No. 2559.
24s,%laarg.
Woensdag 22 Julij 1808.
21
Nieuwstijdingen.
KZEESCS1E
Men iibonneert
in Nederland bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren,
In Nooiil-Ainerika bij J'. QUINTUS, te Grand Kupida, Staat Michigan.
Abo 1111 <5111 Oil tS-Pl*Ü»!
VOOR BEID K UITGAVEN.
Voor 3 maanden f 1,30.
Franco per post, in Nederland1,00.
Voor Noord-Ainerika, franco New-York - 3,90.
Vcrseli ij i* t:
Op Woensdag en Zaturdag.
Ad vrten tiên:
10 cent voor el kou regel.
Zegclregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
D«ï inzending der Advcrtentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddag» 10 ure.
Bit eau:
Zicrikzee, Mock van de Schuilhaven, B, No. 94.
Brieven en Inge.zondene Stukken, franco.
Eene manifestatie van de heeren de
Kempenaer, J. v. Lennep en Vreede.
Drie onzer landgenootenmannen van verdienste
voor wie men bij verschil van richting achting koestert,
hebben aan de' natie eene uitnoodiging gedaan om
giften bijeen te brengen ten einde de afgetreden
ministers van Zuijlen en Heemskerk, die door de liberale
pers op verregaande wijze miskend zouden zijneen
blijk van sympathie te geven.
Wanneer bezoldigde lasteraars de liberale pers scheldt,
beantwoordt men dat met minachting. De mannen van
het Dagblad moeten een stuk brood verdienen. Maar
als de drie genoemde heeren op hoogen, ja bijna groven
toon de liberale pers bejegenen omdat zij niet met
graaf van Zuijlen en mr. J. Heemskerk Az. dweept
dan eischt dit een kort woord.
Wij zullen ons onthouden van rechtstreeksche poli
tieke bespiegelingen. Wij komen op dat terrein met
de genoemde conservatieve of liever anti-liberale heeren
niet overeen. Wij bepalen ons tot feiten en vragen dan:
welke zijn de „weldoordachte, regeeringsdaden" van
graaf van Zuijlen en den heer Heemskerk? Met welk
recht vraagt men van de natie geld om een blijk van
hulde aan die mannen te schenken? Dat is ons niet
bekend.
Wat heeft graaf van Zuijlen gedaan
Kan hij zich beroemen in de Ooster-Scheldezaak eene
andere of betere politiek te hebben gevolgd dan een
zijner voorgangers sedert jaren aangewezen en gevolgd
hadden
Wij komen niet op de leiding en de détails der on
derhandelingendan zou er stof tot velerlei kritiek en
discussie te over zijn. Wij letten op feiten en resultaten.
Is het verder te loochenen, dat graaf van Zuijlen uit
I'ruisseuvrees de eerste is geweest om bij Frankrijk aan
tè kloppen en dat dientengevolge de oorsprong der
I uxemhnrgsche kwestie is ontstaan?
Is het waar of onwaar, dat lord StanleyEngeland's
minister van buitenlandsche zaken, verklaard heeft:
niemand mag zich beroemen, noch ik noch eenig ander,
eten vrede van Europa te hebben gered; dat is geschied
door de gematigdheid der gesamentlijke mogendheden?"
Is het al of niet waar, dat het Londonsche tractaat
den Koning en Nederland meer bindt dan wij ooit tc
voren met Luxemburg te maken hadden? Ja, onze mi
nister kon ter elfder ure niet terug; maar nu zijn wij,
kleine mogendheid, mede-garant voor de onzijdigheid
van Luxemburg en onze Koning kan er niet meer vrij
over beschikken zoodat de dynastieke band tusschen
Nederland en dat ons vreemde staatje versterkt is. Ver
dient zulk een resultaat vergoding en wierook?
Wij komen tot den heer Heemskerk.
Men leze al wat wij over hem geschreven hebben
vijne verdiensten zijn nooit door ons miskend. Maar
jnen vijzele hem alweder niet op als den redder van
onzen veestapel.
Wij verzoeken de drie heeren het officieele verslag
van den Landbouw in Nederland over 1866 te lezen, on
langs verschenen, op last van den minister van binnen-
landsclie zaken (toen nog mr. Heemskerk Az.) uitgegeven.
Het zegt, dat na Mei 1866 de veeziekte verminderde,
zoodat in Juni niet meer dan 400 stuks per week waren
aangetast. In 1867 had het in de wei zenden van 't vee
hetzelfde gevolg. „Het was toen de tijd geweest om
met eene speciale wet gewapend, het kwaad te bestrij
den." Maar eene eerste wet, die strengere bepalingen
dan vroeger bevatte, kwam eerst den 7 Augustus in de
Kamer en toen zij den 15 September was afgekondigd,
•was het getal aangetaste runderen tot 1900 's weeks
gestegen. „Had men toen met kracht de zaak aangevat
lezen wij in het verslag en binnen eenige dagen de
4000 zieke en aangetaste dieren afgemaakt, zoo was men
waarschijnlijk op dat tijdstip de ramp te boven geko
men. Men bepaalde zich daarentegen omin zestien
weken tijds, 11,117 besmette en 2662 verdachte runderen
at te maken, en kon daardoor niet beletten, dat op den
8sten December het aantal der wekelijks aangetasten
weder tot 7800 klom en dat der gestorvenen tot 4000.
Alle gelden aan het onteigenen en afmaken van die
runderen besteed waren alzoo even doelloos verspild
als degene welke vóór dien tijdin Zuid-Holland en
Utrechttot vergoeding van afgemaakte of zelfs van
gestorven dieren uitgegeven waren.
„Dit verzuimen eener krachtige uitvoering der wet
van den 15den September, moet, volgens het oordeel
van velen, daaraan geweten worden, dat men de uit
voering niet, gelijk in Engeland, had opgedragen aan
een enkelmet dictatoriale macht bekleed man die
volgens een van te voren beraamd plan door eenige
weinige daartoe bepaaldelijk aangewezen personen, de
wet ten uitvoer had moeten brengen."
De heer Heemskerk besloot daarentegen in dien toe
stand het afmaken binnen de afsluitingslijn te staken.
Met welk gevolg Het platteland van Zuid-Holland en
Utrecht werd „óéne groote gifmenger!)waaruit het
verderf den geheelen Nederlandsehen rundveestapel
bsdreigde." De ziekte brak in alle provinciën min of
meer uit. Den 2 Januari 1867 benoemde de heer
Heemskerk daarop eene nieuwe staatscommissie, waar
van hij zelf president was, ten einde den staat van
zaken te overwegen.
Op 1 Dec. 1866 waren aangetast: in Zuid-Holland
65.778, gestorven 27,019, afgemaakt 14.548in Utrecht
28,548, waarvan gestorven 14,084 en afgemaakt 3.150;
in Noord-Holland 3.375waarvan gestorven 658 en
afgemaakt 1.933; in Gelderland 122, waarvan 10 ge
storven daar waren 372 afgemaakt. Dus waren op
dat tijdstip aangetast 97,823, gestorven 41,771 en
afgemaakt 20,003. Hoe stonden de zaken op '20 April
1867, bet tijdstip, dat men het stelsel van ruime afma
king alom toepaste? Aangetast 155,754, waarvan 95,969
in Zuid-Holland, 50,374 in Utrecht, 8,197 in Noord-
Holland. 899 in Gelderland en 315 in Noord-Brabant;
er wil ren 77,832 overleden en 29,299 afgemaakt.
De staatscommissie bracht rapport uit en de heer
Loudoncommissaris des Konings in Zuid-Holland voegde
er eene nota bij. Het plan van den heer Loudon is ge
volgd.. Het bevrijdde het vaderland van de veepest. Zoo
iemand eer daarvoor toekomt, is dat niet mr. J. Heems
kerk Az., maar mr. J. Loudon.
Immers de heer Heemskerk draalde. Nu eens voerde
hij de maatregelen uitdoor Geertsema als minister
verordend; dan keerde hij tot het eerste denkbeeld
terug, dat de toenmalige raadsmannen van Thorbecke
hadden aangegeven en dat gebleken is niet goed te
kunnen werken. De heer Heemskerk was echter onzeker
wat te doen. Hij liet een kostbaar oogenblik verloren
gaan hij erkent dit zelf in een officieel stuk, om het
stelsel toe te passen dat hij later aannam en elders
evenzeer slaagde.
Wij laten alle andere daden van minder belang daar.
De afzetting van prof. Buijs als secretaris van het
collegie voor de zeevisscherijeene nietige daad van
politieke rancune was echter voorzeker ook geene
„weldoordachte regeeringsdaad." Het was een dier op
wellingen waaraan de heer Heemskerk gehoor gaf,
die hem in het kamp der felste reactionairen deed
overgaanzoodat de ministers zelfs de Tweede Kamer
bij den Koning van grondwetscheni.is aanklaagden
terwijl men later den uitleg van de grondwet terug
nam die daartoe geleid had.
Maar genoeg. Wij spreken niet verder over arrogan
tie en hoogheid van toon, een verbond met kerkelijke
factiën en het slepen van 's Konings naam in den ver-
kiezingstrijddoor proclamatien en dagbladartikelen.
Wij zeggen: onder het vorige kabinet dreigde onze
staatkundige vrijheid te niet te gaan. Wat deden nu
graaf van Zuijlen en de heer Heemskerk zooveel beter
dan anderen, dat de natie een penningske zou opofferen,
om die heeren een monument te stichten?
Sngclanb.
Londen, 13 Julij. Naar men zegt zal aan Sir-
Robert Napier, een pairschap met een daaraan verbonden
erfelijk pensioen, ten einde er de eer van op te houden,
geschonken worden.
Sir Robert Napier verdient alles, wat hij zal ontvangen.
In geen reeks van jaren is een Engelsch generaal zoo
buitengewoon gelukkig geslaagd, of heeft de hem toe
vertrouwde taak zoo roemvol en zoo voldoende ten einde
gebragt, als hij. Hij verdient al de gelukwenschingen
en al de eerbetooningen, die de geëigende belooningen
zijn voor groote bekwaamheden, door en door gezond
oordeel, en dat geluk, die slechts zeldzaam, zoo ooit,
aan diegenen ten deel vallen, die ze niet verdienen.
In weerwil van den steeds regen dreigenden be
wolkten hemel, houdt de droogte in South-Lancashire
aan, tot groote schade voor de graslanden en wortel
gewassen, hoewel de te veld staande tarwe tot nog toe
weinig heeft geleden. Honderden sloten, greppen, en
poelen zijn opgedroogd en de velden zien er verbrand
en verdord uit. In Southport, waar de inwoners wat
ruw met het water zijn omgesprongen om hun velden
te begieten, heeft de stedelijlee regering hun te kennen
gegeven dat hun gedurende een week geen water zal
verstrekt worden.
Te Glasgow is de vrouw van zekeren James
Strang van vier dochters bevallen. Moeder en kinderen
bevinden zich zeer welvarende.
X^oiixlou 17 Julij. Te Liverpool heeft zich eergiste
ren een geval van Aziatische cholera vertoond in acht uren
tijd was de aangetaste dood. De dagbladen dier stad sporen
de ingezetenen aan tot reinheid en voorzigtigheid iu den
leefregel.
«Dnitschlnnb.
Weeiien 17 Julij. Ill een brief uit Pest wordt het
volgende gemeld. De oogst is overal in Hongarije aangevangen
en belooft eene zeer goede opbrengst. Over het geheel genomen
zal de opbrengst dit jaar, naar men verwacht, weder even
ruim zijn als iu het vorige jaar en Hongarije zal weder veel
graan nuu andere lauden kunnen leveren.
In Rusland is, hij eene legerorder aan de bcvelhcb-
bers der linictrocpen iu de gouvcriiciucuteit magiiging verleend
inblik,
i water
mzien,
alhier.
om soldaten van de ouder hun bevel staande corpsen beschik
baar te stellen ten einde (laar waar hel nondig is bij de
werkzaamheden van den oogst behulpzaam te zijn, tegen een
naar de plaatselijke omstandigheden te regelen dagloon, De op
die wijze verkregen gelden zullen voor een derde aan de gede
tacheerde manschappen uitbetaald, en voor twee derden aan
de compaguiekasseii ten voordecde van ul de manschappen
uitgekeerd worden.
Op de zuid-duitsche graanmarkten hield in de. vorige «eek
de dalende rigting der prijzen meer aan in dun handel op tijd
dan in dien a contant. De gunstige oogstherigieu uil do meeste
landen van Europa bevestigen zich; uit Óost-Pruisse.u en Zweden
echter hoort men klagleu en in Spanje, heeft men een volkomen
misgewas. De oogst van koolzaad is iu Zuid-Duitschlaud zoo
wel in hoeveelheid als in hoedanigheid bevredigend uitgevallen.
De vroege aardappelen, waarvan de markten rijkelijk zijn voor
zien, zijn van uitmuntende kwaliteit. De wijnoflgft staat voor
treffelijk.
De sedert ccnigen tijd in Duitschland, voornamelijk op
typografisch gebied, plaatshebbende beweging tegen het Zon
dags werken, wint hoe langer hoe meer veld. De West-f'ali&cne-
Zeituvg berigt thans, dat. zij zich insgelijks genoodzaakt ziet
de verdere uitgaaf barer Zondags-Editie te staken, daar baar
zetters-persoueel zieh aan de besluiten, door dc boekdrukkcPS-
vérecniging genomen, heeft aangesloten. De Kulniscke-Zeifung
is nog du eenige der iu de Rijn-provincie en in geheel Wrst-
Pruissen uitkomende couranten, welke des Zondags iu het
licht verschijnt.
lïaiHlotitoorgr18 Julij. Betreurenswaardig is
bet te zien, hoe de kocijen thans op de verdorde weide
naar een grashalmtje moeten zoeken, tengevolge waarvan
dan ook reeds vele landbouwers genoodzaakt werden
hun vee op stal te zetten.
Zwolle, 15 JT it ii ijMeden middag kwamen hier tele
grammen aan van de burgemeester van Eukhuizen en Med'
houdende berigt, dat iu die plaatsen volkomen gebrek aai
is, met verzoek, om van hier daarin zooveel mogelijk te vi
tegen betaling. De heeren Krol en Taek, 7.0ut/.ieders
aan wie de telegram in en gerigt waren, hebben terstond ecu
hunner schepen, die zij gewoonlijk gebruiken om zout water
naar hier aan te voeren, naar de Vecht gezonden, om daar
vol te doen lonpeti inet zoet water. Ten einde te voorkomen,
dat voor dat water geld berekend wordt, hebben genoemde
heeren het kostbaar geschenk onder geleide van een hunner
onderhoorigen, naar de noodlijdende gemeenten gezonden.
Xïai'liiig'oii, 16 Julij. Een verschrikkelijke brand
is heden voormiddag ten ll1/, ure uitgebarsten in de
zaklinnen-fabriek, waarin zeerveel beetle en andere ge
vaarlijke brandstoffen aanwezig waren. Binnen zeer
korten tijd stegen de vlammen bijna overal in de fabriek
opzoodat dit geheele gebouw is verbrand. Aan de
Noordzijde er van waren vele huizen in groot gevaar,
zij zijn echter behouden, behalve eene woning met eene
schuur vol hooi welke grootendeels door het vuur is
vernield. Vele behoeftigen zullen door deze ramp
tijdelijk van werk en loon verstoken zijn.
Nieuvvecliei), 18 Julij. Behalve het afbranden
van een schapenbout met al het zich daarin bevindende
tengevolge van het onweder te Texel, zijn daar nog
een paar schapen en een rund door den bliksem
dood geslagen.
.Ai'iiliem18 Julij. Gisteren begon zich boven
deze stad een onweder te ontlasten, dat echter maar
al te spoedig afdreef. Als een opmerkelijk verschijnsel
kunnen wij vermelden, dat slechts in een gedeelte dei-
stad regen is gevallen; het zuidelijk gedeelte bleef
bijna geheel vrij. De warmte is weinig verminderd;
de thermometer geeft weder 88° aart; gisteren was zij
90°, dus 8 graden meer dan in den Hang. De tliermo-
meterstand te Amsterdam en die te Arnhem zijn on
geveer gelijk.
Naar men verneemt is vrijdag avond jl. het ouweder
ingeslagen op het Hoog Huis van jonkh. J. van Nispen te
Zcveuaar; ongeveer 1 ure was men den brand meester. In
het bovcugebonw moet, veel zijn verbrand.
Nijmegen, 16 Julij. Heden avond ten half negen
ure is een hevige brand uitgebarsten in het op een
kwartier uur van de stad gelegen gehucht St. Anna,
Binnen een uur was de woning van den heer van Pelt,
met twee belendende gebouwen tot op den grond
afgebrand. Het groot gebrek aan water op die plaats
maakte alle pogingen tot blusschen vruchteloos. Om
het verder verspreiden van den brand tegen te gaan
zijn ten laatste de muren door de mineurs omgehaald.
Amsterdam, 18 Julij. Als eene bijzonderheid
vermelden wij, dat heden nacht voorspoedig is bevallen
van drie welgeschapen kinderen, zijnde 2 zonen en 1
dochter, A. M. van Hemert, oud 22 jaren, echtgenoot
van J. G. Berghuis, oud 20 jaren, van beroep schuiten-
voerderskeclit. Kraamvrouw en kinderen zijn naar om
standigheid redelijk wel.
Voor regter te Tiel is door de regtbank o. a.
aanbevolen mr. van Buren, kantouregter te Tholen.
Wiordon, 14 Julij. Gepasseerde week had alhier
tusschen een paar jongelieden eene weddingschap plaats
om binnen twee uren tijdo 27 borrels jenever tc drinken,
hetwelk werd aangenomen voor 2 PruTssisohe Thalers
(ƒ3,60). Bij het gebruiken van den 26sten borrel viel
hij echter plotseling achterover en zoude, zoomen niet
spoedig te Irulpe was gesneld, iu den drank zijn geslikt.
De alhier sedert meer dan drie maanden aanhou
dende droogte, heeft, zulk een aller nad«'cïigston invloed
op de weilanden gehad, dat er reeds landbouwers zjjn
die hun vee op moeten stallen.
De vrees voor het doorwassen d'êr aardappelen, zelfs
al kwam er gooit regen, is algemeen.'
De vooniitzigten zijn zeer duister.
'si ïlortogenbo^eïi, 17 Julij. Gisteren nacht
is te Nistelrode een alleenstaand huis iu de heide af
gebrand. waarbij' een knaap van 9 jaren in de vlammen
is omgekomen; ook eene koe is daarbij, verbrand.
17 Julij. De persoon van M. S.
weduwnaar met kinderen en een meisje van 17 jaren,
M. V., uit deze gemeente, veldarbeid verrigtendo, zijn
heden op de plaats doodgeblevenvermoedelijk ten
gevolge der brandende hitte.
X>uiv«Mi, 16 Jtiljj. De rogge- p» tarweoogst is
hier in vollen gang. De aanhoudende droogte deed do
tarwe in de laatste dagen zoo schielijk aanrijpen dat
men ze, hetgeen hier zelden gebeurt, op vele plaatsen
vóór do rogge inzamelt.
De opbrengst overtreft die van menig voorgaand
jaar en de kwaliteit van korrel en stroo laat niets te
wenschen over.
De zomergewassen lijden veel van de heerschende
droogte en beloven zeer weinig. De aardappelen houden
zich, niettegenstaande groote behoefte aati vocht, nog
wel goed en zijn vrij van de bettende ziekte, muur
leveren weinig op.
WiM-keiKlam, 19 Julij. Jl. Vrijdag-middag teil
12 ure barstte in de gemeente de Werken in de on-
middeljjke nabijheid dezer gemeente, een brand uit in
een huis door twee gezinnen bewoond, die iu het begin
een dreigend aanzien had daar er onmiddelijlc naast
drie hooimijten stonden, welke ook spoedig vlam vatte;
de woningen in de nabijheid liepen mede groot gevaar,
doch door de vereenigde pogingen der manschappen
mogt men er in slagen, het reeds iu vlam staande hooi
te blusschen. De bewoners van genoemd perceel waren
met veldarbeid bezig en hadden een kind tehuis ge
laten om het middagmaal gereed te maken. Waarschijn
lijk is de brand ontstaan door het stoken vati zaadstroo
op den haard. Het huis is geheel afgebrand. Ingez
Kiliinil "Voor no, 17 Julij. In de meeste dorpen
van dit eiland is de behoefte aan drinkwater zóó
groot, dat bijna allen zich met slootwater van eene zeer
slechte hoedanigheid moeten behelpen. Verscheidene
arbeiders zijn hierdoor en door de ondragelijke warmte
op het veld bezweken, sommigen zelfs met doodèlijken
afloop. Bijzonder veel heeft men ook van verschillende
soorten van insecten te lijden.
3Xi<l<loII>nr<>', 20 Julij.
l)c langdurige droogte heeft op de meestc plaatsen van
ons eiland groot, gebrek aan drinkwater doen ontstaan. Zeer
erg doet zich dit in deze gemeente en te Vlissingcn gevoelen.
In laatstgenoemde plaats hebben de regenbakken van 's rijks
marinewerf en de pompen der gemeente lang ia de behoefte
van velen voorzien, doefi hoewel uit de pompen gedurende
bepaalde tijdstippen van den dag, onder toezigt, eenig water
aan de ingezetenen verstrekt wordt, verneemt men dat de werk
lieden van de werken builen de stad, op de marinewerf niet
meer kunnen voorzien worden en zich op velerlei gebrekkige
wijzen moeten trachten tc helpen. Aan drinkwater \oor het
vee beslaat een bijna ongehoord gebrek en dc weilanden vcr-
kceren over lid algemeen in een zerr treurigen toestand.
Goes, 10 Julij. De opening van den staatsspoorweg
Goes-Rozendaal heeft eene reiswoede onder de welgestelde
Zuicl-Bevelandsche boeren doen ontstaan, die inderdaad
vermelding verdient. Menschen, die nog nooit een spoor
trein in natura ztigcn die van op reis gaan spraken
wanneer zij eene wandeling of rid mogten doen van een
paar uren. die, wanneer zij naar een der Zeeuwsche eilanden
moesten, het passeren van een overzetveer bijna gelijk
stelden met een togt over den oceaan, ziet men thans
met heele troepen den spoorwagen instappen, om Noord-
Brabant en Belgio te gaan bezigtigen. en wel verre van
zich door eene bijgeloovige vrees of door den snellen
rid te laten afschrikken, zeggen sommigen, dat zij het
nog sneller hadden verwacht. Ongetwijfeld zal deze
reismanie van gunstigen invloed op de plattelands be
woners zijn en veel kunnen bijdragen tot hunne maat
schappelijke en zedelijke verbetering, want een pleizier-
reisje met den trein vervangt nu het rijden naar de
dorpskermissen, waar het nog al bar kon toegaan.
Ook van elders komen vele vreemdelingen Zuid-Be
veland, het zoogenaamde paradijs van Zeeland, bezoeken.
Te bejammeren is het, dat door dc aanhoudende droogte
het paradijs er niet zoo aanlokkelijk uitziet als anders.
Zierïkzoo20 Julij. Bij dc openbare veiling der
tiende-vruchlen alhier gehouden, lubben de tienden nan deze
gemeente tocbehoórCndc, met inbegrip van kosten en I) lok geld
dc som van ƒ4010.58, zijnde 856.69 meer dan in 1867,
opgebragf.
Wij vei nemen, dat het voornemen bestaat, om in
't vervolg ook de marinewerf te Hellevoetsluis op te
