ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
l\o. 5593.
50steJaarg.
Dingsdag 9 Junij 1874.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATDRDAG. De pry's per 3 maanden is 1,30 y franco per post 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cts. per regel, kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
N ieu wstijdingen.
SLiterifea.
In Louisiana is de doodstraf afgeschaft on ver
vangen door een levenslange opsluiting in een naaivwe
cel. De veroordeelden verlaten huune gevangenis slechts
zeldzaam en worden beschouwd als geheel dood voor
de wereld. De cel is zwart behangen. Op de deur staat
de naam van den misdadiger en daarachter zit hier
opgesloten om geheel zijn leven in berouw en leedwezen
door te brengen. De boeken die in de cel aanwezig
zjjnstrekken om tot dat berouw op te wekken. Tot
dat einde worden de ongelukkigen ook bezocht door
geestelijken.
Dageljjks ontvangen zij eene bepaalde hoeveelheid
voedseltot onderhoud des ligchaams volstrekt noodig,
maar de dag der verjaring van hun misdrjjf is een
vastendag en zelfs geen dronk water wordt dan gegeven.
Iudien de gevangenen overal zoo ontvangen en be
handeld werdenzouden velen zich beter in acht
nemen en de moordaanslagen minder menigvuldig
worden.
Men schrijft uit Grand-Rapids (N.-Amerika)
»Ook hier heeft men den 12 Mei niet onopgemerkt
voorbij doen gaan maar herdacht men ook hef 25jarig
krooningsfeest van onzen vroegeren Koning Willem III.
Op verschillende plaatsen zag men de zoo welbekende
driekleur wapperen terwijl velen met de oranjekleur
prjjktenals teeken dat zij trotsch op het laud hunner
geboorte waren. Des avonds deed de muziek zich hooren
en menig uurtje werd in gepaste vrolijkheid gesleten.
Het aanschouwen van die Hollandsche vlag en de
Oranjekleur deed ons goed omdat het ons herinnerde
dat wij afkomstig zijn van een volk, dat om zijne
eerlijkheid over de gansche wereld bekend is; die
eerljjkheid wordt echter door velen onzer landgenooten
alhier te schande gemaakt."
De Imparcial berigt, dat de Fransche regering ein
delijk een besluit genomen heeft ten aanzien van de
naar Oran uitgewekene Cartageensche opstandelingen.
Te Madrid is namelijk een officieele kennisgeving ont
vangen, dat de overheid te Oran gereed is om negen
honderd hunner uit te leveren. Dientengevolge heeft
de Minister van Marine last gegeven, om terstond een
oorlogschip af te zenden, ten einde die negenhonderd,
allen gewone galeiboeven, aan boord te nemen.
3?arjjjs, 28 Mei. Het Journal des Débats doet
uitkomen, dat tengevolge der vertraging in de goed
keuring van de nieuwe belastingwetten en van andere
oorzaken, het te kort op de begrooting thans 36'/2
millioen bedraagt.
Het blad voegt er bij, dat de hoofdcommissie voor
financiën, ondanks haar ijverigste nasporingen, niets
gevonden heeft waardoor het evenwigt kan worden
hersteld. Dientengevolge zou het Gouvernement ver-
pligt zjjn op haar voorstellen tot verhooging der
regiatratie-regten en indirecte belastingen terug te
komen en die zelfs nog te verzwaren.
jPnütstWanïr.
De Mannheimer xDud-Katholieken" hebben aan hunne
Synode, welke op dit oogenblik te Bonn vergadert, eene
memorie gerichtwaarin eene ganBche reeks van her
vormingen wordt voorgesteld. Zoo wenschen zij de
gebeden tot Heiligen en alle feestdagenwelke niet
uitsluitend ter eere Gods zijn ingesteldafgeschaft te
hebben; met uitzondering van den Allerheiligen- en
den Allerzielendag echter, opdat het weifelziek karakter
der nieuwe gezindte zich ook in deze niet verloochene!
Verder begeeren zij invoering der Duitscbe taal bij de
godsdienstoefening, vermindering van uiterlijke pracht
en praal in de kerkgebouwen, afschaffing van den on-
gehuwden staat der priesters en van de gedwongen
biecht, benevens beperking der zoogenaamde sgewoonte-
bieckt,"
In Hamburg is een knecht aangehouden verdacht
van het plegen van den moord op twee oude lieden in
Limburgvoor welke gruweldaad een som van 300
thaler de drjjfveer was.
De vorige week is er een zeer schandelijk feit in eene
herbergop de Rijnkaai te Antwerpengebeurd.
J. D.38 jaren oud heeft in minder dan een half
uur, 33 glaasjes jenever, dikkoppen genaamd, ge
dronken. In bet eerste kwartier dronk hij er 24in
de volgende 15 minuten nog 9doch zoodra hij het
laatste binnengezwolgen had viel de dronkaard be
wegingloos neder. Zjjn toestand word hoogst gevaarljjk
en men haastte zich hem naar het gasthuis te brengen
waar hjj drie uren later den geest gaf. De overledene
laat eene weduwe met 5 kinderen achter. De politie
heeft een onderzoek ingesteld.
sllcjÖCl'tiïWÏï.
Zwolle, 30 Mei. Men verkeert nog zeer in het
onzekere omtrent het lot der crediteuren van de
Overjj8el8cbe Bank; dat zjj aanmerkelijk verlies zullen
Ijjden is bjjna zeker, doch de tjjd wanneer zjj hunne
percenten in ontvang kunnen nemen is nog verre af.
Van goederhand verneemt men echter dat de curators
al het mogeljjke willen doen om de crediteuren te
helpen zij willen ook gaarne alle in bewaring en in
beleening gegevene effecten de laatste tegen teruggave
van de daarop ter leen ontvangene sommen aan de
eigenaren teruggeven doch wachten slechts op een
regterlijke uitspraak. Het ware dus te wenschen dat
een der crediteuren de curators in regten aanspraak
tot teruggave der effecten wanneer die vordering wordt
toegewezen zullen de curators op grond van die uit
spraak al de aanwezige effecten afgeven. Ter besparing
van kosten is het wenscheljjk dat die actie worde
ingesteld door een crediteur die slechts voor een klein
bedrag aan effecten te vorderen heeft.
*s Gravenhajje30 Mei. Voor het hof in
Zuid-Holland stond gisteren teregt een 2ljarige beurt
schipper uit Ooltgensplaatwegens bedriegeljjke bank
breuk en een koopman uit Rotterdam wegens mede-
pligtigheid daaraan. De eerste had bjj zijn faillietver
klaring opgegeven slechts een actief van ƒ400 te
bezitten, terwijl later bleek, dat bjj niet 3200 volgens
zjjn bewering op straat verloren had, maar 2200 aan
den tweeden beschuldigde 500 en 200 aan anderen
had ter bewaring gegeven hetgeen bjj ten slotte zelf
bekende. De tweede beschuldigde had bij het vernemen
van het faillissementeerst een zaakwaarnemer te
Rotterdam geraadpleegd en toen aan den burgemeester
van Ooltgensplaat het feit medegedeeldmet aanbod
het geld aan den regthebbende uit te keeren. Hjj ver
klaarde niet geweten te hebben dat de gelden hem
waren overhandigd met het oog op een faillissement.
Ten slotte bleek de gefailleerde tegenover een passief
van ƒ2822 een actief van ƒ3097 te bezitten. Het O. M.
hield de aanklagt vol en eiechte een veroordeeling vau
beiden tot 5 15 jaren tuchthuisstraf. Voor "„f
schipper voerde mr. van Gigh aan dat er eigen'b
geen grond voor een faillissement was en dat het
zulks ook tegenover het vonnis van faillietverklaring
mogt aannemen. Voor den tweeden beschuldigde trachtte
mr. D. van Raalte te betoogen dat hjj niet met den
eersten bad zamengespannen tot verduistering waarbjj
de verdediger het publiek den raad gaf om als men
ziek is, ook in regten, zich niet tot kwakzalvers te
wenden.
Aan prins en prinses Von Wied, Maria der Neder
landen is een zoon geboren.
Door den Haagschen gemeenteraad is aangenomen
een voorstel om strafbepalingen te ontwerpen tegen
kenneljjke openbare dronkenschap.
Rotterdam 28 Mei. Nu de maatschappjj Grand
Central Beige hare kantoren aan de Maas heeft opge
heven, zal voor rekening der Rjjnspoorwegmaatschappjj,
op haar terrein aan de Maasvóór het stationeene
aanlegplaats worden gemaakt. De bekende stoombooten
van hier op DordrechtJohan en Cornelis de Witt
hebben zich met genoemde maatschappjj in verbinding
gesteld om met den Staatsspoorweg van hier naar Dordt-
te concurreren. Die booten zullen aan het terrein van
den Rjjnspoorweg aan de Maas aanleggen, terwjjl aan
de stations Amsterdam, 's Hage, Utrecht, Arnhem en
Gouda retourbiljetteu 4 dagen geldig, naar Dordrecht
tevens voor gemelde booten geldig, zullen uitgegeven
worden en omgekeerd.
De gemeenteraad heeft besloten om een zilveren
tabaksdoos met toepasseljjk opschrift en 50 in geld
te vereeren aan den agent van politie G. J. Vrij, die
bjj den onlangs bier plaats gehad hebbenden brand
met groot levensgevaar een kind van de derde verdie
ping heeft gered.
Rotterdam, 29 Mei. Na de feesten voor de
groote menschen, had gisteren alhier een feest voor
kinderen plaatste eigenaardig en te zeer op groote
schaal om er niet met een paar woorden melding van
te maken. Op de buitenplaats den Heuvel, grenzende
aau het Parkwelke door de eigenaren kosteloos was
afgestaan, waren des middags ongeveer 5000 kinderen
van de verschillende diaconiescholen vereenigd. Na
eene korte toespraak van den voorzitter der feestcom
missie, den heer Rutteman, begonnen dadelijk de ver
schillende vermakeljjkheden, waarmede de kinderen tot
den avond werden bezig gehouden. Dat daaronder eten
en drinken een voorname plaats bekleedde behoeft wel
niet gezegd te worden, onder anderen was een geheel
okshoofd wjjn als geschenk toegezonden. Aan andere
amusementen was echter ook geen gebrek. Zoo hield
de goochelaar Bamberg een paar duizend kinderen tegeljjk
op de prettigste manier bezigzoo werkte de muziek
vereniging Mozart belangeloos tot opluistering van het
feest medewerden luchtballons opgelatenvolksspelen
in 't kleinzooals zakloopen om een koekgehouden
enz. Een honderdtal dames en twintig heeren hadden
zich met de moeiljjke taak der bediening bolast. De
burgemeester kwam met zjjne echtgenoote tegen vier
uren op het feestterrein en bleef er tot des avonds.
In den loop van den middag werden telegrammen van
gelukwensching naar den koning en de koningin ge
zonden welke onmiddeljjk beantwoord werden. Toen
de kinderen 's avonds te 7 uren, ieder nog met een
feestinsigne en een koek begiftigddoor hunne ouders
afgehaald huiswaarts keerden, was het een ware fees-
teljjke optogt.
Breda, 30 Mei. Deze week heeft alhier een zeer
droevig voorval plaats gehad. Een echtpaar, dat Donder
dag-nacht regt vroljjk kermis had gehouden, keerde
Vrijdag in den morgenstond, het was ongeveer 3'/2 uren,
huiswaarts, maar scheen het toen, iets wat anders hoogst
zelden plaats had, niet best eens te zjjn, althans er
ontstond tuBschen man en vrouw eene kleine woorden
wisseling, die ten slotte aanleiding gaf, dat de vrouw,
op de Haven gekomen, in zoo'n opgewonden toestand
geraakte, dat zjj in het water liep. De man sprong
haar onmiddelljjk achterna en stelde alles in het werk
om zjjne vrouw van den dood te redden, doch spoedig
begaven hem de krachten en hjj verdween in de diepte.
De ongelukkige echtgenoot werd levenloos opgehaald,
terwjjl zjjne vrouw spoedig na hare opvissching het
bewustzjjn terugkreeg.
A. B. D., zoo heette de jammerljjk omgekomene, was
vleeschhouwersknecht, 29 jaren oud en stond bjj ieder
die hem kende als een braaf en oppassend echtgenoot
en vader bekend. De treurige toestand zjjoer troostelooze
weduwe, die met één kindje achterbljjft, is niet te
beschrijven.
Middelburg29 Mei. Heden namiddag is aan
de loskade alhier met volle lading aangekomen het
Rotterdamsche barkschip zSamaranggezagvoerder
Lehman, groot 1050 gemeten ton, komende van Java.
De Czaar heeft aan den zeeloods B. D. Streefkerk
een gouden horloge met ketting ten geschenke gegeven,
en ook aan de loodsen G. Ketting, M. van Boven en
A. van Gelder geschenken doen toekomen.
Goes30 Mei. Naar wjj met zekerheid vernemen,
zal het tweede Zuider-Zendingsfeest plaats hebben op
het prachtig en Bchilderachtg gelegen terrein genaamd
»de Hollandsche Hoeveonder de gemeente Kloetinge
hetwelk door de familie van Voorst Vader daartoe
geheel belangeloos is afgestaan.
Negen sprekers zjjn uitgenoodigdwaarvan reeds
vier zich bereid verklaarden, nl. Ds. Brummelkamp
docent aan de theol. school te Kampen Ds. J. Drost,
tè Leiden Ds. Wicrsma te 's Hertogenboach en J. van
U Lindenhoutte Njjmegen.
Kniioingfen, g Mei. Het kroningsfeest is alhier
op den 2den Pinksterdag met allen luister gevierd. Hadden
redenen van overwegenden aard het uitstel gevraagdom dit
niet op den 12 Mei 11. te doen plaats hebben, de geestdrift was
thans des te grooter getuige de netto versieringen der huizen,
het stellen vaneerepoorten, en vooral de keurige muziektempel
die op bet marktplein was opgerigt.
Ten 12 ure gaf ons Fanfaren-Muziekgezelschap eene uit
voering waarbij volksspelen en het oplaten eener luchtballon.
Ten 3 ure ontvangst van de Muziekgezelschappen van 's
Heerenhoek, Heinkenszand en Hontenisse en aanbieding van
den eerewijn.
Ten 4 ure allegorische "optocht, bestaande uit 27 Nos. en
opgeluisterd door 4 Muziekgezelschappen. Deze optocht, het
glanspunt van den dagwerd door de toegestroomde menigte
zoowel van hier als elders met verlangen te gemoet cezien,
vooral werden geroemd de zegenwagens 1. aan den Koning
gewijd. 2. De Nederlandsche Maagd. 3. Koophandel, Scheep
vaart en Landbouw. Over het geheel genomen waren de groepen
met smaak gekozenen komen de ontwerpersde heeren
Baarens en Mr. Rembges, allen lof toe.
Ten ,6 ure Muziek-uitvoering der verschillende gezelschappen,
ten slotte ceue Ouverture en de Nationale Feestmarsch van
Grund door do vereenigde gezelschappen waaraan ruim 80
instrumenten deel namen, daarna uitreiking der herinnering
medailles, met eene hartelijke toespraak van onzen geachten
Burgemeester, tevens eerelid van ons Muziekgezelschap en
Eere-Voorzitter der Feest-Commisie,
Teu 10 ure prachtig vuurwerk, waarbij vooral uitmuntten
letters in diamantvuur.
Bij afwisseling lieten de Muziekgezelschappen zich den
ganschen avond hooren, geen elke wanklank verstoorde de
feestviering. Ieder burger, ieder vreemdeling genoot van alles
wat de Feestcommissie in zoo'n ruime mate had daargesteld.
Daarom dank aan allen die Kruiningen dezen genoegeljjken
dag bereiden. Dank aan het gemeente-bestuur, maar vooral aan
onzen Burgemeester, die door zijn flinke houding den besten
indruk ook bij de muziekgezelschappon heeft achtergelaten.
CoUjjnsplaat, 31 Mei. Door M. Noordhoek zjjn
heden de eerste nieuwe aardappelen, welke zeer goed
van smaak warengegeten.
Men meent niet alleen dat hjj de eerste persoon uit
Coljjnsplaatmaar zelfs uit al de gemeenten van het
eiland Noord-Beveland waswelke daarvan op dien
datum konden profiteren.
Zierilizee, 1 Junjj. In de vergadering, die
Yrjjdagavond 11. bjj W. Ranaar plaats had en waartoe
ondanks een paar tegenwerkende omstandigheden ruim
40 ingezetenen waren opgekomen werden gedachten
gewisseld aangaande hetgeen de burgerjj zonder groote
onkosten zou kunnen doen om aan de opkomende
muziekcorpsen een bljjk van ingenomenheid te geven
en het algemeen genoegen te verboogen. Verder werd
er een comité benoemd bestaande uit do HH. Baslmeijer,
Oosterman J. Bal Cz., G. A. de Looze, A. van Gastel,
Luckerliof en J. Moolenburghmet magtiging om zich
meer leden toe te voegen en de verschillende betrek
kingen onderling te verdoelen.
Het Comité voor zoover het ter vergadering tegen
woordig wasnam op zichzoo mogeljjk een plan te
ontwerpen, en dit ter tafel te brengen in eene tweede
algemeene vergadering, welke op Dinsdag 2 Juni
's avonds te 8 ure in het lokaal van den Heer Schock
zal worden gehouden en welke men hoopt dat door
alle belangstellenden zal worden bijgewoond.
In de vergadering van Ingelanden van den Gouwe-
veer- en Zelkepolder op 29 Mei jl.zjjn de volgende
voordragten opgemaakt:
Voor djjkgraaf, in plaats van den heer J. van der
Havewelke bedankt hadde heereu I. Bevelander
L. Hage en D. Bevelander
voor gezworen, in plaats van den heer B. Boogaart,
welke mede bedankt hadde heeren L. HageA. van
Neuren en J. Kooijman
voor gezworen de heeren Jan Koopman J. Kooijman
en H. van de Stolpe
terwjjl benoemd is tot ontvanger-griffier jhr. mr.
J. W. D. Schuurbeque Boeje.
Met den 16den Junjj a. s. wordt o. a. geplaatst
op Z. M. schroefstoomscbip Bandj'ermassing de luit. ter
zee 2de klasse J. A. Kloek.
De opbrengst der belasting op het gedistilleerd
heeft in de maand April dezes jaars ƒ87869,555 meer
opgebragt dan in April des vorigen jaars.
Bjj de onderwjjzers in de provincie Zeeland werden
dezer dagen door de resp. schoolopzieners inlichtingen
gevraagd omtrenta. het getal ingeschreven school-
leerlingen op 15 Januarjj 1873en b. het getal der
leerlingen die minstens 3 maanden in den loop van
dat jaar om veldarbeid de school hebben verzuimd.
De Werkmansvriend acht het een gunstig teeken
dat de handwerksstand zoo algemeen en ruim aan de
feestviering ter eere des Konings heeft deelgenomen
immers het beteekentdat de geeBt der Communisten
en Internationalen »die grimmig blaast tegen al wat
in hoogheid gesteld is," nog niet doordrongen is in het
hart ouzes volks.
Zaturdag namiddag heerschte te Langenberg bjj
Hoonef een zwaar onweder. Eene vrouwdie zich met
r een zak met klaver op het hoofd op weg bevondis
door den bliksem tusschen de twee kinderen welke zjj
bjj zich haddoodgeslagen. De zak klaver werd tot
15 passen ver van de plek weggeslingerd. De kinderen
bleven ongedeerd.
Kerknieuws.
Beroepen te WemeldingeDs. J. J. Richard, pred.
te Vlissingen.
Bedankt voor het beroep naar 's Heerenhoek door
den cand'. J. van der Kaaden.
Op het zestal te Stad aan 't Haringvliet komt voor
Dd. Th. van Bolder, te 's Heer Abtskerke.
Ds. H. A. Jonkman, pred. bjj de Chr. Geref. te
Kruiningen is beroepen te Westbroek.
Bjj de Chr. Geref. gem. te Bruinisse is het volgende
drietal van predikanten opgemaakt: J. W. A. Hotten,
te Leeuwarden, P. den Boer, te Veere en W. Groene-
veld, te Woerden.
Gemengde berigten.
De dochter van eeu bakker te Waarde wordt aaugeradeu
haar mondje wat digt te houden, en geen brieven te schrjjven
aan boeren-zoons, want die lui laten de brieveD lezen.
Eene boerenmeid op deu Schreinkinderaendijk bjj Goes moest
zoo druk niet verkeerenanders zal zij een tweede verband
krjjgen. Te Wolphaartsdijk wordt eene timmermans-dochler
aangeraden, zoo Diet voor zot te loopen met een arbeiders
zoon, want het begint in het oog te loopen. Vrouw blaauwe
melk te Sint Maartensdijk moest zooveel snaps niet hebben van
fatsoenlijke menschen, en dat om een meisje voor haar zoon
die nog geen 16 jaar is, en vooral niet onderzoeken of het
kind veel geld te wachten heeft. Onlangs werd iemaDd te
Z. vrijmetselaar, waar zijne vrouw eerst veel tegen had, maar
er stak geen kwaad in. Eenige dagen later vertelde zij dat
tegen eene vriendin, en zeide, dat haar man nu alles in
drieën deed, dat om te lagchen is, »Dan moet mijn man ook
vrijmetselaar worden," antwoordde de vriendin, »want dat vind
ik wel prettig." Te Hoedekenskerke is men zeer verblyd
dat er iemand vertrokken is, want men wil van geen ezels,
wel van menschen bediend worden. Lena onder Kruiningen
kan maar niet verpast meer raken, al schrijft zij brieven aan
hnren ouden vrijer in hot Zuiden, waar bij niets meer van
haar wil weten. Nu heeft zij plan zich met de kermis te lateD
verloten. Dus:
Jongens, nu niet bang te wezea,
't Wordt u allen aangeprezen;
Weinig nieten zijn er in,
Eo dan heeft die meid haar zin.
Hippeldetip uit de herberg te Rilland moest van de boeren
meisjes geen onwaarheden uitkramen, want ieder weet dat hjj
de zon niet in 't water kan zien Bchijnen, nu hjj zelf drie
maal op trouwen heeft gestaan; maar:
Piet is te duo voor twee-els laken.
Piet is te dik voor cenmans-bed,
Piet is te klein voor tnfellaken,
Piet is te groot voor een Bervct.
»Het krooningsfeest is nu voorbjj," zegt een timmerman
te O. T. en beveelt zich aan bij de commissie, om bij het
aanstaande feest van onzen burgemeester, weer vlaggenBtokjes
te maken, want aan de koningsstokjes heeft hij een goed
broodje gehad, zegt hij. Nu, bij zulke feesten werkt niemand
voor niet. Een dametje te Sint Maartensdijk heeft met de
Pinksteren leelijk in de klem gezeten, doch zij had het geluk
eenige boeren te krijgen en ontsnapte gelukkig. Te Tholen
wordt een timmermans-kneebt verzocht, geen kwaad te spreken
van een dienstmeisje, omdat zij niets van hem weten wil. 't Is
mooi.
Ingezonden stukken.
Overmatige Kinder-arbeid.
De dagbladen voor eenige dagen verschenen, bevatten
een min of meer uitvoerig verslag eener vergadering
van werklieden gehouden op Zondag den 19 April 11.
in het lokaal Diligentia te 's Hage.
Een aanzienljjk getal vereenigingen van werklieden
uit onderscheidene deelen van Nederlandzond hare
afgevaardigden naar die samenkomstzoodat men be
rekende dat aldaar ongeveer 12000 onzer werklieden
vertegenwoordigd waren.
In die vergadering werd niet zonder geestdrift be
handeld, het belangrijk onderwerp van den kinder-arbeid.
Is het wonder dat, na al hetgeen in den laatsten
tijd betrekkelijk den arbeid van kinderen is aan het
licht gebrachtde Nederlandsche werkman bezorgd
werd over de zijnen dat hij de rechten gevoelde
die zijn kroost, even goed tegenover de maatschappjj
bezit als dat van andere Staatsburgersen dat van
hem eene krachtige stem uitging, roepende om opheffing
van den loontrekkenden arbeid van kinderen beneden
zekeren leeftjjdmatiging van den duur van dien arbeid
per dagboven dien leeftijden evenzeer om goed
lager onderwijs
Wat echter wel verwondering moet baren is, dat
die vereenigiag van werklieden voor al die bezwaren
heil zocht in rechtstreeksche tusschenkomst van den
Staat. Algemeen toch werd door haar den wensch te
kennen gegeven, dat de Wetgevende macht zich de
zaak zou aantrekken en den kinder-arbeid zou regelen
en beschermen.
Indien de arbeidende kinderen onrecht geschied, (en
wie zou daaraan twijfelen) wie is dan daarvan de
schuld en wie is er de naaste voor om dat onrecht
te herstellen Natuurlijk de oudersalzoo de werk
man zelve; want niemand anders zendt ze naar de
werkplaats.
Yraagt men verderhoe komt het toch dat de werk
man den overmatigen en ontijdigen arbeid van zijn
kind niet voorkomtis dat omdat hjj niet weet
dat het beneden zjjn 14de jaar beter is in de school
dan op eene plaats waar het boven zjjne krachten
moet werkenof zou de werkman er behagen in
scheppen om de belangen van zjjn kind te verwaar-
loozen en het noodeloos te kwellen
De werkliedenop den 19 April jl. te 's Hage ver
gaderd, weten wel betervoor hen kon dat aller
minst een vraagstuk zjjn.
Wat de werkman noodzaakt, om tegen zjjn' wil
zjjn kind te laten arbeiden is de behoefte van zjjn
gezin; de behoefte, die juist des te sterker spreekt
hoe talrijker zjjn gezin is. Als men iets kon uitdenken
om het broodsgebrek uit vele arbeidersgezinnen te
weren dan zouden wetteljjke bepalingen zoo goed als
onnoodig zijn. Vermeerder de welvaart van het arbei
dersgezin en gij zult zonder twjjfel het meest onmisbare
middel hebben aangebracht, tot bevordering van het
zedeljjk en lichamelijk welzjjn der kinderen. Dat onze
hoogere standendat zelfs een groot deel onzer
nijverheids-ondernemers geheel onbekend zjjn met het
tobben van een arbeidersgezin dat jaarlijks of om do
twee jaar talrijker wordtiszoo Diet te verschoonen
dan toch te verklaren. Maar dat werklieden dat niet
diep gevoelen en daar zoo los over heen loopen als
ze deden op de Haagsche vergaderingis moeiljjk te
vatten. Zjj toch kunnen het feit niet ontkennen dat
er arbeidersgezinnen in overvloed zijnwaarin door
éénmans verdienste, onmogeljjk, zelfs in de eerste
levensbehoeften kan voorzien worden.
En toch riep men op die vergadering nagenoeg een
stemmig om bescherming en regeling van den kinder
arbeid door den Staatterwjjl de verslagen over
die vergadering in de dagbladen ons den indruk gaven
dat die weinige werkliedendie toen in een au deren
zin sprakenniet met zooveel ingenomenheid zjjn
aangehoord, als wellicht hunne rodenen verdienden.
Er is gezegd er zjjn arbeiders die hunne kinderen
laten werken om des meer in de kroeg te kunnen ver
teren.
Het is mogeljjk dat er zoodanige zjjn; laten wjj
ze vooreerst buiten rekening. Maar dat groote getal
bjj wie dat niet het geval is, die met ijver en spaar
zaamheid en met eere door de wereld willen komen
maar in de schulden geraken en met de hunnen ver
hongeren moetenals de oudste kinderen niet iets
verdienenwat moeten wjj voor deze doen
»Die moeten ondersteund worden door de liefdadig
heid" heeft men gezegd.
Maar vergeten wjj dandat de arbeider die gevoel
van eigenwaarde bezitgruwt van het ontvangen van
een aalmoes?
»Laat hem die geen gezin kan onderhouden zich
onthouden van het huweljjk" heeft men gezegd.
OI Welk een verstandige taalmaar waaraan
noch de menscheljjke natuur, noch de wereldordeniug
zich in 't minste stoort.
Wjj bljjven derhalve Btaan voor de onomstootbare
daadzaakdat er vele arbeidersgezinnen zjjn die het
arbeidsloon hunner kinderen niet kunnen missen.
Is voor deze nu niets beters te doen dan ze bjj eene
wet te bevelen gij moogt uw kind beneden zekeren
leeftjjd niet laten werken
Zjj, die aan Staats almacht geloovenof althans zich
daarmede laten te vrede stellen, meenen ja, Er
is echter geene zionersgave noodig om te kunnen voor
spellen dat men in de praktjjk stuiten zal op den arbeider
die zegt: ik moet mjjn kind laten werken of ik kom
in schulden en verhonger.
Toch zou er veel voor dat maatsclmppeljjk kwaad
te doen zjjnwat bovendien nog tal van andere maat-
schappeljjke kwalen zou verzachten of opheffen.
Ons Gouvernement heeft op den goeden weg daartoe
dezer dagen weer even den voet gezet. Niet door de
uitvaardiging der wet om overmatigen arbeid en ver-
waarloozing van kinderen tegen te gaau want wat
wjj daarmede gewonnen hebben is zóó bitter weinig
en zóó magerdat die wet geljjkt op eene bespotting
van den maatschappeljjken kankerdie wet is weer
één van die verlegenheidswetjeswaarmede de wet
gevende machttegenover de degelijke volksbelangen
toont(om eens een stadhuiswoord te gebruiken)
»diligent" te zjjn.
Neenwjj hebben het wetsontwerp tot de af
schaffing van de accijns op de zeep op het oog. Als
dat aangenomen wordt is er weer iets gedaan hoe
weinig dan ook, aan het bevorderen der welvaart;
dan zouden wjj althaus ons natuurrecht op de reinheid
niet meer behoeven te koopen.
Wilde men nu nog een stap verder gaan en de
belastingen opheffen die onze maaltjjdon duur maken
de accjjns op het vleeschdie als premie van uitvoer
voor het slachtvee werkt, en de invoerrechten op de
stoffen waarvan wjj brood bakken en soep koken
voorts de patentrechten de rechten op den eigendoms
overgang van vaste goederen de rechten op de hypo-
theekstelling en nog zoovele andere belemmeringen
van den maatschappeljjken arbeid. Want moge ook
al aan de laatstgenoemdejuist de arbeider zoo veel
niet betalen die belastingen drukken den ondernemer
zeeren alles wat den ondernemer druktgevoelt de
arbeider het eerst en het meest.
Hoe is 't mogeljjk dat in de arbeiders-vereeniging in
den Haagniet ééne Btem in die richting opgiug
Zonderling is hetdat men in zaken zoo vaak niet
de koe bjj de hoorns aanvatmaar bjj den staart.
Zou de vergadering in Diligentia die onhandige manier
van doen afgekeken hebben van die in 't Binnenhof?
Alle onderwjjsalle zedepreekingalle mooie en
nuttige instellingen, alle gezondheidsmaatregelen ver
liezen beteekenis en levenals men niet begint .«ffe
gelegenheid te geven om de stoffeljjke welvaart te
behouden waar zo isen te doen geboren worden waar
