[Mo. 2670.
26s"'Jaariï.
f
ik
Donderdag 16 September 1869.
DE LOOZE WAALE.
Conservatieve taktiek.
Nieuwstijdingen.
I
m
ma
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Men abonneert zich:
In Nederland bij de Uitgevers
Iloek van de Schuithaven, B, No. 94,
en bij alle Boekhandelaren eu Postdirecteuren.
In Noord-Amerika bij" J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Brieven en Ingezondcne Stukken franco.
Aboiiiiements-Prijs:
Voor 3 maanden1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika, franco New-York - 3,90.
"V ersch ïj nt:
Dingsdag, Donderdag en Zaturdag.
A <1 vertontiën:
10 cent per gewone regel.
GROOTE LETTERS worden naar plaatsruimte berekend.
Advertcntiën voor den werkenden stand a 30 Cents.
Bekendmakingen van ondertrouw of huwelijk a 40 Cents;
dito van 25- of SOjarige Echtverccniging a 50 Cents a coutaut
en franco aau het Bureau.
De inzending der Advertcntiën kan geschieden tot
Maandag, Woensdag cn Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Op het Postkantoor te Zierikzee zijn over de tweede
helft der maand Juli) onderstaande brieven bezorgd,
geadresseerd aan personenwier namen ter plaats
van bestemming onbekend zijnals
een aan Biezeveldt te Haamstede.
j, L. v. d. Est te Roermond.
J. Edelenbosch te Rotterdam.
J. Edelenbosch te
Knaap te Veendam.
J. Edelenbosch te Zierikzee.
Van het hulpkantoor te Brouwershaven:
een aan M. de Vos te Haarlem.
Van het hulpkantoor te Bruinisse:
een aan C. Götz te Amsterdam.
de Wed. Liemant te
Van de eerste helft der maand Augustus:
een aan H. Koopman te Dordrecht.
K. Boogaart te Rozendaal.
Van het hulpkantoor St. Annaland:
een aan de Wed. Laleys te Bergen-op-Zoom.
G. Kok te Zierikzee.
Van het hulpkantoor Brouwershaven
een aan A. M. Lötgren te Sverje.
De heer Groen van Prinsterer is gewoon de conserva
tieven bastaard-liberalen te noemen. Dat ras^ is, in ons
oog, nogtans erg verbasterd, zoodat wij moeite hebben
in "het afgedoolde schaap den moederstam te erkennen.
Dit staat bij den leider der anti-revolutionairen intus-
schen, even als bij ons, vast, dat de conservatieven geen
beginsel vertegenwoordigen. Verzet in louter theorie
tegen eene andere richtingdie een bepaald beginsel
heeft, maar niet anders of beter handelen, is toch g-een
bewijs van eigen kracht. Wat doet echter sedert jaar
en dag de conservatieve partij? Om iets te zijn, beweert
zij de ware, eenige liberale beginselen te vertegenwoor
digen hare tegenstanders, beweert zij, zijn niet liberaal,
maar rad ik aalzij willen de republiekzij willen den
constitutioneelen Koning tot een stroopop maken en
Indie aan enkele fortuinzoekers overleveren. Dat thema
wordt tegenwoordig op nieuw in het orgaan der kliek
in den Haag uitgesponnen.
Ja. geachte lezer, de liberalen in Nederland heeten
thans republikeinen. Waarom? Het dagblad liet Noorden
(vroeger Nieuioe Groninger Courantheeft eene redevoe
ring van den Spaanscheti afgevaardigde Castelier open
baar gemaakt, die de republiek den regeeringsvorm der
toekomst in geheel Europa noemt. Die rede was een
meesterstuk van betoogtrant en welsprekendheid. De
publiciteit, aan dat stuk gegeven, is eene eerste misdaad.
Vervolgens heeft liet Noorden betoogd, dat de republiek
in ons land eeuwen achtereen heeft bestaan en dat men
dus ons verleden schande aandoet, als men in de repu
bliek iets ziet, dat afschuwelijk is. Dat was eene
historische beschouwing over het voorledene. Thans
echter willen wij niets dan de constitutioneele monarchie.
Uit dat opstel en omdat op een studenten-dispuutcollegie
te Utrecht of in een of ander klein blaadje over de
republiek wordt gesproken en geredekaveld, neemt de
conservatieve partij aanleiding om te betoogen, dat de
liberalen, als partij, republikeinen zijn.
Het ware der moeite niet waard over zulke onge
rijmdheden te sprekenals de toeleg niet bleek om
dagelijks hetzelfde te zeggen en dus de massa diets te
maken, dat er iets van aan is.
Wij ontkennen dat in ons land de liberalen republi
keinen zijn. Maar wat wij beweren is, dat het ontbin-
dings-kabinet en zijne theorien over ministerieele ver
antwoordelijkheid lieeft doen zien dat velen in den
lande nog t,e weinig begrip hebben van een echt con
stitutioneelen regeringsvorm, die, aan het Hoofd van
den Staat onschendbaarheid toekennende, zijne raads
lieden verantwoordelijk stelt en het volk recht geeft op
mederegeering door middel van zijne afgevaardigden.
Het Dagblad heeft de begripsverwarring bevordert, uit
opzet of onkunde.
Zoo er evenwel in ons land republikeinen zijn, dan
is hun getal zoo gering, dat wij er weinig of geen olijk
van zien. Eene republikeinsche partij bestaat niet. De
liberalen zijn in massa voorzeker geene republikeinen.
Zij willen toch noch afschaffing van de erfopvolging in
het Huis van Oranje, dat algemeen bemind wordt, noch
algemeen stemrecht. Wie heeft in de laatste jaren iets
van dien aard geëischt? Men bewijze dat. Wie wil den
Koning het recht van veto, om de goedkeuring op elke
wet te weigeren, ontzeggen? Dat is evenwel een recht,
dat in geene republiek past. Het komt niet aan op
losse theoretische gezegden of een enkel woord, waai
de pers vrij is. Om eene politieke richting te karakte-
riseeren, is meer noodig dan groot geschreeuw aan te
heffen; wij eischen dat men feiten noeme en bewijzen
geve.
Wat wij de liberale partij verwijten is niet dat zij
republikeinsch iszoo zij iets van onze voorvaderen
heeft, dan is het zeker morgue en somtijds gemis aan
wezenlijk democratische begrippen. De oude republiek
was eene oligarchie, zonder gelijkheid van rechten voor
allen en zonder godsdienstvrijheidte dikwijls moest
Oranje te hulp komen om willekeur te beletten. Van
democratie was geen spoor te vinden en dit laatste
bemerkt men nog aan zeer vele hedendaagsche Neder
landers. Onze gebreken zijn: in menig geval afscheiding
van groot en klein al wortelt die niet in onze wetten,
en dikwijls overdreven deftigheid. Niets van dat alles
kan er toe leiden ons republikeinsch gezind te maken.
Onze liefde tot orde en rustonze gehechtheid aan
onze historie en dus aan Oranje, onze eerbied voorde
rechten der minderheidin een woord onze goede
eigenschappen zijn even anti-republikeinscli. De Neder-
landsche republiek was een vermomd koningschap,
door en met zijn erfelijk stadhouderschap. Onze
constitutioneele monarchie is daarvan het geleidelijke
gevolgbeter geregeld en beter georganiseerdmeer
overeenkomende met de eischen van den tijdgeest.
Zullen wij anderen nn de vrije uiting van hunne
gedachten belettenals zij de theorie gelieven te ver
kondigen dat de republiek hier te lande en elders de
regeeringsvorm der toekomst is? Wie dat beweert, ga
zijn gang mits hij niet tegen het heden opkomt en
in de ontwikkeling van den politieken toestand in onze
eeuw geene hinderpalen in den weg ligt, om zijn ideaal
te verwezenlijken. Wij zijn overtuigd dat men eenmaal
de wetenschap zoover zal brengen dat men een lucht
ballon kan besturen of vliegen. Maar hoelang studeert
men daarop reeds? Als de tijd eens gekomen is, zullen
wij dat wellicht niet beleven en onze kinderen evenmin.
Welnuals men nu van meening mocht wezendat
te eenigen tijd de republiek de beste regeervorm voor
vliegende en luchtballonbesturende individuen is, wij
hebben er vrede mede. Wie zich als republikein dei-
toekomst voordoet, moge dat genoegensmaken. Watj
ons betreftwij en de liberalen als party zijn var*
meening dat de constitutioneele regeeringsvorm de beste
is en wordt zij door daden aangerand dan zullen wij
ze verdedigenzooals wij ons nu tegen de theorie
verklaren. Voor ons volk en voor onze toestanden
willen wij niets anders. De erfelijkheid van het koning
schap is de beste waarborg voor rust en vrede.
Wat het Dagblad wilisons eene valscho leus toe
dichten. Zonder tegenspraak moet dit niet blijven. Wat
het blad ons toedichtis niet waar. Wij noemen die
taktiek tevens trouweloos en lasterlijk, want zij strekt
om de meerderheid des volks voor te stellen als genegen
om de fundamenten van ons staatsgebouw omver te halen.
De onderkoning van Esrypte raakt deerlijk in 't naauw. De
eerste brief van den sultan is door een tweeden gevolgd, die
steunende op de gewilligheid van den onderkoning om toe te
geven, hem hoogere eischen stelt, dan de eerste. De brief is
uiterst beleefd gesteld. Men wil hem geen zijner regten
ontnemen, men stelt, hem slechts voor: de aehternaald-gewc-
ren af te koopen, evenals de gepantserde fregatten, die hij
heeft laten bouwen. Verder wordt hij beleefd verzocht,
spaarzaam te zijn, zijn land niet uit te putten door hooge
belastingen en ieder jaar een afschrift van de Egyptische
begrooting naar Konstantinopel te zenden. De Tnrksche re
gering wil den onderkoning volkomen vrijlaten, alleen wa
penen en geld rekent men in zijne handen gevaarlijke zaken,
die men hem ontnemen moet..
rising.
Helder11 Sept. Heden morgen zeilden twee boo
ten met sloeperlicden naar buiten, om adsistentie aan binnnen-
komonde schepen te verleenen. Door eene hoogloopende zee
sloeg de voorste boot om en zouden zonder twijfel de vier
zich daarin bevindende sloeperliedeu zijn omgekomen, zoo niet
de tweede boot met alle mogelijke inspanning ter hulp was
geroeid cn het geluk had drie der drenkelingen op te visschcn
de vierde, gehuwd en vader, zonk voor hunne oogen eu vond
zijn graf in de golven.
- Jl. Vrijdag morgen heeft te Alkmaar eene vrouw,
die van haar man gescheiden leeft, zich met hare
dochter naar het huis van haar echtgenoot begeven om
eenig geld te verkrijgen. Zij vonden de deur gesloten doch
wisten door geweld de sluiting te verbreken. De man
lag ziek te bed en gaf te kennen dat hij geen geld
had. Dit schijnt de vrouw zoodanig in woecle ontstoken
te hebbendat zjj met een ijzeren hamer hem belang
rijke wonden aan het hoofd heeft toegebragt. De
politie heeft de beide vrouwen in verzekerde bewaring
gebragt.
Dezer dagen werd een huisvader, te Alkmaar woon
achtig en algemeen te goeder naam staande, zoo hevig
getroffen bij de ontdekking dat zijn zoon een vergrijp
van oneerlijkheid jegens hem had bedreven dat de man
ten gevolge daarvan binnen weinige uren overleed.
's Bosnh 9 Sept. Heden nam de regtbank eene
belangrijke beslissing in de zaak van het openbaar mini
sterie tegen den drukker en uitgever van 't Boxmeerscb-
Weekblad de Maasbodevervolgd wegens laster en hoon
tegenover liet lid dor Tweede Kamer, den heer Haffmans.
De regtbank beslistedat de redactie dier courant op
dat oogenblik, in den strijd der verkiezingen tegenover
de aanbevelingen van den heer Haffmansbevoegd was
feiten aan te gevenzoo als in het geïncrimineerde ar
tikel voorkomenomdat de beklaagde viel in de termen
van art.867, al. II, C. P., en zich verpligt kon rekenen
zijne lezers omtrent die candidatuur voor te ligtenwan
neer hij van de waarheid dier feiten overtuigd wasdat in
deze van het tegendeel niet bleek; op grond van dit laatste
achtte de regtbank het bewijs dier feiten in elk geval
overbodig, welk bewijs door den verdediger was aan
geboden voor het geval de regtbank van oordeel was
dat voor de toepassing van al. II. van gemeld art. het
bewijs van de waarheid der feiten noodzakkelijk was.
De regtbank sprak al zoo den drukker en uitgever
vrij van laster, omdat bij hem op den voorgrond had
gestaan niet het doel om te beleedigendoch alleen
het pligtbesef van zijne lezers te moeten voorligten.
Omtrent de aanklagt van hoon overwoog de regtbank,
dat de uitdrukking in het bewuste artikel, van »zijn
eigenbelang te bevorderen onder eene Katholieke schaaps-
vagt" den heer Haffmans tegengeworpenwas het ten
laste leggen eener bepaalde ondeugd van huichelarij en
schijnheiligheid, hetgeen voor de redactie, na het op
geven van bepaalde feitenwaardoor de kiezers reeds
voorgeligt waren, overbodig was; de regtbank veroor
deelde den drukker en uitgever slechts wegens hoon
tot eene geldboete van 25 bij niet-betaling te vervangen
door drie dagen gevangenisstraf. Naar men verneemt,
zal de officier van justitie zich in hooger beroep tegen
die beslissing voorzien.
Werkendam, 12 Sept. Door het Ministerie van
Binnenlansche zaken is aan de Rijks hoogere burger
school te 's Bosch tot Amanuensis benoemd de Heer L.
W. Bakkervroeger kweekeling te Werkendam.
Rotterclmai12 Sept. Heden ochtend woei het
hier een ware storm met ZW. wind, welke vervolgens
naar het NW. trok en voor hoog water, met alle ellende
daaraan verbondenvoor deze stad deed vreezen. De
wind en de regenbuijen waren zóó hevig, dat vele stoom-
booten met moeite hare passagiers konden ontschepen,
en enkele daarbij schade bekwamen; aan afhalen van
passagiers met roeivaartuigen was zonder levensgevaar
niet te denken. De stoomboot op Maassluis kon die haveu
niet bereiken en is zonder Vlaardingen en Schiedam aan
te doenmet zijne passagiers voor Maassluis alhier
teruggekeerd. Eene vreeselijke zee stond voor die
havens.
Van de talrijke beurtschepen, welke wekelijks in den
regel reeds des Zondags alhier aankomen, zijn slechts
enkele gearriveerd. Voor sommigen is men zeer beducht,
want de rivier voor deze stad vertoont zich als eene
open zee; het water, dat eerst ten 4 ure een begin
van was moest hebbenis reeds vele uren te voren
enkele voeten gestegen, wel een teeken van onstuimig
heid op zee.
Reeds heeft men een treffend ongeluk te betreuren In
de goot van een huis aan het West-Nieuwland was het
lood door den feilen wind opgerold en daar men bevreesd
was dat daardoor ongelukken zouden ontstaan, verzocht
men een schoorsteenveger, een jongeling van 24jaren,
daarin te voorziendoch hij werdweinige oogenblikken
nadat hij zich op het dak bevond, door een rukwind
opgenomen en op de straat nedergeworpen. Met liefde
en zorg onmiddelijk ten huize waar hij werkte opge
nomen bleek hij echter weldra een lijk te zijn. De
ongelukkige, een Italiaan, kwam juist van de gods
dienstoefening en had zich onderscheidene jaren als ijverig
in zijn vak doen kennen.
Er is concessie gevraagd voor een spoorweg,
waatdoor de residentie met den hoek van Holland zal
verbonden worden. Deze consessie strektom eene
spoorweglijn tot stand te brengen van Rotterdam, langs
DelfshavenSchiedam Vlaardingen en Maassluis naai
den hoek van Holland, en van daar langs 'sGravezande
Monster en Loosduinen naar Scheveningen. De aan
vragers zijn de heeren Alfred Beestonte Londen, en
Godefridus Samuel Pieters, te Puotterdam.
Batli, 10 Sept. Heden middag omstreeks half vier
ure had hier wederom een groot ongeluk kunnen plants hebben.
Eenige visschers-knotsen in de nabijheid van het alhier liggend
vuurschip weiden zoodanig door de hevige wind (een orkaan
gelijk) overvallen, dat er een omver sloeg en na eenige oogen
blikken drijvens in de diepte verdween. De opvarenden zijn
gelukkig gered door de juist voorbijvarende sleepboot TJnion.
Ook een brik naar Antwerpen opgesleept wordende, werd op
strand geworpenmaar is later weder vlot geraakt. In den
Engelschen polder zijn twee met boonstroo geladen wagens
omver gewaaid. Gelukkig zijn geen menschcnlevens te betreuren.
Goes, 13 Sept. De berigten uit N. Amerika van
onze, in het voorjaar vertrokken landgenooten melden
dat velen in hunne verwachtingen zeer zijn te leur ge
steld. Men klaagt over weinig werkwaarvan de ne
derzetting van eene groote massa menschengedurende
dezen zomer, op die plaatsen, de oorzaak is. Wij
hadden inzage van een schrijvenhetgeen luidde: „O
vrienden had ik vleugeleu, ik vloog naar mjjn Vader
land terugmaar nu ontbreken mij de middelen
duizenden hebben zich hier en in de omstreken neer
gezet. De helft van den tijd heb ik slechts werkgeen
werk voorhanden zoodat ik vrees dat wij in den aan
staanden winter gebrek zullen te lijden hebben enz."
Natuurlijk zal dit de zucht tot verhuizing bij andere
wat matigen. (N. G. Ct.)
Zierikzee, 13 Sept. Volgens bekendnmk
van den Heer Inspecteur van het lager onderwi)
Zeeland zal de commissie voor het afnemen der/
mens ter verkrijging van akten van bekwaamhei'
het geven van school- en van huisonderwijs bijcenko.
op Woensdag den 27 October 1869 en volgende dagt, ix\
in het lokaal der voormalige Rekenkamer in de Abdij
te Middelburgen zullen de dagen en uren waarop
de verschillende adspiranten zullen moeten verschijnen,
hun later door de Heeren Schoolopzieners worden op
gegeven. De belanghebbenden behooren zich voor of
op den 13 October e. k. aan te melden bij den school
opziener van het district, waarin zij wonen, of, van
buiten 1s lands komende, voornemens zijn zich te ves
tigen met opgave van de akte die zij verlangencn
met overlegging van een of meer getuigschriften van
hun goed zedelijk gedrag en van hunne geboorte-akte,
alsmede van de akten van bekwaamheid of van algc-
meene toelating, welke zij reeds vroeger mogten hebben
verkregen.
Z. M. heeft benoemd tot opziener der Visscherijen op
de Schelde en de Zeeuwsche stroomen Johannes van Nispen Jz.,
veerschipper te Vlissingen.
Zioi^iltasoe, 14 Sept. Als proeve van getrouwheid
van een hond, kunnen wij rnededeelen, dat de hond van
den heer A. Giljam te Onwerkerk, wiens zoon naar Sta-
venisse vertrokken was, in den nacht van Zaturdag op
Zondag van de ketting losgebroken, naar Viane geloopen
is, en vervolgens over het veer naar Stavenisse gezwom
men, ten einde zijn' meester op te zoeken.
Heden namiddag zijn per telegram opgeroepen de
miliciens der ligting van 1865, tot de infanterie behoo-
rende, ten einde morgen van hier te vertrekken.
Hoewel eenigzins voorbereid, is voor velen deze tijding
nog onverwacht.
Bij vonuis der arrondisseraents-regtbank alhier
van 10 dezer zijn de twee geneeskundigen als
bevoegd tot het leveren van geneesmiddelenbeklaagd
ter zake van het in hunne apotheek voorhanden hebben
van meer geneesmiddelen dan voorkomen op de lijst
daarvan door hen opgemaakt en door den inspecteur
voor den geneeskundigen dienst in Zeeland voor gezien
geteekendelk veroordeeld tot eene geldboete vau
ƒ10, bij wanbetaling na daartoe te zijn aangemaand
te vervangen door gevangenisstraf van één dag en de
kosten en is de derde geneeskundigebeklaagd ter
zake van het in zijne apotheek voorhanden hebben van
eene onvoldoende zoogenaamde greinbalans, vrijge
sproken op grond dat van het onvoldoende der balans
uit het pioces-verbaalzoomede uit de verklaring van
de ter teregtzitting gehoorde getuigen geen genoeg
zaam bewijs is geleverdde kosten te dragen door
den staat.
Voor de Correctionele Kamer der Arrondissements-
Regtbank te Arasterdam stond teregt P. P. II. A. Tieman
oud 23 jaar, reiziger in wijnen te Amsterdam, beklaagd
ter zake van bed degelijke opligting. Deze beklaagde
is dezelfde persoon die ofschoon zoon van een tuin
man en eene baker, zich bij verschillende geachte in
gezetenen dier stad heeft uitgegeven voor Baron Taets
van Amerongen en van hen onder bedriegelijke voorgevens
geld heeft weten te verkrijgen. Thans heeft hij zich
bij een persoon van Amstelveen voorgedaan als ware
hij Jonkheer Rutgers van Rozenburg uit Amsterdam
onder bijvoeging dat zijn vader uitgestrekte bezittingen
haden dat hij zelfs te Amstelveen den Burgemees
ter moest spreken. Onder dat voorgeven heeft hij op
26 Augustus jl., des voormiddags te 11 ure, in' het
koffijhuis van C. Korendijk buiten de Leidsche poort
aldaar gemelden persoon weten te bewegenhem met
zijn rijtuig derwaarts te rijden. Zelfs heeft hij zich door
dezen aan diens gezin onder bovengemelden naam doen
voorstellen en zich eindelijk door hem onder slinksche
voorgevens eene som van ƒ300 doen ter haud stellen,
met belofte die nog dien avond te zullen teruggeven,
na hem ook bij zijne familie te hebben voorgesteld.
In plaats daarvan heeft hij dien persoon, welke zoo
door gebruik van wijn als door beklaagdes woorden
in staat van opgewondenheid verkeerdein de Nes in
een zoogenaamd Café-Cbantant gevoerdaldaar een
groot gedeelte dier gelden aan champagne verteerd en
eindelijk hem laten zitten en zich verwijderd, terwijl
hij zelf het overige geld bjjna geheel dien zelfden nacht
en den volgenden dag met publieke vrouwen heeft
verteerd, waarna hij op aanwijzing van den bedrogene
is aangehouden.
De officier van justitie Mr. Bjjleveldrequireerde
schuldig verklaring aan opligting en het maximum dei-
bij de wet bepaalde straf, op grond van vroegere ver
oordeeling verhoogd met een derde en alzoo 6 jaar en
8 maandenboete van ƒ25of subsidiaire gevangenis
straf van 2 dagen.
Zierikzee15 Sept. Omtrent de gevolgen van
den storm van jl. Zondag en Maandag kunnen wij o. a.
het volgende rnededeelen
