20s,e Jaarg.
Zalurdag 21 November 1805.
N.° 2052.
Nieuwstijdingen.
ZIERIKZEESCHfi
Men abonneert zich:
In Nederland, hij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren,
in Noord-Amerika, hij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staal Michigan
A b o n n e in e n t s P r i j s
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1.30.
Franco per post, in Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika, Franco New-York. - 3,90.
V e r s c h IJ n t t
Op Woensdag en Zalurdag
Advertentie ii x
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 ecm.
De uizending der Advertenliën kan geschieden tot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure
Bureau:
Zlerikzec, llock van de Schuilhaven, B, No. 94.
Brieven en lugczondene Stukkeu Franco.
Zwolle, 15 Nov. De In er P. alhier is llians
op reis naar Zwilserlanil, U'lgczelil van den ailvo-
taal W. Zij hebben de nouiiige documenten, om
hel kind welks voogdijschap lol zooveel gewrijf
aanleiding gaf en dat derwaarts moet vervoerd zijn,
op Ie cisclicn en lerug Ie brengen.
Tiel, 14 Nov. Leenderl van der Helden, vis-
schcr te Heerewaanfen, llians 74 jaren oud, plaulle
in 1815 op den toren aldjar de oranjevlag, toen
dc Franschen zich daarin bevonden Daar bij niet
in liet bezit was van de Vadcr'laiidsche vlag, nam
hij een beddclaken, koclil voor 35 cis. safraan, kookle
ilil en maakte alzoo een oranjekleur. Verraden zijn
de wenl hij gevangen genomen en opgeslolcn in
hel huis, loco door ecu Fransehc generaal belrukken.
'sNachis oulvlugtte liij, hink door de Fransehc wacht
heen, ontnam bun ecu sloep en kwam beboiideu te
Rossom aan, in weerwil van de vele kogels, die
ile vijand hein achterna zond. Daar lagen de ver
bondene mogendheden, en hij was hun een geruimen
lijd een getrouwe guis, zoowel Ie land als Ie water.
Vonten, 13 Nov. Sedert octiige dagen is men in
deze streken bezig opnielingrii Ie doen voor een
spoorweg, welke zal loupen Zulphen. over Vol
den, Hengelo, Doeliiichein, Anholl naar Haldcin in
Prniscn.
>s Cravenhagc, 16 Nov Men verneemt, dal
II M. de Koningin-weduwe door bel gevorderde
jaargetij belel zijnde de pleglighcid van den 17ilen
November bij Ie wonen, een nlcglig Te Deum in
Hare Kapel zal doen vieren, en daartoe heeft uit-
genoodigd bel Keizerlijk Russische gezantschap en
ile verdere bier aanwezige Russische onderdanen,
door een schrijven, waarvan wij in slaal zijn de
volgende vei taling Ie geven:
«Nederland viert den I7den November het halve,
eeuwfeest van liet herstel zijner onafhankelijkheid
en der terugkomst van hel stamhuis van Oranje.
De verschillende gezindheden veroenigen zicli en
riglon haar dankgebed ten Hemel, Ier heriuneiing
aan die heugelijke gebeurtenissen.
Doordrongen van het gevoel dal het geheele land,
haar tweede vaderland, ilaaibij bezielt, verlangt
li. M. de Koningin-weduwe dal een pleglig Te
Deum iu Hare Kapel gevierd worde, ter gedachtenis
aan dat groute tijdperk en aan hel roemrijke aandeel,
hetwelk de Russische wapenen, onder den Godde
liiken hijstand, aan de gebeurtenissen dier dagen
hebben genomen
Hare Majesteit nondigl de leden van hel Keizerlijk
Russische gezantschap en de verdere hier aanwezige
Russische onderdanen mitsdien uit, mei haar neder
te knielen en de gezegende herinneringen van dit
oogeublik, in ootmoedig dankgebed aan den Aller
hoogste te wijden
's Gravehhagp., November 1863."
Z. M. de Koning heeft lieden Ie voel eeuc
wandeling door de residentie gemaakt, om de toe
bereidselen, door de ingezetenen voor de feestviering
gemaakt, in ougcnschoiiw te nemen.
Z. M. dc Koning heeft almede bedankt voor
liet aanbod cener eercwacht, hem door de dienst
doende schutterij der residentie, gedaan. Z. M. heeft
laarbij te kennen gegeven, dat Neériands Koning
zich op den dag der nationale feestviering weiischt
Ie bewegen Ie midden van zijn volk, zonder daarvan
door een gewapend geleide Ie zijn afgescheiden.
Z. K. H. Prins Frederik der Nederlanden zal,
naar wij vernemen, saust. Woensdag avond de
plegtigc godsdienstoefening in de Hervormde Kerk
te Wassenaar, onder liet gehoor van Ds. van Rliijit,
met Hd. tegenwoordigheid vereeren Uit dc kerk
komende, zal Z. K. H door een lal van jonge
lieden Ie paard afgehaald en naar Hl), verblijf liet
Huis dc Paauw begeleid werden.
HH 1J1M. de Kuniiig en Koningin, llll. KK.
HH de Prins van Oranje, Prins Frederik en Prinses
Maria hebben gisteren inorgen dc godsdienstoefening
in de Kloosterkerk bijgewoond, ouder liet gehoor
van Us Huijdecoper die tot tekst had gekozen
Psalm 78 vs 4, 3, 6 en 8.
17 Nov HH MM. de Koning en de Koningin
eu HH. KK HH. de Prinsen hebben lieden ochtend
in ile kloosterkerk do godsdienstoefening bijgewoond,
ouder gehoor van Its. Jas, die lot tekst had ge
kozen Exodus XIV vs 31
Al ile nakomelingen der familien van van
Hogeudorp, van der Duyu en van Sliruin hebben
zich in (ie residentie vcrecnigd.
Zierikzec, 18 Nov. De dag van gisteren was
voor Zicrikzec's ingezetenen met regt een ware
vreugdedag te noemen
Uiterlijk werd dit uitgedrukt, daar zelf de wo
ning van den armslen met do nationale vlag eu
een Oranje wimpel of ccne Oranjevlag versierd
terwijl van - He ingezetenen niet alleen door de
mannen maar ook door de vrouwen gedragen werd.
De feestvreugde inag ccuig genoemd worden, en
dioeg liet kenmerk van den iiatiunalcn Irolsch, liet
was een feest, waarop het volk gedacht aan hel j.iar
1815, toen liet zijne eigene leglcn, door eigene
kracht hernam, en liet Frausche jok zonder hulp
van vreemde magl afschudde Dat gevoelen lie
ziclde allen liet was slechts één hart éénc ge
dachte, en dit was geen raadsel waar zelf geen
woord voorviel dal ccuigcn zweem van verschil
van denkwijze aan den dag legde, daar mag men
wel met regt zeggenAlle de feestvierende had
den slechts één doel.
Des- middags om twaalf ure stond de schutterij
aangetreden, en defileerde, met dc muziek aan
het lioufd vervolgens door de stad terwijl er volks
oplogtcn plaats hadden van hel St. Jans Gilde of
ile zakkendragers, alsmede van de wcrkgaslcn van j
dc borstelfabriek des heeren de Jong Zijlslra, j
welke heide dc feestvreugde, iu cenc grootc male
verhoogden. 4
Nog zijn de minvermogende toebedeeld 1400 pil j
best ruudïleescliterwijl dc kinderen op dc stads- i
armenschool zijn onthaald geworden op kullij eu
broodjes, en aan icdcren leerling een prent is ge
geven waarop eeuige gcbcuilenisscti der omwcii
teling vermeld slaan.
De huizen van de voornaamste ingezetenen wa
ren, hetzij van buiten uf van binnen, smaakvol ver
sierd, terwijl de feestvreugde verhoogd werd door
het afsteken van een prachtig vnurwcik, opgeluis
terd dour het uitvoeren van muziekstukken, door
het corps muziekanten der stedelijke schutterij.
Lang zal deze dag io heugelijk aandenken bij
de ingezetenen van Zicrikzee blijven.
Medeburgers op den 50 November slapte de
laatste afstammeling van hel vorstelijk huis, Wil j
Icm Frederik prins van Oranje en Nassau Ie
Schcveningcii aan wal. na negentien jaar uit liet
vaderland gebannen le zijn geweest, die deze daad
gevoelt sleke op dien dag met ons de vlag uit
zijne woning 111 Ingez
ï.ierikzee, 19 Nov. Hel halve eeuw-feest Ier
herilerking van onze herstelde onafhankelijkheid van
Fransehc ovcrhecrsching, en den terugkeer onder
liet bestuur van hel Stamhuis van Oranje, is al
hier iu éénstemmige vreugde afgeloopcu zonder
ecnige stooring in dc verschillende volksvermaken.
Reeds zondag wapperden schier van alle woningen
vlaggen en wimpels, en op dingsdag was er bijna
geen huis zonder. Onderscheidene woningen wer
den geilluminecid zoo van binnen als van buiten,
waardoor de stad, en vooral de Oude Haven, op
ééne feest zaal geleek In dc armenschool werden
de kinderen onthaald op broodjes met kaas, koek
jes en kolTij terwijl aan dc behoeftige» vleesch
werd uitgedeeld, aan dc kinderen 2'/, ons en aan
dc ouders 5 ons, waarvoor ruim 700 N. ponden
vleesch zijn bcnoodigd gewecsl.
Onderscheidene oplogleu hadden er plaats, zoo
als van de arbeiders van het Sint Jansgilde de
werklieden van den lieer de Jong Zijlslra. bor
stels makende op ecne sledo getrokken door vier
paarden, en andere vermakelijkheden meer.
Verder deed hel klokkenspel zich hooien en de
schutterij deed ccne piuinuuade duur de stad met
liet curps muziekanten vergezeld van hunderdc
feestelingen.
Verrassend was het prachtige vuurwerk dal hij
de tweede lioulenbriig werd afgestoken, en vooral
liet opschrift, van letters van ruim ccne halve cl lang:
1813
NED KUL AND EN OKANJE
1863.
Hel geheel was smaakvol, dal den vervaardiger,
dc lieer J T. Ilendrickx le Antwerpen, tul eer
verst i ek I
Op onderscheidene plaatsen werd er Bal gege
ven die allen druk liezucht werden terwijl op
woensdag liet feest werd besloten door een op-
logl door de leden van het Sint Jansgilde met
verlichte zonnen en starren, vaandels en muziek.
Naar wij vernemen heeft het conceit, op den
17 dezet gegeven, door de leerlingen der zangschool
van de heeren Karremaii en Rcnscn, zuiver opgc-
hragt cenc som van f 52,75.
Door den Uitgever A. W. Sïthof, te Lriilen, is ite
navolgende circulaire alom verspreid:
a 1813 1863. Geen Nederland zonder Oranje. Nog wei
nige dagen, en geheel Nederland viert feest! Vijftig
jaren geleden herkreeg ons Vaderland een onafhankelijk
volksbestaan
Een monument daarvan in ieder Nederlandsch huis
gezin. ziedaar de gedachte, die aanleiding geefl u bij
gaande inschrijving aan te bieden.
Een monument even goed geplaatst in 's Konings
paleis en in de vorstelijke woningen onzer aanzienlijken,
als in liet huis van elkeen, die de stoffelijke en zedelijke
voordeeten mag genieten onzer Vrijheid onder Oranje.
Dit gegeven, zoo bezwaarlijk op to lossen, is door de
Kunst en Industrie onzer eeuw verwezenlijkt, T Is cenc
voorstelling in me/aal: de aankomst van Prins Willem
le Schcveniiigen, naar ccne originele teekening van 'l jaar
1813. Boven deze voorstelling prijkt het Ncêrlandschc
wapen ter zijde «laarvan de wnpenschihlen van het
vorstelijk stamhuis Oranje-Nassau, daaronder als devies:
Geen Nederland zondei Oranje. De namen van van Hogen-
noni» van der Düyn van Maasdam, van Limburg Stirüm
Falck en Kemper slaan in 't ronde en het onderschrift
is het 3de vers van Psalm 126: »De Heere heeft groote
dingen hij ons gedaan, dies zijn wij verblijd,1' welk woord
de tekst was der eerste Leerrede, die in 's Gravenhage,
na dc aankomst van Prins Willem, gehouden werd.
Is «leze voorstelling in metaal ccne herinnering aan
het verleden zij gctuigl tevens voor het heden van
grooton vooruitgang in de Nederlandsche Volksvlijt. Voor
50 jaar toch was het even onuitvoerbaar als ondenkbaar
ecu dergelijk geilenkleeken le vervaardigen door den
zeer billijken prijs verkrijgbaar voor zoo velen.
Het denkbeeld en liet model zijn wij verschuldigd aan
dc Koninklijke Nederlandsche Fabriek van Gouden en
Zilveren werken te Voorscholen, dc uil voering aan den
Meer L. J. S. van Kempen, le 's Hagc onlangs op de
«Nationale Tentoonstelling van metalen en daaruit ver
vaardigde voorwerpen," bekroond melde Zilveren medaille
vuor zijne kunstproducten in metaal, verkregen «loor een
Electro-Chein inch proces.
Zoodra mogelijk wordt cenc Naamlijst der Inleekcnaars
opgemaakt, «lie aan elk hunner gratis zal wortlcn loc-
gczornlcn."
Wij juichen «leze nieuwe onderneming van den Heer
Sytiiofff van harte toe en vinden hel denkbeeld regt
Nationaal. Aan de goede uitvoering twijfelen wij wel
niet, nu zulke bekende namen daarvoor ten waarborg
zijn; maar wij vernemen daarenboven, «lal de gelevenlc
proeven «Ic verwachting ovcrircften. Ictler «Iragc er toe
hij om deze gelukkige gedachte lot ecne welgelukte on
derneming le maken.
's «ravcnliagc 17 November,
liet leggen van den eersten steen van
liet monument in het Willemspark.
Heden ten 12 ure werd in hol. Willemspark te 's Gra-
venhage de feestlrihune geopend. Het park leverde een
allerprachtigst gezigt op. Tegenover de Parkstraat, in
liet midden staal cenc tent. waarvan vlaggen en wim
pels wanijen waar de pleglighcid zal plaats hebben.
Daarachter verheft zich de uitgebreide en fraai gedeco
reerde tribune voor zangers en orchest. Daartegenover,
met het front naar het park, verheft zich de kolossale
tribune voor het kon. huis, die breed van stijl versierd
is met het kon. wapen en ter weerszijden van een vrou
wenbeeld dat de schilden houdt waarop dc woorden
„Nederland cn Oranje" le lezen zijn. Deze versiering
dekt een drietal loges, bestemd voor «le koninklijke fa
milie, dc leden van «le diplomatic en de hooge colh gien
van slaat. De jaarcijfers van 1813 eu 1863 prijken in
gulden letteren in hit front van «le tribune. Hel «lak
van de hreede vleugels rust op pijlers, hoven welke «le
wapens der provinciën en van Java zijn aangebragt.
De koninklijke loge heeft een donkerrood front; hel
voorhang beslaat uit draperien aan weerszijden opge
nomen uit de oranje en nationale kleuren beslaande.
Prachtige zetels wachtten het koninklijk gezin. In een
halven kring, het feestterrein insluitend strekkeu zich
de kolossale vleugel-tribunes uil, die langzamerhand
gevuld worden met de afgevaardigden van de suh-corn-
missiën een tal militaire en burgerlijke autoriteiten
leden van kamers van koophandel deputation van ker
kelijke en autoriteiten, besturen van stichtingen, ge
leerde genootschappen en verdere genoodigilenAlle ran
gen en standen zijn in dc keurig gedecoreerde ruime
tribunes vertegenwoordigd uil alle oorden des lands
zijn afgevaardigden gezonden en «lc sornmiteiten op elk
gehie«l in ons vaderland nemen daar achtereenvolgens
planls. Dc loges leveren spoedig e«'ti fraai gezigt op
gevuld met heeren en dames, allen zonder onderscheid
met het Oranjelint gelooid. Aan «Ie heide einden van
het park verheffen ziel» muziektempels voor het korps
grenatliers en jagers en «le schutterij. Ten 12 nrc ont
ving eene commissie uit «le. hoofdcommissiede commis
sarissen van orde met de subcómmissën die zich in
het lokaal Diligenlia hadden vcrecnigd de muziekdirec
teuren en hendie een bijzonder aandeel in dc steen
legging hadden; terwijl dc muziek van het korps gre
nadiers en jagers zich liet hooren. Daarna verschenen
de overgebleven krijgers van 1813, eenigc mannen van
de Oranjegardcde nationale zangschool, «Ie werklie«len
uit verschillende fabrieken «le weeskinderen der ver
schillende huizen, enz. Ten i2'/s ure ootving «le hoofd
commissie haren voorzitter, Z. K. H. Prins Frederik der
Nederlanden, wiens komst «laverend cn algemeen werd
toegejuicht, te meer daar het algemeen bekend was «lal
Z. K. H. den vorigen «lag ecnigzins ongesteld was ge
weest en dus «Ie vergadering van de, hoofd-coinmissie
niet had bijgewoond. Achtereenvolgens verschenen al dc
lc«!en van hel koninklijk huis, helgcen door fanfares en
het gejuich der volksmenigte werd aangekondigd. Mid
delerwijl had de voorstelling van Z. K. 11. Prins Frederik
plaats van de wapenbrucilcrs van November cn December
1813, en werden de heeren van Hogcndorp van der
Duijn cn van Limburg Stirum verwelkomd. Ten 1 ure
verschenen HH. MM. «Ie Koning en «le Koningin, waarna
hel eerste gedeelte van de feestcantate woonlen "an «Icn
heer C. G. Withuijs, muziek van den lieer J. H. Lubcck,
werd uitgevoerd. Uitstekend was die uilroeringdie onder
de diepste stille plaats had.
Groot was de indruk van hel koor
De Heer heeft groote dingen
Aan Nederland gedaan,
Dies zijn wij blijde en zingen.
Na hel einde van het eerste gedeelte van de cantate
werd de toejuiching alleen getemperd door dc tegen
woordigheid der hooge aanwezigen.
Toen betrad dc hoogleciaar J. J. van Oosterzce hel
spreekgestoelte. Hij wees op de eerste woorden van «Ie
cantate en schelste den feestdos waarin geheel ons land
gehuld was.
Dc Oratijc-zon was loch cene halve eeuw geleden weder
opgegaan, even als «Ie zon op «lit oogenhlik het Willems
park schitterend verlichtte, terwijl hel weder «len gi heelen
morgen minder gunstig scheen. Spr. verklaarde «lat hij
niet kon wedergeven wat gevoel allen bezielde hij
ongekunstelde woorden zou hij sleehls eenige punten
opnemen, want de taak, «tic hij te vervullen had. was
slechts eene inleiding; op den redenaar van de toekomst
als liet monument daar zou slaan waarvan dc eerste
steen thans zou gelegd worden berustte «ie laak in
breeder trekken le beschrijven waartoe dat monument
was opgerigt. Hij wilde geenc oinle veeten hernieuwen
of volkshartogl prikkelen. Maar toch was liet een na
tionaal feest, dat, geviunl werd, hetgeen zij vooral konden
beseften, «lie een twintigtal jaien ouder waren, cn die
zich hel voorleilcne voor oogen konden stellen. Spieker
schetste in een paar woorden Nudcrland's val en ver
drukking cn herinnerde hoe eindelijk alle veelc was
uitgewischt cn alles hijgde naar verlossing, maar som -
tijds ook «le ketenen kuslte, die men droeg. Het vuur
van Moskou werd gevolgd door hel kanon van Leipzig,
toen liet vaderland van onze beminde Koningin zijne
ketenen had afgeschud. Eenige moedige mannen waagden
toen hun leven om het sein te geven en op 17 Nov.
1813 vlood dc overweldiger uit's Gravenhage. Maar alles
zag uil naar Oranje dat het Vaderland zon reddci:.
Spr. herinnerde aan Willem I's woorden, dal de wonden
die aan hel vaderland geslagen waren moesten worden
geheeld, en hij schelste hel herboren Nederland hot
herleven van «Ie taal van handel en scheepvaart de
heropening van «le rijke bronnen van Java, de ontwikkeling
van de nijverheid van kunst en wetenschap.
