i\.° 2165.
21sle Jaaeg.
Woensdag II December 1864.
BEKENDMAKING.
II KI)K VOERING
Nieuwstijdingen.
JFrttniUjU.
JI en abonneert zich:
In Nederland, bij den Uitgever.
Bij alle Boekbandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan
bonncmcnts-Prijs:
Voor beide uitgaver.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika, Franco New-York. - 3,90.
Verschijnt!
Op Woensdag en Zaturdag.
idvertcntlfm
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 ceni-
De inzending der Adverlentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureau:
Zierikzec, Hoek van de Schuilhaven, B, No. 94.
Brieven en Ingczondene Stukken Franco.
Zin in s in het Armen-Gcsliclil Zalunlag den
17 dezer, tics avonds 7 ure, lui plaatsing vim Kin
deren op de Armenschool alhier.
van den lieer J. J. van K KR KW IJK gehouden
in tie zilling van 7 December II. tier Tweede
Kamer, over de calamileuse polders
De geaclile afgevaardigde uit Goes heeft mijne taak
gemakkelijk gemaakt. Hij heeft de zaak van de cala
mileuse polders zoo breedvoerig uiteengezet, dal ik mij
bepalen zal tot hel releveren \an enkele punten.
In de eerste plaats moet ik herinneren dal hoewel
op de hegrouling eene som van ƒ350,000 voorkomt als
tekort op de gewone werken der calamileuse polders,
mitsgaders buitengewone voorzieningen, door de provincie
Zeeland zelve nog ongeveer eeno som van 500.000
wordt opgebragl voor het onderhoud van die werken.
Die gelden bestaan hoofdzakelijk vooreerst uit het tl ij k -
geschot der calamileuse polders ten tweede uit subsidie
van de achterliggende polders en len derde uit additionele
opcenten op de direcle belastingen, die men gewoonlijk
provinciale opcenten noemt, hoewel ze eigenlijk die hc-
naming niet verdienen, om redenen waarop ik sliaks
zal terugkomen. De begrooting voor 1865 is mij niet
bekend, maar die voor 1SG3, zoo als zij aan de Stalen
van Zeeland is medegedeeld is als volgt
Calamileuse werken
Gewoon onderhoud der werken van de 36
calamileuse 'polders561 770
Buitengewone werken en voorzieningen - 300.000
Waarvan die polders zelve dragen
Aan dijkgeschot350.727
Diverse eigen inkomsten - 11.239
Subsidiën achterliggende polders - 95.353
Addilionele opcenten - 54,451
f 861.770
- 511.770
Rist uil 's Rijks schatkist te voldoen f 350.000
Die. verschillende gelden maken te zanten eene som
van ongeveer 1 millioen nit, die onder den Minister van
Binncnl. Zaken door den Commissaris des Konings wor
den beheerd. Van deze gelden wordt geenc openlijke
rekening en verantwoording gedaan hetgeen aanleiding
geeft tot hel verspreiden van allerlei geruchl.cn van
knoeijerijen, en waardoor zich steeds stemmen verheven
hebben tegen de tegenwoordige wijze van bestuur.
Wij hebben in de rede van den geachten afgevaar
digde uit Goes voorbeelden gehoord van de wijze, waarop
die gelden worden beheerd voorbeelden, die ik niet
door andere zal behoeven op le heldoren len einde te
doen uitkomen dat de tegenwoordige regeling veel le
wenschen overlaat. Een eerste stap. die door den Mi
nister gedaan is om den bcstaanden toestand te veran
deren was de opbrengst der gronden van de calami
leuse polders te doen laxeren, omdat in hel reglement
is bepaald dat de polders zullen bijdragen aan hel fonds
voor calamileuse polders naar gelang van hunne zuivere
opbrengst. Ik wil den Minister hel regl niet betwisten al
komt het mij ook ccnigzius dubbelzinnig voor, dat hij de
calamileuse polders meer geld laat opbrengen. Maar wij
moeien niet uit hel oog verliezen dal de aanslag van
de calamileuse polders, van het oogenhlik dat zij cala-
iiiiteus zijn geworden, ik meen in liet begin dezer eeuw,
lot nu toe steeds dezelfde is gebleven. Al heeft men de
letter van tie wel voor zich, dan is het daarom toch nog
niet regt en billijk, dan heeft men zedelijk nog geen
gelijk, dal de bijdragen der polders worden verhoogd.
Er zijn stukken land die aan hel fonds van de calami
leuse polders jaarlijks 23 per bunder bijdragen, waarbij
dan nog andere onkosten of uilgaven komen vooronder-
houd, grondbelasting als anderzr s. Er zijn polders die
als de taxatie wordt gevolgd 20 per bunder jaarlijks
meer zullen belalen dan thans, en ongeveer ƒ31 per
bunder jaarlijks zullen moeien opbrengen, alleen aan hel
fonds voor dc calamileuse polders, behalve hunne andere
uilgaven. Over het geheel zal Zeeland volgens de nieuwe
laxatie jaarlijks 110.000 meer dan thans moeien bij-
I dragen. Ik wijs op de grondbelasting; deze wordl ook
I nicl verhoogd, hoewel zulks in de wet staal; ik herinner
I hierbij hetgeen voorgevallen is loeu men de grondhclas-
1 ting van Limburg verhongen wilde. Men beeft wel van
I de zijde der oppositie aangedrongen op de wedcr-iudieiiing
I van die wel, maar ik voor mij acht ze onbillijk, en mogt
I zij ook weder voorkomen, gaarne zal ik mij rangschik-
1 ken onder hare bestrijders.
De Stalen van Zeeland hebben een nieuw poltierreglc-
Iraent ontworpen, doch de Minister liecfl het niet goed.
gekeurd. De redenen daartoe van den Minister wil ik
niet bespreken, doch men verlicze niel uil het oog dat
de Minister wilde dat de Staten de verpligting op zich
namen de calamileuse polders te onderhouden, en hel
van de willekeur der Regering zou afhangen of zij al
dan niet subsidie erlangen terwijl thans dc feitelijke
toestand zoo als wij zoo even hoorden is, dal de
Regering die polders onderhoudt en Zeeland vaste hij-
dragen geeft. Het kan ons niet verwonderen dal de Stalen
van Zeeland niet bereid waren dien toestand om tc koe
ren, na dal deze Minister hij do behandeling der ltegrooling
voor 1863 verklaarde dat, al waren er geenc wettelijke
voorschriften, het Rijk zedelijk verpligt was die polders
te onderhouden.
Ik heb zoo even gezegd dat de kosten onder andere
worden gevonden uit de provinciale of additionele op
centen op 's Rijks directe belastingen. Deze beluopen
lien op do grondbelasting en vijf op de personele be
lasting. Toen in 1851 de Provinciale Slaton voor het
eerst hijeen kwamen wilden zij die opcenten op dc
provinciale begroeiing brengen, doch de Minister keurde
dal niet goed. Die opcenten worden gelieven ingevolge
art. 11 van hel reglement op dc polderbesturen, welk
artikel zegt: Bij de ontoereikendheid dor middelen zul
len er op de directe belastingen zoodanige opcenten
worden geheven, als door «len Koning, na verhoor der
Staten, zullen worden bepaald, waarvan dc opbrengst
uitsluitend voor het onderhoud «lor calamileuse polders
zal besleed worden.'' Deze gelden die eigenlijk eene
soort van provinciale belasting zijn, worden gestort in
hel fonds van dc calamileuse polders; de Staten ont
vangen evenwel geen rekening uf verantwoording van
deze gelden.
De Provinciale Staten meenden, toen zij in den zomer
van 1851 voor het eerst bijeen kwamen, dat het eene
provinciale belasting was. en dal zij deze ook op «Ie
provinciale begrooling moesten brengen. Dit heeft de
Minister in 1851 niet goedgekeurd thans heeft de
Minister aan de Staten geschreven, dat hij bezwaar
maakt die gelden langer le innen builen dc Staten om
dat zij die opcenten op de begrooting moeten brengen
zoodat de Minister nu van een ander standpunt is uit
gegaan dan in 1851. Doel» de Stalen, op hunne beurt,
zijn ook van standpunt veranderd en hebben geweigerd
de opcenten op «le begrooling le brengen. In een zijner
briesen aan dc Gedeputeerde Stalen beeft de Minister
verklaard dal bij «lie subsidien dat ze eigenlijk niet
zijn, zoo als wij hoorden van den geachten vorigen
spreker zal verminderen met dc meerdere geiden die
«Ie polders moeien opbrengen wanneer zij worden aan
geslagen overeenkomstig de nieuwe taxatie «Ier gronden.
Ter loops zij bier aangemerkt dat hel vvelligl hoogst
rnoeijelijk zal zijn die verhoogde polderomslagen le innen.
Ik heb althans in het pohlorrcglement geene voorschrif
ten kunnen vinden omtrcnL de wijze waarop men bij
zulk eene verhooging moei le werk gaan, en als möu
heeft le doen met een bestuur, dal niet wil mede
werken, kon het zijn dat «Ie Minister «lie gelden niet
verkreeg.
Maar ik laat «lal daar, «lal is eene zaak tusschcn «len
Minister en de grondeigenarenik vlei mij dal de eige
naars der gronden deze va -k wel zullen onderzoeken
alvorens zij betalen. Wat is nu het gevolg van dien
twist lusschen de Staten en «len Minister? Daarvan zal
nu iu «le eerste plaats het gevolg zijn dat de eigenaars
der calamileuse polders, die met dien twist niets le maken
hebben jaarlijks ruim honderd duizend gulden meer
zullen moeien opbrengen dan Ihans, en dus individuen
verongelijkt zullen worden door een twist lusschen per
sonen, met wie zij niets le maken hebben. Men moet
Ook niel uil hel oog verliezen dal in Zeeland twee be
langen tegenover elkander stann zij die in Zeeland bekend
zijn, zullen «lat willigt r c«ls uil de vorige redevoering
bemerkt hebben. Men heeft «laar namelijk de belangen
van «le vrije en achterliggende polders, en de belangen
van de calamitcusc polders. De eerstgenoemde polders
zeggen wat gaan «lic calamileuse polders ons aan? de
Slaat heeft verklaard zedelijk verpligt te zijn om die le
onderhouden, en deze Minister heeft het ook een paar
jaar geleden gezegd. Wat zullen wij ons daarmede he-
moeijen? hoc minder wij betalen hoe liever dat ons is.
Behoeven wij geen opcenten op de directe belastingen
voor de calamileuse polders te betalen, zooveel te heler.
De calamileuse polders staan natuurlijk op een geheel
ander standpunt. Deze zeggen: het Rijk heeft zich
zedelijk verpligt verklaard tul ons onderhoud, door ons
wordl eene bijdrage betaald en die kan billijkerwijze niet
in eens worden verhoogd. Door de provinciale opcenten
betaalt geheel Zeeland aan het onderhoud der calami
leuse polders.
Het gevolg van dien beslaande» twist is, dunkt mij, dit,
dal in de eerste plaats dc eigenaars van dc calamileuse
polders verongelijkt worden, doordien zij plotseling ruim
honderd duizend gulden meer zullen moeten opbrengen;
en in dc tweede plaals, dat. nu dc Minister zegt dal de
opcenten op de directe belastingen nicl mogen geheven
worden dan krachlens besluit van de Prov incialc Staten,
en de Stalen weigeren dit besluit te nemen, «le schatkist
zooveel minder zal ontvangen dan zij anders kreeg uit
«lic opbrengst der opcenten.
Die toestand, geloof ik, zal beëindigd moeten worden.
Het zal mij daarom hoogst aangenaam zijn, en ik geloof
dat dit de cenige weg is tot oplossing, dat aan deze Ver
gadering eene wet worde aangeboden, waarbij dc fiuan-
liele verhouding van het Rijk, van de provincie cn van
de polders wordt geregeld, benevens het toezigl dat op
die werken van rijkswege zal worden g«'hou«len tevens
zal hel wcnschclijk zjjn om alle vroegere wellen en
besluiten in te trekken. Ik wensch nog op le merken,
«lal, als eenmaal hel beginsel van den Minister wordt
aangenomen dal dc dijksgescholten der polders naar
willekeurdoor den Minister kunnen verhoogd of verlaagd
worilen, men den Minister van Binncr.landsche Zaken
ecu buitengewone magl in handen geeft, «lie ik geenzins
goedkeur, omdat hij van die magl gemakkelijk misbruik
kan maken.
Uil hel laalslc nommer van de lyonsclic jaar
boeken van de verbreiding des geloofs blijkt, dat
bel rouinsclie genootschap dc propaganda Tide in
liet jaar 1865 uit de gcliecle roomscli-katholieke
wereld ontvangen heeft 4,788,496 frs 87 cl dal
is wel G7,000 frs meer dan In hel vorige jaar,
maar nog naanwclijks de helft van wal alleen hel
bril sell en hnilcnlandsch bijbelgenootschap jaarlijks
ontvangt. Frankrijk alleen heeft hijna drie vierde
gedeelte van deze som (5,590,000 frs.) bijgedragen
Uilgenomen Spanje, Poilugal, Italic en Frankrijk,
ontvangen alle landen van Kompa ondersteuning
als zoovele akkers voor de zending der roomsche
kerk; 'niet het minst Groot Britlannic waar het
meest aan hesleed wordl, 400,000 frs zoodat nog
geen drie vijfde van de gcheelc ontvangst voor de
uitwendige zending onder joden en heidenen over
blijft, cn men herkennen moet, dal de roomschen
het op dc evangelische christenheid bovenal hebben
geinunl.
Van de 1270 millioen mcnschcn die dc aarde
bewonen, zijn nog 800 millioen heidenen 150
millioen volgen dc leer van Mahomed, cn op 9
millioen schat men de joodschc natie.
Sedert het begin dezer eeuw heeft de stemming
voor hel zcndingswcik zich zoo ontwikkeld, dat het
aantal der hekeetliogcn in de laalstveilooped 60
jaren dal van de eerste eeuw onzer jaartelling
le boven gaat.
I)c zendeling genootschappen hebben thans 15,000
arbeiders, waarvan 1600 zendelingen en 1400 hulp
zendelingen zijn; de andere 12,000 zijn allen tol
hel evangelie hekeerde heidenselte inlanders; 4000
nieuwe kerken zijn onder de heidenen geopend met
meer dan 200,000 leden Men heeft ouder hen
5000 scholen geslicht met 230,000 lecilingencn
in bijna 200 talen zijn 52 millioen bijbels verspreid.
Dc verbannen Polen hebben in dc hun door den
Czaar aangewezen verblijfplaatsen een ware hel op
aarde. De iu Rusland nog steeds niet ophoudende
branden hebben den haal van het russjschc volk
tegen deze ongelukkige» tol eene ware helsche vvuede
doen klimmen. Iu de oostelijke gouvernementen
waar de meeste Polen geïnterneerd zijn, heeft het
volk op vele plaatsen, niet messen gewapend, dc
wej'iloo/e gevangenen aangevallen, zoodal de mili
taire magl Ier hunner bescherming moest ingeroepen,
worden. De grofste buitensporigheden werden le
Simhiisk en Saratow gepleegd waar veel Polen
door hot gepeupel op ccue gruwelijke wijze werden
vermoord. In dc laatste stad werd de bekende
dichteres Deotima bij de verdediging van haar
vader gewond Zooals dc »Ojczyna" wil welen
is Ion gevolge van deze buitensporigheden in dc
vijf oostelijke gouvernementen de krijgswet afge
kondigd.
Nieuwedicp, 5 Dec. lieden middag beging
een jongmeusch uil deze gemoeide een wanhopige
daad, door ziclt met een geladen pistool voor het
hoofd le schieten. Hij was in een manufactuurwinkel
geloopen om zijn roekeloos plan tc volvoeren Ge
lukkig ging het schol ineer langs hel voorhoofd,
zoodot hij, hoezeer verschrikkelijk bloedende, dc straat
opging en waggelende eene nabij zijnde woning inliep,
van waar iiij met de uitcrsle omziglighcid naar de
woning zijner ouders is vervoerd. Men /egt dal mis
kende liefde hem lot deze wanhopige daad heeft ver
leid.
's Slertogcnbosch 7 Dec. Sedert eenigeu
lijd is de belangstelling zeer gevestigd op eene
strafvervolging legen drie te Sliedrechl wonende
aauiieniets geiigt. De behandeling dier zaak had
op 6 dezer voor de Reglhauk plaals. De drie
bedoelde personen waren aangeklaagd eene grontc
hoeveelheid sleenen le hebben doen vervoeren van
den Ouden Dam, aan het Sleurgal, zijnde Rijks-
eigendom, naar den nieuwen dijk, welke aldaar door
hen hij aanneming wordt gelegd, en die sleenen
le hebben gebruikt vuur dc ziiikstukken aan dal
werk. Vijftien getuigen werden tor tcregtzilliiig ge
hoord hel bleek dat door een der beklaagden
welke voorloupig in hechtenis is, heizij direct, heizij
door lusscheiikonisl van den onderhaas, lasl was
gegeven om die sleenen le vervoeren en le ge
bruiken, tijdens dat de aannemers gebrek aan sleenen
hadden, en door den lagen stand van het water
zich geen eigene sleenen meer konden verschaffen,
hoewel zij daartoe veel hongeren prijs hadden uil-
geloofd, eu zulks terwijl" ilour de directie krachtig
weril aangedrongen voortgang nicl hel werk le maken
De ambtenaar van hel Openhaar Ministerie eischic
eene gestrenge toepassing der wet bepaaldelijk ver
meende hij, dal cr hoegenaamd geene aanleiding
bestond verzachtende omstandigheden toe tc passen,
en daar het vervoer nu en dan ook nachtelijk door
meer dan een persoon was geschied, requireerde
hij eene gevangenisstraf tegen elk der drie beklaagden
van twee lot vijf jaren. Mr. Latirillaid die de
beklaagden als advocaat Ier zijde stond, meende
dal het hun len laste gelegde niet viel iu de Icrmcn
der strafwet; vóórts heioogde hij, dal cr ten laste
van twee der beklaagden hoegenaamd geen bewijs
geleverd was, terwijl hij eindelijk, in ccue hrecde
uiteenzetting der omstandigheden tredende, iu warme
taal wees op die daadzaken, welke de vcraulwoor-
IijUheiil des derden beklaagde zoodanig verminderden,
dal bij een liccht vertrouwen koesterde dat de
regiereen ruim gcbru.k zoude maken van de faculteit,
om de verzachtende omstandigheden bij toepassing
der straf iu aanmerking le nemen. Na re- cn
dupliek werd de uitspraak bepaald op 15 dezer.
's Gravenhage, 10 Dcc. In de zitting der twee
de kamer van lieden is de begrooling van Hinuentand-
sclie Zaken aangenomen met 55 legen 19 stemmen.
Keuzen, 9 Dec. Rene bucrcndienstincid uit de
gemeente Westdorpc tul dusverre woonachtig bij
den landbouwer Maenhoulbij Groede, arriveerde
beden morgen alhier inet de Vlissingsehe stoomboot
uit Broskcus; na de afvaart der hooi naai Hoeden-
kenskerke gingen dé passagiers stadwaarts, doelt bleef
genoemde jonge «luchter aan den zeedijk vertoeven.
Ken uur later werd cellier door een voorbijganger
opgemerkt, dat zij aan den dijk zat, iu eene hou-
dinii, die hem argwaan inboezemde, en toetredende,
ouldekle hij alras dat zij was bevallen van eene
welgeschapene dochter. Oogenhlikkelijk werden moe
der en kind opgenomen en door hel bestuur voor
de noudigc verzorging maatregelen genomen. Slechts
een paar uren vroeger en alsdan had hier weder
dc kajuit der stoomboot in eene ktaaiukanier ver
anderd geweest; zoude hel aldus nicl noodig gaan
wordendal op iedere boot mand cn luijergoed
aanwezig wasen tevens de hofmeester of meid
cenige kennis van de verloskunde bezat
Kliddelburg, 10 Dec. Heden morgen ten tien
ure is voor het provinciaal gereglshof in Zeeland
de behandeling aangevangen van hel regisgediug
tegen Hermann Koer, oud 28 jaren, geboren te
Zwolle, ambtenaar bij 'srijks belastingen te Haamstede,
