L\ERIK/KI SCIIi: Ml i usifiiifI
2Ss,° Jaarg*.
Dingsdag 17 Augustus 1869.
DE LOOZE WAALE.
IVO.
2657
B E R I G T.
Zierikzeeschen Nieuwsbode.
Nieuwst ij d ingen
ft
SühufsschiUn'ï!.
M ebcvlnutr.
Krakau, 6 Augustus 1869.
>1011 abonneert »ioh:
In Nederland bij de Uitgevers
Hoek van de SchuilhavenB, No. 94,
en bij alle Boekhandelareu en Postdirecteuren.
Iu Noord-Amerika bij J. QU1NTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Brioveu en Ingczoiuleue Stukkenfranco.
A l>ou ii e men ts-Prys:
Voor 3 maanden 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Anierika, franco New-York -3,90.
V er8(Gi ij ii t:
Diu.rsdag, Donderdag en Zat.ur.lag.
A <1 v e i* tii tién:
10 cent per gewone regel.
GROOTE LETTERS worden paar plaatsruime berekend.
Advertentiën voor den werkenden stand ii 30 Cents.
Bekendmakingen van ondertrouw ol' huwelijk a 40 Cents;
dito van 25- of 50jarige Echtvereeniging a 50 Cents a contant
en franco aan liet Bureau.
Dc inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Maandag, Woensdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
OPENBARE ZITTING
van den Gemeenteraad te Zierïkzee op Woensdag den
18 Augustus 1860, 's namiddags te 1 ure ten Raudhnize.
Alle Advei-tentiën en Stukken ter plaatsing in deze
Courant, regtstrecUri te bezorgen of toeterenden
„Aan ile TJitgevorw run «Ic-ii Zicrik-
aseeselien Nieuwsliode te Zierilizee,
Hoek Schuithaventegt B, Ar0. 94."
a5ste VERJAARDAG
van pen
Het is heden 25 jaren geleden dat de Zierikzeesche
Nieuwsbode voor het eerst in het licht verscheen,
slechts twee palmen groot, zooals er destijds verschil
lende blaadjes in ons Vaderland werden uitgegeven.
Dit beviel bij de behoudsmannen niet, die niet gewoon
waren in de kaart gekeken te worden, maar al wat
zij deden moest door het volk worden goedgekeurd.
Van Halldestijds het hoofd van den Staat, bedacht
er een middel op om al die courantjes te vernietigen
bragt hen onder de zegelplak en in 1846 met primo
Januavij, kwam de Bode in grooter formaat uit, slechts
éénmaal per week en gezegeld. Al spoedig bleek het
dat éénmaal niet voldoende was en het formaat niet
groot genoeg, tot dat in 1848 de Bode in het tegen
woordig formaat werd uitgegeven.
Veel is er in dien tijd veranderd en verbeterd
vele overtollige ambtenaren werden ontslagen en het
ging beter als in den oud-vaderlijken tjjdtoen de
uitverkorenen bij hunne geboorte met hunne aanstelling
voor de vetste baantjes ter wereld kwamen.
Met die gezegelde Couranten werd er een lievigen
strijd gevoerd en als begin van verbetering, werd er
krachtig aangedrongen op eene herziening der Grond
wet vrije verkiezing en vrijheid van drukpers. Dit
alles werd verkregen, en langzamerhand zijn er vele
belastingen afgeschaftzoo wel van de stad als van
het lijk. Van de stad de belasting op hooi, boter,
bouwmaterialenturf en houtde accijnsen op het
geslagt en gemaalwaardoor veel plagerijen werden
weggenomen. Dit alles is het gevolg geweest der vrije
verkiezing; want ware de behoudsmannen aan het
bestuur gebleven, al die belastingen zouden zeker nog
bestaan met al de kwellingen welke daaraan verbon
den waren.
En nu eindelijk is na 20 jaren strijd de plaag der
uitgevers van dagbladen opgeheven door de afschaffing
der zegel-belasting en kunnen wij nu drie Nieuws-
bodeu per week uitgeven voor slechts 10 cent per week,
zonder gebonden te zijn aan grootte terwijl nering
doenden voor bagatellen hunne waren kunnen aanbieden.
Vroeger was het adverteren luxedat alleen door
hoogere standen werd gedaan en wel vooral in de
opregte stads-couranten tegen grof geld. Toen zoude
een werkman wel uitgelagchen zijn geworden, wanneer
hij zijn huwelijk in eene Courant had bekend gemaakt.
Thans heeft dit algemeen plaatsen voor een paar
kwartjes weten vrienden en bekenden die blijde bood
schap tot in Amerika toe.
Ook was het lezen van Couranten in vroeger lijd
luxe dat alleen maar gedaan werd door de Nobiles
en wel het meest de opregte Haarlemsche Courant;
en nu leest de keukenmeid met mevrouw den Nieuws
boden zauien. Ieder weet nu gaarne wat er in de
wereld omgaat, wat er in Amerika voorvalt zoo wel
als in Oost-Indiënwant velen hebben er bloedver
wanten of bekenden.
Of' de Nieuwsbode nu zijn volle wasdom wel beeft
bereikt en of hij nog niet wat groeijen zal kunnen
wij niet vooruitziendat zal afhangen van het toe
nemen van adverteren. Mogtdan ook vergrooting noodig
wordendan zal men voor ruim 8 cent eene Courant
hebben die een paar cent waard is voor grondpapier
voor behangsel.
Intussclien ziet men, dat, al is de Nieuwsbode in
andere handen overgegaande rigting dezelfde is
gebleven. En daarmede gaan wij weder een nieuwen
tijdkring in waarin veel kan gebeuren en veel zal te
beschouwen zijn en niet Vader Cats zeggen wij
Hot aas is waar de monden zijn.
Indien wij niet. leefden in dc tijden der wonderen, die
niemand meer verwondering baren, dan zou de. 24 Jnlij een
gedenkwaardige dag geweest zijn. Op dien dag toeli kwam
in New-York de eerste spoorwagen direct van San Francisco
aan en bij Duxbiiry in Massacbusels de flotille, die den kabel
had gelegd, waardoor Amerika in directe telegrafische geniecn-
schnp met Frankrijk werd gebragt. Met publiek, dat in inassn
up bet stationsplein te New-York was bijeengekomen, gaapte
een tijd lang de met plakkaten behangen spoorwagons aan
en daarna achtte men het wonder als iets zeer alledangsch.
In zes (Mi een halve dag was de afstand tusschen San Fran
cisco en New-York afgelegd en daarbij had men zich nog
15 uren te Chicago opgehouden. Dertig passagiers hadden
den togt mede gemaakt. Zij hebben onderweg goed gegeten
en gedronken, gemakkelijk gezeten en geslapen, in één
woord zij zijn volkomen tevreden. Sommige reizigers zetten
den togt onmiddelijlc naar Europa voort, aangezien er j«rist
een stoomboot gereed lag om te vertrekken.
Woensdag morgen is op de Theems de stoomketel
van eene sleepboot gesprongen. De ontplo'ffing was
vreesselijk de geheele ketel werd tot eene hoogte van
60 voet opgeworpen en het is zeer te verwonderen
dat op eene zoo druk bezochte rivier als de Theems
het ongeluk niet aan meerdere menschen het leven heeft
gekost. Drie personen zijnde de stokers en de kapitein
der sleepbootzijn daarbij omgekomen. Zij die het
oogenblik der ontploffing waarnamen, hebben den kapi
tein die op de borstwering van het dek leunde,
duidelijk in drie stukken weggeslingerd gezien terwijl
het hoofd van een der stokers zonder ligchaam dwars
over den Theems in liet water geslingerd werd. De
uiteenspattende stukken ijzer hebben op het aldaar
liggend schip Hollandia van Rotterdam één persoon
gedood. Dit schip heeft ook aan de tuigage veel geleden.
Op 9 Aug. 11. is te Weenen eene groole volks
vergadering gehouden over het vraagstuk der kloosters,
naar aanleiding van het gebeurde te Krakan. Vijfdui
zend personen waren aanwezig. Onderscheidene redenaars'
hebben liet. woord gevoerd. Met eenparige stemmen ia
de volgende resolutie aangenomen Óverwegende'dat de
kloosters door de Christelijke godsdienst niet worden ge
vorderden dat zij in strijd zijn met. de belangen van den
staat, verklaart de volksvergaderingde kloosters moe
ten worden opgeheven." De vergadering ging in de
beste orde uiteen.
Volgens mededeelingen uit Dresden betreffende het
vreeselijke ongeluk in de steenkolenmijn in den Plauon-
schen Grund blijkt thans, dat liet aantal omgekomen
arbeiders is 279zij laten na 221 weduwen en 650
kinderen.
Hoogst opmerkelijk is het, dat. in vele mijnen in
Saksen zeer gebrekkige voorbehoedmiddelen 'worden
aangewend, om onheilen door ontvlamming van schade
lijke gassen te verhoeden. Bijna geene enkele mijn wordt
geventileerd en het gebruik der niet genoeg te roemen
Davy lamp is schier eene uitzondering. Algemeen wordt
de verwachting gekoesterd dat de vreeselijke ramp
thans geleden, aanleiding zal geven tot het verordenen
van zoodanige maatregelen betrekkelijk tot de ont
ginning der steenkolenmijnen in Saksen, dat het leven
der mijn-arbeiders niet langer zoo roekeloos aan de
schromelijkste gevaren wordt blootgesteld als tot heden
het geval is geweest.
Men verneemt dat de eigenaars der mijnen, in welke
het vreeselijke onheil heeft plaats gehad aan de nage
laten betrekkingen der verongelukten het volle loon
over de maand Augustus hebben doen uitbetalen.
Van alle zijden worden liefdegiften toegezonden aan
de commissie te Dresden welke de inzameling en ver
deeling daarvan op zich heeft genomen.
Het domein van Grunow is in den nacht van 8
op 9 dezer gansch door de vlammen vernield. De be
woners vier huisgezinnen 24 personen uitmakende
lagen in den diepsten slaap gedompeld en bemerkten
den brand enkel toen de daken reeds gansch vernield
waren door het vuur. 14 personen, waarbij 7 kinderen,
zjjn in de vlammen omgekomen.
Te Gire Thotfalu een Hongaarsch dorp, eene
mijl van Nagybanya gelegen leeft eene vrouw van
buitengewoon hoogen ouderdom reeds sedert langen
tijd heeft zij haar doopcedu! en andere papieren ver
loren en omtrent de plaats en den datum barer
geboorte wist zij geen inlichtingen te geven. Een veer
tiental dagen geleden brandde des nachts de toren van
Nagybanya af en toen men de oude wekte om naar
dit zeldzame schouwspel te zien, zeide zij, dat dit der
moeite weinig waard was, vergeleken met den brand,
die de gelieele kerk van het stadje met de omringende,
buizen in de asch legde. Deze ramp viel in 1769 voor
en de oude vrouw herinnerde zich toen naar de vlammen
te hebben gekeken met haar verloofdemet wien zij
eenigen tijd later in het huwelijk trad. Met die ge
gevens als leiddraad vond men in de registers van de
kerk, dat het oudje in 1750 geboren is.
Ut
Uit Charleroi wordt geschreven dat de conducteur,
op den trein van genoemde stad r.aar Brussel ziende
dat het valies van een reiziger te veel plaats innam
niet was gesloten, den eigenaar verzocht het over
te geven om het op den goederenwagen te leggen. Hoe
groot was niet de verwondering van den conducteur en
van de andere reizigers, toen men uit het valies twee
aardige lcrullebolletjes zag steken twee kleinen die
de passagiers toelachten en gaarne hun eng verblijf
verlieten. De verlegene vader der beide kinderen ver
klaarde dat hij uit Pruissen komende, waar hij met
hard werken eenig geld had overgewonnen geer. ge
schikter middel had kunnen uitdenken om 30 a 40
frank aan reiskosten uit te sparendan door zijne
kinderen op bovengenoemde manier te laten reizen.
Zij konden het daar wel uithouden het valies was
ruim genoeg en zij kropen er toch van tijd tot tijd
eens uit. De conducteur nam er genoegen mede; maar
liet hem toch den vervoerprys voor de beide jeugdige
toeristen betalen.
Het Fransch dagblad le Gaulois levert in een zijner
laatste nommers het volgende beurs- en raarktberigt:
Eeroud en verdroogd, weinig of niets aanwezig, zonder
navraag. Deugd eene oude versletene en zeldzame waar;
er wordt sterk in gecontramineerdniet de minste aan
voer. Eerlijkheid: de echte, niet op de markt aanwezig;
van de valsehe een klein overschot, maar geen afnemers.
Sterke daling en geen vooruitzigt op verandering. Vader
landsliefde eerste qualiteit zeldzaam en voor geen prijs
te koop de tweede soort gemakkelijker te vinden men
disconteerde ze met 50 pet. Verstandgeheel in handen van
speculanten; vandaar dat hij bij niemand te vinden is.
Bescheidenheid zonder koers niemand vraagt er naar.
Lasteroverladene markthet artikel is bespottelijk
goedkoop. Beleefdheid: flauw, zonder vooruitzigt op
rijzing. Godsdienst: zwakke voorraad, sterk door den
tijd en de onverschilligheid gedeprecieerd. Huichelarij:
rijk gesorteerde markttot alle prijzen. Liefde: zoowel
voor groote als kleine spelers verkrijgbaar contant en
op levering; sterke consumtie. Talent: een zeldzaam
artikel, alleen contant te verkoopenin weinig handen.
Getrouwheid uit de mode gekomen wordt op de markt
niet meer afgenomen. Vriendschap: dit artikel is, bij
weinig wederzijdsch aanbod sterk aan het afnemen.
Iloo^keppol10 Aug. Als eene bijzonderheid
vooral voor jagtliefhebbersdient vermeld te worden,
dat onder deze gemeente eene faisant eenige eijeren
heeft gelegd in een patryzen nest. Een van clie eijeren
is door do patrijs uitgebroeid en de jonge faisant be
vindt zich nu in gezelschap van de jonge, patrijzen.
Zijn logge vlugt maakt het echter moegelijk de vlugge
patrijsjes te volgenzoodat hij bon gré malgré wel
genoodzaakt zal zijn zich bij zijne gelijken te voegen.
De faisantenteeltvoor een paar jaren op de drie in
den omtrek gelegene groote landgoederen aangevangen
geeft zeer gunstige resultaten zoodat deze vogels zich
alhier in groote menigte bevinden.
AiiiÉstoi'YIjuii 13. Aug. Gisteren zag men de Zccuw-
sche werklieden weder op de tentoonstelling rondwandelen
cn alles naauwlceurig bezigtigen. Een drietal leden der provin
ciale staten van Zeeland dat zich juist hier ter stede bevond,
heeft hen bezocht en werd met gejuich begroet. Des namid
dags hebben zij den dierentuin bezocht terw'jl zij heden
eenige fabrieken en' instellingen bezigtigen.
Rotterdam, 14 Aug. In den nacht van Zondag
op Maandagten ongeveer 3 ureis de persoon van
J. W. Peskens, bode van een begrafenisfonds, op de
Hoogstraat nabij de R. K. kerk naar men vermoedt,
in twist geraakt met eenige personen en daarbij aan
het oog verwond. Door agenten van politie kort daarna
aan de Weezenbrug ontdekt, is hij naar het bureau in
de Groote Pauwensteeg overgebragt, geneeskundig be
handeld en vervolgens naar zijn logement in de Nieuw
st raat gebragt. Hij is in den avond van Maandag
in het Ziekenhuis opgenomen en Woensdag daaraan
volgende overleden. De Justitie heeft zich de zaak
aangetrokken terwijl het onderzoek naar de daders,
door den Commissaris van policie aangevangen nog
steeds wordt voortgezetwordende door genoemden
ambteuaar een ieder die daaromtrent eenige aanwyzi-
ging kan doen uitgenoodigd hem de noodige inlich
tingen te willen geven.
IIol 1 ovootslllis 12 Aug. Meden morgen met
wassend water ontdekte men veel wrakhout op deze reede
drijvende en vermoedde men dat met het onstuimig weder
op gisteren in de nabijheid alhier eenig ongeluk heeft plaats
gehad. Deze vrees is niet ongegrond geweest volgens nadere
ingewonnen berigten is vernomendat op onze kust een
Engelschc schooner en een brik met man en muis is vergaan,
Ziorikzoc, 1G Atig. Door Burgemeester en
Wethouders is benoemd tot klerk ter gemeente-secretarie
de lieer J. A. Legemate.
Men verneemt, dat bij de regering het voornemen
bestaat tot opheffing van het gesticht voor weezen,
vondelingen en verlaten kinderen te Veenhuizen, op
grond van de gedurige afneming der bevolking van dat
gestichl waardoor het voor den staat een lastpost is
geworden; terwijl bovendien het doel dier inrigting
de opvoeding van zulke kinderen ook naar dé be
ginselen der armenwetgeen onderwerp van directe
staatszorg is. Het tijdstip dier opheffing zal welligt
worden bepaald op 1 Oct. a. s.
Naar \vy vernemen heeft eergisteren morgenten
ongeveer vijf ure, aan den ingang van de Zandkreek
nabij de Zuid-Bevelandsche waleen droevig ongeval
plaats gevonden. Schipper Jacobus de. Multehuis be-
hoorende te Neuzen met ziju schip aldaar onder zeil
zijnde, had het ongeluk, waarschijnlijk door de over
gaande giekeen slag te ontvangen waarbij hij over
boord sloegen zijn graf in de golven vond. De opperlading
vlas en 9lecht.s met eeu jongen varende, waren beletselen
dat er geene pogingen tot redding konden worden
aangewend. He Mul was een oppassend ongehuwd
persoon die nog slechts weinige maanden eene boeijer-
schuit in eigendom bezat, welke door heui was aange
kocht van geldengedurende een dozijn jaren met gedane
reizen op Oost en West overgespaard. Voorzeker wel
eene zeldzaamheid in deze dagen
Uit Nieuw-Vosmeer wordt gemeld datten gevolge
van don hoogen waterslang op den 8.9. en 10. dezer maand
dc rivier de Eendragt zoodanig is opgezet geweest met vloei-
water, dat de onlangs aangevangen indijking van den Bi.^ius-
polder nog al belangrijke schade heefi geleden. Volgens
voorloopigc opname zou de schade p. rn. f 1500.n 1600.
bedragen. De arbeiders (poldorlieden) in keelen gehuisvest
waren niet in staat zich des nachts op hunne legersteden
droog te houden cn lijden nu veel armoede. De aannemer
de beer Holier, doet al hel mogelijke, niettegenstaande hij
zelf veel schade heeft om het lot dier mensehen te verzachten.
Een officier van ons leger, de lieer A. van Motz,
belijder der Katholieke godsdienstheeft by het hoofd
der geestelykheid te Krakau inlichtingen gevraagd
omtrent het gebeurde met Barbara Ubryk.
Het antwoord van den prelaat en apostolisch en pro-
tonotarins R-. Spithall wiens eigenhandig schrijven de
N. H. Ct. in handen heeft gehad, luidt aldus:
Mijnheer 1
Zoo op het oogenblik ontvang ik //het blijk van uwe
verontwaardiging en van die der heeren uwe Katholieke
makkers," en ik haast mij, u een hartelijken handdruk
te doen toekomenten teeken van dank voor het bewijs
van medelijden dat gy geeft met betrekking tot de
zaak van het bewuste ongelukkige slagtoffer.
Zelf ooggetuige geweest zijnde van de onmenscbelijk-
heid, waarvan gij spreekt, kan ik u betuigen, Mijnheer!
dat ik zelf en al mijne landgenooten zeer bewogen en
diep bedroefd zijn geweest over dat feithetwelk in
liet geheim, buiten weten van eenige autoriteit, heeft
kunnen plaats hebben te midden eener zoo beschaafde
maatschappij als die van onze goede stad Krakau.
Maar ik mag u doen opmerken, Mijnheer! dat de
verontwaardiging, die zich van u heeft meester ge
maakt, u onbillijk maakt jegens eene geheele natie,
die nooit verantwoordelijk kan zijn voor individuëele
en op zich zeiven staande misdrijven.
Deze natie zelve lydt en gaat sedert eene eeuw (1772)
gebukt onder het gewigt van wreedhedenveel af
schuwelijker dan die, welke ooit de ongelukkige Barbara
Ubryk heeft kunnen verduren.
En deze natie lydt niet ten aanschouwe eener stad,
maar zij lijdt onder de oogen van Europa en het be
schaafde deel van Amerikaen de geheele wereld woont
haar martelaarschap by ziet het kalm en onverschillig
aan en zwygt.
Aanvaard, Mijnheer! de betuiging van mijn eerbied.
Uw ootmoedige dienaar
R. Spitual,
prelaat Ap. protonotarius.
Het Algemeen dagblad van Nederland deelt, onder re
serve mededat thans in Engeland enkele ondernemende
mannen het voornemen hebben opgevat eenige stoombooicn
tusschen ons land en Amerika in de vaart te brengen. Het
blad voegt aan dit berigt de opmerking toedat hier te
lande weinig zaken van eenig belang zonder de hulp van
F.ngelschgeld tot stand komen.
-- Men scliryft uit de residentie, dJ. 13 Aug. aan de
Arnh. Ct. dat de praatjes die, waarschijnlijk bij gebrek
aan wat beters of om de agitatie gannde te houden in
sommige dagbladen zijn verspreid, omtrent het voor
nemen van sommige ministers om af te treden, geheel
en al van grond ontbloot zijn. Wat de heer van Muiken
betreft, kan een klein verschil van gevoelen omtrent
het eindcijfer zijner begrooting in den ministerraad aan
leiding gegeven hebben tot gevolgtrekking, dat bij zijne
portefeuille zou nederleggenmaar voor ieder die gezond
over de zaken denktwas het toch niet aannemenlijk
dat een minister van Oorlog die eene wet op het defen
siewezen heeft toegezegd vóór de indiening daarvan
zich zou terugtrekken. Van de heeren Fockvan Lilaar
en de Waal is het eveneens pertinent onwaar, dat in
het kabinet aan hunne aftreding gedacht ishoe gaarne
men van een zekere kant het ook wenschen zouzoo
is er tot nog toe geen quaestie van disharmonie onder
de verschillende ministers; er broeit in den ministerraad
niets, uitgenomen verschillende gewigtige ontwerpen
om in de volgende zitting in te dienen.
Hoezeer nog de zeden en gewoonten der buiten-
Europeesche volksstammen van de onzen verschillen,
kan ook weder uit het volgende worden afgeleid
Bjj ens worden de adders als een schadelijk gedierte
gedoodin Senegal daarentegen zou men bijna een
