No. 2629.
25sle Jaarg.
Woensdag 2 Junij 1869.
V erkiezi ngen.
I\ NAAM DES VOLKS.
van Middelburg en Zierikzee.
ZÏERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
BEIilGT.
De inzeiKlin^ cl ex- Adverteiitiën I
kan {jesehiedcn tot Dingsdag- 011
Yrijdug- voormiddag- XO urelatei*
komende blijven dezelve liggen tot
een volgend nommer.
Ingezonden stukken moeten één
dag vóór cle uitgave worden inge- I
leverei.
Alle Stukken en Advertentien
onlcel strekkende tot aanbeveling
van voorgestelde Kandidaten, liim-
nen voortdurend, ongeteekend in dit
blad worden opgenomen.
Overigens wordt eene duidelïjlte
onderteekening met den waren naam
der Inzenders gevorderd. Altijd be-
lioudens eigen oordeel der Redactie
of" de kolommen dezer Courant de
opname gedoogen.
De kandidaten der Algemeene
(conservatieve kiesvereeniging).
De Algemeene kiesvereeniging lieeffc voor een aantal
districten kandidaten aanbevolen.
Wat de Algemeene kiesvereeniging wilwat zij is en
wat zij beoogt, is noch door de liberalen noch door den
heer Groen uit het nevelachtige, duistere, nietszeggende
en alleen holle klanken bevattende program af te leiden.
Er is geen enkel woord in te vinden dat een beginsel
aangeeft.
Het lijstje door de heeren te Utrecht opgemaakt
bevat geene dan aftredende reactionaire kamerleden en
vijanden yan de openbare neutrale volksschool.
Maar de liberale kamerleden moeten vervangen wor
den bun lidmaatschap is een doorn in het oog der
vereeniging.
Men gaat daarbij op de wonderlijkste wijze te werk.
Hier wordt een liberaal man (als Alberda en van der
Sluistegenover liberalen aanbevolen en de heer van
der Sluis weigert tegenover Gratama te staan. Elders
beveelt men den heer van Tets aan, die beweert, even
als van Eekliberaal te zijn. Op andereplaatsen stelt
men een mengelmoes van conservatieven anti-revolu
tionairen en ultra-Katholieken.
Welk beginsel drukt dat lijstje uit, zooals het Haag-
sche Dagblad het geeft
Wil men met Groenvan Lijnden van Sandenburg
Ge f kenHeijdenrijckvan Foreest en van Loon de open
bare school vernietigen en de secteschool van staatswege
subsidieeren, met wijziging der Grondwet?
Wil men met de B-rauw en Heemskerk alleen wat
concessien doen aan de bestrijders der schoolwet, die
het beginsel zullen verzwakken De conservatieven
dragen toch vuur en water aan zij zijn voor en tegen
de openbare schoolpraten in en uitmaar nemen
zoodoende de kwestie als politiek wapen op en specu-
leeren op godsdienstige onverdraagzaamheid.
Wil de Algemeene kiesvereeniging stokstijf behoud
op koloniaal gebied met van ForeestNierstraszvan
Sijpestein en Hgsselman
Of wil men behoud met vooruitgang en al de holle
phrases die de Branie en Heijdenrijck steeds ten beste
gaven, dat is een middenweg tusschen stilstaan en
vooruitgaan
Of is men met Alberda en van der Sluis liberaal
Of wil men zooveel leden der Kamer per 45,000
Protestanten en Katholieken zooals Haffmans en de
Tijd willen?
Dat alles kan geen sterveling uit de saamgeraapte
lijst raden. De aftredende liberale leden moeten weg
dat is de eenige leuszij bestreden het vorige incon
stitutionele kabinet; men noemt daarom allerlei namen
bekend of onbekend kundige en onwetende menschen
groen en rijpzonder op richting te lettenzónder
beginsel, zonder eenheid. Welk eene Kamer zou dat
geven
Zelfs de conservatieven en anti-revolutionairen danken
voor zulk een wachtwoord zonder kennis van lokale
belangen of ruggespraak met de kiezers in de districten-
zelve door een troepje heerenwaaronder mijnheer
Cruijtuit Amsterdam, mijnheer Brantsma, te Utrecht,
mijnheer van Sytzemate Driesummijnheer Warmolts
te Groningen, «in meer zulke totaal onbekende genien
opgedrongen.
De heer Kt n van de Poll wil toch niet kandidaat
zijn de heer van der Sluis nog minder. In Tiel krijgt
van Lijnden geen stem van de conservatieven en daar
nemen de anti-revolutionairen Hasselman niet. De Tijd
wil Schimmelpenninck niet voor Almelo en de Vos de
Wael niet voor Deventer. Zoo blijkt dat die zoogenaamde
Algemeene kiesvereeniging. in ons vaderland met 90,000
kiezers ruim sterkja sterk 500 manzonder mandaat
en zonder beginsel de districten met kandidaten zegent
die niet, willen of die men niet wil.
Zeven heeren zijn in ons district leden van dat be-
ginsellooze klubje. Zij gehoorzamen aan de order uit
Utrecht en stellen den heer mr. D. van WeelAz.
burgemeester van Ooltgensplaattegenover den heer
van KERKWIJK.
Waarom De gronden zijn niet aangegeven. Men
schrijft: kiest van Weel! Zullen de kiezers dat bevel
opvolgen? Zijn wij nog in dn dagen, dat wij, burgers
prijzen wat de heeren wijzen Zijn wij onmondig om
zelve te kiezen en is men ons geene redenen schuldig?
Wij zullen de verdiensten hoedanigheden en relatien
van den opgeworpen kandidaat niet bespreken. Wij
zouden moeten "eten wat zijn patroons zijn, wat zij
willen en wat hij wilom er iets over te zeggen. Per
soonlijke aanvallen komen niet te pas.
Is het evenwel genoeg een kundig ijverig en liberaal
liddat ons district jaren achtereen met eere vertegen
woordigt en onze beginselen uitdrukt te willen werea?
Ja, er zijn eenigen die den heer van Weel eens in de
Kamer willen brengen. Maar is dat nu voldoende?
Welke waarborgen van bekwaamheidwerkzaamheid
en onafhankelijkheid levert hij op, meer dan van Kerk
wijkDe aanbeveling van de Algeraeene(kiesver
eeniging geeft niet veel janeemt ons tegen de
aanbevolenen in.
Men wil de oud-strijders voor onze constitntioneele
rechten voor de openbare neutrale volksschoolvoor
geleidelijke en bedachtzame hervorming in Indie ver
dringen. Dat is de toeleg. Wij hebben tegen valsche
leuzen en verdachtmaking gewaarschuwd. Wat men
bedoelt, is zonneklaar.
Waarom moeten de liberalen nu vallen Om het
gezag aan de conservatieven te hergeven die de uit
gaven opdreven, met de Kamers twist zochten, in Indie
meer verwarring gesticht en de Afyer-mystificatie uit
gevoerd hebben.
Thans wordt eene liberale en werkzame Regeering
€k>or de meerderheid gesteund.
De Koning sprak den 10 October 1866 tot de natie,
in de bekende proclamatie bij cle eerste ontbinding.
,Zal ons dierbaar Vaderland voortdurend orde en
eensgezindheid blijven bewaren en daarmede onder
liooger zegen rust en welvaart blijven genieten, dan
behoort de Regeering een middelpunt te zijn; Svaarop
de blikken des volks zich met vertrouwen vestigen.
z/De gedurige verwisseling van mijne verantwoordelijke
Raadslieden zou allengs schadelijk worden voor de zede
lijke en stoffelijke belangen der Natie; zij verlamt de
kracht der Regeering, bestendiging van richting brengt
daarentegen kracht van bestuur en van uitvoering mede."
De kiezers van Zierikzee zullen aan dat koninklijk
woord denken.
Koning en Vaderland worden thans goed gediend
door liberale ministers en gesteund door liberale ver
tegenwoordigers. Werden zij verwijderd, dan zou een
strijd met de Eerste Kamer voor de deur staan,
Daarom roepen wij u toe: brengt op 8 Juni a. s. uwe
stem uit op den liberalen kandidaat
J. J. van K E R K W IJ K
aftredend Lid.
O <»m o 1 >oi*I ten -
De zaak van cle 22 meisjes te Perdamme is 11. Donderdag
voor de arrondissements-regtbank te Middelburg behan
deld geworden, maar, met geslotene deuren, zoodat het
publiek nog niet genoeg op de hoogte der zaak is, want
getuigen en beklaagden houden hun mond digt. Drie
heeren zijn beschuldigd van gezondigd te hebben wegens
feitelqk vergrijp tegen dezeclen. Uitspraak a. s. Donder
dag. Lyp van bet Haagsche Dagblad schijnt zijn rok
omgekeerd te hebben of de fijne puntjes gaan er af; althans
hij gaat cle conservatieven bij hun regte naam noemen
"Wlntlinolonsl Nu, molens draaijen met alle win
den. Ook schijnt van Tets van Goudriaan zijn rok ge
keerd te hebben, want hij is liberaal geworden, zooals hij
zegt. Dus, boe is dat te rijmen met de bedoeling der weg
wijzers naar de stembus te Utrecht? Of zoude hij den raad
volgen van van T^ennip die eenszeide:
Die de Staatkunst goed wil leeren
Volge het duikelaartje na,
Dat bij boe de wind moog' keeren
Altijd op de beenen sta?
Wij vernemen dat te Middelburg de aanstaande te houden land
bouwtentoonstelling buitengewoon veel deelneming ondervindt
en van grooter omvang zal worden als tot dusver in Zeeland
het geval was. Over de 300 werktuigen, zoowel stoom- als
andere, en velen van de laatste vinding, worden aangebragt,
terwijl de inzending van vee mede zeer talrijk belooft te worden.
Daar het bczigtigen der tentoonstelling en de bijwoning van
de daarmede gepaard gaande feestelijkheden veel vergemakkelijkt
wordt doordien de tentoonstelling niet slechts een dag zooals
gewoonlijk, maar vier dagen (van 15 tot 18 Junij) duren
zal wordt een druk bezoek ook van elders tegemoet zien.
van afschuw kan opwekken tegen hetn, die dergelijke
insinuatie ingaf. Er is met de inzending van het stuk
niet anders bedoeld dan bevordering van zuiverheid,
klaarheid en rondheid op het terrein van de verkie
zing in liet district Zierikzee. Er is opheldering ge
vraagd over feiten met elkander in tegenspraak. De
redactie schijnt die tegenspraak niet te vinden en doet
het voorkomen als of zij voor mij alleen maar bestaat,
©moat ik volgens haar het door den heer van Kerkwijk
Ifigezonden stuk in het maandschrift voor Christelijk
Onderwijs in school en huis niet zuiver zou gelezen
hebben. Zoo »de redactie" dat stuk al gelezen heeft
dan betwijfel ik zeer of zij wel goed en zuiver heeft
gelezen. Hacl zij dat gedaan, dan waren haar deze zijl-,
sneden onder anderen zeker niet ontgaan
f Op blarlz. 298 „Nu eenmaal de koorts (de Aprit-
#koorts) is overwonnenmoet men als een goed medicijn-
imeester naga n, wat de oorz-'dk van de koorts wasen die
oorzaak wegnemen mij dunkt de oorzaak was eenvoudig
»daf. velen in den lande verlangdendat hunne kinderen op
school niet slechts kundigheden zouden leeren maar tege
lijkertijd een godsdienstige opleiding ontvangenmen
»onderzoeke thans hoe dat vraagstuk op te lossen" en
op bladz. 299 de slotzin Men gelieve bij het. beoordeelen
»van het voorgaande in het oog te houden dat wij geen
zander doel dan door gedurig de aandacht op deze zaak
zie vestigen de belangstelling bij het volk op te wekken,
»ten einde deze gewigtige zaak eindelijk tot eene ge-
I »wenschte oplossing te brengen." Dat zijn de eigen
woorden van clen heer van Kerkwijkgeven die niet
volkomen regt aan de redactie van het maandschrift
j om te zeggen wij vertrouwen, dat we komt de
onderwysvraag eerlang weder in de Tweede Kamer ter
sprake ook dan van hem (van den heer van Kerkwijk)
zullen hoorenwat zijn stuk ons regt geeft van hem
te verwachten.
De heer Groen moge welligt niet eigenhandig clen
heer van Kerkwijk hebben aanbevolen aan zijne geest
verwanten. Hij is indertijd van antirevolutionnaire zijde
aanbevolen voor de waarheid daarvan sta ik borg.
Zou dat kunnen geschieden wanneer er geen grond
was geweest voor de verwachting in hem een bond
genoot ter verwezenlijking van antirevolutionnaire denk
beelden op het gebied van het lager onderwijs te
zullen vinden.
Aan den anderen kant is er grond om den heer van
Kerkwijk als een voorstander van de bestaande school
wet te beschouwen. De redactie zelf noemt hem een
der standvastige voorstanders of verdedigers. Zijn clat
geen feiten met elkander in tegenspraak zoodat met
grond moet gezegd worden er ligt iets raadselachtigs
in. Wanneer nu bij de mededeeling van die onom-
stootelijk vaststaande feiten, die reeds tot bet publiek
domein behooren opheldering en oplossing van liet
raadsel wordt gevraagd ligt clan daarin eenige ver
dachtmaking Ik ontken hethoudt cle redactie vol
van wel dan bescbuldige zij niet mij er van maar
overwege wel aan wien eigenlijk de schuld ligt, dat
er onzekerheid omtrent de gevoelens van den heer
van Kerkwijk bestaat.
Ik blijf herhalen er is hier meer klaarheid meer
helderheid noodig ik blijf van gevoelen, dat niemand
beter die verschaffen kan clan de beer van Kerkwijk
zelf door op de eene of andere wijs^penlijk, duidelijk
en onbewimpeld te verklaren, tot welke rigting hij op
het gebied van het lager onderwijs behoort. Wil de
redactie hem van die taak ontlastendan moet zij
door woorden en daden van dón heer van Kerkwijk
haar gevoelen staven. Moge zij daarbij onpartijdig te
werk goan, opdat zij zich niet in de verdenking brenge,
dat haar aan eene herkiezing van den lieer van Kerkwijk,
ook om andere reden, dan alleen het publiek belang,
veel gelegen schijnt.
Met dien wensch is deze zaak van mijn kant afgedaan.
31 Mei 1869. J. de CLERCQ van WEEL.
Kerknieuws.
De heer van Leeuwenpredikant bij de Nederduit-
sche hervormde gemeente te Vlissingenheeft het
beroep naar Vlaardingen aangenomen.
De heer Creutzbergpredikant bij de Neder-
duitsche hervormde gemeente te Vlissingen heeft voor
het beroep naar Alp hen bedankt.
De heer C. de Wilde, predikant bij de hervormde
gemeente te Poortvliet, is beroepen te Ridderkerk.
Ing'eKoiiclene Stukken.
Onder het ingezonden stuk in clen Nieuwsbode van
Zaturdag 29 dezer betrekkelijk de vraag: welke de
houding is van den lieer J. J. van Kerkwijk ten opzigte
van cle onderwijsquaestie, heeft de redactie eene toe
lichting en een antwoord gegeven waarin op hoogst
deloyale wijs misbruik wordt gemaakt van de kennis,
die zij had van den naam van den inzender. Zij begint
hem als met den vinger aan te wijzen, en spreekt dan
nog van naamlooze verdachtmaking terwijl zij door den
inzender gemagtigd was zijn naam aan den heer van
Kerkwijk te noemen. Dat hij nu zonder zijne voorkennis,
aan het publiek bijna met zekerheid is aangewezen, is
hem vrij onverschillig; ten blijke daarvan verklaart hij
clat niemand anders dan de ondergeteekende de inzen
der is geweest. Minder onverschillig zou het hem kunnen
zijn dat „de redactieop bedekte wijs veronderstelt,
dat het stuk zijn oorsprong verschuldigd is aan zpne
intieme relatie tot den ztegen-candidaatvan den heer
van Kerkwijk, en hem dus de bedoeling toeschrijft om
er tot bevordering van de candidatuur van Mr. I). van
Weel, Az.te werken. Die insinuatie is ongegrond. De
aanbeveling van Mr. D. van Weel, Az., is mij niet
vroeger dan den redactieeerst twee dagen na cle in
zending van het stuk bekend geworden; ja ik meen te
kunnen zeggen dat zij den aanbevolene evenmin be
kend is geweesten tot heden weet ik zoo min als de
redactie of bij de candidatuur wenscht en aanneemt.
Het stuk bad dus niet op het oog en kon het ook niet
hebben de bevordering van de candidatuur van Mr. D.
van Weel. Dat op bedekte wijs zonder grond te doen
vermoeden is eene handelwijsdie slechts een gevoel
Al laat de Heer van Weel naauwelijks tijd, aan zijne
vordering om het bovenstaande in druk te brengen, te
voldoentoch acht de redactie zich eenig antwoord
verpligt, om het lezend publiek, waarmede ZEd. zijn
verkiezingsbezwaar in 't vorig No. en nu bespreekt, te
laten beslissen of bet deloijaal was, den Inzender als
onzen gemoedelijken medestander voor de herkiezing van
den Heer van KERKWIJK te denken, en of het niet
deloijaal ware geweest, zijn bezwaar als verkiezings
manoeuvre tegen van KERKWIJK te beschouwen? Wel
deden we ons onwillekeurig de vragen toen cle kleur
van papier en inkt de aandacht trok of het stuk al
niet twee verkiezingen vroeger geschreven werd en
waarom juist nu gepubliceerdnadat de Ut>echtsche
algemeene Kiesvereeniging Mr. D. van Weel tot kandi
daat proclameerde, onbewust dat zij, volgens voren
staande mededeeling even onheusch jegens haren
kandidaat, als jegens dit district het stilzwijgen be
waarde, waarom in deze, ons intermediair bij den
Heer van KERKWIJK op anonieme wijze in 't openbaar
vereischt werd, en waarom de Heer van Weel zich niet
liever regtstreeks tot den Heer van KERKWIJK wendde,
even als de HH. FOKKER c..s., zoo namelijk hunne ver
zekering omtrent de rigting van van KERKWIJK in cle
schoolwetkwestie "en zijn antwoord aan die Heeren ge
geven, bij ZEd. geen geloof verdienden?
Gebrek aan tijd dringt ons tot bet einde, maar vooraf
moeten wij clen Heer van Weel nog antwoorden dat
geene persoonlijke maar alleen de algemeene landsbelangen,
waaronder ook die van bet district behooren ons
nopen den Heer van KERKWIJK voor de Tweede
Kamer aan te bevelen en verder nogmaals te verklaren
dat als het geciteerde opstel over onderwijs en opvoeding
slechts de flaauwe waarheid behelsde, van hetgeen de
Heer van Weel er in lezen kan dan de liberalen zich
reeds voor lang van v. K. hadden afgewenden in
weerwil der sterk uitgesproken opiniemoeten wij hier
nogmaals constateereu dat van Kerkwijk nimmer
door de Anti-revolutionairen of Groenianen is aanbe
volen maar altijd, even als thans, door de zuiver
liberale partij dat wij vertrouwen ook nu weder door
de stembus zal bewaarheid worden.
Even als de Inzender wiens naam zonder eigenwil
onbekend ware gebleven achten wij dit onderwerp ook
van onzen kant geëindigd. Redactie.
II ET VOLK.
Het volk is cle Regtbank en de Journalisten de'"
Advocaten.
Pro Deo. Vrij ifüti zegel.
De Regtbank des volks in Zeeland hqeft, hei navol
gende vonnis geslagen in zake de verkiezingen
Gezien het protest der Conservatieven ela Aristocraten u
tegen van Eek en van Kerkwijk, om deze^|ec£n "Wet
te herkiezen als leden der Tweede -» -
Gehoord partijen.
Gelet op art. 1 van bet wetboek der opregtheid in
verband met dat van het wetboek van bnrgerpligt.
Overwegende: dat het niets anders is dan gezochte
spitsvondigheidom genoemde heeren te willen doen
vervangen door Conservatieve aristocraten.
Overwegende verder: dat de Zeeuwen noch de
Flakkéenaars. geen raad noodig hebben van een club
bemoeiallen te Utrechtnoch van een troepje eigen-
belangzoekende aristocraten te Middelburg en te Zie
rikzee aangezien zij Staatsburgers, 20 jaren hunne
belangen onderling zelf hebben besproken en hunne
keuze bij de stembus altijd zoodanig hebben bepaald,
dat niemand ooit gegronde redenen heeft gehad, zich
daarover te beklagen.
Alzoo regtdoende, spreken genoemde heeren vrij, en
15 E V E L IC IV
wij regters den Kiezers aan om op 8 Junij weder te
herkiezen, voor het district Middelburg den heer
Mr. XI. v a ii IC O li-
En voor het district Zierikzeeden Heer
J. -J. van KERKWIJK.
Middelburg, 29 Mei 1869.
het 20ste jaar van onze vrijheid.
De Griffier:
Veritas.
Reg; traliën
Door het Kantongeregt te Zierikzee zijn bij verschil
lende vonnissen van den 26 en 27 Mei jl. verooideeld
tot, geldboete en gevangenisstraf.
Drie personen ter zake: Het op verboden tijd aan
wezig blijven in eene herberg te Ouwerkerk.
Een persoon wegens het laten weiden van rundvee
langs een buurtweg in do gemeente Zierikzee, zonder
vergunning van het plaatselijk bestuur.
Vier personen wegens het rijden met een kruiwagen
over een klinkerpad in cle gemeente Zierikzee.
Twee personen ter zake: Het onbevoegd gaan over
eenen met rijpende vruchten bezetten grond ie Ouwerkerk
Een persoon ter zake: Het zich als voerman te
Zierikzee van zijne paarden verwijderen.
Twee personen wegens liet visschen bjj nacht met
een ongeoorloofd vischtuig zonder acte, en zonder ver
gunning van den eigenaar of regthebbendeen het
tijdons cle bekeuring opgeven van valsche namen te
Bridnisse.
Een persoon ter zake: Enkele diefstal van te veld
staand gras, en het onbevoegd gaan over en op een
met rijpende vruchten bezetten grond te Zierikzee.
Middolon vim Vervoer.
SPOOR BOOTDIENST
Corresponderende op den Staatsspoorwog.
J U N IJ 1 s r» o.
Van MIDDELBURG:
Woensd. 2'smorg. 10,u.
Donderd. 3 6,
Vrijdag 4 6,30 z
4 's nam. 5,V,
Zaturdag 5'stnorg. 10,15
Maandag 7 5,30 V.
7 's nam. 2 30
Dingsdag 8 2,30
Van ZIERIKZEE:
Woensd. 2 'smorg. G,30 n.
2 's nam. 6,
Honderd. 3 6,
Vrijdag 4'smorg.10,45 V.
Zaturdag 5 6,30
5 'snam, 6,
.Maandag 7'smorg. 10,45
Dingsdag 8 10,45
8 's nam. 5,V.
Woensd. 9'smorg. 10,45
Woensd. 9 'smorg. 5,30 V.
9'snam. 2,3C
De reizen via Veere (naar den waterstand voorbe
houden) zijn met "V" aangeduid.
or
Sojarigc EehtA'ereeiiigiiij»:
VAN
M. de R O O
e n
S. de VLIEGER.
Zonnemaire 31 Mei 1869.
hun dankbare zoon.
K
u
kv
m
i®
m
M
W
m
roi
Bevallen van eene
BLAAUWEN- de Ronde.
Goes, 30 Mei 1869.
Dochter, Ch. den
Heden ontsliep zacht en kalm na een langdurig
doch geduldig lijden onzen geliefden Zoon JACOB
PIET ER BOKSTAL, in leven Muziekant bij de dienst
doende Schutterij alhier, in den nog jeugdigen leeftijd
van ruim 26 jaren. Allen die den overledenen van
nabij gekend hebben zullen beseffen hoe hard ons dit
verlies treftwij willen echter berusten in Gods
alleen wijzen wil.
Mede Uit naam zijner Broeders en Zusters
Zierikzee, J. BLOM,
26 Mei 1869. H. P. BLOM,
gel-l-j^n den Hamer.