Z1ERIKZEESCHE MEEWSRODE
Zaturdag 17 1865.
2ls,e Jaarg.
N.° 2216.
Herinneringen uit den jare
1815.
Nieuwstijdingen.
Verscheidenheden.
:r
Junij,
langs
'E en
'inge en
jol naar
bij de
de
Uien abonneert zich:
In Nederland, bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amcrika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan
Abonnements-Prljs:
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maanden
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Ainerika, Franco New-York. - 3,90.
Yersch(|ntt
Op Woensdag en Zaturdag.
Advertent lën i
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor ieilere plaatsing, 35 cenl
De inzending der Adverlenliën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureaus
Zier ik zee, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukken Franco.
Zoo was het dan zes uren in deu avond geworden van den
18den Junij, en nog was het vooruitzigt op de overwinning
zeer twijfelachtig, zelfs zóó, dat lord Wellington ging wanhopen,
hoewel zijne positie gunstiger was dan die der Franschen. Hij
toch stond op eene hoogte en de Franschen in ecne vlakte.
De positie der vercenigde legers geleek op eene halve maan
of een halve cirkel, terwijl het Fransche leger bestond uit
een groot vierkant, dat telkens bedreigd werd om door de
uiterste punten omsingeld te worden, dat de hoofdbedoeling
was van Wellington en Blücher. I)e positie der beide legers
zal dan ook zoo wat geweest zijn als deze kleine schets aanwijst.
Gemappe.
La Belle Alliance.
Wavre.
Brussel.
Wellington stond als het ware in een kogelregen, en graaf
Pezzo-di-Borgo, Russisch ambassadeur bij koning Bodewijk, werd
aan zijne zijde gewond, terwijl Blücher dien dag andermaal
twee paarden onder het lijf werden doodgeschoten. Men is dan
ook zoo digt bij malkander geweest dat lord Wellington deu
maarschalk Chrouchij ontmoet is, en hem kon aanspreken, terwijl
de Oostenrijksche generaal, de Vincent, in zijne nabijheid werd
gekwetst, waarover hij ten uiterste aangedaan was.
Op dit gewigtige punt was het, dat de prins van Oranje
toevertrouwd was de hevige aanvallen der Franschen af te slaan;
terwijl prins Frederik opgedragen was, de Franschen te weer
houden die op Hal mogten willen doordringen.
Met lord JJxbridge, die de Engelsche kavallerie commandeerde,
had Wellington afgesproken, om de hoeve la Belle-Alliance, waar
Napoleon zich bevond, te omsingelen en Napoleon gevangen te
nemen. Dit plan echter mislukte, daar de lord door een kanons
kogel werd getroffen, ten gevolge waarvan zijn been onmid-
defijk moest afgezet worden, waardoor de lord niet in staat
was het geheim bevel aan een ander mede te deelen. Of nu
echter het plan wel gelukt zoude hebben om Napoleon gevangen
te nemen, zelfs al was de lord ongedeerd gebleven, is bezwaarlijk-
te. onderstellen, want zulke ratten komen niet ligt in de val.
Op die hoeve had Napoleon eene verhevenheid doen opslaan,
waarop hij stond en met een verrekijker alles kon overzien,
zelfs de beweging van de vercenigde legers, zoowel als die van
het zijne. Van daar gaf hij zijne bevelen en overzag links en
regis de uitvoering in de geringste bijzonderheid.
Eindelijk was het beslissend oogenblik gekomen dat de zege
moest behaald worden, en Napoleon bragt zijue geheele garde
iu beweging om door te breken cn het Engelsche leger van
het Pruissische te scheiden, en ware dit gelukt, er zoude maar
weinig van het Engelsche leger zijn teregt gekomen.
Geweldig waren dan ook de aanvallen der oude garde, en
vreesselijk de kanonnade, vooral op het punt waar de prins
van Oranje zich bevond. Aan de spits van een bataillon Nas-
sauevs, drong hij met zijn steek in zijn vuist, op de garde in,
en op veertig schreden genaderd, werd de prins in zijn linker
schouder door een geweerkogel getroffen, die door en door ging,
waardoor eene groote verwarring ontstond. De wonde was echter
niet doodelijk, en nog denzelfden avond werd Z. K. H. naar
Brussel gebragt waar hij spoedig bezocht werd door zijne moeder,
die hem naar omstandigheden vrij wel bevond.
Intusschen woede het gevecht met de meeste verbittering
voort. Napoleon had alles op het spel gezet om de overwin
ning te behalen, en de kans beloofde eene schittereude zegepraal.
Op één punt was het dat Napoleon drie uren lang gestadig
kavallerie deed aanrukken, die verscheidene carré's doorboorden,
en er eene vreesselijke slagting aanrigtte, en er zes vaandels der
Engelsche infanterie veroverden. Die vaandels echter konden
het verlies niet vergoeden dat de Fransche kavallerie door het
schrootvuur der Pruisscn te verduren had.
In dezen staat van zaken was de slag gewonnen voor de
Fransehen, en zij waren meester van alle positién, terwijl de
maarschalk Chrouchij een Pruissisch corps geneel omgetrokken
was, dat stond omsingeld te worden en in de pan gehakt.
Na acht uren in het vuur onophoudelijk te zijn geweest, en
zoo vele schitterende aanvallen te hebben volbragt, zagen de
Franschen met genoegen den afloop te gemoet, niet twijfelende
dat de slag gewonnen en het slagveld de hunne was.
Omstreeks half negen rukten uog vier bataillons van de middel
garde, welke naar de hoogte van Mont-St.-Jan waren afgezonden
om de kurassiers bij te staan, en door het schrootvuur der
Engelsclien schrikkelijk werden getijsterd, met de bajonnet op
hen aan, ten einde die batterijen mede te veroveren, dat dan
ook volkomen gelukte.
Het beslissend oogenblik was dus daar, doch niemand kon
het begin van de uitvoering gissenveel minder de uitkomst
berekenen. Napoleon alléén had dit alles berekend, doch er
had een misverstand plaats tusschen den keizer en den maar
schalk Neg.
Napoleon had besloten oin in de schemering zijn hoofdplan
ten uitvoer te brengenen met den slormmarsch door te
dringen en zich een weg te banen naar Brussel. Tot dat
einde had hij eene reserve van 20,000 mau beschikbaar gesteld,
die op den eersten wenk met den meesten spoed op een bepaald
punt moest aanwezig zijn. De maarschalk Neg had het bevel
over die divisie; doch of Neg Napoleon niet goed begrepen
had, of Napoleon zich niet duidelijk genoeg had verklaard, is altijd
eene gissing gebleven; doch dit had ten gevolge, dat toen
Napoleon op een bepaalden tijd, op eene aangewezene plaats,
den maarschalk Neg met zijne 20,000 man dacht te vinden,
er uiemand was. Dit corps had alzoo uren geloopcn met het
geweer op schouder zonder een enkel schot te doen, dat de
eenige oorzaak geweest is dat Napoleon de overwinning niet i
heeft behaald.
Toen Napoleon die 20,000 man ter zijner beschikking had,
was de verwarring reeds te groot om er het bedoelde gebruik j
van te kunnen maken, daar het geroep in de Fransche gele
deren algemeen werd, dat er verraad plaats had.
Dit werd opgemerkt door Wellington, en hij verzamelde zijne
geheele kavallerie, en liet er een wanhopigeu aanval mede doen
in de flank der vooruitstroomeude Franschen, die vermeenden
het doel bereikt te hebben van dien beslissenden dag.
Dan Napoleon stond verplet bij het zien eindigen van een
veldslag, waarvan hij zich zooveel roem had voorgesteld, en
die zoo noodlottig voor hem afliep. Als een dolzinnige stampte
hij op den grond, en zoude zijne haren wel uit zijn hoofd ge
trokken hebben bij het zien van zoo veel verraad dat hij niet
kon keeren. Wanhopend wilde hij zich in een carré werpen
van zijne oude garde om met zijne dapperen den dood der
helden te sterven; doch de maarschalk Soult greep zijn paard
bij de teugcis, roepende: „Moet gij u nog gevangen laten nemen;
red ui" Het woord „gevangen" maakte zoo veel iudruk op
Napoleon, dat hij dit plan deed varen.
Vreesselijk werd die carré ook aangevallen, maar vreesselijk
was ook de slagting onder de aanvallers, die verscheidene malen
terugtrokken. Geen kogel miste bijna; want de garde liet telkens
de kavallerie zoo digt komen eer zij „vuur" gaven, dat de
paarden schier met hunne borsten op de trompen der geweren
kwamenterwijl zij zoo bedaard mikten als een jager op een
haas; doch moesten op het laatst toch bezwijken.
Eene te voorbarige vrees verspreidde zich in de gelederen,
der Franschen, en het geroep werd algemeen: „Vlugtl Vlugtl
Wij zijn verraden, wij zijn verloren de garde is teruggeslagen J"
Plotseling verspreidde zich de nederlaag over het geheele 1
slagveld uit, en ieder was bedacht op eigen levensbehoud. Zelfs
de oude garde, die iu reserve geplaatst was, verdrong zich om
de vlugtende achterna te loopen.
In één oogenblik was het leger der Franschen niets meer
dan een verwarden hoop volk, en het was onmogelijk een enkel
corps te hereenigenalles liep door malkanderkurassiers eu
kanonniers, huzaren en infanteristen, en niemand wist waarheen
hij zich wenden zou. De verwarring en de nacht maakten het
onmogelijk de troepen van hunne dwaling te overtuigen.
Aldus werd een gewonnen veldslag door overbodige vrees in
een oogenblik verloren. Zelfs de bij Napoleon dienstdoende
eskadrons, welke aan zijne zijde geschaard stonden, werden
door den woesten drang der vlugtenden overhoop geworpen eu
verstrooid, en er bleef niets anders over dan den stroom te volgen.
Nu veranderde dc aftogt in eene vlugt, die weldra door het
geheele leger plaats had, en steeds hoe langer hoe wilder en
algemeener werd, zoo als dat altijd het geval is, als het ondereen
is gemengd, en er geen orde en krijgstucht meer plaats heeft.
Het was reeds half tien ure. De veldmaarschalk verzamelde
alle hoofd-officiercn en gebood hen, dat de laatste krachten
van menschen en paarden moesten ingespannen wordenom
het vlugtende leger rusteloos te vervolgen, dat weldra in eene
volkomene verwarring geraakte.
De groote weg had het voorkomen van eene schipbreuk.
Dezelve was als bezaaid met lijken cn gekwetsten, met kanonnen,
kruidwagens, rijtuigen, doode paarden en allerhande wapenen.
Uit negen bivoue's werden degenen, die eenige rust hadden
willen nemen, in de grootste verwarring verdreven, alles ach
terlatende, en konden niet9 nuttigen van de soep die in on
derscheidene veldketels hing te koken. Sommigen poogden
wederstand te bieden, doch op het booren van de trommels,
vloden zij, en wierpen zich in de huizen, waar zij afgemaakt
of gevangen genomen werden.
De maan scheen helder eu begunstigde buitengemeen het
vervolgen. De gansche marsch was een aanhoudend verdrijven
van Franschen uit de dorpen, hoeven en graanvelden.
Te Gemappe hadden de Franschen weder post gevat en zich
met wagens en kanonnen gebarakadeerd, en er ontstond weder
een hardnekkig gevecht met het geweer in de straten dier stad,
die spoedig door de Frauschen werd ontruimd, alles achter
latende wat zij met zich voerden.
Hier was het dat Napoleons reiskoets werd buit gemaakt,
welke hij een oogenblik te voren had verlaten om te paard
te stijgenhebbende hij in den haast ziju degen in dezelve
laten liggen, en bij liet uitspringen verloor hij zijn steekzoodat
hij bloots hoofds cn zonder degen te paard verder de vlugt nam.
In die koets werden onder andere gevonden, onderscheidene
pakken proclamationdie gedagteekend waren: den 19 Junij
1815 op liet kasteel van Laken, en aan de Belgen waren gerigt,
waarvan wij den inhoud vroeger hebben medegedeeld.
Dit l'ijtuig viel in handen van een Pruissisch officier, die
het verkocht aan een Etigelschmangenaamd Bollockdie er
Engeland mede heeft doorgereisd en liet in de voornaamste
plaatsen heeft laten zien, dat hem duizeude ponden sterling
heeft opgebragt. Die koets zegt men moet nog te Londen
voorhanden zijn, cn kan nog bczigtigd worden.
Het vervolgen der Franschen ging den geheelen nacht voort,
en alles liep in het wildste door malkander, bebbeudc naauwe-
lijks 40,000 man, het overblijfsel der gansche armée, meest
zonder geweren, zich door Charleroi gered, met slechts 27
stukken geschut van de gansche talrijke artillerie.
Napoleon doodsbleek met een verwilderd oog, zat te paard,
zonder eene enkele reize, het zij links, het zij regts, van zich
af te zien, en zonder ophouden snuif te gebruiken, verliet den
19den Charleroi, waar hij nachtverblijf gehouden had bij eene
weduwe.
Niet een zijner soldaten gaf zich de moeite van hem aan
te zienieder vroeg waar de armée stonden schreeuwde
dat er verraad was, terwijl weer anderen hem uitjaauwden en
achterna riepen„Baar gaat Fr ankrijks groote menschen-slagter
Zelden is er eene volkomene overwinning behaald, en liet is
zeker zonder voorbeeld, dat in weinige uren zulk een talrijk
leger in zulk eene wanorde kan verstrooid zijn.
Op de plaats waar Napoleon weinige uren te voren op een
baak staande nog meer dan 100,000 mau kommandeerde, ont
moetende in de duisternis de twee veldhceren Wellington en
Blücher, op liet onverwachts daar malkander, stegen van hunne
paarden en omsheldcn malkander met gelukwenschen over hunne
zegepraal. Tot nagedachtenis van deze roemrijke overwinning,
besloten die veldheeren dat deze veldslag zoude genoemd worden
De slag van het schoon verhond, genaamd naar de hoeveLa
Belle-Alliance.
Hoe verhard in den strijd konden die veldheeren hunne
tranen niet verhonden bij liet zien van zoo veel ellende cn
verwoesting, en bij het missen van zoo vele dierbare vrienden
die öf gesneuveld óf gekwetst waren, waaronder ook behoorde
dc boezemvriend van Wellington, de prins van Oranje. Zóó
werd dan het lot van Europa beslist: Frankrijk kreeg een
koning, Neerland zijne onafhankelijkheid, eu de volken bleven
rustig vijftien jaren. (Wordt vervolgd.)
In Ierland broeit een opstand die ten doel liccfl op
dat eiland dc republiek in te voeren. Hij heeft zijne
vertakkingen ook in Engeland. Dezer dagen werd wegens
diefstal een persoon in hechtenis genomen bij wicn men
bet formulier vond van een eed van gelrouwlicid aan dc
Ie vestigen lersche republiek.
ileftvrlanfo,
Middelburg, 14 Junij. Dc gemeenteraad alhier
heefl h"den namiddag besloten aan burgemeester en
wethouders een kiediel van ƒ500 le verlecnen, ten
einde bij gelegenheid van den gedenkdag van Wa
terloo op aanstaanden Maandag de verpleegden iu
dc gestichten ie onthalen en vooris des avonds, hij
eene muziekuitvoering op liet Molenwater, de cnuzijk-
tent met lampions te verlichten
Zierlkzee 16 Junij. Als eene bijzonderheid kun
nen wij melden dat door ecne kip van A. Uil
brievenbesteller alhier, een ei is gelegd, dal elf lood
wecgl, en dc groollc heeft van een ganzen ei.
Dr. Hnbbart levert «le navolgende huwelijks statistiek
Van de 100 menschen trouwen er slechts 65, waarvan
wederom drie, wier huwelijk door echtscheiding ontbonden
wordt; vervolgens acht, die hunne wederhelft kwaadwillig
verlaten; veertien, waar man en vrouw als honden kat
zamen leven; vooris dertig ganscli onverschillige cclilge-
nooten. die stilletjes voortleven, zonder elkaêr in den regel
goed nog kwaad tc berokkenen; zoodat er van de 65 ge
trouwden misschien tien overblijven, die werkelijk iu een
gelukkig huwelijk zich mogen verheugen.
GEMENGDE lil ltlG I K\
Te Middelburg worden dc meest mogelijke toebereidselen
gemaakt om hel Walerloo-feest plcglig le vieren, als zijnde
toch de 18de Junij 1815 dc. dag van onze herkregene vrij
heid cn onafhankelijkheid, hel begin van het toenemen
onzer welvaart. De groote markt zal overdekt worden met
een glazen hemel om de feestelingen, hij mogclijkcn regen,
niet nat te doen worden; terwijl hel huis. in 1787 be-
wound, door docter Stkveningk in den Laugeudelft. prachtig
zal verlicht worden. Ook in het Sinl-Jorisstraalje zal er
feest gehouden worden, onder het zingen van toepasselijke
liederen als
Ach Iiceren van den slaat en stad,
Wij suiceken en wij bidden wat,
O! Ernfeste hoeren.
In uwe staatsie-ktcêrcn.
Maakt het toch zóó hel eertijds was.
Er groeide op de markt geen gras;
Dus, maakt het met bedaren.
Zoo 't was vóór honderd jaren.
Toen kende uien geen soep of pap.
Nooit onder 't Fransche keizerschap
Maar nu is 't om te zweeten,
Wij hebben meest geen eten.
Geen Ommerscbans was toen bekend,
Waarheen er velen zijn verleud
En waar zoo vele braven,
Als bed laars zijn begraven.
De groote madam van den Sclicnkeldijk wordt aan-
geraden, om zich niet meer op een paardenmarkt tc koop
te stellen, want zulke oude knollen kan men niet ge
bruiken dan voor de trekschuit. Een kanlenicr moest
geene beleedigcude brieven schrijven aan oen jong meisje
van een onbesproken gedrag, anders zal men hem naar
verdiensten publick maken. Op de tentoonstelling te
S. hebben eenige boeren het zoo hout gemaakt, dat ieder
fatsoenlijk meisje genoodzaakt was te vluglen; doch eenige
die er bij zijn gebleven hebben bet goed gehad; en nu
zingt men
Jansjc die bad negen gulden.
Van die boeren opgedaan
Mietje die dal niet kon dulden.
Bood ook hare diensten aan.
Zij genoot dan ook een takje,
Eu een spruitc, 't lieve kind.
En weldra was ook haar zakje.
Als van Jans gevuld niet splint.
Maar daar was ook nog een meisje,
Die vooruit «le schijven nam;
'k Noem baar niet, al was 't een Sijsje,
Maar zie hoe zij het ontkwam:
Toen zij duimkruid had gekregen.
Vloog zij pijlsnel lagchcnd heen,
En het heertje stond vertegen,
Met die dure hlaauwe scheen
HET WOORD VAN WATERLOO.
EEN VREDE LI ED.
18 Junij 1SI5-18G5.
WOORDEN EN ZANGWIJZE VAN Dr. J. P. HEIJE.
Gij ijzren arm, gij stalen vuist,
Die Regt en Vrijheid hieldt bekneld
Gij waart verslagen en geveld
Gij waart verpletterd en vergruisd
En juichend riep als Yredeboó
Een Slem«Dc Zon
van Waterloo
Verwon
Den Nacht van Slaafsheid en Geweld
2.
Weer ruisebt die Stem nu de Aarde rond
Doch spreekt oSliclil volken Één Gesteenl'
Voor alle Dappren wier G('beent'
Reeds half eene Eeuw daar Ruste vond
En Vrind èn Vijand dekt de zoo
In Vree Één Band
Waterloo
Omspan'
Thans aller Slof, in 't «Schoonst" Verbond
