Z1ËRIKZEES€I1E MEEWSROiu
Jm
Zaturdug 14 Augustus 1869.
Ml«focrlanfo.
V
L
DE LOOZE WAALE.
No. 2656.
25sl%Iaarg.
B E R I G T.
De
agrarische" wet.
Nieuwstijdingen.
K
>1 en Jiboinieerfc ioli:
lil Nederland bij de Uitgevers
Ilock van de SeliuithaveuB, No. 94,
eu bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Brieven en Ingezonden*; Stukken, franco.
Aboiniement s-Prijs:
Voor 3 maanden f 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Anurikafranco New-York - 3,90.
V<h*so1i ij ii t:
Di)(g$dug, Donderdug en Zaturdag.
10 cent per 'gewone regel.
GROÖTE LETTERS worden uaar plaatsruime berekend.
Advertentléu voor deu werkenden stand u 30 Cents,
Bekendmakingen van- ondertrouw of huwelijk ii 40 Cents;
dito van 25- of o0jarige Eehtvéreeniging a 50 Cents a contant
en franco aan het Bureau.
De inzending der Advcrteufiën kan geschieden lol
Maandag, Woensdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Alle Advertentiëii en Stukken ter plaatsing in deze
Courant, regtstreelss te bezorgen of toe te zenden
,,A;ni <le Uitgevei« van clen Zloi-iU-
/.cesclicn NioiiAvsliorte te Zieriliïee,
Hoek Schuilhavenwijk B, N°. 94."
Men zij in spoedvorderende gevallen indachtig dat:
wat later dan "s vooi-ini<t«ta g- tioii uur van
Maandag, Woensdag en Vrijdag, ter plaatsing ontvangen
wordt, in de Courant van dien dag niet meer kan
worden opgenomen. He Uitgevers.
De Minister van Koloniën heeft in de nu afgeloopene
zitting aan de Tweede Kamer een ontwerp van wet
omtrent het grondrecht op Java ingediend dat zeer
lakoniek luidt, maar van eene uitvoerige memorie van
toelichting vergezeld ga.it. Het eenig artikel zegt:
„Aan art. 62 van het Reglement op het beleid der
Regeering van Nederlandsch-lndie wordt het volgende
toegevoegd:
„Volgens regels bij algemeene verordening te stellen,
kunnen gronden worden afgestaan in erfpachtvoor
niet langer dan vijf-en-zever.tig jaren.
„De Gouverneur-Generaal zorgt dat geenerlei afstand
van grond inbreuk make op de rechten der inlandsche
bevolking.
„Aan den inlander wordt, waar hij het tot verzekering
van zijn erfelijk individueel gebruiksrecht op den grond
verlangt, naarmate de middelen voorhanden zijn, de
gelegenheid verschaft daardoor schriftelijke titels te
verkrijgen.
„De grond, door inlanders in erfelijk, individueel
gebruik bezeten, kan, op aanvraag van den rechtmatigen
bezitter, aan dezen in eigendom worden afgestaan, be
houdens zijne verplichtingen jegens de gemeente en den
lande.
„Verhuur of ingebruikgeving van grond door inlanders
aan niet-inlanders geschiedt volgens regels, bij algemeene
verordening te bepalen."
Wij hebben op don voorgrond gesteld dat wij het
denkbeeld beamen Indie meer in Tndie te regeeren
groote beginselen van wetgeving en bestuur hier te
lande vast te stellen en de uitvoering aan het Indische
gouvernement over te laten, dat toch in elk geval, ook
al wil men zeer uitvoerige wetten maken, een tal van
bijzonderheden zal moeten regelen, zooals in elke wet
omtrent het grondrecht op Java plaats had.
Maar wat wij nu ook verlangen, is: dat de wetgever
de algemeene beginselen op zoodanige wijze vaststelle,
dat niet weder een nieuw art. 56 van het regerings
reglement in het leven geroepen worde, dat is, in andere
woorden, dat men de richting bepaald afbakene, waarin
het Indisch bestuur zich te bewegen hebbe, met afsnij
ding van de mogelijkheid dat een liberaal zich op het
hoofd en de conservatief zich op den staart of omge
keerd beroepedat de een iets doe en de ander de
wet" stilletjes onuitgevoerd late.
Leest men de memorie van toelichtingdan is de
richting vrij duidelijk. De hoofdzaak, die geregeld be
hoort te worden, is dat de inlander wete welke rechten
hij op zijn grond heeft. Thans bestaat een onbeschreven
gebruiksrecht op den grond, hier aan het individu toe
komend die bijna alle rechten van den Europeeschen
eigenaar van den grond uitoefent; ginds aan de dorps
gemeenschap toegekend, die de velden nu en dan, om
het jaar, om drie of vijf jaren onder de gerechtigden
verdeelt. Waar ter wereld zal echter de landbouw bloeien
en het productief vermogen vermeerderen, als de dorps
gemeente de grond bezit en de landbouwer slechts tijdelijk
bezitter van een perceel is? Heeft hij prikkel tot ver
betering, als een ander daarvan de vruchten plukt? Zal
iemand gronden ontginnen, als zij na verloop van enkele
jaren tot de dorpsgronden vervallen? De ondervinding
leert dan ook dat op Java milioenen bouws woeste
gronden gevonden wordendat de uitbreiding der cul
tuur slechts even gelijken tred houdt met de toeneming
der bevolking; dat in sommige residentien de bevolking
opeengehoopt blijft, zonder zich te verspreiden en wel
vaart door ontginning te scheppen, en dat de herhaalde
verdeeling onder een toenemend getal gerechtigden ten
slotte de velden niet toereikend voor den aanplant van
rijst, het algemeen voedingsmiddel, zal doen zijn. Toch
liggen alom woeste gronden, die, waar zij niet voor de
bevolking noodig zijn, ook te vergeefs op de hand van
den Europeeschen ontginner wachten. De Staat wordt
in elk geval als eigenaar van die gronden beschouwd.
De Minister bewijst, door talrijke aanhalingen, dat
het communaal bezit, bet kenmerk eener oorspronkelijke
maatschappij, op vele plaatsen geen regel meer is. Het
is een feitdat wij het individueel op vele plaatsen
verstoord hebben. Toen van den Bosch het dwangstelsel
invoerde, stoorde men zich aan niets en zei: dit dorp
heeft 100 bouws grond; ergo zullen 20 met suiker of
indigo beplant worden. Daarmede was alles beslist en
dit was veel gemakkelijker dan zich aan de rechten van
grondbezitters te storen. Moeten wij nu niet een spoor
slag geven om een boteren toestand te herstellen?
Belet de bestaande toestand nogtans dat men op Java
de rechten en de verplichtingen van grondeigendom
kent? De Minister verdiept zich in de vraag: wie
eigenaar van den bodem van Java is en concludeert,
dat do sonverein meester is van alle gronden. De
Ëngelschman neemt dit ook aan. De Mahomedaan
spreekt van God die eigenaar is van alle gronden.
Andere schrijvers betoogen lang en broed dat de be
volking in haar geheel den grond in eigendom heeft.
Maar wat doet dit theoretisch betoog deze fictietot
de oplossing van de vraag: zullen wij op Java het
dwangstelsel laten bestaan dan wel den weg van natuur
lijke ontwikkeling volgen Zoo wij dit laatste willen
doen dan is de eenige taakdie wij te vervullen
hebben verzekering van ieders rechten en verplich
tingen opdat eensdeels Europeesch kapitaal in den
grond gestoken worde en anderdeels de inlander reden
hebbe om te arbeiden. Dit zal geschieden zoo hij de
vruchten van zijn arbeid plukt en eigenaar wordt van
den door hem ontgonnen of bewerkten grond. Dat men
toch op Java zeer goed in de praktijk het onderscheid
tuaschen eigendom, erfpacht, pacht en huur van den
bodem kentdit bewees wijlen prof. Keijzereen con
servatief, en toont de praktijk dagelijks aan.
Wat wil nu de Minister? Strekt zijn wetsontwerp
om „met bedaarden stap" de hervorming van communaal
in individueel bezit te bevorderen? Geeft hij het Indisch
bestuur een leiddraad? Biedt hij den Europeaan gunstige
kansen aan om zijn kapitaal te beleggen
Het aangeboden ontwerp van wet beantwoordt niet
aan dat doel. Het is duister, onvolledig en onvolkomens
De Minister beaamt onze beginselen; maar hij past ze
niet of slechts ton halve toe.
Woeste gronden in erfpacht uitgevende, zal men
voorzeker de ontwikkeling des lands bevorderen. De
heeren Mijer en Trakranen wilden ook daartoe mede
werken. Lees nu de eerste alinea van het wetsontwerp
en men zal zien, dat de heer de Waal nog minder geeft
dan die conservatieven. Men kan gronden in erfpacht
uitgeven; men moet het dus niet doen; voor 75 jaren
hoogstens; waarom die beperking? Een vorig ontwerp
sprak van 99 jaren. Staat hier weder niet de deur open
voor willekeur en om de wet al dan niet in milden
zin te doen uitvoeren haar mate de eene of andere
politieke partij in het moederland bovendrijft? Zal de
inlander erfpacht kunnen verkrijgen zooals de geheele
Tweede Kamer wilde, maar de heer Trakrgnën niet,
die ouder dat voorwendsel zijn ontwerp terugnam
De inlander zal voorts van zijn „erfelijk individueel
gebruiksrecht" schriftelijke titels kunnen verkrijgen. Een
onbeschreven titel is een ons onbekend iets. Maar spreekt
het niet van zelf, dat „naar mate de middelen voor
handen zijn" zoodanige titels zullen worden uitgereikt
en moet de opneming van deze woorden niet tot de
gedachte leiden, dat de Minister eigenlijk niets impera
tief wil bevelenmaar alles laat afhangen van het al
of niet goedvinden van de Indische regeering, om de
gelegenheid tot het verkrijgen van titels te scheppen?
Wij achten het een plicht van de Regeering zorg te
dragen, dat zoodanige gelegenheid worde geopend.
De inlander, als individu, zal, zegt het ontwerp verder,
titels van eigendom op den door hem erfelijk bezeten
grond kunnen verkrijgen, „maar behoudens zijne ver
plichtingen jegens de gemeente en den lande." Zal dus
het eigendomsrecht niets beteekenen, zoodra de Staat
zegt: ik wil uw grond voor mijne cultures in beslag
nemen Breekt de Minister door deze bepaling al of
niet met, het dwangstelsel en de beschikking over den
grond
Maar bovenal mist men in deze voordracht elke
verzekering van het recht op den grond, door de be
woners eener dessa gemeenschappelijk bezeten. Waarom
het individu zoozeer bevoorrecht? Denkt de Minister
de communale gronden aan niemand te verzekeren? Of
is zijn voorstel een prikkel om de communale gronden
ten spoedigste te verdeelen Zoo ja dan behoorden
daarvoor althans eenige regelen te worden gesteld, opdat
daarbij tegen onrecht gewaakt kunne worden.
Wat zullen wij eindelijk zeggen over de bepaling
dat de Regeering, bij algemeene verordening, regelen
stelt voor verhuur van gronden aan niet-inlandersWij
kunnen toegeven dat men zekere regelen zou stellen
voor verhuur van gronden, die gemeenschappelijk bezeten
worden, om te waken tegen misbruik van de zijde dei-
hoofden. Maar dat recht om te verhuren is een aloud
recht van de inlandsche maatschappij zij oefent dat i
onderling voortdurend uit, hoe onzeker het bezit zijn
moge. Zooals de bepaling echter nu in hare algemeen
heid luidt, kan de Gouverneur-Generaal zelfs regelen
stellen voor verhuur van gronden die de inlander in
eigendom bezit en waarvoor hij titels zal verkrijgen.
Is dat niet een ingrijpen in het privaat leven, dat door
niets gerechtvaardigd wordt? Zet dat niet de deur open
tot wederrechtelijke inbreuken op het recht van eigen
dom? Is dat niet een blijk van eene al te vaderlijke
zorg van het bestuurdie zoover uitgestrektden
Javaan niet vrijlaat om zich in eenig opzicht te be
wegen en den Europeaan weinig lust zal inboezemen
om zijn kapitaal aan de ontwikkeling van Java dienst
baar te maken? De inmenging in alles van het bestuur
was daartegen tot dusverre de grootste hinderpaal.
Leest men de stukken, bij deze voordracht gevoegd
na, dan komt men tot de conclusie, dat aan den
Minister de Waal het einddoel wel voor oogen zweeft,
om zekerheid van de rechten op den Javaanschen grond
te geven maar dat hij bepalingen nederschrijft om
daartoe te komen waarvan een liberaal gouvernement
alles kan maken wat het wil en waarmede een con
servatief bewind niets zal doen. Dat is geen geleidelijke
overgang, maar een schippersysteemwaarmede de
tegenpartij toch geen vrede heeft, getuige hare jammer
kreten. Het aangeboden wetsontwerp behoort, in eigen
geest verbeterd en gewijzigd te worden.
De Minister zie niet voorbij, dat toen een paar jaren
geleden in het Britsehe Parlement een strijd werd ge
voerd over de vraag, wat de inlander liever hadeen
Oostersch of een Westersch bestuur? uit alle deelen
van Britsch-Indie stukken naar Engeland werden ge
zonden om te bewijzen, dat de trots van het Britsehe
bestuur was de regeling en de verzekering van de rechten
op den grond, want dat de gronden en de producten
dien ten gevolge in waarde waren gestegen dat de
bevolking welvarender en de inkomsten van de schatkist
ruimer geworden waren.
£1 mm-tlUn.
Een zekere heer Koopmanschaap is in Amerika de
held van den dag. Koopmanschaap is een Hollander,
die in 1851 in de Vereenigde Staten aankwam zich
naar San Francisco begaf en zijn fortuin maakte. In
1861 begon hij Ghineesche arbeiders in te voeren en
sedert dat oogenblik heeft hij er 30000 uit China aange-
bragt, dat is ongeveer de helft van het aantal dat zich
in Californie bevindt. Dat aller oogen op hem gevestigd
zijn spruit voort uit het feit dat het Zuiden koelies
noodig heeft en er op rekent dat hij die zal kunnen
verschaffen. Koopmanschaap woonde de conventie te
Memphis bij en hielp de maatschappij oprigten tot het
bevorderen der immigratie van Chinezen. Het kapitaal
dier maatschappij is vastgesteld op 1,000,000 pd. st.
waarvoor hij, naar hij zegt, binnen een jaar 100,000
koelies leveren zal. Koopmanschaap bezocht dezer dagen
New-York en werd daar op de handen gedragen. De
dagbladen zijn opgevuld met zjjne levensgeschiedenis
zijn handel en wandelzijne plannen enz. De Zuideljjke
planters vleijen zich dat de koelies de voormalige slaven
zullen vervangen. Er is bepaald gebrek aan werkkrachten,
dat zich ieder jaar bij de vermeerdering der katoen
productie ernstiger laat gevoelen. Bovendien weigerden
de negers in menig geval te werken terwijl de planters
hen thans niet meer kunnen dwingen. De blanke im
migranten zoowel uit Noorden als uit Europa, verlangen
als zij zich in de Zuidelijke Staten neder te zetten
zeiven landeigenaars te wordenin plaats van voor
anderen te werken.
Intusschen ontbreekt het niet aan organen, die zich
ernstig verzetten tegen den invoer van Chinezen, omdat
zij vreezen dat hierdoor een vermomde slavenhandel
zal ontstaan.
Ut
Antwerpen, 9 Aug. Eeltige dagen geleden werd le
dezer stede door een bediende ten nndcele van zijn meester
een diefstal gepleegd Van 9500 fis. De bediende werd in eene
kleine herberg door de politie aangehouden doch wist op eene
behendige wijze te ontsnappen en nam in eene nabijzijnde ge
meente plaats op den spoorweg uaar Doornik, met het doel
om de wijk te nemen naar Frankrijk. Onderweg ontmoete hij
eene dienstmaagd die zich van Antwerpen naar Kortrijk begaf,
om hare ouders te gaan bezookeuknoopte met het jeugdige
meisje een gesprek aan, vertelde haar honigzoete woorden
en stelde haar voor, met hem naar Parijs te vertrekkente
kennen gevende, dat. hij wel 9000 frs. van zijne spaarpenningen
bij zich had. Het meisje, van den diefstal ouderrigt, herinnerde
zich, dat door den eigenaar eene som van 500 frs. was uitgeloofd
ter belooning van hem, die de politie op het spoor zon brengen
van deu dader. Zij deed danrvan natuurlijk niets blijken, maur
nam het voorstel van den jongeling aan, nogtan9 zeggende,
dat zij eerst hare familie moest gaan bezoeken, maar spoedig te
Doornik zou zijn, om hem te vergezellen. In plaats van dit
te doen keerde zij naar Antwerpen terug en maakte het voor
gevallene bekend en nu spoedde de commissaris vau politie zich
met haar naar Doornik en werd de hand gelegd op deu dief,
die met de schoonste plannen voor de toekomst zijne geliefde
stond af te wachten, üe uitgeloofde som is dien ten gevolge
aan de dienstmaagd toegekend.
Dezer dagen zal, volgens het. Journal de Gand, een
zeer curieus proces gevoerd worden tusschen de administratie
van den staatsspoorweg en den heer d' Andrimont, burgemees
ter vau Luik, en wel om de volgende reden. Onlangs is
genoemde burgemeester naar Brussel gereisd om den koning
eu de koninklijke familie uit te noodigen de feesten te Luik
met hunne tegenwoordigheid te willen vcreeren. Verrukt over
het gunstige onthaal dat zijn stap ondervond haastte de heer
d' Andrimont zich daarmede de Luiksche bevolking door een
proclamatie bekend te makendie de 'telegraaf onmiddelijk
over moest brengen. Op ontvangst van dit telegram, aan
vangende met dc sacrumentecle woorden: Inwoners van Luik,
legde het bureau van ontvangst deze woorden in dien zin uitI
dat de mededeeling der goede lijding aan lederen inwoner van
Luik in het bijzonder inoest gedaan worden, eu verzamelde
le dien einde al hare geëmphiicerden voor die enorme taak
wier volbrenging niet minder dan twee dagen en een nacht
vorderde. Thans eischt dn administratie van den heer d' An
drimont de som 52,452.50 franken, zijnde de prijs van
104,905 door hare zorg bezorgde berichten. De betaling
dezer som wordt door den heer d' Andmnont op de krach
tigste wijze geweigerd.
Te Batignolles bij Parijs kwam een paar dagen geleden
eene dame van 35 jaar, die gewoon was wat veel brandewijn te
gebruiken in staal van dronkenschap, te digt met deu mond
bij eene brandende kaars en geraakte onmiddelijk in vlam
De ongelukkige was geheel Verteerd, voor haar eenige hulp
kon worden toegebragt.
Charleroi, 10 Aug. Omtrent het treurig voorval
aan den steenweg {Zie ons vorig No.) kunnen wij melden
dat uit het geregtelijk onderzoek naar de oorzaak dei-
instorting van den ijskelder gebleken is dat de werken
met al de noodige voorzigtigheids-maatregelen zijn
gebouwd geworden, welke zulkejwerken vereisohen,
doch dat de ongelukkige slagtoffers het onheil zouden
veroorzaakt hebben door te vroeg de houten welfboog
weg te nemen. Ten 6 ure des avonds werden de lijken
der laatste slagtoft'ers opgehaald. Onder dezelve was er
éénwelke slechts eenige weken was getrouwdeen
ander was weduwnaar en vader van drie kindereu
welke don ganschen dag op de plaats van de ramp
geweest zijn om hun vader af te wachten. Ten behoeve
dezer ongelukkigen werd aanstonds eene collecte ge
houden welke 600 francs opbragt.
Ilitrlingon 9 Aug. Eergisteren vertrokken van
hier, door bemiddeling van Prinsen Zwanenburg, weder
eenige landverhuizers naar Amerika, geljjk geregeld
nog steeds geschiedt. Onder die emigranten was een
persoon die reeds vroeger eenige jaren in Californie
doorgebragt en die bij het goudwasschen een oog ver
loren had. Deze particulier vond het hier te lande te
eentoonig en ging dus maar weder heen. Hij verklaarde
dat zijn vader tegen zijn plan was en hem dus had
willen terughouden. Het opmerkelijkste is, dat deze
landverhuizer 72 en zijn vader, die te Steenwijk woont.
94 jaar is.
Breda 6 Aug. Een der laatst overgeblevenen
van de wederdooperswier optreden alhier in der
tijd zooveel opzien baarde mevrouw de barones R.
is op het punt hare voormalige gemeentegenooten te
volgen naar Wellington aaii de Kaap de goede Hoop.
Daarheen begaven zich allengs nagenoeg allen, die zich
by den evangelist Groenewoud en diens medestander,
den voormaligen luit. S.hadden aangesloten en dezen
naar Afrika volgden, waar, volgens hunne verklaring
de Heer Zijn rijk zal stichten en de geloovigen bewaren
terwijl ellende en jammer over Europa, zouden losbarsten.
Lang schijnt genoemde aanzienlijke vrouwdie een
fraai buiten in den omtrek bewoontgeaarzeld te hebben
aan de roepstemuien die telkens tot haar kwamen
gehoor te gevenmaar zij heeft den aandrang niet
langer weêrstand kunnen bieden en zal na verkoop
harer bezittingen het vaderland verlaten. Men kan
zeggen, dat niet haar vertrelcSle gemeente opgehouden
heeft te bestaan.
Poortvliet11 Aug. Als eene bijzonderheid
kan vermeld worden, dat bij den landbouwer Tz.
Ilagete Schooudorp, gemeente Scherpenisse, door eene
kip een ei is gelegd, dat ruim driemaal de grootte
en zwaarte heeft van een gewoon hoenderei. Opmer
kelijk is het tevens, dat in dat ei nog een ei zich
bevindt met een harde schaal van gewone grootte.
Het kolossale ei is op zij een weinig geopend en daarin
tevens bevonden het gewone eiwit met twee dooyers.
Gemelde kip legt nog dagelijks.
Te bezigtigen bij Hermanns van Ast aldaar.
Zierilrzee 18 Aug. Het jl. Dingsdag alhier
gewoed hebbende onweder, heeft ook in de eilanden
Schouwen en Duiveland in meerdere of mindere inate
plaats geha.d. Inzonderheid onder de gemeenten Haam
stede en Burgh was hetzelve met hevigen hagelslag
gepaard.
Nagenoeg den geheelen dag duurde hetzelve voort
boven Goes en omstreken, waarbij omstreeks de raiddag
de bliksem sloeg in de weide van den landbouwer
D. Rouwin de nabijheid van Goes waardoor eene
koe onmiddelijk op de plaats dood bleef eu een kalf
mede getroffen werd.
Tegen den avond woedde boven Antwerpen en om
streken een hevig onweder, vergezeld van stormwind,
hagel en slagregen. Den ganschen avond doorkliefde
de bliksem het luchtruim van ongelukken is niets
vernomen.
In de omstreken van Brussel heeft dit onweder ten
half tien ure met hevigheid gewoed.
Tusschen 8 en 9 ure had dit plaats te Brugge en
duurde voort tot omtrent 3 ure des morgens. De bliksem
is in den toren der kerk geslagen waardoor geheel de
kerk en toren afbrandde. De meeste kostbaarheden uit
