No. 2437.
25ste Jaarg.
Woensdag 51 1867.
Nieuwstijdingen.
ZinUkZIlSdll NIEUWSBODE
Men abonneert zich:
In Nederland bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abon 11 ements-Prys:
VOOR BEIDE UITGAVEN.
Voor 3 maanden1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika, franco New-York - 3,90.
V erscliynt:
Op Woensdag en Zaturdag.
Adyertentiën s
10 cent voor eiken regel.
Zegelrcgt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureau:
Zierikzec, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukken, franco.
Batavia, 14 Junij. Het algemeen overzigt van het
N. B. Hand. luidt als volgt: Eene vreesselijke ramp heeft
Midden-Java getroffen. In den vroegen ochtend van den 10 dezer
heeft eene hevige aardbeving in vele residentiën, maar vooral in de
residentie Djokjokarta, groote schade aangerigt. Ook het verlies
van talrijke menschenlevens is daarbij te betreuren.
Nopens deze aardbeving lezen wij in den Java-Bode o. a. het
volgende
Eene vreesselijke aardbeving heeft geheel Midden-Java op zijne
grondvesten doen schudden en vooral in de residentiën Djokjokarta,
Bagelen en Banjoemas schrik, dood en verwoesting verspreid. Tot
in Buitenzorg en Batavia zelfs heeft het monster zijne stuiptrek
kingen doen gevoelen, en de Gedeh moet, volgens sommigen, bui
tengewone aandoeningen hebben vertoond, die met de geheimzin
nige krachten in verband worden gebragt. Een tachtigtal inlan
ders en een twaalftal Europeanen worden reeds als slagtoffers van
de ramp vermeld, en onder hen eene Europeschc moeder, die met
haar kind onder de puinhoopen van het Djokjosche fort zoude zijn
begraven. Onberekenbaar is de schade aan fabrieken, woningen
en inboedels toegebragt. De Javasche courant en een Samaraug-
sche telegram melden reeds eenige bijzonderheden, doch nog ieder
oogenblik komen telegrammen binnen, die nieuwe ongevallen aan
het licht brengen. Zoo moet ook, volgens een particulier telegram,
te Tjilatjap de schok allerhevigst geweest zijn. Alle gouverne-
meDtspakhuizen aldaar zijn zwaar geteisterd en de schade aan
woningen en inboedels moet er aanzienlijk zijn. De Samarangsche
bladen zullen or.s weldra nadere bijzonderheden brengen van een
natuurverschijnsel, welks dolle woede maar al te dikwijls het
vriendelijk gelaat van den Indischen bodem in de akeligste plooijen
verwringt.
Arme, reeds zoo vaak geteisterde gewesten, de hand des Heeren
weegt zwaar op u
Moge de hand des raenschen, zooveel mogelijk, leniging weten
aan te brengen 1
Omtrent de plaats gehad hebbende aardbeving schrijft men
uit Willem I, dd. 10 Junij, het volgende:
»Heden ochtend ten 4 ure 27 min. (volgens onze klokken) werd
alhier eene hevige aardschudding gevoeld, welke p. m. 2 min.
aanhield, van O. naar W., heen en weder; geringere trillingen zijn
door enkelen een paar minuten vroeger reeds waargenomen. Vele
klokken zijn op genoemd oogenblik blijven stilstaan; de vesting-
klok sloeg aanhoudend door, gedurende de trillingen. In de vesting
zijn de vroegere scheuren, voor zoover zij waren digtgepleisterd,
weder te voorschijn gekomen; de muurijzers, door kalk bedekt,
zijn meest allen door het afvallen daarvan, bloot gekomen; enkele
vroeger gescheurde steenen bogen in de leegstaande kazernen zijn
ingestort. Het kampement heeft zeer weing geleden, dank zij de
voorzorg van houten beschotten voor de meeste huismuren in de
plaats te stellen.
»Op Banjoe-Biroe is van de eene artillerie-kazerne, welke
schijnbaar bij de vroegere aardschudding het minst geleden had
en waarschijnlijk spoedig weder troepen had gehuisvest, het mid
delste gedeelte geheel ingestort; op den weg naar dat kampement
bestaan eenige scheuren dwars doorloopend, doch van weinig be-
teekenis. Hadden bij de horizontale ook verticale trillingen (even
als vóór twee jaar) plaats gehad, zoo zouden de verwoestingen,
door den langen duur, verschrikkelijk geweest zijnthans is echter
alles zonder eenig persoonlijk ongeval afgeloopen."
De Samarangsche Locomotief deelt voorts omtrent de ramp
het volgende mede:
Vrij algemeen houdt men het er echter voor, dat de eerste
schok, gepaard met een hevig onderaardsch gerommel, tusschen
4 uur 20 en 4 uur 30 min. plaats greep en de rigting.had van het
Zuiden naar het Noorden. Daarop volgde schier onmiddellijk eene
golvende beweging van het Westen naar het Oosten, die echter
minder sterk was dan de eerste schok. De geheele duur der aard
beving kan op minstens 2 minuten geschat worden. Ongelukken
zijn hier, gelukkig! niet voorgevallen, ten minstegeenevan belang.
Dat de beweging echter hevig was, blijkt hieruit, dat de klok der
kerk in beweging kwam en herhaaldelijk haar dof geluid deed
hooren. Ook op zee is de beving gevoeld, o. a. door de Batavia,
toen zij nog 4 mijlen van deze stad verwijderd was en door de ter
reede liggende schepen."
Voorts schrijft men uit Deraak van 10 Junij»In het begin was
de schudding zacht dreunend en merkte men die slechts bij korte
tusschenpoozen, doch tegen kwart voor vijf ure was zij zóó hevig,
dat men niet staan kon. De huizen kraakten alsof zij omver zouden
vallen. De lampen slingerden sterk en deze hevige schuddingen
duurden zeker 2 minuten. De rigting was horizontaal en wel van
het zuidoosten naar het noordwesten. Ook te Koedoes moeten op
hetzelfde tijdstip hevige aardbevingen gevoeld zijn. Van ongeluk
ken (hier) hoort men gelukkig niet; slechts een paar oude muren
in de Chinesche kamp en een dito aan de Alloon zijn omvergevallen,
terwijl eenige lampen in enkele huizen op den grond zijn geworpen
en gebroken."
Uit Djokja zijn de tijdingen allerbedroevendst. Eene telegrafische
dépeche behelst de volgende treurmare: Djokja is zoo goed als
half vernield. De kratons van den Sultan en van Pakoe Alam, het
residentiegebouw, de kerk en het fort zijn onbruikbaar; Pasar
Gede en vele andere fabrieken zijn verwoest. De schade wordt
getaxeerd op vier millioenhet getal dooden op drie honderd. Een
groot deel der overgeblevenen logeert in het open veld. De postweg
tusschen Solo en Djokja is op vele plaatsen gescheurd." Volgens
een ander berigt uit Djokja zijn talrijke landbouw-etablissementen
ingestort, terwijl de familie van den Hr. E. en de Hr. v. D. onder
de puinhoopen zouden zijn omgekoman. Drie officieren worden
nog vermist en het is bijna zeker, dat ook zij met de hunnen een
verschrikkelijken dood gevonden hebben.
New-York, 25 Julij. Het lijk van keizer Maxi-
miliaan is gebalsemd naar Vera-Cruz vervoerd.
Er zijn over New-York berigten uit de stad Mexico
van 25 Junij ontvangen. Na eene van belegering 78 dagen
had die stad zich den 20sten Junij onvoorwaardelijk
aan den republikeiuschen generaal Diaz overgegeven.
Deze was er binnengetrokken en had dadelijk de repu-
blikeinsche overheden van 1868 hersteld.
Hij had zich verder van bloed vergieting onthouden,
maar dadelijk de notabelen, die voor de vestiging van
het keizerrijk gestemd hadden, gevangen doen zetten,
de nonnen uit de kloosters doen jagen en eene buiten
gewone belasting doen heffen.
De stad had nu een garnizoen van 38,000 man repu-
blikeinsch krijgsvolk. Juarez zou er den BOsten Jung
plegtstatig binnen komen.
in
London, 22 Julij. De Onderkoning van Egypte heeft
bij zijn bezoek in het kristallen paleis gedurende het Dramatische
Genootschap er een féte gaf, 500 p. s. voor het herbouwfonds
van het paleis en 500 p. s. aan het Dramatische Genootschap
geschonken. Bijzonder bekoord door een der jonge actrices,
die bij zulke gelegenheden met bloemenmandjes aan hare armen
rondgaan om bloemen aan de betooverde bezoekers te verkoopen,
kocht de Onderkoning van een dier dames een beuzeling en
reikte haar daarvoor de aardige som van 50 souvereins over.
Na het ten toon spreiden dezer Oostersche galanterie en kwistig
heid, achtte Z. K. II. het raadzaam zich uit de voeten te
maken ten einde zich niet aan de verzoekstersdie van alle
kanten om hem heen drongen verder bloot te geven.
LI. Zondag overleed te Springhead bij Gravesand, Mevrouw
Clayton in den buitengewoon hoogen ouderdom van 108 jaren.
Zij mogt zich tot haar laatste oogenblikken in het vol genot
van haar zintuigen verheugen.
Zie hier wederom een staaltje van Amerikaansche zeden
„Onlangs werden twee personen met name William King en
en Abraham Ovens, te Franklin, Kentucky, opgehangen, waarbij
formaliteiten werden in acht genomendie een vermakelijk
denkbeeld van deze landstreek geven. Ten vijf ure des morgens
bezochten vijf predikanten de gevangenis, vermaanden en baden
met de gevangenen. Toen werden de beide mannen de trappen
afgeleid, en in zwarte rokken gekleed, met zwarte lastingschoenen,
en strooijen hoeden. Hun handen waren gebonden een losse
hennepen strik van 3/4 duim dikte werd om hun hals geslagen,
en hun brandende sigaren in den mond gegevenen zoo
werden zij naar de galg geleiddie op een kleinen afstand
buiten de stad was opgerigt. De plaatselijke hoogmoed van de
bevolking van Franklin op hun twee moordenaars blonk niet
weinig uit, doordien zij de schikkingen voor den optogt veel
plegtiger en sierlijker maakten, dan wel bij zulke gelegenheden*
gebruikelijk is. Aan het hoofd van den stoet marcheerde een
corps hoornmuzick, vervolgens een kompaguie militairen, daar
achter de veroordeelden en schepenen, achter deze een wagen
waarop 2 doodkisten stonden, vervolgens de predikanten te voet,
en ten laatste de »burgcrij" mannen, vrouwen en kinderen. Het
muziek-corps speelde langs den geheelen weg tot aan de galg
den eenen treurmarsch achter den anderenterwijl de ver
oordeelden voórtdurend hun vrienden onder de menigte vaarwel!
toeriepen en hen vermaanden om spoedig bij hen (de ver
oordeelden) in den hemel te komen. Het aantal toeschouwers,
mannen, vrouwen en kinderen was zeer groot. Toen de plaats
der teregtstelling bereikt was, ^stelde de schepen den kapitein
King aan de tallooze menigte voor," en deze hield een lauge rede
voering, waarvan hij het thema in zijn zenuwachtige opgewonden
heid meermalen herhaalde. »Dit is mijn laatste redevoering" en
onder anderen ook zeide: »in twee uren op zijn hoogst zal ik bij
mijn vader in den hemel zijn. Ik moet wegens den dood van
mijn broeder sterven. Niemand kon een broeder liever hebben
en meer beminnen dan ik dien vermoorden jongen beraiude.
Had ik zijn moordenaar gekend, dan zou ik noch ja, noch neen
gezegd hebben, maar hem gedood hebben. Hij stierf zijn on
schuld betuigeude, en zoo deed zijn makker ook, hoewel beiden
ongetwijfeld schuldig waren. King leefde niet minder dan 22
minuten nadat het luik was gevallen, want de beleefde beul
had op verzoek van den patient deu strop zoo aangelegd dat
hij zijn nek niet kon breken. »New-York Nation."
Ba.ixilberg', 27 Julij. Koning Otto van Grieken
land is gisteren avond ten 6'/4 ure alhier overleden.
Men kan zich onmogelijk een denkbeeld vormen van
de ellende die thans in Montenegro heerscht en nooit werd
een land, in zulk een toestand, door zijn Vorst verlaten.
Nogtans was de cholera ter naauwernood in Montenegro
uitgebroken, of prins Nikolaas heeft zich terstond met
zijn geheele gezin en al wat hij bezat naar Venetie en van
daar naar Parijs begeven. Hij wilde zelfs zijn geneesheer,
de eenige in het gansche land, met zich nemen, maar
eenige vastberaden mannen verzetten zich met nadruk
tegen de uitvoering van dat plan.
De opperpriester volgde het voorbeeld van den Vorst
zoodat het arme volk thans van zijne beide hoofden ver
stoken en van alle hulpmiddelen beroofd is. Voor eenige
dagen begaf zich eene Oostenrijksche gezondheidscom
missie naar Cattaro in Montenegro en constateerde dat de
cholera in het geheele land heerschte en tallooze slagtoffers
had gemaakt. De dorpen, geheel onderden indruk vaneen
panischen schrik, zonderen zich af en verbreken elke ge
meenschap met de bewoners der naburige streken. De
grenzen van elk dorp worden bewaakt door gewapende
schildwachtendie zonder genade eiken vreemdeling
neerschieten, welke in het dorp zou willen komen.
De aangrenzende streken doen hetzelfde tegenover
Montenegro, zoodat dit rampzalig land geheel verstoken
is van levensmiddelen daar de overgroote hitte den
schralen oogst heeft verwoest. De ellende der bewoners
is ongekend; want zij zijn ten prooi aan de twee grootste
rampenhongersnood en pest. Deze toestand heeft schrik
verspreid tot Cattaro, hetwelk door alle gezeten burgers
wordt verlaten; de meesten zoeken een toevlugtsoord
op de omliggende eilanden.
Parijs, 27 Julij. De directie van het armbestuur
alhier heeft haar verslag openbaar gemaakt. Daaruit
blijkt dat er op de 1,799,980 inwoners 40,644 behoef
tige gezinnen zjjn, te zamen tellende 105,119 personen.
Hieronder zijn niet begrepen de armen, maar uitsluitend
zij die volstrekt buiten staat zijn in hun onderhoud te
voorzien. Voegt men de armen er bg\ dan komt men
tot de slotsom, dat er op de twee millioen inwoners een
half millioen armen zijn. Tot onderstand der behoeftigen
had het armbestuur te beschikken over 2/. millioen,
alzoo 48 fr. per gezin of 18 '/2 per hoorn. Dat was
5 centimes per hoofd dagelijks!
Hardeuberg, 25 Julij. Door den veelvuldig
gevallen regen is het water hier wederom zóó hoog,
dat men niet alleen met het binnenhalen van het hooi
ten achteren is, maar zelfs alle krachten moet inspannen,
om het uit het water te houden.
Coevorden, 26 Julij. Door den veelvuldig ge
vallen regen zijn de hooilanden, in de omstreken van
Gramsbergen en Schoonebeek geïnundeerd, waardoor
veel hooi is drijvende en bedorven; zelfs staat veel
weideland onder water, zoodat de landlieden genood
zaakt zijn hun vee te stallen. Gelukkig is voor deze
stad en omstreken het bestaan van het Coevorder Kanaal
met afwatering men kan hier thans hooijen en weiden
zoo als men wil.
Ziitplxen, 28 Julij. Naar wij vernemenis een
treinsmid, als vermoedelijke dader van den voor vier
weken gepleegden meisjesmoord te Salzbergen gearres
teerd. De man moet zich zeiven, in staat van dronken
schap, hebben verraden. Het mes waarmede de misdaad
werd begaan, zou hij van een machinist, eenige dagen
vroeger, geleend hebbendit moordtuig is nu ook onder
een hoop grint gevonden en bij den regter overgebragt.
StolNvijlt, 26 Julij. Bij het huiswaarts keeren
van een ingezetene dezer gemeente van de markt te
Gouda, reed eene moeder van een 12tal kinderen, met
eene harer kleinkinderen met hem mede, door het
schrikken van het anders zoo makke paard, van een
in het wit gekleede grasmaaijer, liep het op zijde uit
en geraakte alzoo, met tilbury en 3 ophebbende personen
in de aldaar zeer diepe vliet, en werden allen er door
de ijlings toegeschotene huiswaarts keerende marktbe-
zoekers gelukkig doch met een nat pak uitgehaald.
Ook is alhier ten half een ure, de bliksem in de kap
van een watermolen geslagen, die onmiddelijk in brand
stond, doch door de spoedige doelmatige en vereenigde
pogingen der bewoners en buren is men er gelukkig
in geslaagd de vlammen te beteugelen. Gelukkig heeft
de bliksem geene verdere ongelukken veroorzaakt, als
dat tevens de roede gedeeltelijk verbrijzeld is.
Miclrlollbxii*^, 18 Julij. Gisteren avond is te Vlissin-
gen ten verkoop aangeboden: Een steenen wind koornmolen ge
naamd »de Oranjemolen" staande op den Zeedijk bij de dokhaven,
alsmede een huis en erve aan het einde van de Oranjestraat, wijk
Kno. 45 te zamen verkocht voor /"6400.
Ziex-iltzee, 26 Junij. In de Köln. Ztg. van 10 Julij
lezen wij het volgende:
Aan deu alhier woonachtige fabrikant Franz Stollwcrck, werd
ook dit jaar voor zijne Stoom-Chocolade-Borstbonbons en Suiker
waren de Prijs-Medaille uitgereikt. Deze onderscheiding is te eer
voller, daar soortgelijke voortbrengselen uit alle landen, waaronder
circa veertig uit de voornaamste fabrieken van Parijs, met elkander
concureerden en het de eenigste medaille is, die hiervoor op
geheel Pruissen is gevallen. In het bijzonder verwierf de veel
zijdigheid der fabriekatie, zoo als dezelve bij geen der mede
vertegenwoordigde huizen aan te treffen is, benevens de uit
muntende bewerking en prijswaardigheid der geëxposeerden
waven, zich den meesten lof, zelfs van de Fransche concurrentie;
genoemde daadzaken bewijzen wederom dat niet Parijs alleen
in staat is, iets buitengewoons in Chocoladen en Confitures te
leveren, vooral als men weet dat dc verkoop der Stollwercksche
fabriekaten op de tentoonstelling wel beduidend mag genoemd
worden.
Nog geen jaar geleden is de nieuwe vergrootte fabriek van
den heer F. Stollwerck in werking gekomen, doch is gebleken,
dat dezelve, door vermeerderd debiet, niet meer voldoende is,
en de heer F. Stollwerck voornemens is, een grooter Établisse
ment op te rigten, waarvoor reeds de nieuwste en uitmuntendstc, op
de tentoonstelling te Parijs geëxposeerden machines gekozen zijn.
Zioi-ilczco, 28 Julij. Aan den politieken horizon
om een oud beeld te gebruiken pakken weder de
wolken zich zamen. Frankrijk maakt voortdurend toe
bereidselen voor een oorlog, en zoo van Pruissens maat
regelen niet gehoord wordt, de reden ligt voor dc hand
de toestand van het Pruissische leger is van dien aard,
dat voor de uitrusting bijna geen tijd meer noodig is.
Nu moge het waar zijn, dat, behoudens het geschil met
Denemarken, over het lot der Duitschers die bij eene
eventuele naleving van het verdrag van Praag weder
onder Deensche heerschappij zouden komen, er geene
kwestie hangende is; eene kwestie is spoedig genoeg te
vindenaan voorwendsels heeft het een oorlogzuchtig
vorst nooit ontbroken.
Bovendien, al is het niet regtstreeks tusschen Frank
rijk en Pruissen, verwikkelingen zijn er genoeg te duchten.
Kandia blijfttrots de Turksche overwinningen, den
strijd voortzetten, Ruslands woelingen in de Oostenrijksche
grensprovinciën dreigen daar een opstand te weeg te
brengen. En meer dan dit alles krijgen de zaken in
Italië een dreigend aanzien. De vereeniging van het
nationale comité met de nationale junta doet vermoeden
dat de partij van actie thans haar naam zal handhaven.
Men weet evenwel niet in hoeverre de Romeinen zeiven
zich daarnaar gedragen zullen. Het gerucht dat reeds in
September de opstand zou uitbreken is waarschijnlijk
slechts eene gissing. De houding van de ultramontaansche
partij, die met zooveel vertoon het hoofd heeft opgestoken
en zulke in haar oog gewigtige plannen ontworpen heeft
is oorzaak dat van de andere zijde het geduld ten einde
raakt en men niet langer wachten wil ten einde zich niet
te laten voorkomen en overrompelen. De inspectie van
het Romeinsche vreemdenlegioen door een Fransch gene
raal, die door Italië zoo hoog is opgenomen, kan als eene
indirecte schending van de September-conventie worden
beschouwd; is zij dit, dan houdt ook voor Italië de
verpligting op om daaraan getrouw te blijven en de
vredeshymnen die men dezen zomer gehouden heeft,
zullen dan blijken slechts tot de expositie te behooren
en, even als de bezoeken der vorsten te Parijs, slechts
eene^ voorbijgaande vertooning geweest te zijn. Al de
fraaije woorden toen gewisseld zullen dan slechts op
nieuw de waarheid bevestigen der leer, dat een vorsten-
woord geen vertrouwen verdient.
Naar men verneemt zal na afloop der Evangelische
alliantie te Amsterdamop Woensdag 28 Aug. e. k.
het vierde nationale Evangelische zendingsfeest gehouden
worden te Yogelensang bij Haarlem op het landgoed
van den heer Barnaart.
De openingsrede zal door den heer van Rhijn, predi
kant te Wassenaar, en de slotrede door den heer Westhoff,
Luthersch predikant te Amsterdam worden gehouden.
Uit de residentie wordt gemeld, dat bij het minis
terie het voornemen bestaat in September a. s. aan te
kondigen eene vermeerdering der militie met 25,000 man,
waarvoor het budget van oorlognu 13 millioenzou
verhoogd worden tot 20 millioen.
Door den minister van oorlog is eene commissie
benoemd tot het doen van voorstellen tot verbetering
van het lot van den soldaat, betrekkeljjk kleeding,
voeding en karzernering.
Leden van de 's Gravenhaagsche scherpschutters
hebben thans ook een eigen muziekkorps opgerigt.
Uit Krabbendijke meldt men, dat ia den nacht van 27
Julij, in den 2den Engelschen polder, achter Krabbendijke door
een hoos een in aanbouw zijnde nieuwe schuur is opgenomen
en geheel uiteen ueergevallen, terwyl enkele der dikste balken,
op ongeveer 30 el zijn weggeslingerd. Alle gebindten zijn
verbroken, men heugt zich geen dergelijke harde windvlaag.
De schade wordt op p. m. ƒ1000,begroot.
De telegraaf heeft dezer dagen bericht dat een vreeselijke
brand het te Lissabon aanwezige paleis Xabrega, waar onlangs het
asyl Maria Pia is gevestigd, bijna geheel heeft verwoest. Dat ge
sticht strekte tot opname van bedelaars en sedert zijn bestaan heeft
de bederarij te Lissabon bijna geheel opgehouden. De brand schijnt
moedwillig aangestokken te zijn. Zelfs heeft men het gerucht ver
spreid dat de bedelaars zei ven zich aan die misdaad hebben schul
dig gemaakt en op die wijze hunne dankbaarheid zouden hebben
betoond, omdat zij liever wilden bedelen. Maar dat gerucht is niet
bewezen. Het schijnt overigens dat niemand bij dezen brand is ge
dood of verwond.
Het vervoer over den Nederlandschen Centraal-
Spoorweg heeft in Junij 1867 opgebragt 31926,75
Idem in Jung 1866- 203 98,055
Meerder opbrengst in Junij 1867, dan in
Junij 186611528,698
De opbrengst over de 6 eerste maanden
van 1867 belooptƒ166877,16
Idem 6 eerste maanden 1866 - 147315,225
Meerdere opbrengst over de eerste 6 maan
den van 1867dan over dezelfde
maanden van 1866 19561,93*
