N.° 2058.
Zaturdag 12 De1805.
20slc Jaarir.
R e d e v o e r i n g e n
Nieuwstijdingen.
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
ill c n b o u li c e r t zich:
In Nederland, bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan.
Abonnciucnts-Prijs:
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-AmerikaFranco New-York. - 3,90.
Verschynt*
Op Woensdag en Zaturdag
idvcrtentiifni
10 cent voor eiken regel.
Zegelregl. voor iedere plaatsing, "^5 cent.
De inzending der Advcrtentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure
Bureau:
Zier ik zee, Hoek van de Schuilhaven, B, No. 9-4.
Brieven en Ingczondcne Stukken Franco.
uilgesproken den 28ste" November door den Heer
J. J. van KERKWIJK.
(Do eerste en tweede redevoering strekten lol
ondersteuning van een voorstel van den Heer oun
/losse, om de begroeiing van binnenlandsche zaken
met 4500 gulden Ie verminderen ten einde te
voorkomen dat door den Minister van Binnen
landsche Zaken naast den tegenwoordige!! lands-
bouwmeester twee dergelijke bouwmeesters werden
aangesteld omdat de llecrcu van Bouse en van
Kerkwijk vreesden, dat de alsdan nieuw te zetten
gebouwen even leelijk zouden worden, als de an
dere gebouwen van den landsbouwmeester, zooals
tic Loterijzaal, tic Hooge Raad en Koloniën.)
EERSTE REDE VOERING.
Ik kan mij ook na de inlichtingen die tic Minister
van Binnenlandsche Zaken gegeven heeft, met zijn voor-
stol niet vcrccnigcn. Het komt mij voor dat twee za-
lion bepaald afgescheiden moeien worden, namelijk het
gewoon onderhoud met de kleine vernieuwingen aan de
gebouwen, en liet. maken van geheel nieuwe gebouwen.
Voor bot gewone onderbond en de kleine vernieuwingen
kan men gerust doen hetgeen de Minister zegt niet te
durven doen namelijk nde con hóle overlaten aan een
enkel persoondie zaken zijn van zoo gering belang,
dal ik niet vices dat bij, die met bel onderhoud belast
7.al zijn, eenzijdig zal worden, zoo als de Minister zegt.
Wanneer men aan liet hoofd van ben. die met liet ge
woon onderhoud met de vernieuwingen belast zijn, een
geschikt architect plaatst bij behoeft zelfs geen groot
bouwkundige te zijn als bet slechts iemand is, die goed
verstand beeft van metselen timmeren en dergelijke
zaken en onder zijne bevelen ecu voldoend aantal op-
zigters, dan kan in dien lak van dienst behoorlijk wor
den voorzien.
liet tweede punt, dat ik noemde, is hel maken vari
plans voor nieuwe gebouwen daarvoor moet men eene
geheel andere soort van mcnsclicn hebben, zoo als door
den geachlen afgevaardigde uit Steen wijk is opgemerkt.
Voor ieder bijzonder gebouw moei men bijzondere per
sonen hebben. Wanneer nu eene commissie benoemd
wordt, is bet onmogelijk voor die verschillende soorten
van gebouwen goede specialiteiten Ie vinden.
De Minister oppert het bezwaar dat dan niemand
verantwoordelijk is. Dergelijke commissie is evenwel
eene soort van eereposl; liet is gcene vaste betrekking,
maar men wordt daarvoor goed bezoldigd wegens reis-
en verblijfkosten en presentiegelden. Onder die com
missie moet een persoon staan bijv. de tegenwoordige
bouwmeester, die de bevelen uitvoert en de plans uit
werkt welke door de commissie zijn vastgesteld. De
Minister zegt wel dat bij op die wijze niet durft over
gaan tot bouwen maar ik wijs op hetgeen men reeds
meermalen beeft gedaan. Ik wijs op het plan tot nieuwe
verbeteringen. Toen is eene commissie bijeengeroepen;
dat waren ook gcene verantwoordelijke personen zoo
danig planeenmaal vastgesteld, wordt publiek gemankt,
ten einde iedereen in slaat te stellen bezwaren daarte
gen in te brengen: die bezwaren worden aan dezelfde
commissie onderworpen, welke er een rapport over uil-
brengt, en dan kan liet publiek oordcclcnDaarna roept
men de commissie weder bijeen en laat de plans met
den persoon, die met. de uitvoering belast is, uitwerken.
Kortgeleden beeft men ook dergeiijken weg gevolgd,
namelijk bij bet maken van het nieuwe dok te Nieuwe
Diep. Toen beeft men eene commissie benoemd en
nadat deze een plan gemaakt bad en dal vastgesteld was,
is een der ingenieurs aangewezen, om onder die commis
sie werkzaam te zijn en liet plan uit te voeren, terwijl
deze ingenieur juist de verantwoordelijke persoon was.
De Minister zegt: de bestekken bij den waterstaat
worden anders opgemaakt; daar is voldoende controle,
die men bij zulk eene commissie niet kan doen plaats
hebben immers bij den waterstaat gaan de bestekken
van den opzigter naar den ingenieur, van den ingenieur
naar den hoofdingenieur, van dezen wederom naar den
inspecteur, en zoo komen zij eindelijk na soms eene
reis van cenigc maanden gemaakt te hebben, bij het
Ministerie van Binnenlandsche Zaken en worden daar
vastgesteld. Hetzelfde kan evenwel ook hier plaats hebben.
Men kan hel bestek eerst laten opmaken door den op
zigter, die bet zal toezenden aan den hoofdopzigtcr, die
bet op zijne beurt onder de oogen van den architect,
die onder de commissie is geplaatst, zal brengen. De
commissie zal het vervolgens nazien, en zoo zal het
eindelijk komen hij den referendaris bij Binnenlandsche
Zaken, die er de laatste hand aan zal leggen. Op die
wijze zal men een goed resultaat bekomenzoo men
echter den weg volgt, dien de Regering ons voorstelt,
dan zal men ja, voor een onkel gebouw geschikte menschcn
krijgen maar het zal niet mogelijk zijn om bij het
ontwerpen van ieder gebouw bekwame specialiteiten in
die commissie te hebben.
TWEEDE REDEVOERING.
Een enkel woord. De Minister beeft gezegd, dal er
tusschcn kleine reparation en grooote een ruim veld
ligt. Dat slem ik gaarne loc; maar liet komt mij toch
voor, dat iemand, aan liet hoofd van al die reparatie»
geplaatst, genoegzame kunde zal hebben om zelfs ook
eenigzins groole -herstelling uil te voeren.
De Minister verklaarde zoo even dat er thans geen
voldoend loczigt is over alle rijksgebouwen. Hel loczigt
wordt tegenwoordig uitgeoefend door de ingenieurs van
den waterstaat en de onder hem geplaatste opziglers.
Die menschcn wonen in de plaatsen, waar de gehouwen
staan, en ik geloof dat hel beter is dat zij er bel toe-
zigl over blijven houden dan dat dit toczigt wordt
gecentraliseerd en opgedragen aan personen, die in den
Maag wonen en van tijd lot lijd welligl bij fraai weder
een uilslapje zullen doen om den toestand der gebouwen
in de verschillende sleden van ons land te onderzoeken.
(Hel voorstel van den Heer van Rosse is daarna,
niettegenstaande den tegenstand van den Heer Thor-
beckeaangenomen met 51 legen 50 stemmen dc
Heer van licrkwijlc stemde, zoonis na zijne rede
voeringen Ie verwachten was, vóór het voorstel van
den Heer van Rosse.)
DERDE REDEVOERING.
De heer van Nispen klaagt alleen over dc Rijnspoor
wegmaatschappij maar mij is liet onlangs ook op den
Hollandschcn spoorweg gebeurd dat ik te Delft ik meen
ongeveer een half uur heb moeten wachten, en waarom,
omdat dc trein uit 's tlage nog niet was aangekomen,
ïk veslig de aandacht der Regering op liet Koninklijk
besluit van 22 Junij 1S40, no. 60, waarhij de concessie
verleend is voor het voortzetten van den weg van Haar
lem over Leiden en' 's Gravenhage naar Rotterdam. In
arl. 2 van dat besluit leest men»zullcndc aanvankelijk
met bet leggen van ecu enkel spoor genoegen worden
genomen en dc concessionarissen eerst lot het plaatseri
van een tweede spoor zijn verpligt, wanneer de nood
zakelijkheid daartoe door liet Gouvernement zal zijn
erkend." Ik wenschlc nu dal men gebruik van dit
artikel maakte. Het zou onbillijk zijn, nu de Hollandscbc
weg nog breed spoor beeft die maatschappij tot liet
leggen van een dubbel spoor over de gehcclc lengte van
den weg te noodzaken maar men kon er ecnige sectie»
van den weg, bijv. van 's Gravenhage naar Delft of van
Schiedam naar Delft, mede voorzien, zoodat dc treinen
behoorlijk konden kruisen en niet, zoo als nu, genoodzaakt
zijn wclligt een half uur of drie kwartier te wachten
lot dat de andere treinen aangekomen zijn. Wanneer
thans één trein te laat komt dan ziet men meestal
dat al dc treinen dien dag niet op hunnen tijd arriveren.
London, 5 Dcc. De jongste stormen hebben
op zee vrcesselijke verwoestingen aangerigl. Een
aantal vaartuigen is niet verlies van ankers, louwen,
zeilen en masten Ie R.imsgate, Dover en de nabu
rige kustplaatsen biuueugeloupcn. Hel hevigst en
vernicleiiflst schijnt de orkaan in den omtrek van
Holyhead gewoed te hebben. Een naar Halifax in
Nietuv-Schotland bestemd vaartuig, de Elisabeth
werd du or den storm van zijne ankers losgerukt en
op dc klippen langs de kust geworpen; door mid
del van cenige balken der totaal verbrijzelde boot
gelukte bet den kapitein en vijf man der equipage
zich zon lang boven water te houden lol de kust
wacht hulp kon bieden. Hel scitip Melbourne ver
loor ecu mast, liep op een ander insgelijks be
schadigd schip aan en zonk De bemanning zocht
redding in de boot die na ecnige minuten omsloeg,
waarbij allen verdronken. De equipage der brik
Harmony redde zich op eene merkwaardige w ijze
bet vaartuig, van zijne masten beroofd en een speel
bal der golven geworden, dreef op dc kust aan
vier man sprongen op liet achterdek van een sloomer,
en slechts één knaap bleef aan boord. Dit was
donderdag avond den volgenden morgen boorden
Iwee kustwachters eene slem uit dc golven om
hulp roepen; zij bemerkten den knaap op bet dek
der Harmony wierpen bent een touw toe en
trokken hem door de lievige branding heen aan
wal. Een kwartier later was de brik in duizend
stukken geslagen.
Texel, 6 Dec Uil dc tol dus ver ingekomen
opgaven blijkt dal op Texel 12 of 13 schepen zijn
gestrand en voogl men hierbij de 4 of 5 op Vlieland
verongelukt, dan krijgt men liet huiveringwekkend ge
tal van 17 a 18 strandingen op de twee eilanden. Men
berekent, dat thans op Texel een hondcrlal schip
breukelingen door dc consuls verzorgd worden
Hot schip Wilhelmsburg, kapt Kross van Ham
burg, met 500 passagiers, naar Moreion Baai, is vol
gens telegram van llarlingcn, dd. 6 dezer, op Ter
schelling verongelukt, en van de opvarenden slechts
17 personen gered.
(losterwolde (Gelderland), 8 Dec. De gebcele
omstreek is gelijk aan eene bare zee Vele schade
beeft water cn wind hier veroorzaakt. Ruim 100
vlugtelingen zijn in de kerk ter huisvesting en
verpleging opgenomen.
Ëlspcet, 7 Dec. De gevreesde keelziekte eisclil
bier bij voortduring hare ulïers. Zoo zijn gisteren
vijf kinderen en jonge mensehen bezweken, waarvan
twee uit écn gezin. Hel naburige Uddel beeft
mede zwaar geleden. Daar zijn uil écu gezin in
9 weken vijf kinderen weggerukt.
's Gravenhage 7 Dcc. Heden is bij den
Hoogcn Raad der Nederlanden, kamer van strafzaken,
behandeld dc zaak van L. J. Crooij, oud 39 jaren,
binnenvader van bet burgerweeshuis te Zierik/.ee,
requiranl van cassatie tegen een arrest van bet
provinciaal gereglshof in Zeeland, waarbij hij, met
vrijspraak van ecnige en ontslag van rcgtsvervolging,
ter zake van andere te last gelegde feilen is schuldig
verklaard aan zeven gewelddadige aanrandingen op
de eerbaarheid van jonge docblers, die onder zijn
opzigl en aan zijii gezag onderworpen waren, allen
beneden den leeftijd van 21 jaren cn voorts aan
bel toebrengen van slagen, waardoor gcene ziekte
of beletsel om Ie werken is ontstaanen Ie dier
zake is veroordeeld lol eene tuchthuisstraf van
zeven jaren, f 8 boete en in de kosten De Heer
advocaat Mr. I). van Eek beeft voor den requiranl
de middelen van cassatie voorgesteld en ontwikkeld.
Het nemen van conclusie door bet. O. M. iu deze
zaak is bepaald op 13 December aanslaande.
Bergen op Koom, 7 Dec. Daar er tijdens
den laatst gewoed hebbenden slorm, onderscheidene
onzer schippers afwezig waren, verkeerden bier vele
huisgezinnen in groole» angst, en helaas, niet len
onregte, daar één hunner, A Vocrhans, voerende
de paviljoenschuit de Twee Gebroeders, in den avond
van den 3den jl. op de hoogte van Corlgenc beeft
schipbreuk geleden, waarbij bij en zijn knecht P.
de Jager den dood iu de golven hebben gevonden.
Twee anderen, G Willerinans, beurtman van bier
op Middelburg, en P. Hoek op Oude Tonge
hebben in den hoogslen nood verkeerd, doch zijn,
ofschoon met aanmerkelijke schade door veel
krachtsinspanning en beleid nog behouden hier
aangekomen,
Vlissingcn, C Dec. Door den vrccselijken slorm,
die bier beeft gewoed, is aan een groot aantal
schepen aanzienlijke schade loegcbragl. Er liggen
bier dan nok verscheidene vaartuigen, die giste
ren zijn binnengesleept, geheel van hunne masten
beroofd.
nicliIeUxirg, 7 Dec. Een I waalftal adelborsten
en andere jongelieden, beboerende tot de elat major
van Zr. Ms. korvet Prins Maurits der Nederlanden,
hetwelk Ic Vlissingcn gereed ligt om bij dc eerste
gunstige gelegenheid tut te zeilen, en van bet aldaar
liggend wachtschip, kwam laatstleden zaturdag avond
alhier anti en verontrustte de bewoners van de markt
en de naburige stralen niet wcitiing door allerlei
baldadigheden. In opgewonden loesland liepen zij,
van stokken voorzien enkele die er geen bij zich
hadden scbjfleii zicli die hier aan een gedeelte
der stad door, en maakten daarbij menigeen liet
slagtoffer hunner brooddronkenheid. In de 's Gra
venstraat werd een 22jarig jongeling door beu aan
gevallen en zoodanig verwond dal hij zijn regletoog
voor goed zal moeten missen. Na verder in de
sociëteit op dc markt Ie hebben vertoefd, vonden
zij er o. a. behagen iu eene vrouw die op dal plein
met een kraampje geplaatst was en bare nog on
verkochte koopwaren naar buis hragl aan te vallen
en bij herhaling tegen den grond te werpen Te
verwonderen was bel niet dal mannen uit de volks
klasse, bij wie gewoonlijk een slcik sprekend gevoel
van billijkheid en rcglvaardighcid huist vest, al moge
bet zich soms in ruwen vorm openbaren, dit niet
lijdelijk konden aanzien. Een der eersten die toe
schoten om de koopvrouw bescherming le vcrlcenen,
zekere P. Gcldof, bekwam daarbij twee zeer ernstige
verwondingen aan bet hoofd en eene kneuzing aan
den arm Van de nachtwacht en policle die inmid
dels, bijgestaan door ecnige burgers, te hulp kwamen,
trof >elen geen beter lol. Dc nachtwaker J.van
I.uyk werd zoodanig geslagen cn aan bet hoofd vcr-
wond dat drie bloedige hechtingen moesten worden
aangelegd, terwijl bij nog verscheidene andere wou
den bekomen beeft. Eindelijk is men cr na veel
moeite in geslaagd zeven der adelborsten en een
adjunkt-adminislralciir de overigen hadden zich
uit dc voelen gemaakt in verzekerde bewaring
Ic nemen Den volgenden morgen zijn zij iu vrijheid
gesteld, echter niet voor dat de policie van bet gebeur
de proces-verbaal bad opgemaakt. MiJdCl
9 Dec Wij vernemen dat uil 's Gravenhage
van den Minister van Marine bel bevel is ont
vangen dat de adelborsten legen wicn door de
policie alhier proces verbaal is opgemaakt, ten ge
volge hunner baldadigheden op Zaturdag avond II.
door Zr. Ms. korvet Prins Maurits der Nederlanden,
bij zijn vertrek naar de Middclhtudsche zee le
Vlissingcn zullen moeten worden achtergelaten.
Zicrihzcc, 10 Doe. Naar wij vernemen, beeft
Z. M. de Koning bij wicn onze gemeenteraad
in boogcr beroep is gekomen van bel besluit van
Gedeputeerde Staten tol toelating der vijf gekozene
raadsleden, dit beroep voor ongegrond verklaard,
cn zullen mitsdien de bedoelde gekozenen als
raadsleden moeien worden toegelaten.
Een brief uil Athene meldt bel volgende
De Atheners worden dagelijks meer ingenomen met
bunnen jongen koning. Zij zijn inderdaad verbaasd,
over liet eenvoudige, zedige, en inderdaad voor
beeldige leven dal bij leidt. Hij wandelt door de
straten alléén cn te voel, of mei oen van zijne jonge
dcenschc vrienden; bij groet een iegelijk, die hem
tegenkomt, of blijft stil slaan om met dezen of genen
een gesprek aan Ic knoopen bij bezoekt de groen
markt en vraagt naar den prijs der waren. Koning
Otlo ging nooit anders dan in vuile staatsie uit.
Koning George woont des zondags de godsdienstoefe
ning bij. liet gerucht loopt, dal bij onze godsdienst
wil omhelzen, maar ik sla cr geen geloof aan.
Al dc bevorderingen in bel leger sedert de om
wenteling zijn door de nationale vergadering afgeschaft.
In een leger van 4000 man werden opeen dag niet
minder dan 500 tweede luitenants gemaakt. De
luitenants maakten zich zelvcn lol kolonels en
Heuffon, een eenvoudig schrijver, werd lol gcncraal-
inlendaut benoemd liet bestuur beeft dezer dagen
een groot bewijs van vertrouwen gegeven iu de goede
gezindheid der bevolking. Het beeft de ongolsche
en franschc matrozen wacht voor liet bankgebouw
vervangen door een corps van 20 gendarmes.
Verleden week stond voor de regtbank van
policie te Liverpool een jongen vari 13 jaren te. regt,
wiens lotgevallen al vrij zonderling mogen genoemd
worden. Hij had zooveel te doen gemaakt, dat bij
naar Amerika kwam, waar bij als tamboer bij de
federalen dienst nam, doelt werd gevangen geno
men, cn naar Richmond gcbragl. Hij wen) later
uitgewisseld en kwam weer in Engeland door zich
aan boord van bel stoomschip Etna le verbergen.
De jongen behoort te Gravescnd te huis,
