Z1M1KZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 5791.
55ste«faarg.
Donderdag 28 December 1876.
nieuwja a rsgroet.
"hulponderwijzer.
Nieuwstijdingen.
©ngelaitfc.
JFmutferijfe.
ÏELGERAM.
Verecbjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prjje per 3 maanden is 1,80, franco per post 1,60.
ADVERTENTIÉN 10 Cts. per regel, kruinen uiterljjk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
De Uitgevers van den Nieuwsbode hebben het voor
nemen even als ten vorigen jare, in het No. dut op
1 January a. s. verschijntNIEUWJAARS-
FELICITA I IEN op te nemen
Dat No. zal op den Nieuwjaarsmorgen in de stad
worden bezorgd en tijdig verzonden worden om ook op
dien dag overal verspreid te wezenhet verschaft dus aan
ieder, handeldrijvende of particulier, eene goede ge
legenheid zijne begunstigers of bekenden geluk te
wenschenwaardoor men ontslagen is van de moeite
om kaartjes te zenden.
De inzending dier advertentiënwaarvan de pry a
bepaald is op 30 Cent»* contant, kan ge
schieden tot aanstaanden Zaturdag utterly fc des namid
dags 4 ure.
De Uitgever»
db LOOZE en WAALE.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rilezee maken bekend, dat aan de openbare eer»te
School voor gehoon- en meer uitgebreid lager onderwijs
in deze gemeente, open is ecne plaats van Hulp-
onderwijzerwaaraan verbonden i9 eene jaar
wedde van 0OO die met ÏOO wordt verhoogd,
indien de benoemde de acte van H«»ofcIon<l«»r-
wijzer bezit, of zoodra hy die acte zal hebben
verkregen.
Sollicitanten worden opgeroepen om zich zoo spoedig
mogeljjk met vracbtvrjje brieven aan te melden by
den Burgemeester dezer gemeente.
ZrBKiKZEE, den 22 December 1876.
De Burgemeester en Wethouders
J. MAÜRITSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretarie
J. P. N. ERMERINS.
AANGIFTE.BILJETTEN
voor den hoofdelylren omslag
diei»»tjaur 1877.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee
Gezien art. 1 der Verordening op de invordering van
eenen hoofdeljjken omslag ia deze gemeente van den
17 October 1865
Maken bekend dat de AANGIFTE-BILJETTEN voor
die belasting voor het jaar 1877 vóór den 15 January e. k.
zullen worden uitgereikt aan de huizen der ingezetenen,
die vermoed wordenin de termen dier belasting te
vallen en dat die biljetten biunoi
dagen na do dagteekeniug dier uitreikingtegen
re«jn zullen worden teruggehaald.
Zy herinneren voorts de belastingschuldigen die by
de uitreiking mogten zjjn overgeslagen aan hunne
verpligting, om binnen vier >v«-lten na deze
kennisgeving een biljet ter Gemeente-Secretarie af te
halen.
Zierikzee. 27 December 1876.
De Burgemeester en Wethouders
J. MAURÏTSZ GANDERHEIJDEN.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
JDiinsleo, 25 Dec. Tengevolge der hevige stor
men zyn Vrydag en Zaturdag zeer vele schepen op
de Schotsche kust vertmgeluktminstons honderd
monschen zyn daarbij omgekomen. In de laatste 14
dagen zyn 120 schepen verongelukt, waaronder vele
Duitsche.
Koiiifitantlnopcl, 22 Dec. De vóór-conferentie
heeft beden bare laatste zitting gehouden. Do over
eenstemming tusschen de gevolmagtigden is volkomon
gehandhaafd. De volle conferentie is tegen morgen 12
uur bijeengeroepen aan het gebouw dor admiraliteit
onder voorzitting van Savfot-pacha.
De uitvoer van granen en vee in de Donau-provinciè'n
is verboden.
Koiüritantiuopel 25 Dec. Men verzekert,
dat het besluit van 6 Oct. 1875 betreffende do betaling
der rente van de openbare schuld, weldra zal worden
ingetrokken. De coupon zal dan integraal betaald
worden, zoodra de omstandigheden het zullen gedoogen.
De conferentie hield Zaturdag hare eerste zitting
waarin de geloofsbrieven werden overhandigd.
Waarschijnlijk zal Dingsdag de tweede zitting worden
gehoudenwaarin de kwestie omtrent het verlengen
van den wapenstilstand zal behandeld worden.
Herhaaldelijk werden in den laatsten tyd in den
omtrek van Pantin by Parjjs personen aangerand
vooral beestenkoopers, zonder dat het do politie raogt
gelukken de daders in handen te krygen. Een agoot
met den bepaalden last afgezonden de daders dier
aanrandingen op te sporenslaagde daarin door een
uitstekende maar gevaarlijke taktiok te volgen. Hy
verkleedde zich als paardenkooper en giDg zoo naar
een herberg', die veelvuldig door beestenkoopers werd
bezocht. Hij wikkelde zich in gesprekken, dronk schijn
baar veel sterken drank, rammelde met geld en verliet
eindelijktoen het duister was geworden en hy zeker
was de aandacht te hebben getrokken, de kroeg. Als
dronken slierde hy den weg naar Pantin over. Het
duurde niet lang of een drietal mannen volgde hem.
Op een eenzame plek gekomen, wierpen dezen zich op
don agentdieverdacht op den aanvalhen op een
dragt vuistslagen onthaalde, zóodat al spoedig een der
drie ter aarde stortte. Toen haalde de agent een
revolver voor den daghield daarmede da beide an
deren in bedwang en noodzaakte hen voor hem uit
naar het naastgelegen politie-bureau te wandelen. De
drie gepakte schurken waren beruchte boosdoeners en
de vangst dus van veel gewigt.
Een vreeselyk spoorwegongeluk is voorgevallen
op een zjjtak van den zuiderspoorweg, die van Macon
naar Italië voert. Twee treinen een expres-trein en
een omnibugtrein kwamen zoo hevig met elkaar in
botsing, dat de eene locomotief als 't ware in de andero
doordrongterwjjl de wagens van de beide zjjdon
doorreden en over do verpletterde locomotieven te
zamen hoopten. Eerst na verloop van geruimen tijd
werd hulp verkregen, waardoor de slagtoffere met veel
moeite uit hun deerniswaardige positie werden verlost.
Er waren 9 doodon en 14 gekwetsten.
De stationschef van Chatillon is gearresteerd.
van do Union du Crédit 6,800,000 fr. bedraagt, zoodat
8 5, 10 pCt. storting van hot kapitaal, waarvoor zij
krediet genoten van de commanditaire vennootcn, zal
moeten worden geëisebt. Deze som van 6,800,000 wordt
ook door den Courrier de Bruxelles genoemd Emerique
zou volgens de balans ongeveer 3 millioen aan de
Union schuldig zyn.
De justitie heeft zich voor eenige dagen ook meester
gemaakt van Fürtheen der bestuurders en van Dees,
den kassierdie verschillende sommen moet betaald
hebben op de bonsdie alleen door Emérique waren
geteekend en niet voorzien van het visum der controle.
Emérique's invloed waa zeer groot. Hy is directeur
of commissaris van 18 maatschappijen en banken ge
weest; terwyl van de Yin lid van het bestuur van
16 zulke instellingen uitmaakte.
te,
De Independance deelt mede dat het tekort
25 Dec. Door mr L. J. G. van
Ogtrop, den verdediger van mej. Maria Magdalena
Adolfs is namens haar cassatie aangeteekend tegen
het arrest van het geregtshof alhier, waarby zy wegens
het met bedrog wegvoeren van een minderjarige tot
45 dagen cellulaire gevangenisstraf werd veroordeeld.
's< Grav onhag-e 23 Dec. De Tweede Kamer
der Staten-Generaal is heden, na aanneming der Wet
cp de Middelen, tot nadere bjjeenroeping uiteengegaan,
By het Departement van Koloniën zjjn per telegram
van den Gouv.-Generaal van Ned. Indië de navolgende
berigton ontvangen
De radja van Simpang-Olim heeft reeds spoedig be
zwaar gemaakt om naar Kotta-Radja te gaan. Thans
is door zyn huurlingen Toekoe Mocda Aügkassa ver
moord. De radja is gevlucht en door den militairen
en civielen bevelhebber in Atcbin vervallen verklaard
van zjjn waardigheid. De hoofden en bevolking in
Simpang-Olim schjjnen welgezind.
De tydiugen van de Noordkust luiden bevredigend.
Het geregtshof te 's Gravenhage heeft heden uit
spraak gedaan in do zaak der beschuldigden van diefstal
van zyde en fluweel aan boord van een der stoom
schepen van de mautschappjj Zeeland. Het bof heeft
de feiten niet bewezen verklaard en de aangeklaagden
vrijgesproken.
Men deelt aan 't Dagblad mede, dat een nieuwe
solide Engelscbn associatie van bankiers, ingonieurs en
industrieelen voornemens is, zich tot den Minister van
Koloniën te wenden, ten einde consessie aan te vragen
voor den aanleg van 960 kilometer spoorwegen met
normaalspoor, op het eiland Java. De associatie heeft
Oen harer leden gezonden naar Nederland ten einde
met den ingenieur van 's rjjks waterstaat P. J. De
Quartel de hoofdpunten te bespreken en de noodigo
stappen te doen tot bereiking van dat doel
Dezelfde associatie heeft in de laatste jaren eenige
opoorwegon gelegd in Spanje en Portugal en is der
halve practisch bekend mot de moeilyknedendie in
do bergachtige streken moeten overwonnen worden.
Do associatie heeft zich tot den ingenieur Do Quartel
gewend omdat hot haar bekend wa*dat deze vjjf
jaren in de hooge bergen van Peru is werkzaam ge
weest en op bot eiland Java velerlei relatiën bezit
die haar aldaar van veel nut kan zyn.
'e HortoiffoiilxtHoIi, 23 Dec. Het provinciaal
Geregtshof alhier heeft arrest gewezen in do zaak van
A. G. L. A. H., gewezen griffier van het kantongeregt
te Holmondhy werd wegens brandstichting tot eene
tuchthuisstraf van 5 jaren veroordeeld.
Doze veroordeeldo had zich in het begin van Sep
tember 11. met vrouw en kinderen bjj de bedevaart
van 's Bosch naar Kevolaar (Pruissen) gevoegd en was
derwaarts vertrokkenmedenemende 5 waskaarsen
om die in do kerk uldaar to offeren ter cere van
de 5 wonden van Christus. Hy had echter, volgens
het arrest, gezorgd om papieren, stroo en stukjes hout
op zyn bureaa in zjjne woning, met petroleum bestre
ken, op den plankenvloer te leggen en in het midden
er van eene icsgelyks met petroleum doortrokken turf
geplaatstwaarin een gaatje gemaakt was met oono
bougie er in Die bougie had bjj vóór zjjn vertrek aan
gestoken. Zjjne bedoeling was in de eerste plaats alle
boeken en registors van verzekering-mftatschappjjon
die niet in orde waren en daarna de bchoorljjk ver
zekerde woning zelve in brand te steken. Gelukkig
werd de brand spoedig ontdekt en gebluscht, on kwam
do misdaad aan het licht.
22 Doe. Het had eergisteren
avond al don schjjn of de jongelingschap van ons
«gymnasium" en van onze «rjjks hoogcro burgerschool"
het er op toegelegd had het bewjjs te leveren dat or
een groot onderscheid is tusschen hot heeten van «een
voorstander van beschaving" en «een beschaafd voor
stander waar er sprake is van wnardeering der
pogingendoor het bestuur onzer Verceniging «Uit
het volk voor het volk" geheel belangloos aan-
§ewend om minder door de fortuin begunstigden in
e gelegenheid te stellen tegeljjk iets nuttigs en iet9
aangenaams te hooren. Sterker dan ooit hielden de
laatsten zich aan den eisch van fatsoenen heviger
dan ooit werd door cerstgenoemden (de jeunessc dor ie
onzer dagen) gezondigd tegen de eiscben dor wclvoege-
Ijjkhcid.
Dr. de Jongh hield eene populaire voordragt over
ademhaling en bloedsomloop do heer Klappert droeg
een viertal dichtstukken vooren eene zeer gunstig
bekende, ja hoogst gewaardeerde jeugdige dame speelde
een paar prachtigeen door haarzelfs volgens des
kundigen hoogst verdiensteljjk uitgevoerde solo's op
de pianino.
Nu moge het waar zjjn dat de «jongeluidie
er trouwens geen bewjjs van gaven, verre verheven
zjjn, wat de uiting van enthousiasma betreft, boven de
gewone bezoeken van degeljjke bijeenkomsten maar
die gewone bezoekers waren erkentelijk voor wat zjj
voor hun «dubbeltje" kregendoch zij waren tevens
weinig meegaande in hun oordeel over het onbetamelijk,
schier gebrek aan opvoeding verradend «lawaaidat
door de «zoogenaamd" fatsoenljjke jongelui (wier na
men ik u zou kunnen opgevenmaar ik wil hen
niet laten blozen) gemaakt werd. Dat «slecht voorgaan"
ook «slecht volgen" doet bewezen do om niet geïntro
duceerde militairendie bunnerzjjds den klank van
«echo" gaven op het pijnljjk refrein van «handgeklap
en voetgetrappel," pjjnlyjr omdat dat klappen en trap
pen ten zeerste misplaatst waren.
Goesi24 Dec. In afwijking van vorige jaren wordt
hier op Dingsdagtweeden kersdagmarkt gehouden.
Vroeger werd bjj zulke gelegenheden do marktdag
verzet. Het i9 een nieuw argument voor do wensche-
Ijjkheid om die tweede kerkeljjke feestdagen af, to
schaffen die nog niet veel anders dan vermeerderde
aanleiding tot ongeboudenheid hebben opgeleverd. Wjj
hebben er gaarne vrede mededat aan den werkman
een dag van rust meer gegeven worde maar men moest
dan zorgen dat er voor hem ook betamende gelegen
beid tot ontspanning was. Het godsdienstig of eigenljjk
kerkeljjk waas dat over deze dagen geworpen wordt,
verhindert do vele misbruiken niet on maakt het ver
borgen zoeken van het verkeerde nog erger. Als na
een dag van godsdienstige viering een dag van bota-
meljjke uitspanning volgdezou het waarscbynljjk
beter zjjn dan bet tweeslachtig karakter dat nu aan
zulke dagen gegeven wordt. En wanneer er dan nog
markten bjj komen wordt do verwikkeling grooter
maar ook de aanleiding tot uitspanning. Met het oog
j daarop zou het ons beter voorgekomen zjjn wanneer
men den marktdag van den kerkelijken feestdag had
afgescheidenzoolang de kerk niet goedvinden kan
dat overbljjfsel uit den Joodschen tyd op te ruimen en
het aantal zoogenaamd heilige dagen te verminderen.
Gedurende de maand November zyn van Yorseke
aan het station Kruiningen verzonden 2258 vaten oesters,
elk vat inhoudende gemiddeld 1200 stukste zamen
pl. m. 2,709,600 oesters.
Tholen 25 Dec. Naar wij vernemen heeft do
heer Mr. 7'. A. Waglho zjjn ontslag genomen als lid
van den gemeenteraad alhier, en zou ZEd. daartoe
geleid zyn door de overwegingdat hjj kon worden
geacht niet steeds de belangen zyner gemeente te be
hartigen waar diezy het dan ook slechts in schijn,
met zyn eigen belang als industriëel in strjjd mogten
zyn.
De handelwjjze van Mr. Wagtho vermeenen wjj te
moeten toejuichen uit verschillende oogpunten en komen
welligt later daarop terug.
Hiuiiiiatede, 26 Dec. Door de goede zorg van
eenige Dames en de ondersteuning van vele ingezetenen,
was de avond van gisteren voor de kinderen der Be
waar- en Handwerkschool alhier tot een waren feest
avond gemaakt. In genoemd locaal was namcoljjk
een net versierde en fraai verlichte Kerstboom opgerigt,
voorzien van tal van nuttige geschenkjes, waarvan aan
ieder kind iets werd uitgereikt. Dat de kleinen onder
spel en zang waarljjk genoten, wa9 hen, op hunne van
vreugde stralende gezichtjesaan te zien. Dank aan
het Dames-Comitédat moeite noch opoffering heeft
ontzien maar dank ook aan allon dio hunne mede
werking hebben betoondom kinderendie steeds ge
trouw gebruik maken van die nuttige inrigting in deze
gemeenteeen feest te bereidenals het gisteren
gevierde.
Zierllcseee27 Dec. Zaturdag jL hield de Onder-
wjjzerBvereeniging in het 2do district van Zeeland bare
gewone driemaandelijksche vergaderingdie werd geleid
door den districtsschoolopziener en word bjjgewoond
door Dr. P. J. A ndreaoud-schoolopziener twee leden
dar Plaatselijke schoolcommissie en een aautal hoofd
en hulponderwijzers. Onder de ingekomen stukken
kwam ook voor een beroep op de liefdadigheid der
onderwjjzers ten behoeve der weduwe en kinderen van
een ambtgenoot in de prov. Groningendie na eeist
met oen tractcmeot van f 400 met de zynen armoe
geleden te hebben by zjjn overljjden zyn huisgezin in
nog grooter ellende had achtergelaten. Onder betuiging
van leedwezendat zulke maatiegelen in Nederland
moeten genomen wordon voor de familie van een hoofd
onderwijzer, werd voor do ongelakkigea bjjgedragen.
Mededeoling werd gedaan van de vestiging te Tholen
van hot Gewesteljjk Bestuur der Onderwyzors-vereeni-
ging in dezo provincie.
Vervolgens werden de beido volgende vraagpunten
behandeld 1.° Het aanvankelijk rekenonderwijs inge
leid door den heer II. J. Dastmeijeren 2 Tucht in
dc schoolingeleid door den heer J. Th. Oosterman
beiden hoofdonderwijzers alhier.
De voorjaarsvergadering der Vereeniging werd be
paald op 24 Maart 1877.
Z. M. heeft pensioen verleendten bedrage van
1084 's janrsaan den heer W. van Schelven, verifi
cateur bjj 's rjjks-bolastigcnwegens ouderdom en
diensttjjd.
Z. M. heeft pensioen verleend ad 661 'sjaars
aan den heer J. Moolcnburgh, gew. ontvanger der dir.
bel. te Bruinisse c. a.
Do regtbank alhier besliste Vrydag jl. in hooger
beroep van eene uitspraak van den kantonrogter alhier,
bjj een breed gemotiveerd vonnis, dat het reglement
op hot bevisschen der Scbelde en Zeeuwscbe Strooraen
van 17 July 1875, Staatsblad n° 134, niet kan gelden
als algemeene maatregel van inwendig bestuur van den
staat; dat bet dus alleen toepasselijk is op de visschc-
rjjen van het domein en niet op die van bjjzondere
personen of gemeenschappen.
I)e strafvervolging ingesteld tegen Marinus de Groen,
te Bruinissedie zjjne hariDgvisschery uitoefent op
slikken aldaar, door bem gepacht van dc ambachts
vrouw van Bruinisse, werd door haar op grond van
art. 6 wetboek van strafvordering en overeenkomstig
de conclusion van zjjn verdediger mr. Ermerins ge
schorst, omdat de verdediging betreft een geschilpunt
van burgerljjk regt, van welks beslissing de waardeering
van het feit aan den beklaagde ten laste gelegd afhangt.
UnifüHcI27 December.
De «Moniteur Univorsel" bcrigtdat oen Belgisch
korps van 6000 man voor Bulgarjje niet gevraagd is
maar alleen de toestemming van Belgie, om daar to
lande een legioen vrijwilligers to vormenbestemd tot
bezetting van Bulgarjje.
KerUnieiiws*
Beroepen bjj de Herv. gem. te Goes, Ds. Nonhebei,
pred. te Vlanrdingen.
Te Baarland is, als eene 6de poging, Ds. H. J. Baarslag
pred. te Linschoten beroepen te 's Gravenpolder de
Cand. G. J, Barger en te Terseke Ds. K. W. Vet hake,
pred. te Wilhelminadorp.
Gemengde borigtcn.
Door zucht van meester P. tot spot
Heeft hjj maar leeljjk zich bedot.
Zoo bjj ïd 't spotten stelt zjjn eer
Verlaagt by zich al meer en meer
Voorbeeld van onderwjjzersvoordragten in Zuid-
Beveland ter benoeming aangeboden. Enkelvoud. Be
noemt No. 1 I zeg ik. Meervoud. Wel vcrpligt I Wjj
nemen No. 5. De drjjvende stroobossen te Sint.-A.
zullen op nuttige wjjze gebruikt wordenze zjjn bestemd
voor een slagterdie er mede doen kan wat bij wil
venters van stroo maken voor zjjn dochtersof ge-
bruikon om ham te rookou. Aldaar wordt eene
vrouw opmerkzaam gemaakt, beter toe te zien bjj het
inwisselen van een ryksdaalder. De knecht op het
slot te Baarland wordt aangeradenzich wat fatsoen
lijker te gedragen als hjj naar Goes gaaten zich
niet te verbeelden dat hjj eene rjjke boeren-dochter in
do fuik kan krjjgcn. Een arbeiders-zoon te O. wordt
verzocht, geen valsche praatjes meer te vertellen van
twee meisjes waar niets van te zeggen vult., dasr by
anders in moeite zal komen. Te Wolfaartsdjjk is
oene dochter van een timmerman veel gebeterd door
eeno kleine waarschuwingdoch moest het lageben
om andoren geheel stnken. Een jongmensch te Y.
wordt aangeraden zoo geen warboel te brengen on
zulk eene verbeolding niet van zich te hebben nu hy
schipper geworden is. Laat bjj maar zorgen dat hy in
vlot water bljjft. - «Wel! wel!" zegt do meid uit
eeno herberg te Yorseke," nu weet ik niet wat ik met
do Nieuwe-jaar doen moet en wie ik moot nemon
want ik ben het reeds gevraagd door vjjf jongens."
Saartje te Biezelinge moest haar neus zoo niet op
trekken voor de boerenknechts van dat dorp, want als
haar wensch vervuld wordten er met Maart andere
knechts komendan zal zjj zoo min een vrjjer kunnen
krjjgen als na.
Ingezonden stukken.
Brieven van een staatkundigen
Tinnegieter.
IV.
22 December '76.
23,122,601zegge drie en twintig millioen een hon
derd twee en twintig duizend zes honderd en één gulden
zal de Nederlandsche Staat dit jaar aan oorlogsuitga
ven hebben te bekostigenmet het heerlyke vooruit
zicht over een half jaar nog eens drie millioen gulden
bjj te passen voor 't geen dan nog verwerkt staat te
worden. Ons dunktdat voor dit feit alle andere his
toriën van ons constitutioneele leven moeten wijken.
Zoo'n Minister van Oorlog is toch maar de gewichtigste
persoon. Hy en hjj alleen legt beslag op ongeveer een
vierde der begrooting. Hjj is hetdie weet te zorgen,
dat de weelde verre van onze schatkist zal bljjven.
Een gewoon burgermecscb moet de diDgen nemen zo$
als ze zyn, maar andera heel stichteljjk is 't niet,
dnnkt me
Drie en twintig millioenWie is de mandie aan
deze natie den dienst wil doen van 't becjjferpn dor
eenvoudige optelsom, die aangeeft hoevele milloenen
er nu reeds sedert 25 jaar in den bodcmloozen put zjjn
gestortdie oorlogsbegrooting heet Wie wil ons eens
meêdeelen wat er is overgebleven van al die millioenen,
en hoeveel er is herleid tot de waarde van niemendal
Helaasde kleine staten die de eer bebbeD mogend
heden van den eersten rang naast en rondom zich te
bezittenze moeten wel voortgaan met zich zeiven
't bloed af te tappen. Wjj hebben ons land en onze
vryheid liefdat nljjktMaar dat die liefde ons niet
wjjzer maakte en wjj millioenen na millioenen ver
spilden aan onze doode strijdkrachten en per slot van
rekening in 't jaar onzes Hoeren 1876 eeD klaagzang
moesten aanhooren over den onvoldoenden over don
negatieven over den arm- en lamzaligen toestand hoe
zal men het noemendier strydkrachtendat isik
zeide het reedsniet heel stichteljjk.
Maar Pruisen is onze oostelijke nabuur en Pruisen
men zegt het, ie gevaarljjk. Het zjj zoo, maar als we
werkelijk gevaar loopeu van die zijde gevaar door een
rechtstreekschen aanvaldie 't meentdie Amsterdam
als 't dool van den tocht zoektgelijk in 1870 Parjjs
zullen wjj dan weerstand kunnen bieden aan den stroom?
Men zegge nietdat deze vraagon vaderlandslievend is
of lafhartigheid verraadt! Wie de waarheid niet
schroomt te zeggon die zal erkennendat ons eenig
mogeljjkeons eenig bereikbaar doel bestaan ban in 't
verkrjjgen der kracht om onze onzijdigheid te bewaren
niet om Duitechland te weerstaan, indien deze Staat
veroveringsplannen koestert
Gelukkig echter behoeven we dit van Duitschland
ook niet te geloovenbehoeft onze zorg zich slechts
te bepalen tot eene welwillende waardeering van 't goede
onzer oosteljjke buren en zich te onthouden van noode-
looze krenking hunner groote mannen, 't Komt ons
voor, dat we in dit laatste opzicht wel een6 wat te
kort schieten. Er zyn dagbladen en weekschriften ten
onzent, die stelselmatig voortgaan DuitBchland te be-
leedigen in zjjne groote mannen. Als van dien kant
den roep tot ons komtdat we toch vooral vaderlands
lievend moeten zyn en goene offers te groot achten ter
verdediging van den bodem der vryheiddan vragen
wy onszelven wel eens af of millioenen kunnen baten
als vijandige taal voortgaat met hare beleedigingen
tegen Bismarck.
Niet, dat wjj de vryheid van drukpers willen be
snoeien maar wjj zouden wenschendat de publieke
opinie ten onzent wat meer acht gaf op de uitspat
tingen van zekere pers om telkens een krachtig verzet
te laten hooren
Doch genoeg over en naar aanleiding der oorlogs
begrooting. De Minister had geljjk, hy kan 't niet
helpen dat één kanon 15,000 kost. Hy kan 't ook
niet helpendat de volksovertuiging niet die is van
de Zwitaerscho natie, en wel beschouwd is het toch
de volksmeeningdie in laatster instantie over de
23 millioen is henen gestapt. A1b er nu maar waarde
wordt verkregen voor 't geld der natie en 't millioenen-
gemors aan het Departement van Oorlog eens eindeljjk
ophoudtdan is het leed nog te dulden. Trouwens
wy zjjn reeds in de periode van 't heilige moeten
Wy mogen van deze oorlogsbegrooting niet afstappen
zonder op een feit te wjj zen dat bestemd is onthouden
te worden. Het betreft den heer Wintgensden afge
vaardigde met wien 's Gravenhage schittert. De repu
tatie van dit «geachte" liddie nu en dan als speci
aliteit schjjnt te willen poseerenheeft in de laatste
weken zoo'n knak gekregendat ze zich waarschynljjk
niet weer zal oprichten. Eerst heeft de heer v. d. Hoeven
hom van onwetendheid overtuigd op koloniaal terrein
en nu heeft deze zelfde heer Wintgens moeten hooren
dat zjjne adviezen in zake de landsverdediging geljjk
en geljjkvormig zyn aan zjjne praatjes over koloniale
zaken, 't Doet goed tegenwoordig to zyn bjj diergeljjke
onthullingen. De zelfbehaagljjkheid, waarmee de gezegde
spreker uit de Hofstad zyno gladde volzinnetjes ten
gehoore brengtzou ten laatste gaan vervelen, ook al
beantwoordde de degeljjke inhoud aan 't gezag waar
mee hjj zyn deel vraagt van den nationalen tyd. Nu
de evenredigheid tusschen deze beide gegevens omge
keerd evenredig zjjnis 't van beteekenis dat hy eens
voor goed heeft moeten hoorenwat reeds lang werd
gefluisterd.
Er zyn er meer «geachte" leden die op hunne hoede
moeten zjjn.
Te kwader ure heeft de heer Wintgens begrepen
dat de indruk der jongste terechtwijzingen nog al van
gewicht is 1
Komaan schjjnt hy gedacht te hebben ik moet het
hobbelpaard der koloniale staatkunde nog eens bestjj-
gen een beetje studio eon paar citaten en dan heeft
het den schjjn dat ik toch niet zoo onwetend ben
als die heer v. d. Hoeven mjj verwjjt. Zoo geschiedde
Maar zietde heer Wintgens was nog niet uitge-
citeerd of hom werd op nieuw getoond, dat eene laatste
dwaling wel eens erger zyn kan dan de eerste
De dagen van 't geheim zyn ook geteldhet wets
ontwerp op 't lager onderwys is reeds ter landsdruk
kerij aangekomen. Wie vervaardigt nu een lierdicht
uit naam der minimum-lydersdat zyn de onderwjjzers
in Nederlanddie 400 verdienen een lierdicht op
den Ministerdie den gemeentebesturen dwingen zal
hunne jaarwedde op 600 to brengen Gelukkig Zie
rikzee dat den dans zal ontspringen. Als de heer
Moens zjjn stelsel nu maar loslaat en van zjjn minimum,
1000 voor een hoofdonderwjjzerafzietdan boboeft
Zierikzee niet te vreezenen men kan bljjven volhar
den in een stelsel van bezoldiging der hoofdonderwjj-
zersdatom 't maar zacht uit te drukken beneden
den eisch de9 tjjdsneen beneden de billjjkheid bljjft
Nog één woord over de nieuwe lageronderwijswet.
Zij vraagt verplichte schoolgeldhefling. Ziedaar reeds
een adder in t grasdie moet worden doodgetrapt of
het- schoolverzuim zal nog vorder inkankeren 1
