.\o. 2587.
25slc Jaarg.
Woensdag 6 Feb1867.
Nieuwsti j d ingen.
jpiritadklawfo.
ZIERÏKZEESCHE NIEUWSBODE.
Men abonneert zich
In Nederland bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amcrika bij J. QÜINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abonn ementis-PylJS:
VOOR REIDE UITGAVEN.
Voor 3 maanden f 1,30,
Franco per post, in Nederland
Voor Noord-Amcrika, franco New-York
- 1,60.
- 3,90.
V ersehij ut:
Op Woensdag cn Zaturdag.
Advertentiën
10 cent voor eiken regel.
Zegclregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureau:
Zicrikzee, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukken, franco.
Parijs, 30 Jan. De termijn, voor den grooten prijs
van 100 0*00 francs, der wereldtentoonstelling voor zulke
uitvindingen uitgeloofd, die den toestand der arbeidende
klassen zullen verbeteren en met 31 Dec. 186b zou
afgeloopen zijn is nu tot 1 Maart verlengd.
Dezer dagen werd hier een moord gepleegd, die
door de omstandighedenwaaronder hij plaats vond
afschuwelijk mag genoemd worden. De kunstslotenmaker
Lemaire, had het voornemen opgevat, om, ofschoon hij
reeds 69 jaren oud was, op nieuw met een jonge waschter,
die in hetzelfde huis met hem woonde in het huwelijk
te treden. De huwelijksdag werd vastgesteld. Dit_ voor
nemen besloot de zoon van den heer Lemaire uitbeen
vroeger huwelijk, door de vermoording der gezamentlijke,
daarbij betrokken personen te verijdelen. Hij lokte eerst
de moeder der bruid in de slotenmakerij, waar hij pogingen
in het werk stelde om haar op te hangen. Deze vrouw
bood echter zulk een krachtigen tegenstand dat de
moordenaar zich eindelijk genoodzaakt zag een mes te
gebruikenwaarmede hij haar verscheiden doodelijke
wonden toebragt. Op het geschreeuw der ongelukkige
schoten eenige personen toe, die den moordenaar grepen
en naar de wacht bragten. Hij legde daar een volledige
bekentenis af. ,/Het is maar jammer" zeide hij, dat mijn
aanslag gedeeltelijk mislukt is, maar de oude verdedigde
zich zoo nadrukkelijk, dat ik genoodzaakt was haar met
mijn mes aan kant te maken. Had ik de oude gelukkig
opgeknooptdan zou het mij niet veel moeite gekost
hebben om ook de jonge en haar vriendin op te hangen.
Ik zou dan de drie lijken naar den kelder hebben gebragt,
en mij naar bed begeven, om hij het te huis komen van
mijn vader geen argwaan te verwekken. Ik zou dezen
des nachts vermoord, en mij van zijn kontant geld meester
gemaakt hebben. Het geld zou ik op een pleizierige
wijze naar de maan geholpen hebben, endan had ik
er ook niets om gegeven, of de policie mij te pakken
kreeg of niet." Gelukkig echter is dit ijzingwekkend
plan van Lemaire junior door den onverwachten tegen
stand van vrouw Bainville die wel is waar aan haar
wonden is bezweken, voor het grootste gedeelte mislukt.
Uit eene in het licht verschenen statistiek blijkt,
dat de oorlog van 1688 eene uitgaaf heeft gevorderd
van slechts 900,000 francs; de omwentelingsoorlogen
hebben gekost 12 en het keizerrijk 29 milliards. Sedert
is de oorlog aan geheel Europa op 50 milliards te staan
gekomen. Elk schot uit een getrokken stuk geschut
kost 25 francs; 300 stukken geschut, die, even als bij
Duppel, elk 1000 schoten lossen, vorderen de kleine
uitgaaf van 5,250,000 francs. Men behoeft geen verder
bewijs voor de stelling, dat geld de zenuw van den
oorlog is.
Weeiien, 30 Jan. Dezer dagen vierde een arm
man te "Weenen zekere Carl Loys, vroeger soldaat, en
thans van een gering pensioen levende, zijn 105dcn ge
boortedag. Hij is nog in het vol bezit zijner geestvermogens
en weet veel belangrijks uit de door hem medegemaakte
veldtogten tegen de Turken en Franschen te vertellen.
De runderpest is, blijkens officiële opgaven, ein
delijk uit Gallicie verdwenen. Gedurende de zes jaren
dat zij aldaar heeft geheerscht, zijn er 935 steden en
dorpen en 7677 afgezonderd liggende boerderijen, met
eenen veestapel van te zamen 440,463 runderen, door
de veeziekte bezocht, en 38,102 runderen door haar
aangetast, waarvan 7936 herstelden, 26,276 stierven en
3890 afgemaakt werden.
Het oudste bruidspaar te Praag en welligt in geheel
Bohemen zal dit jaar in het huwelijk treden. De bruide
gom telt 83 jaren en de bruid heeft onlangs haar 63sten
verjaardag gevierd.
Den 28sten January hebben te Turyn rustversto
ringen plaats gehad, waartoe de nood, die tegenwoordig
aldaar heersclit, de aanleiding heette te zijn, hoewel zij,
die zich aan de rustverstoringen schuldig maakten, in
plaats van het hun door de autoriteiten aangeboden werk
op de werven en elders te aanvaarden, de werklieden,
die zich rustig daarmede bezig hielden, wilden nopen
den arbeid te staken. Eerst nadat een hoop volks de
straten had doorgeloopen en eenige winkels, waarondei-
meestal van bakkers, geplunderd had, werd de natio
nale garde onder de wapens geroepen, die de orde
onmiddellijk herstelde. Een veertigtal der belhamels
zijn vervolgens gearresteerd.
Uit het een half uur van Bolijn gelegen dorp Nuzim
in Boheme wordt een afschuwelijke misdaad gemeld.
De vrouw van een kramer bragt met behulp van haar
dochter, haar echtgenoot verscheiden wonden toe. De
inmiddels te huis gekomen zoonwierp op aanzetten
van dit wijf, zijn vader van den zolder der schuur waarop
deze wandaad werd verrigt naar heneden op de deel
waarop dc ongelukkige den geest gaf. Er werd een
geregtelijke lijkschouwing gehouden en een onderzoek
tegen de onnatuurlijke misdadigers ingesteld. Als be
weegreden tot dezen gruwelijken moord gaf het helsche
wijf de doofheid van haar man op, die door zijn gebrek
voor alles onbruikbaar was geworden. Terwijl de zoon
luid weenend berouw over zijn daad scheen te gevoelen,
bragten de moeder en dochter die afzonderlijk waren
den nacht door met allerlei vuile liedjes te zingen.
Brussel2 Feb. Wij ontvingen heden hier eene
treurige tijdingmeldende dat in het arrondissement
Charleroi ongereldheden hebben plaats gehad. Er is
eene hotsing ontstaan tusschen de troepen en het volk,
waarhij drie personen werden gedood. Tot nu toe ont
breken nadere bijzonderheden; de verklaring voor het
feit vindt men echter in de navolgende mededeelingen
De chefs van een aantal groote ijzerwerken uit de
omstreken van Charleroi bevonden zich in zeer kritieke
omstandigheden en moesten kiezen om hunne fabrieken
te sluiten of de loonen hunner arbeiders te verminde
ren. Zij besloten om de arbeidsloonen met 10 pet. te
verlagen en tengevolge daarvan staakte een deel der
werklieden den arbeid.
Doch hierbij bleef het niet; dezen morgen begaven
de werklieden van de fabriek la Providence zich op
weg om de vuren uit te dooven van een tal van hoog
ovens, behoorende tot de fabrieken uit den omtrek.
Om deze geweldadigheden te keer te gaan ontbood de
autoriteit soldaten uit Namen en Bergen; terwijl er bij
aankomst van laatstgenoemden eene botsing ontstond
waarhij de troepen van hunne wapenen gebruik maak
ten. De gouverneur van Henegouwen heeft zich in
allerijl naar de plaats des onheils begeven. Gij kunt
nagaan dat men in angstige spanning nadere bijzonder
heden te gemoet ziet.
De berigten uit Hasselt luiden evenmin zeer gerust
stellend. Ten gevolge van de aldaar uitgebroken vee
ziekte heeft men zich verpligt gezien om 800 stuks
vee af te maken. Er zijn troepen ontboden uit het kamp
van Beverlooom het cordon te bewaken. Men vreest
dat de geheele veestapeldie op 5000 stuks vee wordt
begrootzal moeten worden afgemaakt.
Dezer dagen werd, door het eedsformulier, voor de
correctionele regtbank te Brussel het volgende incident
veroorzaakt. De regtbank behandelde eene zaak betref
fende het toebrengen van slagen en kwetsuren, en de
eerste getuige, de schrijnwerker Staatje, werd door den
voorzitter uitgenoodigd den eed af te leggen in de bij
de wet voorgeschreven bewoordingen: /,1k zweer, de
gansche waarheid en niets dan de waarheid te zeggen,
zoo waar lijk helpe mij God en Zijne HeiligenDe getuige
verklaarde zich bereid het eerste gedeelte van het for
mulier te zeggen, maar weigerde de acht laatste woorden
er bij te voegen, daar hij niet „bij God en Zijne Hei
ligen" kon zweren. Te vergeefs drong de voorzitter bij
hem aan, en toen alle pogingen vruchteloos waren, stelde
de voorzitter den getuige voor, dat deze, indien hij niet
katholiek was, het formulier zou wijzigen overeenkomstig
het formulier vastgesteld voor de belijders der protestant-
sche en der Israëlitische leer. De getuige antwoordde
„Ik ben Belgisch burger en eerlijk man, en dit is mijn
eenige godsdienst. Ik weet wel, dat ik, door zoo te
spreken en te handelen, mij niet bevoordeel, maar ik
beroep mij slechts op de gewetensvrijheid, die hij de
grondwet aan alle Belgen gewaarborgd is." De voorzitter
gaf toen het woord aan het openbaar ministerie; doch
de procureur des konings zeide dat hij geen aanleiding
vond om een requisitoir tegen den getuige te nemen.
De regtbank begaf zich in raadkamer en wees een uur
later een vonnis, waarbij beslist wordt datde artt. 14 en 15
der grondwet, houdende waarborgen der gewetensvrij
heid, afgeschaft hebben de vroegere wettelijke bepalingen
en het besluit van den souvereinen vorst betreffende het
kerkelijke eedsformulier; voorts dat, aangezien de ge
tuige verklaard heeft geen godsdienst te belijden, hij
zal toegelaten worden tot het afleggen van den eed in
deze bewoordingen„Ik zweer de gansche waarheid en
niets dan de waarheid te zeggen." En dit geschiedde.
Leeuwarden, 31 Jan. In de maand Februarij
1865 werd ten huize van Jan Stolk, te Dinteloord
terwijl deze met zijne vrouw naar de avondkerk was
zijne alleen te huis gebleven nicht, een beeldschoon
21-jarig meisje, vermoord en aldaar een diefstal met
braak gepleegd. Zekere Krijn van Baaien werd van die
misdaad verdacht en in hechtenis genomen, doch na
eene langdurige voorloopige gevangenhouding moest
men die zaak opgeven, aangezien de verdenking niet
kon worden gestaafd. Yan Baaien werd echter veroor
deeld tot 5 jaren tuchthuisstraf, wegens door hem
gepleegde valschheid in geschrifteen bevindt zich tot
het ondergaan dier straf hier in de gevangenis. Thans
is echternaar ik van goed ingelichte zijde verneem
onder de hier gevangen zittende personen de moorde
naar ontdekt, namelijk Pieter den Boef, laatstelijk ver
oordeeld tot 6 jaar tuchthuisstrafdie reeds vroeger in
dit huis eene 5jarige tuchthuisstraf en in andere huizen
circa 4 jaren gevangenisstraf onderging en den ouder
dom van 30 jaren heeft bereikt. Men zegt dat hij vol
ledig bekent den moord op het 21jarig meisje te Din
teloord te hebben gepleegd. Den Boef is een zeer slecht
sujet, die zelfs in de gevangenis zich voortdurend
misdroeg en meermalen zijn voornemen te kennen gaf
om enkele ambtenaren in de gevangenis te vermoorden.
De bekentenis van den Boef zal natuurlijkerwijze een
geregterlijk onderzoek ten gevolge hebbenzoodat
daarvan later meer uitvoerig blijken zal.
-A-Ssen, 29 Jan. Yele akkers met winter-rogge
worden thans door de wilde ganzen, die in verbazende
menigte aanwezig zijn, geheel afgeknaagd. In het be
lang van den landbouw ware het te wenschen, dat
daarop jagt mogt gemaakt worden.
Zwolle, 29 Jan. Yoor het provinciaal geregtshof
in Overijssel stonden heden teregt. 1°. A. C. Gilleman
huisvrouw van J. Roijer, vroeger wonende te Ommen
thans gedetineerd alhier. Die vrouw als naaister werk
zaam zijnde, heeft zich aan onderscheidene diefstallen
schuldig gemaakt, in loontrekkende dienst en een enkele
bij nacht in een bewoond huis, ter zake waarvan het
O. M. voor haar requireerde eene cellulaire gevange
nisstraf voor den tijd van 12 maanden. 2°. J. H. Sleurink
vroeger matroos, later van tijd tot tijd gedetineerd, een
snaak die al jong met de justitie in aanraking kwam
en wel een onverbeterlijke deugniet schijnt te zijn,
ditmaal stond hij teregt wegens diefstal van vee, uit
eene weide onder de gemeente IJsselmuiden, waarop
hij door de justitie te Kampen betrapt werd, voor hem
requireerde het O. M. eene gevangenisstraf van 5 jaren.
Als verdediger was hem toegevoegd Mr. E. G. van Sen-
den, die weinig ter verontschuldiging van zijnen cliënt
heeft kunnen zeggen. Het Hof zal den 5 Februarij a. s.
in beide zaken arrest wijzen en wij onze lezers een
gemotiveerd verslag daarvan geven.
Delft 1 Febr. De ramp, die bij voortduring den
Hollandschen veestapel blijft treffen, is niet zonder invloed
op den huurprjjs der landerijen. Bij eene publieke ver
huring van weiland, gisteren gehouden, kon men niet
meer bedingen dan ƒ50 per morgen, dat is ƒ30 minder
dan vroeger, waarbij komt, dat alle lasten door den
verhuurder worden gedragen. Het hooge water in eene
menigte polders oefent een nadeeligen invloed op de
schapen uit. Yele worden ziek, en de sterfte is hier
en daar aanmerkelijk.
Werkendam, 4 Febr. In het naburig Sleeuwijk
is de veeziekte uitgebroken op de stallen van den heer
Yersclioor. Onmiddelijk is men overgegaan om het
overige vee, zijnde 19 stuks, aldaar aanwezig, af te maken.
Briiinisse2 Feb. Bij het openen der stembus
bleek dat voor één lid van den raad alhier 64 stem
men zijn uitgebragt, waarvan op Machiel Krijger 27,
M. C. van de Stolpe 14, C. M. Voorbeijtel 11 J. van
den Berg 6, A. van den Berg 3, J. Schilperoort 2 en
H. J. P. Beaufort 1 stem; derhalve herstemming tus
schen M. Krijger en M. C. van de Stolj)e.
Zierikzeo, 2 Febr. De memorie van beantwoor
ding op het hoofdstuk Marine is thans ingekomen. De
minister legt de behoeften bloot in tijd van vrede en
in tijd van oorlog. Het hoofddoel zijns stelsels is: ver
dediging van kusten, zeegaten en koloniën. Het denk
beeld eener actieve zeemagt is niet opgegeven. Met het
oog op de tijdsomstandigheden en den toestand dei-
marine, is het cijfer van het hoofdstuk verhoogd met
ƒ3,450,000 en alzoo gebragt op ƒ14,895,743. De minister
blijft het gevoelen toegedaan tot opheffing der werf
van aanbouw te VJissingen.
Zlerüflkasoe, 4 Febr. Volgens bekendmaking van
den Inspecteur van het lager onderwijs in Zeeland is
er bij de normaallessen te Middelburg eene plaats als
kweekeling opengevallen, waaraan eene rijkstoelage van
ƒ250 voor kost en inwoning is verbonden. Hiervoor
kunnen alleen in aanmerking komen jonge lieden, buiten
Middelburg woonachtig, die hun 14e jaar hebben bereikt,
en hun 18e nog niet zijn ingetreden, die tevens het vaste
voornemen hebben om den onderwijzers-stand in te
treden, en die reeds voldoende kennis van de hoofd
vakken van het lager onderwijs hebben verkregen, om
met vrucht van de normaallessen te kunnen gebruik
maken. Zij, die naar de gemelde toelage wenschen mede
te dingen, en aan het daarvoor te houden vergelijkend
examen deel te nemen, zullen zich vóór of uiterlijk op
den 18de0 dezer, in persoon of met vrachtvrije brieven,
behooren aan te melden bij den Schoolopziener van hun
district, onder overlegging van hunne geboorte-acte, van
een attest van goede gezondheid, afgegeven door een
geneeskundige in hunne woonplaats, en van één of meer
getuigschriften van hun goed zedelijk gedrag. De plaats,
waar, en de dag, waarop, het vergelijkend examen zal
worden gehouden, zullen hun later worden opgegeven.
In het algemeen overzigt van het Nieuw Bat.
Hand. van 29 Dec. leest men het volgende
De heer mr. P. Mij er is den 26 dezer per Ard-
joeno alhier aangekomenden 27 gedebarkeerd en
heeft gisteren het bestuur over Ned. Indie aanvaard.
Door den zwaren storm die 11. donderdag nacht
heeft gewoedzijn te Tilburg en omstreken een 5- of
6tal woningen gedeeltelijk ingestort.
Den 21 sten Augustus dezes jaars zal aan den sterren
hemel een verschijnsel plaatshebben, datzich niet dik wjj la
voordoet. Al de satellieten of manen van de planeet
Jupiter zullen door het ligchaam zelf dier groote planeet
worden verduisterd. Sedert twee eeuwen, dat die satel
lieten werden ontdekt, is datzelfde verschijnsel nog maar
eenmaal voorgekomen.
Men schrijft uit 'sHage: „Het is schier onnoodig
op het groote gewigt te wijzen van de nota, die thans
in de officieuse Patrie van Parijs, betreffende de Schel de-
aangelegenheid is verschenen. Behalve dat daardoor
volkomen wordt bevestigd, wat dezer dagen reeds uit
Parijs werd gemeld, namelijk dat de Fransche regering
eerst nu begrepen had dat Belgie aan de commissie van
ingenieurs een ander karakter trachtte te geven, dat
aanvankelijk door het Belgische gouvernement werd
voorgewendten einde zijn voorstel des te gereeder
ingang te doen vindenblijkt uit die mededeeling te
gelijker tijd dat Frankrijk en Engeland er in geslaagd
zijn, Pruissen tot het terugbrengen van het onderzoek
der internationale commissie tot eene eenvoudige raad
pleging van deskundigen zonder eenig officieel karakter,
terug te brengen. En werkelijk blijkt dat tevens uit
de verklaringen die thans door de drie mogendheden
hier ter stede zijn afgelegd, hoewel zij trouwens reeds
hare voorloopige toetreding tot het Belgische plan met
de meest welwillende reserves voor het Nederlandsche
gouvernement lieten vergezeld gaan. Uit de nota van
de Patrie volgt bovendien dat, aangezien ieder der in
genieurs een afzonderlijk onderzoek zal instellen, er ook
moeijelijk nog sprake kan wezen van de bijeenkomst
der heeren Gosselin, Hartley en Leutze, welke, zooals
de Belgische regeringsbladen hadden gezegd, nog voor
het einde der maand Jan. te Brussel zouden vergaderen.
De verklaring van het Fransche regeringsblad verdient
nog meer de aandacht, als men op het te gelijker tijd
in de Kölnische Zeitung verschenen hoofdartikel over de
Schelde-quaestie let en dat ditmaal, (de onjuiste bewe
ring daargelaten, dat het kanaal door Zuid-Beveland
als equivalent voor de Wester-Schelde strekt en Neder
land nog een tweede kanaal als equivalent voor de
afgedamde Ooster-Schelde zou moeten aanleggen)vrij
welwillend voor Nederland luidt. Die welwillendheid
gaat zoover, dat het Keulsche blad, wel wetende, gelijk
dat den 30 Jan. in zijne eigene kolommen was te lezen,
dat Belgie nu weder doet verkondigen dat het zich niet
bij voorbaat aan de beslissing der vreemde experten
onderwerpt, de billijkheid van Belgie's besluit om zicli
wel daarnaar te gedragen doet uitkomen. Inderdaad
had men eene zoodanige verklaring van het kabinet
van Brussel mogen verwachten nadat het zelf en zonder
Nederlands toetreding de tusschenkomst der vreemde
mogendheden heeft ingeroepen. Wat beteekent anders
de hulp der vreemde experten?
Doch heden is die hulp zoo zu Wasser geworden, dat
die ons nog minder dan vroeger kan schelen. De vraag
blijft echter thans over of de Nederlandsche regering
nu de mogendheden Belgie's plan binnen zoo inoffen-
sieve grenzen hebben teruggebragt, zich niet bereid kan
verklaren om aan die deskundigendes verlangdalle
noodige inlichtingen te geven. Nu Belgie's plan is ge
wijzigd, zou Nederland eveneens op zijn vroeger voorne
men zonder gevaar kunnen terugkomen om geheel vreemd
aan het onderzoek te blijven. Ik laat het aan de redactie
der Arnhemsche Courant over de vraag te heslissen en
te onderzoekenin hoever de Keulsche Courant regt
heeft te beweren dat wij het aan den Chineschen muur
hebben te wijten, die ons omringt, indien men onze
aangelegenheden in den vreemde naauwelijks kent. Maa
ik moet in verzet komen als het blad er op laat volge
dat wij het ook daaraan hebben toe te schrijvend;
de Schelde-quaestie in het buitenland met minder syn
pathie voor Nederland dan voor Belgie is besprokei
Ik heb mij de moeite gegeven na te gaan, welke blade
voor ieder der beide partijen het zwaard hebben opgeva
Ik laat natuurlijk de Nederlandsche en Belgische blader
even als de Keulsche Courant buiten berekening, di«
dan eens zwart dan eens wit zegt, al naar gelang var
de oogenblikkelijke inspiratie van de redactie.
Buiten die organen vind ik voor Nederland: De Patrie
de Pays en de Etendard van Parijs, het Frankfurter
Journalde Allgemeine Zeutung van Augsburg, de Èurope
van Frankfort, de National-Zeitung van Berlijn. Daaren
tegen werden de Belgische stellingen slechts in één bui-
tenlandsch blad, namelijk in V Avenir National van Parijs
bepleit." ArnhCt.)
Gronieiig-de berig-ten.
Groote mannen worden somwijlen na hunnen dood
nog eer bewezen, hoewel zy in hun leven werden mis
kend. Zoo gaat het ook met Bilderdijk. Nu hij niet-s
meer noodig heeft, zal er een steen in den gevel gezet
worden in het huis dat liij te 's Gravenhage bewoonde
in 1795, en waaruit hij gejaagd en gebannen werd, omdat
hij prinsgezind was. In Hannover, waar hij zich heen
begaf, had hij een armoedig leven, e« zeide:
„Gelijk een zeemeeuw aan het strand,
Zoo zweef ik zonder brood en zonder vaderland."
Toen hij na de herstelling van het huis van Oranje
