all.
N.° 2078. Zaturdag 20 February 1804. 20ste Jaarg.
I D
SB, Gcbr.*
iiloonstelling
Ned pd
crk of als
van e"
verkrijgbaar.
Lunne.
zenuwen en
;t'<lulriig, doch
L voortkomen
n hysterische
daags
gelukkigste
organen zul-
moeten
te bevorderen,
it het geliecle
hetzij dezelve
-hoon dezelve
i. zullen toch
welke dezelfde
ruikt worden
alen.
ft
nde tepels
ijn
iektc
rbu ik
boofden
11 van alle soorten
n enz, euz.
13,30 ƒ20,20.
3,85- 20.20.
ekoiiicn bij
Zirrikzee.
i-op-Zooiit.
Herlogeii-
Holloivay's
ilen Laine.
Beschuit.
grondig ver-
est zijnde
[>n geplaatst
oege zich in
len Blieven-
bekwame
KescliiiU -
G. Adres
ersoon hij
u'Sing,
OOSTEN,
li gd
necht,
ede geluig-
hricven hij
nnrabers-
JROERSE
tl:
c/if,
inwoning,
i franco
Mi v-
PANDAW.
lUtfiS SS he-
iimgaan en
asch aan
ime
voorzien.
S. OCHT-
loon,
Imeid
kliandelaar
Le Zierik/ee.
ZIERIKZEESCHE NIEEWSRODE.
Me n abonneert zicli:
In Nederland, bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abonnements-Prjjs:
Voor bbide üitgaveh.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika, Franco New-York. - 3,90.
Verschijnt!
Op Woensdag en Zaturdag,
Advertentlfni
10 cent voor eiken regel,
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertenliën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure
Bureau:
Zierikzee, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingczondene Stukken Franco.
Nieuwstijdingen.
SOhrUsdilsmfc*
De oorlog; in het noorden, die, volgens sommige
Fransche bladen, geëindigd zou zijn, begint in tegen
deel een meer ernstig karakter aan te nemen. De
Denen willen, de hertogdommen heroveren. Met dal
doel liggen er oorlogschepen voor Kiel c» Eckcrn-
förde en |incn*jsprcckt van eenc coup de main legen
Flensburg. Met dit oogmerk verzamelen zich ook
duizendc vrijwilligers te Frcdcrioia, terwijl de kern
van.iiliel !eger?;dc] positie achter de hoogten van
Duppel inneemt, die voor de Pruisscn en Oosten
rijkers', [dreigen le worden wat de Krini eenmaal
was voor de Franschen en Engelschen.
Tot dusverre waren de gevechten voor die schan
sen slechts schermutselingen bij verkenningen; maar
liet leger der gealliëerden conceiilreerl zich meer
en meer. De positie van de Denen is hier echter
door de natuur zeer sterk daar zij ook in hun
voordcel hebben de diepte der zee, waardoor ge
pantserde schepen hier de verdedigers zouden kunnen
steunen. Om Sundewill, het schiereiland, waarop
Duppel gelegen is, te verdedigen, hebben de Denen
de overige dcclcn van het hertogdom ontruimd
behalve hel eiland Alscn, dal, door de inneming
der duppcler schansen in de niagt des vijands
vallen moet. Daar zal alzoo hel lot van Dene
marken moeten beslist worden, en zoo de vijand
de overmagt van troepen heeft, de stelling is zoo
sterk dal de kansen gelijk worden. Zij beslaat
uil zeven groolc schansen, die met de blokhuizen, re
doutes en versterkte voorposten cene linie vormen
van Wenningbund tot de Alsensond, welke onge
veer een uur lang is. De schansen liggen op hel
plateau van een heuvel, wiens hoogste punt 300
voel verheven is, en die aan de eene zijde, aan
die van Nubel, eene vrij sterke aan de andere
zijde eene flaauwc helling vormt, terwijl daarachter
zich eeue vlakte uitstrekt waar een talrijk leger
zich vereenigen kan. Het plateau is 1400 voet
breed. De twee bruggen bij Sonderburg en Band
berg die de verbinding met het eiland Alseu
vormen, zijn door vestingwerken versterkt
Zoowel de gealliëerden als de Denen hebben thans
ontzaggelijk veel le lijden van liet ruwe weder.
De sneeuwstorm, die (laar den 12den gewoed heeft,
was zoo sterk dat zelfs de spoortrein den togt
heeft moeten staken. Ten 3 ure in den namiddag
had die trein Sleeswijk verlaten en daarin bevond
zich de prins van Pillissen vergezeld van rlcn
groothertog van Mecklenburg en een talrijk gevolg,
waaronder ook de veldslagen-schilder Tuckenhofer
en de schrijver Rnffer. Ten 7 ure was de sneeuw
storm zoo lievig, dal de trein inoest halt houden
en de gotische schaar hooggeplaatste militairen en
ambtenaren moest door de sneeuw heen zich een
pad hanen naar eene naburige boerenhoeve, waar
allen den nacht op stroo doorbraglen en hun avond
maal met zwart brood doen moesten. Den anderen
morgen kwam de kroonprins met zijn gevolg Ie
Flensburg aan.
Hoorn, 15 Febr. Gisteren hceft_ zekere S..
hier even builen de stad wonende, op iemand, die
hem een stuk spek terug bragt, dat bij hem gekocht
maar bedorven bevonden was, na eenigc worsteling
met een wapentuig dal met hagel geladen was,
ecnige malen gescholen zoodal de getroffene in
bedcnkciijken staat verkeert. I)c policie heeft den
dader terstond in hechtenis genomen.
's Gravenliage, 16 Febr. De Tweede Kamer
der Stalen Generaal beeft heden hare werkzaam
heden hervat. Lenige ontwerpen van wet zijn in
gekomen welke reeds hekend zijn. I)c heeren
van der Linden en van Limburg Brouwer zijn als
leden toegelaten. De afdeelingen zijn zamengeslcld.
Rotterdam, 16 Febr. In den afgeloopen nacht
heeft in onze stad een geweldige brand gewoed, die een
der voornaamste gebouwen van Rotterdam, liet voorcnalige
Gemeenlandshuis van Schieland binnen welke muren
aanzienlijke kunstschatten werden bewaard, in weinige
uren tijds heeft vernield.
De brand openbaarde zich omstreeks half drie ure hel
eerst aan de zijde der Paauwenstecg, en wel aan de mid-
densle zoldervensters. Met cene buitengewone snelheid
verspreidde de vlam zich van daar, zoowel naar de zijde
van den Schiedamschen Dijk, als naar den achterkant
bij het plein en sloeg weldra na over die gehccle
verdieping het gebouw le zijn doorgedrongen, van alle
vier de boeken uit ramen en dak, terwijl inmiddels bet
vuur zich voornamelijk in liet middenste gedeelte van
het kapwerk vertoonde, tengevolge waarvan de schoor-
steencn weldra stonden te waggelen en eindelijk een
groot gedeelte van den nok medeslepende, naar binnen
instortten. Een oogenblik later kwam aan de Boynians-
steeg liet middenste zolderraam naar beneden, hetwelk
zoowei daar als verder rondom het gebouw spoedig door
het overige gedeelte van zolder en vliering gevolgd werd.
De geheel daaropvolgende verdieping bad kort daarna
het voorkomen van een enkelen vuurklomp, die zijne
vernielende werking over de gehecle uilgestrektheid van
liet gebouw voortzette en door bet doorbranden der
zolders en plafonds, bet vuur ook even spoedig weder
eene verdieping lager deed woeden. Wegens de hoogte
van het gebouw werden de pijpen der brandspuit-slangen
van uit de daken der huizen in de beide stegen op den
gloed gerigt, en dezen zooveel mogelijk met cene door
vereende krachten zamcogebragte watermassa overstroomd.
Toch woedde en flikkerde de vlam steeds voort, waarbij
niet alleen een groot gedeelte der stad in een dikken
rookwalm, maar ook nu en dan in een diglen vonken
regen werd gebuid, die zelfs de toesnellende personen
in de omliggende straten, tot zelfs op de Groote Markt,
in het aangezigt en legen de klecdcren sloeg. Intusschen
zette de brandweer hare ijverige pogingen krachtig voort:
doch zóó lievig werkte liet vuur, dat in weerwil van
alle pogingen het gebouw ten 8 ure, met uitzondering
van de benedenste verdieping, nagenoeg geheel uitgebrand
was, terwijl ten 10 ure de vlammen zich nog allcrwege
op de puinlioopen vertoonden en der» geiicelen dag de
spuiten moesten blijven werken, om eene nieuwe uitbar
sting van het smeulende houtwerk te keer le gaan. Des
namiddags ten 3 ure bad het gebouw, inzonderheid aan
de zijde der Korte Hoogstraat, reeds geheel en al liet
voorkomen cener ruïne, terwijl overigens de passage aan
de Noord- en Zuidzijde zelfs toen nog zeer gevaarlijk
bleef. Van des voormiddags tot tegen den avond zag
men nog, zoowel boven als beneden op verschillende
punten de vlammen uit het minder bereikbare hout
werk opflikkeren.
Omtrent de oorzaak van den brand verkeert men ge
heel in het onzekere. Daaromtrent loopen gelijk bij
iederen brand in de eerste oogenblikken altijd het gevat
is, allerlei geruchten, waaraan niet altijd waarde is le
hechten. Zoo boort men onder anderen dat gisteren
namiddag eenige werklieden op de zolders bezig geweest
zijn niet reparaliën waarna ten 5 ure de vensters
door die werklieden opengelaten werden gesloten. Op
dat oogenblik werd evenwel hoegenaamd geen spoor van
brand ontdekt. Een ander vermoeden dal ook geuit
wordt, is dat de brand zou kunnen ontstaan zijn door
liet vlamvatten van een der balken in den schoorsteen
doch dit is ook niet meer dan een bloot vermoeden.
Zoo veel is alleen zeker dat de brand is uitgebroken in
een gedeelte van het gebouw, waar althans geene gas-
pijpen aanwezig warcu.
Naar wij vernemen, zijn van de collectie schilderstuk
ken, een 380 tal bedragende, slechts 170 gered. Het is
ligt te begrijpen, dat bij een ramp als deze niet zoo
spoedig alle bijzonder lieden bekend zijn, zoodat liet dan
ook vooralsnog ondoenlijk is om op te geven, welke kunst
werken men aan liet vernielend element heeft kunnen
ontrukken, en daardoor lot cene eenigzins juiste raming
te komen van de hoegrootheid der aangerigte schade.
Zeker is tiet intusschen, dat liet hier minder het verlies
van geldswaarde is wat men te betreuren heeft dan
wel het verlies van zooveel, dat groote kunstwaarde had
een verlies dus, dat onherstelbaar is. Wanneer men in
aanmerking neemt, dat zich in het Museum Boymans
vele belangrijke werken van oude meesters bevonden
o. a. stukken van Rembrandt, Ostadc, Tenicrs, Murillo,
de Craeijer Jan Steen, Putter. Cuyp, Hobbeina, Wou
werman Ruysdael mitsgaders eenige werken van
moderne meesters, als Koekkoek Schotel, Bakhuizen, enz.,
dan kan men zich een denkbeeld maken van de waarde
der. kunst-collectie die met olgeliecle vernieling werd
bedreigd. Gelukkig intusschen verneemt men, dat onder
de geredde voorwerpen zich vele kostbare schilderstukken
bevinden, o. a. zeven van A. Cuyp en verder van Oslade,
Hobbeina, Both, enz. Ook van de portefeuilles met tee-
keningen zijn vele behouden. De groote collectie Japanscli
porcelein, mede in liet museum voorhanden is echter
geheel vernield cveti als ook de prachtige marmeren
busten van Tollens prof. van der Hoeven en andere
voorwerpen. De geredde kunstwerken, na voorloopig bij
ecnige bewoners van naburige huizen geborgen te zijn,
zijn thans ter voorloopige bewaring overgebragt naar de
rotonde op het stadhuis.
Het cigelijke museum was gevestigd in de bovenzalen
van het gebouw; van daar dat redding moeijelijk was.
De benedenlokalen waren in gebruik bij de Academie
van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen.
Ook deze instelling beeft veel bij den brand verloren
de collectie pleisterbeelden, modellen, voorbeelden enz.
benevens al het meubelair is verbrand of vernield. Daar
entegen zijn dc meeste schilderijen en het archief der
academie gered, terwijl van de verzameling beelden alleen
behouden is gebleven de slavin, welk beeld op de jongste
tentoonstelling der Academie onder de voornaamste tiom-
niers der collectie gerekend werd, en waarvan het ver
lies onherstelbaar zou zijn geweest, dewijl van dat beeld
geen ander model bestaat.
Naar wij vernemen was bet gebouw voor f 60.000 en
de kunstverzameling van liet museum voor /*200,000
verzekerd.
Het afgebrande gebouw werd beschouwd als van be
langrijke architectonische waarde. Ook zijn er vele ge
schiedkundige herinneringen aan verbonden. In 1662
werd de bouw, naar bet ontwerp van Jacob Loys, aan
gevangen. De eerste steen werd gelegd door den dijkgraaf
van Schieland, Daniel van Hogendorp, een der voorouders
van onzen beroemden Gijsbert Karei van Hogendorp. Drie
jaren later werd het door dijkgraaf en hoogheemraden van
Schieland betrokken, die tot dusver in een gebouw op dc
Hoogstraat hunne zittingen hadden gehouden. Men wil,
dat liet gebouw kort na de voltooijing een bezoek ontving
van den toen zestienjarigen prins van Oranje Willem
III, wiens portret steeds geprijkt heeft voor den schoor
steen in de zoogenaamde Prinsenkamer, aan de regterzijde
bij het binnen komen, van het gebouw en dat later
werd overgebragt naar de kunslgallcrij. Verder wordt
verhaald, dat dc prins bij gelegenheid van zijn bezoek,
in den tuin achter tiet Gemeenlandshuis een boom ge
plant heeft, die nog op het Boymansplein slaat en thans
door de vlammen is gespaard gebleven. In 1795 heeft
het gebouw gediend tot hoofdkwartier van de Franschen
in 1812, nadat het huis een jaar te voren inwendig
groote veranderingen had ondergaan, heeft keizer Napoleon,
bij gelegenheid van zijn bezoek aan onze stad, met zijne
gemalin, de keizerin Maria Louisa, er eenige dagen in
gelogeerd. Een jaar later bad prins Naritzkin, Russisch
veldmaarschalk cr zijn hoofdkwartier in gevestigd en in
1813 diende liet op nieuw kortstondig tot verblijfplaats
aan een hoogeit gast onzer stad, namelijk czaar Alexander.
In 1824 werd de civiele kamer der reglbank in een
gedeelte van liet gebouw gevestigd, terwijl liet drie jaren
later tijdens de verbouwing van liet raadhuis, gedeel
telijk werd ingerigt ten gebruike van het stedelijk be
stuur. In 1842 eindelijk werd het geheele gebouw door
liet dijksbestuur van Schieland aan de stad verkocht;
hét doel van dien koop bleef aanvankelijk geheim, tot
dat vijf jaren later liet gebouw werd aangewezen om te
dienen tot museum, nadat wijlen de heer Boijmans bij
testament zijne belangrijke verzameling kunstwerken aan
dc stad bad vermaakt. In 1831 werden eenige beneden
localen ingeruimd ten dienste der Academie van Beeldende
Kunsten en Technische Wetenschappen, die er behalve
hare kunstcollectie, ook hare talrijk bezochte scholen had.
Gelukkig heeft men hij dit onheil geen verlies van
menschenlevcns te betreurenofschoon daarentegen som
mige personen brandwonden en ander letsel bekwamen.
Zoo verneemt men, dal de heer Cardinaal, commissaris
van policie, die zich in de Paauwenstecg bij den zijmuur
van het gebouw bevond, juist op hel oogenblik dat een
brandend zolderkozijn met ecnige steencn naar beneden
kwam, door een balk óp het hoofd en legen de borst
getroffen werd, waardoor hij op den grond viel en zich
vrij ernstig aan dc hand en het been bezeerde. Verder
werden onderscheidene personen door de neervallende
gootlijsten en brokken muur getroffen.
Het stedelijk bestuur was dadelijk op de plaats des
onlieils tegenwoordig. Ten slotte gelooven wij nog dc
opmerking le moeten maken, dat de brandweer zich bij
deze gelegenheid, gelijk bij vroegere branden, even als
de schutterij en de policie weder door haren bekenden
ijver en hare gepaste orde heeft onderscheiden, terwijl
tevens de burgerij niet minder hulde verdient, wegens
den goeden geest dien zij hierbij weder aan den dag
legde om cene behulpzame band te bieden, en de geredde
voorwerpen voorloopig in bewaring te nemen.
Werkendam, 15 Febr. Sedert een paar ringen
houdt hier liet volgende allen bezig: Dc echtge
noot van een inwoner dezer gemeente alhier is
plotseling overleden. Dit heeft het vermoeden
doen ontstaan, dal cene misdaad zon zijn gepleegd;
dien ten gevolge heeft de justitie dc Ier aarde
bestelling verboden, ten einde eene reglerlijkc lijk
schouwing Ie doen plaats hebben. Heden is iret
vcrcischte naar 's Herlogenbosch gezonden. Heden
is het vereischlc naar 's Herlogenbosch gezonden,
ten einde het aldaar scheikundig te onderzoeken
Er zijn vele getuigen verhoord.
Waalwijk, 18 Febr. Dc eerste groote jaarmarkt
gisteren alhier geliouiieri was zoo als gewoonlijk druk
bezocht. LI et vee aan dc lijn vond vele koopers en was
gevraagd, doordien cr vele Belgische kooplieden waren.
De handel was dus vrij levendig. Jung goed veel na
vraag, ca veile beesten veel navraag duclr weinig stuks.
Er werden cr verkocht voor ^2i0.Del linnen en
katoen was merkelijk in prijs gestegen, fijn linnen zelfs
moeijelijk le hekomen cu zeer duur. Op de botcrmarkl
was, niettegenstaande den ruimen aanvoer, ook liet ge
mor der huismoeders te lioorcu tegen de opkoopers, door
wie de prijs steeg tol f 1,13 hel Ned. pd. Aardappelen
waren cr in overvloed cn niet duur. De minste soort
kocht men voor f 1,ƒ1,10,— dc beste voor f t.GOa
1,!)0 de mud. Overigens liep dc inarklilog rustig cn
goed af. Ingez
Zierikk.cc 18 Febr. Volgens bekendmaking
van ilerr inspecteur van hel lager onderwijs in
Zeeland zal de voor deze provincie benoemde
Commissie tol het afnemen der examens ter ver
krijging van akten van bekwaamheid tol hel geven
van school en huisonderwijs bijeenkomen op Woens-
dag den 50 Maart aanslaatide en volgende dagen,
in hel lokaal der voormalige Rekenkamer in de Abdij
te Middelburg; terwijl de dagen cn uren, tvaarop
de verschillende adspiranlen zullen moeten ver
schijnen, hun later door de heeren Dislricls-School-
opzieners zullen worden opgegeven. Dc belang
hebbenden zullen zich vóór of uiterlijk op den
16 Maart e.k belmoren aan Ie melden hij den
Schoolopziener van het District waarin zij wonen,
of, van huiten 's lands komende, voornemens zijn
zich te vestigen, met opgaaf van de akte, die zij
verlangen en met overlegging van een of meer getuig
schriften van goed zedelijk gedrag eu van hunne
geboorte akte, alsmede van de akten van bekwaam
heid of van algcmeene toelating, welke zij reeds
vroeger mnglcn hebben verkregen.
Zlerikzco, 19 Febr. De 47ste verjaardag van
Z. M. den Koning werd heden alhier op de ge
bruikelijke wijze gevierd. Van vele particuliere en
openbare gehouwen wappert dc nationale vlag, terwijl
hel carrillon zich deed hooren. Door hel ongunstige
weder had de parade der schutterij geen plaats.
Gisteren is alhier in het openhaar aanbesteed
hel in de jaren 1864, 1863 en 1866 begrimlen
en bestralen van eenige wegen in den polder
Schouwen, lang 25355 el, welk werk is aangenomen
door IJ. Kingelberg le Duivcndijke voor de som
van f65,525.
GEMENGDE BEP.IGTEM.
De gemeente H. mogt zich verleden week ver
heugen in de eerste vergadering uit heeren cn
dames zaïnengeslelde Zangvereenigiiig welke na
alloop, zich kenmerkte door straat muziekale too-
neri, en vooral door het rollen van een lid van
verscheidene trappen. De sterkere leden van dit
gezelschap worden dan ook ernstig aangeraden, om
zich vóór de tweede uilvoering in cene zieken - beurs
le begeven, ten einde, cn vooral dc dames, hoewel
zij geplaatst zijn onder toezigl van een pater, hij
onverhoopte noodloltiger vallenzich ten minsten
zooveel in hun vermogen is, voor schadelijke ge
volgen te waarborgen. Bij al de wonderen zingt
men thans in den wonder polder
Wel man I wat ging gij toch le werk,
Schiedam was immers veel te sterk
Verdoovend voor uw groot verstand,
Dal zigtbaar op uw wangen brand.
Maar steunt vrij op uw slijk pa's duiten,
Dit werkt welligt nog meer naar builen,
Doch denkt'l is dweepgeld, 'l slicht geen nul
Die kas is ras zóó uitgeput.
Van vroeger is dit mensclt bekend,
Als eenen ruwen, snooden vent,
Ofschoon voor 'toog nu vroom en zacht,
Blijft hij een wolf in 't schapenvacht.
Eene jufvrouw uit hel gemeente huis te K. moest