Zaturdag 24 September 1864.
N.° 2140.
2iste Jaarg.
BEKENDMAKING.
Nieuwstijdingen.
JFranfetijjft.
XIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Alen abonneert zich:
In Nederland, bij den Uitgever,
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abonnements-Prijs:
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika, Franco New-York. - 3,90.
Verschijnt:
Op Woensdag en Zaturdag.
Advertentiëni
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure.
Bureau:
Zierikzee, Hoek van de Schuilhaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukken Franco.
Op zaturdag den 24 dezerdes avonds 7 ure
zal er in de tussclienschool hoofdonderwijzer L.
Kaiwemar ecne zitting worden gehouden voor de
plaatsing van Kinderen op die Schoolwaartoe do
Ouders of Voogden worden opgeroepen.
Londen, 18 Sept. Eindelijk is Muller, die ver
dacht wordt den moord op den Heer Briggs Ie hebben
gepleegd, alhier aangekomen. Nimmer wclligt zag
men zulk ecne menschenmassa op de heen, ten einde
hem hij de aankomst Ie zien. De politie had evenwel
do noodigc maatregelen genomen om hem zoo on-
ziglbnar mogelijk te maken aangezien zij leregt vreesde
voor mishandeling.
Op den spoorweg nabij Bradford zijn woens
dag jl. omstreeks middernacht, twee waggons,
waarin 50 a 40 passagiers gezeten waren, met een
wagentrein in botsing gekomen. Het ongeluk is
ontstaan, doordien van den expres-trein, die van
Dunbaster kwam, twee waggons gedetacheerd wer
den, oin die naar eene zijlinie te vervoeren. Die
twee waggons nu bleven een tijdlang op de boofil-
roule slaan, zonder dat een sein gegeven werd en
eenige minuten later kwain daarop de goederen
trein van Bradford aanstoomen welke met zulk
eene hevigheid legen de twee waggons stiet, dal
zij verpletterd werden. Bijna al de reizigers werden
gedood of gevaarlijk gekwetst.
Een student Ie Warschau, een jongeling van
negentien jaren met name Paul Landowski werd
den 10 der vorige maand Ier dood veroordeeld
wegens de niet benijdenswaardige hoedanigheid als
chef de tous les gendarmes pendeurs de la Pologne.
Toen alle mannen van rijper leeftijd gevangen waren
genomenweggevoerd of op eeno andere wijze
uit den weg geruimd al was het alleen maar
daarom dal men zc verdacht hield dal zij met
dit groole genootschap in betrekking stonden werd
liet spel door jongens opgevat cn manmoedig tot
het einde loe uitgespeeld. De jonge lieer Landowski
was lang genoeg van de bculs zegels voorzien ge
weest om bevel Ie gevenom met pistolen en
hommen op generaal Berg te mikken een jagt
die liet laatste bedrijf der omwenteling voorafging,
llij heeft nogtans aan den moed en dc roerende
welsprekendheid zijner moeder het behoud van zijn
leven te danken. Op den 17 Augustus werd hij
met twee zijner metgezellen van minderen rang
naar het glacis van dc citadel van Warschau ge
leid om aldaar dc doodstraf te ondergaan. Een
van het ongelukkig drietaleen maildie zicii
berucht had gemaaktdoor dc ooren van een zijner
slagloffers te hebben afgesneden en opgegelen ben
gelde reeds aan de galg. De Iwcc andereu stonden
reeds onder den noodloUigen balkzij waren ge
kleed in hei kostuum der veroordeelden hlootvoels,
blootshoofds cn hadden den strop kunstmatig om
hunnen hals geslagen. In dit ontzettend oogenblik
zag men een kozak in vliegenden galop aanrennen
die tnel een papier zwaaide dat hij in de hand
hield. Het was dc vergiffenis, in den alouilcn
stijl van wreede genade aangekondigd, Maar locli
werd zij met luide bijvalskreten begroel. Dc
onverwachteniet gehoopteen niet gedroomde
genade Irof alle aanvvezenden te meer daar zij
als een eclile coup de theatre werd afgekondigd.
Velen weenden allen waren diep geroerd en met
ecne soort van dankbaarheid voor den Czaar vervuilt
De moeder van den jongen Landowski die zooals
bel blijkt nooit dc hoop had mogen voeden den
Czaar te huis Ie spreken was zelfs legen de wet
over de grenzen gegaan en zijne majesteit te Kis-
singen gevolgd waar zij zich op ecne openbare
wandelplaats voor zijne voeten wierpin het gezigt
van de eleganle eu groote wereld waarvan dc liooge
bezoeker der badplaats omringd was. De Czaar hief
haar met zeer veel zwier op en verhoorde hare
bede. Zelfs dc russische soldaten die last hadden
onlvangcn om bij de lercgtstclling tegenwoordig te
zijn hieven vreugdekreten aan dal er maar één
in plaats van drie gehangen was geworden. Voor
een oogenblik was de straalorde Ie Warschau ver
broken. Men veroorloofde het volk digi hij de galg
Ic komen cn toen de gevangenen van dc verheven
heid afgingen waarop hel scha vol was opgerigl
drukle hel volk hun de handen en bood hun cigaren
iu menigte aan. Met het verblijdend vooruitzigt
van twintig jaren gevangenschap in Siherie namen
zij toch gaarne een oogenblik naar hunne bevrijding
van den dood de welriekende verlroosters aan.
Op de grenzen van hel warschaucr gouver
nement is weder eene hoeveelheid wapenen onder
den grond verborgen gevonden. Volgens gewoonte
zou dc eigenaar van den grond naar Siberië moeien
worden gezonden; er deed ziclt echter eene tnoeije-
lijkheid voor; de eigenaar was dc keizer aller Russen
zelf, want het bosch, waarin dc wapenen gevonden
werden, behoorde aan hel domein.
doen. Iritusschen strekt het tot schande onzer eeuw,
Parijs, 19 Sept Een der franschc krijgsraden
had dezer dagen eene zaak Ie behandelen, zooals
nog nooit was voorgekomen. Een lol de reserve
behoorende soldaat moest op last van maarschalk
Magnan nadat dc diensttijd van drie maanden
verstreken was en zijne kameraden ontslagen waren,
nog hij hel leger blijven, omdat hij zeer lui was
geweest cn de exercitie slecht geleerd hadDe
soldaat stoorde zich echler niet aan hel bevel van
den maarschalk, maar keerde huiswaarts, en werd
dientengevolge als deserteur voor den krijgsraad
gedaagd. Deze echler oordeelde dat de maarschalk
gehandeld had in strijd met de bepalingen door
den minister van oorlog vastgesteld, cn geenszins
bevoegd of geregtigd was een soldaat der reserve
langer dan den bepaalden lijd (twee of drie maanden)
onder de wapenen te houden. De beschuldigde
werd alzoo vrijgesproken.
-- Te Palinges (Saonc el Loire) heeft doorliet
onvoorziglig behandelen van vuurwerk een groot on
geluk plaats gehad. Er zou namelijk vuurwerk op
de markl worden afgestoken Ier gelegenheid van eene
feestviering. Plotseling ontvlamde een der vuurwer
ken en sprong uiteen, met het ongelukkig gevolg,
dal de stukken eene halzaal binnenvlogen en er eene
vreesselijkc verwoesting aanriglcn. EenlOjarig meisje
werd op de plaats gedood: twee andere meisjes, het
eene 15 cn het andere 17 jaren oud, werden zoo
zwaar gewond, dat zij weinige uren later den geest
gaven. Aan één mau moest de arm cn aan een
ander liet heen afgezet worden, welke beiden letterlijk
verbrijzeld waren. Eene gehuwde vrouw bekwam
eene wonde aan het hoofd, van zulk een ernstigen
aard, dat men aan hel behoud van haar leven wan
hoopt. Verschillende andere personen hebben kwet
suren ontvangen, die hun leven evenwel niet in
gevaar brengen. Men kan ziclt moeijelijk een denk
beeld vormen van de verslagenheid, welke dat onge
luk, te midden der feestvreugde te weeg bragt.
Wijhe, 15 Sept. Sedert eenige dagen wordt
iu liet huis van den landbouwer J. kV. Hartkamp,
op 20 minuten afstand van liet dorp gespookt
Het spook vertoont zijne kunsten cellier niet, zoo
als gewoonlijk, In den nacht maar des daags. Zoodra
het donker wordt, gaat het slapen, tic vrouw en
kinderen zijn reeds uit vrees tiaar hare familie
vertrokken. De kunsten door het spook uitgevoerd
zijn cellier niet buitengemeen; zij beslaan inliet
verplaatsen van eene schilderij een paar borden
en dergelijke voorwerpen meer. Dit alles geschiedt
echler, terwijl geen bespiedend oog in hel vertrek
is. Zit iemand in hel vertrekdan gebeurt er
niets en een knecht of ccne meid behoeft juist
geen behendig goochelaar te zijn om hetzelfde le
dat er nog zoovelcn gevonden worden, die dit alles
aan hooze geesten toeschrijven. Men zegt zelfs,
dal de man naar Zwolle cn Deventer is geweest
om dc hulp van ceneii duivelbanner in te roepen.
's Cravenhagc20 Sept. Te Mousler is in
den nacht van gisteren ccnc poging lot moord
gepleegd door zekere Jacob Brcggeuianop een
daar wonende vrouw genaamd Adriana van Dam
geboren Rurard wier man zich naar hier hegeven
had. Dc misdadiger moei, onder voorwendsel van
brandewijn nooilig le hebben, daar zijne vrouw even
Ie voren zoo hij zeide bevallen was <le vrouw
bewogen hebben Item open le doen cn alstoen
dc deur binncnsluivcnde haar om dc sleutels der
kast gevraagd hebben die zij echler niet wilde
cn zoo zij zeide niel koude geven. Op deze wei
gering heeft hij die vrouw verscheidene wonden
niet een mes tocgebragl. Op liet geschreeuw van
dc ongelukkige zijn eenige huren toegeschoten
om haar le ontzettenwaarop de moordenaar
ontvlugl is. Wij vernemendat de vrouw door
liet sterk bloedverlies en de toegehragte wonden
in bcdenkelijken toestand verkeert, terwijl men den
dader nog niet heeft kunnen achterhalen.
De vermoedi lijke dader van den moordaanslag
le Monster, is in hechtenis genomen. Hij kwam
op een melkwagen te Rotterdam aan, wekte dadelijk
den argwaan van de policie, die Item op de hielen
volgde en Item, toen zij door een ander, die Item
hoewel hij kreupel liep herkende, in haar vermoeden
bevestigd werd arresteerde. Hij is reeds naar het
huis van arrest alhier overgebragt. De verwonde,
hoezeer nog in bcdenkelijken toestand, geeft eenige
hoop op behoud.
Middelburg, 21 Sept. Bij een op 19 en 20
dezer alhier gehouden examen voor gezworen land
meters zijn als zoodanig o. a. geadmitteerd de licercn
A. Slouljesdijk, le Zierik/.ce; W. Tiiijntnan Cz
en L. Tuijnman Ez., beiden le Nicuwerkcrk.
Tholen 17 Sept. Heden hadden de oudste
landbouwer dezer gemeente H de Wilde cn zijne
vrouw JDeurloohel geluk 50 jaren op ecne en
dezelfde hofstede te hebben gehoerd. Met eene
hartelijke toespraak vail den heer Mr. C. J. Pické,
algemeen Voorziller der Zeeuwschc Maatschappij
werd de jubelaris en vrouw op de hofslcdc zelve
verwelkomd, waarbij tegenwoordig waren 't Bestuur
cn eenige leden van de afd Tholen de Burge
meester der stad, C. Jde Vulder van Noorden
cn den Nolaris Mr. T. A. Wagtho. Daarna is
de jubelaris door den lieer A. Geluk J.A.z., pre
sident der Sociëteit »Ceres" eveneens hartelijk ver
welkomd, en is vervolgens dien avond, in tegen
woordigheid van den jubelaris, op genoemde socieleit
in genoegen doorgebragt. Genoemde jubelaris en
vrouw hebben den 25 April 1861 hun 50jarig
huwelijksfeest gevierd.
Zierikzee, 23 Sept. Particuliere beriglen uit Pa
ramaribo van 20 Augustus 11. behelzen o.a. liet volgende:
»Dc reactionaire partij in Suriname wendt wanhopige
pogingen aan om hare stelling omtrent den slcchlen(?)
toestand der kolonie te verdedigen; zij discht hiertoe nu
cn dan voorvallen op, die op enkele plantages zouden
hebben plaats gevonden. Wij willen de mindere of meer
dere geloofwaardigheid daarvan thans niet onderzoeken;
in het beschaafde Nederland zou men gemakkelijk ook
feilen van onzedelijkheid, luiheid, diefstal enz. kunnen op
noemen, maar zou men uit die enkele feiten het gcheclc
volk mogen beoördeelenvolstrekt niet! Nu, dan doe
men dit ook niet in Suriname; die door de reactionaire
partij medegedeelde voorvallen bewijzen niets van den
voorgewenden steeds tocnemendcn achteruitgang der
werkzaamheden van de gcëmancipeerdcn. De oflicicle
statistieken getuigen in het voordcel der negers. En nu
men zich van die zijde verslagen ziet, behelpt men zich
met te beweren, dat de afgewerkte producten uit den
slaventijd zijn. Ieder, die maar eenigzins nadenkl, zal
dadelijk het onhoudbare daarvan ontdekken. De slavernij
toch heeft, op ultimo Junij 1S63, opgehouden le bestaan.
Er moet dus door dc geëmancipeerden gearbeid zijn
anders kon er geen product gefabriceerd zijn geworden.
Daarenboven moet het verwondering baren, dat de planters
zoodanig in de bcnaauwdheid zittenbij de vrees, dat
de arbeiders hen misschien op ultimo September a. s.
zullen verlaten. Indien dezen inderdaad niets verriglcn,
waarom dan zooveel moeite gedaan om hen te behouden
eu waarom beducht, dat zij enkele plantages zullen ver
laten, om zich op andere te verhuren? Waarom hoogerc
lootten aangeboden, zooals het dagblad Suriname zegt,
en waarover het een artikel heeft geschreven? (zie No.
13). Alles doet zien dat de rcactionnaircn ondanks
zichzelvcn, het bewijs leveren, dat dc geëmancipeerden
tamelijk wel voldoen cn de productie der kolonie wel
degelijk aan hunnen arbeid le danken Is.
Er zijn in dc laatste acht dagen 173 immigranten
hier aangebragt. Deze arbeiders zijn dadelijk geëm-
ploycerd. Vroeger wilden dc planters dc immigranten
uit. Barbados volstrekt niet hebben llians zijn zij met
graagte ontvangen. En waarom? omdat vele geëmanci
peerden (op de plantages waarvoor deze immigranten
zijn gehuurd.) uithoofde van goede redenen dc dienst
liehhen opgezegd, om bij andere meesters wcrkovcrcch-
komstcn tc sluiten.
Vroeger wilden dc planters goene immigranten uit
Barbados hebben, omdat zij, in eiken immigrant, even
als in den geëmancipeerde, een slaaf willen zien, die
zich, zonder tegenspraak, aan hunne luimen en harde
bejegening onderwerpt, cn dit doet de Barbadiaan
niet. Hij beroemt er zich op vrijman le zijn, en laat
zich niet als slaaf behandelen. Thans doet dc nood de
planters hukken. De geëmancipeerden kunnen overal
werk krijgen. Wie hen dus niet goed betaalt of niet
wel behandelt wordt na het einde van het contract
verlaten. Ziedaar dc reden, waarom de immigranten uit
Barbados thans met graagte worden aangenomen door
zoodanige planters met wie onze geëmancipeerden niet
langer willen contracteren.
Zoo even vernemen wij dat de arbeiders eener suiker
plantage in dc nabijheid der stad gelegen, besloten heb
ben, met ultimo September a.s. de huur op le zeggen,
en zich bij andere eigenaars in dienst te hegeven omdat
de meester hen niet behoorlijk betaalt en hen met allerlei
uitvlugten afscheept. L)c laatste uilvlugt was, dat zijne
vrouw bevallen was en hij dus geen geld kon missen.
Misschien behoort dc bedoelde man lol de hevigste kla
gers over weinig of geen werk der geëmancipeerden.
Men klaagt er in de kolonie over, dal sommige geëman
cipeerden op de plantages zich aan misbruik van sterken
drank overgeven. Het is soms waar! Doch wat is hier
van de aanleidendc oorzaak? Wel, dat de planters het
bedrijf van tappers op dc plantages uitoefenen. Vroeger
kreeg elke Neger een borrel 's daags sedert dc emancipatie
moeten zij dien van de directeurs koopen Om der. last
niet te hebben dagelijks de borreltjes uit le metco, vcr-
koopen zij eens in dc week zooveel drank aan de Negers,
als deze voor zeven dagen noodig hebben. Het gevolg
daarvan is, dat menige Neger, door het lokaas verleid,
in een of twee dagen den gcheelcn voorraad opdrinkt,
beschonken wordt en ongeschikt voor den arbeid. Ziedaar
eene proeve van middelen tot bevordering van bescha
ving onder de Negers. De planter schaamt zich niet
de rol van tapper tc spelen. Hij beseft nicl, dat hij zich
daardoor in de oogen zijner werklieden verlaagt, en hel
respect dat de Neger hem verschuldigd is met voeten
treedt, alleen om de centen van den geëmancipeerde maglig
te worden. Wat toch zoude dc gcheele uilgaaf per jaar
zijn indien men even als tijdens de slavernij icdcren
dag een borrel drank aan den arbeider ten beste gaf?
Nu krijgt men geld voor het borreltje, maar bederft le
gelijkcr tijd den Neger.
Op menige kostplanlage maken de planters dc Negers
tot dieven. Zij verkoopen dc banan lot zulk een hoogen
prijs, dat de geëmancipeerden onmogelijk met hun loon
kunnen toekomen cn alzoo dc toevlugt nemen om des
nachts het voedingsmiddel maglig le worden. Zoo bedriegt
dc hebzucht dc wijsheid. Verkocht men de banan lot
een matigen prijs, de Neger zoude geene aanleiding hebben
om tc stelen. Dc diefstal is wel niet tc verschooncn
doch dc meest schuldige partij is de eigenaar, die voor
gering loon den arbeid verlangt, maar daarentegen veel
geld voor het onontbeerlijk voedsel eischt. Ziedaar dc
handelwijze, gelukkig niet van alle. maar van vele plan
ters, over wier edelmoedigheid de Amslerdamsche Courant
de loftrompet doet hooren
GEMENGDE BEP.IGTEN.
Dc Bcrlijnsche dames hebben ecne vereeniging gevormd
om den koning van Pruissen in alles te ondersteunen,
doch of dit nu in geld zal zijn, of in het leveren van
vrijwillige damesin het leger, weet men niet, maar het
vindt nergens bijval dan in dc hofstad, en hel meest
onder de hofdames, die juist aan alle hoven de meeste
gekheid verzinnen. Ook in Engeland is een zot plan
bedacht. Men wil daar namelijk een glazen hemel bren
gen over eene groole uitgestrektheid land, dit zoodanig
verwarmen dal het er ecuwig zomer is. en men er op
kersdag zelfs rijpe druiven zal vinden. Verder zullen er
kerken onder gebouwd worden, cn hospitalen voor borst-
lijdcrs, die daar uit alle oorden der wereld in opgenomen