No. 2555.
22s,e Jaarg.
Woensdag 1 Augustus 1866.
Nieuwstijdingen.
jPrntscMawfo.
r
ZJERlkZEESCfIE NIEUWSBODE
Men abonneert zich:
lil Nederland bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abonnements-Prijs:
VOOR BEIDE UITGAVEN.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland
Voor Noord-Amerika, franco New-York
1,60.
3,90.
"V erscliynt:
Op "Woensdag en Zaturdag.
A <1 vert en tic ïi
10 cent voor eiken regel.
Zegelrcgt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureau:
Zierikzee, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukkenfranco.
Men leest in den Courrier des Etats-Uni het volgende:
Een brand, schier zonder voorbeeld, heeft de helft
van Portland (Maine) vernield, een der bloeijendste
plaatsen en handelrijkste havens der Vereenigde Staten.
Den 4 July ontstond de brand, men meldt niet hoe, op
een schuitenwerfen voortgezweept door een hevigen
wind uit het Zuiden, heeft hij over eene uitgestrektheid
van 1 y2 eng. mijl alles weggeveegd. Alle bank-kantoren
zijn verbrand. Alle dagblad-bureaux liggen in puin.
Het postkantoor, acht kerken, het museum van natuur
lijke historie, het tolkantoor (dat men brandvrij waande),
het gemeentehuis (een der schoonste van die in de
Vereenige Staten), de openbare boekerij, en geheel het
handeldrijvend stadsdeel, uitgenomen Commercial-street,
liggen zoodanig in puin dat men schier geen spoor der
straten kan vinden. Twee duizend gezinnen zijn zonder
huisvesting; 1500 tenten zijn aangevraagd. De verliezen
bedragen minstens 10 millioen dollars. Schoon men den
brand meester was, was die nog verre van gebluscht.
Uit Boston en andere plaatsen uit het noorden werden
levensmiddelen en andere behoeften voor de ongeluk-
kigen aangevoerd. Het laat zich begrijpen dat het geweld
aan het des vuurs zoodanig was, dat het alle middelen ter stuiting
i als bespotte. Op onderscheidene punten heeft men meer
dan 50 gebouwen onder den voet gehaald, maar te
vergeefs. Ongeveer 2000 gebouwen liggen tegen den
grond. Gedurende vele uren moest menom uit het
achterdeel der stad aan den zeekant te komenmeer
dan eene mijl omweg maken.
W eenen27 Julij OfficieelDen 26sten heeft
te Nicolsburg tusschen Pruissen en Oostenrijk de on-
derteekening plaats gehad van den wapenstilstand en
van de grondslagen voor den te sluiten vrede. Oosten
rijk heeft zich daarbij bereid verklaard uit den Bond
te treden en alle organisatiëndie Pruissen in Noord-
Duitschland in het leven mogt roepen, te zullen erkennen,
met inbegrip van territoriale wijzigingen. Oostenrijk staat
Sleeswijk-Holstein aan Pruissen af en verbindt zich tot
het betalen van een deel der oorlogskosten.
Yan eene Oostenrijksche zijde wordt omtrent het
zeegevecht bij het eiland Lissa het volgende gemeld:
De Oostenrijksche bevelhebber bevond zich aan den
ingang van de haven van Pola, aanboord van het ge
pantserd frègat Erzherzog Max, toen het signaal van
eene kanonneerboot hem waarschuwde dat er onraad be
speurd werd. Op dat oogenblik lagen er slechts twee
linieschepen, namelijk de driedekker Kaiser en een pant-
Serfregat. De admiraal ging met deze zwakke magt in
zee, doch kreeg beneden Pola verscheidene gepantserde
kanonneerbooten er bij. In het gezigt van Zara vernam
hij dat de Italiaansche vloot, ter sterkte van 23 meest
gepantserde schepen, een aanval tegen Lissa in den zin
had. Drie schepen, waarvan twee vroeger tot de Lloyd
behoorden, en die als oorlogsstoomschepen waren uit
gerust, benevens^ eene gepantserde korvet, zich allen in
de kil van den inham van Zara bevindende, schaarden
zich nu ook nog bij het eskader, waarvan de Kaiser het
centrum vormde, en vatten post op eenigen afstand van
Lissa. Naauwlijks was het eskader in het gezigt, of daar
begon eene vreeselijke kanonnade van den vasten wal
en op het water. Vier Italiaansche gepantserde schepen,
twee fregatten en twee korvetten stoomden met volle
kracht op het Oostenrijksche schip los. Het gevecht zette
I zich woedend in. De Kaiser, in rook gehuld, scheen een
1 monsterachtig dier, door een troep jagthonden aange
vallen. De kanonniers, bijna allen Dalmatiërs, en die
niet voor het eerst kruit roken, beantwoorden de vier-
voudige volle laag hunner tegenstanders met snel op
elkander volgende, maar veel beter aangelegde schoten,
j De Oostenrijksche vlootvoogd, het gevaar van het schip
ontdekkende en het te hulp willende komen, wierp zich
onmiddelijk met vermeerderende stoomkracht op een der
poote Italiaansche fregatten. Dit barstte uiteen; een
luide kreet, een groot geschreeuw liet zich hoorenHet
was of een ontzettende afgrond midden in de golven
ontstond; daarna zag men onmetelijke kringen op de
weêr effen geworden oppervlakte en het fregat was
iu de diepte verdwenen! Eene roemrijke episode ken-
merkt zijn ondergang. Een half bataljon bersaglieri
flat aan boord was, het schip voelende zinken, klom in
bet want, klampten zich aan het touwwerk vast, en hunne
i karabijnen aanleggende, alsof zij op het exercitieveld
I Waren, zonden zij een laatsten kogelregen op het dek van
den Erzherzog Max. Dat laatste vaarwel had schrikbare
£jevolgen; twintig dooden, zestig gekwetsten vielen ron-
dom den Oostenrijkschen bevelhebber, die zelfs onkwets
baar scheen.
Dat resultaat was naauwlijks bereikt en de zee golfde
naauwlijks weer rustig over een duizendtal lijken, of er
weergalmde eene ontzaggelijke ontploffing. Een hagelbui
van ijzer, hout en menschelijke ledematen viel op de
'eskaders, en eene vreeselijke watermassa omringde het
schip Kaiser. De Oostenrijksche bevelhebber vernam dat
eene bom uit een der stukken van den driedekker de
uitbarsting van een tweede Italiaansch fregat had ver
oorzaakt. Dat maakte dus twee schepen die vernield
en twee bemanningen die verloren waren, andere belang
rijke averijen niet medegerekend. Op de Oostenrijksche
schepen waren talrijke dooden. Gedurende het gevecht
stond dekommandant van de Kaiser aanhoudend op zijn
verheven standplaats, zijne bevelen gevende, even kalm
als bij het kommanderen eener manoeuvre.
Men zegt dat de Oostenrijkers zich uitsluitend hebben
bediend van stalen kogels, die de wanden der Italiaansche
oorlogschepen doorboorden, alsof zij met blik en niet
met ijzer gepantserd waren. De Re cVItalia, die door de
Oostenrijkers in den grond is geboord, was in de Ver
eenigde Staten gebouwd en had nagenoeg acht millioen
franken gekost.
Fi-ftiiltfoirt, 26 Julij. Het lijk van burgemeester
Fellner, die in den nacht van 23 op 24 dezer plotseling stierf,
werd gisteren in eene met bloemen versierde kist in eene kamer
van zijne woning ten toon gesteld. Den geheelen dag stroomde
eene meuigle burgers van alle standen derwaarts, om den algemeen
beminden man nog eens te zien. De begrafenis was aanvankelijk
op heden ochtend bepaald. De familie liet echter gisteren avond
weten, dat zij in de tegenwoordige tijdsomstandigheden aanlei
ding vond, om de begrafenis op een ander uur, in alle stilte, te
doen plaats hebben." Het gebeurde nu heden ochtend om half zes,
maar des niettegenstaande vergezelden omstreeks 6000 personen
den stoet naar het graf. Dr. Kirchner hield bij het graf eene korte,
maar indrukwekkende rede, en de »Liederkranz" zong een cho-
raal. De overledene heeft, naar men verzekert, voor zijn dood
een hartelijken brief geschreven aan zijn gezin.
Gisteren had bij Tauberbisschofsheiin (ongeveer
vijf mijlen zuidwestelijk van Würzburg) een gevecht
plaats tusschen de Pruissische voorhoede en die der
Badensche en Wurtembergsche troepen. De Pruissen
behaalden daar, even als in het gevecht bij het dorp
Werbach, de zegepraal. Het verlies der Badensche en
Wurtembergsche troepen bedraagt 1200 man.
De Hessische Morgen-Zeitung zegt: Het gevoelen
dat prins Karei van Beijeren niet bekwaam genoeg is
om den oorlog te leiden, schijnt door alle Beijersche
officieren te worden gedeeld. Zoo heeft o. a. de voor
treffelijke generaal von Zoller in een der jongste gevech
ten den dood gezocht, omdat de prins zijne raadgevingen
met arrest beloonde. Droeviger nog eindigde de rid-
meester Strommer zijn leven; dezen n. 1. werd het bevel
gegeven om een door de Pruissen bezet, woud tc zuiveren.
Zijne opmerking dat dit met kurassiers niet doenlijk was,
had slechts tengevolge dat het bevel werd herhaald. Toen
hij hierop ten antwoord gaf, dat het tegen zijn pligt en
geweten streed om menschen zoo nutteloos op te offeren,
zeide men hem, dat hem zijn commando zou ontnomen
worden, indien hem de moed ontbrak het bevel ten uitvoer
te leggen. Strommer reed naar zijne manschappen terug
en zeide: „Kameraden! Men heeft ons bevolen den
Pruissen dit woud te ontnemen; mij is het onmogelijk
om u naar de slagtbank te geleiden; maar ik zal be
wijzen dat ik den dood niet vrees.11 Bij het uiten dezer
woorden schoot hij zich voor het hoofd.
Onder de te Weenen aangekomen gekwetsten be
vindt zich ook een hoofdofficier, wiens leven reeds twee
malen is gered door zijn trouwen hond. In den slag bij
Magenta was de toenmalige luitenant ook zwaar gekwest
op het slagveld blijven liggen; alle nasporingen die men
naar hem deed, bleven vruchteloos, tot dat zijn bediende
met zijn hond nogmaals het slagveld doorliep, die zijn
meester onder een ;hoop lijken opspoorde. In den jong-
sten slag bij Königgratz nu redde de trouwe hond zijn
meester op nieuw. Deze officier was zwaar gekwest be
wusteloos neergezonken en zou ongetwijfeld verloren
zijn geweest, indien het dier hem ook ditmaal niet had
gevonden.
Te Aschaffenburg hebben, volgens deskundigen, de
bondstroepen weder eene onbegrijpelijke fout begaan,
door in de dalen te blijven zonder de hoogten te bezetten,
zoodat de Pruissen de beste posities konden innemen
van waar zij op de bondstroepen een vernielend vuur
openden. De sterkte der Pruissen bedroeg 30,000 man
hunne patrouilles strekten zich echter uit tot Rothenberg
en Rothenfels, waar zij zich dagelijks vier of vijf malen
vertoonden, waarschijnlijk om den vijand omtrent hunne
positien te misleiden. Bij het binnenrukken in de stad
werd om den hoek eener straat op de generaal von Fal-
kenstein geschoten; zijn adjudant werd getroffen. Men
meende dat de schoten uit het huis van een zekeren heer
Gentil vielen eu onmiddelijk drong men in diens woning
en nam hem gevangen. Hij zou zeer zeker zijn gefusilleerd,
zoo niet gelukkig de buren opkwamen om te getuigen
dat de schoten waren gedaan door Oostenrijksche jagers
die zich op straat verscholen hadden. De Pruissen door
zochten met verbazenden spoed alle huizen en eischten
toen onder bedreiging van de doodstraf dat binnen een
uur alle wapenen moesten worden afgeleverd. Daarop
werd de vordering bekend gemaakt, dat des anderen
daags 100 ossen, 150 wagens, 60,000 brooden en verdere
levensmiddelen, sigaren, koffij enz. moesten geleverd zijn.
De bedreiging werd er bij gevoegd, dat wanneer om 10
ure aan die vordering niet was voldaanten 11 ure de
burgemeester zou worden doodgeschoten. Behalve de
verpligting om de soldaten van wijn, tabak enz. te voorzien
moet de stad ook 10,000 thaler oorlogschatting betalen.
Het aantal Pruissen bij Aschaffenburg gevallen moet
zeer aanzienlijk zijn. Het is echter niet te begrooten,
daar zij onmiddelijk hunne dooden begraven, behalve die
van rang en naam, welke zij in den lijkwagen mede
voeren en verder zenden. Om de lijken des vijands bekreu
nen zij zich niet. Deze liggen voor een groot deel dan
ook onbegraven.
26 Julij. Uit een van regeringswege gedaan
onderzoek in de statistieken van krankzinnigen hier te lande,
blijkt: »van de 84,321 personen, die aan krankzinnigheid lijden
was de aanleidende oorzaak in 358 gevallen, overspanning der
hersenen; in 2,549, huiselijke onaangenaamheden; in 951, ver
lies van fortuin; in 803, verlies van een geliefden bloedverwant of
vriend; in 620, teleurgestelde eerzucht; in 120, gewetensknaging
in 223, gramschap; in 31, vreugde; iu 836, liefde; in 477,
jaloerschheidin 368, hoogmoed; in 123, staatkundige gebeur
tenissen; in 82, plotselinge verandering van een werkzaam tot een
werkeloos levenin 115, eenzaamheid; in 139, eenzame opslui
ting; in 78, heimwee, in 1,095, godsdienst, en voorts nog 1,628
gevallen van verschillenden aard, waarvan de aanleidende oorzaak
niet is opgegeven. Van het boven opgegeven getal krankzinnigen
werden 53,000 in bijzondere huizen verpleegd, terwijl uitgaven
van den Staat voor de lijders in openbare gestichten iets over de
8 miljoen francs bedragen.
Den 27. De keizer is ongesteldreeds sedert eenige
dagen heeft men opgemerkt, dat hij er droefgeestig
en lijdende uitziet. Het is daarom dan ookdat hij zijn
vertrek naar Vichy verhaast. Z. M. zal derwaarts ver
gezeld worden door de ministers van buiten- en van
binnenlandsche zaken.
28 Julij. Heden was ter beurze alhier
aangeplakt het volgende berigt: Door de gevolmag-
tigden van Pruissen en Oostenrijk is een wapenstilstand
onderteekend voor den duur van 4 maanden. De heer
v. d. Pfordten heeft dien wapenstilstand namens Beijeren
en de andere geallieerden onderteekend.
Tusschen Pruissen en Beijeren is een wapenstilstand
gesloten tot 2 Augustus.
Men verzekert, dat Frankrijk ook pogingen aan
wendt opdat de bondstaten, welke met Pruissen oorlog
voeren, in weerwil van den tegenstand dezer laatste
mogendheid, in den wapenstilstand worden begrepen.
Brussel29 Julij. De Indépendance meldt, dat
keizer Napoleon aan Pruissen heeft gevraagd eene ver
goeding in grondgebied, welke ook, zelfs van kleinen
omvang. Pruissen heeft daarop Luxemburg aangeboden
en zich verbonden om dit van Nederland te verkrijgen.
Oi-oiiiiig-en, 27 Julij. Nergens ten plattenlande
in deze provincie heerscht de cholera in zoo erge mate,
dan te Winsum, of liever te Obergum, onmiddelijk aan
Winsum gelegen. Men schrijft ons, dat aldaar tusschen
de 50 en 60 zijn aangetast20 zijn er reeds op dat
kleine plaatsje overleden. De zieken worden dadelijk
naar het nieuwe aringesticht overgebragt, waar het ruim,
frisch en zindelijk is. De doctor heeft er dag noch nacht
rust (is daar maar één geneeskundige In Winsum
zelf zijn nog weinigen aangetastalleen te Obergum
vooral in het oostelijk gedeelte. De flinke burgemeester
doet alles, wat hij kan in dezen nood; 13 oppassers
zijn er aan het gesticht verbondenalle avonden en
des morgens vroegtijdig worden er teerpotten gebrand.
Men verneemt, dat zich onder Woldendorp weder
de pokziekte onder de schapen heeft vertoond. Op de
strenge afzondering is order gesteld, en hoopt men
daardoor de verdere verspreiding tegen te gaan.
Werkendam, 28 Julij. De afloop der alhier in
openbare veiling gebragte haver is niet gunstig geweest,
zoodat sommige stukken zullen worden herveild. Hoe
wel dat gewas goed gegroeid is, schrijft men dat toe
aan de veldmuizen die in genoemd gewas veel ver
woesting aanrigten. Ook aan de hier te veld staande
tarwe wordt door genoemde dieren veel schade ver
oorzaakt. Ingez
Eikerzee, 27 Julij. Heden namiddag werd alhier
het nieuwe schoolgebouw, dat het oude en onbruikbare
heeft vervangen, plegtig ingewijd. Hulp van elders is
der gemeente bij de stichting van dat gebouw niet ten
deel gevallenalleen eene aanzienlijke geldelijke bijdrage
van de edele Ambachtsvrouw heeft haar ter tegemoet
koming in de kosten van den bouw gestrekt: voor het
overige heeft de gemeente, door welwillende zamen-
werking ook der gemeentenaren bij het leveren van
vervoermiddelen voor de materialenhierin zich zelve
geholpen. Eere hebbe de gemeente, die zooveel, als
hier het geval is, voor de hoogst belangrijke zaak van
het volksonderwijs toont over te hebben. Maar eere hebbe
ook de kundige bouwmeester, die in een betrekkelijk
korten tijd een zoo echt, doelmatig en sierlijk school
gebouw, als men hier thans verrezen ziet, heeft weten
daartestellen. Eene regt genoegelijke zamenkomst van
het gemeentebestuur en genoodigden had ter gelegen
heid der inwijding in het nieuwe schoollokaal plaats.
Als genoodigden wareno. a.behalve de Predikant
der Hervormde gemeente en de bouwmeester, de school
opzieners in het 2oe en 6<le schooldistrict van dit gewest
tegenwoordig, die allen, nadat de plegtigheid door den
Burgemeester der gemeente met eene rede was ingeleid,
achtereenvolgens toepasselijke toespraken hielden, welke
ten slotte door den verdienstelijken hoofdonderwijzer in
eene gepaste rede beantwoord werden. Het een en ander
werd door opzettelijk daartoe vervaardigde gezangen der
schooljeugd, die in feestgewaad aanwezig was, vooraf
gegaan, afgewisseld en besloten. Dat de schooljeugd
bij die gelegenheid aangenaam onthaald werd, behoeft
naauwelijks vernield te worden; even als het naauwe-
lijks vermelding noodig heeft, dat de leden van het
gemeentebestuur en de genoodigdende meesten van
hunne dames vergezeld, na den afloop der eigenlijke
plegtigheid den avond verder in gezellig verkeer door-
bragten. De dag van heden kan niet anders, dan aange
name herinneringen bij degenen, die hem medevierden,
achterlaten.
Zieirilcaseo, 28 Julij. De vredesvoorwaarden zijn
den 26sten geteekend en daarmede is een einde gemaakt
aan de gissingen en voorspellingen omtrent de laatste
poging van Oostenrijk om onder de wallen van Weenen
te overwinnen of te sterven. De wapenstilstand is nu
voor vier weken gesloten, maar van het sluiten van een
definitieven vrede zal vermoedelijk geen sprake zijn, vóór
de Pruissen ook de zuid-duitsche staten hebben bezet,
geljjk zij Saksen, Hanover en Hessen bezet hebben.
Qui trop embrasse mal étreint; wanneer Pruissen daarin
geslaagd is, en in die staten oorlogscontributien heft
gelijk het in de verschillende steden doet, waar het nu
bezetting gelegd heeft, dan zou de volkgsympathie voor
Pruissen, op theorien gebouwd, zeer goed plaats kunnen
maken voor een ander gevoel, door de praktijk inge
boezemd, en het volk zelf, dat zich nu leidelijk gedraagt,
partij kiezen tegen het leger waardoor het wordt uitge
mergeld. Opmerkelijk toch is het dat, terwijl in zeer
vele duitsche staten de bevolking pruissisch gezind is,
en de vorsten zich, soms in lijnregten strijd met de ver
tegenwoordigers, voor Oostenrijk verklaard hebben, Pruis
sen juist de vorsten met in het oog loopende welwillend
heid bejegend en het volk aan hooge oorlogschattingen
onderwerpt. De pogingen, die de groothertog van Baden
aanwendt om den Koning van Pruissen met de Zuid-
Duitsche vorsten te verzoenen, zullen dus zooveel bezwaar
niet ontmoeten. Eerst echter zal Pruissen de voornaamste
steden bezetten ten einde de oorlogskosten goed temaken.
Daartoe strekt dan ook de voorwaartsche beweging in
West-Duitschland, die, ook tengevolge van de onoordeel
kundige aanvoering der troepen, tot hiertoe steeds ten
nadeele van de bondgenooten uitviel, niettegenstaande
de Duitsche soldaten zich uitmuntend van hun pligt
kwijten.
De wapenstilstand heeft in zekeren zin ook Italië verrast
welks leger op weg was om geheel Zuidelijk Tyrol te
veroveren, wat in de gegeven omstandigheden geen roem
ruchtig wapenfeit zou wezen. De Italianen waren reeds
tot op 8 mijlen van Triest genaderd toen de wapen
schorsing werd gesloten.
Zierikzee30 Julij. Door de Staats-Courant
worden de volgende berigten betreffende de cholera
medegedeeld
Den 25 Julij zijn Den 26 Julij zijn
aanget. overl. aanget. overL
Amsterdam 17 21 Amsterdam 16 16
Leiden 1 5 Leiden 2 1
's Gravenhage 41 13 's Gravenhage 35 17
Delft1 4 Delft1 0
Schiedam 2 0 Schiedam 2 1
Rotterdam 10 12 Rotterdam 13 6
Dordrecht 0 3 Dordrecht 1 1
Gouda 4 2 Gouda 1 2
Utrecht. 21 13 Utrecht. 20 16
Den 24 Julij. Den 25 Julij.
Haarlem 6 2 Haarlem 7 4
Kampen 13 10 Kampen. 9 9
Meppel2 2 Meppel 3 2
Groningen 23 13 Groningen 13 9
Den 27 Julij. Sedert het begin der epidemie
Amsterdam 18 15 Amsterdam 498 470
Leiden 3 5 Leiden 1313 872
's Gravenhage 18 9 's Gravenhage 1272 717
Delft2 3 Delft635 392
Schiedam 4 0 Schiedam 343 222
Rotterdam 11 7 Rotterdam 1528 958
Dordrecht. 4 2 Dordrecht 576 350
Gouda 2 2 Gouda 236 133
Utrecht. 16 17 Utrecht. 2083 1398
Den 26 Julij.
Haarlem. 4 2 Haarlem. onbek. 165
Kampen. 12 6 Kampen. 330 186
Meppel 1 2 Meppel 312 191
Groningen 15 11 Groningen 1444 812
Zieinltzee, 31 Julij. De beroepen predikant bij de
Evang.-Luth. gemeente alhier, Ds. J. H. C. Heijse, te
Cuilenburg, heeft de beroeping herwaarts aangenomen.
