ZIEBIKZEESGHE NIEUWSBODE.
No. 5170. Zaturdag lé December 1872. 29steJaarg#
KENNISGEVING.
Nieuwstijdingen.
föHuwa
fUaHtserlanfc.
JFranfcrijtS.
23el <g'ü'
flebeelnnb.
TELEGRAM.
DE COMMISSARIS DES KONINGS IN DE
PROVINCIE ZEELAND
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de lichten
aan den ingang der Haven te Breskensbeginnende
met den 12 dezer, weder.zullen worden ontstoken.
Middelburg, 11 December 1872.
De Commissaris des Konings voornoemd,
R. W. van LIJNDEN.
Bekendmaking.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzeemaken bekenddat de betrekking van Col
lecteur en van aard- en boomvruchten
iu deze gemeente open is.
Zjj noodigen allen, die voor die betrekking in aan
merking wenschen te komen uit zich ten spoedigste
by hen aan te melden.
Zierikzee den 11 December 1872.
De Burgemeester en Wethouders
v. CITTERS.
De Secretaris
J. P. N. ERMERINS.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter ken
nis van de Ingezetenen dat er op Dingsdag den 17
December e. k., des namiddags te 1 ure, op het Raad
huis alhier, eene openbare Vergadering van den Ge
meente-Raad zal gehouden worden.
Zierikzee, den 13 December 1872.
De Burgemeester
C. J. FOKKER, Weth. IB.
Het lager onderwijs in Nederland.
ii.
De heer van Kerkwijk bespreekt thans, aan de hand
van het twaalfjarig cverzigt, een ander ongunstig ver
schijnsel het schoolverzuim.
Het gemiddeld getal schoolgaande leerlingen bedroeg
in 1862 204,013 jongens en 117.009 meisjes en iu 1869
225,457 jongens en 202,134 meisjes. Hoewel deze cijfers
eene aanzienlijke vermeerdering voor 1869 aantoonen, zoo
is de toename tnssuhen 1858 en 1862 grooter, dan die
tusschen 1862 en 1869. Maar, wanneer men nagaat dat
in 1862 het getal kinderen van 6 tot 12 jaren bedroeg
430 563 en in 1869 461,421, terwjjl in 1862 van de dag
school gebruik mankten 102,141 en in 1869 106,477,
dan kan men totgeene andere conclusie komen dan dat
van de vier kinderen van 612 jaar er gemiddeld
één wegblijft. Deze cijfers nu wijzen nog slechts de
kinderen aan, die m het geheel niet school gaan groot
iB evenwel het getal der kiuderen, die herhaaldelijk de
echool verzuimen.
De Min ister ontkent het schoolverzuim niet. Hij moet
zelf verklaren dat de uitbreiding van het schnolbezoek
moeijelijk kan opwegen tigen de groateve zorg en kosten
aan het oriderwjjs besteed. De oorzaken van het school
verzuim zyn hier de veld-, elders de fabriekarbeid. Het
is, helaas, ook by den gegoeden landbouwenden staud
ee'ne ingewortelde gewoonte geworden, jongensen meisjes
beiden te buis te houden, zoodra zij in het bedrijf
eenigzins behulpzaam kunneu zijn, al is het slechts door
veehoeding of geleiding naar en uit de weide. De
meisjes worden dikwijls genoodzaakt de school te ver
zuimen, om te zorgen voor dp jongere kinderen. Hoogst
wenscheljjk ware het, zegt de Minister zelf, dat de kinderen
minstens van 612 jaar de gewone school bezochten,
en dan van 12—14 jaren de herhalingschool. Maar uit
de door den Minister overgelegde staten blijkt, dat bet
bezoek van de avondschool, waar op vele plaatsen
eigenlijk herhalingsouderwys wordt gegevenzeer is
achteruitgegaan.
In dit overzigt erkent de Minister, dat de scholen
vrij algemeen, gedurende een gedeelte van het jaar
öf ledig blyven, öf alleen leerlingen tellen, zoo jong
en zoo weinig ontwikkeld, dat al de beschikbaro tijd
by ben aan het meest elementaire onderwijs moet worden
besteed, en dat al wat daarboven gaat als buiten hun
bereik moet worden beschouwd. De vruchtea van bet
onderwys kunnen slechts gering zyn, als dat onderwijs
gedurig door stilstand of liever achteruitgang wordt
afgebroken.
Lyvige stukken worden dikwijls openbaar gemaakt
over het schoolverzuim der /o&r/efckinderen, maar de
heer va» Kerkwijk wjjst er op, dat het verzuim door
den veldarbeid even groot is; alleen wordt door den
veldarbeid de gezondheid en ontwikkeling van bet lig-
cbanm niet aangetast, zoo als door den fabriekarbeid.
Van den secretaris eenev afdeeling van het schoolverbond
ontving de heer van Kerkwijk uitgebreide opgaven be
treffende een groot welvarend dorp in Zuid-Holland,
waaruit bleek, dat de 281 schoolgaande kinderen van
6 12 jaar over het geheele jaar 1871 genomen, 41'/2
percent der schooltijden hadden verzuimd dit verzuim
bedroeg in Augustus 62'/2, September 73 en October
69 percent.
Volgens den heer van Kerkwijk wordt nog steeds veel
te weinig in ons land gedaan tot wering van dit kwaad.
Gedeputeerde Staten van Zeeland verdienen zeker lof,
dat zij voor 1870 eene som van ƒ2000 bjj wijze van
proefneming hebben beschikbaar gesteld, om door tus-
scbenkomst van het schooltoezigt besteed te worden ter
bevordering van bet schoolgaan, voor welke som boek
geschenken, sierlijke getuigschriften en geldelyko pre-
miëu of spaarbankboekjes zijn uitgedeeld. Maar wat
doen de gemeentebesturen in ons vanerland om het
schoolbezoek aan te moedigen Zyn zij overtuigd, dat
de verkeerde begrippen bjj de arbeiders het best te keer
worden gegaan door goed onderwys? Wordt overal
het schoolgeld wel tot zulk een laag peil teruggebragt,
dat de arbeidende klasse, waaronder een aantal lieden
zyn, voor wie het een wezenlijk bezwaav is, het school
geld te betalen, daardoor geprikkeld worden het school
gaan te bevordeD
De heer van Kerhoijk herinnert de reden waarom
men meestal niet overgaat tot afschaffen van het school
geld. Men vreest daardoor de bijzondere scholeu te
benadeelen. Hij schat dit bezwaar geenszins ligt, maar
wyst er op, dat de leerlingen der bijzondere scholen
veel getrouwer de school bezoeken, dan die der openbare
school, zoodat het afschaffen van het schoolgeld voor
de byzondere scholen niet zoo zwaar zou drukken, als
men bjj den eersten aanblik zou meenen. „Hoe bezwarend
evenwel" zegt hij „voor de byzondere scholen
ook het afschaffen van het schoolgeld op de openbare
scholen welligt moge zijn, zoo mag men niet uit het
oog verliezen, dat goed onderwys de grootste zegen
voor een land is, en het schoolbezoek op verschillende
plaatsen zou toenemen door geen schoolgeld te heffen."
Onder de zeer behartigenswaardige opmerkingeu van
den schrijver treft ous vooral deze: „Bijna overal in
ons vaderland hoort men het geroep, dat de algemeene
dienstpligt moet worden ingevoerd, dat de tjjd, welke
de miliciens onder de wapenen zijn, moet worden ver
lengd, enz. Bedenkt men wel, dat bet gebrek aan banden
voor den arbeid daardoor zal toenemen, en dientenge
volge de kinderen wederom vroeger de school zullen
moeten verlaten
Ook het „verpligt schoolgaan" wordt door den schrij
ver ter sprake gebragt. „Veel" zegt hjj „is er
geschreven en gesproken over schoolpligtigheid of althans
onderwyspligtigheid. Sommige beweren, dat zulk een
dwang niet geoorloofd is; doch, waar men er geen be
zwaar in ziet, de ingezetenen te noodzaken, al strijdt
zulks ook tegen hun godsdienstige overtuiging, om als
milicien of schutter de wapenen te dragen, ten einde
ons vaderland tegen een buitenlandsclien vijand te be
veiligen, daar is het ook geoorloofd de kindeven te
noodzaken te leeren lezen, schrjj ven enz. ter bestrijding
van den binnenlandscben vijand de roode en de zwarte
Internationale." En verder:* „Het verpligt schoolgaan
moet zijn: le couronnement de Vedificedoch eerst als
alle mogelijke verbeteringen in ons onderwijs zijn aange-
bragt, behoort men tot dien maatregel over te gaan."
Er is zeker iets stuitends in het denkbeeld van dwang
om school te gaan. Wjj, Nederlanders, zijn te groote
voorstanders van bet beginsel van vrijheid, dan dat wij
er spoedig toe kunnen overgaan, om de staatsburgers,
zij het ook tot een goed doel te dwingen. Maar wij
weten dat ook de vrijheid hare natuurlijke grens heeft
en die grens gelegen is in het algemeen belang, dat
is het algemeen maatschappelijk en het algemeen staats
belang. Het maatschappelijk belang brengt mede, dat
ieder lid der zamenleving, in welke betrekking ook
geplaatst, aan zijne bestemming beantwoorde, en dit
wordt door niet of onvoldoend schoolgaan belet, en
daardoor worden de geestvermogens van den individu
niet tot die ontwikkeling gebragt, waarvoor zij vatbaar
zijn. Maar ook het staatsbelang verbiedt, dat de staats
burgers in ookunde en onbeschaafdheid opgroejjen, en
wat de Staat ten koste legt aan subsidien voor het
onderwys, bespaart hij misschien in uitgaven voor het
gevangenis of krankzinnigen wezen. Immers zy dwalen
die meenen, dat ouderwijs slechts kennis aankweekt,
neen, onderwijs dat goed, dat met voorliefde gegeven
wordt, verlicht niet alleen, maar ontvonkt; liet ontwikkelt
niet alleen den geest, maar ook het zedelijk leven.
Wij achten het waarschijnlijk, dat wij de leerpligtig-
heid, ook in ons vaderland, van lieverlede te gemoet
gaan. Te regt zegt de heer van Kerkwijk'. „Verpligt
schoolgaan moet zjjn le couronnement de Védfice." Maar
zeer opmerkelijk is het, dat de Commissie uit de Tweede
Kamer, in wier handen dezelfde overzigten gesteld
waren, die door den heer van Kerkwijk werden onder
zocht, tot geheel dezelfde conclusie komt als de schry ver
in de Tijdspiegel. „Ook uwe Commissie" zoo lezen
wy in dit doorwrocht stuk „is van oordeel, dat er
vele en gewigtige bezwaren aan het invoeren van leer-
pligtigheid zijn verbonden en dat dwang, ook in dit
opzigt, niet dan bij volstrekte noodzakelijkheid bet
thans bestaande liberale stelsel mag vervangen. Mogt
evenwel van lieverlede geen verbetering in den tegen-
woordigeu to es t au d worden bespeurd, maar daarentegen
bij meerder ontwikkeling van deu landbouw of bij uit
breiding van bestaande of invoering van uieuwe takken
van nijverheid, het getal der in de schooljaren levende
kinderen die aan het onderwijs worden onttrokken toe
nemen, in dat geval ware het welligt onvermijdelijk
meer afdoende maatregelen te beramen om een zoo groot
kwaad tegen te gaan."
De Commissie spreekt bet beginsel van leerpligtigheid
nog wel aarzelend uit; zij weuscht bet „niet dan bij
volstrekte noodzakelijkheidin te voeren; maar het is
een opmerkelijk verschijnsel, dat nu voor de eerste maal,
in een officieel stuk, het woord: leerpligtigheid is uit
gesproken. Naar mate de aandrang tot dit afdoend ge
neesmiddel levendiger wordt bij het volk, ziet men ook
de overtuiging van de noodzakelijkheid van dat middel
dieper wortel schieten by de Vertegenwoordiging
Uit Peking ontving de Dailly News het volgende
particuliere berigtgedagteekeud van 16 October jl.
»Den 13 dezer ('t wa9 volle maanen dag en uur
waren als gelukkig door de astrologen aangewezen)
werd 't huwelijk van den Keizer van China voltrokken.
Ondanks een verbod aan Europeanen om zich op straat
te begeven slaagde ik er in om den bruidstoet te
zien. De processie was klein doch schitterend.
Vóórop reed een prins van den bloede daarna kwamen
48 witte hitjesin geel tuigby de teugels geleid
door palfreniers in scharlaken; een troep muzikanten
die gelukkig zwegen mede in scharlaken 32 banieren
48 groote ronde waajjers2 zwarte zonneschermen
2 witte dito, 6 gele dito 6 roode dito 2 blauwe dito
2 geborduurde dito en 192 brandende lantaarns (of-
scnoon 't helder dag was) alle gedragen door mannen
in scharlaken de bruidegom to paardde bruid
onzigtbaar in eene gesloten gouden en zyden palankijn,
getorst door 32 koelies in scharlaken ten slotte een
lOOtal hovelingen te pa-arden een 200tal te voet, in
groot pontificaal. De Chinesche Regering is niet zoo
beleefd geweest om aan de buitenlandRche gezanten
officieel kennis te geven van den dag waarop de pleg-
tigheid zou plaats hebbeu."
Te Dawleyin Shropshireheeft een vreeselyk
ongeluk plaats gehad. Terwijl acht arbeiders in eene
kolenmijn werden neergelaten, brak de ketting, waaraan
de bak bevestigd was, en allen stortten in de diepte
neder. Zij vouden onmiddelijk den dood.
Per transatlantischen telegraafkabel wordt gemeld,
dat de Amerikaansche stoomboot Missourivan New-
York naar Havana in de nabijheid van Albanoeen
der eilanden van den Babama-Archipelmet oen volle
lading is verbrand. De kapt.de état-major, een tiental
dames en een aantal passagiers zyn bjj dezen ramp
omgekomen; slechts elf personen zyn gered.
In den nacht van Zondag op Maandag heeft er
in Locden een zeldzaam hevige orkaan gewoed. Er is
hier en daar schade aaDgerigt aan gebouwen en ver
scheiden personen zijn gewond. Te Bristol is een huis
ingestort, waarbij twee personen werden gedood. Te
Exeter woei de top van den toren af en beschadigde
de kerk. Te Oxford is Oriel College zwaar beschadigd
en een nog niet voltooid spoorwegstation vernield. Het
kamp van Aldershot heeft erg geleden.
Zwitserland is gelukkiger wat 'tweer betreft. Sinds
22 November teekende de thermometer te Genève tus
schen 49 en 69 graden Fahrenheit, en er zijn kantons
waar 't weder nog veel zachter is. In de kantons Thur-
gau en Saint Gall staan violen rozen jasmijnen en
kerseboomen in vollen bloei. Te Scbwarzenegg in 't kan
ton Bern werden den 30sten der vorige maand rjjpe
frambozen gegaard, en den 28sten plukte men te Scho
nenberg in 't kanton Zurich een prachtigen purperen
roos. Maandag avond lichtte het zwaar en heeft men op
verscheidene Zwitsersche plaatsen on weder waargenomen.
Een verschrikkelijke storm woedde den 10 dezer te
Parijs. Op vele plaatsen werden pannen van de daken
en ook schoorsteenen van de- huizen weggeslagen. Ten
gevolge hiervan werden verscheidene personendie
door de vallende brokken steen getroffen werdenge
wond of gekneusd. Op de Place de VEurope werd eene
vrouw tegen den boog der brug geworpen waardoor
zij ernstig werd gekneusd. Alle vlaggen die van het
Ny verheidspaleis wapperdenzjjn van den vlaggestok
gescheurd. Yau het Paleis-Royal werden groote steenen
uit de nog in staat van ruïnes verkeerende muren
weggeslingerd. Tal van deuren en vensters zjjn bescha
digd en boomen ontworteld.
De bankinrigtingen met clericale kleur zijn niet gelukkig.
Als opvolger van deu beruchten Langrand was in Brussel een
baiikgezelschap opgetreden onder den naam van 1'Union. Hoe
wel bijzonder door Katholieken gesteund, had deze baok'uiets
te maken met diTzwendelarijeu van genoemden industrie-ridder.
Zij genoot het algemeen vertrouwen en onverwacht vraagt
zij uitstel van betaling. Het vertrouwen was lot op het
laatste oogeublik ongeschokt en er werd voortdurend geld a
deposito gegeven. De Pauselijke nuntius had er, naar meu
meldt, meer dan een millioeu fr. gedeponeerd welke hem uit
de zoogenaa mde St.-Pieterspenning ter hand waren gesteld. Ook
de Belgische adel is sterk in de zaak betrokken. De berigten
omtrent den toestand der bank zijn tegenstrijdig, maar 't schijnt,
dat het tekort hoofdzakelijk op de aandeelhouders znl drukken,
die hun aandeelen van 1000 fr.waarop 200 fr. gestort was,
au. vol zullen moeten fourneeren. Do hoofdoorzaak van 't on
geluk schuilt in Antwerpen, waar eea succursaal der bank be
stond. De bestuurder daarvan is gevangen genomen.
De Mioister van Finantiënvoorzieode, dat uit de ver
leende surséance vnu betaling groot ongerief voor deu handel
kan ontstaan heeft het initiatief genomenom een speciaal
kantoor op te rigten ten einde den handeldie zijn gelden
in die bank gedeponeerd had, te hulp te komen. Tot dit doel
zijn aanvankelijk door de voornaamste banken en filialen in
Brussel 5 millioeu fr. beschikbaar gesteld. Zoo noodigzal
dit bedrag met nog 5 millioen fr, worden verhoogd. Door
dezen verslandigeo maatregel wordt het crediet vau deo han
del Diet geschokt en gaan de zaken haren gewonen loop.
Nabjj St.-Cecile in Belgiewilden dezer dagen
zeven personen die zich naar hun werk begaven
de rivier oversteken met een schuitjewaarin zy
naauwelijks plaats konden vinden. Een hunner zou
het vaartuig sturen. In het midden van de gezwollen
rivier gekomen ontschoot hem de kleiue boomstok en
de schuit door de stroom medegcsleept dreef weg en
sloeg eindelijk om. Men heeft slechtB de lijken der zeven
personeu uit het water kunnen halen. De verongelukten
laten 6 weduwen en 16 kindereu na.
Meppel10 Dec. De aanhoudende storm in den
afgeloopen Dacht tot een orkaan uit het westen aan
gegroeid heeft bet water binnen- en buitendijks tot
eene onrustbarende hoogte doen stijgen. De uiterwaarden
aan de zeekusten staan alom blankde nood is hoog.
Tiibbez'g-en 10 Dec. In den nacht van 8 op 9
dezer heeft te Geesteren onder deze gemeente eene
vreesselijke gebeurtenis plaats gehad. De in zijne buurt
schap te zeer bekende en algemeen gevreesde J. Elberink,
begaf zich omstreeks middernacht naar de woning van
een zijner burenden alom geachten en beminden
laudbou wer A. Rotgerinken verbrijzelde in diens woning
het raam van het slaapvertrek. Eenige minuten later
keert hjj terug met een zwaar stuk hout en verbrjjzelt
een der ramen in de keuken. Rotgerinkzonder te
bedenken waaraan hjj zich blootstelt vliegt op grijpt
zjjn geweer, opent de deur en spoedt zich naar buiten
nadat zijn geweerhetwelk bjj tracht te lossen ge
weigerd heeft.
Hy ziet dat Elberink op eenige passen hem wacht
en hem ontvangende met de woorden„Jou moet ik
hebben 1 Nu zult ge sterven", hem tegelijkertijd een
zwaren slag en verwonding op het hoofd toebrengt
met een groot stuk hout. Iq het holle van den nacht
te midden van oen sneenw- en hageljagt grijpt nu eene
noodlottige worsteling plaats waarvan het eind is, dat
de lacg getergde Rotgerink zijn aanvaller ten onder
krjjgt eu hem drie slagen met zijn geweer toebrengt.
Rotgerink bebloed en verwondhaalt dadeljjk hulp en
spoedt zich naar Tubbergen om de zaak ter kennis
der politie te brengen.
De heer Regter-Commissarisvergezeld van de HH.
Substituut-Officier en Substituut-Griffier bjj de regtbank
te Almelohebben zich Maandag naar de plaats des
misdrjjfs begeven alwaar het noodige onderzoek is in
het werk gesteld. De verdachte is op vrije voeten
gelaten en heeft alles bekend. Elberink is ten half zeven
ure '8 avonds zonder tot zijn bewustzjjn te zjjn gekomen
gestorven.
's Grarenhage12 Dee. In de zitting der
Tweede Kamer van heden heeft de Minister van Oorlog
zjjn budget breedvoerig verdedigd en zjjne plannen op
militair gebied blootgelegd.
De gewijzigde vestingwet is gereed en zal spoedig
haar gewonen weg volgen. Een ontwerp van wet tot
afschaffing der plaatsvervanging en nommerverwisseling
is bjj den Raad van State. Na de beslissing daarover
volgt de gezamenljjke indiening van gewjjzigde militie-
en schutterjjwetten. Eerst daarna kan volgen eene ge-
wjjzigde legerorganisatie bjj de wet.
De Minister beeft voorts toegezegd eene verbeterde
indeeling van het leger onafhankelijk van de definitieve
reorganisatieen wjjders onderscheiden verbeteringen in
sommige wetten en bepalingen met het krjjgswezen
direct en indirect in verband staande. De zaak Janssen
beschouwde hjjvoor zoover zijn departement betrof, als
afgedaan. Het voorstel-Kappeijneom de drie millioen
buitengewone uitgaven uit de begrooting te ligten
moest de Minister uitdrukkeljjk bestrijden. Hjj durfde
zoo iets niet op zjjne verantwoordeljjkheid te nemen
De Minister eindigde met een beroep op de vaderlands
liefde der Kamer.
Ook de Minister van Justitie heeft het woord gevoerd
en de zaak der defensie als eene Regeringszaak, als
eene zaak van het geheele Kabinet geschetst. Het
gevoelen der meerderheid van de Kamer omtrent de
defensie zal eerst kunnen blijken bij de behandeling
der iu te dienen wetten.
De algemeene discuBsien over het hoofdstuk zijn
gesloten.
Rotterdam10 Dec. "Wederom heeft het wa
ter storenden invloed geoefend op de spoorwegwerken
iu het Westnieuwland. De kolossale damdie reeds
tweemaal tegen den waterdruk niet bestand bleek en
daarna met groote zorg werd hersteld en versterkt, is
in den afgeloopen nacht weder bezweken zoodat het
geheele, thans reeds vergevorderde werk, onder water
staat.
ITellevoetsluxs, 10 Dec. Bjj den bevigen storm
op heden zou de loods N. Goudswaard zich naar Goede
reede begeven om een aankomend schip binnen te loodsen,
toeu de boot waarin bjj gezeten was omsloeg en hjj een
prooi der golven werd de overige in de boot zijnde
personen werden gered. Goudswaard was een oppassend
man en laat eeu hulpbehoevende weduwe met vier
kinderen achter.
Verscheidene schepen op het Haringvliet voor
anker liggendezjjn door den sterken wind daarvan
afgeslagen eu op lager wal geraakt. De verschillende
sleepbooten doen het mogeljjke om ze er af te bren
gen wat met een brik gelukt is die intusscben reeds
zjjn masten had verloren. Vóór het zeegat moet een
brik totaal zjjn vergaan doch de equipage door een
stoomboot gered zjjn. Een lichtschip heeft voor het
weêr moeten vlugten. Men vreest zeer, van meer ou-
gelukken te zullen hooreu.
Sluis, 9 Dec. Dat grindwegen, zooals in de laatste
jaren algemeen in deze provincie zjjn aangelegdin
kleistreken zouden blijken onvoldoende te zjjn en niet
te beantwoorden aan het beoogde doel, is reeds voor
lang voorspeld en maar al te zeer bewaarheid, zoodat
thans de meeste voorstanders in tegenstanders van deze
wjjze van wegsverbetering zyn veranderd. Voor hen,
die nog twjjfeleubevelen we ten zeerste aan een
kijkje te nemen van de in 1864 gelegde grind baan
Zuidzande—Sluisdeze weg is op 't oogenblik in
denzelfden toestand als een gewone kleiweg; groote
voren of zoogenaamde slagen, sommige ruim 25 centi
meters diep, verhinderen andere dan sterke landbouw
voertuigen den weg te berijden; het ergste is daarbjj
dat ook de postkar van Sluis naar Breskens die roete
moet passeren en daardoor geregeld te Iaat op de plaats
barer bestemming komt; daarbjj het ongelukkig model
dier karren, waardoor in donkere avonden de voerman
conducteur soms genoodzaakt wordt te voet naast de
kar te gaan om er niet uitgeworpen te worden ten
gevolge van de slingerende beweging.
Schei-penisse10 Dec. Kerkvoogden en no
tabelen der Herv. gemeente hebben onlangs de afwis
selende predikants-toelage welke voor dit jaar 60 gl.
bedroeg, veranderd in eene vaBte toelage van 100 gl.,
met ingang van 1 Januarjj e. k. waardoor het trakte
ment dan 1200 gl. wordtmet vrjjstelling van alle lasten
Zierilczee, 12 Dec. In de gisteren gehouden
zitting van den gemeenteraad is o. a. ingekomen een
schrjjven der Heeren Mr. G. A. Fokker, Mr. C. J.
PickéJ. A. A. Franssen van de Futte en Mr. J. P
N. Ermerins, vergezeld eener nota, waarbij de wen-
scheljjtcbeid wordt aangetoond der oprigting eener
landbouwschool in Zeeland.
Die wenschelijkheid grond zich hoofdzakelijk hierop
dat de tegenwoordige duurte der landerijen eu daaruit
volgende klimmende pachten den landbouwer nood
zaken te trachten eene zoo hoog mogelijke opbrengst
van den grond te verkrijgen en deze daarom zich ook
de vorderingen der wetenschap moet ten nutte maken.
De kosten eener dusdanige school worden begroot
op 9 A 10 000 jaarljjks. Daartoe zou het noodig zijn
dat aan het Rijk eene subsidie van 5000 en aan de pro
vincie ƒ3000 gevraagd werd, terwijl de overige ƒ2000
en de benoodigde localen door de gemeente zouden
moeten worden verstrekt.
Adressen tot ondersteuning dezer zaak zijn ingeko
men van de gemeenten Eikerzee, Ouwerkerk, Ellemeet,
Zounemaire, Kerkwerve Dreischor, Bruinisse en Oos-
terland.
De Commissie van Toezigt op het middelbaar onderwys
alhier, in wier handen de stukken betrekkeijjk deze
zaak gesteld zyn, heeft gunstig gerapporteerd op dit
plandaar zij niets liever zou zien dau de oprigting
eener dusdanige school in deze gemeente, terwjjl zij
daarvoor zeer geschikt zou achten de woning vau don
Hoofdonderwjjzer der Armenschoolwelke onmiddelljjk
aan de Hoogere Burgerschool grenst.
De Voorzitter deelde mede dat Burgemeester en
Wethouders dezer gemeente zich niet kunnen vereenigen
met het gevoelen der Commissie van Toezigt op het
middelbaar onderwijsen zjj den Raad alzoo niet
kunnen adviseren tot de oprigting eener landbouwschool
over te gaan.
Dit advies is vooral daarop gegronddat aan die
oprigting fiuanciële bezwaren verbonden zijn daar de
groote jaarljjks terugkeerende kosten niet anders kunnen
gevonden worden dan door het leggen van grootere
lasten op de ingezetenenterwjjl vele andere zaken
moeten uitgesteld worden om financiële redenen.
Na eenige discussie verklaarde de heer Fokker dat hij
voornemens was een amendement in te dienendaartoe
strekkende»dat binnen deze gemeente zal worden op-
gerigt eene landbouwschool en daartoe zal worden
icgerigt de woning van den hoofdonderwjjzer der Ar
menschool" en werd besloten de Btukkeu betreffende
deze zaak nog ter visie voor de leden te leggeu.
De leden van het departement Zierikzee der Maat-
schapp jj tot Nut van 't Algemeen en vele andere bezoekers
der Leesvergaderingen zullen zeker met genoegen ver
nemen dat de heeren J. ten Brink van 's Graveohage
en Laurillard van Amsterdam dezen winter zulleD op
treden (de eerste reeds aanstaanden Zaturdag 21 dezer)
terwjjl er alle grond bestaat om te verwachten dat
het bestuur in zjjne pogiugen zal slagenom nog een
tweetal andere spreekbeurten op niet minder uitlok
kende wijze vervuld te zien.
Moge een talrjjk bezoek op nieuw het bewjjs leveren
dat de ingezetenen van Zierikzee en der naburige
gemeenten het waarljjk schooue weten te waardereu.
Zierïlcasee, 13 Dec. Gisteren avond gaf het
tooneelgezelschap onder directie van den heer I. J,
Stoete en Co., in de Concertzaal alhier eene voorstelling
van het beroemde Drama Sara Wathers. Do opvoeriug
liet niets te wenschen over; allen kweten zich loffeljjk
van hunne taak en vooral de hoofdrol werd op waardige
wjjze vervuld.
Wjj hopen dat de opvoering van het vati ouds zoo
gunstig bekende tooneelstuk Marie Jeanneop heden
avond met een druk bezoek zal worden vereerd opdat
de ondernemers aangespoord mogen worden in dezen
winter meer dergeljjke gezelschappen alhier te doen
optreden.
's Gravenhage 13 December,
Het budget voor Oorlog is aangenomen met
46 tegen 32 stemmen nadat bet amendement Kappeijne,
strekkende om de buitengewone uitgaven en wel voor
verbetering der Utrechtsche linie te schrappenna
langdurig debat verworpen was met 47 tegen
31 stemmen.
Kerknieu ws.
Beroepen te Bath en Rilland de cand. J. Groe-
newegen.
Aangenomen het beroep naar Heerjansdam door Ds.
A. H. L. de Bel te Yerseke.
Gemengde berigton.
Te Z. K. heeft eene jonge vrouw voorloopig twee doctors
besteld voor hnre verlossing; maar men denkt dat hare meid
het wel zal afkunnen;» want die heeft nog eeo helpster; eu
nu zegt meD:
Wel vrouw, wat zijt gij gek
Om in een klein vertrek,
Twee meiden nog te houwen
Dat zal u wel berouwen.
Eene vrouw onder Bath wordt verzocht wat minder te
babbelen van haar fatsoenlijk buurmeisje. Zij moest wat zin-
delijker zijn, dat ware beter; en:
Let maar op uw eigen zaken,
Moei u toch met aod'reu niet,
Ieder weet gij zwart te mnken,
Dat men van u dikwijls ziet.
Altijd maar de rast verstoren,
Noemt men lomp, dat weet gij toch,
Daarom moet gij wel wat hooien,
Zelfs al pleegt gij geen bedrog.
