Ecne daarin te leggen rioolbuis moet dienen tot afvoer van
het gootwater. Door de demping der sluisopening wordt de
gelegenheid benomen om den toestand van het gewelf der Mol
sluis, waarop eenige woningen geheel of ten deele rusten, te
onderzoeken. Daarom wordt met het oog op het belang van
de eigenaren diejr woningen voorgesteld tot versterking van
dat gewelf eenige schildmuren te bouwen.
Yoor de demping der sluisopening en van de schuitha
ven, ter lengte van 150 M., is noodig 2200 M8 grond. Mo
gelijke behoefte van water bij uitbarsting van brand, maakt
het ongeraden de demping verder uit te strekken.
De sub /'van het plan bedoelde rioolbuis is noodzakelijk,,
zoowel tot afvoer van het hiervoren bedoelde gootwater, als
om aan de riool vertakkingkomende uit de Hooge Molen
straat, gelegenheid tot afvoer te geven.
De uitdieping van het niet gedempte gedeelte der schuit
haven en van de zwemhaven acht de commissie noodzakelijk
zoowel in verband met de sub h bedoelde uitdieping der Zoute
gracht, als om in dat meer tusschen gebouwen gelegen ha
vengedeelte eene vrije waterbeweging te bevorderen.
De verdieping zal plaats hebben tot 1 M. beneden zomer-
peil van Schouwen en p. m. 2600 M3 grond opleveren.
Bij deze uitdieping zal gelet moeten worden op bestaande
toestandenwaarvan het gewicht eerst bij het maken van een
bepaald bestek gewaardeerd kan worden. Onoverkomelijke
bezwaren zullen zich echter niet voordoen.
Om de vrije beweging van het water in het niet te dempen
gedeelte van de Schuit- en Zwemhaven mogelijk te maken,
is het noodzakelijk de Zoute gracht in vrije gemeenschap tc
brengen met de Brakke gracht, die uitwatert door de Wcst-
havensluis.
De Zoute gracht moet daartoe worden uitgediept. Eene
bodemsbreedte van 5 M. is voldoende.
De uitkomende grond bedraagt, bij eene diepte van 1 M.
beneden zomerpeil van Schouwen, ongeveer 6000 M3 en kan,
behalve een klein gedeelte te bergen aan de zijde van den
Grachtweg bij den steenen beer, dienen tot het maken van
een onderoerm aan de zijde der stadswandeling.
De schoven en de slagdorpel uit den steenen beer worden
weggeruimd om de gemeenschap met de Brakke gracht niet
te belemmeren. De steenen beer zal overigens behouden wor
den om te dienen tot steun van den te maken onderberm.
Aan de sub letters di genoemde werken was vroeger
niet te denken, omdat de Molsluis en de Zoute gracht met
den steenen beor onmisbaar waren als spuivermogen op de
Brakke gracht, om die zooveel mogelijk te bevrijden van de
onaangename en schadelijke uitdampingendie het invloeien
van de met vitriool bezwangerde watermassa uit de Garan-
cinefabriekten gevolge had. Door het inaken van eene af
zonderlijke leiding voor het water uit die fabriek is bedoeld
spuimiddel overbodig geworden, en mocht in zeer zeldzame
gevallen al eens dal water in de Brakke gracht vloeiendan
zou men door het maken van een windwerk aan het schof,
het duikertje tot het innemen van water in de Zoute- en
Brakke gracht kunnen inrichten.
De kosten aan dit plan verbonden, bedragen:
het uitdiepen van de buiten- en oude havens met het
dempen van een gedeelte der laatste 15180,
het maken van een frontmuur tegen het
gedempte gedeelte- 3500,
het afbreken der steenen brug en van de
kaaimuur, het opnemen en leggen van bestrating,
het begrinden van het plein, het maken cener
afwatering enz- 2200,
het werk vermeld 1* d- 50,
2000,
II ii u f
u n n n 9
ii ii u h en i- 1600,
Totaal der raming 26580,
Waarbij 20 voor kosten van aanbesteding
en onvoorziene uitgaven - 5320,
31900,—
Waaraf de vermoedelijke bate van de steenen-
brug en kaaimuur- 1500,
Blijft calculatief 30100,—
De kosten van liet oorspronkelijk plan in den aanvang ver
meld zijn geraamd als volgt:
uitdieping buitenhaven en vervoer van den grond naar
de Oude havenf 11040,
het maken van een riool onder het gedempte
gedeelte, vaneen spuisluis en frontmuur, afbre
ken van de steenenbrug en kaaimuur, het be
grinden van het plein enz- 26000,
Totaal der raming 37040,
Overtcbrcngen -^7040,
Overgebragt f 37040,
Waarbij 20 voor kosten van aanbesteding
en onvoorziene uitgaven, stelle- 7460,
f 44500,—
- 1500,—
waaraf de vermoedelijke bate van de steenen
brug en kaaimuur
Blijft calculatief f 4.3000,
Het verschil in het bedrag dezer ramingen is niet onaan
zienlijk. Eene vergelijking der beide plannen geeft bovendien
aaideiding tot de volgende opmerkingen:
1. dat de voorgestelde demping in het eerste plan 35 M
korter is dan in het plan der commissie, zoodatwilde men
in het eerste plan deze uitbreiding opnemen, men bij de
geraamde kosten ƒ1320 zou moeten voegen, behalve die van
het verlengen van het riool.
2. bij het eerste plan blijven bestaan en dus ook in on
derhoud en vernieuwing:
a. de tweede houten binnenbrug; b. de molsluis met deuren,
schof c. a.; e. de schoven, stortebed c. a., in den steenen beer
en c met bediening); d. de vier waterkeeringen in de Brakke
grachte. eene grootere oppervlakte kaaimuur, zoo in de
schuithaven als in de oude haven.
Bovendien moet men bij eene vergelijking der cijfers niet
voorbijzien dat door het plan der commissie eene hoogst wen-
schelijke zaak tot stand zou komen, nl. het uitdiepen der
oude havende verdieping van de Zoute gracht en der zwem
haven en de demping van een gedeelte der schuithaven.
Eene openbare aanbesteding acht de commissie het meest
wenschelijk. Zij meent dat, hoewel het zeer moeijelijk is om,
met liet oog on alles wat nog op administratief en technisch
gebied geschieden moet, eene juiste tijdsbepaling te kunnen
aangeven, het toch niet onmogelijk is dat nog dit jaar het
werk wordt aanbesteed en aangevangen.
Dit rapport, is ter inzage gelegd van de leden ter behan
deling in eene andere vergadering.
De Voorzitter deelt mede dat nog is ingekomen een rap
port van de commissie, belast geweest met het onderzoek der
gemeentebegrooting voor 1871 en welke de vraag heeft gesteld
of het niet wenschelijk was om den provincialen straatweg
langs liet Zuidzelke terrein te verleggen van den achterweg
af in de richting van de telegraaflijn langs de hofstede van
C. J. van den Bout, achter langs de mccstoof //de Zon,"
om daardoor een' beteren weg te verkrijgen en het geheele
Zclketerrein in edn aanleg te kunnen begrijpen.
Van dit rapport is voorlezing gedaan.
Daaruit blijkt dat, naar liet oordeel der commissie, Bur
gemeester en Wethouders bij het onderzoek naar de wen-
schelijkheid der bedoelde verlegging, waarvan zij iu de ver
gadering van 29 Maart jl. rapport hebben gedaan, niet
voldoende waren doorgedrongen in de inecning dor commissie,
waarom deze eveneens een schriftelijk mpjiort heeft opgemaakt,
terwijl zij mededeelt dat een nader onderzoek haar meer etl
meer heeft doordrongen van de gunstige resultaten, die haar
plan voor de gemeente zal opleveren.
De commissie wcnscht bij het tot stand komen der be
doelde verlegging den oprid bij de mcestoof //de Wereld" te
laten bestaan en den nu bestaanden straatweg tusschen de
beide mecstoven uit te graven over eene lengte van 200 M.
en vervolgens glooienderwijze in de. richting dier meestovcn
bij te werken. De uitgegraven weg kan als straat- en rijweg
vervallen.
Uit den weg, loopende van den zaagmolen naar liet sas en
van daar naar den nu bestaanden straatweg, wordt de zelk-
asch uitgegraven over ecne lengte van 200 M. Deze wegen
blijven na de uitgraving bestaan en de keibestrating wordt
hersteld.
De weg loopende van den Platten weg naar den tegen-
woordigen straatweg blijft eveneens bestaan en bestraat met
klinkers uit den provincialen weg. In zoo verre komt de
commissie terug vau haar eerste denkbeeld, om daardoor te
gemoet te komen aün het bezwaar van Burgemeester en
Wethouders, ten opzichte van den toegang tot de schuur
van D. Bevelander.
De kosten van bestrating van de verschillende wegen be
rekent de commissie op ƒ4567terwijl de uit te graven
wegen volgens de opgedane ervaring, aan zclkasch waar
schijnlijk 2200 last bevattenwelke ecne waarde vertegen
woordigen van ƒ8580, zoodat een voordeel verkregen wordt
van ƒ4013.
De vervallen klinkerstraat en de 27 boomen komen boven
dien ten bate der gemeente, doch daar het afgescheiden van
deze zaak toch noodig is die boomen spoedig te rooien,
worden ze niet in cijfers gebracht.
De voordedendie dit plan oplevert zijn
1°. een betere toegang tot de stad, waardoor vermeden
wordtn. het rijden over het vrij smalle en afhellende ge
deelte dijk langs de woning van D. van der Maas, hetwelk
's winters bij gladheid gevaarlijk kan zijn en b. het rijden
door het slobhetwelk door de moeilijke toegang aan weers
zijde en de zich daarin bevindende smederij en wagenma
kerij ongeschikt is te achten;
2°. een meer aaneengesloten geheel van het Zeiketerrein;
3°. een geldelijk voordeel van p. m. ƒ4000
4°. het vervallen van liet denkbeeld van Burgemeester en
Wethouders om een bestrate hulpweg te maken tusschen de
straat van den achterweg eit de meestoof //de Wereld."
De bezwaren, die aan het plan verbonden zijn, acht de
commissie niet van overwegend belang.
Stoornis in de communicatie zal er niet ontstaan. De kleine
omwegdie moet gemaakt worden door hendie de meestoof
z/de Zon" van de zijde der stad en door hen, die de mee
stoof //de Wereld" van de zijde van Duiveland bezoeken, kan
bij de belangrijke voordeelen, die het plan oplevert, niet als
een bezwaar worden aangemerkt.
De waterstaatsbelangen zullen bij de uitvoering van dit
plan niet lijden.
Deze belangen kan men onderscheiden in die voor of builen
en achter of binnen het zoogenaamde sas.
Buiten het sas is het terrein der scheepstimmerwerf eene
voldoende waterkeeriug. Dit terrein ligt 3,20 M. boven hoog
water en dus niet lager dan den nu bestaanden weg en sommige
punten van den Scbeepstimmer- en Visschersdijk en daar dit
terrein geene andere yerandering ondergaat dan eene versmal
ling, ontstaande door het verlagen van den weg, lijdt het
watcrstaatsbelaug buiten het sas, geen schade.
Achter of binnen het sas vorderen de waterkeeringen die
hoogte niet, die zij daar buiten behoeven, omdat net sas
zelf eene waterkcering is. De hoogte der dijken op sommige
plaatsen langs het dijkwater getuigt dit.
Zoo heeft de Leverdijk bij het Kaaskeuswater een hoogte
van circa2,00 M.
de dijk van den Zelkepolder2,00
a a ii Verbranden Man2,10
n a n Henriëttepolder1,20
alles boven gewoon hoog water.
Het sas heeft eene hoogte van 1,90 M. boven hoog water
en nu is het bij hooge vloeden wel eens eene enkele maal
gebeurd dat er water overliep, o. a. bij den vloed van Februari
1825 steeg het water tot 2,25, zoodat er 0,35 M. overstor-
ting plaats had. Deze overstortingen hebben echter alleen
tengevolge dat het water binnen liet sas iets rijst.
De kosten om het sas te brengen tot 2,50 M. boven hoog
water zouden niet zeer groot zijn, terwijl, indien het raadzaam
geacht wordt het dijkje, loopende van de meestoof//de Zon"
naar den zaagmolen, en hetwelk p. m. 2,75 M. boven hoog
water ligt, te verlengen tot aan het hooge terrein bij de werf,
alle bezwaren vervallen. De kosten van het leggen van dit
dijkje zijn gering, omdat de bcnoodigde gronden uit de te
doeue ontgravingen kunnen gevonden worden. Zii zullen p. m.
ƒ150 bedragen, wanneer men het effenen van net terrein in
compensatie brengt.
Ten slotte wijst de commissie op een paar punten van
ondergeschikt belang. Door het verleggen van den straatweg
kan vervallen de bestrating van den hulpweg tusschen de
bestaande straat aan den achterweg en de meestoof //de Wereld,"
welke bestrating bij eene breedte van 3 M. zou kosten p. m.
ƒ1400, zoodat het bedoelde plan eigentlijk eene besparing
in de toekomst van ƒ1400 medebrengt en het voordeel der
gemeente dus tot ƒ5413 zal stijgen.
De wijziging, die in het plan van aanleg der plantsoenen
zou moeten gemaakt worden, is van weinig beteekenis en
zal zich alleen bepalen tot een gedeelte achter het stamphuis
der meestoof //de Zon" en een gedeelte langs den weg naar
den zaagmolen.
Aan den achterweg zal eene verzamelplaats van gier ge
dempt en eene plaats, waar nu vuilnis geborgen wordt,
opgehoogd moeten worden.
Dit rapport is ter inzage gelegd van de leden om in eene
volgende vergadering behandeld te worden.
De Voorzitter legt aan den Raad over het gemeente
verslag over 1870. Het wordt ter inzage gelegd van de
leden en zal in druk worden uitgegeven.
De heer Labrijn vraagt of het. niet wenschelijk is het
rapport over de uitdieping der havens enz. en dat omtrent
het verleggen van den straatweg bij de zuidzelke te doen drukken.
Nadat de Voorzitter en Mr. Fokker er op gewezen hebben
dat, zoo het laatste rapport gedrukt wordt, ook dat van
Burgemeester en Wethouders betrekkelijk deze zaak, in druk
moet verschijnen en de kosten dan nog al 'wat zullen be
dragen trekt de heer Labrijn het tweede gedeelte van zijn
voorstel in. Het eerste gedeelte is zönder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd.
De vergadering is daarna gesloten.
Gedrukt tyj de firma: DE LOOZE COMP.
