Vo. 2466.
24sle Jaarg.
Zaturdag 9 November 1867.
Nieuwstijdingen.
ZIERIIiZEESCHE NIEUWSBODE
Men abonneert zicli
In Nederland bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amcrika bij J. QUENTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abonnements-Prijs:
VOOR BEIDE UITGAVEN.
Voor 3 maanden1»'
Franco per post, in Nederland
Voor Noord-Amerika, franco New-York
1,60.
3,90.
Verschynt:
Op Woensdag en Zaturdag.
Advertentiën:
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureau:
Zierikzee, Hoek van de Schnithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukken, franco.
jewijzen van toenemend misver
stand tussclien liet Ministerie en
de Staten-Generaal.
Eindelijk zijn alle verslagen over de staatsbegrooting
m 1868 en dat over de Indische begrooting publiek
eworden.
Bet spreekt van zelf, dat eene algemeene klacht in
e sectiën opging, dat de Indische begrooting zoo laat
as ingedienddat zij vóór het begin van het jaar
onmogelijk aangenomen en in Indie afgekondigd
an zijn. De conservatieven die eerst de vaststelling
er Indische begrooting bij de wet bestredendiejaar-
ijks 120 en meer milioenen door één manden Mi-
lister wilden laten beheerenhebben nu zelfs orde
n regelmaat onmogelijk gemaakt. De begrooting voor
867 moet een tijd lang blijven werken. En op die be-
rooting waren posten vergetenterwijl men uit Indie
e jammerlijkste klachten ontvangt, dat daar, door de
llendige en onhandige toepassing van de regelen der
lieuwe comptabiliteitswet, die mr. P. Mijer niet be-
[waam is uit te voeren want hij was steeds een goed
echtsgeleerdemaar geen financierleveranciers
iet betaald worden en ambtenaren hun tractement
if pensioen niet krijgen. Natuurlijk zal die toestand
lank zij de late indiening der nieuwe Indische be-
jrooting, verergeren. Zoo zorgen de conservatieven
oor orde in de finantiën terwijl zij op onbeschaamde
cijze bewerendat de liberale regeeringen verwar
ing hebben gesticht.
De verslagen over koloniale aangelegenheden toonen
,n, dat even als het finantiëel beleid den gang der
:oloniale zaken bij de meerderheid der Tweede Kamer
fkeuring vindt.
Naar het oordeel der vineerderheid" moesten de ver-
laringendoor den tegenwoordigen Minister van Ko-
oniën na zijn optreden gedaan»een zeer pijnlijken
ïdruk maken." Men toont hem toch aan, dat hij in
jen strijd met het programma van het kabinet
iets volstrekt niets wil doen om de groote koloniale
westiën te regelen. Is dat noodig Men ga dé In-
ische begrooting over 1868 na. Landen als die wij in
ndie besturen, met 20 milioenen inwoners, blijven
tationair. De winsten, die wij trokken, verminderen.
Ie uitgaven nemen toe. De koffie, onze hoofdbron van
e Indische baten, gaat achteruit in kwaliteit. Ceylon
Brazilië brengen oneindig meer koffie voort dan
roegerJava en Sumatra niet. De regeering is on-
lacbtig door dwang er meer uit te halen en zij is
ijandig aan de particuliere industrie. Geene nieuwe
ronnen van inkomst worden zoo doende geopend.
Met ophef hadden de Ministers Mijer en Sckimmel-
enninck op 4 en 7 Juni 1866 komen verklarendat
uitgaven in Indie zouden inkrimpen en de in-
omsten vermeerderen. Wat ziet men? De uitgaven
oor 1868 zullen ƒ4,844,701 hooger stijgen de inkom-
ten worden ƒ892,077 lager geraamd. De bijdrage aan
federlandvoorleden jaar nog ruim 15 milioen, daalt
at 10y2 milioen. De begrooting is bovendien onvol-
idig. De Minister heeft op het Indische hoofdstuk
urgerlijke openbare werken tonnen gouds te min
7raagd. Hij redeneerde aldus: ik heb geene juiste
Jgaven over onderhoud van gebouwen en werken
tijd waren 7 of 8 ton noodigik stel de som nu op
helft. Waarom Al heeft men geene volledige op
aven, op een cent na volgt daaruit, dat men de ge-
ouwen en werken nu voor de helft kan onderhouden
oo gaat het met meer posten.
Geen streven naar orde en bezuiniging, maar veeleer
m alles op nog weelderiger voet in te richten, of
imis aan beleid zijn merkbaar. De minister vraagt,
m slechts op iets te wijzen, geld voor een paar irri-
itie-kanalen. In Indie had men bepaalde sommen
>or een paar werken uitgetrokken. De heer Haspel
en vermindert die naar zijn willekeur, zegt dat men
aar wat meer Javanen dwangarbeid aan die zaken
ioet laten verrichten en eindigt ten slotte met de
ededeeling, dat hij toch niet weet of hij die werken
enkt te laten uitvoeren of iets anderswant dat er
og andere noodige zaken zijn en dus dat hij eens zal
ten onderzoeken.
Zoo vraagt hij ook weder een half milioen voor
witengewone geniewerken aanofschoon de kosten
N?in het leger sedert 1857 verdubbeld zijn en men be-
roaald overtuigd is, in verband met de jongste oorlogen
in Europa, een nieuw plan van defensie voor Java te
"oeten ontwerpen, dat lang overleg eischt.
Eindelijk is geen cent voor aanbouw van houten
ihepen in Indie aangevraagd. Wel wil men een ijzeren
storen schip laten bouwenmaar met zulk een vaar-
ig kan men bij een opstand niet de rivieren in Indie
izeilen en ons gezag handhaven. De eerste zaak zal
'ch wel zijndat wij binnen 's lands ons kunnen
tan de houden.
Wij zouden geheele kolommen kunnen vullen met
s bewijzen van het conservatief wanbestuur, dat zich
'k in toenemende roofpartijen op Java doet kennen.
|at is nu zeker het bewijs, dat die lieden ons gezag
7 betere grondslagen weten te vestigen. Men vergete
iet dat deze regeering sedert ruim l'/2 jaar aan het
istuur is en dus tijd had maatregelen te nemen, als
de liberalen iets verkeerd hadden gedaan zooals zij
beweren.
In Indie kwijnen handel en bedrijf onder een be
stuur, dat naar den goeden ouden tijd van vrienden-
regeering en dwang wil terugkeeren en eiken parti
culier, die zijn kapitaal en vlijt komt aanbrengen, belet
die te gebruiken. In Nederland bestaat verschil met
de meerderheid der vertegenwoordiging, ondanks eene
ontbinding in 't vorige jaar, om die Kamer, zoo 't heette,
te zuiveren. Onverantwoordelijk ware het dien toestand
te laten bestaan. Moet het nog erger wordenmoet
Mr. P. Mijer worden teruggeroepen en de baron van
Zuijlen worden uitgezondenom nog sterker reactie
te bevorderen Of behoort de Tweede Kamer door
afstemming van de begrooting niet een einde aan zulk
een toestand te maken? Er zijn, die den heer Hasselman
nog niet zouden willen verdrijven, want hij is nog niet
in de gelegenheid geweest zijne plannen te doen kennen.
Een minister, geroepen om eene hervorming tot stand
te brengen, moet, naar wij meenen, zoo hij verklaart
niets te willen doen dan overwegen, en door alle par
tijen onbekwaam voor zijne taak wordt geacht, hoe
eer des te beter wijken. Hjj kan geen vertrouwen in
boezemen.
Florence, 4 Nov. Gisteren hebben de Pauselijke
troepen met eene sterke overmagt de Garibaldianen
tusschen Monte-Rotondo en Tivoli aangevallen. Na een
hardnekkigen strjjd hebben de insurgenten de positie
verlaten. Van beide zijden ondervonden de strijdende
partijen zware verliezen. Garibaldi heeft zich gered.
5 Nov. De Corriere Italiano meldt, dat Garibaldi
had toegestemd om over de grenzen terug te trekken
en dat hij daarop met 8000 zijner manschappen naar
de Abruzzen was opgerukt, toen hij door een corps
Pauselijke troepen, ter sterkte van 12,000 man, werd
aangevallen. Volgens de geruchten zijn in dien strijd
500 Garibaldianen buiten gevecht gesteld.
Blijkens de Italië is Nicotera reeds met zijn staf op
het Napelsche grondgebied aangekomen en keerden de
vrijwilligers reeds naar hunne haardsteden terug.
De Opinione meldt dat Garibaldi Florence is gepas
seerd, op weg naar Caprera.
Voorts meldt, de Italië dat de ministerraad gisteren
vergaderd is geweest en zeer belangrijke besluiten heeft
genomen. Er zou sprake zijn geweest van eene nota tot
beantwoording der circulaire van den heer de Moustier.
Cialdini is per telegraaf naar Florence ontboden.
De Opinione zegt in haar tweede editie dat Gari
baldi niet naar Caprera wordt gebragt, maar naar
Spezzia. De post-communicatie met Rome is hersteld.
De regering des Konings heeft gisteren de Itali-
aansche troepen bevel gegeven binnen de grenzen van
het Koningrijk terug te gaandaar thans ook het
Pauselijk grondgebied door de vrijwilligers niet meer
bezet is. De terugtrekking der Italiaansche troepen
heeft iedere beweegreden of voorwendsel voor langeren
duur der Fransche interventie weggenomen.
Garibaldi is den 4den des avonds te Fogliano door
de Italiaansche autoriteiten gearresteerd en heden ochtend
met zijne beide zonen naar het fort Varignano gebragt.
Omtrent de nederlaag van Garibaldi zijn thans
de volgende bijzonderheden bekend. Garibaldi was op
weg van Monte-Rotondo naar Tivoli, hetwelk door de
Pauselijke troepen op nieuw bezet was geworden. Een
weinig beneden Montana stuitte hij onverwacht op de
geheele aldaar aanwezige Pauselijke strijdmagt, die on-
middelijk een hevig kanonvuur op hem opende. Hieruit
ontstond het gevecht, hetwelk drie kwartier aanhield
en waarna Garibaldi met zwaar verlies naar Monte-
Rotondo terugtrok. Door zijne aanvallers achtervolgd,
hield hij nog 2,/2 uur een wanhopigen strijd vol, tot
eindelijk zijne manschappen totaal uit elkander waren
geslagen. Garibaldi nam daarop met zijn staf de vlugt
naar de Italiaansche grenzen. Van beide zijden is met
de meeste dapperheid gevochten, terwijl de Pauselijken
herhaaldelijk eene charge met de bajonet moesten wagen.
Van de Garibaldianen zijn 450 man gesneuveld en 900
gevangen genomen. Het aantal gekwetsten is onbekend.
Van de Pauselijke troepen zijn 200 man gedood of ge
wond. De strijdmagt der Garibaldianen bestond uit
3500 man, met 2 stukken geschut en 35 paarden,
Menotti heeft aan het been eene ligte wond bekomen.
Laatstleden Zaturdag had zich eene deputatie, waar
onder Crispi en Tineo waren, bij Garibaldi vervoegd,
om hem te nopen van zijne plannen af te zien, doch
die poging was geheel vruchteloos geweest.
Berigten van verschillende "kanten geven regt om
te verzekeren, dat de Fransche en Pauselijke troepen
Maandag ochtend Rome hebben verlaten, om 's namid
dags Monte-Rotondo aan te tasten. In verschillende
particuliere dépêches wordt reeds gemeld, dat Garibaldi
geslagen is. Ook de Temps deelt mede, op gezag van
berigten die dit blad juist acht, dat Garibaldi Zondag
door de Pauselijke troepen geslagen en naar Correse
teruggetrokken is, waar hjj door de Italiaansche troepen
is ontwapend. De Italiaansche regering zou het plan
hebben Garibaldi in het fort Palmerra (Palmaria?) te
interneren.
De Inde'pendance daarentegen bevat een telegram uit
Florence, volgens hetwelk Garibaldi, aangemaand om
zich terug te trekken achter de linie der Italiaansche
troepen, daarin bewilligd en beloofd heeft nog den 4den
zijne manschappen naar Correse te zullen brengen, waar
zij ontwapend zullen worden.
De kardinaal Antonelli heeft eene nota aan de mogend
heden gerigt, waarin hij protesteert tegen het bezetten
van het Romeinsche grondgebied door Italiaansche troe
pen. Naar men in Fransche regeringskringen verzekert,
is de Fransche regering nog altijd bedacht op het vinden
van een uitweg in de netelige Romeinsche kwestie, indien
de Italiaansche regering haar slechts eenige voldoening
gaf, waardoor zij zich met eer uit de zaak zou kunnen
redden. „Tout est perdu, sauf Thonneur."
Een ooggetuige schrijft het volgende omtrent de affaire
van Monte-Rotondo.
»Monte-Rotondo is eene stad met eene soort van
middeneeuwsch kasteel. De Garibaldini begonnen met.
verkenningen tot onder zijne muren en eindigden na
eenige schermutseling met het fort door eene reeks van
voorposten in te sluiten. De burgt is op een tamelijk
hoogen heuvel gelegen die door andere heuvels inge
sloten wordt, waarvan hij geheel gescheiden is. Het riet
heeft er eene zeer groote hoogte bereikt en de wijnstok,
die er om heen geleid is, spreidt een overvloed van
oranjeroode takken in het rond, waaronder men zich
gemakkelijk verbergen kan en tirailleursvuur kan onder
houden. De stad, door zware muren omringd en door
stevige poorten beschermd, wordt door een vestingwerk
beschermd dat tevens kasteel is, van waar men een
moordend vuur naar beneden kan rigten. Het garni
zoen bestond uit 300 man van het legioen van Antibes,
honderd gendarmes, vijftig dragondersen drie stukken
geschut.
Tegen deze wel verdedigde vesting der middeneeuwen,
die goed gewapend en geapproviandeerd was, heeft
Garibaldi zijne vrijwilligers aangevoerd, die zeer slecht
gewapend waren. Waarschjjnljjk was hij van oordeel
dat eene belegering van eenige dagen hunne geestdrift
zou fnuiken, die toch al door het gebrek aan alles veel
geleden had. Hij trok er dus op los en gaf bevel tot
den aanval. Ten tien ure in den morgen werd het vuur
over de geheele linie geopend. De Pauseljjken, achter
hunne muren verschanst, onderhielden een moordend
vuur. In twee uren tijds waren er van de aanvallers
honderd buiten gevecht gesteld, maar zjj hadden nu
ook de laatste wallen van het bolwerk genomen en
deden een aanval met de bajonet op zware poorten
met ijzer bevestigd. Ten vier ure waren zij in het bezit
van eenige landhuizen op de laatste hoogten gelegen,
maar moesten nu het vuur staken, daar zij geen krijgs
voorraad meer hadden.
De Pauseljjken hadden bijna niets geleden. De Gari
baldini, na zich in vruchtelooze pogingen te hebben
uitgeput om de zware poorten te doen vallen, besloten
er den brand in te steken. Dit gelukte; de vlammen
verteerden het hout. De klokken van het klooster werden
geluid om de verdedigers tot het gebed op te roepen,
wat het tooneel nog akeliger maakte. Des nachts deden
de Garibaldini den aanvalzij stormden in op de poorten
die half vergaan en bres geschoten waren en ten twee
ure na middernacht ving de strijd aan. De verdedigers
openden een hevig schrootvuur, maar de tegenwoordig
heid van Garibaldi vervulde zjjne volgelingen met on-
wederstaanbare geestdriftde muren vielende deuren
bezweken. Monte-Rotondo was genomen. Alleen het
klooster was nog in het bezit des vjjands.
De Pauselijken sloten zich hierin op en onderhielden
het vuur, maar ditmaal was er minder gevaar, want de
aanvallers waren gedekt. Ten twee ure in den morgen
werd de witte vlag geheschen, en de Pauselijken gaven
zich op genade en ongenade over. Men zond hen naar
de grenzen; de officieren werden vrijgelaten en de sol
daten moesten beloven niet meer tegen de vrijwilligers
te dienen. Het aantal krijgsgevangenen bedroeg 500.
De Garibaldini hadden 100 man buiten gevecht gesteld;
maar zij hadden 3 kanonnen, 40 paarden en 400 naald
geweren buit gemaakt.
Terstond rukten zij verder.
De ooggetuige hangt een treffend tafereel op van de
schilderachtige uitrusting der vrijwilligers. Sommigen
zijn te paard op uitgeteerde magere rossen; hunne wijde
broeken, roode hemden en hoeden van allerlei vorm
geven hun een fantastisch voorkomen. Anderen hebben
nette jasjes waarover allerlei soort van sabelriemen
hangen; velen hebben slechts een revolver in den gordel.
Slechts zeer enkelen zijn goed gewapend en uitgerust.
De geneeskundige dienst is bijna niet geregeld. Zeer
velen stierven aan hunne wonden in het riet en in de
groeven en greppels, waar zij heen gekropen waren.
FarVjs, 5 Nov. De Moniteur, die heden later dan
gewoonlijk is verschenen, deelt mede dat de pauselijke
troepen Zondag nabij Tivoli de Garibaldianen ontmoet
en onmiddellijk een aanval op hen gedaan hebben. Na
een hevig gevecht zjjn de Garibaldianen in wanorde
op de vlugt gegaan, waarbij zjj op het slagveld 3000
man aan dooden, gekwetsten en gevangenen achterlieten.
Het is aan Garibaldi gelukt te ontsnappen en Terni te
bereiken. De Italiaansche autoriteiten hebben hem met
zijne beide zoons van daar naar Florence doen over
brengen. Generaal Ricotti, bevelhebber der Italiaansche
troepen, heeft aan de grenzen 4000 Garibaldianen ge
vangen genomen en ontwapend terwijl zy op het Itali-
aansch grondgebied zochten te ontvlugten.
De Droit verhaalt een zelfmoord, gepleegd onder
omstandigheden, die inderdaad zonder weerga zjjn. Een
schoenmaker, een ruw man, verslaafd aan het misbruik
van sterken strank, eischte op een avond, te huis komende
dat zijne vrouw hem haar zuur verdiend weekgeld zou
afstaan. Zij weigerde; eene vechtparty volgde, waarbjj
de vrouw bijna geworgd werd.
.."Gij weigert me geld te geven, zeide hjj, en daardoor
zijt 8Ü oorzaak van mjjn dood. Maar ik wil dat ge er
getuige van wezen zult ook en mjjne laatste stuip
trekkingen zien zult."
Hij bond haar daarop handen en voeten vast en een
servet om den mond, zoodat zy geen geluid kon geven.
Na dit gedaan te hebben maakte hjj alle toebereidselen
om zich op te hangen, eene bezigheid die hy afwisselde
door nu en dan een glas rum te drinken. Zyne vrouw
meent dat hjj er 15 gedronken heeft. Toen alles gereed
was hing hij zich op. Zijne vrouw verloor het bewustzjjn.
Tot zich zelve komende, was haar man een ljjk. Met
veel moeite gelukte het haar den doek, die haar mond
bedektelos te wikkelen en riep toen om hulp. De
buren schoten toede politie werd gehaald, die con
stateerde dat de schoenmaker dood was. De vrouw
verkeert in zorgwekkende omstandigheden.
M^aastricïit, 4 Nov. Ten huize van den Heer
Hherbergier en winkelier te Houthem, is in den
nacht van Zaturdag op Zondag een onbeschaamde dief
stal gepleegd. De dieven hebben een gat in den muur
van mergelblokken gemaakt en zjjn een vertrek inge
drongen, waar zij een meubel hebben opengebroken en
twee honderd gulden aan gemunt geld, twee gouden
horologieneen gouden ketting en ringenbenevens
eenige rolletjes kopergeld hebben ontvreemd. Het gat
in den muur was zoo klein, dat zjj die er doorkropen
slank van bouw moeten geweest zijn. Niettegenstaande
het geblaf van al de honden in den omtrek had geen
der buren onraad bemerkt.
Vóór omstreeks twee en een halfjaar verliet zekere
Daenenlandbouwer in het gehucht Biesland nabij
Maastricht woonachtig, de zijnen om zichzooals hy
zijnen kinderen mededeelde, naar een nabjj gelegen stuk
land te begeven. Sedert dat tijdstip was hjj spoorloos
verdwenen, en alle onderzoek bleef tot heden vruchte
loos; eergisteren echter werden zjjne overbljjfselen in een
der holen van den St. Pietersberg gevonden, waar de
ongelukkige van honger schjjnt omgekomen te zjjn. De
man was reeds bejaard en leed somwjjlen aan vlagen
van krankzinnigheid, zoodat het waarschjjnljjk is, dat
hjj in een dier oogenblikken van zinneloosheid zich
in den berg gewaagd heeft.
's Ilei^togfeiHboseli4 Nov. Gisteren avond
zjjn alhier per stoomboot uit Arnhem aangekomen ruim
een 30tal jongelingen die allen te Njjraegen op de boot
zjjn gekomen en die onmiddellijk per diligence zjjn ver
trokken naar Tilburg om van daar verder de reis te
ondernemen naar Rome, ten einde als zouaven van het
Pauseljjk leger in dienst te treden.
Onder hen was er een die den moed liet zinken en
het ouderlijk huis en het behoud van zjjn Nederlander
schap verkoos boven het zouavenleven.
Ook eenige Bosschenaren waren de vorige dagen
derwaarts vertrokken, om den Paus te dienen.
Onder deze laatsten was er één die verleden jaar voor
hetzelfde doel naar Rome is gegaan, doch op zjjn moe
ders verzoek was teruggekeerd. Deze was dus regtens
geen Nederlander meer. Een ander was er onder, die
7 jaren in Indie was geweest en déAr den toestand van
den Paus vernemende herwaarts was gekomen, om als
zouaaf onder het Pausseljjk vaandel te gaan strjjdeu.
TJtireclit, 3 Nov. Wjj rekenen ons verpligt onze
stadgenooten oplettend te maken, dat er tegenwoordig
vele halve guldens in omloop zjjn van het jaar 1863,
uit lood gegoten. Wjj wjjzen er op, omdat het noodig
is te herinneren, dat de verspreiding er van tot groote
moeijelijkheden kan aanleiding geven. Zie art 135
van het Wetboek van Strafregt.
Zierikzee, 8 Nov. Op het twaalftal van pre
dikanten, opgemaakt door den kerkeraad der Hervormde
gemeente te Leiden, komt o. a. voor Ds. E. C. Jungiu$t
pred. alhier.
De WelEerw. Heer Ds. C. de Wildepred. te
Poortvliet, heeft voor de beroepen naar Willemstad
en Ridderkerk bedankt.
Er loopt in sommige kringen te 's Hage een ge
rucht, hetwelk wjj onder alle reserve mededeelen. De
