2001.
Woensdag 27 1865.
19de Jaarg.
Redevoering
ZIERIkZEESCHE NIEUWSBODE.
-tl e a abonneert zich:
In Nederland, bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
(d Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan
Abonnement*- Prijs;
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franco per post, in Nederland - 1,60.
Voor Noord-Amerika, Franco New-York. - 3,90,
Versclijjnti
Op Woensdag en Zalurdag.
A d v e r t e n t i n t
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 33 cent.
Oe inzending der Advertenliën kan geschieden toi
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 are.
Bureau:
Zicrikzee, Hoek van de Schuilhaven, B, No. 94
Brieven en ïngezondene Stukken Franco.
'V.
ieu wstijdingen
Xlerlkzec, 23 Mei. In de zitting der 2e.
Kamer Tan de Staten Generaal van ilcn 20 en
21 Mei II. is tiehandeld liet wetsontwerp lot ver-
1 'toeging der lïejrrooting voor hel Departement van
brine voor 1863, ten behoeve der pantsering van
Sliepen. Uit voorstel werd door verschillende
(prekers bestreden, o a. op grond dal in Amerika
Engeland meer en meer de overtuiging veld
Sul, dal aan vaste verdedigingswerken de voorkeur
met worden gegeven hoven gepantserde schepen;
id)dal nergens blijkt, dat de Minister een volslagen
au heeft opgemaakt, en omdat het verkeerd is,
itle schepen ic pantseren. -- Het welsontwerp
érd, na wijziging, aangenomen met geringe meer
derheid 33 tegen 28 stemmen. Hierna en in
|s volgend iiommcr dcelen wij de redevoeringen
Jcdc, door den Heer J. J. van KerkwijkLid
|r Kamer voor ons districl, over dit onderwerp
glgesproken.
llgesproken in de zitting van de Tweede Kamer
jpr S'aten Generaal van den 20 Mei 1863, door
den Heer J. J. van Kerkwijk, zitting hebben de voor
liet District Zierikzee.
Ik lirb liet wooril gevraagd, omdat ik verschil iu gc-
woelen niet de geachte afgevaardigden uit Steen wijk en
üokkum, die betoogd hebben dat wij niet langer met de
pantsering moeten wachten.
Ik heb getracht licht te verkrijgen over de pantsering,
|en ondervonden dat er over de belangrijkste zaken, die
bij de pantsering in aanmerking komen, een groot ver
schil van gevoelen onder deskundigen bestaat zoodat
alles wat men op dit oogenblik doet niets is dan het
nemer, vati proeven. Neemt men daarbij in aanmerking,
dat er, door den oorlog in Amerika, proeven op groote
schaal genomen worden, dan vraag ik: is het oogenblik
reeds nu gekomen dat Nederland moet pantseren? Zon
der te willen bepalen dat Nederland niet spoedig tot
het pantseren zal moeten overgaan, kornt hel mij voor,
dat het oogenblik daartoe nog niet is gekomen. Wij
moeten wel niet op het volmaakte wachten, maar tns-
schen de volmaaktheid en den tegenwoordigen toestand
iller pantsering bestaat een groot onderscheid. Men wijst
lip groote mogendheden die pantseren, maar eene groote
mogendheid kan genoodzaakt zijn om lot pantseren over
te gaan om redenen, die voor Nederland niet bestaan.
Nis Frankrijk een schip pansert dan moet Engeland,
hoewel het misschien overtuigd is dat pantseren groo-
Iwinkels geld verkwisten is, uit ren politiek oogpunt ook
pantserendie drijfveer beslaat voor Nederland niet.
NeAerlnnd moet wachten tot that het pantseren lot een
bepaald stelsel is gekomen. WeJIigt dal de wetenschap,
pio steeds voortgaat met het doen van uitvindingen,
ïpnetHg ontdekkingen maakt, waardoor het pantseren ge-
fuel t tjUeloos wordt.
Er is nog eene andere reden waarom Nederland wachten
moet. l\ic reilen ligt in tic aanneming tier wet op tie
verbetering onzer waterwegen. De verdediging van Ne
derland hirust op tic positie van Amsterdam; deze zal
Jelieel vera nieren als eenmaal ingevolge de wet op tie
verbetering der waterwegen het IJ zal zijn afgedamd;
hans moet Wirgerdam verdedigd worden door oorlogs
vaartuigen, terwijl men dan forten of It uslhaltcrijen zal
moeten oprigtcn. Heeft uien eens schepen gepantserd,
die. zoo als tie geachte spreker uit Dordrecht zeide, 20
a 21 voet diep gaan dan zal het zeer le bezien zijn,
«>f die diepen zullen kunnen binnenkomen in de haven
die aangelegd zal worden hij het kanaal tloor Holland op
zijn smalst. Ik liet» hel betreurd dat in dit wels-ontwerp
niet duidelijk is aangetoond dat ons hiiineiilandsch defen
siewezen liet pantseren van schepen vordert, en er op
gt'ene andere wijze iu kan voorzien worden. Ik hebbel
betreurd, omdat zoowel iu Amerika als in Engeland tie
meening meer en meer veldwinl, dat het defenlieslelsel
niet moei berusten op gepantserde schepen maar dat
men meer Vertrouwen moei op vaste verdedigingswerken
en kiistliallerijen, omdat men deze van zulk zwaar ge
sehut kan voorzien «lat zij het pantser der schepen
kunnen vernielen, terwijl men voor de bewapening der
schepen aan eene zekere snort van zwaarte van geschut
Tetumden is.
De geachte spreker uit Sleenwijk heeft ten voordode
deze wet gezegd, dat onze gepantserde schepen niet
Voor hiiinenlandsche defensie zouden gebruikt worden,
dacht dat zii daar wel voor moesten dienen, en dan,
meende ik, had het gebeurde te Charleston duidelijk be- j
wezen dat uien meer kan vertrouwen op vaste werken
dan op gepantserde schepen. Voor mij is het twijfel
achtig, of ons land met zijne vele zeegaten door de wei
nige drijvende batterijen die men volgens dit wels
ontwerp wil maken wel te verdedigen is. Dit wets
ontwerp is, mijns inziens, niets anders dan eene proef,
maar, zoo als de geachte spreker uit Dokkum zeide, eene
proef die te groot is. Men had zich moeten bepalen tot,
ééne drijvende batterij met stoom en ééne zonder stooni-
vermogen en wel mogen bedenken datals de proef
mislukt 11 /s millioeit nutteloos is besteed. Reeds nu
hebben wij groote uitgaven voor de verbetering onzer
waterwegen, liet aanleggen van spoorwegen, de twee wets
ontwerpen tot verhooging van hoofdstuk V en het mid
delbaar onderwijs, terwijl uit de opgaven van dc Staits-
courant blijkt, dat voor de ko Bij veilingen van het najaar
van' 1863 en het voorjaar van 1864 ongeveer 250.000
pikols koflij, dus waarschijnlijk voor 10 millioen gulden
minder, zijn aangevoerd dan ten vorige jare.
Al wordt dit wets ontwerp aangenomen, dan geloof ik,
dat wij met die gepantserde schepen onze kusten niet
kunnen verdedigen. Dc vijand kan het voornemen hebben
te landen of te vernielen. Wanneer hij eene landing
wil beproeven, dan kan hij van den Hoek van Holland
lot den Helder zulks ongestoord doen; wij zullen niets
legen hem kunnen afzenden dan de fregatten de Ruyter
en Tromp en de vijand zal dan hoogst waarschijnlijk
wel in slaat zijn daar schepen tegenover te stellen, om
onze twee schepen in bedwang te houden. Wil de vijand
vernielen, dan zullen wij door de gepantserde schepen
kunnen zorgen, dat eene plaats, bijv. Dordrecht, beveiligd
is, maar een aantal andere plaatsen znlleu voor hem
open leggen. Wanneer een vijandons land wil heuadeelen
behoeft hij niets anders te doen dan een schip in de
nabijheid van Scheveningen te doen ankeren, en hij zal
dc kogels in deze zaal en op vele andere punten van
deze stad kunnen werpen.
De geachte afgevaardigde uit Haarlem betwijfeld of
het Comité van Defensie omtrent dit wets-onlwerp is
gehoord. Nu meen ik dat de Minister van Marine, alvorens
dergelijk voorstel aan deze Vergadering le doen, hel Comité
van Defensie had moeten raadplegen, ten eir.de een volledig
plan van binrienlandsche defensie te ontwerpen en met
dit voorstel in verband te brengen. Dan kon men de
taak duidelijk afbakenen, die de marine moet vervullen
bij onze binnenlandschc defensie; dan kon men weten
wat voor de verdediging aan gepanserde schepen en andere
werken noodig is; welligt zijn hier en daar vaste ver
dedigingswerken en kustbatterijen noodig. Zoo als het
voorstel daar ligt, verzekert ons niets dat wij door dezen
eersten slap niet genoodzaakt zullen zijn vele andere
schepen le pantseren.
Ik vermeen dat, wanneer men volstrekt gelden voor
onze marine wil hesleden, men die beter kan aanwenden
dan tot het pantseren van schepennamelijk door die
gelden te gebruiken om onze heslaan de schepen zoo goed
mogelijk tc onderhouden en uil te rustenomi gelrokken
geschut aan te schaffen; om onze marine-etablissementen
te verbeteren door het herstellen of vermeerderen van
dokken, gehouwen, kappen, hellingen enz. om stoom
machines op le riglen voor hetgeen thans nog door
handenarbeid wordt verrigten de smederijen beter iu
le riglen, en dergelijke zaken lot stand te brengen. Wor
den de gelden, voor dit wets-oulvverp aangevraagd, niet
aanmerkelijk verminderd, dan zal ik tegen dit ontwerp
stemmen.
Zierikzee, 27 Mei.
Terwijl (hans ile Europese he diplomatie in (wee
kampen is verdeeld, waarbij aan eene zijde Frankrijk
Engeland en Ousienrijk, van dc andere zijde Rusland
en Pruisen slaan, verdient hel herinnerd le worden,
dal uok in 18to (lelijke verhouding hcsloud lusschen
de groote mogendheden. Tussclicii Frankrijk, Oosten
rijk en Engeland, respectievelijk vertegenwoordigd
door Talleyrand, Mcllernieh en Castlereagh, werd
le Wocncii een geheim verbond gestolen legen Rus
land en Pillissen Bij dat verhoud werd zelfs liet
geval van een oorlog lusschen de heide partijen voor
zien. Hel gold toen «Ie aanmatigingen van Rus
land en Pruisen Ie keer le gaan.
Tevens verdient hel opmerking, dal ook loen Neder
land weid iiilgeiiundigd zich hij de Fiauscli-Eiigelscli-
Oosleurijkschc coalitie le voegen, aan welke iiiiuoodi
ging onze toenmalige regering voldeed. Ue acle van
tocliediiig lol hel geheim verhoud, waarhij Willem I
o. a. op zich nam om in geval van oorlog 4(1,000
man Ic leveren, werd van uu/e zijde geleekeud door
de hoeren van Spaeu, vou Gageru en van der
Caprlleu.
Ue lieer C. II. Spnrgeori hield dezer dagen
tc Londen eene rede over de «godsdienstige ge
schiedenis van Nederland," waarvan de aankondiging
eene buitengewone belangstelling scheen op le
wekken, len minste de bijzonder groote plaatsruimte
was niet voldoende om de menigte le bevallen,
en even na hul begin der voordragl werden de
hekken gesloten en moest een aantal inenscheii
lerugkeeren Ue vergadering gal door luide toe
juichingen hare blijdschap Ie kennen, loen de lieer
Spurgeon optrad en zijne verrassing betuigde over
een opkomst, welke zoo verre die bij gewone ver
gaderingen lo boven ging. Hij sprak bijna 2'/, uur
zonder tusschenpooziiig, voor de vuist, over den
loop der belangrijke gebcurlettissen, welke tijdens de
hervorming in de Nederlanden voorvielen en gewaag
de loen van zijne ontvangst in dal land met weg
slepende voldoening, verklarende nimmer zulk eene
aangename reis Ie hebben gehad of zulk eene aan
moediging en opwekking te hebben ondervonden
in bet [waarnemen van zijn ambt. Met erkentelijk
heid voor dc gelegenheid hem geschonken, om zijne
roeping le vervullen bij koninklijke personaadjen,
verhaalde spreker de onderscheiding hem Ic beurt
gevallen van wege de koningin, wier minzaamheid
bij vooral wensclile le vermelden hij bragt ver
volgens hulde aan dc vriendschappelijke cn broeder
lijke gezindheid van menigcii ingezetene, die, in
de verschillende sleden welke hij bezocht had
hem zoo hartelijk gastvrijheid bewees. Ue namen
zijner gaslheeren leden min of meer bij de uitspraak,
doch wat aan de leder ontbrak vergoedde de geesl
waarin zij voorgedragen werden, en indien spreker
nooit aangenamer gaslheeren ontmoette, dan hebben
deze zekerlijk nooit crkeiilelijkcr gast onthaald dan
den jongman, die zijn hoogsleu roem stelt iu steeds
Ic blijven wat hij in den waren zin van hel woord
is, een ijverig en opregl dienaar des Evangelies.
Uc bekende Spanjaarden Matamoros, Alhainhra
en Turgos, welke veroordeeld waren lol dwang
arbeid, wegens het lezen en verspreiden des bijbels,
en wier lol ook hier te lande de deelneming van
velen opwekte, zijn in vrijheid gesteld, doch voor
altijd uil hun vaderland verbannen.
Met nieuws van den dag.
Uc gallischc liaan kraait nog geen koning in
Mexico.
Wel doen onze goede Franschen wonderen van
dapperheid, wel vechten zij als leeuwen, wel doen
zij alles wal zij kunnen om lauwrcn voor hun kei
zer le plukken, maar lol nog loe loopt liet hun
geweldig legen.
Die Icclijke Mexicanen zijn ook aarlsdengnictcn.
Zij gingen uilstrooijen, dal hun leger zoo erg
gedemoraliseerd was, dat de soldaten sidderden en
heefden wanneer zij maar van de onoverwinnelijke
Franschen hoorden spreken.
Puebla zou. zooals zij een iegelijk, die hel maar
gclouven wilde verleiden, even gemakkelijk als een
kaartenhuis iu lo nemen zijn, geen schot zou er
van de zijde der stad gelost worden.
Dal was waarlijk geen vclje om le vcrpruilen,
geen wonder dus dat onze goede Franschen er
met vrolijke muziek en vliegende vaandels liecu-
togen, om hunnen zegcpralcuden inlogt iu de stad
te houden.
Maar ja wel, in plaats dat de Puoblaers, met de
gouden sleutels der stad op een zilveren schotel
kwamen aandragenbcgruellen zij hunne gasten
met eene hagelbui van kogels, die ze bij honderden
iu hel zand deden bijlen.
Anexandre Ie gramf; is dan oak door deze
jobstijding alles behalve vrolijk geslcuid. Z. M.
Ii.id er zoo stellig op gerekend, de lijding der
inneming van de slad Ic out vangen.
Niel alleen is Puebla nog niel ingenomen, inaar
de Manileitr (thans voorzeker geen Menleuij iickeud
zelf, <lal hel er meer dan heel is toegegaan, en
dal de geleden verliezen, gruul, zeer groot zijn.
Ook op de Parijsche bonis gaat men diep onder
die teleurstelling gebukt, le meer, daar weldra hel
lijdstip van de stortregens, groiidcluozc wegen, en
van gele Jack begint. Men lioopl iiitiissclieu hel beste.
Vau deii opstand in Polen valt niets anders te
melden, dan dal hij steeds van kwaad tot erge
loopt. Vooral breidt hij zich schrikbarend in d
oud-poolscbe provinciën uit.
Tc Londen is men nu van gevoelen, dat wan
neer aan dien opstand niel spoedig een einde komt
Engeland nolens voleus zal genoodzaakt zijn, wa.
afdocuder maatregelen le nemen, dan liet zenden
van diplomatieke depêches.
Oek de Morning Post liet orgaan van het
engelsch ministerie, zegt nu, dat de poolsche kwestie
iu de laatste dagen in zooverre veranderd is, dal
door het steeds veld winnen van den npslaiid, Rus
land, in plaats van liet doen van concession wel
tot hardere dwangmaatregelen, om de muiters te
bedwingen, kon overgaan.
Wanneer nn Engeland verlangt, dat Rusland wal
minilcr hardhandig le werk ga, zullen de diploma-
lieke eischen aan hel hof van St Petersburg gedaan,
een beetje minder zoetsappig moeten gesteld zijn
dan tol nog loe hel geval was.
Jonh Ruil maakt niet graag ruzie, hij is er zcits
een dood vijand van, maar tocli kan hij ondanks
zijne bekende beleefdheid niet op alles ja en amen
zeggen.
Ue Czaar verwacht echter dat hij spoedig weer
onbeperkt heer en meester in Polen zal zijn
In spijl van dc scheepsladingen gciiegeuhcids-
adresseu, die de Czaar van den adel heeft ont
vangen, gist eu koukl en rookt liet in liet heilig
Rusland zelf zoo geweldig, dal groote, en uitge
strekte hei vormingen zullen moeien toegestaan wor
den, indien zijne keizerlijke majesteit iu zijn eigen
land wil vrede houden.
Hel fpruisisch ministerie dat als een blind paard
op den weg des verderfs voorbuit, lieefi dezer da
gen het gevaarlijke besluit genomen den landdag
Ic ontbinden, doch werd gelukkig nog door hel
engelsch kabinet cu een brief van koning Leopold
daarvan lei uggebragt. In dien brief werd o. a
gezegd neeml u in acht, Frankrijk rust zich len
strijde. Engeland kan alleen nog den vrede in
stand houden, wordt hij door uw toedoen verbroken,
dan zal ook Belgie gedwongen zijn zijne neulraii-
leit op te geven. Voorloopig is men dan ook van
dit roekeloos besluit teruggekomen.
Iu Amerika hebben nog steeds bloedige geveclilcn
plaats
Ue generaal der Zuidelijken, I.ee, liecfl bij Chan-
cellorsville de Noordelijken ouder Hooker aangevallen
waarbij Hoeker geslagen werd; den volgenden mor
gen loen liet gevecht op nieuw hervat werd behaalde
Honker de overwinning. Iu beide gevechten hebben
beide partijen aanzienlijke verliezen geleden.
Staatkundige kout.
Het Nieuw Dagblad van's Graocnhagc <\cc\i\c h\
zijn N°. vau li dezer ecu lang verhaal mede nopens
de ontvangst, die aan dc uola vau uuze regering
van het Pclerhiugschc hof Ier zake van de Poolsche
kwestie, zou le beurt gevallen zijn. Volgens il.it
verhaal zuu de Russische miiiisler vau biiileiilaiidsehe
zaken den spot gedreven hebben met dezen slap
van onze regering cn den raad gegeven hebben om
de nota terug le nemen, zullende bij dan uit bij
zondere consideratie noen als of er uiels geschied
was.
Dat verhaal moet al dadelijk zeer ongeloofwaardig
voorkomen. Hoe kou liet geloof vinden, dat do
Russische regering eene bevriende mogendheid
zij hel dan eene van minderen rang op dergelijke
heleciligendc, iniuacllleiidc wijze zou behandeld heli-
beu? Maar Vooral moest uien zitll afvragenboe
zou een schrander staatsman als prins Gorlschakoff
zich eene dergelijke handelwijze durven veroorloven,
terwijl hij wel met zekeilicid berekenen kon, dat
ook Frankrijk zicli de lieleediging, iu deze Nederland
aangedaan, zou aantrekken?
Ue feiten, duur liet Nieuw Dagblad medegedeeld,
zouden, wanneer zij overeenkomstig de waarheid
waren, ongehoord zijn geweest iu de geschiedenis
der diplomatie. Zij zouden den Riissisclicu minister
hebben blootgesteld aan de verachting vau ganscb
Europa,
J