien, onzen vreedzamen weg. Een
raad willen wjj u nog gevenbedenk dat by den ver-
standigen schelden en lasteren meest altyd of doorgaans
eene tegenovergestelde uitwerking heeft. Wees nu
eens eerlyk en Btelt de beginselen van u en uwe
party eens tegenover de onze. Zied(in zal uw strjjd
vruchtbaarder zijn 1 -