N.° 2055.
Woensdag 2 December 1865.
ZIERIkZEESEHE NIEUWSBODE
9leii abonneert zich:
In Nederlandbij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren,
(n Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Slaat Michigan.
Abonnements-Prijs:
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post. in Nederland - 1,60.
Voor Noord-Amerika, Frauco New-York. - 3,90.
Yerschijnti
Op Woensdag en Zaturdag
Advertentlëni
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 cent.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure
Bureau:
Zierikzee, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezondene Stukken Franco.
20sle Jaarg.
De PLAATSELIJKE COMMISSIE van Genees
kundig Toevoorzigt >c Zierikzeeherinnert de
lielanghebhenden, dat zij Ie zorgen hehben dal
geen Gebak of Suikerwaren verkocht worden, welke
lennengd of gekleurd zijn met voor de gezond
heul schadelijke beslanddeelen.
Terwijl zij zich bereid verklaart de 'aan haar
langebodene voorwerpen scheikundig te onderzoeken,
waarschuwt zij een ieder, bij wien dergelijke teil
verkoop bestemde voorwerpen worden gevonden
voor de gcrcglelijke vervolging en straffen, waaraan
rij zich zullen blootstellen.
Z ierikzee1 December 18G3.
De Plaatselijke Commissie voornoemd,
F. KELLER, Voorzitter.
S. G. NAUTA van der GRIJP,
Lid en Secretaris.
K ien wstij diu gen
©wgtelawft
Londen, 26 Nov. Een lersch blad, de Cork
Examiner, dat niet liglvaardig pleegt te werk Ie
gaan met bel mededeclcn van onrustbarende ge
ruchten, verbaalt dal er tegenwoordig op verschillende
punten in Ierland spraak Is van ecne ophanden
zijnde omwenteling. Hel sein daartoe zou gegeven
worden door het landen van ecne uil Amerika
lomende viool, rijkelijk voorzien van wapenen en
oorlogshenoodigdheden. De Icrsche zaamgezworenen
zouden, voor zoover zij hel voornemen koesteren
om het Anglo-Saxische juk met geweld af le
schudden, van die gelegenheid gebruik maken om
zich behoorlijk uit te rusten tot den slrijd
Dezer dagen heeft de reglbank van gezworenen
1c Mczières uitspraak gedaan in de Kannibaalsche
vermoording eerier jonge en schoone vrouw. Zie
hier hoe de zaak zich heeft toegedragenToen
op den 4 Augustus dezes jaars, de jonge Erluard
Lorei, zoon van een pachter le Givry, uil de school
terugkwam, vond hij legen alle verwachting de deur
vau het huis gesloten. Hierover ongerust, ging hij
door de met hel huis verbonden schuur, die ecu
doorgang naar de keuken had, waar hem een ont
zettend schouwspel wachtte. Zijne moeder, die hij
voor een paar uren vol leven en gezondheid had
vertalen, lag mei een verpletterd hoofd op den grond
in haar bloed te baden. De schedel was mclj ze
ven wonden bedekl, waarvan ieder op zich zelve
rlootlelijk was. De toegesnelde buren waren hel da
delijk daarover eens, dal deze afgrijsselijke daad,
duur niemand andeis dan door den jongen Hurn-
bert, arbeider op de hoeve, kon gepleegd zijn. Het
was hun allen in hel oog gevallen, dat dit jonge
ineiisch, wiens zeden hoogst ongebonden waren, se
dert maanden door onbeschaamde blikken, en in
dringendheid de vrouw des huizes op allerlei wijze
belcedigd had. Jufvrouw Lorei, cene wegens de
braafheid van haar karakter, en reinheid van zeden
algemeen geachte vrouw, had hein niet alleen ge
voelig afgewezen, maar ook bij haar man op de
verwijdering van Humbert aangedrongen. Maar deze
durfde dit niet wagen uil vrees voor de vele brand
stichtingen, die in den jongslen lijd door ontslagen
bedienden waren gepleegd. In het diep verdorven
hart van den 2ajarigcn, zeer schranderen, en nrel
«ene zekere beschaving begaafden Humbert, scheen
na hel besluit genomen, om deze vrouw, die on
genaakbaar voor hem was, op eenc even lafhartige
als brutale wijze uil de wereld le helpen. Laf
hartig, omdat hij deze jonge vrouw, die zoo wel
door ligchaamskrachl, als door schoonheid uitmuntte,
vreesde. Alle omstandigheden, waren wel berekend
de man en de gezamentlijke knechten waren op
oei land en jufvrouw Lorei alleen le huis. De
eerste slag moet met een ijzeren werktuig, van
achteren aan hel ongelukkige slagl offer zijn toe-
gebragt. Toen moei zij zich omgekeerd hebben en
ecne worsteling niet den onbarinharligen moordenaar
beproefd hebben, wanl de lafel was omvergeworpen
en allerlei huisraad lag verstrooidEr was niets
gestolen. Aan dc schuld van Humbert viel niet le
twijfelen, want do vingers der vermoorde hielden
krampachtig een sluk veslslof omklemd, dal men
als lol dc klceiling van Humbert hehoorende erkende.
Men doorzocht onmiddelijk zijn koffer en vond ook
dadelijk hel verscheurde kleedingsluk. In het aan-
gezigt van hel verminkte lijk, was het hem on
mogelijk zijne schuld te loochenen. Hij zcide, dal
hij hel uit liefde had gedaan;... ecne heerlijke
verklaringwant onmiddellijk nadat hij de daad
had bedreven, had hij andere klecrcn aangetrokken,
en was naar een bierhuis gegaan en van daar
naar eerien bekende, waar hij harmonika speelde.
De verdediging was ook niet geëigend om de
verbitterde gemoederen le doen bedaren Wal zal
men trouwens van dc laai van een verdediger
zeggen, die de zielskwellingen van een client schildert
die slechts door een dunnen muur van liet huwe
lijksheil eener geliefde vrouw is gescheiden De
gezworenen beantwoordden zulk een gebrek aan
goeden smaak, door een .schuldig" mei voorbe
dachten rade, zonder verzachtende omstandigheden
uil dierr hoofde werd ook hel doodvonnis met alge-
ineenc stemmen geveld. Het publiek loonde even
weinig goeden smaak le beziltcn als de pleitbezorger,
wanl het beantwoordde de sententie des doods met
eenc donderende toejuiching.
lOHitttsnHWaw^r.
Hel Pruissisch-Poolsche dorp Borzymen is cene
prooi der vlammen geworden. Bij de 500 huizen
zijn geheel afgebrand en 1200 nieiischen van huis
vesting beroofd. De brand ontstond in een huis,
waar bruiloft werd gevierd, en verbreidde zich in
tien tninulen over de een vierde mijl lange plaals.
Niemand kon iels redden, daar men op geen honderd
schreden afstand het vuur kon naderen. Helgcheelc
schoone kerkdorp is thans slechts een puinhoop.
Ook de gclreele oogsl is door hel vuur verleerd.
De landbouwers moesten hun vee naar andere dorpen
overbrengen Slechts de kerk, de pastorij, de school,
de apollreek en drie herbergen zijn verschoond geble
ven. (Borzyinerr telt 1600 inwoners.)
M'tïeHxnü,
Zierikzee, 1 Dcc. In de vorige week zijn de
beraadslagingen over de begroolingen en eenige
kleine wellen in de Tweede Kamer der Staten -
Gcneraal aangevangen. Wij lalen hieronder de
redevoeringen volgen, uilgesproken door den heer
J. J. ean Kerkwijklid dier Kamer voor dit dislrict,
en vestigen de aandacht der landbouwers op de
laatste redevoering, alsmede op het antwoord van
den Minister.
Redevoering, uitgesproken bij het wetsontwerp lot
onderhandsclie verkoop van Rjksgrond.
Ik heb ook niets tegen dit wetsontwerp, maar ik wensch
deze gelegenheid niet te laten voorbijgaan zonder de
aandacht van den Minister te vestigen op hetgeen over
deze zaak reeds is voorgevallen bij de Algemeene Reken
kamer, en hetgeen men vermeld vindt in haar verslag
over het jaar 1862 daar heeft mijne aandacht getrok
ken de volgende zinsnede in cene missive in dato 26
Augustus 1862, No. 80, afdecling domeinen, van den
Minister van Finanlicn aan de Rekenkamer. ,,Dc ver
gunning is verleend en de omkading van de tot de uit
gifte op erfpacht cn op crfpachtsregl hehoorende slikken
is geschied zonder dat het Departement van Finanlicn
dienaangaande is gehoord of eenige mcdcdccling deswege
heeft ontvangen. Ware deze gedaan dan zou dadelijk
de bij het erfpachts-contract gewilde taxatie van de om-
kade slikken zijn bevolen en verhooging van den erf
pachtscanon zijn gevorderd*" Ik vestig daarop de aan
dacht, want hel komt mij voor, dat dat geen blijk is
van groote activiteit cn accuratesse van liet bestuur der
domeinen. Dat bestuur moest er voor waken, dat de
gronden die Rijks-eigendom zijnniet door een ander
wierden omkaad. Ik vind dat door den Minister van
Finantien zelvcn erkend in zijne aangehaalde missive,
en ik hoop dat dergelijke zaken in het vervolg niet meer
zullen plaals hebben. Dc Rekenkamer laat zich over
deze zaak ook niet gunstig uit, want zij zegt van deze
zaak,,zij is echter met geen anderen naam te be
stempelendan dien eigendunkelijk cn wedeiregtelijk."
Redevoeringuitgesproken bij de begrooting voor
Buitenlandsche Zaken.
Ik wenseh ecne vraag te doen aan den Minister. In
gevolge het traclaat van 4 Mei 1818, Lusschen Nederland
cn Engeland gesloten moest op de kust van Guinea te
Sierra Leona een geregtshof worden opgerigt tot veroor-
dccling van dc schepen, die zich aan den slavenhandel
schuldig maken. Gelukkig voor ons vaderland is slechts
zelden het geval voorgekomen dat een Nederlandse!»
schip zich daarmede heeft bezig gehouden zoodal dat
geregtshof eigenlijk nooit is tol stand gekomen.
In het vorige jaar is evenwel een schip, genaamd
Jane varende onder Nedcrlandschc vlag, beschuldigd
van slavenhandelle Sierra Leona opgebragt. Ben ik
wél ingelicht, dan is bij die gelegenheid in hel toen
gevoerde proces de exceptie aangevoerd dat het geregts
hof, waarvoor de eigenaar verscheen niet was zanien-
gesteld zoo als het traclaat medebrengt, namelijk dal
een gedeelte van dc regters door het Nederlandsche
Gouvernement was aangewezen.
Ik neem dc vrijheid lot den Minister de vraag te
rigten of na dien tijd door dc benoeming van een
consul of op eerie andere wijze in de genoemde leemte
is voorzien.
Redevoeringuitgesproken bij de begrooting van
Hervormde en andere Eerediensten.
Ik heb het woord gevraagd om dc aandacht van den
Minister te vestigen op een paar punten die reeds
larig aanhangig zijn en maar niet tot een einde schij
nen te kunnen komen.
Het eerste is de wet betreffende de regeling der pen
sioenen van de predikanten. De Vergadering herinnert
zich dat in de zitting van 1861 op 1862 een wets
ontwerp is ingediend, waarover het Voorloopig Verslag
is uitgebragt op 18 Junij 1862. Ofschoon dus reeds
meer dan een jaar is voorbijgegaan hebben wij niels
meer van dit wets-ontwerp gehoord. Ik geloof dat het
hoog noodig is. dal eindelijk een einde aan dien toestand
worde gemaakt want verschillende predikanten lijden
door dc gebrekkige wijze, waarop tegenwoordig hun pen
sioen geregeld is.
Een tweede onderwerp waarop ik de aandacht van
den Minister wilde vestigen, is de administratie der ker
kelijke goederen. Door L. M. Willem I is den Tden Ja-
nuarij 1816, hij besluit n°. 1, een algemeen reglement
voor hel bestuur der Hervormde Kerk in Nederland vast
gesteld, en als een uitvloeisel van dat reglement, en wel
van de artt. 90 en 92, zijn bij verschillende besluiten
van Zijne Majesteit provinciale reglementen vastgesteld
op dc administratie der kerkelijke fondsen en de kosten
van Eeredienst bij de Hervormde gemeenten in Nederland.
Die reglementen zoo als zij nu bestaan kunnen niet
in stand blijven. Om op een voorbeeld te wijzen, de
toenmalige gouverneur of lid van Gedeputeerde Stalen
is president van dit collcgie. De Minister schijnt ook
overtuigd tc zijn dat die toestand niet houdbaar is
want cenigcn tijd geleden heeft hij cene commissie be
noemd om verslag over die zaak uit le brengen. Die
commissie heeft dal verslag uitgebragt, en nu hoop ik
dat de Minister daardoor spoedig geleid zal worden om
die zaak te regelen. Het komt mij voor dat het ter be
vordering van de scheiding van Kerk en Staat, die door
de wel wordt geboden, en vooral opdat er geen misbrui
ken hij liet beheer dier kerkelijke goederen kunnen plaals
hehhen, noodig is dat die zaak tut een einde worde ge-
bragt. De provinciale kerkbesturen, zoo als zij nu zijn
ingerigt, hebben niet dc noodigc kracht om gebreken cn
misbruiken weg te nemen. Ook naar aanleiding van
hetgeen ik in de Memorie van Beantwoording op hoofd
stuk III B heb gelezen, geloof ik dat het van het hoogste
belang is dat de Minister eindelijk handen aan het werk
sla. De Minister van Buitenlandsche Zaken zegt in zijn
antwoord: »Maar hierbij moet niet uit het oog worden
verloren dat het overblijvendevoor zooveel het een
kerkgenootschap betreft verband houdt met hetgeen
ook nog ten aanzien van het andere behoort tc geschie
den, cn eerst zal kunnen bepaald worden wanneer de
administratie der goederen van hel Hervormde kerkge
nootschap definitief zal zijn geregeld."
Redevoeringuitgesproken bij de begrooting van
Justitie.
ïk wensch aan het slot dezer discussie tot den Minister
nog eenige woorden te rigten omtrent eene oude zaak,
de afschaffing der tienden. l)at er vroeger in deze Kamer
wets-ontwerpen omtrent deze zaak zijn behandeld is
algemeen bekend, even als dat de andere tak der wet
gevende magt zich niet inel die ontwerpen heeft ver
een igd.
Tegenwoordig hoort men weinig meer over deze zaak,
en zou men willigt denken dat ze voor de landbouwers
van minder belang was; dit kan ik niet toestemmen
Het is waar, sommige eigenaars en administrateurs van
tienden, notarissen en andere voorname lieden werken
den afkoop der tienden tegen; zij hebben veel invloed
in hel land, terwijl zij die het meest door dezen midden-
ccuwschen locstand gedrukt worden meestal lieden zijn,
die weinig in het openhaar schrijven.
Door hen, die hun bestaan in den landbouw vinden,
wordt steeds beweerd dat die zaak van zeer groot belang
voor den landbouw is. De landbouwer moet van het
geen zijn land opbrengt een gedeelte afstaan aan dc
eigenaars der tienden, die tot de opbrengst niets hebben
bijgedragen. In sommige oorden van ons vaderland
worden groote sommen te koste gelegd om de landen
tc draineren en van de meerdere opbrengst die de
landen daardoor zullen opleveren, zal de bewerker van
den grond een gedeelte aan den eigenaar der tienden
moeten betalen. Deze toestand is onbillijk, onregtvaardig.
Wat op dit oogenblik aan dit onderwerp kan gedaan
worden, is, geloof ik, moeijelijk te zeggen, maar wanneer
de Minister rnogt nieenen in staat tc zijn aan de be
zwaren van den anderen tak der wetgevende magt le
gemoet te kunnen komen dan hoop ik dal hij ons
spoedig weder een wets-ontwerp tot afkoop der tienden
zal indienen en daardoor voorzien in het belang van
den landbouwer cn dus van een groot cn het krachtigste
deel der ingezetenen, die zoo veel voor de instandhouding
en den bloei van ons vaderland bijdragen.
De heer OLIVIER, Minister van Justitie: Ik kan den
geachten spreker die verzekering geven. Ik ben overtuigd
van het groote bezwaar van den tiendenlast voor den
landbouw, en zal gaarne in overweging nemen in hoe
verre aan zijnen wensch kan te gemoet gekomen worden,
altijd echter natuurlijk voor zoo verre zoodanige regeling
niet tegen mijne overtuiging zou strijden.
Zlerlhzce, 1 Dec. Gisteren wcrJ alhier iloor
hel uitsteken van vlaggen en wimpels uit schier
alle woningen cn openbare gehouwen, de aankomst
van den prins van Oranje vóór 50 jaren te Scheveningen
pleglig herdacht. Op dien dag was Zierikzee nog in
hel bezit der Franschen, en had nog 14 bange dagen
te verduren eer de sta<1 en hel eiland geheel door
de Franschen was ontruimd, die gelukkige zonder
bloedige looneelen werden doorkomen dal door
velen nog levendig voor den geest werd gebragt
en dankbaar herdacht.
GEMENGDE BEP.IGTEX.
Wegens de uitnoodiging op een congres, wordt
Nederland aangeraden, vooreerst niets le doen, en
behoort af te wachten welke gedragslijn Engeland
zal volgen. Engeland zoekt den oorlog niet, maar
heeft belangeven als Nederland de handelsbe
langen le bewaken. Lndeman zeide echter dat
het voor ieder, die maar twee voet grond heeft,
het verstandigste is, lang naar de schoenen te zoe
ken en de gekken orn de wereld le lalen vechten.
Te Zaandam is bij de plaats gehad hebbende
feesten, een eenvoridigen grafsteen gebragt op hel
graf van J. Rok, W. Kruishaar, I. Eydenberg, G.
WijnstraB. Scgglis en T. de Vrieswelke in
1815 pogingen deden om hel Fransche juk af le
werpen doch daar het mislukte werden zij dood
geschoten en als misdadigers hegraven. Ook te
Utrecht is eene edele daad verrigt; daar is f 2200
bijeen gebragt voor 36 brave krijgsknechten, die
bij Waterloo hehhen gestreden, en in kommervolle
omstandigheden verkeeren zoodat die menschen
23 stuivers voor elk jaar gekregen hebben dot zij
in armoede hehhen doorgcbragl. Van het feest
te Spijkenisse kunnen wij zeggen dat er van 9
woningen vlaggen hebben gewapperd terwijl de
logementhouder van der Scliée voor één cent de
persoon iri de caroussel liet rijden, dat, met dc
borreltjes, nog al een aardig duitje heeft opgediept.
Tc S. werd ten 2 ure in den namiddag reeds
ten tooneele gevoerd: Geen geld in kas, treurspel
in één bedrijf. Ten 5 ure had er een oplogt
plaals van vlaswerkers en eenige jonge meisjes
voorafgegaan door twee vaandel-dragers cn éénen
muziekaiil dien men niet liooren kon door het
zingen van Oranje boven I" terwijl dc schoolkin
deren lustig gezongen hebben voor een prentje
van een paar cent, zonder hunne inagen te heb
ben verzeerd met nat of droog. Drie dagen later
werd er toch wat geld opgeschommeld door wat
