N°. 2505.
Woensdag 25 April 1866.
22sle Jaarg.
eh
dam
ZIEB1KZEESGHE NIEUWSBODE,
Uien abonneert zich:
In Nederland, bij den Uilgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren
In Noord-Amerika bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Slaat Michigan.
Abonnements - P r y s:
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland. 1.60.
Voor Noord-Amerika, Franco New-York- 3.90.
Verschijnt:
Op Woensdag en Zaturdag.
Advertentlën:
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertcnliën kan geschieden tot
üingsdag en Vrijdag, des voorniiddags 10 ure.
Bureau:
Zierikzee, Hoek van de Schuilhaven, B, No. 94.
Brieven en lngezondenc Stukken Franco.
i\ ieu wstijd in gen
Londen* 19 April. De Owl deelt het navolgende mede
aangaande den aanslag op het leven van den keizer van Rusland.
De misdadiger is iemand uit den lagenstand, wiens finantien
waren te gronde gerigt door de emancipatie der boeren. Het
pistool werd bijna a bout portant op den keizer gelost, en
ongetwijfeld zou diens leven en mede gemoeid zijn geweest,
wanneer een politie-agent, die de beweging ontdekte, den mis
dadiger niet juist bij tijds aan den arm had gestooteu, zoodat
deze zijn doel miste. De keizer verloor nadat het schot gelost
was geen oogenbiik zijne tegenwoordigheid van geest; hij greep
den schuldige aau en vroeg hem bedaard; „Wat heb ik u ooit
gedaan, dat gij mij van het leven wilt berooven Toen die
vraag onbeantwoord bleef, leverde de keizer hem aan de
policie over.
De landverhuizing uit Europa naar Amerika neemt dit
jaar in groote mate toe. De Amerikaansche bladen deelcn
mede, dat in de drie eerste maanden van het loopende jaar
31,073 landverhuizers uit Europa te New-York zijn aangekomen;
dat is ruim 17,000 meer dan in de drie eerste maanden van 1865.
Dezer dagen stond een man teregt voor een der engelsche
hoven van gezworenen. Na afloop van het regtsgeding smeekte
hij dat men hem toch niet ter dood zou veroordeelenhij
was in eene levensverzekering-maatschappij en zijne vrouw
verloor haar regt op uitkeering wanneer hij door eigene of
beulshandeo stierf. „Gij zijt ook echtgenooten en vaders" riep
hij op hartroerenden toon den regters toe; „veroordeel mij
niet ter dood, maar laat mij in vrede in een tuchthuis sterven."
De gezworenen waren echtgenooten en vaders en veroordeelden
den schuldige tot tuchthuisstraf.
De jongste opgaven van de regering omtrent de runder
pest in Groot-Britaunie, geven aan den Times aanleiding, om
het publiek weder opmerkzaam te maken op de afneming dier
ziekte. „Zij is, zegt dat blad, voor vijf zesde gedeelten ge
weken en dat is het gevolg van de nu zeven weken lang
doorgezette toepassing van doortastende maatregelen. Zoo blijkt
de doelmatigheid der in Februarij gemaakte wetsbepalingen;
deze hebben de ziekte gestuit door afzondering der besmette
runderen en door tijdelijke staking van het vervoer van vee."
Volgens de Opinion maakt Oostenrijk in het Venetiaausche
groote oorlogstoebereidselen. De veldbattcrijen zijn met 30
paarden en 25 man vermeerderd. Ook in Zevenbergen en
Hongarije zijn volgens het blad 20,000 paarden aangekocht.
Het operatieleger tegen Pruissen zal 210,000 man sterk zijn
en door Benedek gecommandeerd worden.
lVunspeet» 20 April. In den loop dezer week zijn hier
vele brieven ontvangen van de in Maart vertrokken landver
huizers. Algemeen is de klagt over de weinige ruimte op de
F.ngelsche booten, vermits 1400 passagiers in het schip op
eengepakt waren. De reis had door tegenwind 16 dagen ge
duurd van Liverpool tot New-York.
Stellendam, 18 April. Zaturdag 11. vertrokken van
hier weder, tien personen naar Rotterdam, om van daar via
Londennaar de Vereenigde Staten van Noord-Amerika te
vertrekken. Het aantal personen dat in dit jaar, uit onze
gemeente naar Amerika vertrokken is, bedraagt 34, of x/.lb
onzer bevolking. Ook uit de naburige gemeenten Ouddorp,
Goedercede en Melissant vertrekken er zeer velen. Van Oud
dorp zijn er dit jaar vertrokken omstreeks 75 personen, en
van Goedereede en Melissant omtrent zooveel als van hier
en het is te voorzien, dat hun voorbeeld, in den loop van
het jaar, door zeer velen, zoo van hier als elders zal gevolgd
worden.
Neuzen, 21 April. Ten gevolge vau het bedanken door
Ds. Kante Nieuw- en Sint-Joosland, word dezer dagen door
den eerwaarden kerkeraad der Hervormde gemeente alhier, ten
zevenden male beroep uitgebragt, en wel ditmaal op Ds. Johan
nes Drost, predikant te Goes, die echter bereids voor die be
roeping heeft bedankt.
De heer J. Verkuijl Quale keiaar, aannemer te Vlissingen,
heeft thans onderhands aangenomen den onderbouw der spoor
brug over het Neuzensch kanaal, bij het gehucht Sluiskille,
in deze gemeente, welke brug zal moeten dienen voor den
spoorweg van GentSelzaete naar hier, teneinde op dat punt
van het kanaal in verbinding te komen met den spoorweg van
Mechelen over St.-Nikolaas, Hulst enz. naar hier. Alzoo zal
dan toch eenmaal het plan tot uitvoering komen, waai over
reeds jaren gesproken is, namelijk in het bezit te komen van
een spoorweg van hier naar België, met twee vertakkingen,
als, langs Selzaete naar Gent, en langs St.-Nicolaas naar Meche-
Jenwaarlijk een schoone toekomst voor deze plaats, waar
trouwens zich in de laatste jaren zoo veel vooruitgang en wel
vaart in alle zaken heeft geopenbaard.
Van den zeedijk van den nieuwen Neuzenpoldernabij
deze vesting, cn wel voor den onlangs gclcgden inlaagdijk, is
wederom in de laatste dagen een groot gedeelte weggevallen,
waardoor den hagchejijken toestand van dien polder niet weinig
is vergroot.
Men schrijft uit Sluis
Het zwin is thans geheel drooggelegd en biedt eeu treffend
schouwspel aan. Wanneer men het oversteekt langs het pad
dat onze stad aan het land van Kadzand verbindt, dan ziet
men, zoo ver het oog reikt, een gouden veld. Het voorjaars
koolzaad toch staat in vollen bloei. Het vorige jaar was
hier slechts een geelachtig moeras, dat nu vervangen is door
een prachtig groen veld, zoodat thaos de landman de ploeg
drijft waar eenmaal de grootste vloten eene veilige haven
vonden. Zeeland is een grooten winstgevenden polder rijker
geworden
Middelburg, 21 April. Uit het jl. Zaturdag opge
maakte drietal van predikanten, ter vervulling der vacature
ontstaan door het overlijden van den heer A. Slotemaker Cz.,
is lieden avond door den kerkeraad der Nederduitsche hervormde
gemeeute alhier beroepen de heer J. H. L. Roozcmeijer, te
Nieuw-Loosdrecht.
Blijkens de Kerkelijke courant van heden heeft het
provinciaal kerkbestuur van Zeeland aan den heer H. V. Hoger-
zcil, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als predikant bij
de hervormde gemeente te Sluis, in te gaan met 1 Mei a.s.
Zierikzee, 24 April. Z. M. heeft benoemd tot com
mies bij de posterijen 2de klasse de heer J. P. van Nieuwkuijk
thans commies 3de klasse, en tot kantonregter te Tholen jhr.
mr. J. J. Pompe van Meerdervoortthans kantouregter te Sluis.
Den tweeden Dingsdag der maand Junij zal volgens
art. 100 der kieswet de helft der leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal aftreden. Aan de beurt van aftreding
zijn o. a. de heeren J. J van Kerkwijk voor het kiesdistrict
Zierikzee en Mr. G. A. Fokker voor het kiesdistrict Middelburg.
Ten einde geene noodelooze ongerustheid op te wekken
hebben wij het dezer dagen ontvangen berigt, dat te Rot
terdam zich gevallen van eholéra hadden voorgedaan, ter
zijde gelegd. Thans echter lezen wij het berigt in de Staats
courant, zoodat het terughouden van die medcdcel'.ng niet
meer baten zou. De Staatscourant zegt:
„Te Rotterdam hebben zich zeven gevallen van chole a
voorgedaan. Vier personen zijn aan die ziekte overleden.
Het gemeentebestuur heef; maatregelen genomen en bereidt
verdere maatregelen voor om de verbreiding zooveel mogelijk
tegen te gaan. Ook te Delfshaven zijn 3 personen door die
ziekte aangetast."
Men leest in de Winsch. Ct
„Bij de dagelijks gehoord wordende klagten over de ongelijk
matige drukking der belastingen, dat vooral de meest gegoeden
naar evenredigheid te weinig betalenis het althans een
verblijdend verschijnsel, dat niet alle gegoeden zich van de
betaling der belastingen (zelfs als zij daartoe in hun volle
regt zijn) outtrekken. Een zeer prijzens- en navolgenswaardig
voorbeeld wordt daarvan gezien in de gemeente Opsterland (Fries
land). De heer baron van Lijnden toch voldoet jaarlijks getrouw
zijn aandeel in den hoofdelijken omslag, tot het aanzienlijk
bedrag van /1400 a ƒ1500, niettegenstaande hij, als geene
3 maanden in de gemeente verblijf houdende, tot zoodanige
voldoening onverpligt is.
„Voorwaar eene handelwijze, wel eene openbare vermelding
waardig!"
GEMENGDE BERIGTEN.
De Tweede Kamer heeft hare werkzaamheden hervat,
waarin waarschijnlijk zal behandeld worden eeue wet tot
het afkoopbaar stellen der tienden, en eene wel tot het
af-chaffen van den accijns op het geslagtzoodat de mo
gelijkheid bestaat om verlost te worden van twee groote
plagen Voor de aanstaande verkiezing van leden voor
de Tweede Kamer zullen de heeren Petz en Olivier in een
paar kies-distrieten voorgesteld worden, ter vervanging van
een paar oude dwarskijkers. Een halve zot, met toch
een goed verstand, ziet eene revolutie ophanden in Neder
land, en eene republiek iu de piaats van het koningschap
komen, waarvan Thorbeckc de bewerker moet zijti die als
dan president zoude worden. Zie, die zulke praatjes verzin
nen zijn wel rijp voor het dolhuis en als de priesters der
gereg'ighcid er zich mede bemoeijeu, voor den tempel vau
Themis, Met de sire van Pruissen begint bet te schikken,
en zal weder maar goede maatjes worden met zijn collega
van Oostenrijk, want in plaats van land te winnen zoude
hij wel eens land kunnen verliezen. Ook met de Feni
ans in Amerika is het gevaar geweken. Die dolzinnigen die
zich zoo maar op eens meester wilden maken van Engeland,
een werkje dat Napoleon I altijd zin in gehad heeft, doch
or not it aan is begonnen, hebben dit plan laten varen. De
hoofden hebben echter hun doel bereikt; die hebben hunne
beurzen goed gespekt met het geld dat voor dat groote
werk was bijeen gebragt door eene partij onnoozcle dwec-
pers. en zijn er mede op den loop gegaan, om in rust en
vrede eeu vorstelijk leven te gaan doorbrengen. Te Rome
hebben zeven Franciskaner-monniken met groote messen
met malkander zoo slaags geweest, dat er één op de p'aats
dood bleef, een ander stierf den volgenden dag en de ove
rige zijn niet buiten levensgevaar, en weigeren hnlstarrig
de oorzaak te noemen van die bloedige worstelir.g. In
Nederland zijn in Februarij ingevoerd, 413,000 ponden
Aardappelen-meeldat ook al ouder de benaming van
Amcrikaansch-mcel in het brood gebakken wordt Dus,
geen wonder dat het brood zoo veel smaakt naar tarwe,
als water naar wijn, Op sommige plaatsen is de vee
pest uitgebroken onder de schapen iu oen ergen graad.
Baron van Wassenaar waarmede door geheel Nederland i
ëe'eurd is, tot zelfs te Zierikzee toe, als een geschikt lid
voor de Tweede Kamer, is het nu gelukt, in de provinciale
stater, van Zuid-Holland geloosd te worden; doch men
denkt dat hij hier en daar weder zal aanbevolen worden
voor tweede-kamer-lid. dat toch altijd beter is. „Ik zal
I jager worden," zegt een zot te Hoek tegen zijne groot
moeder om aan centen te komen; en vader zegt„Leert
dan goed schietendan kunnen wij als brave menschen
voortleven. Te Neuzen is het armen geld ingehouden
van eene arme weduwe, omdat zij in eene verkeerde kerk
gaat. Eene vergulde dame te Goes is zoo verliefd op
Willem dat zij met Mei ook den kraaijen-marsch slaan
zal. Onder den Nieuwenhoorn wordt eene moeder be
dankt voor de huwelijksgift aan haren oudsten zoon van
een bed van enkel dons, een stoel zonder mat, een pot
zonder bodem, een ketel zonder tuit, en daarmede moest
Arij de deur uit. Een Schiedammer te Neuzen moest,
voor hij vertrekt, zijne oude beèren wat opruimen, anders
zal men verpligt zijn hem te komen bezoeken daar waar
hij zich gevestigd heeft. Kan hij echter niet betalen, dan
moet hij maar naar zijn schoonvader gaan, die zal hem
wel uit den brand helpen.
XHGESOITDBITE STITZKEIT.
Ingelanden van Schouwen
»Een scherp zwaard hangt boven onze hoofden
Dit kort maar beteekenisvol woord, ontleend uit het No.
dezer courant, dd. 17 Febr. 11., kwam ons ouwillekeurig voor
den geesttoen wij het uitnoodigingsbiljet ontvingen om den
26 April a. s. ter algemeene vergadering van Ingelanden van
Schouwen, te Zierikzee op te komen, ten einde te beslissen
over de wenschelijkheid van de al of niet vrijverklaring van
onzen polder.
Siuts de laatste bijeenkomst van Ingelanden, hebben wij bet
van onzen pligt geacht, om, zoo verre wij daartoe bouwstoffen
konden verwerven, nadere en bepaalde inlichtingen omtrent de
zaken onzes polders te verkrijgendaarmede Ingelanden in
kennis te stellenopdat deze niet geheel onvoorbereid ter
aanstaande vergadering zouden opkomen; terwijl wij onbewim
peld getuigenis geven, dat wij voor de waarheid onzer na
volgende opgaven instaan. Wij hadden gehoopt, dat meer be
voegde band dan de onze zou getracht hebben, om, voor
zoo verre zij daartoe in staat was, de vragen door den schrijver
van het stuk Beschouwing over de vrijverklaring van den
polder Schouwen", (zie Nieuwsbode 17 Febr. 1866) gedaau,
toe te lichten of te beantwoordente vergeefs echter is ons
wachten geweest. En voor die verwachting meenden wij grond
te hebben, door dien de heer J. Hoogenboom, te Renesse,
(zie Nieuwsbode 14 Febr. 1866), deu handschoen had opge
val in betrekking tot het stak voorkomende in den Nieuwsbode
van 31 Jan. jl.waarmede ZEd. zeker getracht heeft om meer
licht in onze polderzaken te verspreiden. Na de lezing van het
zelve waren wij echter in opzigt tot de zaken, die ons duister
ziju, nog weinig gevorderd, en gedoogde het de beschikbare
ruimte in dit blad, wij zouden daarop tal van aan- en op
merkingen kunnen maken, vrageu doen, cijfers verlangen te
verklaren euz. Wij betreuren het daarom, dat der zake kun
dige én bevoegde mannen ons niet onbewimpeld hebben voor
gegaan in de mededeeling tot en bijzonderheden van alles
wat direct of indirect met onzen polder in verband staat,
ten einde ons in slaat te stellen daarin een goed en juist
inzigt te kunneu verkrijgen.
De uitkomsten onzer beraoeijingen koinen hoofdzakelijk op
het volgende neder
De geheele polder Schouwen bevat nog eene oppervlakte
van 164034 vierk. el rijsbcslag. Aangenomen nu dat ieder
jaar 12,000 vierk. el met nieuwe steenglooijing r. 3 de vierk.
el wordt belegd, zullen de kosten daarvan bedragen 36,000,
2.° 50,000 vierk. el krammat a 10 Ct. - 5,000,
3.° Reserve materialen, sluizen, heulen,
waterleidingen onderhoud der wegen,
watermolens en arbeidsloonen - 17,000,
4.° Havenhoofden- 1000,
5.° Intresscn aan kapitalen - 9300,
6.° Tractcmenten- 8000,
7.° Subsidie aan den polder Burgh - 12,000,
jaarlijksche uitgaaf 88,300,
Het zuiver bedrag der ontvangsten over 1865
bedraagt (zie bladzijde 3 van het rapport) - 126,144,73
Blijft dus voor onvoorziene rampen jaar
lijks p. ra38,000,
Wij zullen thans trachten onze cijfers toe te lichten
Ingevalle, zooals wij boven opgaven, jaarlijks 12000 vierk.
ellen met steenglooijing werden belegd, zou de gansche polder
daarvan in 14 jaar zijn voorzien het voortdurend onderhoud zal
dan betrekkelijk gering zijn gelijk blijkt uit dat gedeelte des pol
ders, waar zulks reeds heeft plaats gehad Het oude werk zal
opleveren 16000 last steen, welke dus kunnen worden aangewend:
de beste om de oude glooijing te herstellen en de mindere soorten
om den vooroever in den winter te bestorten aannemende n. 1.
dat de onderzeesche oevers voor rekening des polders moeten
komen. Wij hebben in deze opgaven opzettelijk het aantal vierk.
ellen op 12000 bepaald, om reden in de gewone jaarlijksche be
stekken van den waterstaat, gelijk ook nu weder over 1866 onge
veer 13000 vierk. el rijsbeslag, oude glooijing enz. zijn opgeno
men, waarvoor in den regel 15000 benoodigd is, derhalve nog
de aanzienlijke som van ƒ21000 minder dan ons cijfer voor
steenglooijing uitgetrokken Het hooge cijfergetal van 164000
vierk. ellen komt ons, bij den thans zoo gunstigen staat des pol
ders. geenszins bezwarend voor.
Punt 2 er. 5 gaan wij met stilzwijgen voorbij naardien deze
geene toelichting behoeven.
Punt 3 specificeren wij aldus
a. Reserve materialen5000,
b. Sluizen en heulen- 3000,
c. Waterleidingen- 3000,
d. Onderhoud der wegen - 1000,
Watermolens- 1000,
f. Arbeidsloonen - 4000,
17000,—
4.° Havenhoofden, waarvoor is uitgetrokken f 1000.
De heer J. Hoogenboom merkt aan, dat ZEd. niet anders be
kend is, dan dat het daarin te dragen aandeel voorzoo verre
dit het havenhoofd te Zierikzee betreft is gegrond op een Kon.
besluit vau 26 Sept. 1806 enz. En ofschoon wij ZEds. stelling
geenszins willen tegenspreken, weii9chten wij echter opgehelderd
te zien of de Directie te dien tijde namens Ingelanden tot zoo
danige overeenkomst wa9 gemagtigd, en welke de inhoud is van
het deswege bestaande contract.
6.° De vrijverklaring des polders zou, zonder het rigtig beheer
der zaken, wijziging in de administratie ten gevolge hebben, wes
halve wij hare ko9ten, zooals ze nu bestaan met '/3 hebben ver
minderd en gebragt op het aangegevene cijfer van/8000.
7.° Hoewel het nog een belangrijk punt van onderzoek zou
behooren uit te maken, of de subsidie van ƒ12000 (en niet 15000
zooah het rapport opgeeft, zie bladz. 10), aan den polder Burgh
al dan niet moet verleend worden, zoo willen wij voor dezen
oogenbiik het positieve geval aannemen, dewijl het toch geen
inbreuk maakt op het batig saldo, dat wij hiervoren hebben
verkregen.
Wij deelen het gevoelen van den heer Hoogenboom in dezen
niet, en zouden, ingevalle onze polder zich vrij verklaarde,
maar dadelijk adviseren tot niet betaling der subsidie, om de
zaak alzoo aan het gevoelen van den regter te onderwerpen.
Ons gevoelen daaromtrent te ontwikkelen, achten wij hier
minder geschikt.
M en vergunne ons nog eeue opmerking.
In het rapport (bl. 5) heeft de commissie van onderzoek
eene gewone uilgavc van 110,000 tot grondslag aangenomen,
indien de zaken worden onderhouden op dien voet, zooaH tot
hiertoe plag te geschieden.
Wij betuigen gaarne, dat de gewone werken de9 polders
als dijkenwegen enz. in gewenschten toestand verkeeren
dank zij de goede zorgen des Bestuurs, doch juist in dieu
staat van zaken vinden wij eene aansporing te meer om tot
de vrijverklaring te besluiten, zoodat wij, ook naar het ge
voelen van deskundigen verre zijn van te meenen, dat daaruit
minder waarborg voor het behoud onzer bezittingen en van
ons leven zal voortvloeijen.
Mede Ingelanden! Wij sporen U hiermede met allen aan
drang ter wille onzer belangrijke zaak, welke ook die onzer
kinderen is, met het oog op onze gemeenschappelijke belan
gen, welke die onze9 polders in zich sluiten aan, om ter ver
gadering van 26 April a. s. op te komen en er met ons op
aan te dringen, dat er uit ons midden zooals door vele In
gelanden wordt gewenscht, eeue commissie worde benoemd
die het zich ten taak moet stellen om de zaken onzes polders
naauwkeurig te onderzoeken, ten einde ous in staat te stellen
naar hare bevinding gemeenschappelijk te handelen.
Eenige Ingelanden van den polder Schouwen.
50jarige Eclitverecniging 5
sk v a n 3
g D. FEIJEN >f
E N
g NEELTJE BILJET.
Zierikzee, 24 April I860. 4
Ondertrouwd i
Noordwelue,
20 April I860.
P. KWANT
en
M. W. EIJKE.
Heden overleed geheel onverwachtlot
diepe droefheid van hare Kinderen, Behuwd- en
Kleinkinderen, CLARA MAGDALENA de JONGE,
Weduwe van wijlen den WelEd. Heer Henderik
Mulock Houwer, in den ouderdom van ruim GO jaar.
Zierikzee, Uit aller naam,
23 April I860. S. de JONGE MULOCK HOUWER.
Eenige kennisgeving.