No. 2596.
25s,< Jaari»'.
Zaturdag 6 Februarij 1869
Nieu vvstij dingen.
JFVawtU* till.
JlbWrlemtmu
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Zierikzee, 5 February 1869.
Op het Postkantoor te Zier ik zee zijn in de 1ste helft
der maand Januaryonderstaande brieven bezorgd
geadresseerd aan personen, wier namen ter plaats van
bestemming onbekend zijn als:
een aan de Wed. MARIENUS JULIER te Rotterdam.
V. BOELte Wemeldinge.
D« Eerwnardc C. H. Spurgeon heeft van iemand, die
onbekend weuseht te blijven een kciiïmgeving ontvangen, dat
Z. E. VV. over de noodige sommen kan beschikken tot het bou
wen van een kapel, eenige scholen en armhuizen in verbinding
met den tabernakel der hoofdstad.
Koning Isabella houdt in hare omgeving de Spaan-
sche hofetiquette in stand en kan er zich maar niet
aan gewennen dat de Parijzenaars haar niet de eer
bewijzen waaraan zij in haar land gewoon was. Dezer
dagen woonde zij eene predikatie in de kapel van een
klooster bij. De aanwezigen groetten haar en maakten
eerbiedig plaats. Zij stelde zich daarmede echter niet
tevreden maar vroeg toon zij de kapel verliet waarom
men voor haar niet geknield had; zoo iets zou men in
Spanje nooit verzuimen. De abdis antwoordde dat
men in Frankrijk alleen voor God de knieën boog en
de koningin was over dit revolutionaire antwoord zeer
verstoord.
Volgens een berigt van de Indépendance Beige
hebben in Frankrijk alle buitenlandscbe jezuitenop
verlangen van het keizerlijk gouvernementaanzegging
van liunne opperste -overheid ontvangen om het land
onverwijld te verlaten.
Tevens zou de Fransche minister van onderwijs be
gonnen zijn de bepaling dat niemand onderwijs geven
mag zonder een onderzoek van regeringswege ondergaan
en eene acte van bekwaamheid verkregen te hebben
strikt toe te passen ook ten aanzien van geestelijken.
Sneelt, 28 Jfin. Dat het bijgeloof nog in al zijne
kracht en met al de treurige verschijnselen daaraan
verbondenhier te lande huisvestzagen wij dezer
dagen in het naburige dorp Ytensdaar waren toch in
één huisgezin de knechtde meid en het paard „bet-
sjoond zoodat de knecht en de meiddie in het
buithuie eliepen zoo zij zeiden, het daar niet meer
konden uithouden omdat des nachts de lichten werden
opgestoken de deuren van hnnne sloten vlogen en de
beesten onrustig waren. Het paard wilde niet eten en
sloeg geweldig. Om genezen te worden gingen de beide
lieden naar Leeuwarden waar een duivelbanner hen
in eene herberg zou ontmoeten. Deze na geraadpleegd
te zijn gaf voor geld raad en daad waaronder ook
naar men zegteen fleschje mot vochtwaarvan de
knecht de meid 's avonds drie druppels op het hemd
-moest gieten en wederkeerig des morgens de meid de
knechthoven het paard moest een tijd lang een bijbel
op een plank liggen. Of nu de spotternij waarmede
men deze lieden vervolgde, en de operatie, die de smid
aan de kiezen van het paard gedaan heeftook hebben
geholpen, weet men niet, maar alle drie beheksten
zijn aan de beterende hand en de van hekserij betichte
vrouw ergert zich zeerdat men haar van zulk werk
beschuldigt.
Maten27 Jan. In den morgen van den 26sten
dezer had op het boerendorp Hebelermeer Pruissen
een treurig ongeluk plaats. Een welgesteld landbouwer
had des avonds bevorens in de kamer, waar hij met
zijne vrouw en 't kleinste kind sliep voor de koude
een pot met gloeijende kolen mede genomen en zich
daarna te bed begeven. Des morgens werden zij door
de overige huisgenooten alle drie dood op hun bed gevon
den door de stiklucht die zich in het kleine vertrek
verzameld had.
Maasti*ic?lxt, 30 Jan. Het provinciaal geregtshof
in Limburg heeft een onderzoek ingesteld teg.en I. H.
van Zee, oud 43 jaai*, geboren te Audenaerden
laatstelijk visiteur te Venlo beschuldigd van valsch-
heid in handelsgeschrift. Sedert de aanstelling van van
Zee in 1867 tot visiteur te Venlo werden vele bena
deringen door hem gedaan van te laag aangegeven
goederen, die uit Duitschland kwamen. De aangifte dei-
goederen geschiedde echter volgens de waarde op de
vrachtbrieven uitgedrukt, welke uitdrukking later bleek
vervalscht te zijndoor n.l. het woord thalera te ver
anderen in guldens of de cijfers te veranderen.
Om achter den dader daarvan te komen legde men op
de grenzen een boek aan waarin alle vrachtbrieven
werden aangeteekend met opgave der uitgedrukte waarde.
Zoo arriveerde den 3 Julij jl. te Venlo een kist naaizijde
met een vrachtbrief, waarop de waarde was uitgedrukt
voor 342 guldendie in handen van van Zee werd
gesteld. Toen later de ambtenaar Franke die in handen
kreegwas de opgave doorgehaalden achter op den
brief gedeclareerd voor 232 gulden. Volgens dit feit en
nog 7 andere vervalschte vrachtbrievendie in handen
van den procureur-generaal zijn, werd de beschuldigde
als verdacht in arrest genomen, en is een wijdloopig
onderzoek ingesteldwaarin 29 getuigen tegen van Zee
en 6 a décharge zijn gehoord. In het bureau van den
beschuldigde zijn nog eenige overblijfselen van nage
maakte vrachtbrieven gevonden. Hoewel uit het ver
anderd geschrift niet af te leiden is, dat juist van Zee
die veranderingen deed zijn er vele getuigendie
hem zwaar belasten. Het einde der zaak zal worden
medegedeeld.
Roornioncl, 27 Jan. Sedert lang klagen de jagers
erbarmelijk over het slecht toezigt op het jagtveld de
stroopers vermeerderen en wat het gewoon gevolg is
het wild vermindert. Dit klagen zonder resultaat moede
hebben eenigen hunner de jagers der geheele provincie
opgeroepen tot eene vergadering, die jl. week te Venlo
heeft plaats gehad. Hunne bemoeijingen zijn met gunsti-
gen uitslag bekroond gewordeneen grootaantal Nimrod'»
kwamen van heinde en verre op en vormden zich tot
eene vereeniginguit wier boezem eene commissie is
belast met het maken van een rekest aan z. exe. den
Minister van Justitie, ten einde verbeteringen in de wet
van 1857 of minstens goede uitvoering dier wet te
bekomen. Een voorstander van wettelijke bepalingen
die aan eenige personen het uitsluitend regt van jagen
geven, ben ik niet; den boer te verpligtende hazen
en konijnen die zijne wortelen en knollen opeten te
laten leven ten gunste van eenige heeren-liefhebbers
die de vetgemeste dieren later zullen ter neêr vellen
is wel wat bar voor de 19e eeuw die er trotsch op is
alle privilegiën te hebben afgeschaften gelijk regt
voor ieder1 in haar banier' te dragen. Zoolang hechter
de Staat het exclusief regt van jagt tegen ƒ21,21
verkoopt, dient dat regt wel van staatswege gehandhaafd
te worden.
31 Jan. Nog steeds is onze gemeente
zonder burgemeester. Reeds drie maal is die betrekking,
door diegenen, welke zij aangeboden was, geweigerd.
Geertruïdenberg, 28 Jan. Heden morgen ten 10
uren had hier eene militaire formaliteit plaats, welke gelukkig
tot de zeldzaamheden behoort. Een soldaat van het 4e Bat.
5e Reg. Inf., aan liet misbruiken van sterken drank verslaaft!,
en als gevolg daarvan gewoon om zich aan liederlijke gedra
gingen over te geven werd onwaardig als hij was om
langer soldaat te zijn op inagliging van het ministerie
van oorlog met een briefje van ontslag uit de militaire dienst
verwijderd. Ten aanhoore van het onder de wapens zijnde
bataillon werd hem door den Sergeant Majoor der kömpagtiie
waartoe hij behoorde zijn ontslag en de reden vóór het front
des bataillons, met luide stem voorgelezen.
Door den kommandcrenden officier, den Majoor Pel werd
hem met een treffende toespraak gewezen op de oorzaak van
zijn ongeluk, op zijne halstarigheid om den ingeslagen weg,
die hem meermalen, als noodlottig voor zijne toekomst te zijn
was afgeschilderd, te blijven bewandelen; met den goeden raad,
om uit de rampzalige les, welke hij thans door eigen schuld
genoot, de aanleiding te nemen, om voortaan een beter leven
te leiden en trachten een braaf mensch te worden, als zijnde
dit het eenige middel, om eenmaal de verachting, den hoon
en de smaad, waarmede overladen bij uit de gelederen werd
verwijderd, van zich af te werpen, en alzoo eenige aanbeveling
te erlangen tot weder opname in de burgermaatschappij en
daarin eer. nuttig lid te worden.
Daarna 9prak de Majoor zijne soldaten aan, hen met aan
grijpende woorden op den ongelukkigen wijzende nis een
schrikwekkend voorbeeld van allen maar vooral voor die
enkelen onder lien, die zich niet ontzien om nu en dun
zich aan dronkenschap over te geven.
Na deze toespraak werd de ontslagene die diep geroerd
wasen wiens kleeding van alle uitmonstering was ontdaan
tusscben twee gewapende soldaten cn een korporaal lauga het
bataillon geleid en tot buiten de vestingwerken op den publieken
weg gebragt.
Rotterdam31 Jan. In de laatstleden Don
derdag gehouden vergadering van het departement
Rotterdam der Nederlandsche Maatschappij ter bevorde
ring van Nijverheiddeed de heer E. Wessels eenige
mededeelingen omtrent waterglas en de toepassing
daarvan. Spreker vestigde er vooral de aandacht op
hoe het waterglas geschikt is, na vermengd te zijn met
andere stoffen, zooals b. v. zwaarspaath, zinkwit, enz.,
ter beschildering van glas, en toonde tal van glazen,
op gezegde wijze door hem beschilderd. Verder behoedt
het waterglas daarmede gedekte voorwerpen tegen ver
branden hetwelk hij aantoonde door hout, papier enz.,
dat met waterglas doortrokken was, met petroleum te
overgieten en alsdan aan te steken de petrolenm ver
brandde, doch het hout bleef onaangetast. Als zoodanig
zoude het dus aan te bevelen zijn om het houtwerk
van pakhuizen waarin ligt brandbare stoffen bewaard
wordén daarmede te bestrijken alsmede om papieren
van waarde in omslagen te wikkelen die vooraf met
waterglas doortrokken waren. Ten slotte toonde spreker
aan de vergadering een glazen lei, door waterglas met
zwarte kleurstof bedektdie bijzonder geschikt was
voor schoolgebruik en van wier doelmatigheid zich de
aanwezigen overtuigden. De bewerking verdient alge
meen hekend te worden terwijl de heer Wessels zich
bereid verklaarde om in zijne werkplaats (Toerijstuin)
aan de belangstellenden verder alle mogelijke inlich
tingen te verschaffen.
4 Febr. Heden viel aan den heer
II. L. Kardolgeneesheer alhier, versierd met het zil
veren kruis, het voorregt te beurt terug te mogen zien
op zijn 55jarige loopbaan als geneeskundige.
Zierilcasee, 4 Febr. Na het reeds medegedeelde
omtrent de voor het prov. geregtshof in Zeeland be
handelde zaak van Jacoh Vingerhoed, geven wij nog een
verkort overzigt der gehouden pleidoojjen:
De advocaat-generaal Mr. N. H. van Nes van Meerkerk
besprak in de eerste plaats de bewijsmiddelen voor het
misdrijf van brandstichting, die in de meeste gevallen,
zoo ook hier slechts in aanwijzingen bestaan.
Ten aanzien van de vraag of de beschuldigde dien
morgen in de schuur is geweestmeende ZEd. toe
stemmend te moeten beantwoorden. De beschuldigde
ontkent dit ten sterkste doch dit is in strijd met de
verklaringen der getuigen KrakeelTabbernée Flikweert.
Slechts korten tijd nadat hij de schuur verlaten heeft,
is de brand op twee verschillende plaatsen uitgebarsten
en wel op de kap van eeti rijtuig en in een hoopje
opvaagsel. Nog voerde spreker aan, dat beklaagde
ontkent twee voor hem bezwarende getuigen gezien te
hebben terwijl hij erkend den getuige Vermunt te
hebben gezien. Ten slotte betoogde de adv.-gen. dat
bij den brand gevaar voor menschenlevens kon voorzien
worden, en concludeerde mitsdien tot veroordeeling tot
de straf des doods uit te voeren binnen Middelburg.
De verdediger Mr. W. C. Borcius begon zijne pleit
rede met de herinnering, dat slechts weinige maanden
geleden te Middelburg een brand heeft plaats gehad
waarvan niemand de oorzaak kon ontdekken. Den avond
te voren was in dat huis niet gestookt, zelfontbranding
was onmogelijk; het gas heeft daaraan geen schuld;
bliksemvuur was niet gezien; aan kwaadwilligheid kan
in de verste verte niet gedacht worden. Spreker achtte
dit feit een welkome bondgenoot voor hem om het hof
toe te roepen: „Rechters, bedenkt dat niet vaiVolk ge
volg de oorzaak is op te sporen, dat er dagelijks zoovele
raadsels voorkomen, voor welker oplossing men staat;
bedenk dat in dubbele mate nu men die oplossing zoekt
in eene laaghartige misdaad."
Omtrent het geopend zijn der deuren van de schuur
kort vóór den brand, merkte pleiter aan, dat 4 getuigen
verklaren dat zij de schuur geopend gezien hebben
doch niet één getuige heeft hem in of uit de schuur zien
komen. Ten overvloede stelde hij de volgende vragen:
Zou iemand die brand wilde stichten in eene schuur,
den gohce.len nacht laten voorbijgaan, en dit doen des
morgens ten 5 ure, wetende dat ten 6 ure zijne knechts
komen? Zou iemand die brand wil stichten de deur
geheel open laten staan? Ten opzigte van het finantieële
belang dat de beklaagde bij den brand hebben zou,
merkte pleiter op dat deze slechts in tijdelijke gelds-
veflegenheid verkeerde, zoodat thans reeds het moereu-
deol zijner schulden voldaan is. Ten opzigte van het
ontstaan van den brand, meende spreker dat dit steeds
twijfelachtig is. Indien men evenwel aanneemt dat de
deur der schuur geopend was, tijdens de beide vuur-
dragende vrouwen daar passeerden, dan is het zeer wel
mogelijk dat een vonk van het op straat gedragen vuur
is komen aandwarrelen en den brand heeft veroorzaakt.
Omtrent de houding van den beschuldigde vóór, bij
en na den brand, meende spreker dat daarin niets be-
schuldigens lag, daar hij vóór den brand trachtte door
het ophalen van het aan hem verschuldigde zijne schulden
te betalen; bij den brand door schrik verbijsterd
was; en na den brand zich steeds kalm over zijne
onschuld verklaarde.
Vervolgens toor.de spreker aan dat steeds wettig
bewijs van brandstichting moest geleverd worden en
haalde daarbij twee arresten aan; één arrest van 11
Dec. 1854, waarbij iemand werd gearresteerd, die vóór
dat zijn huis was afgebrand, dat hoog verzekerd was,
verklaard had, wel te zullen willen dat de boel afbrande;
en één arrest van 30 Sept. 1856, waarbij de beschuldigde
niet alleen bekende cïen brand in eene meestoof te
hebben gesticht, maar zelfs mededeelde op welke wijze;
beide beschuldigden werden evenwel vrijgesproken.
Ten slotte herhaalde spreker, dat hij heeft gesproken
uit zijn gemoed, en zijne waarachtige overtuiging is:
deze beschuldigde is onschuldig! Spreker eindigde
zijne rede dan ook met verzoek tot het Hof: spreek
dezen man niet slechts vrij maar doe dat zoo moge
lijk nog heden I
De adv.-gen. repliceerde hierop en hield de ingebragte
beschuldigingen vol. De verdediger persisteerde bij zijne
genomene conclusie en achtte het zeer wel mogelijk
dat de brand kon ontstaan zijn door een vonk die in
de schuur gewaaid was; verschillende punten weder
leggende met de verklaring dat zijn cliënt dom en on
kundig was t hetgeen hij met verschillende feiten
trachtte te staven.
Zooals bekend isis de uitspraak bepaald op Za-
turdag aanstaande.
De drooge gasmeter is bevonden verreweg de
voorkeur te verdienen boven den natte. Hij wordt sedert
jaren in Engeland bjjna uitsluitend gebruikt, omdat
hij onverandelijk meet, bedrog onmogelijk maakt, die
plotselinge duisternissen ontstaan door de werking van
den syphon of vlotter, niet kan veroorzaken ongevoelig
is voor koude en altijd door gelijkmatig gas geeft.
Daarenboven duurt hij veel langer en is veel geriefelijker,
daar hij zeer weinig toezigt vordert. Eene onderving
van 25 jaren opgedaan over een uiillioen meters van
deze soorthebben die voordeelig in het licht gesteld.
In Nederland en Frankrijk is die, vreemd genoeg,
weinig in gebruik.
De oude en hier te lande alom bekende hofme-
chanicns D. L. Bamberg is te Amsterdam in 83jarigen
ouderdom overleden. Reeds op zijn tiende levensjaar
was hij de goochelaars-wereld ingetreden.
Uit Nijmegen schrijft men van 28 January »Dezer
dagen werden door de mineurs alhier belangrijke proeven
genomen met het doen springen van ijsmijnen. Men weet
dat men bij de verdediging van onze vestingen en
inrindatie-liniën bij vriezend wederveel moeite zal
hebben den vijand den overtogt over het ijs te beletten.
Men zal dan het water zoo lang mogelijk moeten
openhouden door vaartuigen te doen heen en weer varen
of men zal door zaag en bijl gleuven en bijten moeten
maken: het heugt onze schutters van 1830 nog, hoe
bezwaarlijk het viel des nachts de vesting-grachten van
BredaBergen op Zoom en 's Hertogenbosch open te
honden. Thans gebruikt men daartoe kleine mijnovens
die, in blikken busschenkruiken en flesschen besloten,
onder het ijs worden gehangen en bij reeksen tegelijk
worden ontstoken door middel van den galvanischen
stroom. De proeven zijn gelukkig geslaagd en hebben
doen zien dat onze mineurs thans de kunst verstaan
om in weinige oogenblikken te verrigten 'tgeen in
vroeger tijd met zooveel inspanning van kracht moest
geschieden."
Gciiicnjfdo l>oi*i«**toii.
In de godsdienst en in de zangschool te N. heeft een
kwast op éénen dag voor altijd zijn eer en fatsoen verloren,
omdat hij het maar niet naar zijn zin krijgen kan. Hij
maakt dan ook zulk een mooi muziek op de rug van zijne
vrouw dat zijn zoon bij de buren moet loopen om hulp.
De persoon te N. doet nu bekeuringen zonder de
menschen te spreken, en zoo den dag aan te zeggen.
Iemand te Zonnemaire wordt aangeraden om alles niet
uit te bazuinen wat tusschen zijne muren omgaat. Hij
moest wat minder biljarten en wat beter naar zijne zaken
zien. Het trotsche Leentje te Zierikzee wordt aange
raden op de Zangvereeniging zooveel snaps niet te hebben
van twee fatsoenlijke dames die aan het verkeeren zijn
daar zij er zelf niet ongenegen toe is; dus:
Pa! past op uw dochter,
Want zij wordt ligt nog zotter.
Een katte Kerkwerve zal zoolang muizen vangen tot
dat hij zelf door eene katin gevangen wordt. Een heer
schap was met het schaatsen-rijden te Kerkwerve zoo ver
heugd met zijn bruintje, dat vele watergangen voor hem
te smal waren wegens den adel dien hij voer, doch zijn
bruintje was met zijn trotschheid maar weinig of niets in
genomen. Een lang gevaarte te Sommelsdjjk.v'moe^t
zoo laat niet van het koorteweegje vliegen ahdors zal zy
door een uil gevangen worden. 'De onderdijksebé B.
wordt aangeraden, om -/.ichffcoo voor den gek niet «neer Je
laten houden door 2 Zierikzeesche dames op eeti 25-jarig
feest, die zeiden„Mijn broeder is veel onder dan 25 jaar,
dus gij komt eenige jaren te laat." Een boer in aten
An na-Polder is zoo tevreden o ver het verkeer van zjjne
dochter, dat hij vraagt;
Lieve doehkn-! is het plan/
Om te trouwen toch met 1an?
Doet gij het naar ons verlangen,,.
Dan zult gij oiis „Ja" ontwuigeni- i f f
Maar denkt om zijn cjenteiV-1
En niet om 't ge'zigt van Jt"MS
an'twqord:
Vadereen tegenzin
In Jan met zyn lange kin;
Dwingt ïny dus niet al re vroeg
Tegen zin is 't tijd genoeg
En krijg ik Albert niet tot man
Heb ik nog geen plan op Jan.
Drie dametjes te Ellemeet worden nu aangeraden
zooveel onwaarheden van een ander niet te spreken als zy
te Kerkwerve komen; zij moesten eerst naar hunne eigene
gebreken zien en fatsoenlijke meisjes met rust laten.
Onder Kerkwerve heeft iemand zoo hoog gevlogen en is
zoo langgevallen en tochisde vlieger zoo mooi opgegaan,
dat hij te Serooskerke is neergedaald en met blijdschap is
ontvangen. Onder Herking heeft iemand van Somtuels-
dijk rondgeloopcn om een schaapje te pakken; maar het
is gegaan als op andere plaatsenhij is gewogen en te
ligt bevonden.
Kerknieuws.
De heer H. V. Hogerzeilpredikant te Veenendaal,
heeft voor het op hem uitgebragte beroep naar de Neder-
duitsche hervormde gemeente te Goes bedankt.
Rejftzakeii.
Door het kantongeregt te Zierikzee zijn bij verschil
lende vonnissen van den 3 February jl. veroordeeld tot
geldboeten en gevangenisstraf, als:
Drie personen wegen9 het maken van nachtgerucht
op de openbare straat te Bruinisseen
Een persoon ter zake van jagtovertreding te Ousterland.
^tnrktpryzeii te Zierikzee.
4 FEBR UA 11 IJ 1 869.
Boter, laagste koers ƒ0,65 en hoogste koers ƒ0.725
per 5 ons. Kip-Eijeren, laagste koers ƒ0,75 en hoogste
koers 0,90 per 25 stuks.
Burg;erlijke Stand te Zierikzee.
geboren:
29 Jan. Een zoon van M. Doei&nan en M. de Waard.
Eene dochter van P. Willemse en A. Findsom. 31
dito. Eene dochter van J. Nestelaar en J. Trijzelaar.
1 Febr. Een zoon van J. de Winter en M. Zorge. 3
dito. Eene dochter van C. Kandel en D. van de Velde.
gehuwd:
3 Febr. D. van Wanrooy, Weduwnaar, en J. Schoen
maker, Weduwe.
overleden:
29 Jan. C. Wiltenburg, oud 78 jaar, ongeh. dochter.
3 Febr. A. Nijs, oud 3 jaar, zoon. F. Majjs, oud
6 '/2 jaar, zoon.
De VERLOTING van Handwerken
en Voorworpen die, ten behoeve der
DORCAS-VEREENIGINGook dit jaar met goedkeu
ring van Z. M. den Koning zal plaats hebben wordt
op nieuw aan de welwillendheid onzer Stadgenooten
aanbevolen.
Moge de Directie ook thans niet teleurgesteld worden
in hare verwachtingmaar door ruime deelneming
bare pogingen ondersteund zien.
De tijd der Verloting zal nader worden aangekondigd.
Zierikzee 5 February 1869.
Namens de Directie
Mevr. de JONGE, Badon Ghijben.
40jarige Eelitvei-eetiiÉjiiig'
van
J.b BAL
en
A. van SCHELVEN.
Tholen, 4 February 1869.
Getrouwd
TONIS JACOBSE van den BOUT
en
ELIZABETH GROENEVELD de KATER.
Noordgouwe, 3 February 1869.
Heden beviel voorspoedig van een welge
schapen öoolitoi*, E. P. BAARENS Droogendijk.
Kruiningen 29 Januari 1869.
Bevallen van een' Zoon, ELIZABETH
TIMMERMAN, geb. Oole.
Noordwelle, 30 January 1869.
Den 3 Februari) 1869overleden te Goor
j Mevr. I. E. WIJNEN, geb. van der Halen.