ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
fo. 2687.
26sle Jaarg,
Dingsdag 26 October 1869.
MEN,
E M
HER,
'en,
TEL,I
e liok'l
-VN,
DE LOOZE WAALE.
IgemeerieBrandschouwing,
Nieuwstijdingen.
JFtrttttferiiB.
aïljeWirlanft.
159,
Stad
112,5011
11,25'|
375t]
50, 12|
ijZOn
.r> o
bovengi
N(geenj
iet geheittl
TREK\
1c na dj
r
zonder bel
it
3en verlui
s van f II
ir gestellij
Zierilczee j
AL J.Cz.
V:p6thnwk
ijgbaar
>KTST, W|
alle audi
l of 7,01
OERTOj
lc arirli
c rainl
d door
Sc Oomj
TEH.
v|
één
iE1354?tt<
an Tanj
volgens
den 29 dc
AART.
:itRotten
nabij til
het X5r<
de bell
g-ecticn'j
n het 13m!
de
ÏI 1
Noord
kwame
te Oucl
)EU
tc Jlaai
een
r ec
WisSCI
>len ahonneert xivliz
In Nederland bij dc Uitgevers
Hock van dc SchuilhavenB, No. 94,
en bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
Id Noord-Amerika bij J. QUINTÜS, te Grand Rapids, Staat Michiga».
Brieven en Ingezondeue Stukken franco,
At)onuements-Pr\1 s:
Voor 3 niaandeuJ 1,30.
Franco per post, iu Nederland- MO.
Voor Noord-Araerika, franco New-York - 3,90.
V crschijnt:
Dingsdag, Donderdag en Zaturdag.
A. <1 vertentien:
10 cent per gewone regel.
GROOTE LETTERS worden naar plaatsruimte berekend.
Advertentiën voor den werkenden stand j\ 30 Cents.
Bekendmakingen van ondertrouw of hnwclyk a 40 Cents;
dito van 25- of 50jarigc Echtvereeniging 50 Cents contant
en franco aan het Bureau.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Maandag, Woensdag'en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
MAANDAG den laten NOVEMBER e. k. en vol
lende dagen.
ie zinde
ij Mejnf
)e Indische begrooting voor 1870.
De Indische begrooting voor het volgende jaar is reeds
de section der Tweede Kamer onderzocht en het
ierslag ligt voor ons. Dat stuk bevat vele en belangrijke
tedenkingen tegen het regeeringsbeleid van den Minister
jin Koloniën.
Bestaat daartoe reden Er zijn lichtpuntendie niet
miskennen zijn. Wij behooren geenszins tot hen die
eds verlangen dat deze begrooting volmaakt zijhet
l altijd hoogst moeilijk vallen in het moederland zulk
[ene begrooting in détails vast te stellen en wij weten
at ook°hier te lande eerst na vele jaren met juistheid
j geraamd. Maar in menig opzicht declen wij de ge-
Ipperde bezwaren.
De middelen zijn verdeeld in ƒ54,383,186 in Nederland
j ƒ63,220,073 in Indiohet totaal is 117,603,259.
ie 'uitgaven zijn begroot op ƒ19,612,088 in Nederland
a ƒ86,420,004 in Indietotaal 106,032.092. De uit-
[aven met die van het vorige jaar vergeleken, bedragen
[ij na 2 milioen meer en de inkomsten daarentegen 14
on minder. Wij releveeren al dadelijk dat de mindere
jpbrengst der in- en uitgaande rechten het verschil in
Ie inkomsten verklaart. De vermindering van het bedrag
[der defferentieele rechten is vergezeld gegaan van een
tijd van malaise voor handel en credietdio zich ook
j elders doet gevoelen. Bovendien is de paclit der pandjes-
luizen afgeschaft, een maatregel, dien wij toejuichen
in ƒ375,000 kost. Intusschen is het feit. dat de uitgaven
n Indie steeds stijgen eene reden om nieuwe bronnen
an inkomst ie scheppen want de inkomsten van de
edwongen cultures staan sedert 10 jaren bijna op
ezelfde hoogte.
Draagt de begrooting der uitgaven evenwel blijken
an een krachtig bestuur? De Minister beweerde ten
iorigen jare dat er nog tonnen schats te bezuinigen
lijn." Wat zien wij nogtans Dat hij toen de posten voor
joederen, die van hier voor 's lands dienst uitgezonden
jyn, verlaagde, terwijl hij ze nu weder met 7'/2 ton moet
jerlioogen. Dat was dus niet bezuinigen en men heeft
'eui gewaarschuwd. Wel heeft hij echter bezuinigd op
e toelagen aan genie-officieren en aan onderofficieren,
jie militaire schrijvers zijn. Van alle zijden is men tegen
'et schrappen van die enkele duizenden opgekomen. Zij
lebben een geest van ontevredenheid in ons Indisch
ïger doen ontstaan, die zich in meetings en adressen
[eopenbaard heeft. Intusschen ziet men nu dat do
aatregel het land geen voordeel aanbrengt. De Minis-
r schrapt ook eene toelage van ƒ200 's maands voor
m ambtenaar, die de officieele Java-Courant redigeert,
'aar zijn dat doelmatige en afdoende maatregelen
.et is eene loutere hardheid tegenover zeker getal per-
men. Zulke kruimelbezuinigingen moet men alleen bij
lieuwe benoemingen invoeren. Zoo wil cle Minister ook
mkele duizende guldens subsidie aan weeshuizen te
•amarang ontnemen. Is dat goed?
Het leger en de marine kosten 32 milioen bijna. Daarop
an bezuinigd worden. Men heeft echter geen plan van
lefensie vastgesteld en werkt tocli steeds aan enkele
istingwerken. Onze eenige oorlogshaven is Tjilatjap.
'aar bouwt men versterkingen. Hoe lang moet dat
[uren en wat kost dat? Men weet het niet.
De voeding van den soldaat eischt verbetering. Wie
u er geen geld voor over hebben? Maar is het goed
izien klakkeloos 1 milioen uitte trekken, zonder eenige
elichting. Voor die behoefte en de 4'/2 ton voor ach-
vladers zal men gaarne geld geven. Maar er zijn tal-
ioze garnizoenen; onze krijgsmacht wordt te veel ver
snipperd de sterfte is er groot, omdat men de troepen
niet dadelijk bij aankomst in hooger gelegen streken
doet acclimateeren. Kavallerie is weelde in Indie. Tegen
óver meer uitgaven tot een groot bedrag dienden doel
matige verbeteringen te staan.
De Minister verandert voorts gaarne in de bestaande
inrichtingen. Hij werpt posten voor politie uit het
Hoofdstuk justitie en brengt ze bij binnenlandsch bestuur,
«poet dit de administratieve verwarring niet vermeerde
ren? Hij vraagt 160,336 voor meer ambtenaren. Zeer
goed, als het werk er sneller door loopt; dat is noodig.
paar dat geld mag niet besteed worden om nieuwe
departementen te stichten zoolang er zoo weinig orde
in het bestuur en zulk een achterstand is. Daartegen
i'jerzet men zich algemeen in Indie. De hervorming van
de Algemeene Secretarie, door den Minister aangeprezen,
■lijft nogtans achterwege.
H Een post van 40,000 voor rechterlijke ambtenaren,
Ijoorzitters van landraden, verdient alle toejuiching. Te
®-ng was het administratief gezag, de resident of as-
stent-resident, met rechterlijk gezag bekleed. Waar
jet bestuur tevens recht spreektsomtijds over al of
|et nakoming van eigene bevelen, is de toestand nog
Jie eener primitieve maatschappij. De zaak zal later
meer geld kosten. Gaarne zullen wij dat zien aanvragen.
Kan de Kamer daarentegen posten goedkeuren als 5
milioen voor burgerlijke openbare werken en ƒ1.640,000
voor geniewerken, zonder eenige specificatie? De eerste
begrooting scheidde hetgeen aan onderhoud en nieuwe
werken besteed zou worden. De Minister beloofde betel
en komt, in afwachting van eene moeilijk te bereiken
verbetering, ten tweeden male met globale posten. Wat
zal uit die sommen aan water-, haven- of irrigatiewer-
ken besteed worden Wat aan de gevangenissen die
zoozeer verbetering behoeven? Dat blijft een raadsel.
De Minister doet ook niets voor het inlandsch onderwijs.
Ten vorigen jare heette het: wacht op eene nieuwe
regelingdie reeds ter afkondiging was opgezonden.
Mr. P. Mijer zit er nog op te peinzen.
De raming der inkomsten bevat alweder eene licht
en schaduwzijde. De Minister vermeerdert de in Indie
te verkoopen hoeveelheid suiker tot 450,000 picols. Daar
gelaten nog dat de prijzen in Indie goed zijn moet men
denken aan de doorgraving van de landengte van Suez
en aan do toenemende ontwikkeling van Australië. Het
consignatiestelsel is, ook uit een politiek oogpunt, op
den duur in al zijn omvang niet houdbaar.
De Minister verkoopt geen koffie meer in Indie dan
vroeger, 50,000 picols. Hij raamt de opbrengst in 1870
matig op 770,000 picols, in ons land ter markt te bren
gen. Maar de ondervinding, in dit jaar opgedaan, geeft
geen recht om op 40 cents per half pond te blijven
rekenen. Wij hopen op hetere prijzenmaar is het
voorzichtig daarop eene begrooling te schoeien?
Ook zal een ander stelsel voor den verkoop van opium
worden aangenomen. Het blijkt dat de pogingen om
den verkoop in sommige streken op Java te verbieden,
wat overhaast zijn gedaan. Van daar smokkelhandel op
groote schaal. Weet men echter reeds welke finantieele
resultaten een nieuw stelsel zal hebben?
De Minister raamt ten slotte een overschot van
ƒ11,571,167. Ilij trekt daarvan 10 milioen voor Ne
derland uit en hier komen wij aan een kardinaal punt.
Die som zou vourloopig de vaste bijdrage*1 zijn. Hoe
komt de Minister tot zulk een voorstel? Vooreerst is
er geen systeem door bevestigd, als men dit cijfer nu
aanneemt. Elk opvolger kan bij eene eurcfvolgende be
grooting 5 of 15 milioen opbrengen. Waartoe zal verder
het overschot van l'/2 milioen gebruikt worden? Voor
Nederland of voor Indie zegt de Ministerde wet
regele dat later. Wij zouden meenen dat als men niet
bepaalt, dat het batig slot van een Indischeu dienst de
eerste post op eene volgende Indische begrooting vormt,
de zaak niet anders wordt dan zij thans is, want de re-
geering heeft reeds ten behoeve van Nederland in het
vorige jaar beschikt en doet dit thans met het overschot,
wat betreft het batig slot van de Indische rekening over
1867, uitgaven in Nederland. Wat erger is, dit geschiedt
zonder afsluiting der boeken in Indie, zoodat men niet
weet of daar de raming van inkomsten en uitgaven
over 1867 sloot. Zulk een toepassing van het systeem
van „zelf beperking11 is eene schroomelijke inconsequen
tie en een ijdele klank.
De Minister van Koloniën becijfert dat Nederland aan
Indie jaarlijks voor de marine en andere zaken 4'/2
milioen voorschiet. Hij zegt. wij zouden er de opbrengst
van de tinmijnen van Banka, als landsdomcin zonder
dwangarbeid verkregen bij kunnen tellen. Dat geeft
echter geen 10 milioen. Maar zijn de djatiebosschen
woeste gronden, mijnen en vogelnestklippen geen lands-
domein? Zeer zeker. Die berekening steunt dus op niets.
Nederland rekene op eene vaste bijdragedat achten
wij in het belang van moederland en koloniën. Maar
dan geschiede de regeling op breede grondslagen en zal
men Indie moeten vrijlaten zijn eigen belastingstelsel
„een gedrochtelijk samenstelzei de Kamer een jaar
geledente regelen. Zoolang men hier te lande de
begrooting in alle détails vaststelt en als er iets over
blijft het kan nemen is de „vaste11 bijdrage op eene
begrooting gebrachtvan geene waarde.
Ten slotte mag men vragen waarom een Minister,
die de zaken kentniets heeft gedaan tot verbetering
van het belastingstelsel in Indie? Hij heeft er in vroegere
ambtsbetrekking keunis van kunnen opdoen en er later
hier te lande over geschreven..
Wij bepalen ons bij deze hoofdpunten.
Het Engelsche Parlement heeft eene wet uitgevaardigd
waarbij op zware straffen verboden wordt, om op zekere tijden
van het jaar zeevogels in de nabijheid der kusten te dooden.
Deze wet is gegeven op verzoek der zeeliedendaar deze vogels
voor hen vaak zoo goed als eene waarschuwing tegen schip
breuk zijn. Het geschreeuw der vogels toch, verwittigt den
zeeman bijna allijd de nabijheid van de kust, wanneer hij door
don mist het spoor bijster is geraakt.
De officieele geneesk. statistiek in Frankrijk wijst
de volgende rusultaten aan:
1°. Sedert bij de vrouwen de gewoonte om sterk toe-
geregen corsetten te dragen zeer is afgenomenis het
sterfte-cijfer onder cle schoone sekse jaarlijks met
18'/2pCt. verminderd.
2°. Sedert de dames haar hoofden versieren met
monsterachtige en afschuwelijke chignons, zijn onder
haar de hersenziekten met 72V4 pCt. toegenemen.
Brussel22 Oct. Gisteren is alhier een moord
van twee dames ontdekt, waarvan de volgende bijzonder
heden worden medegedeeld
Bedoelde dameseene moeder en hare dochterwoon
den sinds geruimen tijd in een huis in de Reu de Brabant
en waren in de buurt als rijke maar eenigzins gierige
dames bekend en hielden geene dienstbode. Zij ontvingen
geen ander bezoek dan van enkele buren en nu en clan
van een te Brussel wonenden bloedverwant; ook gingen
zij zelden uit de stad. Vrijdag der vorige week werd het
huis echter niet als naar gewoonte geopend en een
kaartje waai'op het woord „afwezig11 stond, was aan de
voordeur vastgehecht. Men was in de buurt hierover
wel verwonderd, doch hield zich met deze, wel is waai
en verwachte en plotselinge doch in ieder geval moge
lijke afwezigheid niet lang bezig. De vrienden of bloed
verwanten der dames van de Poel, die haar nu en dan
bezoek bragtenhechtten echter meer opmerkzaamheid
aan de voortdurende afwezigheid der dames te meer
daar zij volstrekt geen voornemen daartoe aan den dag
gelegd haddenintegendeel hadden zij zelfs kort te
voren eenige werklieden bestelddie natuurlijk zeer
verwonderd waren bij hunne twee- a driemalen herhaalde
komst de deur gesloten te vinden. Zes dagen had de
afwezigheid reeds geduurd, toen een der bloedverwanten
besloot naar Leuven te gaan de geboortestad dei-
dames cn te zien of deze ook bij hare familie te dier
plaatse vertoefden. Niemand had ze echter gezien noch
berigi van haar ontvangen. Men werd thans werkelijk
ongerust en Woensdag besloot men de hulp der politie
in te roepen. Een slotenmaker werd gelast het slot der
voordeur open te steken, doch te vergeefs de deur week
niet. Men klom toen den muur van een nevenstaand
huis over en kwam alzoo binnen de woning der dames.
Reeds dadelijk bij het binnentreden deden een verbrijzel
de lamp en andere vernielende voorwerpen eene misdaad
vermoeden.
Verder gaande zag men een deur half open staan het
was die der eetzaalde politie-agenten zagen naar bin
nen en een vreeselijk schouwspel deed zich aau hunne
oogen voor. Twee lijken lagen daar uitgestrekt, dat van
mevrouw van de Poel en dat harer dochter. De laatste
leunde met het hoofd tegen den poot der tafel haar
ligchaam droeg de sporen van eene verschrikkelijke wor
steling; haar gelaat was vol krabben en steken en hare
uitgerukte haren lagen in de ronde, haar hals was be
dekt met blauwe vlekken die duidelijk aantoonden dat
zij geworgd was, bovendien was haar schedel ingeslagen.
Rond het lijk lag een groote plas bloed. De oude dame
lag tegen een in de nabijheid staande secretaire. De
rechterzijde van het hoofd was door herhaalde slagen
meteen stomp werktuig verbrijzeld. In de zaal is overigens
alles op zijne plaats. De schuifjes van de secretaire zijn
geopend doch geen wanorde heerscht daar. Er doet zich
een vreemde omstandigheid voorin de keuken was
namelijk voor drie personen gedekt; de dames waren toch
slechts met haar beiden. Zij wachtten dus een gast, en
een gemeenzame gast, die zij zonder pligtplegingen
konden ontvangen. In den avond van den I4den,den
dag waarop zij vermoord zijn heeft een buurvrouw
eenig gedruis cn mannenstemmen gehoord. Zij dacht
toen dat het een eenvoudig bezoek was. De justitie
doet ijverig onderzoek. Uit het vinden van onaange
roerde waarden is gebleken dat geen diefstal de drijfveer
tot deze misdaad was.
Het geheimzinnige waas dat over den te Brussel
gepleegden moord verspreid ligt, heeft daar natuurlijk
groote sensatie gemaakt. De justitie heeft de over
tuiging bekomen dat cle misdaad door één persoon
bedreven moet zijn die eerst met de jongste der dames
geworsteld en haar met één slag bedwelmd moet hebben,
daarna de moeder gedood en vervolgens de dochter in
de zaal gesleept en verder afgemaakt heeft.
Antwerpen 23 Oct. Gisteren kwam ter dezer
reede cle vischsloep Rosaliealhier te huis behoorende,
aan boord hebbende de equipage der Noorweegsche brik
Resolution. Deze sloep, den löden dezer van deze stad
vertrokken, had tegen den nacht zee bereikt. Erheerschte
een geweldige orkaan en de zee stond zeer hol. Ten 5
ure van den volgenden morgen ontdekte een der matrozen
een schip zonder tuigage, dat op de genade der golven
dreef. Aanvankelijk dacht men dat het een verlaten schip
was, doch weldra ontdekte men dat hetzelve eene nood
vlag voerde en dat er volk aan boord was. Terstond
wendde de sloep de boers in de rigting van het schip
om de in nood verkeerenden te redden en spoedig was
de sloep in de nabijheid van het schip. De bemanning
van hetzelve begaf zich terstond in de eenige boot welke
zij bezaten, doch nauwelijks was dezelve te water gelaten,
of zij werd tegen het schip in stukken geslagen. Aan
zeven matrozen gelukte het om de touwen te grijpen,
die buiten boord hingen en weer op het schip te komen,
doch twee hunner vielen in zee. Deze werden spoedig
boeijen toegeworpen welke zij het geluk hadden te grij
pen en alzoo behouden op de sloep te komen terwijl de
zeven andere door middel eener troswelke na twee
uren worstelings aan het schip bevestigd werd mede
gered werden. Weinige oogenblikken later zonk de brik
in de diepte.
Men leest in de Beurzen-CourantDe suiker-
fabricatie in Oost-Vlaanderen neemt hoe langer zoo
meer toe. Langs de spoorbaan Gent Terneuzen bestaan
er nu reeds 2 fabrieken, en zijn sedert eenige jarenlin volle
werkzaamheid die der heeren Mechelijnck te Wijnkei
in de nabijheid der statie van Cluizen (Terdonk)en
die der firma L. Tijdgadt C°. te Selzate. Deze firma
heeft de aanvraag gedaan tot het oprigten eener tweede
fabriek op het grondgebied derzelfde gemeentemaar
heeft de magtiging daartoe nog niet bekomen. Langs
de spoorbaan Lokeren Selzate tegeu de Neuzensche
vaart te Selzate is er dit jaar door den heer Wittouck,
brouwer te St. Pieters Leeuw, hij Halleeene nieuwe
gebouwd, en is, zoo men ons verzekert, reeds in volle
werkzaamheid.
Moerbeke zal in den loop van het toekomende jaar
ook met eene suikerfabriek begiftigd zijn. Eenige voor
name personen dier gemeente er. van het omliggende,
waaronder de heeren Lippens naar men beweert, hebben
dit jaar de noodige gronden palende aan de Statie
aangekocht, en zoo wij het wel hebben, zijn zij reeds
bezig met derzelver aanbouw.
Avnlïem 21 Oct. Ter verduidelijking van het
berigt betreffende het vonnis van de Arrondissements-
regtbank te Rotterdamen ter volkoraing van verkeerde
gevolgtrekkingmeenen wijook met het oog op het
alhier gevestigde Levensverzekering-Genootschap Pru-
dentia, onder directie van den Heer J. F. Barends als
directeur, en H. J. Cordes als administrateur, onze lezers
opmerkzaam te moeten maken dat de aanklagt is gerigt
geweest tegen de te Rotterdam gevestigde zoogenaamde
Nederlandscbe Maatschappij van geldelijke uitkeering
na overlijdengenaamd Prudenciaen dat de Arron-
dissements-regtbank te Rotterdam, bij haar vonnis van
den 19den dezer, de beklaagden J. J. du Saar en J. H.
van den Heuvel, zich respectivelijk noemende directeur
en administrateur van de te Rotterdam gevestigde zoo
genaamde Nederlandscbe Maatschappij van geldelijke
uitkeering na overlijden Prudencia, wegens overtreding
van het koninklijk besluit van 16 Julij 1830 (Staatsblad
n°. 54)den eerste tot 14en den tweede tot 8 dagen
gevangenisstraf veroordeeld heeft, terwijl zij den pro
curatiehouder M. J. Kröller, die feiteljjk de leiding der
voorgenoemde maatschappij Prudencia gehad heeft, aan
opligterij schuldig verklaard en tot eene cellulaire ge
vangenisstraf van zes maanden veroordeeld heeft.
Verder kunnen wij nog mededeelen dat de aanklagt
tegen J. J. du Saar, J. H. van den Heuvel en M. J.
Kröller bij den minister van Justitiedoor de directie
van het alhier gevestigde Levensverzekering-Genootschap
Prudentia is ingesteld.
's Gravenhage, 23 Oct. Uit het voorloopig
verslag der Tweede Kamer over het hoofdstuk Justitie,
blijkt dat verscheidene leden niet bevredigd waren over
het regeeringsbeleid van den tegenwoordigen Minister
van Justitie. Er waszoo meende men nog zeer wei
nig tot stand gebragt, en zijne houding nopens de
aanhangige vraagstukken kwam verscheidene leden zeer
weifelend voor. Men wenschte eene nadere afdoende
verklaring omtrent de plannen des ministers te ont
vangen anderen achtten deze grieven zoo al niet
ongegrond dan toch zeer overdreven. De niet-totstand-
koming is slechts een uitvloeisel der omstandigheden
buiten des ministers toedoen. Behalve de hervorming
van het rechtswezen werd nog gewezen op vele onder°
werpen van groot belangdie voorziening vereischen
De Hooge Raad heeft 12 October 11. uitspraak
gedaan op het beroep in cassatie van een winkelier te
Arnhem door de rechtbank alhier veroordeeld wegens
den verkoop van Urbanuspillen.
De Hooge Raad heeft uitgemaakt dat de verkoop
van Urbanuspillennoch misdaadnoch wanbedrijf
of overtreding daarstelt, hem alzoo vrijgesproken en
van alle rechtsvervolging ontslagen daarbij het vonnis
van de rechtbank te Arnhem vernietigende en den staat
veroordeelende in de kosten.
Zierilixee, 25 Oct. Men leest in dc Staats-Coornnt:
Herhaaldelijk worden bij het Ministerie klachten ingebracht
wegens aanvaringen van stoombooten in concnreerende diensten.
De concessarissen worden bij deze ernstig gewaarschuwd tc
zorgen dat zich dergelijke gevallen niet meer voordoen en
zulks onder opmerking, dat wanneer zoodanige aanvaring
op nieuw plaats heeft, de betrokken dienst geschorst, en hij
herhaling daarvan de concessie zal worden ingetrokken.
Z. M. heeft pensioen verleend aan Mr. J. J. van
Deinse} gewezen president der arrond.-regtbank te Goes,
ten bedrage van ƒ931 'sjaars.
Op het door de arrond.-regtbank te Goes opge
maakte drietal voor regter in die regtbank in plaats
van Mr. P. J. van Voorst Vaderoverledenzijn geplaatst
de Heeren Mrs. P. van der Meer Mohrregter in de
arrond.-regtbank te ZierikzeeJ. TT. A. Schneiders van
