ZIFjRIkzeesche nieuwsbode.
25slct!aarg.
So. 2581.
IVoensdag 16 December 1868.
Begrootings-discussien.
Nieu wstij d ingen.
©wgclawiü.
Op Donderdag den Sden December 1] zij..
1 win kid van den lieer A. A. MLS, te
in den w|nk .01M11(1 twee wollen ROUW-
TJOSen zoogenaamde OMSPELDOE-
T "fff IS" de een geheel zwart, de ander zwart met
„,.o0te fijne ruiten, beide omboord met Franje.
De Officier van Justitie te Zierikzeeverzoekt ieder
een die daaromtrent eenige inlichting kan geven, hem
daarvan kennis te geven op liet Parquet.
P. PAULUS.
Met groote langzaamheid vordert de discussie over
de wetten tot vaststelling der staatsbegrooting voor 1869.
Reeds is de Eerste Kamer den llden weder bijeenge
komen en naderen de Kerstdagen; maar nog altijd duurt
de discussie in de Tweede Kamer voort, alsof er geen
einde aan den tijd was en met 1 Januari niet de be-
grooting in werking moest komen. Er is een groot
gebrek°in onze parlementaire vergaderingen: het her-
kauwingssysteein. In groote vergaderingen staan ge
woonlijk eenige hoofden van elke partij op en spreken
uit naam van hunne politieke vrienden. In onze kleinere
vergaderingen wordt eerst door het lid uit A. gesproken,
dandoor het lid uit B., die hetzelfde zegt, en dan komt
het lid uit C. nog eens herkauwen, hetgeen beter, wel
sprekender en met grooter eratorisch talent was uit
eengezet. Maar als dan de oppositie gesproken heeft,
moeten A., B. en C. repliceeren en komt het lid uit D.
met hetzelfde „gezaag en gezeur,'1 zei eens de heer
Dullert, alsof er nog geen enkel woord gesproken ware,
van meet af. Dan moet de minister spreken en begint
de oppositie weder man voor man. Zoo sprak de heer
Gefken onlangs vier malen over hetzelfde onderwerp
in één hal ven dag.
Men spreekt te veel in onze Tweede Kamer. De oppo
sitie is bovenal steeds eindeloos langdradig, als liberale
ministerien aan het bestuur zijn. Maar ook van de zijde
onzer politieke vrienden ziet men datzelfde verschijnsel.
De oppositie heeft niet alleen politieke, koloniale en
finantieele vraagstukken bij de cijfers der begrooting
beredeneerd; dat is nog niet genoeg. Bijna de geheele
vorige week is gewijd aan discussion over het onderwijs.
Alsof hij de uitvoerigheid der discussie met opzet wilde
bevorderen waarover hij later zelf klaagde heeft de
Voorzitter van lieenen eerst algemeene beschouwingen
geopend over hooger-, middelbaar en lager onderwijs
toen algemeene dissussien over elk der drie takken
afzonderlijken per slot van rekening heeft men de
afdeelingen en artikelen der begrooting behandeld. De
discussie toonde aan, hoe ondoelmatig zulk eene orde-
looze orde van werken was.
De onderwijs-debatten kunnen niets nieuws opleveren.
Men kan vele groote woorden zeggen over vrijheid
recht van de ouders gewetensbezwaren en meerde
vraag is: wil men de Grondwet naleven, ja of neen?
Onze Grondwet beveelt: dat alom door den staatzorg
gedragen worde voor voldoend lager onderwijs en laat
de regeling van het hooger en middelbaar ouderwijs aan
de wet over. Geen openbaar onderwijs mag krenkend
zijn voor iemands godsdienstige begrippen. Naast dat
staatsonderwijs staat vrijheid om bijzondere scholen op
te richten, waar men leeren kan wat men goedvindt.
De openbare school en het middelbaar onderwijs
worden allerhevigst aangevallen door twee partijende
ultramontanen of reactionaire Katholieken en de anti
revolutionairen. Volgens hen moeten de woorden: dat
de kinderen in de school opgeleid zullen worden tot
Christelijke deugden, uit de wet van 1857 vervallen
men kan zeggen zijgeen onderwijs geven dat een
Christelijken geest ademt, zonder kerkleer; men leert
de kinderen modern heidendom; de onderwijzersstand
wordt door het slijk gehaald en er wordt bitter geklaagd
over den geest van materialisme bij het middelbaar
onderwijs, dat, zei de lieer Gefken, onnoodig en veel
te duur voor den staat is.
Rome en Dordt reiken elkander in dezen de hand en
zij zijn consequent in dat opzicht. Wat bestrijden zij?
Zie rondom u in de geheele wereld, sprak Jonckbloed
de strijd, die deze partijen voeren, is een strijd tegen
den geest der eeuw. Wat schrijft de heer Groen van
Pr ins ter er Weg met de bepaling der Grondwet, die
staatsonderwijs beveelt, en de heer van Wassenaer zegt:
het bijzonder onderwijs moet regel worden. Zie naai
den syllabus van Paus Pius IX en het jongste mande
ment der bisschoppen van Nederlandzij zeggen hot
openbaar lager onderwijs is een noodzakelijk kwaad.
Van beide zijden trekt men op tegen een onderwijs
dat verdraagzaamheid ademt en de eenheid der Neder-
landsche natie uitdrukt. Dat is te begrijpen. De ker
kelijke partijen in alle landen begrijpen., dat wie de
school in handen heeft, de toekomst beheerscht; daarom
wil men den staat het recht ontnemen de school te be-
heerschen, opdat de kerk daar weder meester zijmen
wil sectescliolen. Maar gaat dat aan in ons Nederland,
waar de kerkelijke partijen, zooals de heer van Kerk
wijk onlangs zei, wanneer zij meester werden van het
gezag in een staat, waar zooveel verschil van belijdenis
heerscht, elkander spoedig als kannibalen den buit zou
den betwisten Als het openbaar onderwijs zoo ver
derfelijk is, dan is de transactie onbegrijpelijk, die de
Tijd en de bisschoppen met de anti-revolutionairen on
vermijdelijk achten dat waar het niet anders kan de
openbare staatschool moet blijven bestaan.
Neen herinnerde de heer van Blom wat men wil
is: bescherming van het bijzonder onderwijs. In 1840
vroeg Groen alleen vrijheid, want, zei hij bij de be
handeling der toenmalige voorstellen tot grondwets
herziening, bij vrijheid van bijzonder onderwijs kan de
openbare school niet blijven bestaan. In 1848 kwam
de vrijheid. En nu is het weg met de Grondwet! of
lieverzei de heer van Blomnu vraagt men subsidie
van den staat om de secteschool het privilegie te ver
zekeren kosteloos onderwijs te kunnen geven en men
vordert dat het staatsonderwijs door de ouders worde
betaald zelfs al bezitten zij er de middelen niet toe.
Intusschen hebben de priesters in Oostenrijk, Spanje,
Frankrijk en Belgie het onderwijs in handen gehad of
hebben dit nog. Wie zijn uit die school voortgekomen?
Socialisten en godloochenaars. Zou nu Nederlanddat
in 1806 kerk en school eene eigene plaats gaf en sedert
dien tijd de staat laat heerschen op de school, in 1868
terugtreden nu overal elders de scheiding van kerk
en staat wordt doorgevoerd en met de heerschappij dei-
kerk wordt gebroken Wil men terug naar scholen
waarop de leer van den heer Groen worde onderwezen
ik wil een onderwijs voor Protestanten dat ergernis
geeft aan Katholiek en Jood en omgekeerd of wil
men de kinderen in de school nuttige kundigheden en
vedeleer laten inprenten om ze op te voeden tot zon n
zan één vaderland terwijl de kerk de zielen verzorge
Men vergete niet dat Napoleon III heeft gezegd de
dagen der kleine staten zijn voorbij. Wek dus nog
meer onverdraagzaamheid in Nederland dan er reeds
is strooi het zaad van godsdiensttwisten en gij zult
het vonnis over ons klein land hebben geveld.
Lang hebben vele conservatieven geen deel genomen
aan de agitatie. Thans zeggen een aantal politieke
roervinken wij willen de openbare neutrale school
handhaven maar aan billijke grieven te gemoet komen.
Wie wil dat niet? Het katholieke lid Cornells herin
nerde dat tegen elke inbreuk op de vrijheid van
onderwijs liet felst door liberalen is opgekomen die
die vrijheid in de Grondwet deden schrijven. Maar als
de regeering dus verklaart: ik zal, binnen de perken
der wet, elke grief onderzoeken en daaraan te gemoet
komen als zij bewijst dat dit ernst iszeggen de
conservatieven Wijzig de wet. Yan alle zijdenzei de
heer de Bosch Kemperwordt nu geantwoord: formu
leer uwe eischen in een wetsontwerp en dat wordt
geweigerd; men zegt dat de regeering dit moet doen
en wat de een eischt, bestrijdt de ander. Is dat niet
een bewijsdat een aantal politieke»met hun orgaan
het Dagbladalleen de twee uiterste kerkelijke partijen
op sleeptouw nemen Wat hebben toch de conservatieve
ministers gedaantoen zij twee jaren aan het bestuur
waren Niets, omdat zij wisten dat zonder grondwets
schennis of grondwetsherziening niets te doen is tot
bevrediging der klerikalen. Elke poging tot tegemoet
koming achten zij immers onvoldoendezij zijn vijanden
van de neutrale school en van verlichting.
Na vier dagen debat zijn de amendementen van den
heer Gefken met overgroote meerderheid verworpen
om middelbaar en lager onderwijs te besnoeien. Een
voorstel van den heer de Brauio om ƒ10,000 af te trek
ken van de som der subsidien voor lager onderwijs
maar niet de toelichting, dat het „eene politieke strek
king" had, namelijk afkeuring van de houding der re
geering is den 12 dezer met 46 tegen 22 stemmen
verworpen. De liberalen hebben pal gestaan voor het
neutrale onderwijs. In Juni 1869 zullen de kiezers nader
uitspaaak te doen hebben.
Londen11 Dec. Men verhaalt dat de Heer
Bright (president van den Board of Trade in het nieuwe
kabinet) bedenking geopperd heeft, om bjj zijne installatie
voor H. M. te knielen, ten einde den handkus te ver-
rigten, waarop Hoogstd. zou geantwoord hebben„Laat
hij het doen op die wijze welke met zijn geweten
strookt." Ten aanzien van William Penn is in der tijd
even zoo gehandeld.
De londensche effectenbeurs is in meer dan een opzigt
een ondoordringbaar geheim voor de Icelcen, daar de priesters
van dezen modernen mammontempel, naijverig op hun privilegens
en mysteriën, den drempel van hun heiligdom bewaken. Wee
den oningewijde, die het waagt uit nieuwsgierigheid of onbe
kendheid met de regelen van de Mammondienst, het allerheiligste
met ongewijde voeten te betreden. Zoodra hij bemerkt wordt, ver
heft zich de vrecselijke oorlogskreet „twee honderd een," (het getal
der bevoorregte makelaars en beunhazen). Wat dat te bcteckcnen
heeft, moest dezer dagen een jonge buitenlander ondervinden,
die zich door een engclsche vriend de merkwaardigheden van
Londen wijzen liet, en wiens weetgierigheid op de Stock-Exchange
op een zoo gevoelige wijze afgekoeld werd, dat zijn gastheer
in de Press bezwaren daartegen inbrengten meent dat men ook
al te knap en ijverig effectenhandelaars kan zijn. Naauwelijks
was dan ook de oorlogskreet aangeheven, of het ongelukkig
slagtoffer zag zich reeds door strijdlustige bi'olcers omringd, en
met parapluies, rottingen en vuisten gebeukt. l)c hoed werd
hein ingeslagen, de rok van het lijf gescheurd, en de indringer
met schoppen, stoolen en slagen builen de deur gedrongen. Net
beurscomité beeft beloofd een onderzoek in te stellen. Maar
wat valt bier te onderzoeken? Dat deze barbaarsche ruwheid,
als een onverbrekelijk gebruik wordt geëerd en op een iegelijk
toegepast, die liet wagen durft in het exclusieve gezelschap van
Chapel-Court te dringen, is zoo algemeen bekend, dat liet be
loofde onderzoek maar een woord voor dc leus is. De leden dei-
beurs mogen het regt hebben hun ruimte voor ieder oningewijde
te sluiten maar dat zij evenwel niet bevoegd kunnen zijn, hun
wezenlijk of aangematigd regt op een zoo smadelijke en laag
hartige wijze uit te oefenen, zal wel geen onderzoek behoeven
om voor ieder fatsoenlijk mensch duidelijk te zijn.
IfSeirlyn, 12 Dcc. De hofprediker, Dr. Friedrich Wilhelm
Krummachcr, is gisteren le Potsdam plotseling overleden. Mij
was 72 jaren oud.
Tegen het einde van November heerschtle te Petersburg
de winter in zijne volle kracht. Nog steeds blijft daar de
ontzaggelijke duurte van levensmiddelen aanhouden. Voor vlcesch
en brood moeten ongehoorde prijzen betaald worden zó'ódnt'
die levensmiddelen alleen voor de hoogste klassen te verkrijgbh
zijn terwijl die prijzen in geene evenredigheid hoegenaamd
staan tot die van granen en vee.
Ooststollingwerf, 8 Dec. Door den storui
dien wij hier gister morgen van 7 tot 8 uur hebben gehad
is een praam met hout beladen in de vaart bij de
brug te Donkerbroek gezonken met het allertreurigst
gevolg dat een kindje van 12 weken 't welk in de
kooi lag te slapenjammerlijk is verdronken. De moeder
was bijna radeloostoen men haar zuigeling, die voor
weinige oogenblikken nog zoet lag te slapen uit de
golven te voorschijn haalde.
Tiol 12 Dec. De Tielerwaard, dus schrijft de Arnh. Cl.
is thniis overbevolkt van veldmuizen. In langen tijd heeft men
in dezen tijd van het jaar zooveel dezer dieren niet aangetroffen.
Aan het Ie veld staande koren doen zij nog al schade. De
landman verlangt naar koud en nat weder. Iloudeu we ecu
zuchten winter dan zal hel voorjaar geen blij vooruitzicht
voor den landman geven.
Woi*l«*i»<lt«.iii13 Deo. Vrijdag jl. is op de
rivier voor Sliedrecht verdronken schipper B. Bagger
man varende van Werkendam terwijl hij bezig was
de schoot van zijn zeil te vieren werd hij door dezelve
van zijn vaartuig afgerukt.
Aanstaanden Vrijdag zal de verkiezing plaats
hebben van 14 leden voor het lciescollegiedie alsdan
den kerkeraad zullen worden toegevoegd tot het be
roepen van predikanten en benoemen van ouderlingen
en diakenen.
Middelluiriiiü), 11 Dcc. Nadat eerst het geheele
kies-collogïe bij liet mede-lid, den lieer Mattheus. ten
zijnen huize was vergaderd geweest, bestaande uit 20
kiezers, had daarna in de kerk-kainor, onder voorzitting
van den oudsten predikant, Ds. Hooijkaas, en verdere
leden van den kerkeraadde verkiezing plaats van
Ouderlingen en Diakenen.
Met meerderheid van stemmen werd benoemd de
heer IV. Zeedijk tot Ouderling, en de heer II. Schoone-
jongen tot Diakenzoodat de orthodoxe partij de over
hand heelt behouden, terwijl de liberalen het onderspit
hebben moeten delven. Maardaar deze twee lieeren
tevens lid zijn van het Christelijk afgescheiden kerk
genootschap onder het kruis, is het te denken dat er
gemoedsbezwaar zal bestaan om die benoeming aan te
nemen, en er alzoo eene nieuwe verkiezing zal moeten
plaats hebben. Ingez
Sas-van-Gont, 13 Dec. In den loop dezer week
hebben een paar ernstige ongelukken in de naburige
Belgische gemeente Selzaete algemeene droefheid teweeg
gebragt: Woensdag-avond keerde de locomotief, welke
dienst doet tusschen Sluiskil en Neuzen tot vervoer
van bal lastwagensnaar Selzaete terugdoch stootte
tusschen hier en die plaats op een op den weg staanden
ledigen wagen, waardoor beiden, locomotief en wagen,
schade bekwamen, doch waardoor een spoorwerker van
Selzaete zoodanig getroffen werd, dat hij den anderen
dag den regter-arm en het regter-onderbeen is afgezet
zoodat zijn toestand niet buiten gevaar is. Donder
dagavond overkwam een achtenswaardig inwoner van
Selzaete, den graanhandelaar Leyneen nog treuriger
uiteinde, daar die heer, te Gent van den Antwerpsclien
spoorweg komende, bij het station van den spoorweg
van Selzaete op de rails viel, juist toen een locomotief
daar aankwam en over het ligchaam heen liep, zoodat
men het als het ware bij gedeelten heeft opgenomen,
en liet lijk op dit oogenblik niet te erkennen was.
Voorzeker eene treurige les voor reizigers en spoorweg-
bezoekers, om toch alom alle voorzigtigheid in acht te
nemen, en niet dan hoog noodig en met alle omzigtig-
heid die wegen en plaatsen te passeren, waar men weet
dat gedurig beweging van locomotieven plaats heeft.
Voornamelijk moge dit wel in het oog gehouden worden
door ouders en verzorgers van kinderen, woonachtig aan
of bij spoorwegen pas aangelegddie daaraan nog
ongewoon, zich en hunne onderhoorigen aan de schrome-
lijkste gevolgen blootstellen.
Driewegen, 12 Dec. In deze gemeente heerscht
in erge mate de besmettende keelziekte.
De geneesheer heeft ruim 20 patiënten, aan deze ziekte
lijdende, onder behandeling, dat op eene bevolking van
omtrent 500 zielen veel kan genoemd worden. Vier
zijn er tot heden aan bezweken.
Zioi"ilc5«<ïO 15 Dec. Met 1 Jan. e. k. zullen er
postzegels van een en tivee cents, Ier frankering van dagbladen
en verder gedrukte stukken worden ingevoerd. Die van een
cent zullen zwartdie vau twee cents oker-geel zijn.
Bij den jongsten storm is te Zutphcn op de volgende
merkwaardige wijze eene dieustineid aan een bijna wissen dood
ontkomen. De oudste zoon des huizes moest Maandag-ochtend
op reis en de meid stond één uur vroeger op dan zij ge
woonlijk in dit jaargetijde doet, ten einde het een en andere
voor het ontbijt in orde te brengen. Zij was naauwelijks vijf
minuten iu de keuken geweest, toen de zware hooge schoor
steen van het huis voor het geweld vau den storm zwichtte,
uederstortte, een groot gat in het dak boorde en vervolgens
door de zoldering van het meidenkamertje op het hoofdeinde
van het bed te regt kwain waaruit de meid zoo even was
opgestaan.
Uit liet buitenland ontvangt men thans be-
rigten omtrent de verwoestingen door den storm aan-
gerigt. Te Fritzlar in Hessen-Kassei is Maandag-morgen
de toren der domkerk ingestort en heeft een aantal
personen, die de vroegmis bijwoondeu, onder de puinen
begraven; 16 lijken zijn reeds gevonden; 10 personen
worden nog vermist. Te Oberlahustein brak des morgens
een brand uit, die in korten tijd 11 huizen in de asch had
gelegd. De Belgische dagbladen bevatten verschillende
berigten van rampen door den storm in den nacht van
6 op 7 December teweeg gebragt. Behalve dat in ver
schillende gemeenten tallooze "schoorsteenen en daken
werden vernield en hier en daar geheele huizen instort
ten, heeft het park te Brussel.; een aantal boomen ver
loren, waaronder een zestiental dat eeuwenoud was. Te
Brussel kwam een gedeolte, van. liet dak van de St.-
Elisabeth's-kazerne neder op de trottoirs voor liet huis
van den burgemeester Anspach. Te Dinderleeuw op de
nieuwe spoorvveglijn naar Audenaerde is het gebouw van
het materiaal omvergeworpen, waardoor de treinen niet
konden passeren en de dienst eenigen tijd is gestaakt.
Te Zantvoorde bij Ostende is de kerktoren door den storm
ingestort. TeMons, waar het juist kermis was, had men
op de Grand' Place een even droevig tooneel te aan
schouwen als te 't Hertogenbosch. Te Doornik heeft de
storm het stadhuis van zijn dak beroofd. Te Charleroi
beweert men eenige schokken van aardbeving te hebben
waargenomen. Te Namen heeft het instorten van ge
bouwen, naar men meldt, zelfs mensclionlevens gekost
evenals te Antwerpen, alwaar geheele huizen zijn weg
gemaaid en een aantal schepen zware averij hebben
gekregen. Ook van de Engelsche kust worden droevige
berigten van schipbreuken aangebragt. Een stoomboot,
dc Hibernia is vergaan terwijl men vreest dat al de
passagiers in de golven zijn omgekomen. Te Londen zelf
heeft de storm betrekkelijk weinig nadeel toegebragt hoe
wel de London-bridge echter vrij aanmerkelijk beschadigd
is; de voorsteden hebben daarentegen veel geleden.
Woensdag middag was er ouder de vele trouwlustigen op
het stadhuis te Utrecht een paar, dat bijzonder veel opzien
baarde en tot groot rumoer aanleiding gaf. 't Ware twee
doofstommen, die iu den echt werden verbonden.
De Arederl. Financier meldtDe gelukkige winner
van den hoogsten prijs a fl 250,000, gevallen op serie
2172 Nü. 54 der Oostenrijksche loten 1864 k fl 100
is een commies te Amsterdam.
G<'im'iig;<l<ï l)erigt,«'
Stilte! Hoeden af en een muntbiljet van tien gulden
in de hand! Het geldt hier het geluk van Nederland!
Er zal namelijk eene groote kiesvereeniging worden op-
gerigt te Utrecht om de verkiezing naar hunne wenschen
te doen uitvallen. Het hoofddoel is om niemand anders
te kiezen in Junij aanstaande als lid voor de Tweede
Kamer, dan graven, baronnen en jonkheeren, om al/.oo
weder tot den ouden regeringsvorm van Vader Willem
Idie 300 millioen guldentjes, in nog geen 30 jaartjes
had overgeboerd, te geraken. Een tweede Polen zoekt
men van Nederland te maken met kunstmiddelen die
niet te doorgronden zijn; maar:
Laat Kiezersu niet honen
Behoudt uw burgerregt,
En maakt toch van uw zonen
Geen slaaf of heeren-knccht.
Dus laat u toch niet kullen
Maar ziet door eigen bril
En kiest niet van die knullen
Die men u geven wil.
Overal duisternis waar licht moet zijn; zoo geven
aan de Westelijke Sluis te N. de gemeten lampen oin
5'/2 ure nog geen licht, door gebrek aan olie. Te
Sint-Philipsland moest eene boerendochter zooveel
praatjes niet hebben van iemand dien zjj vroeger aan
lokte, en dien zij nu zoo in de wielen zit. Jan van
's Heerenhoek komt nu getrouw ter kerk te Wolphaars-
dijk, maar waarom, weet ieder. Eene winkel-jufvrouw
te Z. wordt aangeraden zooveel laster van fatsoenlijke
meisjes niet rond te venten, daar zij anders de waarheid
zal moeten hooren. Het kwaadsprekende danielje te
Colijnsplaatwordt verzocht zich wat fatsoenlijker te
gedragen op een concert, want zoodoende zal men geen
concert meer hebben.
Ingozondene Stukkeu.
Aan de Deductie van den Zierikzeesclien
Nieuwsbode.
M. II.!
Dezer dagen las ik in uw Nieuwsblad van 5 Dec. een
stukje overgenomen uit de Friesche Courant over de
gruwelen der Kaapsche Boeren. Het Kaapsche Volksblad
wordt als autoriteit aangegeven, en 't schijnt, dat de
Friesche Courant daaruit vroeger iets heeft medegedeeld
als bewijs voor de barbaarschheid dier Boeren tegen
over het Kaffergeslacht.
Naar alle waarschijnlijkheid is het geweest het bericht,
dat door eene afdeeling Boeren in de Transvaalsche
Republiek eenige vrouwen en kinderen zouden verbrand
zijn na de inneming en verwoesting van een Kafferdorp.
Uit eene latere mail-editie echter van liet Kaapsche
Volksblad blijktdat deze gruweldaad ten onrechte
aan de blanken is toegeschreven geworden maar door
de eene Kafferstam jegens de andere is uitgeoefend.
Des verlangd, zou ik u beide couranten kunnen over
zenden om u van de waarheid van beide berigten te
overtuigen.
Mijn vriend, Ds. P. Huet heeft aan „de Herautwaar
het eerste bericht eenige weken geleden geplaatst was
het tweede bericht opgezonden om aantetoonen dat
dit vreeselijk feit niet door de Boeren gepleegd was.
Hoe de Friesche Courant het van zich verkrjjgen kan
om wel de blaam maar niet de wegneming van dien
blaam uit liet Kaapsche Volksblad, ten beste zijner lezers
te geven kan ik niet begrijpen.
Maar even verbaasd ben ik over het verhaaldat uw
correspondent laat volgen om de ontaardheid dier
Boeren te doen uitkomen.
Immers volgens dit verhaal zouden zij na eene be
haalde victorie de arme Kaffers stellen tot hun mikpunt
bij liet schijfschieten; en weddingschappen aangaan „in
hoeveel schoten dat schepsel zal dood zijn of men in
één schot het hart zal treffen" enz.
Mijnheer de Redacteur, ik ben 5 jaren in den Vrij
staat predikant geweesten heb ook menige reis in de
Transvaal gedaan bovendien heb ik een jaar lang
meer dan eens als veldprediker gediend in oorlogstijd
maar nimmer iets gehoord of gezien dat in de verte
naar zulk een gruwel zweemde. Ja ik durf u verzekeren,
dat die als zoo ontaard gebrandmerkte Boeren tegen
over hun gevangenen tegenover de vrouwen en kin
deren hunner vijanden zich gedragen hebben op eene
wijswaarover zich de christenen hetzij liberaal of
orthodoxin Nederland niet behoefden te schamen.
Wat het sprookje betreftdat een Boer voor een
rondreizend Predikant op de knieën zou gevallen zijn
en een „onze Vader" gebeden hebben ik wil niet
hopen dat een der lezers uwer Courant liehtgeloovig
genoeg geweest is, om dit voor goede munt aantenemen.
Indien het de toeleg mocht zijn om door dit sprookje,
gelijk door de andere zijdelingsche uitvallen tegen de
orthodoxe Boeren te doen uitkomen de jatnmerlijke(?)
gevolgen van positief Bijbelgeloofvan beslist gehecht
zijn aan de Gereformeerde leer dan vindi ik 't toch
niet zeer edel (om geen ander woord te gebruiken) dat
men op geheel valsche gronden bouwtvan geheel
onware vooronderstellingen uitgaat.
Mogen die Boeren om wel te begrijpen redenen heel
wat bij ons volk achterstaan in beschaving en ont
wikkeling mogen hun godsdienstige begrippen niet
altijd helder en juist zijn ze verdienen daarom wani4«k
