ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 3478.
5IsteJaarg,
Donderdag 17 December 1874.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prijs per 3 maanden is 1,30tranco per post ƒ1,60.
ADVERTENTIE N 10 Cts. per regel, kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
Een en ander over Arbeid en Kapitaal.
ii.
De bewijzen, dat de arbeid onteerde, dat hij als een
9traf werd beschouwd in vroeger dagenbehoeven wij
met geene van nieuwe autoriteiten te vermeerderen. Lie
ver letten we nog even op den gedwongen arbeid en de
beperkende maatregelen van later dagen. Ieder weet,
dat de onbetaalde arbeid in dienst van de machthebbers
de zoogenaamde keerendienst't gevolg was vau de ver
overingen ten tyde der volksverhuizing, dat de onvrij
heid van den landarbeid tot den berechten boerenkrijg
voerde. Lodewijk IX van Frankrijk, de Heilige, schreef
den handwerkers voorwelke stoffen zij zouden mogen
verwerken en van hoedanige gereedschappen zij zich
bij dat werk moesten bedienen. En diergelijke beper
kende maatregelen, hoedanige schier overalzij 't dan
ook in anderen vormvoorkwamenmoesten ze niet
tot vernedering van den arbeid leidenwerkten ze
niet belemmerend op de ontwikkeling van welk bedrijf
ook? Maar niets is er, wat op den duur de ontwik
keling des menschen kan keerenbanden slijten en
boeien vergaan door de roest. En diezelfde nijverheids
mannen die verachten in den aanvangzij hieven
't hoofd op en brachten 't in Vlaanderen onder ande
ren reeds in de middeleeuwen, tot burgerlijke vrijheid.
Wat den boeren niet gelukken mochtwisten zij te
bewerkenzij schiepen een nieuw element in de maat
schappij die tot heden slechts uit heeren en slaven
uit vrijen en onvrij enbestondzij vormden »dien
breeden zoom" der burgerijwier krachtige arm
steunen kan, als alles valt. De nijverheidsmannen,
nog eenszij vormden een burgerstanddie door
stoffelijke welvaart de behoefte naar geestelijk genot
leerde kennendie alsnu kerken en scholen stichtte
voor wetenschap en kunst zijne offers over had.
De arbeid heeft een machtigen invloed op 's menschen
karakter. De landman gevoelt by zijn werk zijne af
hankelijkheid van de natuurhitte en kou, vochtigheid
en droogte, wind en weer, schadelijke of nuttige in
secten hij heeft het niet in zijne hand deze zaken
te regelen. De landman leeft in de vrije natuurhij
hoort het rollen des dondershij ziet den bliksem
schieten van »'t westen naar 't.oosten" en die bliksem
kon hem treffen. Is 't niet natuurlijkdat het land
bouwbedrijf tot godsdienstigheid opleidtdat de land
bouwer conservatief wordt en dit conservatisme niet
zelden tot stijfhoofdigheiddie godsdienst tot dweperij
voert Zie nu eens naar de lage kustzoomen aan
Noord.- en Oostzee. Vraag den Nederlanders, den Frie
zen den Sleeswijk-Holsteiners en Denen van waar
hunne taaie volharding! Het antwoord moet zijn: deze
deugden zijn een geschenk des Oceaanshij dwong
tot den aanleg en 't duurzaam onderhoud van dijken
en dammen om het over-krachtige element binnen de
perken te houdenNeem nu den man der nijverheid,
die in zijne werkplaats eene gansche menigte gereed
schappen en werktuigen bezitwaarmee hij zijn bedrijf
uitoefentdie dagelijks de resultaten ziet en waardeert
van de veelvuldigste toepassing der natuurwetenschap
pen die de vorderingen der werktuigschepping" in
zijne naaste omgeving heeft zien tot stand komen, de
producten van wiens arbeid als handels-artikels naar
de einden der aarde worden gezonden is 't wonder,
dat de man der nijverheid een wijden gezichtskring
heeft De katoendie op 't westelijk halfrond wordt
geteeld, komt naar Europa. Engeland, België, Saksen,
andere landen, ze spinnen en weven de stof en 't ver
vaardigde product neemt zijn koers terug naar 't oor
spronkelijk vaderland om als artikel van verbruik voor
den Yankee dienst te doen De Yankee draagt katoenen
kousen, lees ik ergens maar 't zal een beetjen over
dreven zijn in Engeland geweven, en die hem minder
kosten dan 't waschloon dier voorwerpen bedraagt in
Amerika, zoodat hij by zoodanige gelegenheid de gedragen
kousen wegwerpt om zich een paar nieuwe aan te schaf
fen. Zeker is 'tdat in elk nieuw bevolkt land en als
zoodanig mogen we Amerika in betrekking tot het »oude
en overvolle Euroop" nog steeds beschouwen voortdu
rend groote vraag is naar Arbeid en Kapitaal, van daar
uitloving van hooger loon en hooger interest, 't Goud
van Australië en Californië vindt zijn weg naar Pforz
heim en Hanau en Augsburg enz.en de arbeiders in
de werkplaatsen aldaar, ze verwerken 't naar den
zin en den smaak der Europeanen niet slechts
maar zelfs naar den lust der bewoners van de overige
werelddeelendie dit artikel van den handels-arbeid
ontvangen. Zoo dus verbindt de arbeid de volken
der aarde tot ééne eenige familie. Gelijk onder de
individuen in eene fabriek 't stelsel van arbeidsverdee-
ling zich geheel langs natuurlijken weg ingang heeft
bezorgd, zoo is 'took met die arbeidsverdeeling onder
volken en landen. En de arbeid des handelaars ver-
eenigt weer, wat door gebergten en zeeën werd ge
scheiden. Zelfs bearbeiden de volken niet alleen de
zuiver stoffelijke goederen voor elkander, ook »op des
geestes wijd gebied" is deze overdracht van producten,
als ik 't eens zoo mag uitdrukken, in gebruik. De
Grieken brachten hunne beschaving naar Italië over;
de Arabieren hunne wetenschap en kunst naar 't Py-
reneesche schiereilandde kruisvaarders waren de
tusschenpersonen bij 't overbrengen der weerkeerige be
schaving van 't westen naar 't oosten. En zooveel waar-
deèring zal wel ieder voor de Fran Bche revolutie der vorige
eeuw hebben, dat hij erkent hoe zij 't is geweest, die de
banden ontknoopte of liever losrukte, welke door het
absolutisme om de volken waren gelegd. Nadat de
Engelsche koloniën in N.-Amerika 't voorbeeld hadden
gegeven tot een nieuw staatsleven, nadat gebleken was
hoe hardnekkig een tegenstand door de Bourbons tegen
dien geest van vrijheid werd over gesteld, toen kon 't wel
niet anders of die vrijheid moest zich met geweld baan
maken. Niet echter, dat alleen Frankrijk behoefte had aan
de slaking van den boei des tyrannieken gezags, ook de
andere Europeesche staten moesten met geweld tot
betere inzichten worden gebracht. Toen echter de
orkaan ging liggen en men de verwoestingen van den
storm overzag, bleek de zuivering des dampkrings zoo
duur gekocht, dat de vrijheidsvrienden op elk gebied
de krachten inspanden om de kostbaar verworven vrij
heden tot ontwikkeling te brengen, voor 't minst ze te
beschermen tegen het naar reactie strevende gezag.
Yan daar, zoo 't mij toeschijntdat thans reeds alge
meen volksgeloof is geworden, wat vroeger alleen de
ketterij van «hoogmoedige geleerden" was. Wij allen
in onzen tijd hebben belijdenis afgelegd van ons geloof:
iedere arbeid is eerlijkwie 't werk verricht, heeft ook
aanspraak op 'tloon; de mensch doet, wat zijne hand
vindt om te doen. Althans wie in dit geloof niet deelt,
wie het nog altijd om redenen van eigenbelang voor
ketterij uitkrijt, houdt zich wijselijk gesloten, omdat hij
wel weetdat ditzelfde eigenbelang hem over den
schouder zou gluren en hem beschaamd doen omlaag
zienZoo is de wereld vooruit gegaan. En waarlijk
hoe hoog de prijs ook was, de menschheid heeft hare
arbeidsvrijheij, hare waardeering van den arbeid niet te
duur gekocht.
Algemeen Overzicht.
Wie zou niet denken dat in Frankryk de
algemeene zaak met ernst zou behandeld worden. Een
land dat zoolang en zooveel geleden heeft, mag wel
aanspraak maken op inspanning van allo krachten, om
zooveel mogelijk te herstellen, wat het door den oorlog
Maar 'tis of men daar te lande nooit
wijs wil worden en moedwillig de grootste belangen
prijs geeft. Lees eens, wat dezer dagen omtrent de
vergaderingen van het Wetgevend lichaam geschreven
werd. Men spreekt daar zoo luide onder elkander over
allerlei zaken dat de redenaars niet kunnen worden
verstaan, en wat het ergste van alles is, de banken
staan voor een groot deel ledig, alsof de afgevaardigden
het niet der moeite waard achten zich op hunne plaats
te laten vinden. Het is waar, in de laatste dagen kwam
er niet veel bizonders ter sprake. Men behandelde
slechts wetten van ondergeschikt belang. Maar zij
stonden toch in verband met het lands welvaren.
Waarom werden ze dan niet met meer aandacht ver
waardigd? In één opzicht hebben de afgevaardigden
getoond toch wakker te wezen. De stad Parijs wil een
leening aangaan van niet minder dan 220 millioen
franken. Het wetsontwerp desbetreffende is naar eene
commissie verzonden, als begreep men, dat dit toch
niet met een handslag of een pennestreek kan worden
beslist. Ook de lands-finantiën schijnen in geen bizondejv
gunstigen toestand te verkeeren; althans sommigen
berekenen dat het te kort over den dienst van 1874
niet minder dan 65 millioen, dat oVer dien van 1875
zeker 84 millioen zal bedragen. Ook op kerkelyk gebied
is het daar te lande in geen enkel opzicht rustig. Reeds
meermalen werden óns proeven gegeven van de woelingen
der geestelijkheid en de verwarringen door het Ultra-
montanisme gestichtthans lezen wij weder van den
strijd op Protestantsch gebied. Men had zich misschien
gevleid, dat nu de invloed van Guizot heeft opgehouden,
de liberale partij meer vermogend zoude zijn. Het
tegendeel is echter gebleken, want bij eene verkiezing
voor den Presbyterialen raad te Parijs hebben de
orthodoxen met verpletterende meerderheid de overhand
behouden, niettegenstaande de liberalen alle moeite
hadden aangewend. Waarlijk men zou het niet denken,
dat in Parijs en nog wel in dezen tijd, de sympathie
voor het orthodocisme zich zoo zou openbaren.
't Is wel eenigzins uit gebrek aan ander nieuws, dat
men zich in X>uïc»clklun<1 zoo met het Arnim's
proces bezig houdt. Het schijnt dat de Berlijnsche
rechtbank allen spoed wil aanwenden, om het procés
ten einde te brengen, ten minste het getuigenverhoor
wordt ijverig voortgezet en men wacht zeer spoedig
eene beslissing. In den rijksdag heeft de regering
een klein echec geledendaar niettegenstaande het
protest besloten is, het budget voor de Pruisische en
Saksische legercorpsen ineen te smelten. Maar destemeer
sensatie maakte v. Bismarck in de vergadering toen
hij rondweg verklaarde, dat de Jezuiten voor een
groot deel oorzaak waren van den oorlog in 1870. Hij
haalde een gezegde aan van een Fransch prelaat, dat
de revolutie alleen de kerk kon baten en bewees vrij
overtuigend, zoowel dat keizerin Eugenie een werkzaam
aandeel had aan alles wat den oorlog deed ■uitbreken,
als dat zij gehandeld had naar de inblazingen van de
ultramontanen en jezuiten.
In Belgie begint de strijd tegen het ministerie
weder in aanvang toe te nemen. De minister Malou,
heeft in zijn voorganger Frère een onverzoenlijken
tegenstander, die hem geen oogenblik met rust laat
en onder anderen hem nu voorgecijferd heeft, dat de
schoone uitzichten, waarmede het Kabinet tenvorigen
jare op de verkiezingen zocht te werken, geenszins zijn
verwezenlijkt. Toorts is in de Kamer een voorstel
ingediend om de wenschelijkheid te doen uitspreken,
dat internationale geschillen door arbitrage zullen
zaken te stellen. Vanwege den Khedieve zijn met het-
I zelfde doel twee schepen met 50,000 schepel tarwe en
I 3000 volledige stellen kleederen in de haven van Ismid
i aangekomen. Wel berekent men dat, tengevolge van
den slechten toestand der middelen van gemeenschap,
die twee scheepsladingen eerst na ongeveer zes maan
den Angora zullen bereikenmaar zelfs dan nog zullen
zij welkom zijn.
Ook particulieren en overheden wedyveren in hunne
i pogingen om de nooddruftigen bij te staan. Echter
blijkt het alweder dat het er met de provinciale, be-
j 9turen treurig uitziet, o. a. uit de wijze, waarop zij
uitvoering gaven aan het bevel der Regeering om in
j de provinciën Adrionopel en Tuna ossen op te koopen
ter voorziening in de door hongersnood en veepest uit
geputte werkkrachten der Anatoliërs. De overheden
ontnamen den boeren in eerstgenoemde provinciën hun
ploegvee onder belofte van er hun later een zekere
zeer geringe som voor te zullen uitbetalen. Zoo beroof
den zij hen niet alleen van hunne ossen op het oogen
blik dat zij ze zelf noodig hadden, maar die dieren
kwamen eensdeels te laat op de plaats van bestemming,
anderdeels bezweken zij onderweg.
worden uitgemaakt. Ofschoon men zich niet kan
voorstellen, dat het zoo gemaklijk gaan zal, oude
voorstanders van den oorlog tot andere gedachten te
brengen, mag men zich echter verblijden, dat de afkeer
van het zinloos bloedvergieten en mensckenmoorden
al meer toeneemt en dat van lieverlede het gevoelen
veld wint, dat indien de volken de handen ineenslaan,
geene machten in staat zullen wezen om de verwoes
tingen van den oorlog onder hen te brengen.
Wat uit Sipanje bericht wordt is niet gunstig
voor de zaak der republikeinen. Sedert lang weten
wij, dat men weinig op die berichten kan vertrouwen
en dat menigmaal de uitslag van een gevecht als
gunstig voor eene partij wordt voorgesteld, terwijl het
voordeel juist aan eene andere zijde was. Daarom
kunnen wij niet aanstonds gelooven. Intussclien schijnt
het dat de Carlisten in de laatste dagen by onder
scheidene gevechten nogal eens de overhand behielden.
Zelfs spreekt men van een gevecht op den weg van
Tolosawaarbij de republikeinen 700 man zouden
verloren hebben. De Maarschalk Serrano is nu in het
Noorderleger aangekomen om in persoon de operatiën
te leiden. Hij werd daar met geestdrift ontvangen en
men verwacht dat weldra de krijgsverrichtingen een
aanvang zouden nemen.
Engeland leverde voor de politiek in de laatste
dagen niets bizonders op. De bisschop Mannen is nog
in Rome, om, naar men zegt, met den paus te beraad
slagen wat te doen als in Engeland de strijd tegen
de ultramontanen ook mocht beginnen. Intusschen
zijn er nog geene voorteekenen dat de regeering er
aan denkt en schijnt het meer een voorzorg door angst
ingegeven dan door eenig verschijnsel geboden. Nu
er geene zaken zijn op politiek gebied denkt men
daar aan gansch andere zaken. Zoo b.v. werd dezer
dagen eene statistiek geleverd van dienstboden, die
het resultaat gaf dat er in Engeland 1 '/4 millioen
dienstboden zijn. Daarvan dienen 700,000 als meid
alleen, 77,000 keukenmeiden, 66,000 huishoudsters,
100,000 werkmeiden, 14,000 koetsiers, enz. Het is
wel niet gemaklijk na te gaan of deze cijfers nauw
keurig zijn, maar in ieder geval bewijzen zij, dat de
verhouding van het dienend personeel tot dat der
meesters en meesteressen eene belangrijke verandering
bij vroegere tijden heeft ondergaan.
De opstand in de Arffentyusclie republiek
is nu voor goed geëindigd en de rust hersteld. Een
leger van opstandelingen is genomen en machteloos
gemaakt enwat wij niet onbelangrijk achten, er is
eene uitgebreide amnestie afgekondigd. De, regeering
maakt zich daardoor populair en bevestigt den vrede
op betere grondslagen, dan waar die door afgedwon
gen verdragen of kracht van wapenen verkregen wordt.
De berigten zeggen dan ook dat de rust overal her
steld is en zoo zien wij dan toch een enkel lichtpunt
in de veelsoortige duisternis, die over landen en wereld
deelen hangt. Of is het niet het hoogsto wat door de
volken moet worden gezocht? Eene rust, die wel verre
van werkeloosheid te zijnveeleer alle bronnen van
werkzaamheid en dus ook van welvaren, milder doet
vloeien.
Nieu wstij dingen.
JFtrtwftrijüf-
Te Parijs wordt thaus op groote schaal kunstboter
vervaardigddie veel goedkooper is dan zuivere boter.
Als grondstof daartoe wordt vet gebruikt, dat eerst
langs scheikundigen weg van eenige bestanddeelen wordt
ontdaan en dan door middel van een stof die uit de
uyers wordt verkregen en bijvoeging van een weinig
melk tot gisting wordt gebragt. Dan scheidt zich room
af, waaruit de boter wordt bereiddie in kleur en
smaak geheel aan de melkboter beantwoordten zéér
lang kan worden bewaard. Reeds op de Weener-ten-
toonstelling was een proef van deze kunstboter aanwe
zig, die maanden lang even versch bleef.
Een ontzettende orkaan heeft Woensdag-nacht over
Parijs gewoed. De rukwinden vielen met zooveel geweld
in, dat men nu en dan meende donderslagen te hoo-
ren. Hier en daar heeft de wind nog al veel schade
aangerigt vooral op de kermis te Montmartrewaar
kramen en tenten in woeste wanorde dooreen gewor
pen werden. De arme kermis-artisten en kramers zijn
de wanhoop nabij. Ofschoon het in 't midden van de
stad letterlijk pannen, bladen zink en schoorateenen
regende, gebeurden er toch gelukkig weinig ernstige
ongelukken.
Te Zoteux, nabij Hucqueliers, departement Pas-
de-Calaisis dezer dagen in eene afgelegene en bouw
vallige boerenwoning overleden, na eene kortstondige
ziekteeen oude jonkman van 83 jaren. Het vertrek,
waarin hij overleed zag er allerellendigst uit. Regen
en sneeuw kwamen vrij binnen langs de barsten en
gaten der muren en de smalle vensters waren voor
zien van ruiten waaruithoofde der vuiligheidhet
daglicht niet meer kon doordringen. Het bed vau den
oude was even als de rest uiterst vuil en walgelijk.
Het hoofd van den stervende rustte op een harden
zwaren zakdie met een soort van oorkussen over
trokken was en aan zijne zijde bevonden zich een
ouderwetsch geweer en een verroeste sabel, welke hij
steeds bij zich hield. De man die aldus in de diepste
ellende lag te sterven was L. J. Denquin, in de wan
deling vader Denquin" genaamdde rijkste grond
eigenaar-van het kanton Hucqueliers. Na het overlyden
werd de woning verzegeld. De harde zak die den over
ledene tot oorkussen diende, bevatte omstreeks 19,000 fr.
in goudstukken van Lodewijk XY en Lodewijk XVI.
In den vloer der kamer waar hij gestorven was, ont
dekte men talrijke putten waarin aarden potten ver
borgen waren, allen vol gouden en zilveren munt van
alle tijdstippen, waarvan het grootste gedeelte niet
meer gangbaar was. Het gevonden geld, grootendeels
bestaande in oude Louis en kroonen van zes en drie fr.,
beloopt een aanzienlijk cijfer. Ongelukkig werd hij veel
bestolen en het assisenhof heeft verscheidene boos
wichten veroordeelddie zich met geweld van een
deel der schatten meester maakten. Men schat het
bedrag dezer diefstallen op 100,000 fr. Ondanks het
slechte bestuur zijner goederen laat Denquin eene ont
zaglijke fortuin na. Benevens de verbazende sommen
femunt. geld in zijne ellendige woning gevonden, bezat
ij nog uitgestrekte grondeigendommen. Hij is zonder
testament gestorven en heeft een twintigtal erfgena
men, waarvan eenige rijk, andere arm zijn, doch die
allen hun aandeel zullen aannemen, zoowel als de Staat
die door het overlyden van vader Denquin, een aardig
sommetje aan successierechten zal ontvangen.
SühutsicWan&.
Berlyn, 14 Dec. Proces Arnim. Na een pleidooi
van drie en een half uur, waarin de Procureur-Generaal
vooral wijst op de verzwarende omstandigheden, dat
de aangeklaagde persoon in zijn aanzienlijke betrekking
een aantal officieele stukken van het hoogste belang
had zoek gemaakt, eischt hij een gevangenisstraf van
2'/2 jaar, doch komt in verzet tegen het ontzeggen van
de burgerregten, wijl hij niet erkent de bedoeling om
persoonlijk voordeel te behalen.
PoHeu, 13 Dec. De deken Tafelski te Kröben is
gisteren door het Kreisgerigt te Gostyn tot eene ge
vangenisstraf van zes weken veroordeeld en onmiddellijk
naar de gevangenis gevoerd omdat hij weigerachtig
bleef, den apostolischen delegaat te noemen.
Kam peu, 14 Dec. De vorige week vierde de
theologische school den 20sten verjaardag harer stich
ting, welke zamenviel met den 40sten gedenkdag van
het ontstaan der Christelijke Gereformeerde kerk als
zoodanig. In de gedachtenisrede, die de aftredende
Rector, de Cockuitsprak, kwam de mededeeling voor,
dat de Chr. Ger. kerk in haar geheelover 1873
voor kerk en armenpredikants-weezen en weduwen
theologische school en zendingruim S'/2 ton gouds
heeft opgebrachtwaarbij men nog 50 duizend gulden
zou kunnen rekenen door sommige gemeenten voor
de kas ex bonis publicis en bijzondere scholen geofferd.
Merkwaardig bewijs voor de levenskracht van het be
ginsel der vrije kerk ook ten onzentHet Christel.
Ger. kerkgenootschap telt thans ruim 100 duizend
gemeenteledenverdeeld over 340 gemeentenmet
240 leeraren.
lilusselieflé, 13 Dec. Twee personen uit deze
gemeente, v. d. B. en F., kregen verleden jaar twist
ten gevolge waarvan een klopparty ontstond en F. tot
gevangenisstraf veroordeeld werd; hij ontweek deze straf
door zich buitenslands te begeven, na wraak gezworen
te hebben aan v. d. B. Wij vernemen thans uit Ibben-
buren, dat v. d. B. door F. vermoord is, en hij alzoo
zijn eed volbragt heeft. De misdadiger is door de justitie
Schijnt de Turksche Regeering niet altijd het moge
lijke te doen om de noodlijdenden in de provinciën
van Klein-Azië te hulp te komen, de Sultan althans
heeft dezer dagen een loffelijk bewijs van belangstelling
gegeven door ten hunnen behoeve 20,000 livres (pond
sterling) af te staan, terwijl hij bovendien een zijner
adjudanten afzond om zich aldaar op de hoogte van
I 'sGravenhage, 15 Dec. De Tweede Kamer
heeft heden, na verwerping van een amendement van
den heer v. d. Iierch van Heemstedetot het verleenen
van subsidie aan de Chr. Geref. gemeenten, het Hoofdstuk
Financiën met algemeene stemmen aangenomen.
Bij de discussiën over dat Hoofdstuk der Staatsbe-
grooting heeft de heer van Kerkioijk tegen den afgetreden
Minister van Finantiën de beschuldiging ingebragt van,
in strijd met de wet, eigenmagtig gratie van straf te
hebben verleend; in Nov. 1874 waren namelijk dooi
den kantonregter van Sommelsdijk twee personen tot
boete veroordeeld, wegens overtreding der wet op de
jagt en visscherij en de ambtenaar van het Openb.
Min. had daarvan kennis gegeven aan den ontvanger
der registratie. Bij resolutie van 10 Julij 1873 heeft
de Min. van Helden bepaald, dat die boeten zouden
worden geschrapt, zoodat feitelijk het vonnis voor de
bedoelde personen buiten werking werd gesteld.
Bij de afdeeling Domeinenenz. klaagde genoemde
afgevaardigde over de traagheid van dat bestuur.
Ten bewijze daarvan voerde spreker vooreerst aan het
talmen by den verkoop der Kralingscheplassen, waardoor
aan de schatkist eene schade van 40 a 50,000 was
veroorzaaktten andere vestigde hij de aandacht op
de afdamming van het Slaak, die nog steeds traineert;
maar vooral wees hij op de tegenwerking die de afkoop
van tienden ondervindt van de zijde van het domein-
bestuur, hetwelk Spreker staafde met een bewijs uit
Overflakkée.
Over de uitvoering der wet tot herziening der ge
bouwde eigendommen rezen van verschillende zijden
klagten. De heer Saaijmans Vader deelde o. a. mede
dat vele hooischuren in Zeeland worden getaxeerd op
eene huurwaarde van 3- a 400terwyl de Min. van
Delden verklaard had, dat bij dergelijke schuren alleen
de waarde van afbraak in aanmerking mogt komen.
De minister maakte zich van de zaak af, met te ver
klaren, dat hij geroepen was de wet uit te voeren
terwijl de reclamanten zich in de eerste plaats te wen
den hebben tot de commissiën.
Vllsissiiififen14 Dec. De meerderheid van onzen
Gemeenteraad heeft Vrijdag laatstl. een blijk willen
gevendat zij harerzijds de toeneming van scheepvaart
zooveel mogelijk wil trachten te bevorderen. «Trach
ten" want velen zijn er. die meenen dat de maatregel,
dien ik hier op het oog heb, toch niet veel baten zal.
Men heeft namelijk besloten1°. om in het belang van
den handel de tot hiertoe gegeven regten voor het ge
bruik van het Marinedok af te schaffen; en 2°. het
havenregt voor schepen en vaartuigen, die de Wester
haven bezoekenbelangrijk te verminderen. Ware de
toestand der geineentefinanciën niet zoo ongunstig als
nu het geval is, dan zou tot geheele afschaffing van
alle havengeld zijn overgegaandoch nu durfde men
daar niet aan. Enfintot dusver was de hoogste hef
fing 6 cent per patentton voor binnenvaartuigendie
in de havens kwamen om te laden of te lossenen
nu is zij tot 3 cents per ton verminderd.
Thans moet betaald worden voorZeeschepenom
welke reden binnenloopende8 cent per zeeton; bin
nenvaartuigen, in de haven komende om te laden (waar
toe het innemen van kolen tot onmiddelijk gebruik of
andere benoodigdheden niet gerekend wordt te bekooren)
of te lossen 3 cent per patentton; binnenvaartuigen,
geladen binnenkomende zonder te lossen2 cent per
idem binnenvaartuigen ledig binnenkomende zonder
last in te nemen, 1 ct. per idem; schepen gebezigd voor
de'kustvisscherij op de Schelde en Zeeuwsche stroomen
2 cent per ton; baggermolens, baggerakken, sloepen en
dergelyken 1 cent per patenttonhoutvlotten, balken,
boomen of andere houtwaren lj« pCt. van de waarde.
Na een verblijf van 60 dagen in de haven wordt
voor elke volgende 30 dagen of gedeelten daarvan het
volle havengeld opnieuw verschuldigd. Deze bepaling
klinkt wel eenigszins vreemdzij was dan ook het
gevolg van een amendementdaar de voordragt luidde,
dat na het verstrijken der 60 dagenmet gelijk regt
op nieuw havengeld verschuldigd zou zijn. Dit laatste
was ongetwijfeld meer rationeel. Men kan het haven
en kaaigeld bij wijze van abonnement voor een jaar
voldoen; voor zeestoomschepen ƒ1.per zeeton, voor
zeezeilschepen 50 ct. per idem, voor binnen stoom
schepen 60 cents per patenttonvoor binnen zeilschepen
30 cents per idem. Nederlandsche en vreemde Rijks-
schepen en vaartuigen worden van de betaling vrij-
Zïerilizee, 15 Dec. Zooals onzen lezers bekend
is, werden ongeveer een jaar geleden te dezer stede de
eerste pogingen aangewend ter bijeenbrenging van
gelden tot oprigting eener Roomsch-Katholieke school.
Zondag jl. werd van den kansel in de R.-K. kerk
medegedeeld dat tot bovengenoemd doel reeds 5100
bijeengebragt zijn en er gegronde hoop bestaat dat die
som in den loop van 1875 met,10,000 zal vermeer
derd worden.
Heden avond trad alhier in ons departement der
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen als spreker op
Dr. van Heel uit Roermondmet eene onderhoudende
novelle «Kijkjes in en wenken voor het leven" waarin
verschillende maatschappelijke toestanden goed getee-
kenden o. a. het conventionalisme der hoogere standen
geestig geschetst werden.
Naar wij vernemen zal de heer A. W. Stellwagen
a. s. Vrijdag-avond als spreker in onze afdeeling der
Maatschappij van Nijverheid optreden met een opstel
»de Kunst in de Nijverheid."
Yolgens het Haagsche Dagblad is de heer J. J.
van Kerkwijk bij de jongste reorganisatie van het per
soneel der telegraphie, op wachtgeld gesteld.
Volgens een opgave in de Friesche Ct. bedroeg het
drankverbruik in 1871 per inwoner: te Groningen 17.88
liter, te Rotterdam 16.93, te Leeuwarden 16 85, te
Enschedé 16.66, te Eindhoven 16.32, te Meppel 16.04,
te Dordrecht 14.48, te Helder 14.45, te Tiel 14.06, te
Zwolle 14.04, te Arnhem 13.63 te 's Gravenhage 13.36,
te Utrecht 13.19, te 's Hertogenbosch 13.14, te Nijme
gen 12.96, te Alkmaar 12,88, te Deventer 12.73, te
Harlingen 12.72te Leiden 12.56te Haarlem 12.37
te Gouda 12.30, te Amersfoort 12.29, te Delfzijl 12.09,
te Delft 11.98, te Gorinchem 11.91, te Almelo 11.81,
te Middelburg 11.71, te Zierikzee 11.68, te Vlissingen
11.59 en te Amsterdam 11.52 liter.
Nadat er in een tijdsverloop van slechts 14 dagen
twee branden hadden plaats gehad onder de gemeente
Nieuwvliet, werd Zondag jl. wederom een boerenschuur
onder de gemeente Waterlandkerkje door den brand
vernield. De vermoedelyke dader is in hechtenis geno
men.
Zierlkxee, 16 Dec. In de heden gehouden
zitting van den gemeenteraad is herbenoemd tot regent
van het Burger-Weeshuis Jhr. Mr. M. J. Boeije.
Toorts ib ingekomen een schrijven van den heer C.
v. d. Vliet Dz., waarbij deze zyn ontslag neemt als
lid van den Raad, benevens een verzoek van den
Commissaris van politie, de heer Broersma, om aan
Z. M. voor te stellen zijne jaarwedde te verhoogen met
ƒ200 of wel met ƒ150 en hem dan te ontlasten van
de uitgaven van bureau-behoeften.
Kerknieuws.
Ds. W. Vliegenthartpred. te Goesheeft het beroep
naar Enschedé aangenomen.
Bevestigd te Wilhelminadorp door Ds. Groenewege
van Bath met Psalm 119 38 de Cand. K. W. Vetlutke
die zijne intreê-rede hield naar Psalm 206 in het midden.
De Cand. H. van Druten heeft het beroep naar Warns
c. a, aangenomen.
Bedankt voor het beroep naar de Chr. Geref. gem.
te Lutten door Ds. Brink pred. te Neuzen.